Kira Bedelinin Belirlenmesi Kira Tespit ve Kira Uyarlama Davaları –Arabuluculuk Uygulaması ile Beraber– Prof. Dr. Umut Yeniocak  - Kitap

Kira Bedelinin Belirlenmesi Kira Tespit ve Kira Uyarlama Davaları

–Arabuluculuk Uygulaması ile Beraber–

4. Baskı, 
Temmuz 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
440
Barkod:
9786253811723
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
1.000,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Bu kitapta; kira tespit ve kira uyarlama davalarıyla ilgili güncel gelişmeler değerlendirilmiştir. Özellikle Yargıtay'ın kira tespit ve kira uyarlama davalarıyla ilgili olarak son beş yılda verdiği yüzlerce karar taranmış ve önemli görülenler bu kitaba aktarılmıştır. Uyarlama talepli davalarla ilgili ihtiyati tedbir konusunda verilen emsal karar gibi bazı önemli ve güncel kararlar ise kitapta özel olarak ele alınmış ve ayrıntılı olarak incelenmiştir.
Ayrıca doktrindeki güncel tartışmalara ve karşılaştırmalı hukuktaki bazı önemli uygulamalara yer verilirken, özellikle, kira tespit ve kira uyarlama davalarında dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi ve tecrübe aktarımı yapılmaya çalışılmıştır. Kitaba Arabuluculuk Uygulaması da ilave edilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kira Bedelinin Belirlenmesi (TBK 344)
.
Kira Tespit Davası (TBK 344–3 – 345)
.
Kira Uyarlama Davası
.
Kararlar
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kararlar 
17
Kısaltmalar 
19
Giriş 
23
Birinci Bölüm
KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ (TBK 344)
1. GENEL BİLGİ 
25
2. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMİŞ OLMASI (TBK 344/1) 
43
3. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMEMİŞ OLMASI (TBK 344/2) 
52
4. KİRA ARTIŞINA YÜZDE 25’LİK SINIRLAMA GETİREN 8 HAZİRAN 2022 TARİHLİ KANUN 
54
5. KİRA BEDELİNİN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENMESİ (TBK 344/4) 
59
İkinci Bölüm
KİRA TESPİT DAVASI (TBK 344/3 – 345)
1. GENEL BİLGİ 
73
2. KİRA TESPİT DAVALARINA İLİŞKİN YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARALARI 
76
3. KİRA TESPİTİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 
80
4. KİRA TESPİT DAVASININ UYGULAMA ALANI 
88
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 
91
6. DAVANIN TARAFLARI 
100
7. KİRA TESPİT DAVASINDA TALEP 
107
8. KİRA TESPİT DAVASINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 
112
9. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 
113
10. VERGİ, HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 
115
11. KİRA TESPİT KARARININ ETKİSİ (TBK 345) 
119
12. TESPİT EDİLEN KİRA FARKI ALACAĞININ İCRASI 
132
13. TARAFLARIN KİRA TESPİT ANLAŞMASI YAPMASI 
136
14. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE KİRA TESPİTİ 
143
15. DEVLET İHALE KANUNU’NA GÖRE YAPILAN KİRALAMALARDA KİRA TESPİTİ 
145
16. AŞIRI YARARLANMA DAVASINDAN AYIRT EDİLMESİ 
147
17. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 
151
18. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 
154
Üçüncü Bölüm
KİRA UYARLAMA DAVASI
1. GENEL BİLGİ 
159
2. KİRA UYARLAMA DAVASINDA DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 
163
3. KİRA SÖZLEŞMESİNDE UYARLAMA (İNTİBAK) KURALININ BULUNMASI 
173
4. KİRA UYARLAMA DAVASININ UYGULAMA ALANI 
176
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI VE 5 YILDAN ÖNCE AÇILAMAYACAĞI YÖNÜNDEKİ YARGI KARARININ ELEŞTİRİSİ 
177
6. DAVANIN TARAFLARI 
179
