Uluslararası Hava Hukuku Hava Sahasının Hukukî Rejimi Doç. Dr. Ali Bal - Kitap

Uluslararası Hava Hukuku

Hava Sahasının Hukukî Rejimi

2. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
608
Barkod:
9786253812478
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Fiyatı:
1.000,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Uluslararası hukukun nispeten yeni fasıllarından biri olan uluslararası hava hukuku, yüzyıllık bir maziye sahiptir. Çeşitli yönleri bulunan hava hukukunun; hava sahası, hava araçları, uluslararası hava seyrüseferi, uluslararası hava ulaşımı, uluslararası havacılığın kurumsal yapılanması gibi uluslararası kamu hukuku konularını düzenleyen çok taraflı antlaşmaları, 1. Dünya Savaşından sonra ve 2. Dünya Savaşı sürerken kabul edilmiştir. Paris Sözleşmesinin yerine geçen Şikago Sözleşmesinin getirdiği düzeni, başta ICAO olmak üzere yetkili uluslararası örgütler tarafından vazedilen seyrüsefere, emniyete ve diğer teknik konulara ilişkin standartlar ile hava ulaşımına dair ikili anlaşmalar tamamlamaktadır. Bir rekabet konusu olmayıp umumun menfaatini ilgilendiren seyrüsefer emniyetine ilişkin hususlarda, uluslararası işbirliği geniş bir şekilde gerçekleşmekte ve düzenlemeler teknik gelişmeler karşısında hukukî yeterlilik sağlamak üzere sürekli güncellenmektedir.
Uluslararası hava ulaşımı ise nispeten parçalı bir görünüme sahip olup, düzenlemelerin kapsam ve içeriği, devletlerin işbirliği, ticaret ve rekabet politikalarının etkisiyle dönem dönem değişime uğramaktadır. Uluslararası hava ulaşımının tedrîcî olarak liberalleştirilmesine rağmen, düzenlemeye konu olmaya devam eden hususların "açık semalarda kalan bulutlar" olduğu değerlendirilmektedir.
Kitapta, hava hukukunun uluslararası kamu hukuku boyutu ele alınmaktadır. Uluslararası hava hukukunun temel kavram, kurum ve esasları göz önünde tutularak, hava sahasının ülkesel ve işlevsel rejimi dinamik boyutuyla uluslararası hukuk çerçevesinde açıklanmaktadır.
Kitap yeni baskısında, gözden geçirilerek güncellenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Uluslararası Hava Hukukunun Kaynakları ve Kurumları
.
Hava Sahasının Hukukî Statüsü
.
Hava Sahasının Sınırları
.
Hava Sahasının İhlali ve Korunması
.
Sivil Hava Araçları – Devlet Hava Araçları
.
Uluslararası Hava Seyrüseferi
.
Uluslararası Hava Ulaşımı
.
Avrupa Birliği Hava Ulaşımı
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İkinci Baskı Önsözü 
7
Önsöz 
9
Table of Contents 
19
Kısaltmalar 
27
Giriş 
31
BİRİNCİ BÖLÜM:
ULUSLARARASI HAVA HUKUKUNUN MAHİYETİ
I. ULUSLARARASI HAVA HUKUKUNUN KAPSAMI 
33
A. Hava Hukukunun Tanımlanması 
33
B. Hava Hukukunun Özerkliği ve Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi 
38
II. HAVACILIĞIN TARİHÎ GELİŞİMİ 
40
III. ULUSLARARASI HAVA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
47
A. Uluslararası Hukukun Kaynakları 
