TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ 
 
ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TARİHSEL GELİŞİMİ 
 
I. GENEL OLARAK ANAYASALARDA VE ULUSLARARASI BELGELERDE TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ ÖZGÜRLÜĞÜ 
 
25
A. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Tarihçesi 
 
25
B. Uluslararası Belge ve Sözleşmelerde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü 
 
28
1. 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi 
 
28
2. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (İHEB) 
 
29
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 
 
31
4. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
33
5. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı 
 
34
6. Paris Şartı ve Kopenhag Belgesi 
 
34
II. Osmanlı–Türk Anayasal Gelişmelerinde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü 
 
35
A. Meşrutiyet Öncesi Dönem 
 
35
1. 1876 Kanun–u Esasisi’nde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü (7 Zilhicce 1293–23 Aralık 1876) 
 
39
2. 1909 Değişikliklerinde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü 
 
40
3. II. Meşrutiyet Döneminde Kanuni Düzenlemeler 
 
42
a. İçtimaat–ı Umumiye Kanunu 
 
42
b. Tecemmuat Hakkında Kanun–u Muvakkat 
 
43
C. 1921 Teşkilat–ı Esasiye Kanununda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü 
 
44
D. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanununda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü 
 
45
2. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Durumu 
 
47
a. 6178 Sayılı Vicdan ve Toplanma Hürriyetinin Korunması Hakkında Kanun 
 
48
b. 6761 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkında Kanun 
 
48
E. 1961 Anayasası Dönemi 
 
50
2. 1961 Anayasası’nda Temel Hak ve Özgürlüklerin Özü ve Sınırlandırılması 
 
52
3. 6761 Sayılı Kanunun 1961 Anayasası Döneminde Uygulanışı 
 
57
4. 171 Sayılı Kanunda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü 
 
58
1982 ANAYASASINA GÖRE TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN HUKUKİ REJİMİ 
 
I. TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ KAVRAMLARI 
 
61
B. Toplantının Unsurları 
 
62
5. Düzenleme Öğesi Zorunlu Bir Unsur Olabilir Mi? 
 
64
D. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Benzer Özgürlüklerle İlişkisi 
 
66
1. Düşünce Özgürlüğü ile İlişkisi 
 
66
2. Dernek Özgürlüğü ile İlişkisi 
 
73
3. Sivil İtaatsizlik ile İlişkisi 
 
75
1. Genel–Özel Toplantılar 
 
76
a. Toplantının Yapıldığı Yer (Mekan) Kıstası 
 
77
b. Toplantıya Katılanların Sayısı Kıstası 
 
77
d. Kişisel Davet (Çağrılmış Olma) Kıstası 
 
77
e. Anayasa Mahkemesinin Görüşü 
 
78
2. Ani–Planlı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri 
 
79
3. Açık Yer–Kapalı Yer Toplantıları 
 
79
II. 1982 ANAYASASI VE 2911 SAYILI TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ 
 
B. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Durumu 
 
83
C. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Sınırları ve Sınırlandırılması 
 
86
2. 1982 Anayasasının Öngördüğü Sınırlandırma Sistemi 
 
88
a. Sınırlama Kanunla Yapılmalıdır (Kanunilik İlkesi) 
 
91
b. Sınırlama Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygun Olmalıdır 
 
92
c. Nedene Bağlılık İlkesi 
 
94
aa. Genel Sınırlama Sebepleri 
 
96
bb. Özel Sınırlama Sebepleri 
 
99
d. Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri ve Hakkın Özü Kavramları 
 
100
f. Laik Cumhuriyetin Gerekleri Ölçütü 
 
107
g. Temel Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanılamaması 
 
108
3. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Anayasada ve Kanunda Öngörülen Sınırları 
 
110
a. Silahsızlık/Saldırısızlık Koşulu 
 
110
b. Önceden Bildirimde Bulunma Zorunluluğu 
 
113
c. Kişi Bakımından Getirilen Sınırlamalar 
 
120
aa. Tüzelkişiler Açısından Getirilen Kısıtlamalar 
 
120
bb. Yabancılara Getirilen Kısıtlamalar 
 
122
cc. Bazı Kamu Görevlileri Bakımından Getirilen Kısıtlamalar 
 
123
d. Yer Bakımından Getirilen Kısıtlamalar 
 
125
e. Süre Bakımından Getirilen Sınırlamalar 
 
130
D. Düzenleme Kurulunun Oluşumu ve Görevleri 
 
130
1. Düzenleme Kurulunun Oluşumu 
 
130
2. Düzenleme Kurulunun Görevleri 
 
132
E. Hükümet Komiserinin Görev ve Yetkileri 
 
133
F. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Kullanılmasında İdareye Tanınan Yetkiler 
 
136
a. Kamu Düzeni Gerekleri ile Erteleme 
 
136
b. Güvenlik Gerekleri ile Toplantıların Ertelenmesi 
 
137
4. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerinde Sorunlu Alan: Basın Açıklamaları 
 
150
5. Dağıtma Yetkisinin Kullanılmasında Yasama Dokunulmazlığı Konusu 
 
152
G. Ceza Hükümleri ve Yargıtay Uygulamaları 
 
153
2. 2911 Sayılı Kanunda Öngörülen Suçların Terör Suçları ve Terör Amacıyla İşlenen Suçlar ile İlişkisi 
 
156
TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ KANUNU/ YARGITAY KARARLARI 
 
165
TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ KANUNUNUN UYGULANMASINA DAİR YÖNETMELİK 
 
223
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI 
 
235
DJAVIT AN v.–TÜRKİYE (20652/92, 20.02.2003) 
 
235
PLATTFORM “ARZTE FÜR DAS LEBEN”– AVUSTURYA (10126/82, 21.06.1988) 
 
240
DİSK ve KESK v. TÜRKİYE (38676/08, 27.11.2012) 
 
245