İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 25
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİ VE
ULUSLARARASI TOPLUM
I. GENEL OLARAK 27
II. TANIM VE KAPSAM 28
III. ÖRNEK METİNLER 29
A. Kofi Annan: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan Tarafından Genel Kurula Sunulan Rapor: Daha Fazla Özgürlük: Herkes İçin Kalkınma, Güvenlik ve İnsan Haklarına Doğru (Kofi Annan, Report of the Secretay General of the United Nations to the General Assembly, in Larger Freedom: Towards Development, Security and Human Rights for All, UN Doc. A/59/2005, 21 March 2005) 29
B. Uluslararası Hukukun Parçalanması: Uluslararası Hukukun Genişlemesi ve Çeşitlenmesinden Kaynaklanan Zorluklar (Fragmentation of International Law: Difficulties Arising from the Diversification and Expansion of International Law, Report of the Study Group of the International Law Commission Finalized by Martti Koskenniemi UN. Doc. A/CN.4/l.682, 13 April 2006) 31
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 34
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKUN KAYNAKLARI
I. GENEL OLARAK 35
II. ANDLAŞMALAR 36
III. ULUSLARARASI ÖRF–ADET KURALI (TEAMÜL, YAPILAGELİŞ) 37
A. Yerel/Bölgesel Örf–Adet Kuralı 37
1. Sığınma Davası, (Asylum Case, Colombia v. Peru, ICJ Reports 1950, 266) 37
a. Davanın Konusu 37
b. Divan’ın Kararı 37
2. Geçiş Hakkı Davası (Rights of Passage over Indian Territory Case, Portugal v. India, ICJ Reports, 1960, 6) 38
a. Davanın Konusu 38
b. Divan’ın Kararı 38
B. Israrlı Muhalif (Anglo– Norveç Balıkçılık Davası (Anglo–Norwegian Fisheries Case, UK v. Norway, ICJ Reports,1951, 116) 39
1. Davanın Konusu 39
2. Divan’ın Kararı 39
C. Örf–Adet Hukuku İle Andlaşmalar Hukuku Arasındaki İlişki 40
1. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (North Sea Continental Shelf Cases, Federal Republic of Germany v. Denmark; Federal Republic of Germany v. The Netherlands, ICJ Reports 1969, 3) 40
a. Davanın Konusu 40
b. Divan’ın Kararı 40
2. Nikaragua Davası (Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua, Nicaragua v. USA, Merits, ICJ Reports 1986, 14) 43
a. Davanın Konusu 43
b. Divan’ın Kararı 44
IV. GENEL HUKUK İLKELERİ 45
A. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri 45
1. İyiniyet İlkesi 45
a. Birleşmiş Milletler Andlaşması 45
b. 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 46
c. Nükleer Deneme Davaları (Nuclear Test Cases, Australia v. France; New Zealand v. France, ICJ Reports, 1974, 253) 46
aa. Davanın Konusu 46
bb. Divan’ın Kararı 46
d. Devletin Yargı Bağışıklıkları Davası (Jurisdictional Immunities of the State, Germany v. Italy: Greece Intervening, Judgment, ICJ Reports, 2012, 99) 46
aa. Davanın Konusu 46
bb. Divan’ın Kararı 47
2. Estoppel İlkesi 47
a. Preah Vihear Tapınağı (Tapınak) Davası (Case Concerning the Temple of Preah Vihear, Cambodia v. Thailand, Merits, ICJ Reports, 1962, 6) 47
aa. Davanın Konusu 47
bb. Divan’ın Kararı 48
b. Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks ve South Ledge Üzerinde Egemenlik Davası (Sovereignty over Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge, (Malaysia/Singapore), ICJ Reports, 2008, 12) 48
aa. Davanın Konusu 48
bb. Divan’ın Kararı 48
B. Hukuk Sistemlerinin Ortak Kural ve İlkeleri 49
1. Ex Injuria Jus Non Oritur (Hukuksuzluk Hukuk Kuralı Oluşturmaz veya Haksızlıktan Hak Doğmaz) İlkesi (Gabcikovo–Nagymaros Project Davası, (Danube Dam Case, Tuna Nehri Baraj Davası) (Gabcikovo–Nagymaros Project Case, (Hungary v. Slovakia), Judgement, ICJ Reports, 1997, 7) 49
a. Davanın Konusu 49
b. Divan’ın Kararı 49
2. Sebepsiz Zenginleşme İlkesi (Deniz–Kara Hizmet Şirketi v. İran İslam Cumhuriyeti, İran Limanlar, Nakliye Teşkilatı Davası (Sea–Land Service Inc. v. The Islamic Republic of Iran, Ports and Shipping Organization of Iran, 6 Iran–U.S.C.T.R, 1984, 149) 50
