VERGİ MUHASEBESİ VE MUHASEBE HİLESİ
I. VERGİ MUHASEBE İLİŞKİSİ
21
II. MUHASEBEDE HATA KAVRAMI
23
2. Borçlar Hukukunda Hata
25
3. Ceza Hukukunda Hata
27
4. Vergi Hukukunda Hata
29
B. Muhasebe Hatası Kavramı
31
1. Muhasebe Standartlarına Göre Hata
32
2. Sermaye Piyasası Hukukuna Göre Hata
33
C. Muhasebe Hatalarının Sınıflandırılması
33
(1) Yanlış Hesaba Kayıt
36
(2) Borç/Alacak Tarafının Karıştırılması
36
c. Unutma ve Mükerrer Kayıt Hataları
37
3. Bilançoyu Etkileyen Hatalar
38
b. Hesapların Birleştirilmesi
40
4. Gelir Tablosunu Etkileyen Hatalar
40
5. Telafi Edici Hatalar
41
D. Muhasebe Hatalarının Sebepleri
42
3. İhmal ve Dikkatsizlik
43
III. MUHASEBEDE HİLE KAVRAMI
43
a. Borçlar Hukukunda Hile
45
b. Ceza Hukukunda Hile
46
c. Türk Ticaret Hukukunda Hile
47
2. Hilenin Özellikleri
48
3. İşletmelerde Hile Türleri
48
4. İşletmelerde Hilelerin Sebepleri
50
a. İşletme Sahiplerinin Hileye Başvurma Sebepleri
51
(2) Borçlanma Maliyetlerini Düşürmek
51
(3) Yatırımcıyı ve Finansal Piyasaları Etkilemek
52
b. İşletme Çalışanlarının Hileye Başvurma Sebepleri
52
(3) Haklı Gösterme Unsuru
54
1. Muhasebe Hilesi Kavramı ve Özellikleri
55
2. Muhasebe Hilelerinin Sebepleri
58
3. Muhasebe Hilelerinin Sınıflandırılması
59
b. Kayıt Dışı İşlemler
61
c. Zamanından Önce veya Sonra Kayıt
62
(1) Bilanço Maskelemesi
67
(2) Bilanço Makyajlama
67
4. Muhasebe Hilesine Benzer Kavramlar ve Muhasebe Hilesinden Farkı
68
a. Muhasebe Manipülasyonu
68
(2) Kârın İstikrarlı Hale Getirilmesi
69
(3) Büyük Temizlik Muhasebesi
70
(4) Yaratıcı Muhasebe Uygulamaları
70
b. Varlıkların Kötüye Kullanımı
72
c. Yolsuzluk ve Ahlaki Olmayan Davranışlar
73
5. Kanuna Karşı Hile Müessesesi ve Muhasebe Hilesi
74
(2) Muvazaanın Unsurları
78
iii. Üçüncü Kişileri Aldatma Kastı
79
(3) Muvazaanın Türleri
80
(4) Muvazaanın Sonuçları
81
(2) Peçelemenin Unsurları
86
(3) Peçelemenin Sonuçları
86
c. Muvazaa ile Peçeleme Müessesesinin Karşılaştırılması
87
d. Muhasebe Hilesinin Kanuna Karşı Hile ve Peçeleme Müesseseleri ile Karşılaştırılması
88
IV. MUHASEBEDE HATA VE HİLENİN AYIRT EDİLMESİ
90
V. MUHASEBE HİLESİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK DÜZENLEMELER
93
A. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Muhasebe Hilesi
93
B. Türk Ticaret Kanunu’nda Muhasebe Hilesi
95
C. Vergi Usul Kanunu’nda Muhasebe Hilesi
97
MUHASEBE HİLELERİNİN VERGİ CEZA HUKUKUNDAKİ YERİ
I. VERGİ CEZA HUKUKUNDA MUHASEBE HİLESİ SUÇUNUN UNSURLARI
99
A. Vergi Ceza Hukukunun Genel Çerçevesi
100
1. Vergi Ceza Hukukunun Konusu ve Kapsamı
100
2. Hukuk Sisteminde Vergi Ceza Hukukunun Yeri
102
3. Vergi Ceza Hukuku Kapsamına Giren Kabahat ve Suçlar
