AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDE
 
I. ABD HUKUKUNDA İLETİŞİMİN DENETLENMESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 
 
23
B. 1967 Tarihli Berger ve Katz Davalarıyla Başlayan Süreç 
 
26
C. 1968 Tarihli Teknik Dinleme Kanunu 
 
30
D. 1978 Tarihli Dış Güvenlik İstihbarat Kanunu 
 
30
E. 1986 Tarihli Elektronik Haberleşme Mahremiyeti Kanunu 
 
31
F. 1986 Tarihli Numara ve Rota Tespit Kanunu 
 
32
G. 1994 Tarihli Telekomünikasyon Şirketlerinin Kolluk Kuvvetlerine Yardımı Kanunu 
 
32
H. 2001 Tarihli Patriot Act (Vatansever Kanunu) 
 
34
2. Patriot Act İle Yapılan Değişiklikler 
 
36
II. ABD’DE İLETİŞİMİN DENETLENMESİ MEVZUATI 
 
40
A. Teknik Dinleme Kanununa Göre Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi 
 
40
3. Denetlemeye Konu Katalog Suçlar 
 
46
4. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Başvurmanın Koşulları 
 
49
c. Kanunda Belirlenen Kişilerin Mahkeme Kararı için Başvurusu 
 
52
d. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesine İlişkin Mahkeme Kararı 
 
53
aa. Mahkeme Kararı İçin Yapılacak Başvurunun Niteliği 
 
55
bb. Teknik Dinleme Kanunu Kapsamında Mahkeme Kararı Olmaksızın İletişimin Denetlenmesi 
 
56
e. İletişim Aracı Belirtilmeksizin Bir Kişi Adına Çıkarılan Hakim Kararı 
 
57
6. Denetlemenin En Aza İndirgenme Zorunluluğu 
 
59
7. İletişime Müdahalenin Meşru Sayıldığı Haller 
 
62
a. İletişimin Taraflarından Birinin Rızası 
 
62
b. Servis Sağlayıcılarının İletişime Müdahalesi 
 
64
ABD Hukuku, AİHM İçtihatları ve Türk Hukukunda İletişimin Denetlenmesi
 
bb. Servis Sağlayıcı Tarafından Elde Edilen Bilgilerin Kullanılması 
 
66
aaa. Bildirim Öncesinde Elde Edilen Bilgiler 
 
66
bbb. Bildirim Sonrası Elde Edilen Bilgiler 
 
66
c. Dahili Hat Marifetiyle İletişim 
 
67
d. Kamuya Açık Bilgiler 
 
68
8. Denetleme ile Elde Edilen Delilin Muhafazası 
 
68
10. Denetleme ile Elde Edilen Bilgilerin Açıklanması 
 
72
11. İletişime Yasadışı Müdahalenin Yaptırımı 
 
73
12. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Delil Yasağı 
 
75
13. Adli Amaçlı İletişime Müdahalenin Denetimi 
 
77
aa. Parlamento Denetimi 
 
80
bb. Kongreye Rapor Verme Zorunluluğu 
 
81
d. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Bireysel Şikayet 
 
81
B. Numara ve Rota Tespit Kanununa Göre İletişimin Tespiti 
 
82
1. Numara ve Rota Tespiti Kavramı ve Kapsamı 
 
82
4. Mahkeme Kararı Olmaksızın İletişimin Tespiti 
 
88
5. Servis Sağlayıcının Sorumluluğu 
 
88
6.Yasadışı Numara ve Rota Tespitinin Yaptırımı 
 
89
7. Numara ve Rota Tespiti İşlemlerinin Denetimi 
 
89
a. Numara ve Rota Tespit Cihazlarının Varlığının Açıklanamaması 
 
90
b. Numara ve Rota Tespiti Kapsamında Yargı ve Yasama Denetimi 
 
91
C. Dış Güvenlik İstihbarat Kanununa Göre İletişimin Denetlenmesi (Foreign Intelligence
 
Surveillence Act)(FISA) 
 
91
1. FISA’yı Doğuran Tarihsel Süreç 
 
91
4. FISA Kapsamında Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinin Şartları 
 