a. Davanın Konusu 50
b. İran–Birleşik Devletler Hakemlik Mahkemesi Kararı 50
C. Hakça İlkeler 51
1. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (North Sea Continental Shelf Cases, Federal Republic of Germany v. Denmark; Federal Republic of Germany v. The Netherlands, ICJ Reports 1969, 3) 51
2. Tunus–Libya Kıta Sahanlığı Davası (Continental Shelf Case, Tunisia v. Libyan Arab Jamahiriya, ICJ Reports, 1982, 18) 51
3.Gulf of Maine Case (Delimitation of the Maritime Boundary in the Gulf of Maine Area, Canada/United States of America, Judgment, ICJ Reports, 1984, 246) 53
a. Davanın Konusu 53
b. Divan’ın Kararı 53
V. YARGI KARARLARI 53
VI. DOKTRİN 56
VII. ULUSLARARASI HUKUKUN DİĞER KAYNAKLARI 57
A. Devletlerin Tek Taraflı Hukuki İşlemleri 57
1. Doğu Grönland’in Hukuki Statüsü Davası (Legal Status of Eastern Greenland, Denmark v. Norway, PCIJ Reports, 1933, Series A/B, No. 53) 57
a. Davanın Konusu 57
b. Divan’ın Kararı 58
d. Nükleer Deneme Davaları, (Nuclear Test Cases, Australia v. France; New Zealand v. France, ICJ Reports, 1974, 253) 59
B. Uluslararası Örgüt Kararları 62
1. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları 62
a. Hukuk Kural Koyucu Olarak Güvenlik Konseyi (The Security Council as Law–maker, in Alvarez, José E. International Organisations as Law–makers, Oxford: Oxford University Press, 2006, s. 184–198. Dipnotlar kaldırılmıştır) 62
b. “Küresel Kanunkoyucu” Olarak Güvenlik Konseyi: Yetki Aşımı veya Fazlasıyla Yenilikçi? (Rosand, Eric, “The Security Council as “Global Legislator”: Ultra ViresUltra Innovative?”, 28 (3) Fordham International Law Journal 542 (2004). Dipnotlar çıkarılmıştır) 65
c. Dünya Kanunkoyucusu Olarak Güvenlik Konseyi (Talmon, Stefan, “The Security Council as World Legislature”, 99 AJIL 175 (2005) Dipnotlar çıkarılmıştır) 67
2. Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararları 70
a. Değişen Dünyamızda Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararları (Sloan, Blaine, United Nations General Assembly Resolutions in Our Changing World, Transnational Publishers, 1991, 71–75. Dipnotlar kaldırılmıştır) 70
b. Nükleer Silahların Kullanımı veya Kullanma Tehdidinin Hukukiliği Davası (Legality of the ThreatUse of Nuclear Weapons, Advisory Opinion, ICJ Reports 1996, 254) 71
aa. Davanın Konusu 71
bb. Divan’ın Kararı 72
c. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 73
aa. Davanın Konusu 73
bb. Divan’ın Kararı 73
C. Soft Law (Bağlayıcı Niteliği Olmayan Uluslararası Hukuk Metinleri) 74
VIII. GENEL DEĞERLENDİRME 79
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANDLAŞMALAR HUKUKU
I. GENEL OLARAK 81
II. ANDLAŞMA NEDİR? 82
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (Vienna Convention on the Law of Treaties of 1969, 1155 UNTS 331) 82
B. Katar ve Bahreyn Arasında Deniz Alanlarının Sınırlandırılması ve Ülkesel Sorunlara İlişkin Dava (Yetki–İlk Aşama) (Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Qatar v. Bahrain) (Jurisdiction–First Phase) (ICJ Reports 1994, 112) 84
1. Davanın Konusu 84
2. Divan’ın Kararı 85
C. Kamerun ile Nijerya Arasında Kara ve Deniz Sınırlandırma Davası (Land and Maritime Boundary between Cameroon and Nigeria (Cameroon v. Nigeria: Equatorial Guniea Intervening), Judgment, ICJ Reports 2002, 303) 86
1. Davanın Konusu 86
2. Divan’ın Kararı 86
III. ANDLAŞMALARIN YAPILIŞI 88
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 88
B. Kongo Ülkesinde Silahlı Eylemlere İlişkin Dava (Case Concerning Armed Activities on the Territory of the Congo (New Application: 2002) (Democratic Republic of Congo v. Rwanda) (Jurisdiction and Admissibility) (ICJ Reports 2006, 6) 91
1. Davanın Konusu 91
