BİRİNCİ BÖLÜM BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ
I. BOŞANMANIN DÜZENLEME YERİ
1
III. BOŞANMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ
4
A– BOŞANMA DAVASI AÇMA HAKKI
4
1– Bozucu Yenilik Doğuran Hak
5
2– Dava Yolu İle Kullanılabilir
5
B– BOŞANMA DAVASININ NİTELİĞİ
5
2– Sona Erdirici İnşai Davadır (HMK m. 108 f. I)
6
3– Geleceğe Etkili İnşai Davadır
6
4– Mutlak Etkili İnşai Davadır
7
IV. BOŞANMANIN UNSURLARI
8
A– GEÇERLİ BİR EVLİLİK BULUNMALIDIR
8
B– EŞLER HAYATTA BULUNMALIDIR
9
C– KANUNDA DÜZENLENEN HALLER BULUNMALIDIR
10
D– MAHKEME KARARI BULUNMALIDIR
10
V. BOŞANMANIN DAYANDIĞI İLKELER
13
C– EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI İLKESİ
16
D– ELVERİŞSİZLİK İLKESİ
16
E– EYLEMLİ AYRILIK İLKESİ
17
VI. BOŞANMANIN TÜRK MEDENÎ KANUNUNDA DAYANDIĞI İLKELER
18
VII. BOŞANMANIN SONUÇLARI
19
A– BOŞANMANIN EŞLERLE İLGİLİ SONUÇLARI
20
1– Boşanmanın Eşlerle İlgili Kişisel Sonuçları
20
a. Boşanmış Statüye Girme
21
b. Kişisel Durum (TMK m. 173 f. I, c. 1)
23
c. Boşanan Kadının Soyadı (TMK m. 173)
27
d. Yeniden Evlenme Olanağı
28
aa. Kadın Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı
28
aaa. Bekleme Süresi Geçmiş Olmalıdır
28
bbb. Bekleme Süresinde Nişanlanmaya Engel Yoktur
29
ccc. Bekleme Süresi Kesin Olmayan Evlenme Engelidir
29
ddd. Bekleme Süresinin Sona Ermesi
29
eee. Bekleme Süresinin Kaldırılması
29
aaaa. Kadının Önceki Evliliğinden Gebe Olmadığının Anlaşılması
30
bbbb. Evliliği Sona Eren Eşlerin Yeniden Birbiriyle Evlenmek İstemeleri
31
bb. Erkek Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı
31
e. Cebrî İcra Yoluna Gidilebilmesi
32
f. Zamanaşımının İşlemeye Başlaması
32
g. Yasal Mirasçılık Sıfatının Kaybı (TMK m. 181)
32
2– Boşanmanın Eşlerle İlgili Mali Sonuçları
33
a. Maddi Tazminat (TMK m. 174 f. I)
33
b. Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. II)
34
c. Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175)
35
d. Miras Haklarının Kaybı (TMK m. 181)
36
aa. Yasal Mirasçılık Sıfatının Kaybı
36
bb. Atanmış Mirasçı Olma Hakkının Kaybı
37
cc. Vasiyet Alacaklısı Olma Hakkının Kaybı
38
e. Mal Rejiminin Tasfiyesi (TMK m. 202–281)
38
aa. Eşlerin Mallarının Tasfiyesi
39
aaa. Boşanma Durumunda Malların Tasfiyesi
39
bbb. Ayrılık Durumunda Malların Tasfiyesi
40
B– ÇOCUKLARLA İLGİLİ SONUÇLARI
41
VII. BOŞANMA DAVASININ KONUSU (TMK m. 167)
45
§ 2. BOŞANMANIN KAYNAKLARI
47
II. MEVZUAT KAYNAKLARI
47
A– ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
48
1– Kanun Önünde Eşitlik (TCA m. 10)
49
2– Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı (TCA m. 17 f. I)
49
3– Bilim ve Sanat Hürriyeti (TCA m. 27 f. I)
50
4– Hak Arama Hürriyeti (TCA m. 36 f. I)
51
5– Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları (TCA m. 41)
51
6– Eğitim ve Öğrenim Hakkı (TCA m. 42 f. I)
52
7– Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı (TCA m. 50 f. II)
53
1– 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usûllerine Dair Kanun
53
2– 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
53
3– 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu
54
4– 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
55
5– 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
55
E– YÖNETMELİKLER (HMK m. 449)
56
1– Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik
56
2– Elektronik Tebligat Yönetmeliği
57
II. İÇTİHAT KAYNAKLARI
57
A– BİLİMSEL İÇTİHAT (İLMÎ İÇTİHAT/ BİLİMSEL GÖRÜŞLER/ DOKTRİN/ ÖĞRETİ) (TMK m. 1 f. II)
57
B– YARGISAL İÇTİHAT (KAZAÎ İÇTİHAT/YARGITAY KARARLARI) (TMK m. 1 f. II)
57
§ 3. BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA
59
A– SINIRLI SAYIDA DÜZENLENMİŞTİR
60
B– EMREDİCİ NİTELİKTE DÜZENLENMİŞTİR
60
1– Özel Boşanma Sebepleri
61
a. Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür
62
b. Belli Sebepler Öngörülmüştür
62
2– Genel Boşanma Sebepleri
63
a. Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir
64
b. Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır
64
c. Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir
64
1– Mutlak Boşanma Sebepleri
65
2– Nisbî Boşanma Sebepleri
66
1– Kusura Dayanan Boşanma Sebepleri
68
2– Kusura Dayanmayan Boşanma Sebepleri
68
İKİNCİ BÖLÜM BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT KAVRAMI
§ 4. BOŞANMADA MADDÎ TAZMİNAT KAVRAMI
69
A– BOŞANMANIN EKİ NİTELİĞİNDEDİR
70
B– DAVA SIRASINDA DEVREDİLEMEZ (TBK m. 183 f. I)
71
C– HAK SAHİBİNİN ÖLÜMÜNDEN SONRA MİRASÇILAR TALEP EDEMEZ
71
D– HAK SAHİBİNİN ÖLÜMÜNDEN SONRA İRAT BİÇİMİNDE ÖDENEN TAZMİNATIN DEVAMI İSTENEMEZ
71
E– HAK SAHİBİNİN ÖLÜMÜNDEN ÖNCE MUACCEL OLMUŞSA MİRASÇILAR TALEP EDEBİLİR
71
F– MAL REJİMİNİN TASFİYESİNE ETKİLİ DEĞİLDİR
72
G– EVLENMENİN BUTLANI DAVASINDA DA TMK m. 174 f. I HÜKMÜ UYGULANIR (TMK m.158 f. II)
76
1– Butlan Davasında Maddi Tazminat İstenmiş Olmalıdır (HMK m. 26 f. I)
77
2– Butlan Davasında Maddi Tazminat İsteyen Kusursuz ya da Daha Az Kusurlu Olmalıdır (TMK m. 158 f. II Göndermesiyle TMK m. 174 f. I)
77
3– Butlan Davasında Maddi Tazminat İstenen Kusurlu Olmalıdır (TMK m. 158 f. II Göndermesiyle TMK m. 174 f. I)
78
4– Talepte Bulunanın Mevcut ya da Beklenen Menfaatleri Butlan Sebebiyle Zarar Görmüş Olmalıdır
81
5– Maddi Tazminat İstemi Butlan Davası İçinde Gerçekleşmişse Harç ya da Vekâlet Ücretine Bağlı Değildir
81
6– Maddi Tazminat İstemi Butlan Kararının Kesinleşmesinden Sonra Bağımsız Dava İle İstenebilir (TMK m. 158 f. II Göndermesiyle TMK m. 178)
81
7– Butlan Hükmünün Kesinleşmesinden Sonra Maddi Tazminat Borçlusu Ölmüşse Mirasçılar Müteselsilen Sorumludur
82
8– Butlan Davasında Uygun Maddi Tazminat İstenebilir
82
9– Butlan Davasında Maddi Tazminatın Toptan veya Durumun Gereklerine Göre İrat Biçiminde Ödenmesine Karar Verilebilir (TMK m. 176 f. I)
83
10– Butlan Davasında İrat Biçiminde Ödenmesine Karar Verilen Maddî Tazminat Koşulları Oluştuğunda Sonlanır (TMK m. 176 f. III)
83
11– Butlan Davasında İrat Biçiminde Ödenmesine Karar Verilen Maddî Tazminatta Koşulları Oluştuğunda İradın Artırılması veya Azaltılmasına Karar Verilebilir (TMK m. 176 f. IV)
84
12– Butlan Davasında İrat Biçiminde Ödenmesine Karar Verilen Maddî Tazminatın İstem Hâlinde, Gelecek Yıllarda Ne Miktarda Ödeneceğini Karara Bağlanabilir (TMK m. 176 f. V)
84
H– YABANCI İLAMIN TENFİZİ DAVASININ EKİ NİTELİĞİNDE DEĞİLDİR
84
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BOŞANMADA MADDİ TAZMİNATIN MADDİ KOŞULLARI
§ 5. MADDİ TAZMİNATTA KUSUR KOŞULU
87
I. KUSURA İLİŞKİN ESASLAR
87
B– KUSUR BELİRLEMESİNE İLİŞKİN ESASLAR
87
1– Kusur Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır
87
2– Kusur Olarak Yüklenilemeyecek Vakıalar
88
a. Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
88
b. Ret Konusu Davada Kusur Olarak Belirlenmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
89
c. Yükümlülük Kapsamı Dışındaki Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
90
d. Bilgisi Dahilinde Gerçekleşmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
90
e. Evlenmeden Önceki Vakıalar Kusur Kabul Edilemez
91
aa. Hastalıklarını Gizlemek
91
bb. Cinsel İlişki Yaşamış Olmak
91
cc. Güven Sarsıcı Davranışlarda Bulunmuş Olmak
93
f. Davadan Sonraki Vakıalar Kusur Kabul Edilemez
93
g. Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
101
h. Hoşgörülen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
103
ı. Af Kapsamında Kalan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
103
i. Hukuka Aykırı Elde Edilen Delillere Dayalı Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez (HMK m. 189 f. II)
103
j. Hayatın Olağan Akışına Uygun Şekilde Elde Edilmeyen Delile Dayanan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
104
k. Maddiyata Dayalı İsteklere Konu Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez
105
3– Kusursuz Eşin Dava Açmaması Hakkın Kötüye Kullanılması Olarak Yorumlanamaz
105
4– Kusur Belirlemesinde Taraflarca Getirilmesi İlkesine Aykırı Davranılamaz
106
a. Dayanılmayan Tanıklar
106
b. Dayanılmayan Dosyalar
107
5– Kusur Belirlemesinde Tanık Beyanları Takdiri Bir Delildir
108
a. Yetersiz Tanık Beyanları Esas Alınamaz
108
aa. Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları
109
bb. Soyut Tanık Beyanları
109
cc. Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları
109
aaa. Üçüncü Kişilerden Aktarım
109
bbb. Taraflardan Aktarım
110
dd. Duyuma Dayalı Tanık Beyanları
110
ee. Kesin Hükme Aykırı Tanık Beyanları
110
ff. Zamanı Belirsiz Tanık Beyanları
111
gg. Yeri Belirsiz Tanık Beyanları
111
b. Tarafların Tanık Olarak Beyanları Esas Alınamaz
112
c. Husumet Bulunan Tanığın Beyanları Esas Alınamaz
112
d. Vekil Olan Avukat Tanık Olarak Dinlenebilir
113
6– Kusur Olarak Yüklenilemeyecek Davranışlar
113
a. İradi Olmayan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez
113
b. Fevren Söylenen Sözler Kusur Kabul Edilemez
115
d. Hak Arama Hürriyeti Kapsamında Kalan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez
116
aa. Şikâyet Hakkını Kullanmak
116
aaa. Cumhuriyet Savcılığına Şikâyet Etmek
117
bbb. Karakola Şikâyet Etmek
117
ccc. Nafaka Borcu İçin Şikâyet Etmek
118
bb. Koruma Tedbiri İstemek
118
cc. Önceki Boşanma Davasında Verilen Kararı Tebliğe Çıkarmak
119
e. Danışıklı Evlenmek
119
7– Kusurun Hüküm Kurulmasına Etkisi
120
a. Etkileyen Dava Sonuçları Beklenmeden Kusur Belirlenemez
120
b. Ceza Mahkemesinin Mahkûmiyet Kararı Hukuk Hâkimini Bağlar
120
