SAĞLIK HAKKI KAPSAMINDA ANAYASAL HAK VE HÜRRİYETLER
 
I. KİŞİ DOKUNULMAZLIĞI 
 
33
II. SAĞLIKLI VE DENGELİ BİR ÇEVREDE YAŞAMA HAKKI 
 
34
III. KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ 
 
34
IV. HAK ARAMA HÜRRİYETİ 
 
36
V. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN KORUNMASI 
 
37
SAĞLIK BAKANLIĞI TEŞKİLATI VE
 
BAĞLI KURULUŞLAR İLE SAĞLIK MESLEK ÖRGÜTLERİ
 
I. SAĞLIK BAKANLIĞI VE GÖREVLERİ 
 
39
II. SAĞLIK BAKANLIĞI TEŞKİLATI 
 
40
1. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 
 
42
2. Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 
 
43
3. Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü 
 
44
4. Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü 
 
45
5. Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü 
 
45
6. Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü 
 
46
7. Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü 
 
47
9. Denetim Hizmetleri Başkanlığı 
 
48
10. Strateji Geliştirme Başkanlığı 
 
48
11. Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü 
 
50
12. Özel Kalem Müdürlüğü 
 
51
13. Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği 
 
51
1. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 
 
52
2. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 
 
53
3. Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 
 
55
4. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 
 
56
1. Yüksek Sağlık Şurası 
 
59
2. Tıpta Uzmanlık Kurulu 
 
60
3. Sağlık Meslekleri Kurulu 
 
61
A. Adli Tıp Kurumu Başkanlığı 
 
63
B. Adli Tıp Başkanlar Kurulu 
 
64
C. Adli Tıp Genel Kurulu 
 
64
D. Adli Tıp İhtisas Kurulları 
 
65
E. Adli Tıp Kurumu İhtisas Daireleri 
 
71
1. Morg İhtisas Dairesi 
 
71
2. Gözlem İhtisas Dairesi 
 
72
3. Kimya İhtisas Dairesi 
 
73
4. Biyoloji İhtisas Dairesi 
 
73
5. Fizik İhtisas Dairesi 
 
74
6. Trafik İhtisas Dairesi 
 
74
F. Adli Tıp Kurumu Grup Başkanlıkları 
 
75
G. Adli Tıp Şube Müdürlükleri 
 
75
IV. TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ 
 
77
V. TÜRK DİŞ HEKİMLERİ BİRLİĞİ 
 
87
3. Oda Disiplin Kurulu 
 
93
4. Oda Denetleme Kurulu 
 
94
1. Birlik Genel Kurulu 
 
96
2. Birlik Merkez Yönetim Kurulu 
 
98
3. Birlik Yüksek Disiplin Kurulu 
 
100
4. Birlik Merkez Denetleme Kurulu 
 
101
VI. TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ 
 
102
2. Yüksek Haysiyet Divanı 
 
116
SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ SINIFLANDIRILMASI
 
I. SUT’A GÖRE SINIFLANDIRMA 
 
121
II. TEDAVİ ŞEKLİNE GÖRE SINIFLANDIRMA 
 
124
III. KAMU–ÖZEL AYRIMI İLE SINIFLANDIRMA 
 
125
A. Kamu Sağlık Kurum ve Kuruluşları 
 
125
1. Poliklinik Hizmetleri 
 
125
4. Laboratuvar Hizmetleri 
 
127
5. Ameliyathane, Merkezi Sterilizasyon, Yoğun Bakım ve Reanimasyon, Uyandırma ve Ameliyat Sonu Bakım Ünitesi Hizmetleri 
 
128
a. Ameliyathane Hizmetleri 
 
128
b. Merkezi Sterilizasyon Hizmetleri 
 
128
c. Yoğun Bakım ve Reanimasyon Hizmetleri 
 
128
d. Uyandırma ve Ameliyat Sonu Bakım Ünitesi Hizmetleri 
 
129
7. Olağanüstü Hallerde Yataklı Tedavi Kurumları Hizmetleri 
 
131
b. Eğitim Planlama ve Koordinasyon Kurulu 
 
132
9. İç Enfeksiyonlardan Korunma Hizmetleri 
 
135
10. Merkezi Tıbbi Arşiv Hizmeti 
 
136
11. Kitaplık, Tıbbi Fotoğrafhane ve Sosyal Hizmetler 
 
136
12. Yönetim Hizmetleri 
 
137
a. Hizmet Birimlerinin Yerleşimi 
 
137
b. Çalışma Düzeni ve Çalışma Saatleri 
 
137
c. Nöbet Esasları ve Türleri 
 
137
i. İcapçı Nöbeti (Ev Nöbeti) 
 
