Sendika Organları ve Organlar Arası Yetki Devri

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de sendikalar, işçi ve işverenlerin haklarını koruma ve çalışma hayatına yön verme konusunda kritik bir rol üstlenmektedir. Resmî Gazetede yayımlanan Ocak 2025 verilerine göre sayısı iki buçuk milyona yaklaşan sendikalı işçi ve büyük bir sermaye gücüne sahip olan işveren sendikaları, toplum üzerinde geniş bir etki alanına sahiptir. Bu kuruluşların yaptığı açıklamalar ve gerçekleştirdikleri eylemler, toplumun her ferdini ilgilendiren çalışma koşullarına ve ülke ekonomisine doğrudan yansıyabilmektedir.

Özel hukuk tüzel kişisi olan sendikalar, faaliyetlerini organları aracılığıyla yerine getirmektedir. Sendikaların tarihi ve toplum üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, organ üyelerinin seçiminden bu organların aldığı kararlara kadar demokratik esaslara uyulması gerektiği açıktır. Ancak organların kullanabileceği ve devredebileceği yetkilere ilişkin kanundaki geniş serbesti, bazı hukuksuz durumlara yol açabilmektedir. Bunların başında, sendikanın anayasası olarak kabul edilen tüzüklerde bazı organların geniş yetkilerle donatılması gelmektedir. Ortaya çıkan bu antidemokratik uygulamalar sendika içi demokrasiyi zedeleme, üye katılımını düşürme ve sendikaların meşruiyetini olumsuz etkileme potansiyeline sahiptir.

Sendika organlarının yetkileri ve yetki devri sendika içi demokrasi kavramı merkeze alınarak incelenmelidir. Böylece yetki devrinin karar alma süreçlerini hızlandırabilecek olumlu yönleri bulunsa da yaratabileceği antidemokratik risklere dikkat çekilerek yetki devrinin sınırları belirlenebilecektir. Kitapta; konuya ilişkin yargı kararlarıyla yetki devrinin hukuki sınırları netleştirilerek, sendikal faaliyetlerin şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda yürütülmesi için bazı öneriler geliştirilmiştir. Tartışılan her konu 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun derneklere ilişkin hükümleri kapsamında yapılan analizlerle, iş kolu barajını aşan altmış yedi işçi sendikası tüzüğünün incelenmesi ve yargı kararlarıyla somutlaştırılmıştır.