İmar Planları

Önsöz 

İkinci Baskıya Önsöz 

Üçüncü Baskıya Önsöz 

Kısaltmalar 

01. MEKÂN POLİTİKASI 

01.1. MEKÂNA BÜTÜNSEL BAKIŞ 

01.1.1. Mekân Kavramı 

01.1.2. Mekân Politikası 

01.1.3. Kentleşme Süreci ve Kentlerin Bunalımı 

01.1.4. Toprak ve Kentleşmedeki Yeri 

01.2. 21. YÜZYILIN KENTİ 

01.2.1. Leipzig Şartı 

01.2.2. Avrupa Kentsel Şartı (Yeni Bir Kentlilik İçin Manifesto) 

01.2.3. Kito Bildirgesi 

01.2.4. KENTGES–Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı (2010–2023) 

01.2.5. Dirençli Kent 

01.2.6. Mekânsal Planlama Politikaları 

01.3. PLANLAMA SÜRECİ VE DEĞER ARTIŞLARI 

01.3.1. Topraktaki Değer Artışının Sonuçları 

01.3.2. Planlama Süreci ve Değer Artışları 

01.3.3. Değer Artışları Kime Ait Olmalı? 

01.3.4. Değer Artışlarının Maliklerde Kalmasının Etkileri 

01.3.5. Değer Artışlarının Kamuya Dönmesinin Araçları 

01.3.6. Yeni Bir Mülkiyet ve Planlama Anlayışı Yoluyla 

01.3.7. Değer Artışlarının Uygulama Sürecinde Geri Alınması 

01.3.8. Edinme Araçları 

01.3.8.1. Satın Alma 

01.3.8.2. Kamulaştırma 

01.3.8.3. Önalım Hakkı 

01.3.8.4. Mal Değişimi (Trampa) 

01.3.9. Kentsel Dönüşüm ve Dağıtım Süreçleri 

01.3.10. Vergileme 

01.3.10.1. Mekânsal Vergilere Bakış 

01.3.10.2. Arsa Politikasının Mali Araçları 

01.3.10.3. Mekânsal Vergi Türleri 

01.3.10.4. Kentsel Rantların Vergilendirilmesi 

01.3.10.5. Değer Artışlarının Vergilemesinin Modellenmesi 

01.3.11. Yollara ve Teknik Altyapılara Katılım Payı 

01.3.12. Planlamayla Yaratılan Değer Artışlarına Yaklaşım Konusunda Diğer Ülke Örnekleri 

01.3.12.1. Federal Almanya 

01.3.12.1.1. Planlamayla Yaratılan Değer Artışları 

01.3.12.1.2. Kentsel Dönüşümle Yaratılan Değer Artışları 

01.3.12.1.3. Vergileme 

01.3.12.1.4. Yollara ve Altyapılara Katkı Payları 

01.3.12.2. İsviçre 

01.3.12.3. Avusturya 

01.3.13. İmar Yasası’nda Yapılan Düzenleme 

01.4. İMAR PLANLAMADA MÜLKİYETİN ROLÜ VE SOSYAL ADALET 

01.4.1. Mülkiyet Kurumu 

01.4.1.1. Mülkiyetin Anlamı ve Kapsamı 

01.4.1.2. Mülkiyetin Tarihselliği 

01.4.1.2.1. İlkel Toplumlarda Mülkiyet 

01.4.1.2.2. Antik Yunanda Mülkiyet 

01.4.1.2.3. Roma’da Mülkiyet 

01.4.1.2.4. Feodal Toplumlarda Mülkiyet 

01.4.1.2.5. Kapitalist Toplumlarda Mülkiyet 

01.4.1.2.6. Sosyalist Toplumlarda Mülkiyet 

01.4.1.2.7. Günümüzde 

01.4.1.2.8. Değerlendirme 

01.4.1.3. Bazı Düşünürlerin Mülkiyete Yaklaşımları 

01.4.1.3.1. Platon 

01.4.1.3.2. Aristoteles (İÖ 384–322) 

01.4.1.3.3. İbn–i HALDUN (1332–1406) 

01.4.1.3.4. Sir Thomas MORE (1478–1535) 

01.4.1.3.5. Thomas HOBBES (1588–1679) 

01.4.1.3.6. John LOCKE (1632–1704) 

01.4.1.3.7. Jean–Jacques ROUSSEAU (1712–1778) 

01.4.1.3.8. Pierre–Joseph PROUDHON (1809–1865) 

01.4.1.3.9. Karl MARX (1818–1883) ve Friedrich ENGELS (1820–1895) 

01.4.1.4. Değerlendirme 

01.4.2. Kent Toprakları ve Mülkiyet 

01.4.3. Planlama ve Uygulama Süreçleriyle Mülkiyet Kurumunun İlişkisi 

01.4.4. Kent Topraklarında Özel Mülkiyetin Yarattığı Sorunlar 

01.4.5. İmar Afları 

01.4.6. Mülkiyet Bir Temel Hak mıdır? 

01.4.7. İnsan Hakları–Adalet İlişkisi 

01.4.8. Mülkiyeti Sınırlandırma Ölçütleri 

01.4.8.1. Kamu Yararı 

01.4.8.2. Toplum Yararı 

01.4.8.3. Eşitlik 

01.4.8.4. Adalet 

01.4.9. Adalet Konusalı 

01.4.9.1. Tanımlama Çabaları 

01.4.9.2. Tarihsellik ve Kökler 

01.4.9.3. Mekânda Adaletin Anlamı Nedir? 

01.4.9.4. Mülkiyete Yeniden Dokunma Gereği 

01.4.9.5. Türkiye İçin Bir Değerlendirme 

01.4.10. Her Şey Bakış Açısına Bağlı 

01.5. SONUÇ VE BAĞLANTI 

02. MEKÂNSAL PLANLAMA İLE HARİTA, TAPU VE KADASTRO SİSTEMİNİN İLİŞKİLERİ 

02.1. GİRİŞ 

02.2. HARİTA 

02.2.1. Harita Yapımında Koordinat Sistemi 

02.2.2. Haritalarda Ölçek 

02.2.3. Haritalarda Pafta Bölümlemesi 

02.2.4. Harita Türleri 

02.2.4.1. Haritaların Ölçeklerine Göre Sınıflandırılması 

02.2.4.2. Haritaların Amaçlarına ve Kullanım Alanlarına Göre Sınıflandırılması 

02.2.4.3. Hukuksal Statülerine Göre Haritalar 

02.2.5. Gizlilik Statüleri 

02.2.6. Uygulama (Aplikasyon) 

02.2.7. Haritaların Üretilmesine ve İmar Planlarına Dayalı Uygulama Yapılmasına İlişkin Yönetmelikler 

02.3. TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN UYGULAMA İMAR PLANLARINA DAYALI YAPILAN UYGULAMA İŞLEMLERİNİN KONTROLÜ VE TESCİLİ 

02.4. İMAR PLANI, TAPU PLANI VE PARSELASYON PLANININ BİRBİRİNİ İZLEYEN VE BİÇİMLENDİREN İLİŞKİLERİ 

03. İMAR PLANLARININ AMACI, KAPSAMI, TÜRLERİ, HUKUKSAL NİTELİĞİ VE TEMEL İLKELERİ 

03.1. İMAR PLANLARININ AMACI, TANIMI VE KAPSAMI 

03.1.1. İmar Planlarının Amacı ve Tanımı 

03.1.2. İmar Planlarının Kapsamı 

03.2. İMAR PLANLARININ TÜRLERİ 

03.2.1. İmar Planlarının Türleri, Ölçekleri ve Kademeleri 

03.2.1.2. İmar Planlarında Kademeli Birliktelik, Plan Türleri ve Ölçekleri 

03.2.1.3. Alt Kademe Planların Üst Kademe Plan Kararlarına Uygun Olması 

03.2.1.4. Üst Kademede Plan Olmadığında Alt Kademedeki Planın Onaylanamaması 

03.2.1.5. İmar Planlarına Dayalı Gerçekleştirilen Uygulayıcı İşlemler 

03.2.2. Revizyon, İlave, Değişiklik ve Mevzii İmar Planlarının Kademe Planları ile İlişkisi 

03.2.2.1. Revizyon, İlave, Değişiklik İşlemlerinin Kademe Planları ile İlişkisi 

03.2.2.2. Mevzii İmar Planlarının Kademe Planları ile İlişkisi Var mıdır? 

03.2.2.3. Çevre Düzeni Planı Bulunan Yerlerde Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği Uygulanabilir mi? 

