BÖLÜM 2: EŞİTLİK KAVRAMI 
 
19
BÖLÜM 3: EŞİTLİK KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ 
 
21
BÖLÜM 4: HUKUKİ AÇIDAN EŞİTLİK (EŞİTLİĞİN NORMATİF DAYANAKLARI) 
 
25
4.1. Ulusal Hukuk Yönünden 
 
25
4.1.1. Anayasa Yönünden 
 
25
4.1.2. 4857 Sayılı İş Kanunu Yönünden 
 
26
4.1.3. 6356 Sayılı Sendikalar Kanunu Yönünden 
 
27
4.1.4. 5378 Sayılı Engelliler Kanunu Yönünden 
 
28
4.1.5. 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu(TİHEK) Kanunu Yönünden 
 
29
4.1.6. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yönünden 
 
31
4.2. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Taraf Olduğu Uluslararası Hukuk Metinleri Yönünden 
 
32
4.2.1. Birleşmiş Milletler Antlaşması 
 
32
4.2.2. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 
 
33
4.2.3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
34
4.2.3.1. Sözleşme Ana Metni 
 
34
4.2.3.2. EK 12 No.lu Protokol 
 
35
4.2.4. Avrupa Sosyal Şartı (Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesi) ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 
 
35
4.2.5. BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi 
 
36
4.2.6. BM Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiye Edilmesine Dair Uluslararası Sözleşme 
 
37
4.2.7. BM Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi 
 
38
4.2.8. ILO Kapsamındaki Düzenlemeler 
 
40
4.2.8.1. ILO Anayasası 
 
40
4.2.8.2. ILO’nun 100 Sayılı Aynı İşiçin Erkek ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkındaki Sözleşmesi 
 
40
4.2.8.3. ILO’nun 111 Sayılı İş ve Meslek Bakımından Ayrımcılığın Yasaklanması Hakkındaki Sözleşme 
 
41
4.2.8.4. ILO’nun 158 Sayılı Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkındaki Sözleşmesi 
 
42
4.2.9. Avrupa Birliği Mevzuatı 
 
43
4.2.9.1. Roma Antlaşması 
 
43
4.2.9.2. Diğer Düzenlemeler 
 
43
4.2.10. Engelli Hakları Sözleşmesi 
 
45
BÖLÜM 5: İŞVERENİN İŞ HUKUKUNDA EŞİT DAVRANMA BORCU 
 
47
5.1. Bir Hukuk Disiplini Olarak İş Hukuku 
 
47
5.1.2. İşçi ve İşverenin Tanımı 
 
49
5.1.3. İşçi ve İşverenin Borçları 
 
50
5.2. İşverenin Eşit Davranma Borcunun Hukuki Niteliği ve Temeli 
 
53
5.2.1. İşverenin Eşit Davranma Borcunun Hukuki Kaynağı 
 
53
5.2.2. Eşit Davranma Borcunun İşlevi 
 
57
5.2.3. İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesinin Kapsamı ve Sınırları 
 
58
5.2.4. Eşit Davranma Borcunun Doğumu 
 
58
5.3. Ayrımcılık Kavramı ve Ayrımcılık Yasağı 
 
59
5.3.1. Ayrımcılık Türleri 
 
60
5.3.2. Tipik Ayrımcılık Nedenleri 
 
62
5.3.2.1. Cinsiyet Temelli Ayrımcılık 
 
62
5.3.2.3. Psikolojik Taciz (Mobbing) 
 
66
5.3.2.4. Din, İnanç, Felsefi ve Siyasal Düşünce 
 
68
5.3.2.4.1. Din ve İnanç 
 
68
5.3.2.4.2. Felsefi ve Siyasi Düşünce 
 
70
5.3.2.5. Engel (Disability) 
 
72
5.3.2.6. Sendikal Faaliyetler 
 
73
5.4. Eşit Davranma Borcunun Uygulanma Koşulları 
 
77
5.4.1. İşyerinin Aynı Olması (İşyerinde Birlik) 
 
77
5.4.2. İşyerinde Bir İşçi Topluluğunun Varlığı 
 
80
5.4.3. Kolektif Bir Uygulama Olması 
 
81
5.4.4. Aynı Zaman Dilimi İçinde Yer Alma 
 
81
5.4.5. İş İlişkisinin Kurulmuş Olması 
 
83
5.5. Eşit Davranma Borcunun Sınırları 
 
83
5.5.1. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi 
 
83
5.5.2. Orantılılık İlkesi ve Eşit Davranma Borcu 
 
86
5.5.3. 6698 sayılı KVKK Hükümleri Yönünden İşverenin Sınırları 
 
87
5.6. Eşit Davranma Borcunun Uygulandığı Haller 
 
90
5.6.1. İş İlişkisinin Kuruluşunda Eşit Davranma Borcu 
 
90
5.6.1.2. Cinsiyet ve Gebelik Yönünden İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma 
 