c. Yabancı Mahkeme Kararı Hakkında Tanıma ya da Tenfiz Kararı Verilmişse O Mahkemedeki Kusur Esas Alınacaktır
121
aa. Kusur Belirlenmişse
121
bb. Kusur Belirlenmemişse
122
e. Boşanmanın Fer'ileri Hakkında Her Bir Dava İçin Ayrı Hüküm Kurulamaz
124
f. Birleşen ya da Karşı Dava Varsa Kusur Harmanlaması Yapılmalıdır
125
g. Boşanma Hükmü Temyiz Edilmeyip Kusur Temyiz Edilmişse Tazminatlar Bakımından Kusur Kesinleşmiş Sayılamaz
127
h. Kusur Belirlemesinde Usuli Kazanılmış Hak Dikkate Alınır
127
ı. Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Kusur Belirlenemez
127
i. Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir
128
j. Anlaşma Protokolü Sunulması Kusurlu Olunduğuna Karine Teşkil Etmez
129
k. Fiziksel Şiddette Beyan ve İz Karine Olarak Kusura Esas Alınır
129
II. MADDİ TAZMİNATTA KUSUR KOŞULU
130
A– MADDİ TAZMİNAT İSTEYEN KUSURSUZ YA DA DAHA AZ KUSURLU OLMALIDIR
130
1– Kusursuz Eş Maddi Tazminat Alabilir
134
2– Az Kusurlu Eş Maddi Tazminat Alabilir
135
3– Eşit Kusurlu Eş Maddi Tazminat Alamaz
135
4– Ağır Kusurlu Eş Maddi Tazminat Alamaz
136
5– Tam Kusurlu Eş Maddi Tazminat Alamaz
137
6– Akıl Hastası Eş Maddi Tazminat Alabilir
137
B– MADDİ TAZMİNAT İSTENEN KUSURLU OLMALIDIR
138
1– Kesinleşmiş Boşanma Kararı Yoksa
138
2– Kesinleşmiş Boşanma Kararı Varsa
139
a. Türk Mahkemesinin Gerekçesi
139
b. Yabancı Mahkemenin Gerekçesi
140
3– Kusursuz Eşten Maddi Tazminat İstenemez
141
III. MADDİ TAZMİNATTA KUSUR KOŞULUNUN BOŞANMA SEBEPLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ
141
A– DAVACIYA MADDİ TAZMİNAT VERİLEBİLECEK BOŞANMA SEBEPLERİ
141
1– Zina Sebebiyle Boşanma (TMK m. 161)
141
2– Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma (TMK m. 162)
142
3– Terk Sebebiyle Boşanma (TMK m. 164)
145
4– Suç İşleme Sebebiyle Boşanma (TMK m. 163)
147
5– Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma (TMK m. 163)
149
B– MADDİ TAZMİNAT VERİLEMEYECEK BOŞANMA SEBEBİ (TMK m. 165)
150
C– DAVACI VEYA DAVALIYA MADDİ TAZMİNAT VERİLEBİLECEK BOŞANMA SEBEPLERİ
151
1– Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma (TMK. m. 166 f. I–II)
151
a. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir
151
b. Davalıya Maddi Tazminat Verilebilir
152
2– Anlaşmalı Boşanma (TMK. m. 166 f. III)
152
aa. Kusur Derecesinin Önemi Yoktur
155
bb. Anlaşma Dışına Çıkılarak Maddi Tazminat Verilemez
155
cc. Anlaşmalı Boşanma Kararı Kesinleştikten Sonra Maddi Tazminat İstenemez
157
aaa. Anlaşmalı Boşanma Kararı Türk Mahkemesinden Verilmişse
157
bbb. Anlaşmalı Boşanma Kararı Yabancı Mahkemeden Verilmişse
158
b. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir
158
c. Davalıya Maddi Tazminat Verilebilir
159
3– Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma (TMK. m. 166 f. IV)
159
aa. Dayanak Davadaki İspatlanmış Olaylar Dikkate Alınır
159
bb. Fiili Ayrılık Süresi İçinde Ortaya Çıkan Kusurlar Dikkate Alınır
160
cc. Reddedilen Boşanma Davasını Açarak Boşanma Sebebi Yaratmak Kusur Kabul Edilir
160
b. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir
160
c. Davalıya Maddi Tazminat Verilebilir
161
§ 6. MADDİ TAZMİNATTA ZARAR KOŞULU
163
II. MENFAAT ZEDELENMESİ KAPSAMINA GİREN ZARARLAR
164
A– MEVCUT MENFAATLERDEN YOKSUNLUK
164
1– Var Olan Menfaatler
167
2– Evlilik Birliğinin Sağladığı Menfaatler
168
B– BEKLENEN MENFAATLERDEN YOKSUNLUK
169
1– Henüz Var Olmayan Menfaat
170
2– Gerçekleşmesi Olası Menfaat
170
III. MENFAAT ZEDELENMESİ KAPSAMINA GİREN ZARARIN BELİRLENMESİ
171
A– ZARAR HÂKİM TARAFINDAN BELİRLENİR
171
B– ZARAR GEREKİRSE BİLİRKİŞİ İNCELEMESİYLE BELİRLENİR
172
C– ZARAR ÖLÇÜTLERE GÖRE BELİRLENİR
172
3– Ortalama Yaşam Süreleri
173
5– Ekonomik Durumları
174
7– Sosyal Güvenlikleri
176
10– Yaşam Özellikleri
176
12– Çalışma Koşulları
177
13– İş Bulma Olanak ve Olasılığı
177
14– Fiziksel ve Zihinsel Sağlık Durumları
177
15– Yeniden Evlenebilme Şansları
177
16– Mal Rejiminin Tasfiyesinden Doğan Hakları
178
17– Mallarının İdare Şekli
179
18– Eşe Bağlı Hakları
179
19– Sigorta Poliçeleri
179
20– Kişisel Birikim ve Yetenekleri
180
21– Yatırım Güç ve Olanakları
180
23– İş Sözleşmelerinin Kapsamı ve Süresi
180
27– Hakkaniyet Kuralları
182
28– TBK m. 50–51 Hükmü
183
IV. MENFAAT ZEDELENMESİ KAPSAMINA GİRMEYEN ZARARLAR
184
A– EVLİLİK ÖNCESİYLE İLGİLİ İSTEKLER
185
1– Mehir Senedine Konu Alacak
185
2– Nişanlılık Dönemimde Gönderilen Para
185
3– Ödünç Verilen Para
186
4– Başlık Parası İstemi
186
5– Çeyiz Gideri İstemi
187
B– EVLİLİK SIRASINDAKİ İSTEKLER
187
1– Düğünle İlgili İstemler
188
b. Düğünde Takılan Para
189
c. Düğün İçin Verilen Kapora
189
2– Nikâh Gideri İstemi
190
3– Balayı Parası İstemi
190
4– Evlilik Birliği İçin Yapılan Masraf İstemi
191
5– İş Sebebiyle Tazminat İstemi
191
a. Eşi Yüzünden İşten Ayrılma
191
bb. Aile Mahkemesinin Görevi Kapsamında Değildir
193
cc. Görevli Mahkeme Dava Değerine Göre Belirlenir
193
b. Kendi İsteğiyle İşten Ayrılma
193
c. Eşi Yüzünden İşe Başlayamamaya Yönelik İstem
194
d. İşini Kaybetmeye Yönelik İstem
195
6– Miras Payının Alınmasına Yönelik İstem
196
7– Ziynete Yönelik İstem
196
8– Emanet Altına Yönelik İstem
197
9– Hastane Giderlerine Yönelik İstem
198
10– Bedelli Askerlik Ödemesine Yönelik İstem
198
11– Eşe Askerde İken Gönderilen Ödemeye Yönelik İstem
198
12– Eşin Hayat Sigortası Primlerini Ödemeye Yönelik İstem
199
13– Evlilik Süresince Çalışmamaya Yönelik İstem
199
C– ÇOCUKLARLA İLGİLİ İSTEKLER
200
1– Doğum Gideri İstemi
202
2– Çocuk İçin Tazminat İstemi
202
3– Yetişkin Çocuklar İçin Yapılan Giderler
203
4– Çocuğa Doğum Gününde Takılan Ziynetler
203
5– Tüp Bebek Tedavi Gideri İstemi
204
D– EVLE İLGİLİ İSTEKLER
204
1– Eve Katkı Bedeli İstemi
204
2– Eve Taşınma Gideri İstemi
205
3– Ev Alma Vaadine Dayalı İstem
205
6– Aile Konutunun Özgülenmesi İstemi
207
7– Evin Tadilatı İçin İstem
207
8– Ev Eşyası İçin Kredi Çekilmesine İlişkin İstem
207
9– Sık Olarak Taşınmayla İlgili İstem
208
E– BORÇLA İLGİLİ İSTEKLER
209
1– Eşle İlgili İstekler
209
a. Ortak Borç Sebebiyle Alacak İstemi
209
b. Eşin Borcunu Ödeme Sebebiyle Alacak İstemi
209
c. Eşe Verilen Borç Sebebiyle Alacak İstemi
210
d. Evlilik Öncesi Kredi Kartı Borcu Sebebiyle Alacak İstemi
211
e. Eşe Gönderilen Para Sebebiyle Alacak İstemi
211
f. Eşi Yüzünden Borç Altına Girme Sebebiyle Alacak İstemi
212
g. Eşe İşyeri Açılmasında Yapılan Ödeme Sebebiyle Alacak İstemi
213
h– Eşi Aldatarak Devir Sebebiyle İstem
213
ı. Evin Geçiminin Sağlanmasına Yönelik Üçüncü Kişilerden Alınan Borçların Eşten Tahsili İstemi
214
2– Eşin Yakınlarıyla İlgili İstekler
214
a. Eşin Yakınlarına Verilen Borç Sebebiyle Alacak İstemi
214
b. Eşin Yakınlarının Borcunu Ödeme Sebebiyle Alacak İstemi
215
3– Kredi Borcu Sebebiyle Alacak İstemi
215
a. Evlilik Öncesi Çekilen Kredi
216
b. Evlilik Sonrası Çekilen Kredi
216
4– Taahhütnameye Dayalı Borç
217
F– MAL REJİMİ İLE İLGİLİ İSTEKLER
217
1– Katılma Alacağı İstemi
217
3– Kazanç Kaybı İstemi
219
4– Araca Yönelik İstem
220
a. Araç Bedeli İstemi
220
b. Aracını Perte Çıkarmasına İlişkin İstem
221
a. Giderken Götürülen Para
222
b. Elden Verilen Para
223
c. Banka Hesabındaki Para
223
d. Eşin Hesabındaki Para
224
6– İşyerine Mal Alımına Yönelik İstem
224
7– Taşınmazlara Yönelik İstemler
224
a. Taşınmaz Devrine İlişkin İstem
225
b. Taşınmaz Satışına İlişkin İstem
225
8– Kredi Sebebiyle Alacak İstemi
225
a. Çekilen Krediden Kaynaklanan Alacak
226
b. Çekilen Kredi Sebebiyle Uğranılan Zarar
226
1– Muvazaa ve Tehdit Sebebiyle Tapu Kaydının İptali
227
2– İrade Bozukluğu Sebebiyle Satış İptali
227
4– Ölünceye Kadar Bakma Akdinin İptali
228
§7. MADDİ TAZMİNATTA NEDENSELLİK BAĞI KOŞULU
231
II. MADDÎ KOŞUL: NEDENSELLİK BAĞI GERÇEKLEŞMELİDİR
231
§ 8. MADDİ TAZMİNATTA HUKUKA AYKIRILIĞIN GERÇEKLEŞMESİ KOŞULU
233
II. MADDÎ KOŞUL: HUKUKA AYKIRILIK GERÇEKLEŞMELİDİR
233
A– HUKUKA AYKIRILIK VARSA
234
B– HUKUKA AYKIRILIK YOKSA
234
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BOŞANMADA MADDİ TAZMİNATIN ŞEKLİ KOŞULLARI
§ 9. MADDİ TAZMİNATTA EVLİLİK BİRLİĞİNİN BOŞANMA İLE SONA ERMESİ KOŞULU
235
II. MADDİ TAZMİNATTA EVLİLİK BİRLİĞİNİN BOŞANMA İLE SONA ERMESİ KOŞULU
236
A– BOŞANMA KARARI VERİLMİŞ OLMALIDIR
236
1– Türk Mahkemesinden Verilebilir
236
2– Yabancı Mahkemeden Verilen Karar Tanınmış Olabilir
237
III. TANIMA KAVRAM (MÖHUK m. 58)
238
A– EVLİLİĞİN BUTLANINA KARAR VERİLMİŞ OLABİLİR
242
B– ÖLÜM VE GAİPLİK HALİNDE VERİLEMEZ
244
C– AYRILIK KARARI VERİLMESİ HALİNDE VERİLEMEZ
247
§ 10. MADDİ TAZMİNATTA İSTEK KOŞULU
249
II. MADDİ TAZMİNATTA İSTEK KOŞULU
249
A– İSTEK YAZILI VEYA SÖZLÜ YAPILABİLİR
250
B– İSTEK BELİRSİZ OLMAMALIDIR
251
1– İsteğin Türünde Belirsizlik
251
2– İstek Konusu Para Biriminde Belirsizlik
251
3– İstek Miktarında Belirsizlik
252
4– İstek Anlatım Biçimi İle Anlaşılıyorsa
252
D– İSTEK YOK İSE VERİLEMEZ
253
E– İSTENMEDİĞİ AÇIKLANMIŞSA VERİLEMEZ
253
G– İSTEK KARARA BAĞLANMALIDIR
254
H– İSTEK ANLAŞMALI BOŞANMADAN SONRA YAPILAMAZ
254
1– Türk Mahkemesinde Anlaşmalı Boşanma
254
2– Yabancı Mahkemede Anlaşmalı Boşanma
255
I. İSTEK TARAFLAR İÇİN YAPILABİLİR
255
İ. İSTEK KOŞULLARI VARSA MİRASÇILARA İNTİKAL EDEBİLİR
256
J– İSTEK AYIN OLARAK GERÇEKLEŞEBİLİR
256
1– Tamamen Ayın Olarak İstenebilir
257
2– Kısmen Ayın Kısmen Para Olarak İstenebilir
257
3– Ayın Olarak İsteme Sebebi Açıklanmalıdır
258
4– Haklı ve Kabul Edilebilir Sebep Varsa İstenebilir
259
5– Ayın Olarak İstenilen Şeyin Bedeli Tespit Edilmelidir.