03.2.2.4. Kademe Planları Arasında Yer Almayan Özel Amaçlı Plan ve Projeler Hangileridir? 

03.3. İMAR PLANLARININ HUKUKSAL NİTELİĞİ 

03.4. MEKÂNSAL PLANLAMADA VE İMARDA ÖNCELİKLE UYULACAK KURALLAR 

03.4.1. Öncelikle Anayasa’nın ve Yasaların Uygulanması 

03.4.2. İkinci Sırada İmar Planı Kararlarının Uygulanması 

03.4.2.1. İmar Planının Plan Notundan Önce Uygulanacağı 

03.4.2.2. İmar Planının Yönetmeliklerden Önce Uygulanacağı 

03.4.3. Üçüncü Sırada İmar Planı Notlarının Uygulanması 

03.4.4. Dördüncü Sırada Yönetmeliklerin Uygulanması 

03.5. MEKÂNSAL PLANLAMADA KULLANIM KARARLARININ KAMU MALLARIYLA İLİŞKİSİ 

04. İMAR PLANLARININ YAPIMINDA VE ONAYLANMASINDA YETKİLİ KURUMLAR, ORGANLAR VE MAKAMLAR 

04.1. İMAR PLANLARINI YAPMAYA YETKİLİ MESLEK 

04.1.1. Müelliflerin Öğrenim Niteliği, Planlama Alanı Grupları, Müelliflerin Derecelendirilme İlkeleri 

04.1.1.1. Müelliflerin Öğrenim Niteliği 

04.1.1.2. Planlama Alanı Grupları 

04.1.1.3. Müelliflerin Derecelendirilme İlkeleri 

04.1.2. Kamu Kurumunda ve Kuruluşunda ve Özel Planlama Bürolarında Çalışma 

04.1.3. Plan Müelliflerinin Görevleri ve Sorumlulukları 

04.1.4. Planların Vizesi ve Değişiklik Yapıldığında İlk Müellif Görüşü İstenir mi? 

04.1.5. Müellif Tarafından Yapılmayan Planlar Karar Organına Sunulabilir mi? 

04.2. İMAR PLANLARININ YAPIMINA BAŞLAMADAN ÖNCEKİ İŞLER 

04.2.1. İmar Planlarının İdareye Sunulması Öncesinde Plan İşlem Numarası (PİN) Alınması 

04.2.2. Taşınmaz Maliklerinin İmar Planı Teklif Edebilmeleri 

04.3. İMAR PLANLARININ YAPIMINDA VE ONAYLANMASINDA YETKİ 

04.3.1. İdarelere Verilen Yetkinin Dayanağı 

04.3.2. İmar Hukukunda Yetkinin Dayandığı Hukuk Alanı 

04.3.3. İdarelerin Yargı Yoluyla İmar Planı Yapımına Zorlanamaması 

04.4. İMAR PLANLARINI YAPMAYA/YAPTIRMAYA VE ONAYLAMAYA YETKİLİ İDARELER 

04.4.1. İmar Planlarını Onaylamaya Yetkili İdareler Bakımından Merkezi Yönetim–Yerel Yönetim İlişkileri 

04.4.2. Mekânsal Strateji Planlarını Onaylamaya Yetkili İdare 

04.4.3. Çevre Düzeni Planlarını Onaylamaya Yetkili İdare 

04.4.3.1. Havza ve Bölge Bazında Çevre Düzeni Planını Onaylamaya Yetkili İdare 

04.4.3.2. İl Bazında Çevre Düzeni Planını Onaylamaya Yetkili İdare 

04.4.3.2.1. Büyükşehir Belediyelerinde Çevre Düzeni Planını Onaylamaya Yetkili İdare 

04.4.3.2.2. Büyükşehir Konumunda Olmayan İllerde Çevre Düzeni Planını Onaylamaya Yetkili İdare 

04.4.4. Nazım İmar Planı ile Uygulama İmar Planını Onaylamaya Yetkili İdareler 

04.4.4.1. İl ve İlçe Belediyelerinde Nazım İmar Planı ile Uygulama İmar Planını Onaylamaya Yetkili İdareler 

04.4.4.2. Büyükşehir Konumundaki İller ve Bu İllerdeki İlçe Belediyelerinde Nazım İmar Planı ile Uygulama İmar Planını Onaylamaya Yetkili İdareler 

04.4.4.2.1. Büyükşehir Konumundaki İllerde Nazım İmar Planını Onaylamaya Yetkili İdareler 

04.4.4.2.2. Büyükşehir Konumundaki İllerde 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planını Onaylamaya Yetkili İdareler 

04.4.4.2.3. Büyükşehir Belediyesinin Kendisine Ait Taşınmazlarda 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planını Onaylama Yetkisi 

04.4.4.2.4. Büyükşehir Belediye Başkanına Verilen Yetki ve İlçe Belediyelerinin 1/1000 Ölçekli Planlarının Resen Onaylanmış Sayılması 

04.4.4.2.5. Büyükşehirlerde, Alt Kademe Planlarla Üst Kademe Planlar Arasındaki Uyumsuzluğun Giderilmesinde Yetki 

04.4.4.2.6. Belediyelerin Görevli Oldukları Sınırların Dışındaki Yetkileri 

04.4.4.3. Merkezi Yönetimin Nazım İmar Planını ve Uygulama İmar Planını Onaylama Yetkisi 

04.4.4.3.1. 3194 Sayılı İmar Yasası (m. 9) ile Merkezi Yönetime Verilen Yetkiler 

04.4.4.3.2. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 97. Maddesi ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Verilen Görev ve Yetkiler 

04.4.3.1. 3194 Sayılı İmar Yasası’nda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Verilen Her Tür ve Ölçekte İmar Planlarını Onaylama Yetkisi 

04.4.4.3.3. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Verilen Olağanüstü İmar Yetkisi 

04.4.4.3.4. Büyükşehirlerde, Merkezi Yönetime Verilen İmar Planı Onaylama Yetkisi 

04.4.4.4. Özel Yasalar Uyarınca Merkezi Yönetimin Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planını Onaylama Yetkisi 

04.4.4.4.1. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Yasası ile İl Özel İdaresine Verilen Yetki 

04.4.4.4.2. 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Yasası’yla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na Verilen Yetki 

04.4.4.4.3. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın Ek 3. Maddesiyle Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na Verilen Yetki 

04.4.4.4.4. 2960 Sayılı Boğaziçi Yasası’yla Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu’na Verilen Yetki 

04.4.4.4.5. 2873 Sayılı Milli Parklar Yasası ile Tarım ve Orman Bakanlığı’na Verilen Yetki 

04.4.4.4.6. TCDD Yasası ile Büyükşehir Belediyelerine ve İl/İlçe Belediyelerine Verilen Yetki 

04.4.4.4.7. İmar Yasası’nın Ek 9. Maddesiyle Elektronik Haberleşme İstasyonlarının Kurulumu İçin Verilen Yetki 

04.4.4.4.8. Diğer Yasal Düzenlemeler 

04.4.4.4.9. Merkezi Yönetimin Standartları Belirleme Yetkisi 

04.4.5. Planların Onaylanması İçin İdareye Sunulması 

04.4.6. Planların Onaylanması ve Yürürlüğe Girmesi 

04.4.7. Planların İlanı, İtirazlar ve Kesinleşmesi 

04.4.7.1. İmar Planlarının Kesinleşmesinde Esas Alınacak Tarih 

04.4.7.3. Büyükşehir Belediyeleri, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planını Eşzamanlı Olarak Birlikte Onaylayabilir mi? 