97
6. İletişim Aracı Belirtilmeksizin Bir Kişi Adına Çıkarılan Mahkeme Kararı 
 
101
7. Mahkeme Kararı Olmaksızın İletişimin Denetlenmesi 
 
102
9. İlgiliye Bildirim ve Elde Edilen Bilgilerin Açıklanması 
 
104
10. FISA Kapsamında Numara ve Rota Tespiti 
 
104
11. FISA Kapsamında Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinin Denetimi 
 
105
12. Milli Güvenlik Mektupları (National Security Letters) (NSL) 
 
106
D. Uygulamada Meydana Gelen Problemlerin Amerikan Mevzuatında Oluşturduğu Erozyon 108
 
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE
 
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ
 
İÇTİHATLARINA GÖRE İLETİŞİMİN DENETLENMESİ
 
I. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NE (AİHS) GÖRE HABERLEŞME
 
ÖZGÜRLÜĞÜ VE SINIRLANDIRILMASI 
 
113
A. AİHS’ye Göre Haberleşme Özgürlüğü 
 
113
B. AİHS’ye Göre Haberleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
 
113
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ (AİHM) İÇTİHATLARINA GÖRE
 
HABERLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ VE SINIRLANDIRILMASI 
 
114
A. AİHM İçtihatlarında Yer Alan Kavramlar 
 
114
1. Özel Hayat Kavramı 
 
114
2. Haberleşme Kavramı 
 
116
3. AİHM’ye Göre Haberleşmeye Müdahale Kavramı 
 
117
b. AİHM’ye Göre Müdahalenin Kapsamı ve Tespiti 
 
118
c. AİHM’ye Göre Müdahale ve Takdir Yetkisi İlişkisi 
 
120
C. AİHM İçtihatlarına Göre İletişimin Denetlenmesi 
 
123
1. Geniş Anlamda İletişimin Denetlenmesi 
 
123
2. AİHM’ye Göre İletişim Bilgilerinin Tespiti 
 
125
3. İletişimin Denetlenmesinde İş Hayatı-Özel Hayat İlişkisi 
 
126
C. AİHS ve AİHM İçtihatlarına Göre İletişime Müdahalenin Koşulları 
 
127
2. İletişime Müdahalenin Kanunla Yapılması 
 
129
a. Kanunun İçeriği ve Şekli 
 
131
b. Kanunun Özellikleri 
 
133
3. Müdahalenin Meşru Bir Amaç Gütmesi 
 
139
4. İletişime Müdahalenin Demokratik Bir Toplumda Gerekli Olması 
 
140
5. İletişime Müdahalenin Orantılı Olması 
 
142
ABD Hukuku, AİHM İçtihatları ve Türk Hukukunda İletişimin Denetlenmesi
 
c. Ölçülülük (Dar Anlamda Orantılılık) 
 
148
D. İletişimin Denetlenmesiyle İlgili Diğer Kriterler 
 
150
1. Suç ve İnsan Kategorilerinin Belirlenmesi 
 
152
2. Tedbire Son Çare Olarak Başvurulabilmesi 
 
153
3. Elde Edilen Verilerin Korunması ve Şartlar Oluştuğunda Yok Edilmesi Zorunluluğu 
 