259
K– İSTEK AYRI DAVA İLE GERÇEKLEŞEBİLİR
260
1– Karşı Dava İle İstek Gerçekleşebilir
260
2– Bağımsız Dava İle İstek Gerçekleşebilir
261
3– Boşanma Kararı Kesinleştikten Sonra İstek Gerçekleşebilir
261
L– İSTEK ERKEK EŞ YA DA KADIN EŞ TARAFINDAN YAPILABİLİR
262
M– İSTEK TÜRK PARASI ESAS ALINARAK YAPILMALIDIR
263
N– İSTEK SAKLI TUTULMUŞSA RET KARARI VERİLEMEZ
263
O– İSTEK KANUN YOLU AŞAMASINDA ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ İLE GERÇEKLEŞEBİLİR
263
§ 11. MADDİ TAZMİNATTA SÜRE KOŞULU
265
A– BOŞANMADAN ÖNCEKİ SÜRE
265
1– Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında
266
2– Ön İnceleme Duruşmasında
267
a. 7251 sayılı Kanun Öncesinde
267
aa. Karşı Taraf Gelmişse
268
bb. Karşı Taraf Gelmemişse
268
b. 7251 sayılı Kanun Sonrasında
268
3– Tahkikat Aşamasında
269
4– Sözlü Yargılama Aşamasında
271
B– BOŞANMADAN SONRAKİ SÜRE (TMK m. 178)
272
C– TANIMA YA DA TENFİZDEN SONRAKİ SÜRE
274
BEŞİNCİ BÖLÜM MADDİ TAZMİNAT KARARI
§ 12. MADDİ TAZMİNATIN MİKTARI
277
II. UYGUN OLARAK BELİRLENMELİDİR
277
A– HÂKİM TARAFINDAN BELİRLENİR
277
B– ZARARIN TAMAMININ KARŞILANMASI ZORUNLU DEĞİLDİR
283
C– BİR TARAFIN ZENGİNLEŞMESİ SONUCUNU DOĞURMAMALIDIR
283
III. ETKİLEYEN HUSUSLAR DİKKATE ALINMALIDIR
283
B– EKONOMİK DURUMLARI
284
D– ZEDELENEN MENFAATLER
286
H– GÜNÜN EKONOMİK KOŞULLARI
289
İ– ORTALAMA YAŞAM SÜRELERİ
289
IV. İNFAZDA DURAKSAMA YARATMAYACAK ŞEKİLDE BELİRLENMELİDİR
292
V. BOZMA KARARI VARSA AMACINA UYGUN BELİRLENMELİDİR
292
VI. KOŞULLARI VARSA DEĞİŞTİRİLEBİLİR (TMK m. 176 f. IV)
293
A– ARTIRILMASINA KARAR VERİLEBİLİR
293
B– AZALTILMASINA KARAR VERİLEBİLİR
293
C– TOPTAN ÖDEMEDE UYGULANMAZ
293
§ 13. MADDÎ TAZMİNATIN ÖDENMESİ
295
II. ÖDEMEYE UYGUN HALLER
295
A– MADDÎ TAZMİNAT TOPTAN ÖDENEBİLİR (TMK m. 176 f. I)
295
B– MADDÎ TAZMİNAT İRAT BİÇİMİNDE ÖDENEBİLİR (TMK m. 176 f. I)
295
C– MADDÎ TAZMİNAT AYIN OLARAK ÖDENEBİLİR
296
III. ÖDEMEYE UYGUN OLMAYAN HALLER
296
A– MADDÎ TAZMİNAT ANLAŞMA YOKSA YABANCI PARA OLARAK ÖDENEMEZ
296
B– MADDÎ TAZMİNAT TAKSİTLE ÖDENEMEZ
297
§ 14. MADDÎ TAZMİNATTA FAİZ
299
II. MADDÎ TAZMİNATTA FAİZ
299
A– MADDÎ TAZMİNATTA FAİZ BAŞLANGICI
299
B– BOŞANMADAN SONRA İSTENMİŞSE FAİZ
300
C– MADDÎ TAZMİNATTA FAİZ İSTENMEDİ İSE
301
D– MADDÎ TAZMİNATTA FAİZ TÜRÜ
301
E– MADDÎ TAZMİNATTA FAİZ İSTEMİ HAKKINDA KARAR VERİLMELİDİR
301
§ 15. İRAT ŞEKLİNDE ÖDENEN MADDÎ TAZMİNATIN MİKTARININ DEĞİŞMESİ (TMK m. 176 f. IV)
303
II. DEĞİŞİM SEBEPLERİ
303
A– TARAFLARIN MALÎ DURUMLARININ DEĞİŞMESİ
303
B– HAKKANİYETİN GEREKTİRDİĞİ HÂLLER
303
A– İRADIN ARTIRILMASI
304
B– İRADIN AZALTILMASI
304
§ 16. İRAT ŞEKLİNDE ÖDENEN MADDÎ TAZMİNATIN SONA ERMESİ (TMK m. 176 f. III)
305
II. KENDİLİĞİNDEN KALKMASI
305
A– İRAT ALACAKLISININ YENİDEN EVLENMESİ
306
B– TARAFLARDAN BİRİNİN ÖLÜMÜ
306
III. MAHKEME KARARIYLA KALDIRILMASI
306
A– İRAT ALACAKLISININ EVLENME OLMAKSIZIN FİİLEN EVLİYMİŞ GİBİ YAŞAMASI
306
B– İRAT ALACAKLISININ YOKSULLUĞUNUN ORTADAN KALKMASI
307
C– İRAT ALACAKLISININ HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRMESİ
307
ALTINCI BÖLÜM BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA TARAFLARIN YARGILAMAYA KATILIMINA EGEMEN OLAN İLKELER
§ 17. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA TASARRUF İLKESİ (HMK m. 24)
309
A– KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I)
311
1– İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir
312
2– İlgililer Karşı Dava Açabilir/Açmayabilir
312
3– İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir
312
B– DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)
313
C– HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)
313
D– DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER
313
1– Dava Sebebini Belirler
313
2– Dayanılacak Vakıaları Belirler
313
E– DAVA AÇILDIKTAN SONRA TASARRUF YETKİSİ DEVAM EDER (HMK m. 24 f. III)
314
1– Davasından Feragat Edebilir (HMK m. 307, 309 f. II)
314
2– Davasını Karşı Tarafın Açık Rızası ile Geri Alabilir (HMK m. 123)
314
F– DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA
314
A– YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR
315
B– SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR
315
§ 18. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA TARAFLARCA GETİRİLME/HAZIRLAMA İLKESİ (HMK m. 25)
317
II. DAVA MALZEMESİ KAVRAMI
318
III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ
319
A– TARAFLARCA GETİRİLİR
319
B– MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR
320
1– Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I)
320
2– Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II)
321
3– Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I)
322
IV. İSTİSNA: KENDİLİĞİNDEN (RE’SEN) ARAŞTIRMA İLKESİ (HMK m. 25 f I)
322
§ 19. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA TEKSİF İLKESİ
325
II. KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA MALZEMESİ İLERİ SÜRÜLEBİLİR
326
A– DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I)
327
2– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse
327
B– DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I)
327
2– Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse
328
3– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse
328
III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI
328
A– ISLAH (HMK m. 141 f. II)
328
B– KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ (HMK m. 141 f. II)
328
C– ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95–101)
329
D– YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI TAŞIMAMAK (HMK m. 145)
329
E– SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ TARAFIN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMASI (HMK m. 145)
329
§ 20. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA ADİL YARGILANMA İLKESİ (AİHS m. 6, TCA m. 36)
331
A– ADİL SİLAHLARLA YARGILANMA
333
B– ADİL AÇIKLIKTA YARGILANMA
333
C– ADİL SÜREDE YARGILANMA (AİHS m. 6, TCA m. 141 f. III, HMK m. 30)
333
D– ADİL MAHKEMEDE YARGILANMA
334
§ 21. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI (HMK m. 27)
335
II. OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI (HMK m. 27 f. II/a)
337
A– DAVAYI BİLME HAKKI
338
B– DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI
339
1– Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 139)
339
2– Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 147 f. I)
341
3– Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi (HMK m. 147 f. I, 186 f. I)
342
C– DELİLLERİ BİLME HAKKI
343
D– GEREKÇEYİ BİLME HAKKI
343
E– İŞLEMLERİ BİLME HAKKI
344
1– Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı
344
2– Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı
345
III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b)
345
1– Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış
347
a. Adap Dışı Açıklama Yapılamaz
347
b. Konu Dışı Açıklama Yapılamaz
347
2– Hâkimin Göstereceği Davranış
347
a. Şefkatle Dinlemelidir
348
b. Sabırla Dinlemelidir
348
c. Anlayışla Dinlemelidir
348
B– İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b)
348
IV. DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME HAKKI (HMK m. 27 f. II/c)
349
B– AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI
350
C– KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI
350
1– Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır
351
2– Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır
351
3– Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar İle Bağdaşmalıdır
351
§ 22. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DÜRÜST DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29 f. I)
353
II. DÜRÜSTLÜK KURALINA UYGUN DAVRANMAK ZORUNLUDUR
353
§ 23. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNATDAVASINDA DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29 f. II)
355
2– Tarafları Kanuni Temsilcileri
356
3– Tarafların Vekilleri
357
B– YÜKÜMLÜLÜĞÜN KONUSU
357
2– Yazılı Açıklamalar
357
YEDİNCİ BÖLÜM BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HÂKİMİN YARGILAMA İŞLEMLERİNİ YÜRÜTMESİNE EGEMEN OLAN İLKELER
§ 24. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ
359
II. AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ
361
III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU
363
B– ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR
364
IV. AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ
364
C– DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME
365
D– TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME
365
V. AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI
365
A– SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ
366
B– SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ
366
C– SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ
366
D– SÖYLEMEYENE İSTİCVABI KAPSAMAZ
366
§ 25. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA USUL EKONOMİSİ İLKESİ (HMK m. 30)
369
A– BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE YARGILAMA) (HMK m. 30)
370
B– ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I)
370
C– UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I)
371
A– DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166)
372
B– DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167)
373
C– DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ
373
D– ÖN SORUN İNCELEMESİ
373
E– USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI
373
IV. DEĞERLENDİRİLMESİ
374
§ 26. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ (HMK m. 33)
377
II. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR
378
A– DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK m. 119 f. I/g)
378
B– CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK M. 129 F. I/F)
380
III. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141)
380
IV. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP HÂKİMİ ETKİLEMEZ
380
A– YANLIŞ GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
380
B– EKSİK GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
381
C– BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
381
D– HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
381
V. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HUKUKİ NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR
381
VI. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HANGİSİNİN SABİT OLDUĞUNU HÂKİM BELİRLER
382
VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN HUKUK NORMUNU HÂKİM UYGULAR
382
A– TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR
383
B– YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR (5718 SK m. 2)
384
§ 27. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26)
389
II. İLKENİN UYGULANMASI
390
A– TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR VEREMEZ
390
B– TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE KARAR VEREMEZ
391
1– Islah Yapılmamışsa
392
III. İLKENİN UYGULANMASI
392
A– KENDİLİĞİNDEN KARAR VEREMEZ
392
B– HER BİR TALEP HAKKINDA AYRI OLARAK KARAR VERİLMELİDİR
393
§ 28. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SEVK VE İDARE İLKESİ (HMK m. 32)
395
II. HÂKİMİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 32 f. I)
395
A– YARGILAMANIN SEVK VE İDARESİ
396
1– Şekli Sevk ve İdare
396
2– Maddi Sevk ve İdare
396
B– YARGILAMA DÜZENİNİN BOZULMAMASI İÇİN TEDBİR ALMA
397
III. DİLEKÇENİN YENİDEN DÜZENLENMESİ (HMK m. 32 f. II)
397
A– YENİDEN DÜZENLENMESİ GEREKEN DİLEKÇELER
397
1– Okunamayan Dilekçe
398
2– Uygunsuz Olan Dilekçe
398
3– İlgisiz Olan Dilekçe
400
B– YENİDEN DÜZENLENME USULÜ
400
1– Uygun Bir Süre Verilir
400
a. Yeni Dilekçe Verilmesinin Sonuçları
400
b. Yeni Dilekçe Verilmemesinin Sonuçları
400
2– İlk Dilekçe Dosyada Kalır
401
IV. YAZILI OLMAYAN SEVK VE İDARE GELENEKLERİ
401
§ 29. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DOĞRUDANLIK İLKESİ (HMK m. 197)
403
II. DELİLLERİN TOPLANMASINDA DOĞRUDANLIK (HMK m. 197)
404
A– MAHKEME HUZURUNDA TOPLAMA
404
B– İSTİNABE YOLUYLA TOPLAMA
404
II. KARAR VERİLMESİNDE DOĞRUDANLIK
405
A– KURAL: AYNI HÂKİM İÇİN DOĞRUDANLIK
405
B– İSTİSNA: FARKLI HÂKİM KARAR VEREBİLİR
405
§ 30. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLKESİ (HMK m. 198)
407
II. DELİLLER GEREKÇELİ OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİDİR
407
§ 31. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA ALENİYET İLKESİ (AİHS m. 6/1, TCA m. 141 f. I, HMK m. 28)
409
II. DURUŞMALARIN ALENİYETİ
410
A– DURUŞMALAR HERKESE AÇIKTIR (TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. I)
411
1– Duruşmalar İlgili Olanlara Açıktır
411
2– Duruşmalar İlgili Olmayanlara Açıktır
411
B– KOŞULLARI VARSA GİZLİ OLARAK YAPILABİLİR (TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. II)
412
1– Gizliliğin Kapsamı
413
a. Duruşmaların Bir Kısmının Gizli Olarak Yapılması
413
b. Duruşmaların Tamamının Gizli Olarak Yapılması
413
2– Gizliliğin Koşulları
414
a. Genel Ahlâkın Kesin Olarak Gerekli Kıldığı Hâller
417
b. Kamu Güvenliğinin Kesin Olarak Gerekli Kıldığı Hâller
417
3– Gizliliğin İstenilmesi
417
a. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine (HMK m. 28 f. II)
417
b. Kendiliğinden (HMK m. 28 f. II)
418
4– Gizliliğin Karara Bağlanması
418
a. Ön Sorunlar Hakkındaki Hükümler Uygulanır
418
b. Gerekçe, Esas Hakkındaki Kararı İle Birlikte Açıklanır
418
5– Gizliliğin Sonuçları
419
a. İlgililer Dışındakiler Salondan Çıkartılır
419
b. Hazır Bulunanlar Uyarılır (HMK m. 28 f. IV)
419
c. Hazır Bulunanlara Ceza İhtarı Yapılır (HMK m. 28 f. IV)
419
d. Ceza İhtarı Tutanağa Geçirilir (HMK m. 28 f. IV)
420
e. Yalnız Başına Kanun Yoluna Başvurulamaz.
420
f. Kararın Gizli Verilmesini Gerektirmez.