04.4.8. Planların Açıklığı (Aleniyeti) ve Denetimi 

04.4.8.1. Planların Açıklığı (Aleniyeti) ve Dağıtımı 

04.4.8.2. Planların İzlenmesi ve İncelenmesi 

05. İMAR PLANLARININ YAPILMASINDA, ONAYLANMASINDA VE DENETLENMESİNDE TEMEL ÖLÇÜTLER 

05.1. ŞEHİRCİLİK İLKELERİ 

05.1.1. Giriş 

05.1.2. Şehircilik İlkelerinin Tarihi, Tanımı ve Kapsamı 

05.1.3. Danıştay Kararlarına Göre Şehircilik İlkeleri 

05.1.3.1. Ankara ile İlgili Bir Danıştay Kararına Göre Şehircilik İlkeleri 

05.1.3.2. Antalya ile İlgili Bazı Danıştay Kararlarına Göre Şehircilik İlkeleri 

05.1.3.3. İstanbul ile İlgili Bazı Danıştay Kararlarına Göre Şehircilik İlkeleri 

05.1.3.3.1. İstanbul’da Kentsel Planlamanın Tarihsel Süreci 

05.1.4. Sonuç 

05.2. PLANLAMA ESASLARI 

05.2.1. Planlama Esaslarının Tanımı ve Dayanakları 

05.2.1.1. Planlama Esaslarının Tanımı 

05.2.1.2. Planlama Esaslarının Dayanakları 

05.2.2. İmar Planlarının Yapımına İlişkin Esaslar 

05.2.2.1. İmar Planlarının Yapımında Genel Planlama Esasları 

05.2.2.2. İmar Planlarının Yapımında Araştırma ve Analiz 

05.2.2.3. Planlamada Standartlar 

05.2.3. Mekânsal Strateji Planlarına İlişkin Esaslar 

05.2.3.1. Mekânsal Strateji Planlarının Yapımında Planlama Alanı 

05.2.3.2. Mekânsal Strateji Planlarının Yapımında Planlama ilkeleri ve Esasları 

05.2.3.3. Mekânsal Strateji Planlarının Unsurları 

05.2.3.4. Mekânsal Strateji Planlarında Uygulama ve İzleme 

05.2.2.5. Mekânsal Strateji Planlarında Veri Yapısı ve Analizler 

05.2.4. Çevre Düzeni Planlarına İlişkin Esaslar 

05.2.4.1. Çevre Düzeni Planlarında Planlama Alanı 

05.2.4.2. Çevre Düzeni Planlarında Plan İlkeleri ve Esasları 

05.2.4.3. Çevre Düzeni Planlarında Alan Tanımları 

05.2.4.4. Çevre Düzeni Planları ile İlgili İdari Yargı Kararları 

05.2.5. İmar Planlarına İlişkin Esaslar 

05.2.5.1. İmar Planı İlkeleri 

05.2.5.2. Eşik Analizi 

05.2.5.3. Nazım İmar Planı 

05.2.5.4. Uygulama İmar Planı 

05.2.6. İmar Planlarında Revizyon 

05.2.6.1. Çevre Düzeni Planlarına İlişkin Revizyon 

05.2.6.2. Nazım ve Uygulama İmar Planlarında Revizyon 

05.2.7. İmar Planlarında Değişiklikler 

05.2.7.1. İmar Planı Değişiklikleri 

05.2.7.2. İmar Planı Değişiklikleri ile İlgili Danıştay Kararları 

05.2.8. İmar Planlarında Plan Raporu 

05.2.9. İmar Planlarında Plan Gösterimleri (Lejant Teknikleri) 

05.2.10. İmar Planlarında Plan Notu 

05.2.11. İmar Planlarında İnşaat Miktarını Tanımlayan Özel İşaretler 

05.2.11.1. Katlar Alanı Katsayısı (KAKS, Emsal (E)) 

05.2.11.2. TAKS ile İfade Edilen İnşaat Hakkı 

05.2.11.3. Çekme Mesafeleri Şeklinde Tanımlanan İnşaat Miktarı 

Arka Bahçe Mesafesinin Hesaplanması 

05.2.11.4. “Kişi/Hektar” Şeklinde Tanımlanan İnşaat Miktarı 

05.2.11.5. İmar Planlarında Kullanım Alanlarının Tanımları 

05.2.12. İmar Planı ile Parselasyon Planında Bazı İşlevlerin Birden Fazla Kullanıma Sahip Olmaları Nedeniyle Oluşan Uyumsuzluklar 

05.3. KAMU YARARI 

05.3.1. Giriş 

05.3.2. Kamu Yararının Tanımı ve Kapsamı 

05.3.3. Kamu Yararı ve Toplum Yararı Arasındaki Farklar 

05.3.4. Kamu Yararının Niteliği 

05.3.4.1. Danıştay’a Göre Kamu Yararı 

05.3.4.2. Anayasa ve Anayasa Mahkemesi’ne Göre Kamu Yararı 

05.3.5. AİHM Penceresinden Kamu Yararı 

05.3.6. Üstün Kamu Yararı 

05.3.6.1. Danıştay’a Göre Üstün Kamu Yararı 

05.3.6.2. Anayasa Mahkemesi (AYM)’ne Göre Üstün Kamu Yararı 

05.3.7. Sonuç 

06. MEKÂNSAL PLANLAMADA ÖZEL AMAÇLI İMAR PLANLARI 

06.1. KIYILARDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER 

06.1.1. Kıyıların Tanımı ve Hukuki Durumu 

06.1.2. Kıyıyı Belirleyen İki Önemli Çizgi: “Kıyı Çizgisi” ve “Kıyı Kenar Çizgisi” 

06.1.2.1. Kıyı Kenar Çizgisinin Onaylanması ve Değiştirilmesi 

06.1.2.2. Kıyı Kenar Çizgisi ile İlgili Danıştay Kararları 

06.1.2.3. Kıyı Kenar Çizgisi ile İlgili Yargıtay Kararları 

06.1.3. Kıyının Hukuksal Niteliği ve Kıyıda Tapu Sicilinde Kayıtlı Mülkiyet Kurulamaması 

06.1.4. Kıyıda Yapılacak Yapılar ve Tesisler 

06.1.5. Kıyıda Doldurma ve Kurutma Yoluyla Arazi Kazanma 

06.1.6. Sahil Şeridi 

06.1.6.1. Sahil Şeridinin Birinci 50 Metrelik Bölümü 

06.1.6.2. Sahil Şeridinin İkinci 50 Metrelik Bölümü 

06.1.7. Sahil Şeridinde Kazanılmış Hak 

06.1.7.1. Sahil Şeridi Belirlenmeksizin Yapılan İmar Planları Kıyı Mevzuatına Uygun mudur? Kazanılmış Hak Oluşturur mu? 

06.1.7.2. Sahil Şeridinde Yönetmeliğin 16. Maddesi Gereği 1992 Yılı Öncesi Yapıların Kazanılmış Hakkı Halen Geçerli midir? 