91
5.6.1.3. Sendikal Nedenler Yönünden İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma 
 
92
5.6.1.4. TİHEK Kanunu Kapsamında İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma 
 
92
5.6.1.5. Engellilik Nedeniyle İş Akdinin Kuruluşu Nedeniyle Eşit Davranma 
 
93
5.6.1.6. Yaş Yönünden İş Akdinin Kuruluşunda Eşit Davranma 
 
94
5.6.2. İş İlişkisinin Devamı Süresince Eşit Davranma Borcu 
 
95
5.6.2.1. İşverenin Yönetim Hakkı ve Eşitlik İlkesi 
 
96
5.6.2.1.1. İşverence Verilen Emir ve Talimatlar 
 
96
5.6.2.1.2. İşçiler Arasında Çeşitli Grupların Oluşturulması 
 
97
5.6.2.2. Ücret Yönünden Eşitlik Davranma Borcu 
 
98
5.6.2.3. İş Sözleşmesinin Türü ve Eşit Davranma Borcu 
 
100
5.6.2.3.1. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri ile Çalışan İşçiler Arasında Eşit İşlem Yapma Borcu 
 
101
5.6.2.3.2. Tam ve Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan İşçiler Arasında Eşit Davranma Borcu 
 
103
5.6.2.4. Sosyal Yardımlar ve İkramiyelerde Eşit Davranma Borcu 
 
106
5.6.2.5. Çalışma ve Dinlenme Sürelerinin Düzenlenmesinde Eşit Davranma Borcu 
 
109
5.6.3. İş İlişkisinin Sona Erdirilmesinde Eşit Davranma Borcu 
 
110
5.6.3.1. Genel Olarak 
 
110
5.6.3.2. Fesih Türlerine Göre Eşit Davranma Borcu 
 
117
5.6.3.2.1. Süreli Fesih Hakkının Kullanılması Bakımından Eşit Davranma Borcu 
 
117
5.6.3.2.1.1. İş Güvencesi Kapsamındaki İşçiler Bakımından Eşit Davranma Borcu 
 
117
5.6.3.2.1.2. İş Güvencesi Kapsamında Olmayan İşçiler Bakımından Eşit Davranma Borcu 
 
120
5.6.3.2.2. Haklı Nedenle Fesih Hakkının Kullanılması Bakımından Eşit Davranma Borcu 
 
120
5.6.3.2.3. İş Güvencesi Sisteminde Sosyal Seçim Uygulaması 
 
124
5.6.3.2.4. İş Sözleşmesinin Feshinde Sendikal Nedenlere Dayalı Ayrımcılık 
 
126
5.6.3.2.5. İş Sözleşmesinin Feshinde Cinsiyet Nedenli Ayrımcılık 
 
128
BÖLÜM 6: EŞİT DAVRANMA İLKESİNE AYKIRILIĞIN İSPATI VE YAPTIRIMLARI 
 
129
6.1.1. Özel İspat Şekline Tabii Uyuşmazlık 1: Sendikal Neden 
 
131
6.1.2. Özel İspat Şekline Tabii Uyuşmazlık 2: Cinsiyet Ayrımcılığı 
 
133
6.1.3. İspat Yükü Konusunda Görüşümüz 
 
134
6.2. EŞİT DAVRANMA İLKESİNE AYKIRILIĞIN YAPTIRIMLARI 
 
136
6.2.1. Hukuki Yaptırımlar 
 
136
6.2.1.1. Geçersizlik Yaptırımı 
 
136
6.2.1.3. İş Görmekten Kaçınma 
 
138
6.2.1.4. Maddi ve Manevi Tazminat 
 
139
6.2.1.5. İşçinin Fesih Hakkı 
 
139
6.2.1.6. Saldırının Önlenmesi Davası 
 
140
6.2.1.7. Ayrımcılık Tazminatı 
 
140
6.2.2. İdari Yaptırımlar 
 
143
6.2.3. Cezai Yaptırım – Ayrımcılık Suçu 
 
145