420
III. KARARLARIN BİLDİRİLMESİNİN ALENİYETİ (HMK m. 28 f. I)
421
IV. İŞLEMLERİN ALENİYETİ
421
A– DOSYANIN İNCELENMESİ (HMK m. 161)
421
B– TUTANAK ÖRNEĞİ VERİLMESİ (HMK m. 158)
421
§ 32. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SÖZLÜLÜK YAZILILIK İLKESİ
423
II. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SÖZLÜLÜK İLKESİ
423
A– TAHKİKAT AŞAMASINDA TARAFLARIN DİNLENİLMESİ (HMK m. 144 f. I)
424
B– İSTİCVAP SIRASINDA GERÇEĞİ SÖYLEME (HMK m. 173 f. II)
424
C– ISLAHIN SÖZLÜ YAPILMASI (HMK m. 177 f. II)
424
D– SÖZLÜ YARGILAMADA SON SÖZÜN SÖYLENMESİ (HMK m. 186 f. II)
424
E– TANIKLIKTAN ÇEKİNME SEBEPLERİNİN BİLDİRİLMESİ (HMK m. 252)
425
F– TANIĞIN DİNLENİLMESİ (HMK m. 261 f. II)
425
G– BİLİRKİŞİ AÇIKLAMALARI (HMK m. 279)
425
H– HÜKMÜN MÜZAKERESİ SIRASINDA TARAFLARIN SÖZLÜ AÇIKLAMALARI (HMK m. 295)
426
I– TAVZİH SIRASINDA SÖZLÜ AÇIKLAMA (HMK m. 306 f. II)
426
İ– FERAGAT VE KABULÜN SÖZLÜ YAPILMASI (HMK m. 309 f. I)
426
III. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA YAZILILIK İLKESİ (HMK m. 133, 177, 246, 263, 279, 342, 364)
426
A– DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 118)
427
B– KARŞI DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 133)
427
C– ISLAH (HMK m. 177)
427
D– CEVAPLARINI YAZILI OLARAK BİLDİRMESİ İÇIN TANIĞA SORU KÂĞIDI GÖNDERİLMESİ (HMK m. 246 f. I)
427
E– TANIK, SAĞIR VE DİLSİZ OLUP OKUMA VE YAZMAYI BİLİYORSA, SORULARIN YAZILI BİLDİRİLMESİ (HMK m. 263 f. II)
428
F– BİLİRKİŞİNİN OY VE GÖRÜŞÜNÜ YAZILI BİLDİRMESİ (HMK m. 279 f. I)
428
G– KANUN YOLLARINA BAŞVURMA
428
§ 33. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA TÜRKÇE KULLANMA İLKESİ (TCA m. 3 f. I)
429
II. MAHKEMENİN DİLİ (TCA m. 3 f. I)
430
A– TARAFLARIN KONUŞMA DİLİ (HMK m. 144)
430
B– TARAFLARIN YAZMA DİLİ
430
IV. TANIKLARIN DİLİ (HMK m. 263 f. I)
431
SEKİZİNCİ BÖLÜM BOŞANMADA MADDÎ TAZMİNAT DAVASINDA USUL HÜKÜMLERİ
§ 34. BOŞANMADA MADDÎ TAZMİNAT DAVASINDA HMK HÜKÜMLERİNE TÂBİ TUTULMAYAN YARGILAMA KURALLARI
433
II. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA TÂBİ TUTULMAYAN YARGILAMA KURALLARI
439
A– HÂKİM, VİCDANEN KANAAT GETİRMELİDİR
440
B– HÂKİM, OLGULAR HAKKINDA TARAFLARA YEMİN ÖNEREMEZ
440
C– HÂKİM, TARAFLARIN İKRARI VE KABULÜ İLE BAĞLI DEĞİLDİR
441
D– HÂKİM, KANITLARI SERBESTÇE TAKDİR EDER
442
E– HÂKİM, BOŞANMANIN FER'Î SONUÇLARINA İLİŞKİN ANLAŞMALARI ONAYLAMIŞ OLMALIDIR
444
F– HÂKİM, DURUŞMANIN GİZLİ YAPILMASINA KARAR VEREBİLİR
444
§ 35. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DAVA ŞARTLARI
445
A– TÜRK MAHKEMELERININ YARGI HAKKININ BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/a)
445
1– Yer Bakımından Yargı Hakkının Bulunması
445
2– Kişi Bakımından Yargı Hakkının Bulunması
446
B– YARGI YOLUNUN CAİZ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/b)
446
C– MAHKEMENİN GÖREVLİ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/c)
446
D– MAHKEMENİN YETKİLİ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/ç)
447
E– TARAFLARIN, TARAF VE DAVA EHLİYETİNE SAHİP OLMALARI (HMK m. 114 f. 1/d)
447
1– Tarafların, Taraf Ehliyetine Sahip Olmaları
448
2– Tarafların, Dava Ehliyetine Sahip Olmaları
448
a. Davacının Dava Ehliyetine Sahip Olması
450
b. Davalının Dava Ehliyetine Sahip Olması
452
F– TEMSİLCİNİN GEREKLİ NİTELİĞE SAHİP BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/d)
453
G– DAVA TAKİP YETKİSİNE SAHİP OLUNMASI (HMK m. 114 f. 1/e)
453
H– VEKİLİN DAVAYA VEKÂLET EHLİYETİNE SAHİP OLMASI (HMK m. 114 f. 1/f)
454
I– USULÜNE UYGUN DÜZENLENMİŞ BİR VEKÂLETNAMESİNİN BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/f)
454
İ– DAVACININ YATIRMASI GEREKEN GİDER AVANSININ YATIRILMIŞ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/g, 120)
454
J– TEMİNAT GÖSTERİLMESİNE İLİŞKİN KARARIN GEREĞİNİN YERİNE GETİRİLMESİ (HMK m. 114 f. 1/ğ)
456
K– AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN AÇILMIŞ VE HÂLEN GÖRÜLMEKTE (DERDESTLİK) OLMAMASI (HMK m. 114 f. 1/ı)
456
1– Hâlen Görülmekte Olan Bir Davanın Olması Gerekir/Görülen Dava Koşulu
457
2– Tarafların/Konularının/Dava Sebeplerinin Aynı Olması Gerekir/Aynılık Koşulu
458
a. Davanın Tarafları Aynı Olmalıdır
458
b. Davanın Konusu Aynı Olmalıdır
460
c. Dava Sebepleri Aynı Olmalıdır
460
L– AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN KESİN HÜKME BAĞLANMAMIŞ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/i)
462
§ 36. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA GÖREVLİ MAHKEME
467
I. GÖREVİN BELİRLENMESİ (HMK m. 1, c. 1)
467
A– GÖREVLİ MAHKEME 4787 SAYILI KANUNLA BELİRLENMİŞTİR
467
2– Boşanmanın Eki Niteliğinde Olmayan Davada
469
a. Taraflar Arasında Evlilik Varsa
469
b. Taraflar Arasında Evlilik Yoksa
469
3– Boşanma Kesinleştikten Sonra Açılan Davada
470
4– Borçlu Olmadığının Tespitinde
471
B– GÖREV SÖZLEŞMESİ YAPILAMAZ
471
II. GÖREV KURALLARININ NİTELİĞİ
471
A– KAMU DÜZENİNDENDİR (HMK m. 1, c. 2)
472
B– DAVA ŞARTLARINDANDIR (HMK m. 114/c)
472
C– KENDİLİĞİNDEN ARAŞTIRILIR (HMK m. 115 f. I)
472
D– HER ZAMAN İLERİ SÜRÜLEBİLİR (HMK m. 115 f. I)
473
E– TARAFLAR İTİRAZDA BULUNABİLİR
473
F– USULÎ KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ
473
G– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA İLERİ SÜRÜLEMEZ
473
A– DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇMEDEN ÖNCE AÇILMIŞSA
474
1– Aile Mahkemesi Davadan Sonra Karardan Önce Faaliyete Geçmişse
474
a. Devir Kararı Yerine Görevsizlik Kararı Verilemez
474
b. Devir Kararı Temyiz Edilemez
475
c. Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından Yargılama Sürdürülür
476
2– Aile Mahkemesi Karardan Sonra Hüküm Kesinleşmeden Önce Faaliyete Geçmişse
476
a. Devir Kararı Verilmelidir
476
b. Devir Kararı Temyiz Edilemez
478
c. Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından İşlemler Sürdürülür
478
B– DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇTİKTEN SONRA AÇILMIŞSA
479
C– AİLE MAHKEMESİ KURULMAYAN YERLERDE GÖREVLİ MAHKEME (4787 sayılı Kanun m. 4/1)
480
§ 37. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA YETKİLİ MAHKEME
483
I. BOŞANMA DAVASI İLE BİRLİKTE İSTEKLERDE YETKİLİ MAHKEME (TMK m. 168)
483
A– EŞLERDEN BİRİNİN YERLEŞİM YERİ
484
1– Kadın Eşin Yerleşim Yeri
484
a. Ayrı Ev Açma Olanağı Olmayan Kadının Yerleşim Yeri
484
aa. Baba Evinin Bulunduğu Yerde Dava Açılabilir
485
bb. Yakınlarının Bulunduğu Yerde Dava Açılamaz
492
b. Ayrı Ev Açma Olanağı Olan Kadının Yerleşim Yeri
494
c. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine Karine Değildir
495
d. Kadın Seçimlik Hakkını Kullanabilir
496
2– Erkek Eşin Yerleşim Yeri
497
b. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine Karine Değildir
498
c. Yurtdışında İşçi Olarak Çalışan Erkek Eş
499
d. Emekli Olan Erkek Eş
500
3– Eşlerden Birinin Yerleşim Yerinin Belirlenmesi
500
aa. Memuriyet Sebebiyle Çalışılan Yer
503
bb. Serbest Olarak Çalışılan Yer
504
bb. Varsayılan Yerleşim Yeri
506
cc. Uzun Süre Yurt Dışında Oturulan Yer
507
dd. Uzun Süre Yurt İçinde Oturulan Yer
507
d. Kurumlarda Bulunulan Yer (TMK. m. 22)
508
aa. Eğitim Kurumunda Bulunma
508
bb. Sağlık Kurumunda Bulunma
509
cc. Bakım Kurumunda Bulunma
509
dd. Ceza Kurumunda Bulunma
513
e. Adres Beyan Formundaki Bildirim
513
f. İkamet Tezkeresi İle Bulunan Yabancılar
515
B– SON DEFA ALTI AY BİRLİKTE OTURULAN YER
517
C– BOŞANMA DAVASINDA YETKİ KURALININ ÖZELLİKLERİ
519
1– Diğer Kanunlarda Yer Alan Yetkiye İlişkin Hükümler Saklı Tutulmuştur (HMK m. 5)
520
2– İlk İtiraz Niteliğindedir (HMK m. 116 f. I/a)
521
3– Kesin Yetki Kuralı Öngörülmemiştir (TMK m. 168)
522
4– Kendiliğinden Yetkisizlik Kararı Verilemez (HMK m. 19 f. II, IV)
522
5– Asıl Davaya Bakan Mahkeme Karşı Davaya Bakmaya Yetkilidir (HMK m. 13)
524
6– Yetki Hususunda Tercih Hakkı Davacıya Aittir
524
8– Davadan Sonra Yerleşim Yerinin Değişmesi Etkili Değildir
525
II. BOŞANMADAN SONRA İSTEKLERDE YETKİLİ MAHKEME
525
III. MİLLETLERARASI YETKİ (MÖHUK m. 40)
526
§ 38. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA YARGI YERİ BELİRLENMESİ/MERCİ TAYİNİ (HMK m. 21–23)
527
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNİ GEREKTİREN SEBEPLER (HMK m. 21)
527
A– GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEMENİN DAVAYA BAKMASINA HERHANGİ BİR ENGEL ÇIKMASI
527
B– YARGI ÇEVRELERİNİN SINIRLARININ BELİRLENMESİ KONUSUNDA BİR TEREDDÜDÜN ORTAYA ÇIKMASI
529
C– İKİ MAHKEMENİN GÖREVSİZLİK KARARININ KANUN YOLUNA BAŞVURULMAKSIZIN KESİNLEŞMESİ
529
D– KESİN YETKİ HÂLLERİNDE, İKİ MAHKEMENİN YETKİSİZLİK KARARLARININ KANUN YOLUNA BAŞVURULMAKSIZIN KESİNLEŞMESİ
529
II. İNCELEME YERİ (HMK m. 22)
530
A– YETKİLİ MAHKEMEYİ İNCELEME YERİ
531
1– Bölge Adliye Mahkemesince İnceleme
531
2– Yargıtay’ca İnceleme
531
B– GÖREVLİ MAHKEMEYİ İNCELEME YERİ
531
1– Bölge Adliye Mahkemesince İnceleme
532
2– Yargıtay’ca İnceleme
533
III. İNCELEME USULÜ VE SONUCU (HMK m. 23)
533
A– DOSYA ÜZERİNDEN YAPILABİLİR
533
B– DAVAYA ONDAN SONRA BAKACAK MAHKEMEYİ BAĞLAR
533
1– Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Yargı Yeri Belirlenmesi İle Kanun Yolu İncelemesi Sonucunda Kesinleşen Göreve veya Yetkiye İlişkin Kararlar
533
2– Bölge Adliye Mahkemesince Yargıtay’ca Verilen Yargı Yeri Belirlenmesi ile Kanun Yolu İncelemesi Sonucunda Kesinleşen Göreve veya Yetkiye İlişkin Kararlar
534
§ 39. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DAVACI
535
II. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASI AÇABİLENLER
535
A– TARAFLARDAN BİRİ AÇABİLİR
536
B– VEKÂLETEN AÇILABİLİR (İRADİ TEMSİL/VEKÂLET) (HMK m. 71–83)
536
1– Zorunlu Değildir (1136 SK m. 35 f. III, c. 1, HMK m. 71)
537
2– Sadece Baroda Kayıtlı Avukatlar Temsil Edebilir (1136 SK m. 35 f. I)
539
3– Stajyer, Avukatın Takip Ettiği Boşanma Davası Duruşmasına Giremez (1136 SK m. 26 f. I)
540
C– VESAYETEN AÇILABİLİR
540
1– Vasi (TMK m. 403 f. I, 448)
540
2– Kayyım Atanması Fiil Ehliyetini Engellemez (TMK m. 426, 427, 459, 460)
543
3– Yasal danışmana Danışmak Zorunlu Değildir (TMK m. 429)
544
D– VELÂYETEN AÇILABİLİR (TMK m. 342 f. I)
546
E– DAVA HAKKI SÜREYE BAĞLIDIR
549
III. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASI AÇILAMAYACAK HALLER
549
A– ÜÇÜNCÜ KİŞİ AÇAMAZ
549
B– İDARİ MAKAM AÇAMAZ
550
C– EŞİN ÖLÜMÜNDEN SONRA AÇILAMAZ
550
1– Ölmüş Eşe Karşı Açılamaz
550
2– Ölmüş Eş Adına Açılamaz
551
IV. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINA MÜDAHALE EDİLEMEZ
551
A– FER’İ MÜDAHALE MÜMKÜN DEĞİLDİR (HMK m.66)
