Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi ve Kaldırılması Dr. Hamit Yumuk  - Kitap
Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde

Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi ve Kaldırılması

2. Baskı, 
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
450
Barkod:
9786253814816
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
890,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
1. baskı
Ocak 2023
870,00
870,00 (%0)
Kitabın Açıklaması
Vergilendirme işleminin kanuna aykırı olarak gerçekleştirilmesi devletin vergilendirme yetkisi ile kişinin mülkiyet hakkı arasında Anayasa'da kurulan adil dengenin sarsılmasına yol açar.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nda da vergilendirme ve mülkiyet hakkı arasında Anayasa'da öngörülen dengenin korunması için kanuna aykırı olarak tahakkuk ettirilen gümrük vergilerinin kaldırılması veya kanuna aykırı olarak tahsil edilenlerin ise geri verilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Bu çalışmada, Gümrük Kanunu'nda yer alan düzenlemelerin Anayasa ile kurulmak istenen dengenin gereklerini sağlamaya elverişli olup olmadığı, ilgisine göre, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Birliği Adalet Divanı ve Danıştay kararları esas alınarak değerlendirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdari Karar
.
Zorunlu İdari İtiraz
.
Genel Geri Verme ve Kaldırma Sebepleri
.
Özel Geri Verme ve Kaldırma Sebepleri
.
Danıştay Kararları
.
Bölge İdare Mahkemesi Kararları
.
Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İkinci Baskı İçin Önsöz 
5
Önsöz 
7
Giriş 
15
I. Bölüm
İDARİ AŞAMA
I. USUL 
22
A. İdari Karar 
23
1. Genel Olarak 
23
2. Başvuru Usulü 
29
a. Başvuruda Bulunabilecekler 
30
b. Başvurunun Kapsamı 
31
aa. Gümrük Vergileri 
32
bb. Para Cezaları 
37
c. Başvuru Süresi 
40
d. Başvurulacak Makam 
49
e. Zımni Ret ve Karar Alma Süresi 
52
B. İdari İtiraz 
59
1. Genel Olarak 
59
2. İtirazın Unsurları 
63
a. İtiraz 
64
b. Zorunluluk 
65
3. Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz 
67
a. Mahkemeye Erişim Hakkı ve Zorunlu İdari İtiraz 
67
aa. Mahkemeye Erişim Hakkı ve Sınırlandırılması 
67
bb. Gümrük Kanunu’nda Öngörülen Zorunlu İdari İtiraz ve Mahkemeye Erişim Hakkı 
74
b. Etkili Başvuru Hakkı ve Zorunlu İdari İtiraz 
76
aa. Etkili Başvuru Hakkı 
76
bb. Gümrük Kanunu’nda Öngörülen Zorunlu İdari İtiraz ve Etkili İdari Başvuru 
85
4. Avrupa Birliği Hukukunda Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz 
87
a. Genel Olarak 
88
b. Avrupa Birliği Hukukunda Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz 
92
5. İdari İtirazın Sonuçları 
98
a. Başvurunun Kabul Edilmesi 
98
b. Başvurunun Reddedilmesi 
98
aa. Başvurunun Usulden Reddedilmesi 
98
aaa. Başvurunun Süre Aşımı Yönünden Reddedilmesi 
99
bbb. Başvurunun İşlemin İtiraza Tabi Olmadığından Söz Edilerek Reddedilmesi 
107
bb. Başvurunun Esastan Reddedilmesi 
108
aaa. Başvurunun Açıkça Reddedilmesi 
109
bbb. Başvurunun Zımnen Reddedilmesi 