7. UYARLAMA DAVASINDA TALEP OLUŞTURULURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 
181
8. SÖZLEŞMEDE DAVA ÖNCESİ MÜZAKERE ŞARTININ BULUNMASI 
184
9. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TBK 138’E GÖRE FESHİ TARTIŞMALARI 
186
10. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ 
189
11. KİRA UYARLAMA DAVALARINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 
195
12. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 
196
13. HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 
197
14. KİRA UYARLAMA KARARININ ETKİSİ 
199
15. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE UYARLAMA 
201
16. TARAFLARIN SONRADAN UYARLAMA ANLAŞMASI YAPMASI 
202
17. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 
203
18. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 
204
KARARLAR
1. KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARARLAR 
207
2. KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 
215
3. KİRA UYARLAMA DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 
357
Kaynakça 
427
Kavramlar Dizini 
435
Önsöz 
5
Kararlar 
17
Kısaltmalar 
19
Giriş 
23
Birinci Bölüm
KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ (TBK 344)
1. GENEL BİLGİ 
25
1.1. Kira Bedeli Anlaşmalarına Müdahale Edilmesinin Sebepleri 
25
1.2. Kira Bedeline Başlangıçta Müdahale Edilmesi 
26
1.3. Türk Hukukunda Kira Bedelinin Belirlenmesi 
27
1.3.1. Genel Bilgi 
27
1.3.2. TBK 344’ün Yürürlük Serüveni 
28
1.4. İsviçre Hukukunda 
32
1.5. Alman Hukukunda 
37
1.6. Diğer OECD Ülkelerinde 
42
2. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMİŞ OLMASI (TBK 344/1) 
43
2.1. Kira Artışında TÜFE Sınırlaması 
43
2.2. TÜFE’nin Altında Artış Anlaşması Yapılmış Olması 
45
2.3. TÜFE Sınırlamasının Uygulama Alanı 
47
2.4. Hangi TÜFE? 
47
3. KİRA ARTIŞ ORANININ SÖZLEŞMEDE BELİRLENMEMİŞ OLMASI (TBK 344/2) 
52
4. KİRA ARTIŞINA YÜZDE 25’LİK SINIRLAMA GETİREN 8 HAZİRAN 2022 TARİHLİ KANUN 
54
4.1. Genel Olarak 
54
4.2. Artış sınırlamasının kapsamı 
55
4.3. Artış Sınırlamasının Yürürlüğü 
55
4.4. Kira Tespit Davalarına Etkisi 
56
4.5. Hükmün Anayasa’ya Aykırılığı Tartışması 
57
5. KİRA BEDELİNİN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENMESİ (TBK 344/4) 
59
5.1. Genel Bilgi 
59
5.2. Dövizle Kira Sözleşmesi Yapma Yasağı ve Yasağa Aykırılığın Yaptırımı 
62
5.2.1 Genel Bilgi 
62
5.2.2. Karara Uymamanın Yaptırımı 
63
5.2.2.1. Kararın Dayanağı Olan Kanun Hükmü 
63
5.2.2.2. Dayanak Kanun Hükmünün Anayasa’ya ve İlgili Kararın Normlar Hiyerarşisi İlkesine Aykırılığı Tartışması 
63
5.2.2.3. Yaptırımın Türüne İlişkin Tartışma 
66
5.2.2.3.1. Genel Bilgi 
66
5.2.2.3.2. Kesin Hükümsüzlük Tartışması 
67
5.2.2.3.3. İdari Para Cezası 
67
5.2.2.3.4. Bakanlığın Yaptırım Sorusuna Cevabı 
69
5.2.2.3.5. Atipik Kira Sözleşmeleri Bakımından 
69
5.2.3. Sonuç 
70
İkinci Bölüm
KİRA TESPİT DAVASI (TBK 344/3 – 345)
1. GENEL BİLGİ 
73
2. KİRA TESPİT DAVALARINA İLİŞKİN YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARALARI 
76
2.1. 18.11.1964 Tarihli ve 2/4 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 
77
2.2. 07.07.1965 Tarihli ve 5/5 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 
78
2.3. 21.11.1966 Tarihli ve 19/10 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 
78
2.4. 12.11.1979 Tarihli ve 1/3 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 
79
2.5. 24.11.1995 Tarihli ve 1994/2 E. 1995/2 K. Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 