139
d. Sağlık Personeli Nöbet Türleri 
 
140
ii. Diştabibi Nöbetleri 
 
140
iii. Eczacı Nöbetleri 
 
140
iv. Uzmanlık Eğitimi Görenlerin Nöbetleri 
 
141
v. Başhemşire Yardımcılarının Nöbetleri 
 
141
vi. Hemşire, Ebe ve Hemşire Yardımcılarının Nöbetleri 
 
141
vii. Tıbbi Teknisyenlerin Nöbetleri 
 
141
viii. Yardımcı Hizmetler Sınıfı Personelin Nöbetleri 
 
142
ix. Genel İdare Hizmetler Sınıfı Personelin Nöbetleri 
 
142
x. Teknik Personel Nöbetleri 
 
142
e. Hasta Kabul Hizmetleri 
 
142
f. Diğer Yönetim Hizmetleri 
 
143
B. Kamu Sağlık Merkezleri 
 
143
1. Diyaliz Merkezleri 
 
143
2. Aile Sağlığı Merkezleri 
 
146
3. Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri 
 
149
4. Organ ve Doku Nakil Merkezleri 
 
154
5. Kompozit Doku Nakli Merkezleri 
 
157
C. Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşları 
 
159
c. Hemşire İstasyonları 
 
161
d. Hasta Başına Ayrılacak Alanlar 
 
161
e. Poliklinik Muayene Odası 
 
162
k. Laboratuvar ve Radyoloji Hizmetleri 
 
166
m. Merkezi Sterilizasyon Ünitesi 
 
168
o. Diğer Birim ve Üniteler 
 
169
2. Hizmet ve Çalışma Esasları 
 
169
a. Poliklinik Hizmetleri 
 
169
c. Ambulans Hizmetleri 
 
171
d. Komplikasyon Gelişen Hastaların Tedavilerinin Sağlanması 
 
171
e. Eczane Hizmetleri ve Nöbetleri 
 
171
f. İç Hizmet Yönergesi 
 
171
D. Özel Poliklinik ve Merkezler 
 
172
1. Organ ve Doku Nakli Merkezleri 
 
172
2. Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri 
 
172
3. Diyaliz Merkezleri 
 
173
4. Ağız ve Diş Sağlığı Poliklinikleri ve Merkezleri 
 
173
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ İŞ VE GÖREV TANIMLARI
 
d. Başhemşire Yardımcısı 
 
195
e. Hemşire Yardımcısı 
 
195
10. Ruh Sağlığı Klinik Teknisyeni 
 
210
12. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Teknisyeni 
 
212
13. Fizyoterapi Teknikeri 
 
212
17. Odyometri Teknikeri 
 
218
19. Dil ve Konuşma Terapisti 
 
219
23. Çocuk Gelişimcisi 
 
222
24. Radyoterapi Teknisyeni 
 
222
25. Radyoterapi Teknikeri 
 
223
26. Anestezi Teknisyeni/Teknikeri 
 
224
27. Ameliyathane Teknisyeni 
 
225
28. Ameliyathane Teknikeri 
 
225
29. Tıbbi Laboratuvar Teknisyeni 
 
226
30. Tıbbi Laboratuvar ve Patoloji Teknikeri 
 
228
31. Patolojik Anatomi Teknisyeni 
 
229
32. Tıbbi Görüntüleme Teknisyeni/Teknikeri 
 
229
33. Röntgen Teknisyeni 
 
230
34. Sağlık Fizikçisi/Radyasyon Fizikçisi 
 
230
35. Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri 
 
233
36. Diş Protez Teknisyeni 
 
234
37. Diş Protez Teknikeri 
 
234
38. Tıbbi Protez ve Ortez Teknisyeni/Teknikeri 
 
234
39. Adli Tıp Teknikeri 
 
235
40. Diyaliz Teknikeri 
 
236
41. Elektronörofizyoloji Teknikeri 
 
237
42. Mamografi Teknikeri 
 
238
43. Acil Tıp Teknisyeni 
 
238
44. Acil Tıp Teknikeri 
 
240
45. Biyomedikal Cihaz Teknikeri 
 
240
46. İş ve Uğraşı Terapisti (Ergoterapist) 
 
241
47. İş ve Uğraşı Teknikeri (Ergoterapi Teknikeri) 
 