2. Divan’ın Kararı 91
C. Uluslararası Hukuk Komisyonu Raportörü Sir Humphrey Waldock Tarafından Komisyona Sunulan Rapordan (in Harris, s. 642) 92
D. İngiliz–İran Petrol Şirketi Davası (Anglo–Iranian Oil Co. Case, (United Kingdom v. Iran) (Preliminary Objections, ICJ Reports 1952, 93) 93
1. Davanın Konusu 93
2. Divan’ın Kararı 93
IV. ÇEKİNCELER 94
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 94
B. Soykırım Suçunun İşlenmesinin Önlenmesi ve Sorumluların Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmeye Çekinceler Koyulması Hususunda Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Reservations to the Convention on the Prevention and Punishmnet of the Crime of Genocide, ICJ Reports, 1951, 15) 97
1. Davanın Konusu 97
2. Divan’ın Kararı 97
C. Belilos v. İsviçre Davası (Case of Belilos v. Switzerland, Application No. 10328/83, European Court of Human Rights, Judgment of 29 April 1988) 104
1. Davanın Konusu 104
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararı 105
D. Kongo Ülkesinde Silahlı Eylemlere İlişkin Dava (Yeni Başvuru: 2002) (Demokratik Kongo Cumhuriyeti v. Ruanda) Yargı Yetkisi ve Başvurunun Kabul Edilebilirliği (Case Concerning Armed Activities on the Territory of the Congo (New Application: 2002) (Democratic Republic of the Congo v. Rwanda), Jurisdiction and Admissibility of the Application, ICJ Reports, 2006, 6) 107
1. Davanın Konusu 107
2. Divan’ın Kararı 107
V. ANDLAŞMALARIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 111
VI. ANDLAŞMALARIN UYGULANMASI 112
A. Ahde Vefa (Pacta Sunt Servanda) İlkesi 112
B. Ulusal Hukukla İlişki 112
C. Geriye Yürümezlik İlkesi 112
D. Mülkilik İlkesi 113
E. Andlaşmaların Ardıllığı ve Çatışması 113
VII. ANDLAŞMALARIN YORUMLANMASI 114
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 114
B. Barış Andlaşmalarının Yorumlanması (İkinci Aşama) (Interpretation of Peace Treaties, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1950, 221) 115
1. Davanın Konusu 115
2. Divan’ın Kararı 115
C. Ülkesel Uyuşmazlık Davası (Territorial Dispute Case (Libya v. Chad), ICJ Reports, 1994, 6) 116
1. Davanın Konusu 116
2. Divan’ın Kararı 116
D. Ülkesel ve Deniz Uyuşmazlığına İlişkin Dava (Case Concerning the Territorial and Maritime Dispute (Nicaragua v. Colombia) Preliminary Objections, ICJ Reports, 2007, 832) 117
1. Davanın Konusu 117
2. Divan’ın Kararı 118
E. Petrol Platformları Davası (Oil Platforms (Islamic Republic of Iran v. United States of America), Merits, ICJ Reports, 2003, 161) 118
1. Davanın Konusu 118
2. Divan’ın Kararı 119
VIII. ANDLAŞMALAR VE ÜÇÜNCÜ DEVLETLER 120
IX. ANDLAŞMALARIN TADİLİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ 121
X. ANDLAŞMALARIN GEÇERLİLİĞİ 122
A. İç Hukuk Düzenlemelerine Aykırılık 125
1. Kamerun İle Nijerya Arasında Kara ve Deniz Sınırlandırma Davası (Land and Maritime Boundary between Cameroon and Nigeria (Cameroon v. Nigeria: Equatorial Guniea Intervening), Judgment, ICJ Reports 2002, 303) 125
2. Ülkesel ve Deniz Uyuşmazlığına İlişkin Dava (Case Concerning the Territorial and Maritime Dispute (Nicaragua v. Colombia) Preliminary Objections, ICJ Reports, 2007, 832) 128
B. Hata 130
C. Tehdit (Zorlama, Baskı) (Balıkçılık Davası (Fisheries Case, (United Kingdom v. Iceland), Jurisdiction of the Court, Judgment, ICJ Reports, 1973, 3) 131
1. Davanın Konusu 131
2. Divan’ın Kararı 131
D. Jus Cogens 132
XI. ANDLAŞMANIN GEÇERSİZLİĞİNİN İLERİ SÜRÜLME USULÜ VE SONUÇLARI 135
XII. ANDLAŞMALARIN SONA ERMESİ, ANDLAŞMA HÜKÜMLERİNİN ASKIYA ALINMASI 137
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 137
B. Andlaşmanın Ağır İhlali (1970 Tarih ve 276 Sayılı Güvenlik Konseyi Kararına Rağmen Namibya’da (Güney Batı Afrika’da) Güney Afrika’nın Varlığını Devam Ettirmesinin Diğer Devletler Açısından Hukuki Sonuçları (Legal Consequences for States of the Continued Presence of South Africa in Namibia (South West Africa) Notwithstanding Security Council Resolution 276 (1970) Advisory Opinion, ICJ Reports, 1971, 16) 142
1. Davanın Konusu 142
2. Divan’ın Görüşü 143
C. Andlaşmanın Yapıldığı Şartlarda Köklü Değişiklikler Olması 144
1. Balıkçılık Yetki Davası (Fisheries Jurisdiction Case (Jurisdiction) (United Kingdom v. Iceland), ICJ Reports, 1974, 3) 144
a. Davanın Konusu 144
b. Divan’ın Kararı 144
2. Gabcikovo–Nagymaros Porjesi Davası (Gabcikovo–Nagymaros Project Case (Hungary v. Slovakia) ICJ Reports, 1997, 7) 145
XIII. GENEL DEĞERLENDİRME 148
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSAL HUKUK
I. GENEL OLARAK 151
II. TEORİDE ULUSLARARASI HUKUK– ULUSAL HUKUK İLİŞKİSİ 151
III. UYGULAMADA ULUSLARARASI HUKUK–ULUSAL HUKUK İLİŞKİSİ 154
A. Uluslararası Yargı Kuruluşları Tarafından Ulusal Hukuk Kurallarının Uygulanması 154
1. Türk ve Yunan Nüfuslarının Mübadelesi Davası (Exchange of Greek and Turkish Populations Case, Advisory Opinion, (1925) PCIJ Reports, Series B, No. 10, p. 20) 154
a. Davanın Konusu 154
b. Divan’ın Görüşü 154
2. Barcelona Traction Davası (Barcelona Traction, Light and Power Company Limited Case, (Second Phase), (Belgium v. Spain), ICJ Reports, 1970, 3) 155
a. Davanın Konusu 155
b. Divan’ın Kararı 155
3. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin İlgili Düzenlemeleri 156
4. LaGrand Davası (LaGrand Case (Germany v. United States of America), Judgments, ICJ Reports, 2001, 466) 156
a. Davanın Konusu 156
b. Divan’ın Kararı 157
B. Uluslararası Hukuk Kurallarının Ulusal Yargı Organları Tarafından Uygulanması 158
1. Türkiye Örneği 158
a. Örf–Adet Hukuku ve Türk Hukuku Uygulaması 158
b. Andlaşmalar ve Türk Hukuku Uygulaması 159
aa. Andlaşmalarla İlgili 1982 Anayasası Hükümleri 159
bb. Milletlerarası Andlaşmaların Yapılması, Yürürlüğü ve Yayınlanması ile Bazı Andlaşmaların Yapılması İçin Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi Hakkında 244 Sayılı Kanun 162
cc. Andlaşmalar ve Anayasa Mahkemesi Kararları 166
dd. Andlaşmalar ve Yargıtay Kararları 181
ee. Andlaşmalar ve Danıştay Kararları 198
2. Birleşik Krallık Örneği 209
a. West Rand Central Gold Mining Co. v. R. (1905) 2 K. B. 391, King’s Bench Division (in Harris, s. 71–72) 209
aa. Davanın Konusu 209
bb. Mahkemenin Kararı 209
b. R v. Jones (2006, UKHL, (United Kingdom House of Lords), 16; 2007 1 A.C. 136 House of Lords; 45 ILM, 992, 2006) 210
aa. Davanın Konusu 210
bb. Lordlar Kamarası’nın Kararı 210
3. Amerika Birleşik Devletleri Örneği 215
a. Paquete Habana Davası, Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi Kararı, (The Paquete Habana Case, The Supreme Court of the United States, 175 U.S. 677 (1900) in Epps, Valerie, International Law, Durham, North Carolina: Carolina Academic Press, 4. Bası, 2009, s. 5–10) 215
aa. Davanın Konusu 215
bb. Mahkemenin Kararı 215
b. Sei Fujii v. State of California (19 ILR 312 1952, Supreme Court of California)(in Dixon, s. 127–128) 221
aa. Davanın Konusu 221
bb. Mahkemenin Kararı 221
c. Medellin v. Texas Davası, Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi (Medellin v. Texas, 552 U.S. 2008, United States Supreme Court ) 223
aa. Davanın Konusu 223
bb. Mahkemenin Kararı 224
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 227
BEŞİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK KİŞİLERİ VE TANIMA
I. GENEL OLARAK 229
II. DEVLETLER 230
A. 1933 Tarihli Devletlerin Hakları ve Yükümlülüklerine İlişkin Montevideo Sözleşmesi 230
B. Uluslararası Hukukun Sınırları (Charlesworth, H. ve Chinkin, C. The Boundaries of International Law (2000), Juris Publishing, s. 124–134) 230
C. Avusturya–Almanya Gümrük Birliği Davası (Austro–German Customs Union Case, Advisory Opinion, (1931) PCIJ Reports, Serıes A/B, NO. 41) 233
1. Davanın Konusu 233
2. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Görüşü 233
III. DEVLET NİTELİĞİ OLMAYAN İNSAN TOPLULUKLARI 235
A. Batı Sahara Davası (Western Sahara Case, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1975, 12) 235
1. Davanın Konusu 235
2. Divan’ın Görüşü 236
B. Kosova: Bağımsızlık Bildirgesi (Warbrick, C. “Kosovo: The Declaration of Independence”, (2008) 57 International and Comparative Law Quarterly, 675) 238
C. Bağımsızlık Bildirgesi 239
D. Değerlendirme 240
E. Kosova’nın (Kosova Cumhuriyeti’nin) Statüsü 241
F. Kosova Bağımsızlık Bildirgesinin Uluslararası Hukuka Uygunluğuna İlişkin Danışma Görüşü (Accordance with International Law of the Unilateral Declaration of Independence in Respect of Kosovo, Advisory Opinion, ICJ Reports, 2010, 403) 242
1. Davanın Konusu 242
2. Divan’ın Görüşü 242
IV. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER 246
A. Birleşmiş Milletler Andlaşması 247
B. Birleşmiş Milletler Hizmetinde Uğranılan Zararların Tazmini Davası (Reparations for Injuries Suffered in the Service of the United Nations Organs, ICJ Reports, 1949, 174) 247
1. Davanın Konusu 247
2. Divan’ın Görüşü 248
C. Silahlı Çatışmalarda Devletin Nükleer Silah Kullanmasının veya Kuvvet Kullanma Tehdidinde Bulunmasının Hukukiliğine İlişkin Danışma Görüşü (Legality of the Use by a State of Nuclear Weapons in Armed Conflict, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1996, 66) 255
1. Davanın Konusu 255
2. Divan’ın Görüşü 255
V. GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER 257
A. Pinochet Davası (R v. Bow Street Metropolitan Stipendiary Magistrate and Others, Ex Parte Pinochet Ugarte (NO 3), (2000) 1 AC 147 United Kingdom House of Lords) 258
1. Davanın Konusu 258
2. Lordlar Kamarası Kararı 258
B. Texaco Davası (Texaco Overseas Petroleum Co. and California Asiatic Oil Co. v. Libya (1977) 53 ILR 389; (1978) 17 ILM 1) 260
1. Davanın Konusu 260
2. Hakemin Kararı 261
VI. TANIMA 262
A. Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa’da Yeni Kurulan Devletlerin Tanınmasına İlişkin Avrupa Birliğince Kabul Edilen Temel İlkeler (EC Guidelines on the Recognition of New States in Eastern Europe and in the Soviet Union, December 16, 1991, U.K.M.I.L. (United Kingdom Materials in International Law, 1991) 262
B. Yugoslavya Hakkında Avrupa Topluluğu Bildirgesi (EC Declaration on Yugoslavia, December 16, 1991, U.K.M.I.L. 1991) 263
VII. GENEL DEĞERLENDİRME 264
ALTINCI BÖLÜM
ÜLKE
I. GENEL OLARAK 265
II. ÜLKE KAZANIM YOLLARI 265
A. Keşif, İşgal, Zamanaşımı 265
1. Palmas Adası Davası (Island of Palmas Case, Netherlands v. U.S.A. 1928, Permanent Court of Arbitration, Sole Arbitrator: Huber, 2. R.I.A.A. 829) 265
a. Davanın Konusu 265
b. Hakemin Kararı 266
2. Doğu Grönland’in Hukuki Statüsü Davası (Legal Status of Eastern Greenland Case, Norway v. Denmark, 1933, PCIJ Rep. Ser. A/B, No. 53) 275
a. Davanın Konusu 275
b. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Kararı 276
3. Ligitan ve Sipadan Adaları Üzerinde Egemenlik Davaları (Case Concerning Sovereignty over Pulau Ligitan and Pulau Sipadan, (Indonesia v. Malaysia) ICJ Reports, 2002, 625) 277
a. Davanın Konusu 277
b. Divan’ın Kararı 277
4. Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks ve South Ledge Üzerinde Egemenlik Davası (Case Concerning Sovereignty over Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge, (Malaysia/Singapore, Judgment, ICJ Reports, 2008, 12) 282
a. Davanın Konusu 282
b. Divan’ın Kararı 282
B. Fetih ve İlhak 287
1. Birleşmiş Milletler Andlaşması 287
