Ceza Muhakemesinde Gerekçeli Hüküm Dr. Fatma Dilan Topuz  - Kitap

Ceza Muhakemesinde Gerekçeli Hüküm

1. Baskı, 
Temmuz 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
311
Barkod:
9786253773496
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
580,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Ceza muhakemesinin en önemli maksadı olan maddi gerçeğe ulaşmak gayesinin hasıl olduğu "hüküm" açısından gerekçenin gerekliliği ve önemi yadsınamaz. Verilen karar ve hükümlerin gerekçesini öğrenmek gerek muhakemenin süjeleri gerek denetim mekanizması olan üst derece mahkemeleri gerekse adil bir hukuk devletinde yaşadığı inancında olan toplumdaki tüm bireyler için mühimdir.
Çalışmamızda gerekçenin tanımı, tarihi gelişimi, özellikleri, karar ve hükmün ortak özellikleri incelenerek; ulusal ve uluslararası düzenlemelerde karar ve hükümlerde gerekçe gösterilmesi yükümlülüğünün ne şekilde tezahür ettiği ortaya konulmuştur. Bu düzenlemelere ek olarak AİHM ve yüksek mahkemelerin, mahkeme kararlarında gerekçenin nasıl olması gerektiğine ilişkin içtihatlarına yer verilmiştir. Hükmün kendine has özelliklerine ve unsurlarına dair inceleme ve değerlendirmelerden sonra hükümde gerekçe konusu, kısa karar ve gerekçeli karar başlıkları ayrı ayrı olmak üzere ayrıntılı şekilde inceleme konusu yapılmıştır.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nda düzenlenen hüküm türleri, kanunda aranan şartlar göz önüne alınmak suretiyle, her hüküm çeşidi açısından "olması gereken gerekçenin" özellikleri Yargıtay içtihatları ve yerel mahkeme kararları da dikkate alınarak incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Gerekçenin Tanımı, Tarihi Gelişimi, Hukukta Gerekçe ve Karar
.
Hükmün Konusu, Özellikleri Ve Unsurları
.
Hüküm Türleri ve Gerekçesi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
15
GİRİŞ 
17
BİRİNCİ BÖLÜM
GEREKÇENİN TANIMI, TARİHİ GELİŞİMİ, HUKUKTA GEREKÇE VE KARAR
§1. GEREKÇE KAVRAMI 
21
I. Gerekçenin Genel Tanımı 
21
II. Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Gerekçe 
23
§2. GEREKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ 
26
I. Genel Olarak 
26
II. İlk Çağda Gerekçe 
29
III. Roma Hukukunda Gerekçe 
32
IV. Osmanlı–İslam Hukukunda Gerekçe 
35
V. Yeni Çağda Gerekçe 
41
§3. HUKUKİ METİNLERDE GEREKÇE 
43
I. Uluslararası Düzenlemelerde Gerekçe 
43
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
43
B. Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi 
45
C. Uluslararası Adalet Divanı Statüsü 
46
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü 
46
II. Türk Hukukunda Gerekçe 
47
A. Anayasa 
47
B. Ceza Muhakemesi Kanunu 
48
C. İdari Yargılama Usulü Kanunu 
54
D. Hukuk Muhakemeleri Kanunu 
57
§4. YÜKSEK MAHKEME KARARLARINDA GEREKÇE 
58
I. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 
58
II. Anayasa Mahkemesi Kararları 
64
III. Yargıtay Kararları 
72
IV. Danıştay Kararları 
76
§5. KARAR VE HÜKÜM KAVRAMLARI, ÖZELLİKLERİ, AMACI VE KARAR
ÇEŞİTLERİ 
80
I. Karar Ve Hüküm Kavramları 
80
II. Karar Ve Hükmün Ortak Özellikleri 
83
A. Yargılama Sürecinin Ürünü Olması 
83
B. Ortak Bir Çalışmanın Sonucunda Ortaya Çıkması 
86
C. Yargılama Organının Tekelinde Olması (Hakim/Mahkeme
Tarafından Verilmesi) 
89
D. Yazılı Olması 
92
III. Kararın/Hükmün Amacı 
92
IV. Karar Çeşitleri 
93
A. Duruşmada Verilip Verilmemesine Göre 
94
B. Kesin Olup Olmamasına Göre 
95
1. Kesin Olmayan Karar 
95
2. Kesin Hüküm 
96
C. Kararı Veren Makama Göre 
97
1. Savcılık Kararları 
99
2. Hakimlik Kararları 
100
a. Sulh Ceza Hakimi Kararları 
101
b. Naip Hakim Kararları 
102
c. İstinabe Olunan Hakim Kararları 
103
d. Diğer Hakimlik Kararları 
105
3. Mahkeme Kararları 
105
İKİNCİ BÖLÜM
HÜKMÜN KONUSU, ÖZELLİKLERİ VE UNSURLARI
§1. GENEL OLARAK 
107
§2. HÜKÜM KAVRAMI 
108
§3. HÜKMÜN ÖZELLİKLERİ 
110
I. Genel Olarak 
110
II. İlk Ve İkinci Derece Yargılamalarının Son İşlemi Olması 
110