154
4. Yetkili Merci Kararı ile Tedbire Başvurulabilmesi 
 
155
6. İlgiliye Bildirimde Bulunma 
 
157
TÜRK HUKUKUNDA İLETİŞİMİN DENETLENMESİ
 
I. TÜRK HUKUKUNDA İLETİŞİMİN DENETLENMESİNE İLİŞKİN TARİHSEL
 
B. 1982 Anayasası ve Haberleşme Hürriyeti 
 
164
1. Haberleşme Hürriyeti Kavramı 
 
164
2. Haberleşme Hürriyetinin Kapsamı 
 
166
3. Haberleşme Hürriyetinin Sınırlanması 
 
167
C. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda İletişimin Denetlenmesine İlişkin Hükümler 
 
171
D. 1412 Sayılı Ceza Muhakemesi Usulü Kanunu Döneminde İletişimin Denetlenmesi 
 
171
E. 4422 Sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücalele Kanunu’nda (ÇASÖMK) İletişimin
 
1. Tedbire Başvurma Şartları 
 
173
3. Tedbire Konu Olan Suçlar 
 
174
4. Tedbire Konu Olan İletişim Araçları 
 
174
5. Tedbire Konu Kişiler 
 
175
F. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda İletişimin Denetlenmesi 
 
176
G. 5397 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikler 
 
176
II. TÜRK HUKUKUNDA ADLİ AMAÇLI İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 
 
176
B. Kavramlar ve İletişim Türleri 
 
178
1. Telekomünikasyon Kavramı 
 
178
3. Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 
 
181
4. İletişimin Tespiti 
 
183
5. İletişimin Dinlenmesi ve Kayda Alınması 
 
185
6. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti 
 
186
7. Diğer İletişim Bilgilerinin İstenmesi 
 
187
C. Türk Hukukunda Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesinin Koşulları 
 
188
1. Katalog Suçlardan Birinin Bulunması 
 
188
b. Katalogda Yer Alan Suçlar 
 
192
aa. Türk Ceza Kanununda Yer Alan Suçlar 
 
192
bb. Ateşli Silahlar ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanunda Tanımlanan Silah Kaçakçılığı
 
cc. Bankalar Kanununun 22. (160) Maddesinin (3) ve (4) Numaralı Fıkralarında Tanımlanan
 
dd. Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Tanımlanan ve Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar 
 
194
ee. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68. ve 74. Maddelerinde Tanımlanan Suçlar 
 
195
ff. Terörle Mücadele Kanununda Yapılan Değişiklikle Tedbir Kapsamına Alınan Suçlar 
 
195
c. Suç Vasfının Değişmesi 
 
196
2. Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması 
 
197
b. Kuvvetli Suç Şüphesi 
 
198
3. İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Son Çare Olarak Başvurulabilmesi 
 
200
a. Orantılılık İlkesi ve Son Çare Şartı 
 
201
b. İletişimin Denetlenmesi Tedbiri ile Diğer Gizli Soruşturma Tedbirleri Arasındaki Öncelik-
 
4. İletişimin Denetlenmesinin Belirli Kişiler Hakkında Uygulanabilmesi 
 
204
5. İletişimin Denetlenebilmesi İçin Hakim Tarafından Karar veya Onay Verilmiş Olması 
 
206
a. Görevli ve Yetkili Hakim 
 
208
b. Cumhuriyet Savcısı Tarafından Verilen Kararın Hakimin Onayına Sunulması 
 
209
c. Cumhuriyet Savcısı Tarafından Verilen Kararın Hakim Onayına Sunulmaması veya Hakim
 
Tarafından Onaylanmaması 
 
210
D. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin İstisnaları 
 
210
1. Şüpheli veya Sanığın Tanıklıktan Çekinme Hakkı Olan Kişilerle Olan İletişiminin Kayda
 
2. Hakkında İletişimin Denetlenmesi Kararı Verilemeyecek Kişiler 
 
212
a. Akrabalık Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme Hakkı Olanlar 
 
212
b. Meslek ve Sürekli Uğraşıları Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme Hakkı Olanlar 
 
212
3. Müdafiinin İletişiminin Denetlenememesi 
 
212
a. İstisnanın Kapsamı 
 
212
b. Müdafii Bakımından Getirilen İstisnaya Konu İletişim Araçları 
 
213
E. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Kararının İçeriği ve Unsurları 
 
214
1. İletişimi Denetlenecek Kişinin Kişisel Bilgilerinin Belirtilmesi 
 
214
2. Tedbirin Türü, Kapsamı ve Süresinin Belirtilmesi 
 
215
3. Tedbire Konu Kişiye Yüklenen Suçun Türünün Belirtilmesi 
 
217
F. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Süre 
 
217
ABD Hukuku, AİHM İçtihatları ve Türk Hukukunda İletişimin Denetlenmesi
 
1. Sürenin Başlama Anı 
 
217
2. Sürenin Uzatılması 
 
218
3. Sürenin Sona Ermesi 
 
219
G. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Gizliliği 
 
219
1. Gizliliğin Korunması 
 
219
2. Gizliliğin Sağlanması İçin Yapılacak İşlemler 
 
221
H. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Yerine Getirilmesi 
 
221
1. Kararı Yerine Getirecek Kişi ve Kurumlar 
 
221
a. Cumhuriyet Savcısı ve Görevli Adli Kolluk Yetkilisi 
 
221
b. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı 
 
223
2. Kararın Yerine Getirilmesi 
 
224
İ. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Sona Ermesi 
 
225
1. Tedbir Süresinin Sona Ermesi 
 
225
2. Hakim Onayının Alınamaması veya Red Kararı Verilmesi 
 
226
3. Şüpheli Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığına Karar Verilmesi 
 
226
4. Tedbir Şartlarının Ortadan Kalkması 
 
226
J. Tedbir Kapsamında Elde Edilen Bilgilerin Yok Edilmesi 
 
227
K. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde İlgililere Bildirim 
 
228
L. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Suretiyle Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi 
 
231
M. Tesadüfen Elde Edilen Delillerin Durumu 
 
236
2. Tedbir Kapsamındaki Şüpheli veya Sanık Hakkında Tesadüfen Elde Edilen Delillerin
 
a. Katalog Suçlar Bakımından 
 
238
b. Katalog Dışı Suçlar Bakımından 
 
240
c. Tesadüfen Elde edilen Delillerin Delil Başlangıcı Olarak Değerlendirilmesi 
 
240
III. TÜRK HUKUKUNDA ÖNLEME AMAÇLI İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 
 
242
C. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinin Koşulları 
 
245
1. CMK’nın 250/1. Maddesinde Belirtilen Suçlardan Birinin Bulunması 
 
245
b. Tedbir Kapsamındaki Suçlar 
 
248
2. Suçların Önlenmesi Amacı 
 
250
3. Makul Suç Şüphesinin Varlığının Aranması 
 
250
4. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesine Hakim Tarafından Karar veya Onay Verilmiş
 
a. Yetkili ve Görevli Hakim 
 
252
b. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal Kavramı ve Yazılı Emir 
 
253
D. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Kararlarında Bulunması Gereken Unsurlar 
 
254
1. Temel Unsurların Kararda Belirtilmesi 
 
254
2. Suç Türünün ve Tedbir Nedenlerinin Kararda Belirtilmesi 
 
256
E. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Süre ve Sürenin Uzatılması 
 
257
F. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Gizliliği ve Tedbirin Yerine
 
1. Tedbirin Gizliliği 
 
258
2. Tedbirin Yerine Getirilmesi 
 
259
G. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Son Verilmesi 
 
260
1. Sona Erme Sebepleri 
 
260
a. Tedbir Süresinin Sona Ermesi 
 
260
b. Hakimin Onayının Alınmaması 
 
260
2. Sona Erdirme Kararının Verilmesi 
 
260
H. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Sonucu Elde Edilen Bilgilerin Yok Edilmesi ve
 
2. İlgiliye Haber Verilmesi 
 
261
İ. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinden Elde Edilen Kayıt ve Bilgilerin Yargılamada
 
Delil Olarak Kullanılması Sorunu 
 
262
1. Elde Edilen Bilgilerin Suç Duyurusunda Kullanılması 
 
263
2. Tesadüfen Elde Edilen Bilgilerin Değerlendirilmesi 
 
264
IV. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİNDE DENETİM 
 
264
B. Tedbir Kararına Karşı İtiraz Yoluna Başvurulması 
 
265
C. Hukuka Aykırı Olarak İletişimin Denetlenmesinin Sorumluluğu 
 
266
1. Tazminat Sorumluluğu 
 
266
V. TELEKOMÜNİKASYON İLETİŞİM BAŞKANLIĞI (TİB) 
 
268
D. TİB’in Faaliyetlerinin Denetlenmesi 
 
273
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI 
 
289