Uluslararası Barış ve Güvenliğin Sağlanmasında Uluslararası Adalet Divanı'nın Rolü Dr. M. Yusuf Eren  - Kitap

Uluslararası Barış ve Güvenliğin Sağlanmasında Uluslararası Adalet Divanı'nın Rolü

1. Baskı, 
Temmuz 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
350
Barkod:
9786052649633
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
850,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Eser, Uluslararası Adalet Divanı'nın uluslararası barış ve güvenliğe katkısını doğrudan ele alan ve bu yönüyle literatürde daha önce sistematik biçimde incelenmemiş bir konuyu merkeze alan özgün bir çalışmadır. Divan'ın tarihsel rolü, işlevi ve kararları çerçevesinde barışa sunduğu katkı; hem olumlu yönleriyle hem de yetersiz kaldığı alanlarla birlikte bütüncül bir şekilde ele alınmıştır.
Çalışmada ayrıca, karşılaşılan zorlukların giderilmesine yönelik somut öneriler geliştirilmiş ve uluslararası hukukun barışla ilişkisini yeniden düşünmeye davet eden bir çerçeve sunulmuştur. Bu bağlamda, bu çalışmanın yalnızca akademik çevrelere değil, uluslararası barış ve adalet fikrine duyarlı tüm okuyuculara seslenmesi amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Uluslararası Adalet Divanı'na Genel Bakış
.
Uluslararası Adalet Divanı ve "Uluslararası Barış ve Güvenlik"
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NA GENEL BAKIŞ
§1. ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN KURULUŞUNA GİDEN YOL – TARİHSEL SÜREÇ 
25
I. ULUSLARARASI SÜREKLİ ADALET DİVANI’NIN KURULUŞU 
25
II. ULUSLARARASI SÜREKLİ ADALET DİVANI’NIN ÇÖZÜLMESİ 
28
III. ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN KURULUŞU 
30
§2. HUKUKİ ÇERÇEVE 
37
I. ULUSLARARASI ADALET DİVANI STATÜSÜ 
37
II. ULUSLARARASI ADALET DİVANI İÇTÜZÜĞÜ 
40
III. UYGULAMA YÖNERGELERİ 
42
§3. ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN OLUŞUMU 
44
§4. YARGI YETKİSİ 
46
I. İHTİYARİ VE ZORUNLU YARGI YETKİSİ 
46
II. KİŞİ BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ 
49
A. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÜYESİ DEVLETLER 
52
B. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÜYESİ OLMAYAN TARAF DEVLETLERİN DURUMU 
53
C. STATÜ’YE TARAF OLMAYAN DEVLETLER 
55
D. TANINMAYAN DEVLETLERİN DURUMU 
56
E. ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN VE GERÇEK KİŞİLERİN DURUMU 
57
III. KONU BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ 
60
IV. YER VE ZAMAN BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ 
62
A. YER BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ 
62
B. ZAMAN BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ 
63
V. GEÇİŞ HÜKÜMLERİ 
64
§5. YARGILAMA USULÜ 
69
I. DAVANIN AÇILMASI 
69
II. YARGI YETKİSİNE İLİŞKİN İTİRAZLAR (ÖN İTİRAZLAR) 
72
III. YARGILAMANIN AŞAMALARI 
74
A. YAZILI AŞAMA 
75
B. SÖZLÜ AŞAMA 
78
IV. GEÇİCİ TEDBİRLER 
82
A. GENEL OLARAK 
82
B. DİVAN STATÜSÜ’NDE VE İÇTÜZÜK’TE GEÇİCİ TEDBİRLER 
85
C. YARGI YETKİSİ ve USUL 
88
1. Yargı Yetkisi 
88
2. Aciliyet 
90
3. Usule İlişkin Hususlar 
92
a. Geçici Tedbir Ne Zaman Talep Edilebilir? 