242
48. Sağlık Bakım Teknisyeni 
 
242
49. Çevre Sağlığı Teknisyeni/Teknikeri 
 
243
50. Yaşlı Bakım Teknikeri/Evde Hasta Bakım Teknikeri 
 
244
51. Sağlık Eğitimcisi–Tıbbi Teknolog 
 
245
52. Sosyal Çalışmacı/Sosyal Hizmet Uzmanı 
 
245
a. Sosyal Hizmetler Şefi 
 
246
54. Hastane Hizmetlileri 
 
248
HASTA HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
 
1. Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı 
 
255
a. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma 
 
255
c. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme 
 
257
d. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme 
 
257
e. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme 
 
259
f. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım 
 
259
g. Tıbbi Gereklilik–Endikasyon Dışı Müdahale Yasağı 
 
260
i. Tıbbi Özen Görme Hakkı 
 
263
2. Sağlık Durumu ile İlgili Bilgi Alma Hakkı 
 
264
a. Genel Olarak Bilgi İsteme 
 
264
b. Kayıtları İnceleme 
 
265
c. Kayıtların Düzeltilmesini İsteme 
 
265
d. Bilgi Vermenin Şekli 
 
265
e. Bilgi Verilmesi Uygun Olmayan ve Tedbir Alınması Gereken Haller 
 
266
f. Bilgi Verilmesini Yasaklama Hakkı 
 
266
3. Hasta Haklarının Korunması 
 
266
a. Hasta Mahremiyetine Saygı 
 
267
b. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası 
 
267
c. Tıbbi Bilgilerin Gizliliği 
 
268
4. Hastanın Rızasının Alınması 
 
269
a. Hastanın Rızası ve İzin 
 
269
b. Tedaviyi Reddetme veya Durdurma 
 
271
c. Küçük veya Kısıtlının Tıbbi Müdahaleye Rızası 
 
271
d. Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması 
 
271
e. Organ ve Doku Alınmasında Rıza 
 
272
f. Aile Planlaması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesinde Rıza 
 
276
5. Tıbbi Araştırmalar 
 
278
a. Tıbbi Araştırmalarda Rıza 
 
279
b. Tıbbi Araştırmada Gönüllünün Korunması ve Bilgilendirilmesi 
 
281
c. Tıbbi Araştırmalarda Rıza ve Şekil Şartı 
 
286
d. Küçük ve Ayırt Etme Gücü Olmayanların Tıbbi Araştırmada Rızalarının Alınması 
 
287
e. İlaç ve Terkiplerin Hasta Üzerinde Araştırma Amacı ile Kullanımının Rızaya Bağlı Olması 
 
288
a. Hasta ve Hasta Yakınlarının Güvenliğinin Sağlanması 
 
289
b. Dini Vecibeleri Yerine Getirme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma 
 
289
c. İnsani Değerlere Saygı ve Ziyaret 
 
289
d. Refakatçi Bulundurma 
 
290
e. Evde Bakım Hizmeti Alma Hakkı 
 
290
ii. Laboratuvar ve Radyolojik Görüntüleme Hizmetleri 
 
292
iv. Tıbbi Cihaz Hizmetleri 
 
292
vii. Hastalara Verilecek Belgeler 
 
293
viii. Hastanın Evde Bakıma Kabulü 
 
293
ix. Evde Bakım Hizmetinin Sonlandırılması 
 
294
x. Evde Bakım Hizmeti Verilemeyecek Haller 
 
295
xi. Evde Bakım Hizmetlerinin Denetimi 
 
295
7. Sorumluluk ve Hukuki Korunma Hakkı 
 
296
a. Müracaat, Şikayet ve Dava Hakkı 
 
296
b. Hasta İletişim Birimleri, Hasta Hakları Kurulları 
 
297
c. Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Sorumluluğu 
 
299
d. Kamu Sağlık Personelinin Sorumluluğu 
 
300
e. Kamu Sağlık Personelinin Sorumluluğunun Tespiti 
 
300
f. Hasta Hakları Yönetmeliği Kapsamında Kamu Sağlık Personeli Hakkında Müeyyideler 
 
300
g. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Personelinin Sorumluluğu 
 
301
II. HASTA YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
 
301
1. İşbirliği ile Davranış Yükümlülüğü 
 
302
2. Bilgi ve Belge Verme Yükümlülüğü 
 
303
3. Geri Bildirim Yükümlülüğü 
 
304
4. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 
 
304
5. Saygı Gösterme Yükümlülüğü 
 
304
HEKİM HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
 
1. Meslektaşlar Arası Saygı Hakkı 
 
310
2. Mesleki Dayanışma Hakkı 
 
311
3. Danışma–Konsültasyon ve Ekip Çalışması Hakkı 
 
311
4. Tedaviyi Üstlenmeme ve Yarıda Bırakma Hakkı 
 
311
5. Ücret İsteme Hakkı 
 
312
6. İşbirliği Bekleme Hakkı 
 
312
7. Mesleğini Serbest İfa–Özerklik Hakkı 
 
313
8. Gereğinden Fazla Hasta Bakmama Hakkı 
 
314
9. İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı 
 
314
10. Hukuki Yardım Alma Hakkı 
 
315
II. HEKİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
 
316
1. Hastalıkları Önleme ve İyileştirme Yükümlülüğü 
 
317
2. Etik İlkelere Uygun Davranış Yükümlülüğü 
 
318
3. Yansızlık Yükümlülüğü 
 
318
4. Sır Saklama, Kişisel Verileri Koruma Yükümlülüğü 
 
319
5. Acil Yardım Yükümlülüğü 
 
320
6. Ticari Amaç ve Reklam Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
321
7. Bilimsel Olmayan Yöntemleri Uygulamama Yükümlülüğü 
 
322
8. Aracılık Etme ve Aracıdan Yararlanma Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
323
9. Endüstri ile İlişkilerde Çıkar Sağlama Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
324
10. Meslektaşlar Arası Saygı ve Dayanışma Yükümlülüğü 
 