80
3. KİRA TESPİTİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 
80
3.1. Genel Olarak 
80
3.2. TÜFE Kriteri 
80
3.3. Konut ya da İş Yerinin Durumu 
81
3.4. Emsal Kira Bedelleri 
81
3.5. Hakkaniyet İndirimi 
84
3.5.1. Genel Bilgi 
84
3.5.2. Hakkaniyet İndiriminde Taleple Bağlılık İlkesine İlişkin Yargıtay Kararı 
86
4. KİRA TESPİT DAVASININ UYGULAMA ALANI 
88
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 
91
5.1. Genel Olarak 
91
5.2. Beş Yıldan Uzun Süreli Sözleşmelerde 
92
5.3. Beş Yıldan Önce Açılan Davaların Akıbeti 
96
5.4. Mevcut Kiracıyla Yeniden Sözleşme İmzalanması Hâlinde 
98
6. DAVANIN TARAFLARI 
100
6.1. Genel Bilgi 
100
6.2. Kira Sözleşmesine Taraf Olmayan Malikin Davacı Olması 
101
6.3. Yeni Malikin Davacı Olması 
101
6.4. Paylı Mülkiyet Hâlinde 
102
6.5. Elbirliğiyle Mülkiyet Hâlinde 
103
6.6. Kiracının Davacı Olması 
105
7. KİRA TESPİT DAVASINDA TALEP 
107
7.1. Genel Olarak 
107
7.2. Talebin Islah Edilememesi 
107
7.3. Kararın Uygulama Tarihinin Kararda Gösterilebilmesi İçin Talep Şartı 
109
7.4. Tespit ve Uyarlama Davalarındaki Talep Farkına İlişkin Uygulama 
110
8. KİRA TESPİT DAVASINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 
112
9. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 
113
9.1. Yetkili Mahkeme 
113
9.2. Görevli Mahkeme 
115
10. VERGİ, HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 
115
10.1. Kira Tespit Kararında Vergi Konusu 
115
10.2. Harç 
116
10.3. Avukatlık Ücreti 
118
11. KİRA TESPİT KARARININ ETKİSİ (TBK 345) 
119
11.1. Genel Olarak 
119
11.2. Kira Artış Anlaşması Bulunan Sözleşmelerde (TBK 345/3) 
121
11.3. Kira Artış Anlaşması Bulunmayan Sözleşmelerde (TBK 345/2) 
124
11.3.1. Genel Olarak 
124
11.3.2. Davanın Açılma Tarihini Dikkate Alan Kural 
126
11.4. Kira Sözleşmesinin Sona Ermiş Olması Hâlinde 
129
11.5. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 
130
12. TESPİT EDİLEN KİRA FARKI ALACAĞININ İCRASI 
132
12.1. Kesinleşme Şartı 
132
12.2. Temerrüt İçin Ayrıca İhtar Gerekmemesi 
133
12.3. Uygulanacak Temerrüt Faizi 
134
13. TARAFLARIN KİRA TESPİT ANLAŞMASI YAPMASI 
136
13.1. Kira Başlangıcında Yapılan Anlaşmalar 
136
13.2. Sonradan Yapılan Anlaşmalar 
137
13.3. Örtülü (Zımni) Anlaşmalar ve Yargıtay Uygulaması 
137
13.4. Eski Malikle Yapılan Anlaşma 
142
14. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE KİRA TESPİTİ 
143
15. DEVLET İHALE KANUNU’NA GÖRE YAPILAN KİRALAMALARDA KİRA TESPİTİ 
145
16. AŞIRI YARARLANMA DAVASINDAN AYIRT EDİLMESİ 
147
17. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 
151
17.1. Tahkime Elverişlilik Tartışması 
151
17.2. 3533 Sayılı Kanun’a Göre Zorunlu Tahkim Uygulaması 
153
18. KİRA TESPİT UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 
154
18.1. Genel Bilgi 
154
18.2. Uygulama Alanı 
156
18.3. Yüzde 25 Artış Sınırlamasını Aşmanın Yolu Arabuluculuk mu? 