92
b. Geçici Tedbir Kararı 
93
c. Geçici Tedbirlerin Yürürlüğe Girmesi 
94
d. Geçici Tedbirlerin Sona Ermesi 
95
D. DANIŞMA GÖRÜŞLERİNDE GEÇİCİ TEDBİRLER 
96
V. ÜÇÜNCÜ DEVLETLERİN DAVAYA MÜDAHİL OLMASI 
99
VI. YARGILAMANIN SONA ERMESİ 
103
A. DAVANIN GERİ ÇEKİLMESİ 
104
B. NİHAİ KARAR 
106
1. Uyuşmazlığın Nihai Karar ile Çözülmesi 
106
2. Nihai Kararın Etkileri 
108
a. Nihai Karar Değerlendirmelerinin Gizli Olması 
108
b. Nihai Kararın Halka Açık Olarak Okunması 
111
c. Nihai Kararın Taraflar İçin Bağlayıcı Olması 
114
d. Nihai Kararın Yalnızca Taraflar Bakımından Bağlayıcı Olması 
115
3. Nihai Kararın Yorumlanması 
116
VII. HÜKMÜN YENİLENMESİ 
120
A. HÜKMÜN YENİLENMESİ İÇİN GEREKEN KOŞULLAR 
122
1. Kesin Hüküm Gücü 
123
2. Yeni Olay/Olgu Keşfi 
123
3. Olayın Maddi Varlığı 
123
4. Karara Etkisi Olan Faktör 
123
5. Bilinmeme Durumu 
123
6. Süre Sınırlaması 
123
§6. KARARLARIN UYGULANMASI 
125
I. TARAFLARIN DİVAN KARARINI UYGULAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
127
II. DİVAN KARARLARININ UYGULANMASININ SAĞLANMASI 
129
A. ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN BİZZAT KENDİSİ TARAFINDAN
UYGULANMASI 
129
B. YEREL MAHKEMELER ARACILIĞIYLA UYGULANMASI 
131
C. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ARACILIĞIYLA UYGULANMASI 
132
D. BÖLGESEL ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE ULUSLARARASI UZMAN
KURULUŞLAR ARACILIĞIYLA UYGULANMASI 
133
§7. DANIŞMA GÖRÜŞÜ VERME GÖREVİ 
136
I. HUKUKİ ÇERÇEVE 
137
II. YARGI YETKİSİ 
138
III. DANIŞMA GÖRÜŞLERİNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER 
139
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI ADALET DİVANI VE “ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK”
§1. KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE 
143
I. ULUSLARARASI BARIŞ 
143
A. KAVRAM 
143
B. TEORİLER 
146
1. Realist Teori 
147
2. Neo–Realist Teori 
149
3. Liberal Teori 
151
4. Liberal Uluslararasıcılık 
153
5. Neo–Liberal Kurumsalcılık 
154
6. Demokratik Barış Teorisi 
155
7. Marksist Teori 
157
8. Eleştirel Teori 
158
9. İdealist Teori 
159
II. ULUSLARARASI GÜVENLİK 
160
A. KAVRAM 
160
B. TEORİLER 
163
1. Realist Güvenlik Teorisi 
164
2. Neo–Realist Güvenlik Teorisi 
165
3. Liberal Güvenlik Teorisi 
166
4. İdealist Güvenlik Teorisi 
167
5. Kolektif Güvenlik Teorisi 
169
6. Güvenlik İkilemi Teorisi 
170
7. Marksist Güvenlik Teorisi 
172
8. Eleştirel Teori 
173
9. Kopenhag Ekolü 
174
§2. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN AMAÇ VE İLKELERİ KAPSAMINDA BARIŞ VE GÜVENLİK 
176
I. GENEL OLARAK 
176
II. AMAÇ VE İLKELER DOĞRULTUSUNDA ULUSLARARASI ADALET DİVANI 
184
§3. ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİĞE KATKI
SAĞLAMA YÖNTEMLERİ 
186
I. NİHAİ KARARLAR İLE ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİĞE KATKI 
187
A. YARGI YETKİSİNİN İHTİYARİ OLMASI 
188
B. ÇATIŞMALARIN TIRMANMASINI ÖNLEMESİ 
190
C. KARARLARIN BAĞLAYICI OLMASI 
192
D. TARAFSIZ OLMASI 
194
E. CAYDIRICI OLMASI 
197
F. ÖRNEK NİHAİ KARARLAR 
200
1. Korfu Kanalı Davası (İngiltere / Arnavutluk – 1949) 
200
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
