TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YETKİSİNDE TEORİK ESASLAR VE KARŞILAŞTIRMALAR
I. YETKİ KAVRAMININ ÖZELLİKLERİ
5
A. Yetki Kavramına Duyulan İhtiyaç
5
B. Yetki Kavramının Çerçevesinin İlkesel Boyutta Çizilmesi
8
II. YETKİ SİSTEMLERİNE GENEL BİR BAKIŞ
16
A. Karşılaştırmalı Hukuk Uygulamaları Üzerine
16
2. Serbest Toplu Pazarlık Uygulaması Örneği: Federal Almanya Cumhuriyeti
17
3. Tanınma Prosedürü İçeren Toplu Pazarlık Uygulaması Örneği: Amerika Birleşik Devletleri
22
B. Yetki Sistemleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme
25
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YETKİSİNE RETROSPEKTİF BİR BAKIŞ
I. YETKİ ŞARTLARININ GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİNE GENEL BİR BAKIŞ
31
II. 818 SAYILI BORÇLAR KANUNU’NDA «UMUMÎ MUKAVELE»
33
III. 3008 SAYILI İŞ KANUNU’NDA «TOPLULUKLA İŞ İHTİLÂFI»
36
B. Toplulukla İş İhtilâfının Çıkarılması ve Çözümlenmesi
37
C. Çoğunluğa Bir Güç Bahşedilmesi Fikrinin İlk İzleri
42
IV. 275 SAYILI TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ, GREV VE LOKAVT KANUNU’NDA «YETKİ SİSTEMİ»
43
B. Farklı Düzeyde Toplu İş Sözleşmeleri Uygulamalarına Cevaz Veren Yetki Sistemi
47
2. İşkolu Toplu İş Sözleşmesinde Yetki Şartları
52
3. İşyeri Toplu İş Sözleşmesinde Yetki Şartları
56
C. Yetki Sisteminde Kesinti: «Zorunlu Tahkime Dönüş»
58
V. 2822 SAYILI TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ, GREV VE LOKAVT KANUNU’NDA «YETKİ SİSTEMİ»
61
A. Yetki Sisteminin Genel Özellikleri
61
C. 2821 Sayılı Kanun ile 2822 Sayılı Kanun’da Değişim İhtiyacının Belirginleşmesi
74
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YETKİSİNİN ŞARTLARI
I. 6356 SAYILI SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU’NUN KABULÜNE GİDEN SÜREÇ
77
II. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YETKİSİ İLE İLGİLİ GEÇİŞ HÜKÜMLERİ
80
B. Geçici 6. Maddenin 1. Fıkrası Üzerine Değerlendirmeler
81
C. Geçici 6. Maddenin 2. ve 3. Fıkrası Üzerine Değerlendirmeler
84
III. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞVEREN TARAFINDA YETKİ
94
A. Ehliyet ve Yetki Kavramları Arasındaki Farkın Belirginleştirilmesi
94
B. İşveren veya İşveren Sendikasının Toplu İş Sözleşmesi Yetkisinin Belirlenmesi
96
1. Üyelik Durumunun Önemi
96
2. Ehliyetsizlik ve Yetkisizlik Üzerine Tartışmalar
97
a. 2822 Sayılı Kanun Döneminde Konunun Ele Alınışı
97
b. 6356 Sayılı Kanun Döneminde Konunun Ele Alınışı ve Kanaatimiz
99
C. Kamu İşveren Sendikasının Yetkilendirilmesi
104
IV. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞÇİ TARAFINDA YETKİ ŞARTLARI
111
1. Ehliyet ve Yetki Kavramları Arasındaki Farkın Belirginleştirilmesi
111
2. Temsil Hakkının İşçi Sendikalarına Tanınmış Olması Üzerine
117