156
Üçüncü Bölüm
KİRA UYARLAMA DAVASI
1. GENEL BİLGİ 
159
2. KİRA UYARLAMA DAVASINDA DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 
163
2.1. Öngörülemezlik 
163
2.2. Mağdurdan Kaynaklanmayan Olağanüstü Gelişme 
165
2.3. Borçluyu İfaya Zorlamanın Dürüstlük Kuralına Aykırı Olması 
166
2.4. Borcun İfa Edilmemiş Olması 
169
2.5. İhtirazi Kayıt (Çekince) 
170
2.5.1. Genel Olarak 
170
2.5.2. Peşin Ödenen Kiralar Bakımından 
171
2.6. Yargıtay’ın ‘Uzun Süreli Sözleşme’ Kriteri 
172
3. KİRA SÖZLEŞMESİNDE UYARLAMA (İNTİBAK) KURALININ BULUNMASI 
173
3.1. Uyarlama Yöntemini Gösteren (Olumlu) Kural Bulunması 
173
3.2. Uyarlamayı Yasaklayan (Olumsuz) Kural Bulunması 
174
4. KİRA UYARLAMA DAVASININ UYGULAMA ALANI 
176
5. DAVANIN AÇILMA ZAMANI VE 5 YILDAN ÖNCE AÇILAMAYACAĞI YÖNÜNDEKİ YARGI KARARININ ELEŞTİRİSİ 
177
6. DAVANIN TARAFLARI 
179
6.1. Kiraya Verenin Uyarlama Talep Etmesi 
179
6.2. Kiracının Uyarlama Talep Etmesi 
180
7. UYARLAMA DAVASINDA TALEP OLUŞTURULURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 
181
7.1. Kira Tespit Davasından Ayırt Etmek 
181
7.2. Terditli Talepler İleri Sürmek 
182
7.3. Talebin Islah Edilememesi 
183
8. SÖZLEŞMEDE DAVA ÖNCESİ MÜZAKERE ŞARTININ BULUNMASI 
184
9. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TBK 138’E GÖRE FESHİ TARTIŞMALARI 
186
9.1. Genel Olarak 
186
9.2. TBK 331 ile TBK 138 Arasındaki İlişki Bağlamında 
187
10. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ 
189
10.1. Genel Bilgi 
189
10.2. Karar İncelemesi 
190
10.2.1. Bursa BAM Kararı 
190
10.2.1.1. Olayın Özeti 
190
10.2.1.2. Yerel Mahkemenin Tedbir Talebine İlişkin Kararı 
190
10.2.1.3. Bursa BAM Kararı ve Gerekçesi 
190
10.2.2. Ankara BAM Kararı 
191
10.2.2.1. Olayın Özeti 
191
10.2.2.2. Yerel Mahkemenin Tedbir Talebine İlişkin Kararı 
192
10.2.2.3. Ankara BAM Kararı ve Gerekçesi 
192
10.2.3. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin Kararı 
192
10.2.3.1. Kararın Özeti 
192
10.2.3.2. Karara İlişkin Değerlendirme 
193
11. KİRA UYARLAMA DAVALARINDA BİLİRKİŞİ RAPORU 
195
12. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 
196
12.1. Yetkili Mahkeme 
196
12.2. Görevli Mahkeme 
197
13. HARÇ VE AVUKATLIK ÜCRETİ 
197
13.1. Harç 
197
13.2. Avukatlık Ücreti 
198
14. KİRA UYARLAMA KARARININ ETKİSİ 
199
15. KİRANIN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENDİĞİ SÖZLEŞMELERDE UYARLAMA 
201
16. TARAFLARIN SONRADAN UYARLAMA ANLAŞMASI YAPMASI 
202
17. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA TAHKİM 
203
18. KİRA UYARLAMA UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 
204
KARARLAR
1. KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARARLAR 
207
2. KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 
215
3. KİRA UYARLAMA DAVASINA İLİŞKİN KARARLAR 
357
Kaynakça 
427
Kavramlar Dizini 
435