III. Yargılamayı Bitiren Ve Bir Sonraki Aşamaya Geçiren İşlem Olması 
112
IV. Sanık Hakkında Bir Görüş Açıklaması Niteliğinde Olması 
112
V. Hükmün Diğer Özellikleri 
113
§4. HÜKMÜN KONUSU 
115
I. Genel Olarak Hükmün Konusu 
115
A. Fiil Bakımından Aynılık 
116
B. Fail (Şüpheli/Sanık) Bakımından Aynılık 
120
II. Hükmün Konusu Bakımından Bazı Özel İhtimaller 
122
A. Fiilin Hukuki Niteliğinin Değişmesi (CMK m. 226/1) 
122
B. Cezaya Artırım Yönünde Etki Eden Hallerde Değişiklik Olması (CMK
m. 226/2) 
124
C. Daha Az Cezayı Gerektiren Bir Halin Ortaya Çıkması İhtimali 
129
D. Ek Savunma Hakkı Tanınması veya Tanınmamasının Gerekçe
Açısından Değerlendirilmesi 
133
§5. HÜKMÜN UNSURLARI 
134
I. Genel Olarak 
134
II. Hükmün Şekli Unsurları 
136
III. Hükmün Maddi Unsurları 
139
A. Genel Olarak 
139
B. Mesele (Sorun) 
140
1. Maddi Mesele 
141
2. Hukuki Mesele 
141
C. Hükmün Sonuç Kısmı 
142
D. Hükmün Gerekçesi 
144
E. Kısa Karar 
146
1. Genel Olarak 
146
2. Beraat Hükmünün Kısa Kararı 
151
3. Ceza Verilmesine Yer Olmadığına İlişkin Hükmün Kısa Kararı 
153
4. Mahkumiyet Hükmünün Kısa Kararı 
155
5. Davanın Reddine İlişkin Hükmün Kısa Kararı 
163
6. Davanın Düşmesine veya Durmasına İlişkin Kısa Karar 
166
7. Görevsizlik Kararları 
168
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HÜKÜM TÜRLERİ VE GEREKÇESİ
§1. GENEL OLARAK 
169
§2. BERAAT HÜKMÜNDE GEREKÇE 
176
I. Genel Olarak 
176
II. CMK m. 223/2 Gereğince Beraat Kararına Hükmedilmesi Gereken
Durumlar 
180
A. Genel Olarak 
180
B. Suçun Unsurlarının Oluşmamasına Dayalı Beraat Kararları 
181
1. Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması (CMK m.
223/2–a) 
182
2. Sanığın Kastının veya Taksirinin Yokluğu (CMK m. 223/2–c) 
187
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığı (CMK m. 223/2–d) 
194
C. Suçun Sabit Olmamasına İlişkin Beraat Kararları 
205
1. Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması (CMK m.
223/2–b) 
205
2. Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması (CMK m.
223/2–e) 
210
§3. MAHKUMİYET HÜKMÜNDE GEREKÇE 
221
I. Genel Olarak 
221
II. İddia Olarak İleri Sürülen Görüşler 
224
III. Savunmada İleri Sürülen Görüşler 
239
IV. Deliller Ve Değerlendirilmesi 
243
A. Olayın Delillendirilmesi 
243
B. Delillerin Değerlendirilmesi 
248
V. Mahkeme Tarafından Ulaşılan Kanaat 
254
VI. Sabit Görülen Fiil Ve Fiilin Hukuki Nitelendirilmesi 
257
VII. Yaptırımın Belirlenmesi 
259
VIII. Hapis Cezasının Ertelenmesi Ve Paraya Veya Tedbirlerden Birine
Çevrilmesi 
264
§4. CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA DAİR HÜKÜMDE GEREKÇE 
266
I. Genel Olarak 
266
II. Kusurluluğun Bulunmaması Sebebine Dayalı Olarak Verilen Ceza
Verilmesine Yer Olmadığı Kararının Gerekçesi 
270
A. Genel Olarak 
270
B. Yüklenen Suçla Bağlantılı Olarak Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı,
Sağır ve Dilsizlik veya Geçici Nedenlerin Bulunması (CMK m.
223/3–a) 
271
C. Yüklenen Suçun Hukuka Aykırı Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine
Getirilmesi Suretiyle veya Zorunluluk Hali ya da Cebir veya Tehdit
Etkisiyle İşlenmesi (CMK m. 223/3–b) 
274
D. Meşru Savunmada Sınırın Heyecan, Korku ve Telaş Nedeniyle
Aşılması (CMK m. 223/2–c) 
276
E. Kusurluluğu Ortadan Kaldıran Hataya Düşülmesi (CMK m. 223/3–d) 
277
III. Cezalandırma Bakımından Engel Oluşturan Diğer Sebeplere
Dayanılarak Verilen Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararlarının
Gerekçesi 
279
A. Genel Olarak 
279
B. Etkin Pişmanlık (CMK m. 223/4–a) 
279
C. Şahsi Cezasızlık Sebebinin Bulunması (CMK m. 223/4–b) 
280
D. Karşılıklı Hakaret (CMK m. 223/4–c) 
280
E. Fiilin Haksızlık İçeriğinin Az Olması (CMK m. 223/4–d) 
281
§5. DAVANIN REDDİ KARARLARINDA GEREKÇE 
284
§6. DAVANIN DURMASI VEYA DÜŞMESİ KARARLARINDA GEREKÇE 
290
§7. ADLİ YARGI DIŞINDAKİ BİR MAKAMA YÖNELİK OLARAK VERİLEN
GÖREVSİZLİK KARARLARINDA GEREKÇE 
295
SONUÇ 
297
KAYNAKÇA 
301