552
B– ASLİ MÜDAHALE MÜMKÜN DEĞİLDİR (HMK m. 65)
552
§ 40. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DAVALI
553
II. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASI DİĞER EŞE KARŞI AÇILABİLİR
554
§ 41. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASININ AÇILMA ŞEKLİ
555
II. BAĞIMSIZ DAVA OLARAK AÇILABİLİR
555
III. KARŞI DAVA OLARAK AÇILABİLİR (HMK m. 132–135)
555
IV. BİRDEN FAZLA SEBEPLE AÇILABİLİR
556
V. TERDİTLİ/KADEMELİ AÇILABİLİR (HMK m. 111)
557
A– TALEP BİRDEN FAZLA OLMALIDIR
557
B– TALEPLER ARASINDA ASLİLİK–FERÎLİK İLİŞKİSİ KURULMALIDIR
558
C– TALEPLER AYNI DAVA DİLEKÇESİNDE İLERİ SÜRÜLMELİDİR
558
D– TALEPLER ARASINDA BAĞLANTI BULUNMALIDIR
558
E– ASLİ TALEBİNİN ESASTAN REDDİNE KARAR VERİLMEDEN YEDEK TALEP İNCELENEMEZ
558
F– TERDİTLİ DAVALARDA KADEME ŞEKLİ
558
VI. DAVALARIN YIĞILMASI/OBJEKTİF DAVA BİRLEŞMESİ ŞEKLİNDE AÇILABİLİR (HMK m. 110)
558
1– Davacının Aynı Davalıya Karşı İleri Sürebileceği Birden Fazla Talep Olmalıdır
559
2– Taleplerin Tümü Aynı Yargı Çeşidi İçinde Yer Almalıdır
559
3– Talepler Arasında Bir Aslîlik–Ferîlik İlişkisi Kurulmamış Olmalıdır
560
4– Taleplerin Tümü Bakımından Ortak Yetkili Mahkeme Bulunmalıdır
560
1– Her Dava Hakkında Ayrı Olarak Karar Verilir
560
2– Yığılma Konusu Olamayan Dava Ayrılır
561
3– Vekâlet Ücreti Ayrı Olarak Takdir Edilir
561
4– Konusuz Kalan Dava Diğerlerini Etkilemez
561
5– Gerek Görülürse Davaların Ayrılmasına Karar Verilir (HMK m. 167)
561
6– İstinaf ve Temyiz Sınırı Ayrı Olarak Belirlenir
561
VII. ISLAH YOLUYLA AÇILABİLİR
561
§ 42. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASININ VEKİL ARACILIĞIYLA AÇILMASI
563
II. VEKİL ARACILIĞIYLA DAVA AÇILMASI
564
A– DAVA TAYİN EDİLEN VEKİL ARACILIĞIYLA AÇILABİLİR
564
1– Dava Ehliyeti Bulunan Herkes Vekil Atayabilir (HMK m. 71)
565
2– Birden Fazla Vekil Görevlendirilebilir (HMK m. 75)
565
3– Borçlar Kanununun Temsile İlişkin Hükümleri Uygulanır (HMK m. 72)
565
4– Vekâletnamenin Aslı veya Örneğinin Dava Dosyasına İbraz Edilmesi Zorunludur (HMK m. 76 f. I, 77 f. I)
566
a. Noter Tarafından Onaylanan veya Düzenlenen Vekâletname Bulunmalıdır (Not. K. 84, 90–93)
567
b. Vekâletname Her Dosya İçin İbraz Edilmelidir
568
aa. Genel Vekâletname
569
c. Aslına Uygun Örneği Avukat Tarafından Onaylanmış Olmalıdır
569
d. Özel Vekâletname ile Boşanma Davası Açılabilir (HMK m. 74)
569
e. Adli Yardımla Görevlendirilen Vekaletname Vermelidir
572
f. Vekâletnamelere, Vekâlet Verenin Fotoğrafı Yapıştırılmalıdır (Not. K. Yönetmeliği, m. 93/k)
574
g. Vekâletnamelere, Baro Pulu Yapıştırılmalıdır
577
h. Vekâletname Usulüne Uygun Düzenlenmelidir
578
aa. İlgilinin İşitme, Konuşma veya Görme Özürlü Olması (Noterler Kanunu m. 73)
578
bb. İlgilinin Okur Yazar Olmaması (Noterler Kanunu m. 87)
579
cc. İlgilinin İmza Bilmemesi (Noterler Kanunu m. 75)
580
dd. Yetki Belgesine Dayanma
581
ı. Vekil Türkiye Barolarından Birine Kayıtlı Olmalıdır
581
B– DAVADA KENDİSİNİ VEKİL ARACILIĞIYLA TEMSİL ETTİRMESİ KARARI VERİLEBİLİR/TAKDİRİ AVUKATLA TEMSİL ZORUNLULUĞU
582
1– Davasını Bizzat Takip Edebilecek Ehliyette Olmaması Sebebiyle (HMK m. 80)
582
a. Uygun Bir Süre Tanınmalıdır
583
2– Davasını Kendisi Takip Eden Kimsenin Duruşmada Uygun Olmayan Tutum ve Davranışta Bulunması Sebebiyle (HMK m. 79 f. II)
583
a. Hâkim Kendisini Uyarmış Olmalıdır
583
b. Uyarıya Uyulmamış Olmalıdır
584
c. Temsile Gerek Görülmelidir
584
aa. Uygun Bir Süre Tanınmalıdır
584
C– DAVAYI TAYİN EDİLEN VEKİL TAKİP EDİLEBİLİR
585
1– Genel Yetki Kapsamında Kalan Hususlar
585
a. Davanın Takibi İçin Gereken Bütün İşlemleri Yapma Yetkisi (HMK m. 73 f. I)
585
b. Hükmün Yerine Getirilmesi Yetkisi (HMK m. 73 f. I)
585
c. Yargılama Giderlerinin Tahsili İle Makbuz Verme Yetkisi (HMK m. 73 f. I)
585
d. Sınırlandırıcı İşlemler Karşı Taraf Yönünden Geçersizdir (HMK m. 73 f. II)
585
2– Özel Yetki Kapsamında Kalan Hususlar (HMK m. 74)
586
a. Sulh Olamaz (HMK m. 74, 313–315)
586
b. Hâkimi Reddedemez (HMK m. 36, 74)
586
c. Davanın Tamamını Islah Edemez (HMK m. 74, 180)
587
d. Başkasını Tevkil Edemez (HMK m. 74, Av. K. m. 171 f. II, TBK m. 506 f. I)
587
e. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarına Başvuramaz (HMK m. 74)
587
f. Davadan Feragat Edemez (HMK m. 74, 307)
587
g. Kanun Yollarından Feragat Edemez (HMK m. 74)
588
h. Yargılamanın İadesi Yoluna Gidemez (HMK m. 36, 374)
588
ı. Hâkimlerin Fiilleri Sebebiyle Devlet Aleyhine Tazminat Davası Açamaz (HMK m. 46, 74)
588
i. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklarla İlgili Davaları Açamaz ve Takip Edemez (HMK m. 20, 74)
588
j. Yemin Teklif Edemez (HMK m. 74, 227)
589
3– Vekilinin Açıklamalarına İtiraz Etmeyen Hazır Taraf Açıklamalara Rıza Göstermiş Sayılır (HMK m. 78)
589
4– Avukat Sebebiyle Yargılama Başka Bir Güne Bırakılamaz
589
a. Avukat Tutmak İstenmesi Sebep Değildir (HMK m. 77 f. III)
590
b. Avukatın İstifa Etmesi Sebep Değildir (HMK m. 77 f. IV)
590
c. Avukatın Azledilmesi Sebep Değildir (HMK m. 77 f. IV)
590
d. Avukatın Dosyayı İncelememiş Olması Sebep Değildir (HMK m. 77 f. IV)
590
aa. Geçerli Bir Özür Bulunmamalıdır
590
bb. Verilen Süre Sonunda Davaya Devam Olunur
590
5– Davaya Vekâlet Ehliyeti Dava Şartlarındandır (HMK m. 114 f. I/f)
591
III. VEKÂLETNAMESİZ DAVA AÇILMASI VE İŞLEM YAPILMASI (HMK m. 77)
591
A– GECİKMESİNDE ZARAR DOĞABİLECEK HÂL BULUNMALIDIR
591
B– MAHKEME KESİN SÜRE VERMELİDİR
591
1– Kesin Süre İçinde Vekâletname Verilmezse
592
a. Dava Açılmamış veya Gerçekleştirilen İşlemler Yapılmamış Sayılır
592
b. Vekâletname İbraz Etmeyen Avukat Ödemeye Mahkûm Edilir
592
aa. Celse Harcı İle Diğer Yargılama Giderleri
592
bb. Karşı Tarafın Uğradığı Zararlar.
592
c. Kötüniyetle Yapan Avukat Yazıyla Bildirilir
592
2– Asıl Taraf Yapılan İşlemleri Kabul Ettiğini Dilekçeyle Mahkemeye Bildirmezse
593
IV. VEKİLİN VEKÂLET GÖREVİNİN SONA ERMESİ
593
A– VEKİLİN AZLİ (HMK m. 81, 83)
593
B– VEKİLİN İSTİFASI/ÇEKİLMESİ (HMK m. 81, 82, Av. K. m. 41, TBK m. 512)
594
1– Her Zaman Çekilebilir (TBK m. 512)
594
2– Çekilme Beyanı Bildirilir veya Tutanağa Geçirilir (HMK m. 81)
594
3– Çekilme Sebebiyle Yargılama Ertelenemez (HMK m. 77 f. IV)
595
4– Vekâlet Görevi, İstifanın Müvekkiline Tebliğinden İtibaren İki Hafta Süreyle Devam Eder (HMK m. 82 f. I)
596
5– Çekilmenin Sonuçları İstifa Dilekçesi İle Birlikte Vekâlet Verene İhtaren Bildirilir (HMK m. 82)
597
6– Haklı Sebep Olmadan Çekilen Ücret İsteyemez (Av. K. m. 174 f. I)
597
7– Haklı Sebep Olmadan Çekilen Peşin Aldığı Ücreti İade Eder (Av. K. m. 174 f. I)
597
C– VEKİLİN DURUŞMADA UYGUN OLMAYAN TUTUM VE DAVRANIŞI (HMK m. 79 f. I)
598
D– ÖLÜM (TBK m. 43 f. I, 513)
598
1– Vekilin Ölümü ve Gaipliği
598
2– Vekil Edenin Ölümü ve Gaipliği
598
E– MEDENÎ HAKLARI KULLANMA EHLİYETİNİ KAYBETME (TBK m. 43 f. I, 513)
599
1– Vekilin Medenî Hakları Kullanma Ehliyetini Kaybetmesi
599
2– Vekil Edenin Medenî Hakları Kullanma Ehliyetini Kaybetmesi
599
F– İFLAS (TBK m. 43 f. I, 513)
599
2– Vekil Edenin İflası
600
G– VEKİLİN MESLEKTEN ÇIKARILMASI, AYRILMASI, TEDBİREN İŞTEN YASAKLANMASI
600
H– İLK AVUKAT MUVAFAKAT ETMEDİĞİ HALDE BAŞKA AVUKATA VEKÂLET VERİLMESİ (1136 SK m. 172 f. III)
600
§43. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DAVA DİLEKÇESİ VE BAĞLI İŞLEMLER (HMK m. 118–125)
601
II. DAVA AÇMAYA YÖNELİK İLKELER
602
A– DAVA DÜRÜSTLÜK KURALLARINA UYGUN AÇILMALIDIR (HMK m. 29 f. I)
602
B– DAVA DOĞRUYU SÖYLEYEREK AÇILABİLİR (HMK m. 29 f. I)
602
C– KENDİLİĞİNDEN KARAR VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I)
602
D– DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)
603
E– HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)
603
F– DAVA AÇMAMA HAKKINI KÖTÜYE KULLANMA SAYILAMAZ
603
III. DAVANIN AÇILMA ZAMANI (HMK m. 118)
603
A– DİLEKÇENİN KAYDEDİLDİĞİ TARİHTE AÇILMIŞ SAYILIR
603
B– DAVA DİLEKÇESİNE ÖRNEK EKLENİR
606
IV. DAVA DİLEKÇESİNİN YAZILMASI (HMK m. 32 f. II)
606
A– TÜRKÇE YAZILMALIDIR (TCA m. 3 f. I)
606
B– OKUNAKLI OLMALIDIR (HMK m. 32 f. II)
607
C– UYGUNSUZ OLMAMALIDIR (HMK m. 32 f. II)
607
D– İLGİSİZ OLMAMALIDIR (HMK m. 32 f. II)
609
E– KULLANILAN İFADELER İDDİA VE SAVUNMA SINIRLARI İÇİNDE KALMALIDIR
609
V. DAVA DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ (HMK m. 119)
609
A– DAVA DİLEKÇESİNDE BULUNACAK HUSUSLAR (HMK m. 119 f. I)
609
1– Mahkemenin Adı (HMK m. 119 f. I/a)
610
2– Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 119 f. I/b)
610
3– Davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (HMK m. 119 f. I/c)
614
4– Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 119 f. I/ç)
615
5– Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda, Dava Konusunun Değeri (HMK m. 119 f. I/d)
615
6– Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri (HMK m. 119 f. I/e)
615
7– İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat Edileceği (HMK m. 119 f. I/f, m. 194 f. II)
616
8– Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 119 f. I/g)
622
9– Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 119 f. I/ğ)
622
10– Davacının, Varsa Kanuni Temsilcisinin veya Vekilinin İmzası (HMK m. 119 f. I/h)
623
B– DAVA DİLEKÇESİNDEKİ TAMAMLANMASI ZORUNLU EKSİKLİKLER (HMK m. 119 f. II)
623
1– Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 119 f. I/b)
623
2– Davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (HMK m. 119 f. I/c)
627
3– Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 119 f. I/ç)
627
4– Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 119 f. I/ğ)
628
5– Davacının, Varsa Kanuni Temsilcisinin veya Vekilinin İmzası (HMK m. 119 f. I/h)
628
C– DAVA DİLEKÇESİNDEKİ ÖN İNCELEME BİTENE KADAR TAMAMLANABİLECEK EKSİKLİKLER (HMK m. 119 f. II)
628
1– Mahkemenin Adı (HMK m. 119 f. I/a)
628
2– Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda, Dava Konusunun Değeri (HMK m. 119 f. I/d)
629
3– Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri (HMK m. 119 f. I/e)
629
4– İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat Edileceği (HMK m. 119 f. I/f)
630
5– Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 119 f. I/g)
631
VI. DAVA AÇILIRKEN HARÇ VE GİDER AVANSININ YATIRILMASI (HMK m. 120)
631
A– YARGILAMA HARÇLARININ YATIRILMASI
631
1– Bağımsız Talep İle İlgili Harç Tamamlatılmalıdır.
631
3– Adli Yardım Konusunda Bir Karar Verilinceye Kadar Harç Alınmaz.
634
4– Boşanmadan Sonra İstenen Fer'i İstekler Nispi Harca Tabidir.