06.2. ORMANLARDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 

06.2.1. Ormanların Hukuksal Niteliği 

06.2.2. Ormanların Zilyetlikle Kazanılması ve Ormanlardan Orman Sınırları Dışına Çıkarma 

06.2.2.1. Ormanların Zilyetlikle Kazanılması 

06.2.2.1.1. Türk Medeni Kanunu’nun Kazandırıcı Zamanaşımı Kuralının Anayasaya Uygunluğu 

06.2.2.1.2. 3402 Sayılı Kadastro Yasası’nın 45. Maddesine Göre Ormanların Zilyetlikle Kazanılması 

06.2.2.2. Ormanlardan Orman Sınırları Dışına Çıkarma 

06.2.2.3. 6292 sayılı “Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Yasa (2–B Yasası)” Uygulamaları 

06.2.2.4. 6831 sayılı Orman Yasası’na Eklenen Ek 16. Madde ile Cumhurbaşkanına Orman Sınırları Dışına Çıkarma Yetkisi Verilmesi 

06.2.3. Ormanlarda İnşa Edilecek Yapılar ve Tesisler 

06.2.4. Ormanların Turizm ve Konaklama Amacıyla Tahsisi 

06.2.5. Özel Ormanlar 

06.2.6. Ormanlarda İmar Planlarının Yapımı, Onaylanması ve Uygulanması ile İlgili Yöntem ve İlkelerin Değerlendirilmesi 

06.3. MERALARDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 

06.3.1. Meraların Hukuksal Niteliği 

06.3.2. Meralarda Zilyetlik 

06.3.3. Meralarda İnşaat Yasağı 

06.3.4. Meralardan Yararlanma Hakkı ve Kapsamı 

06.3.5. Meraların Niteliğinin ve Tahsis Amacının Değiştirilmesi 

06.4. SİT ALANLARINDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER 

06.4.1. Sit Alanlarının Hukuksal Durumu ve Niteliği 

06.4.2. Sit Türleri ve Kategorileri 

06.4.2.1. Doğal Sitler 

06.4.2.2. Arkeolojik Sitler 

06.4.2.3. Kentsel Sitler 

06.4.2.4. Tarihi Sitler 

06.4.2.5. Sit Alanları ile İlgili Danıştay Kararları 

06.4.3. Kültür ve Tabiat Varlığı Olarak İlan ve Tescil Edilen Yerlerde İmar Planı Yapımı ve Onayı 

06.4.3.1. Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının ve Niteliklerinin Özel Olarak İncelenmesi 

06.4.3.2. Koruma Amaçlı İmar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanması 

06.4.4. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Zilyetlikle Edinilmesi 

06.5. SANAYİ ALANLARINDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER 

06.5.1. Sanayi Alanları Tanımları 

06.5.2. İmar Yasası’nda ve Yönetmeliklerde Sanayi Alanları 

06.5.3. OSB’lerde İmar Planlarının Yapımı ve Onayı 

06.5.3.1. Organize Sanayi Bölgeleri Yasası’nda İmar Planlarının Yapımı ve Onayı 

06.5.3.2. Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nde İmar Planlarının Yapımı ve Onayı 

06.5.4. Organize Sanayi Bölgelerinde Ruhsata Aykırı veya Ruhsatsız Yapılar Hakkında Yapılacak İşlemler 

06.6. TURİZM KORUMA VE GELİŞME BÖLGELERİ VE TURİZM MERKEZLERİNDE İMAR PLANI YAPIMI VE ONAYI 

06.6.1. Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri ve Turizm Merkezlerinde Mevzuat 

06.6.2. Turizmi Teşvik Yasası ile İmar Yasası Arasında Öncelikle Uygulanacak Yasa İncelemesi 

06.6.3. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ve Turizm Merkezlerinin Tespiti ve Niteliği 

06.6.4. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde İmar Planlarının Yapılması ve Onaylanması 

06.6.4.1. Turizmi Teşvik Yasası’na Göre İmar Planlarının Yapılması ve Onaylanması 

06.6.4.2. Yönetmelik’e Göre İmar Planlarının Yapılması ve Onaylanması 

06.6.4.2.1. Planların Hazırlanması, Tekliflerin Bakanlığa Sunulması, Tekliflerin Değerlendirilmesi 

06.6.4.2.2. Planların Onaylanması, İlanı ve Planlara İtiraz 

06.6.4.2.3. Sahil Şeridinde Yapılacak Uygulamalar 

06.6.4.2.4. Uygulamaya İlişkin Esaslar 

06.6.5. İmar Yasası’nda ve Yönetmeliklerinde Turizm Tesisleri ile İlgili Hükümler 

06.6.6. Ormanların Turizm Tesisi İçin Tahsisi 

06.6.7. Turizm Tesislerinin Nitelikleri Açısından İncelemeler 

06.6.8. Turizm Konaklama Tesislerinin Belgelendirilmesi: Turizm Yatırımı Belgesi ve Turizm İşletmesi Belgesi 

06.6.8.1. Turizm Yatırımı Belgesi ve Turizm İşletmesi Belgesi 

06.6.8.2. Turizm Tesislerinin Odaları Ayrı Ayrı Kat İrtifakına/Kat Mülkiyetine Konu Edilerek Tapuya Tescil Edilip Satılabilir mi? 

06.7. TARIM ALANLARINDA PLANLAMA İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER 

06.7.1. Tarım Alanlarında Mevzuat 

06.7.2. Toprak ve Arazi Varlığının ve Asgari Tarımsal Arazi Büyüklüklerinin Belirlenmesi ve Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması 

06.7.2.1. Araziyi Kullananların Yükümlülüğü 

06.7.2.2. Toprak ve Arazi Varlığının Belirlenmesine İlişkin İlkeler ve Toprak Koruma Kurulu 

06.7.3. Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması, Asgari Tarımsal Arazi Büyüklükleri 

06.7.3.1. Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması 

06.7.3.2. Asgari Tarımsal Arazi Büyüklükleri 

06.7.4. Toprak ve Arazi Varlığının Belirlenmesi 

06.7.5. Toprakların Korunması ve Arazi Kullanım Planlarının Yapılması 

06.7.5.1. Arazi Kullanım Planlarının Yapılması 

06.7.5.2. Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım Planlarının ve Projelerinin Hazırlanması 

06.7.5.3. Toprak Koruma Projelerinin Hazırlanması 

06.7.5.4. İmar Yasası’nda ve Yönetmeliklerinde Tarım Alanlarında Arazi Kullanım Planları ile İlgili Hükümler 

06.7.6. Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanımı 

06.7.6.1. Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanım Talebi ve Değerlendirilmesi 