325
11. Yetkinlik Dışı Faaliyet Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
326
12. Konsültasyon ve Ekip Çalışmasına Uyma Yükümlülüğü 
 
326
13. Odaya Bildirim Yükümlülüğü 
 
327
14. Hasta Haklarına Saygı Yükümlülüğü 
 
327
15. Muayenesiz Tedavi Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
328
16. Aydınlatma ve Rıza Alma Yükümlülüğü 
 
328
17. Terminal Dönemdeki Hastalara Yardım Yükümlülüğü 
 
334
18. Gereksiz Harcama Yaptırmama Yükümlülüğü 
 
334
19. Uluslararası Sözleşmelere Uyma Yükümlülüğü 
 
335
20. İşkenceye Yardım Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
335
21. Tutuklu ve Hükümlülere Tıbbi Yardım Yükümlülüğü 
 
335
22. Ölüm Cezasına Etkin Katılım Yasağına Uyma Yükümlülüğü 
 
336
23. Cinsel İlişki Muayenelerine İlişkin Yükümlülüğü 
 
336
24. Suçu İhbar Yükümlülüğü 
 
337
25. Bildirim Yükümlülüğü 
 
337
a. Nüfus İşlemleri Bildirim Yükümlülüğü 
 
337
b. Salgın Hastalıkları Bildirim Yükümlülüğü 
 
338
26. Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Yükümlülüğü 
 
338
SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ HAKLARI VE
 
1. Kamu Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Hakları 
 
341
a. Özenli Görev İsteme Hakkı 
 
341
b. Düzene Uymayı İsteme Hakkı 
 
341
c. Ücret Talep Etme Hakkı 
 
341
d. Sözleşmeli Personel Çalıştırma Hakkı 
 
342
2. Kamu Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Yükümlülükleri 
 
344
a. Hekim ve Sağlık Personeli Çalıştırma Yükümlülüğü 
 
344
b. Tıbbi Araç, Gereç ve İlaç Bulundurma Yükümlülüğü 
 
345
c. Hasta ve Çalışan Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü 
 
346
d. Hasta Kayıt ve Kabul Yükümlülüğü 
 
348
e. Tıbbi Arşiv Yükümlülüğü 
 
348
f. Koruyucu Sağlık Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 
 
349
g. Acil Sağlık Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 
 
350
3. Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşların Hakları 
 
352
a. Özenli Görev İsteme Hakkı 
 
352
b. Düzene Uymayı İsteme Hakkı 
 
352
c. Ücret İsteme Hakkı 
 
352
d. Yabancı Uyruklu Hekim Çalıştırma Hakkı 
 
353
4. Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Yükümlülükleri 
 
354
a. Yönetim ve Mali Yükümlülük 
 
354
b. Hekim ve Sağlık Personeli Çalıştırma Yükümlülüğü 
 
355
c. Tıbbi Araç, Gereç ve İlaç Bulundurma Yükümlülüğü 
 
356
d. Hasta ve Çalışan Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü 
 
358
e. Hasta Kayıt ve Kabul Yükümlülüğü 
 
360
f. Tıbbi Arşiv Yükümlülüğü 
 
360
g. Koruyucu Sağlık Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 
 
362
h. Acil Sağlık Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 
 
363
i. Denetime Tabi Olma Yükümlülüğü 
 
365
SAĞLIK KURUM VE KURULUŞU İLE HEKİM
 
I. KAMU SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARINDA ÇALIŞMA TÜRLERİ 
 
367
b. Sözleşmeli Personel 
 
367
II. ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDE ÇALIŞMA TÜRLERİ 
 
370
III. ÖZEL SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARINDA ÇALIŞMA TÜRLERİ 
 
375
1. Sürekli–Süreksiz İşlerdeki İş Sözleşmeleri 
 
375
2. Belirli Süreli–Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri 
 
376
3. Tam Süreli–Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri 
 
377
4. Deneme Süreli İş Sözleşmesi 
 
377
5. Takım Sözleşmesi İle Oluşturulan İş Sözleşmeleri 
 
378
SAĞLIK KURUM VE KURULUŞU İLE HASTA
 
I. KAMU SAĞLIK KURUM VE KURULUŞU İLE HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİ 
 
379
II. ÖZEL SAĞLIK KURUM VE KURULUŞU İLE HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİ 
 
380
a. Sözleşmenin Tarafları 
 
382
b. Sözleşmenin Kuruluşu 
 
382
III. SERBEST ÇALIŞAN HEKİM İLE HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİ 
 
383
a. Vekalet Sözleşmesi 
 
383
d. Vekaletsiz İş Görme 
 
388
e. Sebeplerin Yarışması 
 
389
SAĞLIK HUKUKUNDA HAK ARAMA YOLLARI
 
I. CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU 
 
391
A. Soruşturma Usulleri 
 
392
1. Serbest Çalışan Hekimin Soruşturulması 
 
392
2. Sağlık Kurum ve Kuruluşunda Çalışan Hekim veya Sağlık Çalışanlarının Soruşturulması 
 