634
6– Duraksama Varsa Açıklama İstenmelidir (HMK m. 31)
635
7– Harç Tamamlattırılmadan Müteakip İşlemler Yapılmaz
635
B– GİDER AVANSININ YATIRILMASI (HMK m. 114/g,120)
635
1– Niteliği (HMK m. 114 f. 1/g)
636
2– Kapsamı (Tarife m. 3 c. 2)
637
3– Belirlenmesi (HMK m. 120 f. I, Yönetmelik m. 205/1)
637
4– Ödenmesi (HMK m. 120 f. I, Yönetmelik m. 205/1)
638
a. Genel Olarak (HMK m. 120 f. I–II)
638
b. Gelir Avansına İlişkin Hükümler Saklıdır (HMK m. 120, f. III)
638
5– Yeterli Olmadığının Anlaşılması (HMK m. 120 f. II)
639
a. İki Haftalık Kesin Süre Verilir
639
b. Yatırılmaması veya Tamamlanmaması Halinde Dava Usulden Reddedilir
640
C– GİDER AVANSINDA ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA (Tarife m. 6)
641
D– GİDER AVANSININ İADESİ (HMK m. 333, Tarife m. 5, Yönetmelik m. 207)
641
VII. DAVA DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN BELGELERİN VERİLMESİ (HMK m. 121)
641
A– DAVACININ ELİNDE BULUNAN BELGELER VERİLİR
641
a. Harç ve Vergiye Tabi Değildir
642
b. Sadece Örnekler Verilebilir
642
B– BAŞKA YERLERDEN GETİRTİLECEK BELGE VE DOSYALAR İÇİN AÇIKLAMA YAPILIR
642
VIII. DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞ EDİLMESİ (HMK m. 122)
642
A– MAHKEME TARAFINDAN TEBLİĞ EDİLİR
643
B– DAVALIYA TEBLİĞ EDİLİR
643
C– CEVAP SÜRESİ GÖSTERİLİR
648
IX. DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123)
649
A– HÜKÜM KESİNLEŞİNCEYE KADAR GERİ ALINABİLİR
649
1– İDM Aşamasında Geri Alınabilir
649
2– İstinaf Aşamasında Geri Alınabilir
649
3– Temyiz Aşamasında Geri Alınabilir
650
B– DAVALININ AÇIK RIZASI BULUNMALIDIR
650
1– Açık Rıza Belirlenmelidir
650
2– Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç)
651
C– DAVANIN GERİ ALINMASININ SONUÇLARI
651
1– Davadan Feragat Etmiş Sayılmaz
651
2– Dava Derdest Olmaktan Çıkar
652
3– Dava Açılmamış Sayılır (HMK m. 123 Ek cümle)
652
4– Dava Yeniden Açılabilir
653
5– Yargılama Giderleri Davacıya Yükletilir
653
§ 44. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA CEVAP DİLEKÇESİ (HMK m. 126–131)
655
A– SAVUNMA VASITALARINI İLERİ SÜRMEYİ SAĞLAR (HMK m. 126–135)
656
B– HUKUKİ DİNLENİLME HAKKININ GEREĞİDİR (HMK m.27)
656
C– KARŞI DAVA AÇMAYI SAĞLAR (HMK m. 133 f. I)
657
II. CEVAP DİLEKÇESİ (TCA m. 36 f. I, HMK m. 126–131)
657
A– CEVAP DİLEKÇESİNİN YAZILMASI (HMK m. 32 f. II)
657
1– Türkçe Yazılmalıdır (TCA m. 3 f. I)
657
2– Okunaklı Olmalıdır (HMK m. 32 f. II)
658
3– Uygunsuz Olmamalıdır (HMK m. 32 f. II)
658
4– İlgisiz Olmamalıdır (HMK m. 32 f. II)
659
B– CEVAP DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ (HMK m. 126)
660
1– Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu Mahkemeye Verilir (HMK m. 126 f. I, 159 f. I, Yönetmelik m. 195)
660
2– Cevap Dilekçesi Harca Bağlı Değildir
660
3– Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir (HMK m. 126 f. II, Teb. K. m. 8)
661
4– Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte Verilmiş Sayılır (HMK m. 126 f. III)
661
5– Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme Tarafından Davacıya Tebliğ Edilir
661
a. Davacıya Tebliğ Edilir (HMK m. 126 f. IV)
661
b. Davacıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip İşlemler Yapılamaz
662
C– CEVAP DİLEKÇESİNİ VERME SÜRESİ (HMK m. 127)
662
1– Kural (HMK m. 127, c. 1)
662
2– Ek Süre Verilmesi (HMK m. 127, c.2)
664
a. Süresinde Hazırlama Çok Zor yahut İmkânsız Olmalıdır
664
b. Cevap Süresi İçinde Mahkemeye Başvurulmalıdır
665
c. Ek Süre Talebine Yönelik Karar Bildirilmelidir
665
d. Ek Sürenin Özellikleri
665
aa. Ek Süre Cevap Süresinin Bitiminden Başlar
665
bb. Ek Süre Bir Ayı Geçemez
665
cc. Ek Süre Bir Defaya Mahsus Verilebilir
666
e. Ek Sürenin Sonuçları
666
3– Adlî Tatilde Verilebilir (HMK m. 103 f. III)
667
D– CEVAP DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ (HMK m. 129)
667
1– Cevap Dilekçesinde Bulunacak Hususlar (HMK m. 129 f. I)
667
a. Mahkemenin Adı (HMK m. 129 f. I/a)
667
b. Davacı ile Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri; Davalı Yurt Dışında İse Yurt İçinde Göstereceği Bir Adres (HMK m. 129 f. I/b)
667
c. Davalının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (HMK m. 129 f. I/c)
668
d. Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 129 f. I/ç)
668
e. Davalının Savunmasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri (HMK m. 129 f. I/d)
669
f. Savunmanın Dayanağı Olarak İleri Sürülen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat Edileceği (HMK m. 129 f. I/e)
669
g. Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 129 f. I/f)
670
h. Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 129 f. I/g)
670
ı. Davalının veya Varsa Kanuni Temsilcisinin yahut Vekilinin İmzası (HMK m. 129 f. I/ğ)
671
i. Cevap Dilekçesinde Gösterilen ve Davalının Elinde Bulunan Belgelerin Asıllarıyla Birlikte Örneğinin ve Başka Yerlerden Getirtilecek Belge ve Dosyalar İçin Açıklama (HMK m. 129 f. II)
671
E– CEVAP DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN BELGELERİN VERİLMESİ (HMK m. 129 f. II, 121)
672
1– Davalının Elinde Bulunan Belgeler Verilir
672
aa. Harç ve Vergiye Tabi Değildir
672
bb. Sadece Örnekler Verilebilir
673
2– Başka Yerlerden Getirtilecek Belge ve Dosyalar İçin Açıklama Yapılır
673
3– Belge Vermeme veya Açıklama Yapmamanın Sonuçları (HMK m. 139 f. I/ç)
673
F– CEVAP DİLEKÇESİNDE SAVUNMA YOLLARI
673
1– Kabul (HMK m. 308)
674
2– İnkâr (HMK m. 128)
674
3– İkrar (TMK m. 184 f. I b. 3)
675
4– İtiraz (HMK m. 116 f. I/a, 142)
675
5– Def’i (HMK m. 142)
677
6– Sulh (HMK m. 313–315)
678
G– CEVAP DİLEKÇESİNİN SONUÇLARI
679
1– Cevap Dilekçesi Verilmemesinin Sonucu (HMK m. 128)
679
a. Dava Dilekçesinde İleri Sürülen Vakıaların Tamamı İnkâr Edilmiş Sayılır
679
b. Hem Asıl İspat Hem de Karşı İspat Bağlamında Delil İleri Sürme Hakkı Kaybedilmiş Olur
681
c. Davacının Kusurlu Olduğuna Yönelik Vakıa İleri Süremez
684
d. Islah Yoluyla Yeni Vakıa İleri Süremez
685
2– Cevap Dilekçesi Verilmesinin Sonucu (HMK m. 131)
686
§ 45. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA YARGILAMA GİDERLERİ
687
II. YARGILAMA GİDERLERİNİN KAPSAMI
687
A– HARÇLAR (HMK m. 323 f. I/a)
687
1– Başvurma Harcı (HK m. 27)
688
2– Karar ve İlam Harcı (HMK m. 323 f. I/a)
690
3– İstem TMK m. 174 f. I Kapsamında İse Harç
690
a. Boşanma Davası İçinde İstenilmişse
690
b. Bağımsız Dava İle İstenilmişse
692
c. Boşanma Kesinleştikten Sonra İstenilmişse
692
d. Yabancı Mahkeme Kararı Tenfiz Edilmişse Harç
692
4– Dava/Karşı Dava Dilekçesinde Yer Almayan TMK m. 174 f. I Kapsamında Olmayan İstemler
693
a. Sadece Nisbi Harç Tamamlanmışsa
693
b. Hem Başvurma Harcı Hem Nisbi Harç Tamamlanmışsa
693
B– MASRAFLAR (HMK m. 323 f. I/b–g)
694
1– Tebliğ ve Posta Giderleri (HMK m. 323 f. I/b)
694
2– Dosya ve Sair Evrak Giderleri (HMK m. 323 f. I/c)
694
3– Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri ve Protesto, İhbar, İhtarname ve Vekâletname Düzenlenmesine İlişkin Giderler (HMK m. 323 f. I/ç)
694
4– Keşif Giderleri (HMK m. 323 f. I/d)
695
5– Tanığa Ödenen Ücret ve Giderler (HMK m. 323 f. I/e)
695
6– Bilirkişiye Ödenen Ücret ve Giderler (HMK m. 323 f. I/e)
695
7– Resmî Dairelerden Alınan Belgeler İçin Ödenen Harç, Vergi, Ücret ve Sair Giderler (HMK m. 323 f. I/f)
695
8– Vekil İle Takip Edilmeyen Davalarda Tarafların Hazır Bulundukları Günlere Ait Gündelik, Seyahat ve Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g)
696
9– Vekili Bulunduğu Hâlde Mahkemece Çağrılan Taraf İçin Gündelik, Yol ve Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g)
696
10– Yargılama Sırasında Yapılan Diğer Giderler (HMK m. 323 f. I/h)
696
11– Resen Yapılması Gereken İşlemlere İlişkin Giderler (HMK m. 325)
696
C– VEKÂLET ÜCRETİ (HMK m. 323 f. I/ğ, 330)
697
1– Kararın Niteliği Dikkate Alınmalıdır
698
a. Dava Kabul Edilmişse
699
aa. Asıl Dava Kabul Edilmişse
699
bb. Karşı Dava Kabul Edilmişse
700
cc. Birleşen Dava Kabul Edilmişse
700
dd. Terditli Dava Kabul Edilmişse
701
ee. Boşanma Davası İçinde İstenilmişse
701
ff. Bağımsız Dava ile İstenilmişse
702
gg. Boşanma Kesinleştikten Sonra İstenilmişse
702
b. Dava Kısmen Kabul Edilmişse
702
c. Dava Reddedilmişse
703
d. Davanın İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilmişse
703
e. Davadan Feragat Edilmişse (AAÜT m. 6 f. I)
704
f. Görevsizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I)
704
g. Yetkisizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I)
704
h. Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I)
705
ı. Gönderme Kararı Varsa (AAÜT m. 7 f. III)
705
i. Karşı Dava Varsa (AAÜT m. 8)
705
j. Davanın Birleştirilmesi Kararı Varsa (AAÜT m. 8)
705
k. Davanın Ayrılması Kararı Varsa (AAÜT m. 8)
706
l. Dava Birden Çok İse
706
2– Vekâlet Ücreti İstenilmediği Açıklanmışsa
707
3– Katma Değer Vergisine Hükmedilemez
708
4– Kesinleşen Yönler Dikkate Alınmalıdır
709
5– Taraf Lehine Hükmedilir (HMK m. 330)
711
6– İstifa Etme Engel Değildir
711
7– Miktarı Hâkim Takdir Eder
711
8– Baro Görevlendirmişse Verilemez
712
9– Boşanmanın Eki İsteklerde Verilemez
712
10– Kararın Verildiği Tarihte Yürürlükte Bulunan Tarife Gereğince Karar Verilir
713
III. YARGILAMA GİDERLERİ İÇİN AVANS YATIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
714
B– DELİL AVANSI (HMK m. 324)
714
1– Kavram (HMK m. 324 f. I)
714
2– Taraflarca Getirilme İlkesinin Uygulandığı Davalarda (HMK m. 25)
716
a. Verilen Kesin Süre Usulüne Uygun Olmalıdır
716
b. Verilen Kesin Süre İçinde Delil Avansı Yatırılmalıdır (HMK m. 324 f. I)
717
aa. Yatırılmazsa Delilin İkamesinden Vazgeçilmiş Sayılır (HMK m. 324 f. II)
717
bb. Diğer Taraf Bu Avansı Yatırabilir (HMK m. 324 f. II)
720
c. Aynı Delilin İkamesinde Yarı Yarıya Avans Olarak Ödenir (HMK m. 324 f. I)
720
3– Kendiliğinden Araştırma İlkesinin Uygulandığı Davalarda (HMK m. 325)
720
C– GİDER AVANSI (HMK m. 114/g, 120)
721
D– AVANSIN İADESİ (HMK m. 333)
721
IV. YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ
722
A– MAHKEMECE RESEN HÜKMEDİLİR (HMK m. 332 f. I)
722
B– HÜKÜM ALTINDA GÖSTERİLİR (HMK m. 332 f. II)
723
2– Hangi Tarafa Yükletildiği
724
3– Hangi Oranda Yükletildiği
724
5– Hükümden Sonraki Yargılama Giderlerinin Ödenme Şekli
725
C– ESASTAN SONUÇLANMAYAN DAVADA HÜKMEDİLMESİ (HMK m. 331)
725
1– Davanın Konusuz Kalması (HMK m. 331 f. I)
725
2– Görevsizlik ve Yetkisizlik Verilmesi (HMK m. 331 f. II)
726
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse
726
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmemişse
727
3– Davanın Açılmamış Sayılması (HMK m. 331 f. III)
727
D– KESİNLEŞEN GİDERLER DİKKATE ALINMALIDIR
728
V. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK
729
A– ALEYHİNE HÜKÜM VERİLEN TARAFTAN ALINMASINA KARAR VERİLİR (HMK m. 326)
729
B– DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK VARSA (HMK m. 327)
730
C– İSTEMEDİĞİNİ AÇIKLAYANIN GİDERİ ÜZERİNDE BIRAKILIR
731
§ 46. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DAVADAN FERAGAT
733
A– TALEP SONUCUNDAN KISMEN VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307, 308 f. III)
734
B– TALEP SONUCUNDAN TAMAMEN VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307)
734
II. FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİ
734
A– FERAGAT YAZILI OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I)
738
1– Kimlik Tespiti Bulunmalıdır
738
B– FERAGAT SÖZLÜ OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I)
740
1– Feragat Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç)
740
2– Beyanda Bulunana Okunmalıdır
740
3– Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır
740
IV. FERAGATİN ÖZELLİKLERİ
741
A– FERAGAT MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR
741
1– Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir (HMK m. 309 f. II)
741
2– Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir (HMK m. 309 f. II)
741
B– FERAGAT KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR (HMK m. 309 f. IV)
742
C– FERAGAT AÇIK NET, ŞÜPHE UYANDIRMAYACAK OLMALIDIR
742
D– FERAGAT KISMEN OLABILIR
752
E– FERAGATİN İPTALİ İRADE SAKATLANMASINDA İSTENEBİLİR
752
V. FERAGATİN ZAMANI (HMK m. 310)
752
1– Dava Dilekçesinde Feragat Edilebilir
752
2– Karardan Önce Feragat Edilebilir
753
3– Kanun Yolu Aşamasında Feragat Edilebilir
753
4– Sözleşmeyle Önceden Feragat Yapılamaz
754
5– Onaylanmayan Protokoldeki Beyan Feragat Sayılamaz
755
6– Butlan Davasındaki Beyan Feragat Sayılamaz
755
B– 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ FERAGAT
756
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I)
756
2– Karardan Sonra Temyizden Önce Feragat
756
a. Derece Mahkemesi Kendi Kararını Kaldıramaz
756
b. Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak İşlemler
760
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından Yapılacak İşlem
761
bb. Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem
762
3– Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Feragat
762
4– Yargıtay’da Duruşmada Feragat
763
5– Karar Düzeltme Aşamasında Feragat
763
C– 7251 SAYILI KANUN SONRASI FERAGAT