104
a. Genel Olarak Kabahat, Suç Kavramı ve Unsurları
104
(3) Kabahat ve Suçların Unsurları
108
(a) Harekete Göre Kabahat veya Suçlar
111
(b) Neticelerine Göre Kabahat veya Suçlar
113
iii. Hukuka Aykırılık Unsuru
114
b. Vergi Kabahat ve Suçları
119
(1) Vergi Kabahatleri
122
i. Vergi Ziyaı Kabahati
124
(a) Usulsüzlük Kabahati
127
(b) Özel Usulsüzlük Kabahati
128
ii. Vergi Mahremiyetini İhlal
131
iii. Mükellefin Özel İşini Yapma
132
B. Muhasebe Hilesi Suçunda Korunan Hukuki Değer
133
C. Muhasebe Hilesi Suçunun Suçun Unsurları Yönünden İncelenmesi
137
1. Muhasebe Hilesi Suçunun Konusu
138
b. Tutulan veya Düzenlenen ve Saklanma ve İbraz Mecburiyeti Bulunan Defterler ve Kayıtlar
140
i. Defter Tutma Yükümlülüğü
141
ii. Muhasebe Hilesi Suçunun Konusu Defterler
142
(3) Saklama ve İbraz Mecburiyeti
145
2. Muhasebe Hilesi Suçunun Unsurları
147
(1) 5432 Sayılı Vergi Usul Kanununda Muhasebe Hilesi
148
(2) 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda Muhasebe Hilesi
149
(3) Muhasebe Hilesi Suçunun Hukukiliği ve Tanım Önerisi
151
i. Defter ve Kayıtlarda Hesap Hilesi
164
ii. Defter ve Kayıtlarda Muhasebe Hilesi
166
c. Hukuka Aykırılık Unsuru
175
(1) Kanun Hükmünü Yerine Getirme ve Amirin Emri
176
(2) Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali
177
(3) Hakkın Kullanılması ve İlgilinin Rızası
178
II. MUHASEBE HİLESİ SUÇUNUN MAĞDURU VE FAİLİ
183
A. Muhasebe Hilesi Suçunun Mağduru
183
B. Muhasebe Hilesi Suçunun Faili
184
1. Gerçek Kişilerde Suçun Faili
185
a. Muhasebe İşlerinde Personel Çalıştırılması Halinde Fail
185
b. İşlerin Vekaletname ile Yetkili Kılınan Kişilerce İdaresinde Fail
186
c. Küçük ve Kısıtlılarda Fail
187
d. Mükellefin Vefatı Halinde Fail
188
e. Adi Ortaklıklarda Fail
188
2. Tüzel Kişilerde Suçun Faili
189
MUHASEBE HİLESİ SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ VE SUÇUN SONUÇLARI
I. MUHASEBE HİLESİ SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
193
1. Suça Teşebbüs Kavramı
193
2. Muhasebe Hilesi Suçunda Teşebbüs
194
a. 4369 Sayılı Kanun Öncesi Suça Teşebbüs
194
b. 4369 Sayılı Kanun Sonrası Suça Teşebbüs
196
1. Suça İştirak Kavramı
197
2. Muhasebe Hilesi Suçuna İştirak
198
d. Muhasebe Hilesi Suçuna İştirakte Menfaat Kavramı ve Cezada İndirim
201
2. Muhasebe Hilesi Suçunun İçtimaı
204
(1) Birden Fazla İhlalin Bulunması
206
(2) Aynı Suçun İşlenmesi
207
(3) Suçun Değişik Zamanlara İşlenmesi
209
(4) Bir Suç İşleme Kararının Bulunması
211
II. MUHASEBE HİLESİ SUÇUNDA SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA
213
A. Soruşturma ve Kovuşturma Usulü
213
1. Suçun Vergi İncelemesi Esnasında Tespiti Halinde Soruşturma Makamına Bildirimi
214
a. Vergi Müfettişlerince Suç Duyurusunda Bulunma
215
b. Vergi İncelemesine Yetkili Diğer Memurlarca Suç Duyurusunda Bulunma
216
c. Kovuşturma Şartı Olarak Mütalâa
217
(1) Mütalâanın Kapsamı
218
(2) Mütalâanın Yargılamaya Etkisi
220
d. Suçun Bildirilmemesinin Sonuçları
223
2. Soruşturma Makamının Suçtan Sair Suretle Haberdar Olması
225
3. Soruşturulan/Kovuşturulan Kişi Dışındakiler İçin Mütalâa
228
B. Cezalandırmada Görevli ve Yetkili Mahkeme
228
C. Ceza Mahkemesi ve Vergi Cezalarını Uygulayacak Makam ve Mercilerin Kararlarının Birbirine Etkisi
230
1. Ceza Mahkemesi ile Vergi İdaresi Kararlarının Birbirine Etkisi
231
2. Anayasa Mahkemesinin 4.11.2021 Tarihli İptal Kararı Sonrasında Ceza Mahkemesi İle Vergi Mahkemesi Kararlarının Etkileşimi
233
D. Muhasebe Hilesi Suçunun Cezası ve Cezaya Etki Eden Haller
236
1. Muhasebe Hilesi Suçunun Cezası
236
c. “Non Bis İn İdem“ İlkesi
240
2. Cezaya Etki Eden Haller
245
b. Pişmanlık ve Islah
247
(1) Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Kapsamı
247
(2) Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Şartları
250
i. Kendiliğinden Haber Verme
250
iii. Verginin Pişmanlık Zammı ile Ödenmesi
252
(3) Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Muhasebe Hilesi Suçu Bakımından Sonuçları
252
c. Kanun Yolundan Vazgeçme
253
(1) Vergi Yargısında Kanun Yolları
255
(2) Kanun Yolundan Vazgeçmenin Şartları
256
i. Vergi ve/veya Ceza İhbarnamesine Karşı Dava Açılması
256
ii. Davanın Süresinde Açılması
256
iii. Kararlarda Kanun Yolunun Açık Olması
256
iv. Kanun Yolundan Vazgeçme Talebinde Bulunulması
257
(3) Kanun Yolundan Vazgeçmenin Sonuçları
257
(1) Uzlaşma Müessesesinin Kapsamı
260
(2) Uzlaşmanın Sonuçları
262
i. Uzlaşmanın Sağlanması Halinde
262
ii. Uzlaşmanın Vaki Olmaması Halinde
263
iii. Uzlaşmanın Temin Edilememesi Halinde
264
(3) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
264
(4) Muhasebe Hilesi Suçunda Uzlaşma ve Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
266
(1) Vergi Cezalarında İndirim
267
(2) Hapis Cezalarında İndirim
270
i. Etkin Pişmanlık Müessesesinin Kapsamı
272
ii. Etkin Pişmanlık Müessesesinde Cezalarda İndirim Şartları ve Sonuçları
274
III. MUHASEBE HİLESİNE BAŞVURUNUN VERGİSEL SONUÇLARI
279
IV. MUHASEBE HİLESİNE BAŞVURUNUN VERGİ SORUMLULARI AÇISINDAN SONUÇLARI
281
A. Meslek Mensuplarının Mali Sorumlulukları
282
1. Meslek Mensuplarının 3568 Sayılı Kanun’dan Kaynaklı Mali Sorumlulukları
283
2. Meslek Mensuplarının Vergi Usul Kanunu Uyarınca Mali Sorumlulukları
284
3. Müşterek ve Müteselsil Mali Sorumluluğun Tespiti
286
B. Meslek Mensuplarının Cezai Sorumlulukları
288