109
cc. Başvuranın yönlendirilmesi 
112
II. ESAS 
113
A. Genel Olarak 
113
B. Geri Vermenin veya Kaldırmanın Gümrük Kanunlarında Düzenlenme Süreci 
115
C. Geri Verme veya Kaldırma Sebeplerinin Varlığının Ortaya Çıkarılması 
120
1. Gümrük Vergilerinin veya Para Cezalarının Geri Verilmesi veya Kaldırılması Gerektiğinin Yükümlü Tarafından Tespit Edilmesi 
120
2. Gümrük Vergilerinin veya Para Cezalarının Geri Verilmesi veya Kaldırılması Gerektiğinin Gümrük İdaresince Yapılan Denetimde Tespit Edilmesi 
121
D. Genel Geri Verme veya Kaldırma Sebepleri 
127
1. Genel Olarak 
127
2. Geri Verme veya Kaldırmanın Koşulları 
137
a. Kanuna Aykırılık 
137
aa. Vergilerin Kanuniliği İlkesi 
137
bb. Vergilerin Kanuniliği İlkesinin Kapsamı 
143
aaa. Genel Olarak Vergilerin Kanuniliği İlkesinin Kapsamı 
143
bbb. Gümrük Vergilerinin Kanuniliği İlkesi ve Gümrük Vergilerinin Unsurları 
156
aaaa. Gümrük Vergisinin Konusu 
156
bbbb. Gümrük Vergisinin Yükümlüsü 
161
cccc. Gümrük Yükümlülüğünü Doğuran Olay 
164
dddd. Gümrük Vergisinin Matrahı 
170
eeee. Gümrük Vergisinde Muafiyet ve İstisnalar 
178
ffff. Gümrük Vergisinin Tarifesi 
180
ccc. Gümrük Vergisinin Tahsili 
200
cc. Suçta ve Kabahatlerde Kanunilik İlkesi 
203
aaa. Genel Olarak 
203
bbb. Kabahatlerin Kanuniliği İlkesine Aykırı Olarak Kesilen Para Cezalarının Kaldırılması veya Geri Verilmesi 
208
b. Dürüstlük Kurallarına Uygun Davranma 
211
aa. Genel Olarak 
212
bb. Gümrük Yükümlüsünün Dürüstlük Kurallarına Uygun Davranma Zorunluluğu 
213
c. Genel Geri Verme veya Kaldırma Sebepleri Çerçevesinde Danıştay ve ABAD İçtihadı 
214
aa. ABAD İçtihadı 
215
aaa. Genel Olarak 
215
bbb. Hata Kavramı 
218
ccc. Öngörülebilirlik Kavramı 
219
ddd. Yükümlüklerin Yerine Getirilmesi Kavramı 
221
bb. Danıştay İçtihadı 
222
cc. İçtihatların Değerlendirilmesi 
230
3. Başvuru Süresi 
232
E. Özel Geri Verme veya Kaldırma Sebepleri 
235
1. Gümrük Beyannamesinin İptal Edilmesi Nedeniyle Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi veya Kaldırılması 
235
a. Geri verme veya kaldırmanın koşulları 
238
aa. Beyannamenin İptali 
238
bb. Yükümlünün Başvurusu 
240
b. Başvuru Süresi 
240
2. Eşyanın Mahrece İade Edilmesi Halinde Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi veya Kaldırılması 
241
a. Geri Verme veya Kaldırmanın Koşulları 
242
aa. Eşyanın Kusurlu Olması ve Sözleşme Hükümlerine Aykırı Olması 
243
bb. Eşyanın Kusurlu ve Sözleşme Hükümlerine Aykırı Olduğunun İlk Kullanımda Saptanması 
245
cc. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi Dışına İhraç Edilmesi 
249
b. Başvuru Süresi 
249
3. Cumhurbaşkanı Kararı Uyarınca Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi veya Kaldırılması 
252
a. Geri verme veya Kaldırmanın Koşulları 
253
aa. Cumhurbaşkanı Tarafından Gümrük Vergilerin Geri Verilmesine veya İadesine Karar Verilmesi 
253
bb. Kanunun Diğer Maddeleri Kapsamında Bir İade veya Geri Verme Sebebinin Bulunmaması 
255
cc. Uluslararası Sözleşmeye Uygunluk 
255