764
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I)
764
2– Feragatin Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II)
764
a. İlk Derece Mahkemesinde Yapılması
765
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması
765
3– Feragatin Dosyanın Temyiz İncelemesine Gönderilmesinden Sonra Yapılması (HMK m. 310 f. III)
765
VI. FERAGAT HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ (HMK m. 312)
767
VII. FERAGATİN SONUÇLARI (HMK m. 311)
767
A– UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR
767
B– KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA SONUÇ DOĞURUR
767
1– Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Feragat Karara Bağlanır
768
2– Feragat Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa Önce Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi
769
C– KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ DOĞURUR
773
D– İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE FERAGATİN İPTALİ İSTENEBİLİR
773
E– FERAGATTEN DÖNÜLEMEZ
774
F– KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR
776
G– KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ DOĞURUR
777
H– HÜKÜM TEBLİĞ EDİLMEDEN KANUN YOLLARINDAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ
778
I– OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVADAN FERAGAT EDİLEMEZ
779
İ– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ
779
VIII. FERAGATİN BENZERİ KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
780
A– DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI (HMK m. 150) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA
780
B– DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA
781
IX. KARAR VERİLMEDEN ÖNCE FERAGAT HALİNDE KARAR
782
§ 47. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA KABUL (HMK m. 308 )
783
I. KABUL KAVRAMI (HMK m. 308 f. I)
783
II. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA KABUL (HMK m. 308 f. II)
783
A– BOŞANMA ÖNCESİ MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA KABUL (TMK m. 174 f. I, 184 b. 5)
784
B– BOŞANMA SONRASI MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA KABUL (TMK m. 178)
785
§ 48. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SULH (HMK m. 313–315 )
787
C– SULHUN SÖZLEŞMESİ YAPABİLECEKLER
788
1– Taraflar (HMK m. 313 f. I)
789
2– Taraf Vekillerinin Özel Yetkisi Olmalıdır (HMK m. 74, 313–315)
789
3– Yasal Temsilciler Sözleşme Yapabilir
789
a. Veli Sözleşme Yapabilir (TMK m. 419 f. III, 335 f. II)
789
b. Vasi Sözleşme Yapabilir (TMK m. 462 b.8)
789
1– Hüküm Kesinleşinceye Kadar Yapılabilir (HMK m. 314 f. I)
790
2– Hüküm Verilmesinden Sonra Yapılmışsa
791
a. İDM veya BAM Sulh Doğrultusunda Ek Karar Verir (HMK m. 314 f. II)
791
b. Yargıtay Ek Karar Verilmek Üzere Hükmü Veren Mahkemeye Gönderir (HMK m. 314 f. III)
791
E– SULHUN ETKİSİ (HMK m. 315 f. I)
791
1– Sulhe Göre Karar Verilmesi İstenirse
791
2– Sulhe Göre Karar Verilmesi İstenmezse
791
F– SULHUN İPTALİ (HMK m. 315 f. II)
792
1– İrade Bozukluğu Varsa
792
2– Aşırı Yararlanma Varsa
792
II. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SULH (HMK m. 313 f. II)
792
A– BOŞANMA ÖNCESİ MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SULH (TMK m. 174 f. I, 184 b. 5)
792
B– BOŞANMA SONRASI MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA SULH (TMK m. 178)
793
§ 49. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA İHTİYATİ TEDBİR (HMK m. 389–399)
795
I. İHTİYATİ TEDBİR ŞARTLARI (HMK m. 389)
795
A– HAKKIN ELDE EDİLMESİNİN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZORLAŞACAK OLMASI
795
B– HAKKIN ELDE EDİLMESİNİN İMKÂNSIZ HÂLE GELECEK OLMASI
796
C– GECİKMESEBEBİYLE BİR SAKINCANIN DOĞACAK OLMASI
796
D– GECİKME SEBEBİYLE CİDDİ BİR ZARARIN DOĞACAK OLMASI
796
II. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ (HMK m. 390)
796
A– İLGİLİ MAHKEMEDEN TALEP EDİLİR (HMK m. 390 f. I)
797
1– Dava Açılmadan Önce
797
2– Dava Açıldıktan Sonra
797
B– KARŞI TARAF DİNLENMEDEN TEDBİRE KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 390 f. II)
799
C– İHTİYATİ TEDBİR SEBEBİ VE TÜRÜ AÇIKLANMALIDIR (HMK m. 390 f. III)
799
D– HAKLILIK YAKLAŞIK OLARAK İSPAT EDİLMİŞ OLMALIDIR (HMK m. 390 f. III)
799
III. İHTİYATİ TEDBİR KARARI (HMK m. 391)
800
A– İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİ
800
1– Her Türlü Tedbire Karar Verilebilir (HMK m. 391 f. I)
800
2– Kapsamı Kanuna Uygun Olmalıdır (HMK m. 391 f. II)
800
3– Reddi Hâlinde Kanun Yoluna Başvurulabilir (HMK m. 391 f. III)
801
B– İHTİYATİ TEDBİRDE TEMİNAT GÖSTERİLMESİ (HMK m. 392)
801
C– İHTİYATİ TEDBİR KARARININ UYGULANMASI (HMK m. 393)
802
D– İHTİYATİ TEDBİR KARARINA İTİRAZ (HMK m. 394)
803
1– İtiraz Edebilecekler
803
4– İtirazın İncelenmesi
804
5– İtiraz Hakkında Verilen Karara Karşı Kanun Yolu Açıktır
805
E– İHTİYATİ TEDBİRİN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA KALDIRILMASI
805
1– Teminat Karşılığı Olarak (HMK m. 395)
805
2– Durum ve Koşulların Değişmesi Sebebiyle (HMK m. 396)
805
F– İHTİYATİ TEDBİRİ TAMAMLAYAN İŞLEMLER (HMK m. 397)
806
G– İHTİYATİ TEDBİRE MUHALEFETİN CEZASI (HMK m. 398)
806
H– İHTİYATİ TEDBİRİN HAKSIZLIĞINDAN KAYNAKLANAN TAZMİNAT (HMK m. 399)
808
IV. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT İSTEĞİNDE İHTİYATİ TEDBİR (HMK m. 389–397)
808
V. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT İSTEĞİNDE İHTİYATİ HACİZ (İİK m. 257–268)
809
§ 50. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA DELİL TESPİTİ (HMK m. 404–405)
811
II. DELİL TESPİTİ İSTENEBİLECEK HÂLLER
811
A– GÖRÜLMEKTE OLAN BİR DAVADA İSTENEBİLİR (HMK m. 400 f. I)
811
B– İLERİDE AÇILACAK DAVA İÇİN İSTENEBİLİR (HMK m. 400 f. I)
812
III. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN GERÇEKLEŞMESİ
812
A– HUKUKİ YARARIN VARLIĞI GEREKİR (HMK m. 400 f. II)
812
B– DELİL TESPİTİ TALEBİ DİLEKÇEYLE YAPILIR (HMK m. 402 f. I)
813
C– TESPİT GİDERLERİ AVANS OLARAK ÖDENİR (HMK m. 402 f. II)
813
IV. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN İNCELENMESİ
813
A– GÖREV VE YETKİ KOŞULU GERÇEKLEŞMELİDİR (HMK m. 401)
813
B– TALEP HAKLI BULUNURSA KARAR DİLEKÇEYLE BİRLİKTE KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 402 f. III)
815
C– TESPİT TUTANAĞI VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BİR ÖRNEĞİ KARŞI TARAFA RESEN TEBLİĞ OLUNUR (HMK m. 402 f. IV)
816
D– ACELE HÂLLERDE TEBLİGAT YAPILMAKSIZIN TESPİT YAPILABİLİR (HMK m. 403)
816
E– KARARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE O DELİLİN TOPLANMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER UYGULANIR (HMK m. 404)
817
F– DELİL TESPİTİ DOSYASI ASIL DAVA DOSYASININ EKİ SAYILIR (HMK m. 405)
817
G– NİHAİ KARAR DEĞİLDİR
818
§ 51. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA ADLİ YARDIM
819
II. ADLİ YARDIM KOŞULLARI
819
A– GEÇİMDE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZOR DURUMA DÜŞECEK OLMAK (HMK m. 334 f. I)
820
B– TALEPLERİNİN AÇIKÇA DAYANAKTAN YOKSUN OLMAMASI (HMK m. 334 f. I)
823
C– YABANCILARIN İÇİN KARŞILIKLILIK ŞARTI BULUNMAK (HMK m. 334 f. II)
823
D– ADLİ YARDIM TALEBİNDE BULUNMAK
823
1– Talepte Bulunabilecekler
824
2– Görevli ve Yetkili Mahkeme (HMK m. 336 f. I)
825
a. İlk Derece Mahkemesinde Başvuru (HMK m. 336 f. I)
825
b. Kanun Yollarına Başvuru Sırasında Talep (HMK m. 336 f. III)
825
aa. İstinaf Yoluna Başvuru Sırasında Talep (HMK m. 336 f. III)
825
bb. Temyiz Yoluna Başvuru Sırasında Talep (HMK m. 336 f. III)
825
3– Eklenecek Belgeler (HMK m. 336 f. II)
827
b. İddiasını Dayandıracağı Deliller
827
c. Mali Durum Belgeleri
827
4– Süresi (HMK m. 336 f. III)
828
5– Her Türlü Harç ve Vergiden Muafiyet (HMK m. 336 f. IV)
829
III. ADLİ YARDIMIN KAPSAMI
829
A– SAĞLADIĞI HUSUSLAR (HMK m. 335 f. I)
829
B– BÖLÜMSEL YARARLANMA KARARI VERİLEBİLİR (HMK m. 335 f. II)
830
C– HÜKMÜN KESİNLEŞMESİNE KADAR DEVAM EDER (HMK m. 335 f. III)
830
D– ÖNCE YAPILAN YARGILAMA GİDERLERİNİ KAPSAMAZ (HMK m. 337 f. III)
830
IV. ADLİ YARDIM TALEBİNİN İNCELENMESİ
831
A– DURUŞMA YAPMAKSIZIN KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 337 f. I)
831
B– KARARLARA KARŞI İTİRAZ (HMK m. 337 f. II)
832
C– RET HALİNDE TEKRAR TALEPTE BULUNULABİLİR (HMK m. 337 f. II)
832
V. ADLİ YARDIM KARARININ SONUÇLARI
832
A– ADLİ YARDIM KARARININ KALDIRILMASI (HMK m. 338)
832
1– Kasten veya Ağır Kusuru Sonucu Yanlış Bilgi Verdiği Ortaya Çıkarsa
833
2– Mali Durumunun Yeteri Derecede İyileştiği Anlaşılırsa
833
B– ADLİ YARDIMLA ERTELENEN YARGILAMA GİDERLERİNİN TAHSİLİ (HMK m. 339)
833
C– ADLİ YARDIM KARARIYLA ATANAN AVUKATIN ÜCRETİNİN ÖDENMESİ (HMK m. 340)
835
§ 52. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA ISLAH
837
A– GENEL OLARAK (HMK m. 176 f. I, 194)
837
1– Vakıalar Değiştirilebilir
838
2– Davanın Konusu/Sebebi Değiştirilebilir
838
3– Talep Sonucu Değiştirilebilir
839
5– Ek/Yeni Talep Eklenebilir
841
B– ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR
841
1– Yasak Kapsamında Kalmayan Durumlarda
841
2– Karşı Tarafın Rıza Gösterdiği Durumlarda
841
3– Daraltma Kapsamında Kalan Durumlarda
842
4– Maddi Hatanın Düzeltildiği Durumlarda (HMK m. 183)
842
C– ISLAH YOLUNA BAŞVURULAMAYACAK DURUMLAR
842
1– Tarafın Değiştirilmesi
842
2– İkinci Tanık Listesi Verilmesi (HMK m. 240 f. II)
843
3– Süresi Geçen İlk İtirazın İleri Sürülmesi
844
4– İkinci Dava Açılaması
844
5– Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata İlişkin İşlem Yapılmamış Olması (HMK m. 177 f. II)
844
6– Feragatin Geçersiz Kılınması
845
7– Kabulün Geçersiz Kılınması
846
D– ISLAH YOLUNA BAŞVURULABİLECEK DURUMLAR
846
1– Terditli Dava Açılabilir (HMK m. 111)
846
2– Cevap Dilekçesi Verilebilir (HMK m. 128)
847
3– Zamanaşımı Defi İleri Sürülebilir
847
4– Dava Yığılması/Objektif Dava Birleşmesi Yapabilir (HMK m. 110)
847
5– Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata İlişkin İşlem Yapılmışsa Verilebilir (HMK m. 177 f. II)
847
1– Kural Olarak (HMK m. 177 f. I)
849
2– Bölge Adliye Mahkemesinde Islah İstenemez (HMK m. 357 f. I)
849
3– Yargıtay’da Islah İstenemez (HMK m. 177 f. I)
849
B– ISLAHIN SAYISI (HMK m. 176 f. II)
850
1– Yapılışı Açısından
850
a. Sözlü Olarak (HMK m. 177 f. II)
850
b. Yazılı Olarak (HMK m. 177 f. II)
851
c. Kötüniyetli Olarak (HMK m. 182)
851
a. Davanın Tamamen Islahı (HMK m. 180)
852
b. Kısmen Islah (HMK m. 181)
852
3– Teminat Açısından (HMK m. 178)
853
4– Yetki Açısından (HMK m. 74 f. I)
853
7– Delil Bildirme Açısından
856
D– ISLAHIN SONUÇLARI (HMK m. 179)
856
§ 53. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNATTA DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166)
859
I. AYNI YARGI ÇEVRESİNDE YER ALAN MAHKEMELERDE AÇILAN DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ
859
A– AYNI DÜZEY VE SIFATTAKİ HUKUK MAHKEMELERİNDE AÇILMIŞ DAVALAR BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. I)
859
1– Bağımsız Dava Olabilir
860
2– Karşı Dava Olabilir
861
3– Ayrılık veya Boşanma Davası Olabilir
862
B– AÇILMIŞ DAVALAR ARASINDA BAĞLANTI BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. IV)
862
1– Davaların Aynı veya Birbirine Benzer Sebeplerden Doğması
863
2– Biri Hakkında Verilecek Hükmün Diğerini Etkileyecek Nitelikte Bulunması
863
C– TALEP ÜZERİNE VEYA KENDİLİĞİNDEN BİRLEŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I)
865
1– Talep Üzerine Birleştirilebilir
865
2– Kendiliğinden Birleştirilebilir
865
D– BİRLEŞTİRME KARARI İKİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMECE VERİLİR (HMK m. 166 f. I)
866
E– BİRLEŞTİRME KARARI DAVANIN HER AŞAMASINDA VERİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I)
866
F– DAVALAR İLK DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMEDE BİRLEŞTİRİLEBİLİR
866
G– BİRLEŞTİRME KARARI İLK DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMEYİ BAĞLAR (HMK m. 166 f. I)
866
H– BİRLEŞTİRME KARARI DERHÂL İLK MAHKEMEYE BİLDİRİLİR (HMK m. 166 f. III)
869
I– BİRLEŞTİRİLEN DAVALARDAKİ TALEPLER AYRI OLARAK DEĞERLENDİRİLİR
869
İ– BİRLEŞEN DAVALAR BAĞIMSIZLIKLARINI KORURLAR
870
II. AYRI YARGI ÇEVRESİNDE YER ALAN MAHKEMELERDE AÇILAN DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ
872
A– AYNI DÜZEY VE SIFATTAKİ HUKUK MAHKEMELERİNDE AÇILMIŞ DAVALAR BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. II)
872
B– AÇILMIŞ DAVALAR ARASINDA BAĞLANTI BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. IV)
873
1– Davaların Aynı veya Birbirine Benzer Sebeplerden Doğması
873
2– Biri Hakkında Verilecek Hükmün Diğerini Etkileyecek Nitelikte Bulunması
874
C– TALEP ÜZERİNE BİRLEŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 166 f. II)
875
D– BİRLEŞTİRME KARARI İKİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMECE VERİLİR (HMK m. 166 f. II)
876
E– BİRLEŞTİRME KARARI DAVANIN HER AŞAMASINDA TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I)
876
F– DAVALAR İLK DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMEDE BİRLEŞTİRİLEBİLİR
877
G– BİRLEŞTİRME KARARI İLK DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMEYİ BAĞLAR (HMK m. 166 f. II)