06.7.6.2. Amaç Dışı Kullanım Taleplerinin Değerlendirilmesi 

06.7.7. Mirasa Konu Tarımsal Arazilerin Bölünmesinin Önlenmesi ile Tarımsal Arazilerin Devri 

06.7.7.1. Tarımsal Arazilerin Devir İşlemlerinde Temel Alınan Arazi Büyüklükleri 

06.7.7.2. Tarımsal Arazilerin Devir Taleplerinde Yapılacak İşlemler 

06.7.7.3. Mirasa Konu Tarımsal Arazilerde Devir 

06.7.7.4. Mirasa Konu Tarımsal Araziler ve Tarımsal Arazilerin Devri ile İlgili Olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tarafından Yayımlanan Duyurular 

06.7.8. Arazi Toplulaştırması (Arazi Düzenlemesi) 

06.7.9. Büyük Ovalardaki Koruma ve Geliştirme Amaçlı Tarımsal Altyapı Projeleri ve Arazi Kullanım Planları 

06.8. İÇME–KULLANMA SUYU HAVZALARI VE DERE YATAKLARINDA PLANLAMA 

06.8.1. İçme–kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına İlişkin Mevzuat 

06.8.2. İçme–Kullanma Suyu Havzalarında Planlamaya İlişkin Konular 

06.8.3. Büyükşehir Belediyelerinde İçme–Kullanma Suyu Havzaları ile İlgili Mevzuat 

06.8.4. İçme ve Kullanma Suyu Havzalarında Koruma Alanları 

06.8.5. İçme ve Kullanma Suyu Koruma Havzaları 

06.8.6. Dere İşletme Bandı 

06.9. KENTSEL DÖNÜŞÜM VE GELİŞİM ALANLARINDA İMAR PLANLARININ YAPILMASI VE ONAYLANMASI 

06.9.1. 5393 Sayılı Belediye Yasası Uyarınca Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanlarında İmar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanması 

06.9.1.1. 5393 Sayılı Belediye Yasası’nın 73. Maddesinin Anayasaya Aykırılığı İddiasıyla İlgili Açılan Dava 

06.9.1.2. 5393 Sayılı Belediye Yasası’nın 73. Maddesinin ve Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararının Değerlendirilmesi 

06.9.2. 5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Yasa Uyarınca Sit Alanlarında Yenileme Yöntem ve İlkeleri 

06.10. AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLAR: RİSKLİ ALAN, REZERV YAPI ALANI VE RİSKLİ YAPI 

06.10.1. 6306 Sayılı Yasanın Riskli Yapı, Riskli Alan ve Rezerv Yapı Alanlarında Uygulanması 

06.10.2. 6306 Sayılı Yasada Yetkili İdare 

06.10.3. 6306 Sayılı Yasada Riskli Yapılarla İlgili Uygulamalar 

06.10.3.1. Riskli Yapıların Tespiti 

06.10.3.2. Riskli Yapıların Tapu Sicilinin Beyanlar Hanesinde Belirtilmesi 

06.10.3.3. Riskli Yapıların Tasarruflarının Kısıtlanması 

06.10.3.4. Riskli Yapıların Tahliyesi ve Yıktırılması 

06.10.3.6. Bina Yıkılarak Arsaya Dönüşen Taşınmazda Maliklerin Anlaşması Durumunda Uygulamalar 

06.10.3.7. Bina Yıkılarak Arsaya Dönüşen Taşınmazda Maliklerin Anlaşamamaları Durumunda Uygulamalar 

06.10.4. 6306 Sayılı Yasada Riskli Alanlarla İlgili Uygulamalar 

06.10.5. 6306 Sayılı Yasada Rezerv Yapı Alanları ile İlgili Uygulamalar 

06.10.6. Riskli Alanlara, Rezerv Yapı Alanlarına ve Riskli Yapıların Bulunduğu Taşınmazlara İlişkin Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın Yetkileri 

06.10.7. Riskli Yapıların Bulundukları Yerde Yıkılıp Yeniden Yapılmaları Kolaylaştırılmalıdır 

06.10.8. Riskli Alan ve Rezerv Yapı Alanı ile Riskli Yapıların Bulunduğu Taşınmazlara İlişkin Her Türdeki ve Ölçekteki Planı Resen Yapmaya, Yaptırmaya ve Onaylamaya Yetkili İdare 

06.10.9. 6306 sayılı Yasa Uygulamalarını Olumsuz Etkileyen Nedenler 

06.11. TOPLU KONUT ALANLARINDA İMAR PLANI YAPIMI YÖNTEM VE İLKELERİ 

06.11.1. Toplu Konut Alanlarında İmar Planı Yapımında ve Onaylanmasında Yetki 

06.11.2. Toplu Konut Alanlarında Gecekondu Dönüşüm Projesi ve İnşaat Uygulamaları 

06.11.3. Toplu Konut Alanlarındaki TOKİ Yetkilerinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Devredilmesi 

06.12. GECEKONDU ÖNLEME BÖLGELERİ 

06.12.1. Gecekondu Önleme Bölgesi Tespiti ve İlan Etme Yetkisi 

06.12.2. Gecekondu Önleme Bölgesi İlan Edilen Yerlerde İmar Planı Yapımında/Yaptırılmasında ve Onaylanmasında Yetki 

06.13. KÖY YERLEŞİM PLANI 

06.13.1. Köyün Tanımı 

06.13.2. Köyün Yönetimi 

06.13.3. Köy İşleri 

06.13.4. Köy Yerleşme Planı 

06.13.5. Köy Yerleşme Planında Konut Olarak Ayrılan Yerler ve Bu Yerlerin Tahsisi ve Satışı 

06.14. ZEYTİNLİK ALANLARI 

06.14.1. Zeytinlik Alanlarında Yetki 

06.14.2. Zeytinlik Alanlarında Tesis Yasağı 

06.14.3. Zeytinlik Alanlarında İmar Planları ve İnşaat Emsali 

07. İMAR PLANLARININ YARGISAL DENETİMİ 

07.1. KURALLARIN GERİYE YÜRÜMEMESİ VE İDARİ İŞLEMLERİN TESİS EDİLDİKLERİ SIRADA YÜRÜRLÜKTE OLAN MEVZUATA GÖRE DENETLENMESİ 

07.1.1 Kuralların Geriye Yürümemesi 

07.1.2 İdari İşlemlerin Tesis Edildikleri Sırada Yürürlükte Olan Mevzuata Göre Denetlenmesi 

07.2. İDARİ İŞLEMLERİN DENETLENMESİNDE YARGI ORGANLARININ YERİNDELİK DENETİMİ YAPAMAMALARI 

07.3. İMAR PLANLARINDA ANAYASA MAHKEMESİ DENETİMİ 

07.3.1. İmar Planlarında Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 

07.3.1.1. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın İmar Planlarına İlişkin 8. Maddesinde Yer Alan Yetkinin Hem Merkezi Yönetim Hem de Yerel Yönetimlerce ya da Birlikte Kullanılacağının Öngörüldüğü Hükümlerin İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.2. 3194 Sayılı İmar Yasası’nda “Yeminli Serbest Mimarlık ve Mühendislik Bürolarının” Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Verme Yetkisinin İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.3. İmar Planında İlkokul, İmar Yolu ve Çocuk Bahçesi Olarak Belirlenmek Suretiyle Yapılanma Hakkı Kısıtlanmış, Başvuruları Üzerine de İlgili Belediye Tarafından, Kısıtlı Olduğundan İnşaat Ruhsatı Verilemeyeceği Gibi Programda Olmadığı İçin Kamulaştırma Yapılamayacağı da Bildirilmiş Olan Taşınmazlara İlişkin 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 13. Maddesinin Üçüncü Fıkrasının İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.3.1. Anayasa Mahkemesi’nin 05.12.1989 tarihli ve E. 1988/34, K. 1989/26 Sayılı Kararı 

07.3.1.3.2. Anayasa Mahkemesi’nin 29.12.1999 tarihli ve E. 1999/33, K. 1999/51 Sayılı Kararı 

07.3.1.3.3. İmar Yasası’nın 13. Maddesinin Son Durumu 

07.3.1.4. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 9. Maddesine 3394 Sayılı Yasa ile Eklenen Bakanlığın Planlama Konusundaki Yetkilerine İlişkin Hükümlerin İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.6. 04.02.1924 Tarihli ve 406 Sayılı Yasaya Eklenen, “3194 Sayılı İmar Yasası’nda Belirtilen Yapı Ruhsatiyesine ve Yapı Kullanma İznine Tâbi Değildir” Hükmünün İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.7. 02.03.1984 Tarihli ve 2985 Sayılı Toplu Konut Yasası’nda Her Türdeki ve Ölçekteki İmar Planlarını Yapmaya, Yaptırmaya ve Değiştirmeye Yetkili Olduğuna İlişkin Hükmünün İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.8. 02.03.1984 Tarihli ve 2985 Sayılı Yasa ile TOKİ’ye Verilen İmar Planına İlişkin Hükümlerin İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.9. 24.07.2008 tarihli ve 5793 sayılı Yasa’nın 15. maddesi ile Değiştirilen 03.05.1985 Günlü ve 3194 Sayılı İmar Yasası’nın Ek 3. Maddesinin İmar Planı ve Parselasyona İlişkin Hükümlerinin İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.10. 24.07.2008 Tarihli ve 5793 Sayılı Yasa Yapılan Değişiklikle Öngörülen TCDD Genel Müdürlüğünce Yapılan veya Yaptırılan Her Ölçekteki İmar ve Parselasyon Planlarına İlişkin Hükümlerin İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.11. 12.07.2013 Tarihli ve 6495 Sayılı Yasa ile 03.05.1985 Tarihli ve 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 8. Maddesine Eklenen, “Planların Değişiklik ve Revizyonlarında İlk Müellifin Görüşü veya İzni Aranmaz” Hükmünün İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Norm” Denetimi 

07.3.1.12. CBK ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına Tanınan, “İmar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanması, Onaylanan Uygulama İmar Planına Göre Arazi Kullanımı, Yapı ve Tesislerin Projelendirilmesi” Hükmünün İptali ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 

07.3.2. İmar Planlarında Anayasa Mahkemesi’nin “Bireysel Başvuru” Denetimi 

07.3.2.1. Genel Düzenleme 

07.3.2.2. Anayasa Mahkemesi’nin İmar Planlarının “Bireysel Başvuru” Yoluyla Denetiminde İnceleme Ölçütleri” 

07.3.2.2.1. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Denetiminde “Mülkün Varlığı” İncelemesi 

07.3.2.2.2. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru Denetiminde “Müdahalenin Varlığı ve Türü” İncelemesi 

07.3.2.2.3. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Denetiminde “Müdahalenin İhlal Oluşturup Oluşturmadığı 

07.3.3. Anayasa Mahkemesi İptal Kararlarının Uygulanması Zorunluluğu 

07.3.3.1. Anayasa Mahkemesinin Norm Denetiminde İptal Kararları Verilmesi Durumunda Yapılması Gerekenler 

07.3.3.2. Başvurucu Lehine İhlal Kararı Verilmesi Durumunda İhlalin ve Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması İçin Yapılması Gerekenler 

07.4. İMAR PLANLARINDA ADLİ YARGI DENETİMİ 

07.4.1. İdari Dava Açma Süresi İçinde Adli Yargı Yerinde Açılan Davalar 

07.5. İMAR PLANLARINDA İDARİ YARGI DENETİMİ 

07.5.1. Ön Koşullar Yönünden İnceleme 

07.5.1.1. İdari Yargının İmar Planlarını Ön Koşullar Yönünden Denetlemesinde Görev ve Yetki 

07.5.1.1.1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası’nda “İstinaf 

07.5.1.1.2. Temyiz Yoluyla Danıştay'da Görülecek Davalar 

07.5.1.2. İmar Planlarının Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde İdari Mercii Tecavüzü 

07.5.1.3. İmar Planlarının Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde Ehliyet 

07.5.1.3.1. İdari Yargıda Taraf Ehliyeti, Dava Ehliyeti ve Dava Şartı 

07.5.1.3.2. İdari Yargıda Davacı Yönünden “Menfaat veya Hak İhlali” 

07.5.1.3.3. İdari Yargılama Usulü Yasası’nda “Menfaati İhlal Edilenler” Deyişi Yerine “Kişisel Hakları İhlal Edilenler” Deyişi ile İlgili Değişikliğin İptali Kararı 

07.5.1.3.4. Menfaat İhlalinin Danıştay Kararlarındaki Yeri 

07.5.1.4. İmar Planlarının Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 

07.5.1.5. İmar Planlarının Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde Süre Aşımı 

07.5.1.5.1. İmar Planlarının Bildirim Şekli, İdari İtiraz ve Dava Açma Süresi 

07.5.1.5.2. İmar Planlarının Onaylanarak Yürürlüğe Girmesi ve Bir Ay Süreyle İlan Edilmesi 

07.5.1.5.3. İmar Planlarına Bir Aylık İlan Süresi İçinde İdari İtiraz 

07.5.1.5.4. İmar Planlarına Bir Aylık İlan Süresi İçinde İtiraz Edip Etmemeye Göre Dava Açılması 

07.5.1.5.5. Bir Aylık Son İlan Tarihini İzleyen Günden Başlayarak Otuz Günlük Süre İçinde İdari İtiraz Başvurusu 

07.5.1.5.6. Dava Açmanın Son Gününün Tatil Gününe ya da Çalışmaya Ara Verme Günlerine Rastlaması 

07.5.1.5.7. Bir Ay Süreyle İlan Edilmeyen (Askıya Çıkarılmayan) ya da Askı Süresi Tamamlanmayan İmar Planlarına Karşı Dava Açılıp Açılamayacağı 

07.5.1.5.9. İdari Yargıda Açılacak Davalarda Özel Dava Açma Süreleri 

07.5.1.5.10. Görevli Olmayan Mahkemede Dava Açılması Durumunda Dava Açma Süresi 

07.5.1.5.11. İdari Yargıda Tam Yargı Davaları 

07.5.1.6. İmar Planlarının Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde Husumet 

07.5.1.7. İmar Planlarının Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde İdari Yargılama Usulü Yasası’nın 3. ve 5. Maddelerine Uygunluk 

07.5.2. İdari Yargıda İmar Planlarının Esas Yönünden İncelenmesi 

07.5.2.1. İdari Yargıda İmar Planlarının Esas Yönünden İncelenmesinde Yetki Unsuru 

07.5.2.2. İdari Yargıda İmar Planlarının Esas Yönünden İncelenmesinde Şekil (Usul= Biçim) Unsuru 

07.5.2.3. İdari Yargıda İmar Planlarının Esas Yönünden İncelenmesinde Sebep Unsuru 

07.5.2.4. İdari Yargıda İmar Planlarının Esas Yönünden İncelenmesinde Konu Unsuru 

07.5.2.5. İdari Yargıda İmar Planlarının Esas Yönünden İncelenmesinde Amaç (Maksat) Unsuru 

07.5.3. İmar Planlarına Karşı Dava Açma Türleri 

07.6. İMAR PLANLARINDA BİLİRKİŞİLİK KURUMU 

07.6.1. İmar Planlarını Yapmaya Yetkili Meslek İlgilileri 

07.6.2. Bilirkişilik Kurumu ile İlgili Mevzuat 

08. İMAR PLANLARININ İDARİ YARGIDA YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI VE/VEYA İPTALİ İLE SONRASINDA YAPILACAK İŞLEMLER 

08.1. İDARİ YARGIDA İMAR PLANLARININ YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI 

08.2. İDARİ YARGIDA İMAR PLANLARININ İPTALİ VE SONUÇLARI 

08.2.1. İmar Planlarının İdari Yargıda İptali ve Kazanılmış Hak 

08.2.1.1. İmar Hukukunda Kazanılmış Hak 

08.2.1.1.1. İmar Planının İptal Edilmesi ve/veya Yürütmesinin Durdurulması Durumunda İmarda Kazanılmış Hak 

08.2.1.1.2. İmar Planlarının Değiştirilmesi Durumunda Kazanılmış Hak 

08.2.1.1.3. Hukuka Aykırı Verilen Yapı Ruhsatı Açısından Kazanılmış Hak 

08.2.2. Kademe Planlarından Birinin İptalinin Diğer İmar Planlarına Etkisi 

08.2.2.1. Üst Kademedeki Plan İptal Edildiğinde Alt Kademedeki Planın Geçersiz Olup Olamayacağı 

08.2.2.2. İptal Edilen Plandan Önceki Planların Kendiliğinden Yürürlüğe Girip Girmeyeceği 

08.2.2.3. Bir Plana Karşı Dava Açılırken Bu Planın Yanı Sıra Üst Ölçekli İmar Planlarının da İptalinin İstenip İstenemeyeceği 

08.3. İMAR PLANLARINI İPTAL EDEN İDARİ YARGI KARARININ UYGULANMAMASI VE SONUÇLARI 

08.3.1. İdarelerin ve Görevlilerin Mahkemelerin İptal Kararlarını Uygulama Zorunluluğu 

08.3.2. Mahkemelerin İptal Kararlarını Uygulamayan İdarenin ve İdaredeki Görevlilerin Sorumluluğu 

08.3.2.1. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle İşledikleri Suçlarla İlgili Soruşturma İzni ve Buna İlişkin Uygulamalar 

08.3.2.1.1. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle İşledikleri Suçlarla İlgili Masumiyet Karinesi 

08.3.2.1.2. İdari Önlemlerin, Kişilerin Aleyhine Sonuç Doğuracak Şekilde Geçmişe ve Tamamlanmış ve Hukuki Sonuçlarını Doğurmuş Eylemlere Etkili Olarak Uygulanıp Uygulanamayacağı 

08.3.2.1.3. İşlemin, İdari Yaptırım Karakteri Taşıyıp Taşımadığı 

08.3.2.1.4. Disiplin Cezaları 

08.3.2.1.5. 01.12.1999 Tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Yasa Hükümleri 

08.3.2.2. Yetkili Makamca Soruşturma İzni Verilmemesi 

08.3.2.3. Ceza Hukukunun Temel İlkelerinden Biri Olan “Lehe Olan Yasa Hükmünün Uygulanması” İlkesi 

08.3.2.4. İdari Yargı Kararını Uygulamadığına Karar Verilen Kişinin, Kararı Uygulamamakta Direnmesinin İkinci Kez Suç Oluşturacağı 

08.3.2.5. Savunma Alınmadan Disiplin Cezası Verilemeyeceği 

08.3.2.6. Usul Kurallarına Aykırılığın Bozma Nedeni Olması İçin, Aykırılığın Verilecek Kararı Değiştirecek Nitelikte Olması Gerektiği 

08.3.2.7. Yargıtay Tarafından Verilen Kararların Erişime Açık Tutulması 

08.3.2.8. Mahkeme Kararını Yerine Getirmemek Eylemi, Türk Ceza Yasası’na Göre, Görevi Kötüye Kullanma Suçunu Oluşturmaktadır 

08.3.2.9. Soruşturma İzni Verilmesi veya Verilmemesi ile İlgili Danıştay Kararları 

08.3.3. Mahkemelerin İptal Kararlarının Uygulanmaması Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davası 

08.3.3.1. 2577 Sayılı Yasa’nın 2. Maddesi Gereği Açılacak Tam Yargı Davalarının İdari Yargı Yerince Çözümlenmesi Gerekir 

08.3.3.2. Tazminat Ödeyerek Yargı Kararları Bertaraf Edilemez 

08.3.3.3. Tam Yargı Davalarında Hasım Düzeltilerek Dava Dilekçesinin Mahkemece Tespit Edilecek Gerçek Hasma Tebliğ Edilmesi Gerekir 

09. İMAR PLANLARININ UYGULANMASI YÖNTEMLERİ 

09.1. İMAR PROGRAMI 

09.1.1. İmar Programı Nedir? 

09.1.2. Türk İmar Hukukunda İmar Programı ile İlgili Düzenlemelerin Tarihsel Evrimi 

09.1.1.1. Görev Tanımı Yetersizliği 

09.1.1.2. İmar Planlarının Yürürlüğe Girmesi Koşulu 

09.1.1.3. İmar Programının Uygulama Araçları 

09.1.1.4. İmar Planlarında Kamu Hizmetlerine Ayrılan Yerlerin Kamuya Kazandırılması ile İlgili Süreç 10. Maddeden 13. Ve 18. Maddeler Yönünde Gelişmiştir 

09.1.1.5. Yaptırımsız Düzenleme Etkisiz Kalmaya Mahkûmdur 

09.1.1.6. İmar Programının Dayanak Oluşturduğu Uygulamalar 

09.1.1.6.1. İdari Yargıda Açılacak Kamulaştırmasız Hukuki El Atma Davalarında Dava Açma Süresine Dayanak Oluşturması 

09.1.1.6.2. Taşınmazların İmar Programına Alınmaması Nedeniyle, Maliklerin, 1319 Sayılı Emlak Vergisi Yasası Uyarınca Tahakkuk Ettirilen Vergi ve Harcın 1/10’unu Ödemeleri 

09.2. ARSA DÜZENLEMELERİ 

09.2.1. İmar Hukukunda Arsa Düzenlemesi ile İlgili Hatalı Değerlendirmeler ve Kararlar 

09.2.1.1. Arsa Düzenlemesi ile İlgili Hatalı Değerlendirmeler 

09.2.1.2. Arsa Düzenlemesini Kamulaştırma Olarak Değerlendiren Hatalı Anayasa Mahkemesi Kararı 

09.2.2. Anayasa Mahkemesi’ne Göre Arsa Düzenlemesi Nitelik Olarak Mülkiyetin İçeriğini Belirleyen Bir Araçtır 

09.2.3. Arsa Düzenlemesinin Amacı 

09.2.4. Arsa Düzenlemesinin Kapsamı 

09.2.5. Arsa Düzenlemesinin İdari İşlem Olarak Niteliği 

09.2.6. Arsa Düzenlemesinde Düzenleme Ortaklık Payının (DOP) Hukuksal Dayanağı 

09.2.7. Yargıtay’a Göre Arsa Düzenlemesinin Niteliği 

09.2.8. Arsa Düzenlemelerinde Öncelikle Uygulanacak Kurallar, Normlar Hiyerarşisi 

09.2.8.1. Arsa Düzenlemesinde, Birinci Sırada Anayasa’nın Uygulanması 

09.2.8.2. Arsa Düzenlemesinde, İkinci Sırada 3194 Sayılı İmar Yasası ve Özel Yasaların Uygulanması 

09.2.8.3. Arsa Düzenlemesinde, Üçüncü Sırada Tüzük, Yönetmelik ve Genelgelerin Uygulanması 

09.2.8.4. Arsa Düzenlemesinde, Dördüncü Sırada 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planlarının ve Plan Notlarının Temel Alınması 

09.2.9. Almanya’da ve Türkiye’de Arsa Düzenlemesini Yapmada Yetkili Meslek ve Kurumlar 

09.2.10. Arsa Düzenlemelerinde Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) 

09.2.11. Arsa Düzenlemesinde Düzenlemeye Giren Taşınmazların İmar Parsellerine Dağıtılması 

09.2.12. Arsa Düzenlemesinin İdari Yargı Yerince İptali 

09.2.12.1. Mahkeme Kararı Olmadan ve İdarelerce, Parselasyon Planlarının Hatalı Olduğunun Tespiti Durumunda, Geri Dönüşüm İşlemleri ile Birlikte Aynı Anda Yeni Bir Arsa Düzenlemesi Yapılması 

09.2.12.2. Adli Yargıda Düzenleme Öncesi Kadastro Durumuna Dönülmesi Koşulları 

09.2.12.3. Düzenleme Öncesi Kadastro Durumuna Dönülmesi ile İlgili Adli Yargı Kararlarının Değerlendirilmesi 

09.2.13. Almanya’da ve Türkiye’de Arsa Düzenlemesinin Karşılaştırılması 

09.2.13.1. Almanya’da İmar Planı ile Arsa Düzenlemesinin Birlikte Yapılması 

09.2.13.2. Almanya’da Arsa Düzenlemesinde “Eşdeğerlik” 

09.2.13.3. Almanya’da Düzenleme Kurulu 

09.2.13.4. Almanya’da Düzenleme Sonuçlarının Kabulü ve Tapuya Tescili 

10. İMAR PLANLARININ UYGULANMAMASININ/UYGULANAMAMASININ SONUÇLARI 

10.1. PARSEL BAZINDA PLAN DEĞİŞİKLİKLERİ 

10.1.1. İmar Planında Değişiklik Yapılması İçin İdareye Başvuru ve Yetkili Organ 

10.1.2. İmar Planında Değişiklik Yapılması ile İlgili Yasa ve Yönetmelik Kuralları 

10.1.2.1. İmar Planında Değişiklik Yapılması ile İlgili Yönetmelik Kuralları 

10.1.2.2. İmar Planı Değişikliğine İlişkin Değer Artış Payı Hakkında Yasa ve Yönetmelik 

10.1.3. İmar Planlarında Parsel Bazında Yapılan Değişiklikler ile İlgili Danıştay Kararları 

10.2. GEÇİCİ (MUVAKKAT) YAPILAR 

10.3. AYIRMA VE BİRLEŞTİRME (İFRAZ VE TEVHİT) 

10.3.1. Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşleminin Hukuksal Dayanağı 

10.3.2. Parselasyon Planı Olmadan Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) Yapılabilir mi? 

10.3.4. Arsa Düzenlemesi ile Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşlemi Arasındaki Farklar 

10.3.5. Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşlemi Yapılan Parselin Daha Sonra Arsa Düzenlemesi Kapsamına Alınması 

10.3.6. İfraz, Tevhit, Tescil ve Tespit İşlemleri, İmar Mevzuatındaki Kısıtlamalara Tabi Olmaksızın Yapılabilir mi? 

10.3.7. Ayırma ve Birleştirme İşlemi ile Terk Edilen Yerler Plan Değişikliği ile İmara Açıldığında Eski Maliklerine Geri Döner mi? 

10.3.8. 3194 Sayılı İmar Yasası’nda 04.07.2019 Tarihli ve 7181 Sayılı Yasa ile Yapılan Değişiklikten Sonra Ayırma ve Birleştirme 

10.3.9. Ayırma ve Birleştirme ile İlgili İşlemlerin Değerlendirilmesi 

10.4. KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA YOLUYLA TAZMİNAT DAVALARI 

10.4.1. Kamulaştırma Yasası’na Göre Kamulaştırmanın İlkeleri 

10.4.2. Kamulaştırmasız El Koymanın Tarihsel Evrimi 

10.4.3. Kamulaştırma Yasası’nda Kamulaştırmasız El Koyma ile İlgili Düzenlemeler 

10.4.4. Kamulaştırmasız El Koymalar ile İlgili Yargı Kararları 

10.4.5. Kamulaştırmasız El Koyma ile İlgili Genel Değerlendirme 

10.4.5.1. El Koyan İdare Kamulaştırma Yetkisine Sahip Olmalıdır 

10.4.5.2. İdarenin Kamu Yararı Amacıyla Özel Mülkiyetteki Taşınmaza Fiilen veya Hukuken El Koymuş Olması Gerekmektedir 

10.4.5.3. İdarenin Kamu Yararı Amacıyla Özel Mülkiyetteki Taşınmaza Fiilen veya Hukuken El Koymuş Olması Gerekmektedir 

10.5. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ (İZALE–İ ŞÜYU) DAVALARI 

10.5.1. Paylı Mülkiyetli Taşınmazlarda, Arsa Düzenlemesi ile Her Bir Paydaşa Bağımsız Bir İmar Parseli Verilememesinin Nedeni 

10.5.2. Türk Medeni Kanunu ve Yüksek Yargı Kararlarında Ortaklığın Giderilmesi 

10.5.3. Paydaşların Paylaşımın Nasıl Yapılacağında Anlaşamamaları Durumunda Paylaşımın Yargıç Tarafından Yapılması 

10.5.4. Paylı Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesinde “Aynen Taksim” 

10.5.5. Paylı Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesinde “Satış” 

10.5.6. Üzerinde Kat Mülkiyetine Uygun Yapı Bulunan Ortak Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesi 

10.6. İMAR BARIŞI 

10.6.1. Türkiye’de İmar Barışını Gerektiren Nedenler 

10.6.2. Türkiye’de İmar Barışı Uygulamaları 

10.6.3. İmar Barışı Uygulamaları ile İlgili Yargı Kararları 

10.7. İMAR HAKKI ARTIRIMI 

10.7.1. 3194 Sayılı İmar Yasası’nda İmar Hakkı Aktarımı ile İlgili Düzenlemeler 

10.7.2. Kültür ve Tabiat Varlıklarına İsabet Eden Taşınmazlara Getirilen Kısıtlamalar 

10.7.2.1. Kültür ve Tabiat Varlığı İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazlara Sertifika Verilmesi 

10.7.2.2. Kültür ve Tabiat Varlığı İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazların Kamulaştırılması 

10.7.2.3. Kültür ve Tabiat Varlığı İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Trampası 

10.7.2.3.1. Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik Uyarınca Yapılacak Trampa 

10.7.2.3.2. Tabiat Varlıkları, Doğal Sit Alanları ve Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Kalan Yapı Yasaklı Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik Uyarınca Yapılacak Trampa 

10.7.2.4. Kültür ve Tabiat Varlığı Olarak İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazların Mülkiyet veya Yapılanma Haklarının Aktarımı 

10.7.3. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Yasada İmar Hakkı Aktarımı 

10.7.4. İmar Hakkı Aktarımının Değerlendirilmesi 

Kaynakça 

Kavramlar Dizini 

Özgeçmişler