397
a. Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşunda Çalışan Hekimlerin Soruşturulması 
 
397
b. Kamu Sağlık Kurum ve Kuruluşunda Çalışan Hekimlerin Soruşturulması 
 
397
c. Yüksek Öğretim Kurumunda Çalışan Hekimlerin Soruşturulması 
 
400
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 
 
403
a. Hakkın Kullanılması 
 
404
C. Türk Ceza Kanunu ve Tıbbi Müdahalelerde Oluşabilecek Suç Tipleri 
 
406
3. İntihara Yönlendirme 
 
408
6. İnsan Üzerinde Deney 
 
410
7. Organ ve Doku Ticareti 
 
412
13. Çocukların Cinsel İstismarı 
 
417
16. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal 
 
419
17. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi 
 
420
18. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme 
 
424
20. Bozulmuş veya Değiştirilmiş Gıda veya İlaçların Ticareti 
 
425
21. Kişilerin Hayatını ve Sağlığını Tehlikeye Sokacak Biçimde İlaç Yapma veya Satma 
 
425
22. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti 
 
425
23. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma 
 
427
24. Zehirli Madde İmal ve Ticareti 
 
427
25. Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini 
 
428
26. Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma 
 
428
27. Resmi Belgede Sahtecilik 
 
428
28. Resmi Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek 
 
429
29. Çocuğun Soybağını Değiştirme 
 
429
32. Denetim Görevinin İhmali 
 
430
35. Görevi Kötüye Kullanma 
 
433
36. Görevine İlişkin Sırrın Açıklanması 
 
433
37. Kamu Görevlisinin Ticareti 
 
433
38. Kamu Görevinin Terki veya Yapılmaması 
 
433
39. Kamu Görevinin Usulsüz Olarak Üstlenilmesi 
 
434
40. Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik veya Tercümanlık 
 
434
41. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 
 
434
42. Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme 
 
434
D. 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ve Tıbbi Müdahaleler 
 
435
2. Yetkisiz Diş Hekimliği 
 
435
3. Yetkisiz İşlem Yapmak veya Unvan Takınmak 
 
436
4. Rıza Olmaksızın Tıbbi Müdahale 
 
436
5. Hekimler Hakkında Çeşitli Hükümlere Aykırılık 
 
437
6. Diş Hekimleri Hakkında Çeşitli Hükümlere Aykırılık 
 
438
E. Şikayete Bağlı Suçlar ve Uzlaşma 
 
439
1. Şikayete Bağlı Suçlar 
 
439
H. Güvenlik Tedbirleri 
 
446
1. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma 
 
446
4. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri 
 
449
İ. Kovuşturma Sonucu Verilebilecek Kararlar 
 
449
2. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 
 
450
3. Davanın Reddi Kararı 
 
450
4. Davanın Düşmesi ve Durması Kararları 
 
450
5. Görevsizlik Kararı 
 
451
8. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 
 
455
4. Kanun Yararına Bozma 
 
469
II. DİSİPLİN HUKUKU SORUMLULUĞU 
 
470
A. Kamu Görevlisi Hekim Açısından Disiplin Sorumluluğu 
 
470
d. Kademe İlerlemesinin Durdurulması 
 
473
e. Devlet Memurluğundan Çıkarılma 
 
474
2. Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar 
 
475
5. Yüksek Disiplin Kurullarının Karar Usulü, Memurun İnceleme Hakkı 
 
476
7. Disiplin Kovuşturması ile Ceza Kovuşturmasının Birlikte Yürütülmesi 
 
477
8. Disiplin Cezalarının Uygulanması 
 
477
9. Disiplin Cezalarının "Özlük Dosyasından" Silinmesi İşlemi 
 
478
10. Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri 
 
478
12. Görevden Uzaklaştırma 
 
478
B. Yüksek Öğretim Kurumlarında Çalışan Hekimin Disiplin Sorumluluğu 
 
480
d. Kademe İlerlemesinin Durdurulması 
 
483
e. Kamu Görevinden Çıkarma 
 
485
f. Öngörülmemiş Disiplin Suçları 
 
487
i. Süre Durdurma Cezasının Uygulanamaması 
 
487
ii. Süre Durdurma Cezasının Sonuçları 
 
487
2. Disiplin Suçunun Tekerrürü 
 
487
3. İyi Halin Değerlendirilmesi 
 
487
4. Soruşturmaya Yetkili Amir 
 
487
5. Rektör Hakkında Soruşturma 
 
488
7. Ceza Kovuşturması ile Disiplin Kovuşturmasının Bir Arada Yürütülmesi 
 
489
8. Yer Değiştirme Etkisi 
 
489
10. Soruşturma Yapılış Şekli 
 
489
12. Soruşturma Raporu 
 
490
13. Görevden Uzaklaştırma 
 
490
14. Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar 
 
491
15. Disiplin Kurulları 
 
492
17. Yüksek Disiplin Kurulunun Karar Usulü 
 
493
19. Disiplin Cezalarının Bir Süre Sonra Özlük Dosyasından Çıkarılması 
 
494
20. Kayıtların Tutulması 
 
494
C. Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşunda veya Serbest Çalışan Hekimin Disiplin Sorumluluğu 
 
495
c. Geçici Olarak Meslekten Alıkoyma 
 
497
d. Oda Bölgesinde Çalışmanın Yasaklanması 
 
499
2. Onur Kurullarının Takdir Hakkı 
 
499
3. Kararların Bildirilmesi 
 
500
5. Soruşturma Zamanaşımı 
 
500
7. Soruşturmanın Açılması 
 
501
8. İlk İnceleme ve Soruşturmacı Atanması 
 
501
9. Soruşturmanın Yapılış Biçimi 
 
501
10. Disiplin Kovuşturmasına Yer Olmadığına Dair Karar 
 
502
11. Soruşturma veya Kovuşturma Açılmaması Kararlarına Karşı İtirazlar 
 
503
12. Onur Kurulu Kararlarına Karşı İtiraz 
 
503
13. Bozma Kararı Üzerine Yapılması Gereken İşlemler 
 
503
14. Oda Onur Kurulunun Görevleri ve Toplantıları 
 
504
15. Yüksek Onur Kurulu 
 
505
16. Kayıtların Tutulması 
 
506
18. Kararların Uygulanması 
 
507
19. Sicil Dosyasına İşleme ve Sicilden Silinme 
 
507
III. TAZMİNAT HUKUKU SORUMLULUĞU 
 
507
1. Borçlar Hukukunda Tazminat Davaları 
 
519
a. Maddi Tazminat Davası 
 
519
v. Dava Açma Koşulları 
 
524
vi. Dava Açılamayacak Haller 
 
525
vii. Dava ve Davaya Cevap Dilekçesinde Yer Alması Gereken Hususlar 
 
525
viii. Davada Talep Edilebilecek Zararlar 
 
529
b. Manevi Tazminat Davası 
 
532
i. Dava Açma Koşulları 
 
533
ii. Dava ve Davaya Cevap Dilekçesinde Yer Alması Gereken Hususlar 
 
533
iii. Manevi Tazminat Davasında Talep Edilebilecek Zararlar 
 
537
iii. Kanun Yararına Temyiz 
 
548
iv. Yargılamanın İadesi 
 
548
2. İdare Hukukunda Tazminata Konu Tam Yargı Davaları 
 
551
a. Maddi Tazminat Talepli Tam Yargı Davası 
 
551
v. Dava Açma Koşulları 
 
552
vi. Dava Açılamayacak Haller 
 
552
vii. Dava Dilekçesi Şekli ve Göz Önünde Tutulacak Hususlar 
 
553
viii. Davada Talep Edilebilecek Zararlar 
 
554
b. Manevi Tazminat Talepli Tam Yargı Davası 
 
556
v. Dava Açma Koşulları 
 
556
vi. Dava Açılamayacak Haller 
 
557
vii. Dava Dilekçesi Şekli ve Göz Önünde Tutulacak Hususlar 
 
557
viii. Davada Talep Edilebilecek Zararlar 
 
558
v. Dava Açma Koşulları 
 
564
vi. Dava Açılamayacak Haller 
 
564
vii. Dava Dilekçesi Şekli ve Göz Önünde Tutulacak Hususlar 
 
565
viii. Davada Talep Edilebilecek Zararlar 
 
568
B. İdare Hukukunda İptal Davaları 
 
568
5. Dava Açma Koşulları 
 
570
6. Dava Açılamayacak Haller 
 
570
7. Dava Dilekçesi Şekli ve Göz Önünde Tutulacak Hususlar 
 
570
3. Yargılamanın Yenilenmesi 
 
578
4. Kanun Yararına Temyiz 
 
579
SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ SORUMLULUĞU
 
I. ÖZEL SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
 
581
A. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk 
 
581
1. Sözleşmenin Varlığı 
 
582
2. Sözleşmeye Aykırılık 
 
582
B. Vekaletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk 
 
585
C. Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk 
 
585
II. ÖZEL SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ ORGANİZASYON VE İDARE SORUMLULUĞU 
 
587
A. Hususi Hastaneler Kanunu ile Düzenlenen Müeyyideler 
 
587
2. Hasta Kabulünün Yasaklanması 
 
587
3. Ruhsatın Geri Alınması 
 
588
B. Özel Hastaneler Yönetmeliği ile Düzenlenen Müeyyide ve Yasaklar 
 
589
1. Hastanenin Bir Kısmında Faaliyetin Geçici Olarak Durdurulması 
 
589
2. Hastanenin Tamamında Faaliyetin Geçici Olarak Durdurulması 
 
590
3. Ruhsatın Geri Alınması 
 
591
4. Özel Hastaneler Açısından Yasaklar 
 