878
H– BİRLEŞTİRME KARARI DERHÂL İLK MAHKEMEYE BİLDİRİLİR (HMK m. 166 f. III)
879
I– BİRLEŞTİRİLEN DAVALARDAKİ TALEPLER AYRI OLARAK DEĞERLENDİRİLİR
879
İ– BİRİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME, TALEBİN KABULÜ İLE DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN KARARIN KESİNLEŞMESİNDEN İTİBAREN BUNUNLA BAĞLIDIR (HMK m. 166 f. II)
880
III. KANUN YOLLARI (HMK m. 166 f. V, 168)
881
IV. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNATTA DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ
882
§ 54. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVALARINDA YIĞILMA KONUSU DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167)
885
II. DAVALARIN AYRILMASI HALLERİ
885
A– BAĞLANTI BULUNMAYAN DAVALARIN AYRILMASI
886
1– İhtiyari Dava Şartlarının Bulunmaması (HMK m. 57)
886
2– Bağlantı Şartlarının Bulunmaması (HMK m. 166 f. IV)
886
B– BAĞLANTI BULUNAN DAVALARIN AYRILMASI
886
C– SONRADAN BİRLEŞTİRİLEN DAVALARIN AYRILMASI
886
III. DAVALARIN AYRILMA USULÜ
887
A– HER AŞAMADA KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 167 c. 1)
887
B– KENDİLİĞİNDEN KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 167 c. 1)
887
C– TALEP ÜZERİNE KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 167 c. 1)
888
D– YENİ BİR ESAS NUMARASI VERİLİR (Yönetmelik m. 42)
888
E– AYRILMASINA KARAR VERİLEN DAVALARA BAKMAYA DEVAM EDİLİR (HMK m. 167 c. 2)
889
IV. KANUN YOLLARI (HMK m. 168)
889
A– DAVALARIN AYRILMASI KARARI
889
1– Aynı Yargı Çevresinden Verilen Kararlar (HMK m. 168 c. 1)
889
a. İlk Derece Mahkemesi Kararı
889
b. Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
890
2– Ayrı Yargı Çevresinden Verilen Kararlar
890
B– DAVALARIN AYRILMASI TALEBİNİN REDDİ KARARI
890
V. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVALARINDA YIĞILMA KONUSU DAVALARIN AYRILMASI
890
§ 55. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HÜKÜM
895
1– Esasa İlişkin Nihai Karar/Hüküm (HMK m. 294 f. I , cümle 2)
897
2– Usule İlişkin Nihai Karar
898
A– HÜKMÜN VERİLMESİ VE TEFHİMİ (HMK m. 294)
899
1– Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Verilir (HMK m. 294 f. II)
899
2– Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Tefhim Olunur (HMK m. 294 f. II)
899
a. Hükmün Tefhimini, Duruşmada Bulunanlar Ayakta Dinlemelidir (HMK m. 294 f. V)
899
b. Hükme İlişkin Hususlar, Niteliğine Aykırı Düşmedikçe, Usule İlişkin Nihai Kararlar Hakkında Da Uygulanmalıdır (HMK m. 294 f. VI)
899
3– Hükmün Tefhimi Hüküm Sonucunun Duruşma Tutanağına Geçirilerek Okunması Suretiyle Yapılmalıdır (HMK m. 294 f. III)
900
4– Gerekçeli Kararın Tefhim Tarihinden Başlayarak Bir Ay İçinde Yazılması Gerekir (HMK m. 294 f. IV)
900
5– Usulüne Uygun Açılmış Tüm Davalar Hakkında Ayrı Hüküm Kurulması Gerekir
900
B– HÜKMÜN KAPSAMI (HMK m. 297)
901
1– Hükmün Hangi Millet Adına Verildiği İbaresi (HMK m. 297 f. I)
902
2– Hükmü Veren Mahkeme (HMK m. 297 f. I/a)
902
3– Hükmü Veren Hâkim ve Zabıt Kâtibinin Ad ve Soyadları İle Sicil Numaraları (HMK m. 297 f. I/a)
903
4– Hükmün Hangi Sıfatla Verildiği (HMK m. 297 f. I/a)
904
5– Tarafların Kimlikleri ve Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (HMK m. 297 f. I/b, 5490 sayılı Kanun m. 27)
905
a. Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre
905
b. Nüfus Hizmetleri Kanununa Göre
905
aa. Tarafların Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası
906
bb. Tarafların Adı, Soyadı
907
cc. Tarafların Doğum Yeri ve Tarihi
907
dd. Tarafların Baba ve Ana Adları
908
ee. Kadının Evlenmeden Önceki Soyadı ve Aile Kütüğünde Kayıtlı Olduğu Yer Bilgileri
908
ff. Evlilik İçinde Doğmuş Çocuklar ve Bunların Kimlik Bilgileri
909
6– Varsa Tarafların Kanuni Temsilci ve Vekillerinin Ad ve Soyadları İle Adresleri (HMK m. 297 f. I/b)
909
7– Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti (HMK m. 297 f. I/c)
909
8– Tarafların Anlaştıkları ve Anlaşamadıkları Hususlar (HMK m. 297 f. I/c)
910
9– Tarafların Çekişmeli Vakıalar Hakkında Toplanan Delilleri (HMK m. 297 f. I/c)
911
10– Delillerin Tartışılması ve Değerlendirilmesi (HMK m. 297 f. I/c)
911
a. Gerekçenin Yazılmaması
911
b. Gerekçenin Doğru Olmaması
912
c. Gerekçenin Çelişkili Olması
913
aa. Kendi İçinde Çelişkili
913
bb. Hüküm Fıkrası İle Çelişkili
915
11– Sabit Görülen Vakıalarla Bunlardan Çıkarılan Sonuç ve Hukuki Sebepleri (HMK m. 297 f. I/c)
916
a. Sabit Görülen Vakıalar Açıklanmalıdır
916
b. Sabit Görülen Vakıalardan Çıkarılan Sonuç ve Hukuki Sebepleri Açıklanmalıdır
916
12– Hüküm sonucu (HMK m. 297 f. I/ç)
917
13– Yargılama Giderleri (HMK m. 297 f. I/ç)
917
14– Taraflardan Alınan Avansın Harcanmayan Kısmının İadesi (HMK m. 297 f. I/ç)
918
15– Kanun Yolları ve Süresi (HMK m. 297 f. I/ç)
918
16– Hükmün Verildiği Tarih (HMK m. 297 f. I/d)
918
17– Hâkim ve Zabıt Kâtibinin İmzaları (HMK m. 297 f. I/d, 298 f. IV, 299)
918
18– Gerekçeli Kararın Yazıldığı Tarih (HMK m. 297 f. I/e)
920
19– Hükmün Sonuç Kısmı (HMK m. 297 f. II)
920
a. Gerekçeye Ait Herhangi Bir Söz Tekrar Edilmemelidir
921
b. Sıra Numarası Altında; Açık, Şüphe ve Tereddüt Uyandırmayacak Şekilde Yazılmalıdır
921
aa. Taleplerden Her Biri Hakkında Verilen Hüküm
921
bb. Taraflara Yüklenen Borç ve Tanınan Haklar
922
C– BOŞANMA HÜKMÜNÜN YAZILMASI (HMK m. 298)
922
1– Hükmü Veren Hâkim Tarafından Yazılmalıdır (HMK m. 298 f. I)
923
2– Gerekçeli Karar Tefhim Edilen Hüküm Sonucuna Aykırı/ Gerekçeli Kararla Kısa Karar Arasında Çelişki Olmamalıdır (HMK m. 298 f. II)
923
a. Tefhim Edilende Hüküm Varken Gerekçeli Kararda Hüküm Kurulmaması
924
b. Tefhim Edilende Hüküm Yokken Gerekçeli Kararda Hüküm Kurulması
925
c. Tefhim Edilenle Gerekçeli Kararda Hukuki Sebebi Değiştirerek Hüküm Kurulması
926
d. Tefhim Edilenle Gerekçeli Karar Arasında Farklı Hüküm Kurulması
927
3– Kararın Yazılan Gerekçesi Yazılan Hüküm Sonucuna Aykırı Olmamalıdır
927
a. Hüküm Fıkrasında Yazılmayanın Gerekçe Bölümünde Yazılmış Olması Çelişkiyi Ortadan Kaldırmaz
928
b. Tarafların Çelişkiyi Temyiz Sebebi Yapıp Yapmamış Olması Etkili Değildir
928
D– BOŞANMA HÜKMÜ HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER
929
1– Boşanma Hükmünün Aslı Hakkında Yapılacak İşlemler (HMK m. 300)
930
2– Boşanma Hükmünün Nüshası Hakkında Yapılacak İşlemler
930
a. Nüshalar/İlam Yazı İşleri Müdürü Tarafından Taraflardan Her Birine Makbuz Karşılığında Verilir (HMK m. 301 f. I)
930
b. Kendisine Nüsha/İlam Verilmeyene Gecikmeksizin Tebliğ Edilir (HMK m. 301 f. I)
930
c. Hükmün Bir Nüshası Dosyasında Saklanır (HMK m. 301 f. I)
930
d. Hüküm Nüshalarının Farklı Olması Hâlinde Karar Kartonundaki Esas Alınır (HMK m. 301 f. III)
931
e. Taraflar, Harcının Ödenmiş Olup Olmamasına Bakılmaksızın İlamı Her Zaman Alabilir (HMK m. 302 f. I)
931
3– Boşanma Hükmüne Kesinleşme Şerhi Verilmesi
931
E– BOZMA SONRASI HÜKÜM
936
F– BOŞANMAYA İLİŞKİN KESİNLEŞEN İLAMLAR ZAMANAŞIMINA UĞRAMAZ
937
G– ETKİSİZ HÜKÜM İÇİN KANUN YOLUNA BAŞVURULABİLİR
937
H– BOŞANMA HÜKMÜ KESİNLEŞMEDEN İCRA TAKİBİNE KONU EDİLEMEZ
937
I– EVLİLİĞİN ÖLÜMLE SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR
938
İ– DOSYA YENİDEN ELE ALINARAK UYAP EK KARAR EKRANINDAN GEREKÇELİ YENİ KARAR İHDAS EDİLEMEZ
939
§ 56. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HÜKMÜN TASHİHİ
941
II. BOŞANMA HÜKMÜNÜN TASHİHİ
942
A– TASHİHİN KONUSU (HMK m. 304 f. I)
943
b. Tarafların İsimlerinde
943
c. Tarafların Sıfatlarında
944
d. Dosya Bilgilerinde
944
e. Diğer Yazım Hatalarında
944
3– Diğer Benzeri Açık Hatalar
945
1– Mahkemece Resen Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
945
2– Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
945
3– Hüküm Tebliğ Edilmişse Taraflar Dinlenerek Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
945
4– Hüküm Tebliğ Edilmemişse Taraflar Dinlenmeden Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
946
5– Tashih Yazılır, İmzalanır ve Mühürlenir (HMK m. 304 f. II)
946
II. MADDİ HATANIN SONUÇLARI
946
A– HÜKMÜN KESİNLEŞMESİ SONUCUNU DOĞURMAZ
946
B– MAHALLİNDE HER ZAMAN DÜZELTİLEBİLİR
948
§ 57. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HÜKMÜN TAVZİHİ
949
I. TAVZİHİN KONUSU (HMK m. 305)
949
A– HÜKMÜN YETERİNCE AÇIK OLMAMASI
949
B– HÜKMÜN İCRASINDA TEREDDÜT UYANDIRMASI
951
C– HÜKMÜN BİRBİRİNE AYKIRI FIKRALAR İÇERMESİ
951
II. TAVZİHİN ZAMANI (HMK m. 305)
951
III. TAVZİHİN ŞEKLİ (HMK m. 305)
951
A– HÜKMÜN AÇIKLANMASI İSTENEBİLİR
951
B– TEREDDÜDÜN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR
952
C– AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR
952
IV. TAVZİH İLE YAPILAMAYACAKLAR
952
A– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR SINIRLANDIRILAMAZ
952
B– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR GENİŞLETİLEMEZ
952
C– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR DEĞİŞTİRİLEMEZ
953
V. TAVZİH USULÜ (HMK m. 306)
954
A– TAVZİH DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
954
B– TAVZİH HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
954
C– TAVZİH DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
956
D– TAVZİHE CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
956
E– TAVZİH TALEBİ KARARA BAĞLANIR (HMK m. 306 f. II)
957
F– TAVZİH KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III)
958
§ 58. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HÜKMÜN TAMAMLANMASI
959
II. KONUSU (HMK m. 305/A f. I)
960
A– YARGILAMADA İLERİ SÜRÜLEN HUSUSUN TAMAMLANMASI
960
B– KENDİLİĞİNDEN HÜKME GEÇİRİLMESİ GEREKLİ HUSUSUN TAMAMLANMASI
960
A– İLK DERECE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR
961
B– BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR
961
C– YÜKSEK MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR
962
VI. TAMAMLAMA USULÜ (HMK m. 306)
963
A– TAMAMLAMA DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
963
B– TAMAMLAMA HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
963
C– TAMAMLAMA DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
963
D– TAMAMLAMAYA CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
963
E– TAMAMLAMA TALEBİ KARARA BAĞLANIR (HMK m. 306 f. II)
964
F– TAMAMLAMA KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III)
964
DOKUZUNCU BÖLÜM KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI
§ 59. KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI
967
A– UYGULANACAĞI HALLER
968
1– Boşanma (TMK m. 161–184)
968
2– Ayrılık (TMK m. 170–172)
970
3– Ölüm (TMK m. 28 f. I)
970
4– Ölüm Karinesi (TMK m. 31, 44 f. I)
972
5– Fesih (TMK m. 32 f. I, 131)
973
B– UYGULANMAYACAĞI HALLER
974
3– Geçici Tedbir Talepleri (MÖHUK m. 14, f. IV)
975
III. BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 14)
975
A– BASAMAKLI OLARAK DÜZENLENMİŞTİR
975
1– MÜŞTEREK BAĞLAMA NOKTASI
976
a. Eşlerin Müşterek Millî Hukuku
976
b. Müşterek Mutad Mesken Hukuku
979
2– TÜRK HUKUKUNUN BAĞLAMA NOKTASI OLUŞU
980
B– DEĞİŞKEN OLARAK DÜZENLENMİŞTİR
982
A– BOŞANMA VE AYRILIK SEBEPLERİ
982
1– Boşanmaya Sebebiyet Veren Vakıalar
983
3– Boşanmada Çekilmezlik
983
B– BOŞANMA VE AYRILIĞIN HÜKÜMLERİ
983
1– Yasal Bekleme Süresi (TMK m. 132)
984
2– Boşanan Kadının Soyadı (TMK m. 173)
984
3– Maddi Tazminat (TMK m. 174 f. I)
985
4– Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. II)
987
5– Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175, MÖHUK m. 14 f. II)
988
6– Velayet (TMK m. 336 f. III)
989
7– Kişisel İlişki (TMK m. 182, f. I)
990
V. UYGULAMA ALANI DIŞINDA KALANLAR
992
ONUNCU BÖLÜM BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HUKUKİ ÇÖZÜM VE HUKUK YOLLARI
§ 60. BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT DAVASINDA HUKUKİ ÇÖZÜM VE HUKUK YOLLARI
995
I. HUKUKİ ÇÖZÜM KAVRAMI
995
A– GENİŞ KAPSAMDA HUKUKİ ÇÖZÜM
997
B– DAR KAPSAMDA HUKUKİ ÇÖZÜM
997
1– Mahkemelerin Her Türlü Yargısal Kararını Kapsar
997
2– Gözden Geçirme, İptal ve Düzeltmeyi Kapsar
997
3– Aktarıcı ve Erteleyici Etki Zorunlu Değildir
997
II. HUKUK YOLLARI KAVRAMI
997
A– İÇ (ULUSAL) HUKUK YOLLARI
998
1– Kanun Yolları (HMK m. 341–381)
998
a. Olağan Kanun Yolu (HMK m. 341–362, 364–373)
1000
aa. İstinaf (HMK m. 341–360)
1001
aaa. Doğrudan Başvuru
1002
bbb. Katılma Yoluyla Başvuru
1002
bb. Temyiz (HMK m. 361–362, 364–373)
1007
b. Olağanüstü Kanun Yolu (HMK m. 363, 374–381)
1013
aa. Yargılamanın İadesi (HMK m. 374–381)
1014
bb. Kanun Yararına Temyiz (HMK m. 363)
1016
2– Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (TCA m. 148 f. III, 6216 SK m. 45 f. I)
1016
B– DIŞ (ULUSLARARASI) HUKUK YOLU/AİHM BİREYSEL BAŞVURU (AİHS m. 34)
1017
C– USULİ KAZANILMIŞ HAK
1019
2– Uygulanmadığı Haller
1019
c. Yeni İçtihadı Birleştirme Kararı
1020
d. Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı
1020
e. Hak Düşürücü Süre
1021
g. Karşı Tarafın Açık Muvafakati
1021
ı. Geçmişe Etkili Kanun Hükmü
1021
i. Davayı Sona Erdiren Sebep
1021
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ
1077
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN ÇALIŞMALARINDAN “BİR KISMI”
1079