2. Birleşmiş Milletler Andlaşmasına Uygun Olarak Devletler Arasında Dostça İlişkiler ve İşbirliğine İlişkin Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesi (Declaration on Principles of Internationl Law Concerning Friendly Relations and Cooperation among States in Accordance with the Charter of the United Nations, UNGA Resolution 2625 (XXV), 24 October 1970) 287
3. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 288
a. Davanın Konusu 288
b. Divan’ın Görüşü 288
C. Uti Possidetis İlkesi 289
1. Sınır Uyuşmazlığı Davası (Case Concerning the Frontier Dispute (Burkina Faso/Republic of Mali Judgment, ICJ Reports, 1986, 554) 289
a. Davanın Konusu 289
b. Divan Daire Kararı 289
2. Kara, Ada ve Deniz Sınırı Uyuşmazlığı Davası (Case Concerning the Land, Island and Maritime Frontier Dispute (El Salvador v. Honduras; Nicaragua Intervening, ICJ Reports, 1992, 351) 291
a. Davanın Konusu 291
b. Divan Daire Kararı 291
III. HİÇ BİR DEVLETİN EGEMENLİĞİ ALTINDA OLMAYAN YERLER (İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI, RES COMMUNIS VEYA COMMON HERITAGE OF MANKIND) 292
A. Kuzey Kutbu (Arctic) 292
B. Antarktika 293
C. Uzay (Outer Space) 296
1. Hava Sahası (Airspace) ve Şikago Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi 297
2. Uzay Hukuku İle İlgili Temel Düzenlemeler 300
a) 1967 Tarihli Ay ve Diğer Gök Cisimleri Dahil Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında Andlaşma (Treaty on the Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, Including the Moon and Other Celestial Bodies 1967, 610 UNTS (1967) 205) 300
b. Uzay Cisimlerinin Verdiği Zarardan Dolayı Uluslararası Sorumluluk Hakkında Sözleşme (Convention on International Liability for Damage Caused by Space Objects) 303
D. Uluslararası Ülke Yönetimi (International Territorial Administration) 310
1. Danzig’den Doğu Timor’a ve Sonrası: Uluslararası Ülke Yönetimi (Wilde, R. “From Danzig to East Timor and Beyond: The Role of International Territorial Administration”, (2001) 95 American Journal of International Law 583) 310
2. Uluslararası Hukuk Kakkında Radikal Görüşler (Slomanson, William, Fundamental Perspectives on International Law, 6. Bası, Wadsworth, Cengage Learning, 2011, s. 286. Dipnotlar çıkarılmıştır) 311
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 312
YEDİNCİ BÖLÜM
YETKİ
I. GENEL OLARAK 313
II. YETKİ İLE İLGİLİ GENEL İLKELER VE ULUSAL MAHKEMELERİN YETKİ KULLANMA GEREKÇELERİ 313
A. Bozkurt–Lotus Case (The S.S. Lotus, (France v. Turkey), (1927) PCIJ Reports, Series A, No. 10) 313
1. Davanın Konusu 313
2. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Kararı 314
B. Eichmann Davası (Attorney General of the Government of Israel v. Eichmann, (1961) 36 I.L.R. 5. District Court of Jerusalem) 318
1. Davanın Konusu 318
2. Kudüs Yerel Mahkeme Kararı 318
C. Belçika Tutuklama Kararı Davası (Arrest Warrant Case, (Democratic Republic of the Congo v. Belgium), ICJ Reports, 2002, 3) 322
1. Davanın Konusu 322
2. Divan’ın Kararı 323
III. DEVLET DOKUNULMAZLIĞI 330
A. 2004 Tarihli Birleşmiş Milletler Devletler ve Devlet Mallarının Yargısal Bağışıklıkları Sözleşmesi (UN Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Property 2004, UN General Assembly Resolution 53/86, 16 December 2004) 330
B. Devletin Yargısal Bağışıklıkları (Muafiyetleri) Davası (Jurisdictional Immunities of the State (Germany v. Italy: Greece Intervening), ICJ Reports, 2012, 99) 333
1. Davanın Konusu 333
2. Divan’ın Kararı 333
C. Pinochet Davası (R v. Bow Street Metropolitan Stipendiary Magistrate and Others, Ex Parte Pinochet Ugarte, (2000) A.C. 147 House of Lords; (1999) 2 All ER 97) 347
1. Davanın Konusu 347
2. Lordlar Kamarası Kararı 348
IV. TÜRK HUKUK UYGULAMASINDA DEVLET DOKUNULMAZLIĞI 352
V. DİPLOMATİK VE KONSOLOSLUK DOKUNULMAZLIĞI 354
A. 1961 Tarihli Viyana Diplomatik İlişkiler Sözleşmesi 354
B. Tahran Rehineler Davası (US Diplomatic and Consular Staff in Tehran Case (US v. Iran), ICJ Reports, 1980, 3) 363
1. Davanın Konusu 363
2. Divan’ın Kararı 363
VI. GENEL DEĞERLENDİRME 368
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DENİZ HUKUKU
I. GENEL OLARAK 369
II. KARASULARI, BİTİŞİK BÖLGE, ZARARSIZ GEÇİŞ HAKKI, TAKIMADA DEVLETİ 369
A. 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 369
B. Anglo–Norveç Balıkçılık Davası (Anglo–Norwegian Fisheries Case (UK v. Norway), ICJ Reports, 1951, 116) 384
1. Davanın Konusu 384
2. Divan’ın Kararı 384
III. BOĞAZLAR 387
A. Korfu Boğazı Davası (Corfu Channel Case (UK v. Albania), ICJ Reports, 1949, 4) 388
1. Davanın Konusu 388
2. Divan’ın Kararı 388
B. 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 390
C. Montrö Sözleşmesi 395
D. Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü 404
IV. BİTİŞİK BÖLGE 416
V. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE 417
VI. KITA SAHANLIĞI 429
A. 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 429
B. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (North Sea Continental Shelf Cases, (Federal Republic of Germany v. Denmark; Federal Republic of Germany v. The Netherlands), ICJ Reports, 1969, 3) 433
1. Davanın Konusu 433
2. Divan’ın Kararı 433
C. Kıta Sahanlığı Davası (Continental Sehlf Case, (Tunusia v. Lıbya), ICJ Reports, 1982, 18) 435
1. Davanın Konusu 435
2. Divan’ın Kararı 436
D. Kıta Sahanlığı Davası (Continental Shelf Case, (Libya v. Malta), ICJ Reports, 1985, 13) 437
1. Davanın Konusu 437
2. Divan’ın Kararı 438
VII. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE VE KITA SAHANLIĞI İÇİN ORTAK DENİZ ALANI SINIRLANDIRMALARI 440
A. Genel Bilgi 440
B. Maine Körfezi Davası (Delimitation of the Maritime Boundary in the Gulf of Maine Area, Canada/United States of America, Judgment, ICJ Reports, 1984, 246) 442
1. Davanın Konusu 442
2. Divan Daire Kararı 442
C. Katar İle Bahreyn Arasındaki Deniz Alanı Sınırlandırması ve Ülkesel Sorunlara İlişkin Dava (Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Qatar v. Bahrain), ICJ Reports, 2001, 40) 443
1. Davanın Konusu 443
2. Divan’ın Kararı 443
D. Barbados İle Trinidad ve Tobago Arasında Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Hakemlik Kararı (Barbados v. Trinidad and Tobago, Award of Arbitration Tribunal, 11 April 2006, (2008) Reports of International Arbitral Awards, Volume XXII, pp. 147–251) 444
1. Davanın Konusu 444
2. Hakemlik Mahkemesi Kararı 445
E. Karadeniz’de Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Davası (Case Concerning Maritime Delimitation in the Black Sea (Romania v. Ukraine), ICJ Reports, 2009, 61) 448
1. Davanın Konusu 448
2. Divan’ın Kararı 448
VIII. TÜRKİYE VE DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMA UYUŞMAZLIKLARI 449
A. Türkiye–Yunanistan Ege Denizi Deniz Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlığı 449
B. Türkiye–Doğu Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlığı 452
1. Giriş 452
a. Türkiye–Yunanistan Doğu Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırması 453
b. Türkiye–KKTC Doğu Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 455
c. Türkiye–Mısır Doğu Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 455
d. Türkiye–GKRY Doğu Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 457
2. Sonuç 458
IX. AÇIK DENİZ 458
X. ULUSLARARASI DENİZ YATAĞI 466
XI. 1982 TARİHLİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI 468
XII. GENEL DEĞERLENDİRME 469
DOKUZUNCU BÖLÜM
KUVVET KULLANMA
I. GENEL OLARAK 471
II. DEVLETLERCE TEK TARAFLI KUVVET KULLANMA 471
A. Birleşmiş Milletler Andlaşması 472
B. Nikaragua Davası (Case Concerning Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua (Nicaragua v. United States of America), (Merits), Judgement, ICJ Reports, 1986, 14) 473
1. Davanın Konusu 473
2. Divan’ın Kararı 474
C. Petrol Platformları Davası (Oil Platforms Case (Merits), (Iran v. United States), ICJ Reports, 2003, 161) 487
1. Davanın Konusu 487
2. Divan’ın Kararı 487
D. Kongo Ülkesinde Silahlı Faaliyetler Davası (Armed Activities on the Territory of Congo, (Democratic Republic of the Congo v. Uganda), ICJ Reports, 2005, 168) 492
1. Davanın Konusu 492
2. Divan’ın Kararı 492
E. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 495
1. Davanın Konusu 495
2. Divan’ın Görüşü 495
III. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ARACILIĞIYLA KOLEKTİF KUVVET KULLANMA 496
A. Güvenlik Konseyi 496
1. Birleşmiş Milletler Andlaşması 496
2. Güvenlik Konseyi Karar Örnekleri 497
a. 7 Temmuz 1950 Tarihli Güvenlik Konseyi Kararı 497
b. 678 (1990) Sayılı Güvenlik Konseyi Kararı 498
c. 688 (1991) Sayılı Güvenlik Konseyi Kararı 499
B. Genel Kurul 499
1. Genel Kurul Karar Örnekleri 499
a. 377 (V) 1950 Sayılı Barış İçin Birlik Kararı (Uniting for Peace Resolution) 499
b. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 3814 (XXIX) Sayı ve 1974 Tarihli Saldırının Tanımı Kararı 500
2. Masraflar Davası (Certain Expenses of the United Nations, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1962, 151) 502
a. Davanın Konusu 502
b. Divan’ın Görüşü 502
C. Bölgesel Örgütler 503
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 504
ONUNCU BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK 505
II. DEVLETİN SORUMLULUĞU 506
A. Devletin Sorumluluğunun Unsurları 506
1. Hukuka Aykırı Davranışın Devlete Atfedilmesi 506
a. Uluslararası Hukuka Aykırı Fiiller Sebebiyle Devletin Sorumluluğuna İlişkin Maddeler 506
b. Soykırım Suçunun İşlenmesinin Önlenmesi ve Sorumlularının Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmenin Uygulanması Davası (Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, (Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Monetenegro), Judgment, ICJ Reports, 2007, 43) 508
c. Tahran Rehineler Davası (US Diplomatic and Consular Staff in Tehran Case (US v. Iran), ICJ Reports, 1980, 3) 513
d. Nikaragua Davası (Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua, Nicaragua v. USA, Merits, ICJ Reports, 1986, 14) 517
2. Uluslararası Yükümlülüğün İhlali 518
3. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Sebepler (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 520
a. Uluslararası Hukuka Aykırı Fiiller Sebebiyle Devletin Sorumluluğuna İlişkin Maddeler 520
b. Gabcikovo–Nagymaros Projesi Davası, (Danube Dam Case, Tuna Nehri Baraj Davası) (Gabcikovo–Nagymaros Project Case, (Hungary v. Slovakia), Judgement, ICJ Reports, 1997, 7) 522
c. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 523
4. Devletin Sorumluluğunun Hukuki Sonuçları 524
III. YABANCILARA MUAMELEDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN SORUMLULUĞU 526
A. Mavrommatis Filistin İmtiyazlar Davası (Mavrommatis Palestine Concessions Case, (Jurisdiction), (Greece v. UK), (1924) PCIJ Reports, Serıes A, NO. 2, 12) 526
1. Davanın Konusu 526
2. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Kararı 526
B. Nottebohm Davası (Nottebohm Case, (Liechtenstein v. Guatemala), ICJ Reports, 1955, 4) 527
1. Davanın Konusu 527
2. Divan’ın Kararı 527
C. Barcelona Traction Davası (Barcelona Traction Davası (Barcelona Traction, Light and Power Company Limited Case, (Second Phase), (Belgium v. Spain), ICJ Reports, 1970, 3) 532
1. Davanın Konusu 532
2. Divan’ın Kararı 532
IV. ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN SORUMLULUĞU 541
V. GENEL DEĞERLENDİRME 544
Kavram Dizini 547 |
Bilgisayar 