200
b. Divan’ın Kararı 
201
c. Kararın Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
202
2. Anglo–Iranian Oil Company Davası (Birleşik Krallık / İran – 1952) 
204
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
204
b. Divan’ın Kararı 
205
c. Kararın Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
206
3. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davası (Almanya / Hollanda, Danimarka – 1969) 
208
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
208
b. Divan’ın Kararı 
209
c. Kararın Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
211
4. Yargılama veya İade Etme Yükümlülüğüne ilişkin Sorular Davası
(Belçika / Senegal – 2012) 
212
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
212
b. Divan’ın Kararı 
214
c. Kararın Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
214
5. Kosta Rika’da San Juan Nehri Boyunca Bir Yol İnşaatı Davası
(Nikaragua v. Kosta Rika – 2015) 
217
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
217
b. Divan’ın Kararı 
217
c. Kararın Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
218
II. GEÇİCİ TEDBİR KARARLARI İLE ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİĞE KATKI 
219
A. GENEL OLARAK 
219
B. ÖRNEK GEÇİCİ TEDBİR KARARLARI 
221
1. LaGrand Davası (Almanya/ABD – 2001) 
221
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
221
b. Divan’ın Aldığı Geçici Tedbir Kararları 
221
c. Geçici Tedbir Kararının Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
222
2. 11 Nisan 2000 tarihli Tutuklama Emri Davası (Kongo/Belçika – 2002) 
224
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
224
b. Divan’ın Aldığı Geçici Tedbir Kararları 
225
c. Geçici Tedbir Kararının Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
225
3. Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin
Uygulanmasına İlişkin Dava (Bosna Hersek/Sırbistan – 2007) 
227
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
227
b. Divan’ın Aldığı Geçici Tedbir Kararları 
228
c. Geçici Tedbir Kararının Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
229
4. Ukrayna/Rusya Davası Örneği (Soykırım Suçunun Önlenmesi ve
Cezalandırılması Sözleşmesi Kapsamında Soykırım İddiaları Davası –
2022) 
231
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
231
b. Divan’ın Aldığı Geçici Tedbir Kararları 
233
c. Geçici Tedbir Kararının Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
233
5. İsrail’in Doğu Kudüs de Dahil Olmak Üzere İşgal Altındaki Filistin
Topraklarındaki Politika ve Uygulamalarından Kaynaklanan Hukuki
Sonuçlar Davası (Güney Afrika / İsrail – 2023) 
236
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
236
b. Divan’ın Aldığı Geçici Tedbir Kararları 
238
c. Geçici Tedbir Kararının Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
241
III. DANIŞMA GÖRÜŞLERİ İLE ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİĞE KATKI 
244
A. GENEL OLARAK 
244
B. ÖRNEK DANIŞMA GÖRÜŞLERİ 
245
1. Güvenlik Konseyi’nin 276 (1970) Sayılı Kararına Rağmen Güney
Afrika’nın Namibya’da (Güney Batı Afrika) Varlığını Sürdürmesinin
Devletler Açısından Hukuki Sonuçları Hakkında Danışma Görüşü
(1971) 
245
a. Danışma Görüşü Talep Edilmesine Neden Olan Olaylar 
245
b. Divan’ın Verdiği Danışma Görüşü 
247
c. Danışma Görüşünün Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
248
2. Batı Sahra Hakkında Danışma Görüşü (1975) 
250
a. Danışma Görüşü Talep Edilmesine Neden Olan Olaylar 
250
b. Divan’ın Verdiği Danışma Görüşü 
251
c. Danışma Görüşünün Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
253
3. Nükleer Silah Tehdidi veya Kullanımının Hukuka Uygunluğu Hakkında
Danışma Görüşü (1996) 
256
a. Danışma Görüşü Talep Edilmesine Neden Olan Olaylar 
256
b. Divan’ın Verdiği Danışma Görüşü 
257
c. Danışma Görüşünün Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
258
4. İşgal Altındaki Filistin Topraklarında Duvar İnşasının Hukuki Sonuçları
Hakkında Danışma Görüşü (2004) 
262
a. Danışma Görüşü Talep Edilmesine Neden Olan Olaylar 
262
b. Divan’ın Verdiği Danışma Görüşü 
263
c. Danışma Görüşünün Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
265
5. Chagos Takımadalarının 1965’te Mauritius’tan Ayrılmasının Hukuki
Sonuçları Hakkında Danışma Görüşü (2019) 
267
a. Danışma Görüşü Talep Edilmesine Neden Olan Olaylar 
267
b. Divan’ın Verdiği Danışma Görüşü 
269
c. Danışma Görüşünün Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
270
IV. ULUSLARARASI HUKUKUN GELİŞTİRİLMESİ YOLUYLA ULUSLARARASI BARIŞ VE
GÜVENLİĞE KATKI 
272
A. GENEL OLARAK 
272
B. ÖRNEK KARARLAR 
274
1. Gabčíkovo–Nagymaros Projesi Davası (Andlaşmalar Hukuku) 
274
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
274
b. Divan’ın Kararı 
275
c. Kararın Andlaşmalar Hukukuna ve Uluslararası Barış ve Güvenliğe
Etkisi 
276
2. Kıta Sahanlığı Davası (Deniz Hukuku) 
278
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
278
b. Divan’ın Kararı 
278
c. Kararın Deniz Hukukuna ve Uluslararası Barış ve Güvenliğe Etkisi 
279
Davası Davası (Kuvvet Kullanma Yasağı) 
281
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
281
b. Divan’ın Kararı 
282
c. Kararın Kuvvet Kullanma Yasağına ve Uluslararası Barış ve
Güvenliğe Etkisi 
283
4. Ahmadou Sadio Diallo Davası (İnsan Hakları Hukuku) 
285
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
285
b. Divan’ın Kararı 
286
c. Kararın İnsan Hakları Hukukuna ve Uluslararası Barış ve
Güvenliğe Etkisi 
286
5. Burkina Faso ve Mali arasındaki Sınır Uyuşmazlığı Davası Sınır
Uyuşmazlığı Davası (Sınır Uyuşmazlıkları) 
289
a. Davanın Açılmasına Neden Olan Olaylar 
289
b. Divan’ın Kararı 
289
c. Kararın Sınır Uyuşmazlıklarına ve Uluslararası Barış ve Güvenliğe
Etkisi 
290
§4. ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR 
293
I. KARARLARIN UYGULANMASI SORUNU 
293
A. YAPTIRIM MEKANİZMALARININ ZAYIFLIĞI 
294
B. GÜVENLİK KONSEYİ’NİN İŞLEVSEL OLAMAMASI 
295
C. DEVLET EGEMENLİĞİ İLKESİNİN ROLÜ 
298
D. SİYASİ DİNAMİKLERİN DEVREYE GİRMESİ 
301
II. USULE İLİŞKİN SORUNLAR 
303
A. YARGILAMA SÜRESİNİN UZUNLUĞU 
303
B. YARGI YETKİSİNİN BELİRLENMESİ 
306
C. KABUL EDİLEBİLİRLİK AŞAMASINDAKİ GÜÇLÜKLER 
308
D. DELİLLERİN TOPLANMASI 
311
III. ESASA İLİŞKİN SORUNLAR 
313
SONUÇ VE ÖNERİLER 
317
KAYNAKÇA 
333
DİVAN KARARLARI VE DANIŞMA GÖRÜŞLERİ LİSTESİ 
346
SÖZLEŞMELER LİSTESİ 
349