47
B. Kaynakları İtibarıyla Uluslararası Hava Hukukunun Gelişimi 
48
C. Temel Andlaşmalar 
52
1. Temel Andlaşmalar Listesi 
52
2. 1919 Hava Seyrüseferinin Düzenlenmesine Dair Sözleşme 
59
3. 1944 Şikago Konferansı Düzenlemeleri 
63
a. Genel Olarak 
63
b. Geçici Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması 
67
c. Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi 
68
d. Uluslararası Hava Servisleri Transit Anlaşması 
72
e. Uluslararası Hava Ulaşımı Anlaşması 
72
f. Teknik Eklere İlişkin Taslak 
73
4. Şikago Sözleşmesi Ekleri ve İlgili Diğer Belgeler 
74
5. Şikago Sözleşmesinin Değiştirilmesi 
79
a. Değiştirilme Gerekliliği 
79
b. Değiştirilme Usulü ve Değişikliklerin Etkileri 
81
IV. HAVACILIĞA DAİR ULUSLARARASI KURUMLAR 
84
A. Uluslararası Hava Seyrüseferi Komisyonu (ICAN) 
84
B. Geçici Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (PICAO) 
85
C. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) 
85
1. Genel Olarak 
85
2. ICAO’nun Faaliyet Konusu 
87
3. ICAO’nun Organları 
89
a. Asamble 
89
b. Konsey 
93
aa. Konseyin Oluşumu ve İşleyişi 
93
bb. Konseyin Görev ve Yetkileri 
97
aaa. Genel Olarak 
97
bbb. Standartlar ve Tavsiye Olunan Usuller (SARPs) 
101
aaaa. SARPs’ın Oluşturulması 
101
bbbb. SARPs’ın Hukukî Niteliği 
104
cccc. SARPs’ın Uygulanması 
111
ccc. Uyuşmazlıkların Çözümü 
114
aaaa. Genel Olarak 
114
bbbb. Uyuşmazlıkların Ele Alınmasına İlişkin Kurallar 
119
cccc. Konseyin Yetkisinin Hukukî Niteliği 
120
dddd. Konseye Sunulan Olaylar 
122
c. Hukuk Komitesi 
128
d. Sekreterlik 
129
D. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) 
131
E. Avrupa Hava Seyrüseferi Emniyeti Örgütü (EUROCONTROL) 
133
F. Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) 
138
G. Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) 
140
H. Diğer Uluslararası Kurumlar 
142
İKİNCİ BÖLÜM:
HAVA SAHASININ ÜLKESEL REJİMİ
I. HAVA SAHASININ TANIMLANMASI 
147
A. Genel Olarak 
147
B. “Hava” ve “Atmosfer” 
148
1. Sözlük ve Bilimsel Anlamı 
148
2. Hukukî Anlamı 
151
C. “Hava Sahası” 
155
II. HAVA SAHASININ HUKUKÎ STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ 
158
A. İlişkilendirilen Konular 
158
1. “Cujus est solum ejus est usque ad coelum et ad inferos.” 
158
2. Deniz Alanlarına İlişkin Tezler 
163
3. “Geçiş Serbestliği” Tezi 
166
B. Hukukçuların İlk Dönem Görüşleri 
169
1. Genel Olarak 
169
2. Serbestlik v. Egemenlik 
171
3. Akademik Toplantılar 
174
C. Devletlerin İlk Dönem Tutum ve Girişimleri 
177
1. Genel Olarak 
177
2. 1910 Uluslararası Hava Seyrüseferine Dair Paris Konferansı 
181
3. 1913 Fransa–Almanya Nota Değişimi 
183
4. 1. Dünya Savaşı 
185
D. Çok Taraflı Andlaşmalar 
190
1. 1919 Hava Seyrüseferinin Düzenlenmesine Dair Sözleşme 
190
2. 1926 Ibero–Amerikan (Madrid) Sözleşmesi 
197
3. 1928 Pan–Amerikan (Havana) Sözleşmesi 
197
4. 1944 Şikago Konferansı 
198
a. Devletlerin Tutum ve Önerileri 
198
b. Hava Sahasının Hukukî Statüsüne Dair Varılan Sonuç 
203
III. HAVA SAHASINDA EGEMENLİĞİN ANLAMI 
205
A. Uluslararası Hukukta Egemenlik 
205
1. Ülkesel Egemenlik ve Yetki 
205
2. Yetkilerin Yarışması 
209
B. Devletin Hava Sahasında Egemenliği 
213
1. Genel Olarak 
213
2. Hava Sahasında Yetkilerin Sınıflandırılması ve Belirlenmesi 
217
a. Genel Olarak 
217
b. Cezaî Yetkiler 
221
3. Şikago Sözleşmesinin Egemenliği Teyit Eden Maddeleri 
226
C. Devletin Hava Sahasında Yükümlülükleri 
236
IV. HAVA SAHASININ SINIRLARI 
244
A. Yatay Sınırlar 
244
1. Genel Olarak 
244
a. BM Deniz Hukuku Sözleşmesi Rejimi 
247
b. Montrö Boğazlar Sözleşmesi Rejimi 
250
B. Dikey Sınır (Hava Sahası ile Uzay Arasındaki Sınır) Meselesi 
265
V. HAVA SAHASININ İHLALİ VE KORUNMASI 
269
A. Genel Olarak 
269
1. Hava Sahasının İhlalinin Anlamı 
269
2. Hava Sahasının Korunması 
271
B. Örnek Olaylar Işığında Hava Sahasının İhlali 
274
1. Soğuk Savaşın İlk Olayları 
274
2. ABD – Yugoslavya Olayı, 1946 
279
3. El Al Constellation Olayı (İsrail – Bulgaristan, 1955) 
281
4. U–2 Olayı (ABD – SSCB, 1960) 
287
5. RB–47 Olayı (ABD – SSCB, 1960) 
292
6. Libya Arap Havayolları Olayı (Libya – İsrail, 1973) 
296
7. Kore Havayolları Olayı (Güney Kore – SSCB, 1978) 
298
8. Kore Havayolları Olayı (Güney Kore – SSCB, 1983) 
299
a. Olayın Gerçekleşmesi 
299
b. Sovyetler Birliği’nin Cevapları 
301
c. Uluslararası Tepkiler ve Girişimler 
303
d. ICAO Soruşturma Raporu 
309
9. İran Havayolları Olayı (İran – ABD, 1988) 
313
10. Türkiye’nin Suriye Sınırındaki Olaylar (2012 – 2015) 
314
C. Hava Sahası İhlallerine Karşı Alınabilecek Meşru Önlemler 
318
1. Sivil Hava Araçlarına Karşı 
318
2. Askerî Hava Araçlarına Karşı 
326
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
HAVA SAHASININ İŞLEVSEL REJİMİ
I. HAVA ARAÇLARI 
335
A. Hava Araçlarının Tanımlanması 
335
1. “Hava Aracı” 
335
2. “Hava–Uzay Aracı” (Aerospacecraft) 
337
B. Hava Araçlarının Hukukî Açıdan Sınıflandırılması 
338
1. Sivil Hava Aracı – Devlet Hava Aracı Ayrımı 
338
a. Genel Olarak 
338
b. İlk Dönemlerdeki Ayrımlar 
338
d. Diğer Andlaşmalardaki Ayrımlar 
344
2. Devlet Hava Araçlarının Hukukî Rejimi 
346
a. Genel Olarak 
346
b. Tescil ve Uyrukluk 
347
c. Girişler 
347
d. Dokunulmazlık ve Bağışıklıklar 
349
3. Kızılay ve Kızılhaç Hava Araçları 
351
4. İnsansız Hava Araçları (UA/UAVs) 
352
C. Hava Araçlarının Tescili ve Uyrukluğu 
354
1. Uyrukluğun Tesisi 
354
2. Müşterek ve Uluslararası Tescil 
358
3. Uyrukluğun Doğurduğu Hukukî İşlevler 
360
a. Genel Olarak 
360
b. İşlevlerin Transferi 
365
II. ULUSLARARASI HAVA SEYRÜSEFERİ 
366
A. Hava Seyrüseferi ile Hava Ulaşımı Ayrımı 
366
B. Hava Seyrüseferi Düzenlemelerinin Amaç ve Kapsamı 
368
C. Hava Seyrüseferi Servislerinin Sağlanması 
369
1. Yetkili ve Yükümlü Birimler 
369