591
III. KAMU SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
 
593
A. Sorumluluğun Şartları 
 
593
IV. KAMU SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARININ ORGANİZASYON VE İDARE SORUMLULUĞU 
 
598
SAĞLIKTA ARABULUCULUK 
 
603
İLAÇ ÜRETİCİSİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
 
II. ORİJİNAL İLAÇ–JENERİK İLAÇ AYRIMI 
 
620
III. BİTKİSEL ÜRÜN– GELENEKSEL BİTKİSEL TIBBİ ÜRÜN AYRIMI 
 
621
IV. HATALI İLAÇ NEDİR? 
 
623
1. Yapım–Bileşim Hatası 
 
623
2. Fabrikasyon–Üretim Hatası 
 
623
5. Ürün Gözleme Hatası 
 
624
HEKİMİN İLAÇ TEDAVİSİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞU 
 
625
ECZACININ İLAÇ TEDAVİSİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞU 
 
627
I. SAĞLIK VE SAĞLIK İLETİŞİMİ 
 
630
III. REKLAM TÜRLERİ VE SPONSORLUK 
 
632
1. Aldatıcı Reklamın Unsurları 
 
633
2. Aldatıcı Reklamın Türleri 
 
633
B. Karşılaştırmalı Reklam 
 
633
IV. SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARI YÖNÜNDEN REKLAM YASAĞI 
 
635
V. SAĞLIK ÇALIŞANLARI YÖNÜNDEN REKLAM YASAĞI 
 
637
VI. İLAÇ YÖNÜNDEN REKLAM YASAĞI 
 
639
VII. ULUSLARARASI MEVZUAT 
 
642
VIII. REKLAM DENETİMİ 
 
643
B. Reklam Özdenetim Kurulu 
 
644
1. Maddi–Manevi Tazminat Davası Dilekçe Örneği 
 
647
2. Tam Yargı Davası Dilekçe Örneği 
 
649
3. Tam Yargı Davasına Müdahale Talepli Dilekçe Örneği 
 
653
4. İptal Davası Dilekçe Örneği 
 
655
5. Cumhuriyet Başsavcılığı Şikayet Dilekçesi Örneği 
 
657
6. Soruşturma İzni Verilmesi/Verilmemesine İlişkin Karara İtiraz Dilekçesi Örneği 
 
658
7. Tabip Odası Şikayet Dilekçesi Örneği 
 
659
MESLEK ODASI KARAR ÖRNEKLERİ
 
1. Tabip Odası Onur Kurulu Karar Örneği 
 
661
2. Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Kurulu Karar Örneği 
 
667
3. Türk Diş Hekimleri Birliği Karar Örneği 
 
670
4. Türk Eczacıları Birliği Karar Örneği 
 
673
1. Yargıtay Kararları 
 
677
a. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları 
 
677
b. Yargıtay Hukuk Özel Daire Kararları 
 
722
c. Yargıtay Ceza Genel Kurul Kararları 
 
902
d. Yargıtay Ceza Özel Daire Kararları 
 
907
2. Danıştay Kararları 
 
947
a. Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurul Kararları 
 
947
b. Danıştay Özel Daire Kararları 
 
955
3. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararları 
 
1056
I. 
 
ULUSLARARASI SAĞLIK HUKUKU MEVZUATI
1. 
 
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
2. 
 
Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi Strazburg
3. 
 
Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesine Yönelik Ottawa Sözleşmesi
4. 
 
Tütün Politikası Konusunda Avrupa Konferansı Tütün Mücadelesi Şartı Madrid
5. 
 
Sağlıklı Halk Politikaları Hakkında Adelaide Tavsiyeleri
6. 
 
Alkol ile İlgili Avrupa Şartı
7. 
 
Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi
8. 
 
Avrupa Hasta Çocuklar Bildirgesi
9. 
 
Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü
10. 
 
Dünya Sağlık Örgütü Bildirgeleri
− 
 
Alma Ata Bildirgesi – 1978
− 
 
Kopenhag Bildirgesi – 1994
− 
 
Ljubljana Bildirgesi – 1996
− 
 
Münih Deklarasyonu – 2000
− 
 
Stokholm Bildirgesi – 2001
− 
 
Bangkok Bildirgesi – 2005
− 
 
Sağlık ve Refah İçin Sağlık Sistemleri Tallinn Şartı – 2008
11. 
 
Dünya Tabipler Birliği Bildirgeleri
− 
 
Tokyo Bildirgesi – Ekim 1975
− 
 
Hasta Hakları Lizbon Bildirgesi – Ekim 1981
− 
 
Venedik Bildirgesi – Ekim 1983
− 
 
Açlık Grevleri Konusunda Malta Bildirgesi – Eylül 1992
− 
 
Amsterdam Bildirgesi – Amsterdam 1994
− 
 
Avrupa’da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi – Amsterdam 1994
− 
 
Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi’nin Gözden Geçirilmiş Şekli – Bali Eylül 1995
II. 
 
ULUSAL SAĞLIK HUKUKU MEVZUATI
1. 
 
T.C. Anayasası İlgili Maddeler
2. 
 
Adli Tıp Kurumu Kanunu
4. 
 