3. Sayısal Barajlar Üzerine
122
B. İşkolu Barajının Aşılması
124
1. İşkolu Barajı Oranının «Yüzde Bir» Olarak Belirlenmesi
124
2. İşkolu Barajına Yaklaşımlar
127
a. Yargı Kararlarında Konunun Ele Alınışı
127
b. Öğretide Konunun Ele Alınışı
134
3. İşkolu Barajına İlişkin Yaklaşımların Değerlendirilmesi ve Bir Öneri
137
C. İşyeri veya İşletme Barajının Aşılması
145
1. Barajın Toplu İş Sözleşmesinin Türüne Göre Değişmesi
145
a. İşyeri Toplu İş Sözleşmesi Açısından
145
b. İşletme Toplu İş Sözleşmesi Açısından
147
c. Grup Toplu İş Sözleşmesi Açısından
158
2. İşyeri ve İşletme Yetki Barajına Yaklaşımlar
162
3. İşyeri Barajına İlişkin Yaklaşımların Değerlendirilmesi
166
D. Yetki Şartlarına İlişkin Genel Bir Değerlendirme
170
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YETKİSİNİN TESPİTİ
I. GEÇMİŞ DÖNEMDE YETKİ TESPİT UYGULAMALARI
177
B. 275 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev Ve Lokavt Kanunu’nda «Yetki Tespiti»
179
2. İşkolu Toplu İş Sözleşmelerinde Yetki Tespiti
183
3. İşyeri Toplu İş Sözleşmelerinde Yetki Tespiti
184
4. Yetki Tespiti İçin Başvurulan Yöntemler
186
a. Referandum (Oylama) Yöntemi
186
b. İrade Beyanı (Durum Tespiti) Yöntemi
190
C. 2822 Sayılı Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nda «Yetki Tespiti»
193
2. Yetki Tespit Yöntemi
197
a. İşkolu İstatistiklerinin Yayımlanması ve İstatistiklere İtiraz Usulü
197
b. Yetki Tespiti İçin Başvuru ve Bakanlıkça Yapılan Bildirim
198
c. Bakanlık Bildirimine İtiraz
204
II. 6356 SAYILI SENDİKALAR ve TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU’NDA YETKİNİN TESPİTİ
208
B. Toplu İş Sözleşmesi Yetki Tespit Başvurusu
209
1. Başvurunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na Yapılması
209
2. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Yetki Tespit İncelemesi
216
b. Olumlu Yetki Tespit Bildirimi
219
c. Olumsuz Yetki Tespiti Bildirimi
222
C. Yetki Tespit Bildirimine İtiraz
226
1. Olumlu Tespit Bildirimine İtiraz
226
a. Olumlu Tespit Bildirimine İtiraz Davasının Tarafları
226
b. Olumlu Tespit Bildirimine İtiraz Usulü
229
c. Olumlu Tespit Bildirimine İtirazın Konusu ve İtirazın İncelenmesi
234
ç. Olumlu Tespit Bildirimine İtiraz Davasının Sonuçları
241
2. Olumsuz Tespit Bildirimine İtiraz
242
a. Olumsuz Tespit Bildirimine İtiraz Davasının Tarafları
242
b. Olumsuz Tespit Bildirimine İtiraz Usulü
248
c. Olumsuz Tespit Bildirimine İtirazın Konusu ve İtirazın İncelenmesi
251
ç. Olumsuz Tespit Bildirimine İtiraz Davasının Sonuçları
253
D. Genel Bir Değerlendirme ve Bir Öneri
254
KANUNÎ ESASLARIN YETERSİZLİĞİ –YAPISAL SORUN–
I. İŞLETME TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI İLE BAĞLANTILI SORUNLAR
259
B. İşletme Kavramı ve İşletme Toplu İş Sözleşmesi
264
C. İşletme Toplu İş Sözleşmesine Farklı Bir Açıdan Bakmak
273
D. İşletme Toplu İş Sözleşmesinin Kapsamına Girecek İşyerlerinin Aranılan Niteliğe Sahip Olup Olmadıklarına İlişkin Uyuşmazlıklarla İlgili Özel Hüküm Üzerine
281
II. SENDİKAL İŞKOLUNUN TESPİTİ İLE BAĞLANTILI SORUNLAR
287
1. Sendikal İşkolunun Tespitine Genel Bakış
289
2. Sendikal İşkolunun Tespiti Usulü
292
a. İşyeri Sınırlarının Belirlenmesi Gereği
292
b. Asıl İşin Belirlenmesi Gereği
295
3. İşkolunun Bakanlık Tespit İşlemi Haricinde Belirlenmesi
298
C. İşkoluna İtirazın Yetki Tespitine İtiraz Davasında İleri Sürülmesi
304
1. Hukukî Soruna Genel Bir Bakış
304
2. Konunun Öğretide Ele Alınışı
306
3. Konuya İlişkin Yargı Kararlarındaki Gelişim ve Dönüşüm
308
4. Genel Bir Değerlendirme
313
5. İşletme Toplu İş Sözleşmesine Farklı Bir Açıdan Bakılması İle Bağlantılı Bir Öneri
319
2. İşçilerin İşkolu Tespit Talebinde Bulunabileceklerinin Kabulü Gerekliliği
327
3. İşkolu Tespitinin Bakanlıkça Re’sen Yapılabileceğinin Kabulü Gerekliliği . 329
4. İşyerinin Girdiği İşkolunun Doğru Tespit Edilememesinin İşkolu Barajına Etkisi
330
III. İŞKOLU İSTATİSTİKLERİ İLE BAĞLANTILI SORUNLAR
331
B. İşkolu İstatistiklerinin Hazırlanmasında Esas Alınan Tarih ile İlgili Sorunlar
336
C. İşkolu İstatistiklerine İtirazın Bekletici Mesele Yapılması Üzerine
340
IV. İŞÇİ VE ÜYE SAYISI HESAPLAMALARINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR
347
B. İşyerinde veya İşletmede Çalışan İşçi ve Üye Sayısının Hesaplanması
348
1. İşçi Sıfatının Taşınması Gerektiği
348
2. Çoğunluk Hesaplamalarına Dâhil Edilip Edilmeyeceği Tartışmalı Kişiler
351
a. Toplum Yararına Çalışma Programı Kapsamında Çalışanlar
351
b. İş Sözleşmesi Askıda Olanlar
353
c. Pay Sahibi Ortaklar
354
d. İşe İade Davası Devam Edenler
357
e. Aynı İşverenin Farklı İşkollarına Giren İşyerlerinde Çalışanlar
361
3. Sosyal Güvenlik Kurumuna Yapılan Bildirimlerle Bağlantılı Sorunlar
362
C. Genel Bir Değerlendirme
366
V. YETKİ TESPİTİNE İTİRAZ DAVALARININ MAKUL SÜREDE TAMAMLANMASININ MÜMKÜN OLAMAMASI
368
B. Anayasa Mahkemesi’nin Konuya Yaklaşımı
370
1. Yetki Tespitine İtiraz Davasının Makul Sürede Tamamlanamamasının Sendika Hakkını İhlal Ettiğini Tespit Eden Kararlar
370
a. Anayasa Mahkemesi’nin 19.11.2020 Tarihli Kararı (Şeker–İş Başvurusu)
370
b. Anayasa Mahkemesi’nin 15.12.2020 Tarihli Kararı (Lastik–İş Başvurusu)
373
2. Yapısal Sorunun Sendika Hakkını İhlal Ettiğini Tespit Eden Kararlar
377
a. Anayasa Mahkemesi’nin 15.02.2024 Tarihli Kararı (Nakliyat–İş B aşvurusu)
377
b. Anayasa Mahkemesi’nin 18.07.2024 Tarihli Kararı (Birleşik Metal–İş Başvurusu)
382
C. İtirazın Yetki İşlemlerini Kendiliğinden Durdurması Üzerine
384
D. Genel Bir Değerlendirme
387