b. Başvuru Süresi 
256
4. Hakkaniyetin Gerektirmesi Nedeniyle Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi veya Kaldırılması 
256
a. Genel Olarak 
256
b. Hile ve Açık Hata Kavramı 
257
c. İstisnai Durum Kavramı 
258
5. Tercihli Menşe Kurallarının İhlal Edilmesi Halinde Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi veya Kaldırılması 
260
a. Genel Olarak 
260
aa. Menşe Kavramı 
261
bb. Menşe Kuralları, Tercihli ve Tercihli Olmayan Menşe Kuralları 
263
cc. Türkiye’nin Tercihli Ticaret Politikası 
267
b. Geri Verme veya Kaldırmanın Koşulları 
275
aa. İthalat İşlemlerinin Tercihli Menşe Kuralarına Aykırı Olarak Gerçekleştirilmesi 
278
bb. Dolaşım Belgesinin Yanlışlıkla Onaylanması 
278
cc. Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranılmaması 
289
aaa. Özen Yükümlülüğü Kavramı 
290
bbb. Gümrük Kanunu’nda Özen Yükümlülüğü Kavramının Düzenlenişi 
298
ccc. İspat 
299
dd. Süre 
305
F. Faiz 
306
1. Genel Olarak 
306
2. Faizin Hukuki Niteliği 
308
3. Faizin Türleri 
309
4. Gümrük Vergilerin Kaldırılmasında veya Geri Verilmesinde Faiz 
314
II. Bölüm
DAVA AŞAMASI
I. İLK İNCELEME 
327
A. Görev 
330
1. Genel Olarak 
330
2. İdare Mahkemesinin ve Vergi Mahkemesinin Görev Alanının Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler 
334
a. Vergilendirme İşlemleri Ölçütü 
337
b. Tahsil İşlemleri Ölçütü 
341
c. Tarifeler Ölçütü 
342
d. Özel Düzenleme Ölçütü 
344
3. Gümrük Uyuşmazlıklarında Görevli İdari Mahkeme 
345
B. Yetki 
347
1. Genel Olarak 
347
2. Vergi Mahkemesinin Yetkisinin Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler 
349
a. Tarh– Tahakkuk ve Ceza Kesme İşlemlerinde Yetkili Mahkeme 
350
b. Düzeltme ve Şikâyet İşlemlerinde Yetkili Mahkeme 
351
c. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun Uygulanmasında Yetkili Mahkeme 
352
d. Vergi İdaresinin Diğer İşlemlerden Kaynaklanan Davalarda Yetkili Mahkeme 
352
3. Gümrük Uyuşmazlıklarında Yetkili Mahkeme 
353
C. İdari Merci Tecavüzü 
354
D. Ehliyet 
356
1. Genel Olarak 
356
2. Objektif ehliyet 
359
a. Taraf Ehliyeti 
359
b. Dava Ehliyeti 
361
3. Sübjektif Ehliyet 
363
4. Gümrük Uyuşmazlıklarında Ehliyet 
372
E. İdari Davaya Konu Edilebilecek Kesin ve Yürütülmesi Zorunlu İşlem 
374
1. İdari İşlemin Kesin Olması 
374
2. İdari İşlemin Yürütülmesinin Zorunlu Olması 
378
3. Gümrük Uyuşmazlıklarında İdari Davaya Konu İşlem 
380
F. Dava Açma Süresi 
382
1. Genel Olarak 
382
2. Dava Açma Süresi 
384
3. Gümrük Uyuşmazlıklarında Dava Açma Süresi 
386
G. Husumet 
391
1. Genel Olarak 
391
2. İptal ve Tam Yargı Davalarında Husumetin Belirlenmesi 
393
3. Gümrük Uyuşmazlıklarında Husumet 
394
H. Dava Dilekçenin Usule Uygunluğu 
396
1. Genel Olarak 
396
2. Gümrük Uyuşmazlıklarında Dava Dilekçesinin Usule Uygunluğu 
402
II. ESAS 
404
A. Genel Olarak 
404
B. İptal Davalarında Yargısal Denetim 
405
1. Yetki 
406
2. Şekil 
413
3. Sebep 
416
4. Konu 
422
5. Maksat 
423
C. Tam Yargı Davalarında Yargısal Denetim 
425
Sonuç 
429
Kaynakça 
435
Kavramlar Dizini 
449