Ceza Muhakemesi Kanunu
5. 
 
Devlet Memurları Kanunu
6. 
 
Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun
7. 
 
Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
9. 
 
Hususi Hastaneler Kanunu
10. 
 
İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu
13. 
 
Kan ve Kan Ürünleri Kanunu
14. 
 
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
15. 
 
Mal Bildiriminde Bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu
16. 
 
Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
17. 
 
Nüfus Hizmetleri Kanunu
18. 
 
Nüfus Planlaması Hakkında Kanun
19. 
 
Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun
20. 
 
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
21. 
 
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
22. 
 
Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun
23. 
 
Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu
24. 
 
Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun
25. 
 
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
28. 
 
Türk Diş Hekimleri Birliği Kanunu
29. 
 
Türk Eczacıları Birliği Kanunu
31. 
 
Türk Tabipleri Birliği Kanunu
32. 
 
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
33. 
 
Yüksek Öğretim Kanunu
1. 
 
Fizyoterapi ve Bunlara Benzer Müesseseler Hakkında Nizamname
2. 
 
Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname
3. 
 
Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi
4. 
 
Özel Hastaneler Tüzüğü
1. 
 
112 Acil Çağrı Merkezleri Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği
2. 
 
Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği
3. 
 
Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
4. 
 
Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği
5. 
 
Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları İle Ambulans Hizmetleri Yönetmeliği
6. 
 
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
7. 
 
Beşeri Tıbbi Ürünler Ambalaj ve Etiketleme Yönetmeliği
8. 
 
Beşeri Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliği
9. 
 
Beşerî Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik
10. 
 
Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler ve Fizik Kimliğin Tespiti Hakkında Yönetmelik
11. 
 
Diş Protez Laboratuvarları Yönetmeliği
12. 
 
Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik
13. 
 
Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik
14. 
 
Eğitim Personelinin Nitelik ve Seçim Esasları Hakkında Yönetmelik
15. 
 
Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik
16. 
 
Genetik Hastalıklar Tanı Merkezleri Yönetmeliği
17. 
 
Halkın Sağlık Eğitimi Yönetmeliği
18. 
 
Hasta Hakları Yönetmeliği
19. 
 
Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik
20. 
 
Hemşirelik Yönetmeliği
21. 
 
Hiperbarik Oksijen Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
22. 
 
İlaç ve Biyolojik Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkında Yönetmelik
23. 
 
İlkyardım Yönetmeliği
24. 
 
İnsan Doku ve Hücreleri ile Bunlarla İlgili Merkezlerin Kalite ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik
25. 
 
İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik
26. 
 
İyi Laboratuvar Uygulamaları Prensipleri, Test Birimlerinin Uyumlaştırılması, İyi Laboratuvar Uygulamalarının ve Çalışmaların Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik
27. 
 
Ismarlama Protez ve Ortez Merkezleri ile İşitme Cihazı Merkezleri Hakkında Yönetmelik
28. 
 
Kalıtsal Kan Hastalıklarından Hemoglobinopati Kontrol Programı ile Tanı ve Tedavi Merkezleri Yönetmeliği
29. 
 
Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik
30. 
 
Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
31. 
 
Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği
32. 
 
Kordon Kanı Bankacılığı Yönetmeliği
33. 
 
Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği
34. 
 
Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik
35. 
 
Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği
36. 
 
Özel Hastaneler Yönetmeliği
37. 
 
Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik
38. 
 
Radyasyon Güvenliği Denetimleri ve Yaptırımları Yönetmeliği
39. 
 
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
40. 
 
Ruhsatlandırılmış veya Ruhsatlandırma Başvurusu Yapılmış Beşeri Tıbbi Ürünlerdeki Değişikliklere Dair Yönetmelik
41. 
 
Sağlık Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliği
42. 
 
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları 4924 Sayılı Kanuna Tabi Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği
43. 
 
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği
44. 
 
Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
45. 
 
Sağlıkta Kalitenin Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik
46. 
 
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği
47. 
 
Sözleşmeli Sağlık Personeli Disiplin İle Disiplin Kurulları Hakkında Yönetmelik
48. 
 
Terapötik Aferez Merkezleri Hakkında Yönetmelik
49. 
 
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
50. 
 
Tıbbi Cihaz Yönetmeliği
51. 
 
Tıbbi Cihazların Test, Kontrol Ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik
52. 
 
Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği
53. 
 
Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği
54. 
 
Türk Dişhekimleri Birliği ve Dişhekimleri Odalarının Disiplin Yönetmeliği
55. 
 
Türk Eczacıları Birliği Yönetmeliği
56. 
 
Türk Tabipleri Birliği Disiplin Yönetmeliği
57. 
 
Tütün Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Birimleri Hakkında Yönetmelik
58. 
 
Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik
59. 
 
Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği
60. 
 
Vücut Dışında Kullanılan (İn Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları Yönetmeliği
61. 
 
Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik
62. 
 
Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği
63. 
 
Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği
64. 
 
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği
65. 
 
Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği