Vergi Kaçakçılığı Suçlarının Petrol Piyasası Kanunu'ndaki Lisansa Tabi İşlemler Üzerindeki Etkileri Doç. Dr. Abdullah Ömercioğlu, Arş. Gör. Alper Taşar, Arş. Gör. Didem Hande Kılıç, Arş. Gör. Muhammed Hakan Okçu  - Kitap

Vergi Kaçakçılığı Suçlarının Petrol Piyasası Kanunu'ndaki Lisansa Tabi İşlemler Üzerindeki Etkileri

1. Baskı, 
Aralık 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
199
Barkod:
9786253776091
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
440,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmanın ilk bölümünde petrol piyasasının hukuki, ekonomik ve mali boyutu tespit edilecektir. Petrol kavramının Türk hukukundaki kapsamı ve petrol piyasasına ilişkin hukuki düzenlemeler belirlendikten sonra bu piyasanın ekonomik büyüklüğü ve petrol üzerinden alınan vergiler açıklanarak ekonomik ve mali kapasitesi üzerinden petrol piyasasının önemi ortaya konacaktır.
Devam eden bölümde petrol faaliyetine etki eden idari yaptırımlar konu edilecektir. Bu çerçevede öncelikle petrol faaliyetinde bulunmanın ön şartı olan ruhsat usulü ve bunun Petrol Piyasası Kanunu'ndaki karşılığını oluşturan lisans yükümlülüğü açıklanacaktır. Daha sonra lisans sahiplerinin mevzuatta öngörülen yükümlülüklerini ihlal ettiği durumlarda karşılaşacağı yaptırımlar, bu yaptırımların hukuki temeli çerçevesinde incelenecektir.
Çalışmanın devamındaki bölümünde vergi kaçakçılığı suçunun lisansa etki eden halleri belirlenecektir. Vergi Usul Kanunu'nda düzenlenen vergi kaçakçılığı suçu genel hatlarıyla; lisansı etkileyen muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak, sahte belge düzenlemek veya kullanmak ile ödeme kaydedici cihazlar üzerinden işlenen fiiller ise detaylandırılarak açıklanacaktır. Ayrıca Petrol Piyasası Kanunu'ndaki ilgili hükmün etkileri tartışılarak Anayasa Mahkemesi tarafından gerçekleştirilen norm denetimi süreci ile yapılan değişiklikler irdelenecektir.
Son bölümde ise alan araştırması yapılması planlanmaktadır. Bu kısımda teorik olarak ortaya konan unsurların pratiğe ne şekilde yansıdığı belirlenerek mevzuattan ve uygulamadan kaynaklanan problemler tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu çerçevede ilgili kurumlar ve akaryakıt bayileri ile mülakatlar gerçekleştirilerek mevcut durum analiz edilecek ve tespit edilen problemleri gidermeye yönelik değerlendirme ve önerilerde bulunulacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Petrol Piyasasının Hukuki, Ekonomik ve Mali Boyutu
.
Petrol Faaliyetine Etki Eden İdari Yaptırımlar
.
Vergi Kaçakçılığı Suçunun Lisansa Etki Eden Halleri
.
Vergi Kaçakçılığı Suçlarının Akaryakıt Bayilerinin Lisansa Tabi İşlemleri Üzerindeki Etkileri: Alan Araştırması
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
GRAFİK 
13
TABLOLAR 
13
KISALTMALAR 
15
GİRİŞ 
17
BİRİNCİ BÖLÜM
PETROL PİYASASININ HUKUKİ, EKONOMİK VE MALİ BOYUTU
I. PETROL HUKUKU 
21
A. PETROL KAVRAMI 
21
1. Akaryakıt 
22
2. Ham Petrol 
23
3. Ulusal Marker 
23
4. Likit Petrol Gazı 
24
B. PETROL PİYASASINA İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER 
25
1. Anayasal Hükümler 
25
2. Kanunlar 
26
3. Yönetmelikler 
27
C. PETROL PİYASASINDA DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR 
28
1. Cumhurbaşkanı 
28
2. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 
29
3. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü 
30
4. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 
30
II. TÜRKİYE’DEKİ PETROL PİYASASININ EKONOMİK VE MALİ BOYUTU 
32
A. PETROL PİYASASININ EKONOMİK BOYUTU 
33
1. Petrolün Diğer Enerji Türlerine Göre Özellikleri 
35
2. Dünya’daki Petrol Rezervi, Üretimi ve Tüketimi 
36
3. Türkiye’de Petrol Üretimi ve Tüketimi 
37
B. PETROL PİYASASININ MALİ BOYUTU 
38
1. Katma Değer Vergisi 
38
2. Özel Tüketim Vergisi 
41
3. Akaryakıtın Fiyat Oluşumu ve Vergi Yükü 
44
İKİNCİ BÖLÜM
PETROL FAALİYETİNE ETKİ EDEN İDARİ YAPTIRIMLAR
I. RUHSAT USULÜ 
47
A. GENEL ANLAMDA RUHSAT VE HUKUKİ MAHİYETİ 
47
B. PETROL PİYASASI KANUNU UYARINCA VERİLEN RUHSAT: LİSANS 
51
1. Petrol Piyasası Kanunu’nda Düzenlenen Lisans Türleri 
51
2. Lisans Başvurusu ve Lisanslarda Yer Alacak Hususlar 
54
3. Lisans Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri 
57
II. GENEL ANLAMDA İDARİ YAPTIRIM HUKUKU 
61
A. İDARİ YAPTIRIMLARIN ÇEŞİTLERİ 
62
1. Regülatif Cezalar, Kabahat Cezaları ve Disiplin Cezaları 
63
2. İdari Tedbirler 
64
3. Mali Yaptırımlar ve Kişisel Yaptırımlar 
65
B. İDARİ YAPTIRIMLAR BAKIMINDAN UYULMASI GEREKEN ESASLAR 
67
1. Cezaların Kişiselliği İlkesi 
68
2. Kanunilik İlkesi 
70
3. Geriye Yürümezlik İlkesi 
70
4. İki Defa Yargılanmama ve Cezalandırılmama İlkesi 
72
5. Ölçülülük İlkesi 
73
C. İDARİ YAPTIRIMLARIN YARGISAL DENETİMİ 
74
III. PETROL PİYASASI KANUNU’NDA DÜZENLENEN İDARİ YAPTIRIMLAR 
77
A. PETROL PİYASASI KANUNU’NUN 19. MADDESİ İLE DÜZENLENEN İDARİ
YAPTIRIMLAR 
78
B. PETROL PİYASASI KANUNU’NUN 20. MADDESİ İLE DÜZENLENEN İDARİ
YAPTIRIMLAR 
81
1. Kanuna, İkincil Mevzuata veya Lisans Hükümlerine Aykırı
Davranışlar 
81
a. Düzeltme İmkânı Olan Fiiller 
81
b. Düzeltme İmkânı Olmayan Fiiller 
83
2. Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Belirtilen Fiillerin İşlenmesi 
83
3. Kaçakçılık Fiilinin Yalnızca Ulusal Marker Seviyesine Ait Olması 
85
4. Lisans Almadan Faaliyette Bulunulması 
86
5. Petrol Piyasası Kanunu’na Göre Yapılan Talep ve İşlemlerde Hileli
ve Yalan Beyanda Bulunulması 
88
6. Kaçak Ürün İkmali 
89
7. Dağıtıcılar Arası Akaryakıt Ticaretine İlişkin Hükümlere Aykırı
Davranışlar 
90
8. Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 257. Maddesinde Öngörülen
Teminatın Verilmemesi 
91
9. Vergi Usul Kanunu’nun 359. Maddesinde Düzenlenen Vergi
Kaçakçılığına İlişkin Fiiller 
92
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN LİSANSA ETKİ EDEN HALLERİ
I. VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇU VE SUÇUN UNSURLARI 
95
A. MADDİ UNSURLAR 
97
1. Vergi Kaçakçılığı Suçunu Meydana Getiren Fiiller 
98
a. (A) Bendi 
99
b. (B) Bendi 
106
b1. Defter, Kayıt ve Belgeleri Yok Etmek, Defter Sayfalarını Yok
Ederek Yerine Başka Yaprak Koymak veya Hiç Koymamak 
106
b2. Sahte Belge Düzenlemek veya Kullanmak 
107
c. (C) Bendi 
108
d. (Ç) Bendi 
109
d1. Hazine ve Maliye Bakanlığınca Yetkilendirilmediği Halde
Ödeme Kaydedici Cihaz Mührünü Kaldırmak, Donanım
veya Yazılımını Değiştirmek 
110
d2. Ödeme Kaydedici Cihaza ve Sisteme ya da Kayıt Dışı Satışın
Önlenmesi İçin Kurulan Elektronik Kontrol ve Denetim
Sistemleriyle Diğer Sistemlere Fiziksel veya Bilişim Yoluyla
Müdahale Ederek Gerçekleştirilen Satışlara Ait Mali Belge
veya Bilgilerin Cihazda Kayıt Altına Alınmasını Engellemek,
Cihazda Kayıt Altına Alınan Bilgileri Değiştirmek veya
Silmek 
113
d3. Elektronik Kontrol ve Denetim Sistemleri veya Diğer
Sistemler Tarafından Kamu Kurum ve Kuruluşlarına
Elektronik Ortamda İletilmesi Gereken Bilgi, Belge ve
Verilerin İletilmesini Önlemek ile Gerçeğe Aykırı Şekilde
İletilmesini Sağlamak 
113
e. (D) Bendi 
114
2. Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Fail 
116
3. Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Mağdur 
118
B. MANEVİ UNSUR 
121
II. VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN 5015 SAYILI KANUN UYARINCA VERİLEN
LİSANSA ETKİLERİ 
123
A. YAPILAN DÜZENLEMELERDE YER ALAN ANAYASA’YA AYKIRI HUSUSLAR 
125
1. Cezaların Şahsiliği İlkesi ve Masumiyet Karinesi Bakımından 
126
2. Mülkiyet Hakkı Bakımından 
130
3. Çalışma Hakkı Bakımından 
134
B. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN NORM DENETİMİ SÜRECİ 
136
1. Anayasa Mahkemesi’nin Birinci Somut Norm Denetimi 
136
2. Kanun Koyucunun (g) Bendinde Yaptığı Değişiklik 
139
3. Anayasa Mahkemesi’nin İkinci Somut Norm Denetimi 
142
4. Kanun Koyucunun (g) Bendinde Yaptığı İkinci Değişiklik 
144
5. Anayasa Mahkemesi’nin Soyut Norm Denetimi 
146
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇLARININ AKARYAKIT BAYİLERİNİN LİSANSA TABİ İŞLEMLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: ALAN ARAŞTIRMASI
I. ALAN ARAŞTIRMASININ AMACI 
151
II. ARAŞTIRMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ VE ÖNEMİ 
153
III. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 
155
A. ARAŞTIRMA EVRENİ 
157
1. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 
158
2. Sivil Toplum Kuruluşları 
158
3. Akaryakıt Bayileri 
160
B. VERİ TOPLAMA SÜRECİ 
163
1. Araştırmanın Kısıtları 
164
2. Mülakatlar 
165
IV. BULGULAR VE DEĞERLENDİRME 
168
A. PETROL ÜRÜNLERİ İŞVERENLER SENDİKASI İLE YAPILAN MÜLAKAT
BULGULARI 
168
B. AKARYAKIT BAYİLERİ İLE YAPILAN MÜLAKAT BULGULARI 
169
1. Akaryakıt İstasyonu Mülk Sahibi Olanların Açıklamaları 
170
2. Akaryakıt Bayi İşletmecilerinin Açıklamaları 
171
C. BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
172
1. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Uygulamalarının
Değerlendirilmesi 
172
2. Sivil Toplum Kuruluşlarının Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi 
175
3. Akaryakıt Bayilerinin Durum ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi 
177
SONUÇ 
185
KAYNAKÇA 
191