a. Ülke Devleti 
369
b. Uluslararası Hava Sahasında Yükümlülük Üstlenen Devlet 
373
c. Tescil Devleti 
373
d. Hava Aracı İşleticisi ve Kumandanı 
374
2. Servis Türleri 
375
D. Devlet Hava Araçlarının Durumu 
380
1. Genel Olarak 
380
2. Örnek Olay: Ege Denizi Uluslararası Hava Sahası Sorunları 
382
a. Sınır Sorunu 
382
b. FIR Sorunu 
383
c. Uçuş Planı Sorunu 
384
d. Sivil – Askerî Hava Trafiğinin Koordinasyonu ve NOTAM Sorunu 
386
E. Tek Avrupa Seması Girişimi (SES) 
389
III. ULUSLARARASI HAVA ULAŞIMI 
392
A. Uluslararası Hava Ulaşımının Düzenlenmesi 
392
B. Düzenlemelerdeki Temel Hususlar 
396
1. Genel Olarak 
396
2. Hava Ulaşımı Serbestlikleri 
397
a. Tanım ve Kapsam 
397
b. Trafik Hakları 
398
c. Rota Hakları 
405
d. İşletimle İlgili Haklar 
406
3. İşletim Türü 
407
a. Temel Ayrımların Gelişimi 
407
b. Tarifeli Uluslararası Hava Ulaşımı 
411
aa. Tanımlanması 
411
bb. Düzenlenmesi 
413
c. Tarifesiz Uluslararası Hava Ulaşımı 
417
aa. Tanımlanması 
417
bb. Düzenlenmesi 
418
4. İşletme Yetkisi 
424
a. İşletmenin Tayini ve Yetkilendirilmesi 
424
b. Yetkilendirme Şartları 
427
aa. Uluslararası Şartlar 
427
bb. Ulusal Şartlar 
430
c. Uluslararası Şartların Yumuşatılması 
432
5. Diğer Temel Hususlar 
435
a. Kapasite 
435
b. Tarife 
436
C. Hava Ulaşımında İkili Anlaşmalar Düzeni 
437
1. Anlaşmaların Oluşturulması 
437
2. Düzenin Ortaya Çıkışı 
439
3. Düzenin Gelişimi 
442
a. Liberalleşme Süreci Öncesi 
442
b. Liberalleşme Süreci 
445
4. Düzenin Geleceği ve Sürdürülebilirliği 
451
D. Dünya Ticaret Örgütü Sistemi Çerçevesinde Hava Ulaşımı 
453
E. Havayolu Taşıyıcılarının İşbirliği Uygulamaları 
456
1. Genel Olarak 
456
2. İşbirliği Uygulamalarının Ortaya Çıkışı 
458
3. İşbirliği Konuları ve Türleri 
461
a. Genel Olarak 
461
b. Kod Paylaşımı Uygulaması 
463
F. Avrupa Birliği Hava Ulaşımı 
467
1. Genel Olarak 
467
2. Rekabet Hukukunun Uygulanması 
471
3. İç Pazarın Kurulması 
477
a. Temel Konular 
477
b. Tamamlayıcı Konular 
481
4. Dışa Yönelik Politikanın Oluşturulması 
484
IV. HAVA SAHASININ ÖZEL REJİMLER ÇERÇEVESİNDE KULLANIMI 
490
A. Hava Savaşı 
490
1. Temel Düzenlemeler 
490
2. Temel Kavramlar 
491
3. Temel İlkeler 
493
4. Hava Araçlarına Yönelik Müdahaleler 
493
a. Saldırıdan Korunma Hakkı ve Hakkın Kaybı 
493
b. Diğer Müdahaleler 
497
5. Koruma Önlemleri ve Hava Sahasının Düzenlenmesi 
498
6. Tarafsız Devletlerin Durumu 
501
B. Uzaktan Algılama 
502
C. Telekomünikasyon 
505
Sonuç 
511
Ek 1: Milletlerarası Sivil Havacılık Anlaşması (Şikago Sözleşmesi) 
519
Ek 2: Milletlerarası Hava Servisleri Transit Sözleşmesi 
546
Ek 3: Milletlerarası Hava Ulaştırma Sözleşmesi 
549
Ek 4: Bir Açık Semalar Anlaşması Örneği (Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşması) 
553
Kaynakça 
571
HakkımızdaUluslararası Yayınevi BelgesiKaynakça Dosyası Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil