GENEL OLARAK İMAR PLANLARI VE BU PLANLARI UYGULAMAK İÇİN KULLANILABİLECEK ARAÇLAR
I. İMAR PLANLARI VE TÜRLERİ
29
A. Mekânsal Strateji Planları
29
B. Çevre Düzeni Planları
32
1. Nazım İmar Planları
33
2. Uygulama İmar Planları
35
II. İMAR PLANLARINI UYGULAMAK İÇİN KULLANILABİLECEK ARAÇLAR
36
A. Ayırma ve Birleştirme İşlemleri
38
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesi
42
III. İMAR PLANI UYGULAMA ARACI OLARAK ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ
43
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Tarihçesi
48
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Avantajları
52
1. İmar Planlarının Bütüncül Şekilde Uygulanmasına İmkân Tanıması
54
2. Kadastral Durumun Sorunlu Olduğu Bölgelerde Kadastral Durumun Bütüncül Şekilde Düzeltilmesine İmkan Tanıması
54
3. Kamulaştırma Külfetini Ortadan Kaldırması
54
4. Maliklerin Muvafakatine Gerek kalmadan Hızlı Bir Şekilde Uygulamaya İmkan Tanıması
55
5. Maliklerden Yapılan Kesintilerin Yasal Dayanağının Bulunması
55
6. Eşitlik İlkesine Uygun Olması
56
7. Daha Fazla Türde Umumi Hizmet Alanı İçin Kesinti İmkânı Tanıması
57
8. 7181 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Sonrasında, Parselasyon Yapılmamış Alanlarda İfraz Yapılıp Yapılmayacağı
58
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN HUKUKİ AÇIDAN UNSURLARI VE BU UNSURLAR AÇISINDAN MUHTEMEL HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ
I. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNİN SEBEP VE AMAÇ UNSURU
62
A. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Sebep Unsuru: İmar Planlarının Uygulanmasını Sağlamak
62
1. Sadece İmar Planı Bulunan Alanlarda Parselasyon Yapılabilmesi
63
2. İmar Planına Uygunluk Şartı
65
3. İkinci Kez Parselasyon Yapma Yasağı
65
4. İdarelerin Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapmaya Zorlanıp Zorlanmayacağı
68
a. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Görüşü
69
b. Anayasa Mahkemesinin Görüşü
71
e. 7181 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik
79
5. Uygulama İmar Planının Yargı Kararıyla İptal Edilmesi Durumu
81
6. Uygulama İmar Planı Değişikliği Durumu
82
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Amacı
82
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Genel Amacı: Kamu Yararının Sağlanması
82
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Asli Amacı ve Bu Amacın Ortaya Çıkardığı Gereklilikler: İnşaata Elverişli İmar Parseli Üretmek
83
a. Yapılaşmaya Elverişli Parsel Tahsis Zorunluluğu
87
b. Artık Parsel Oluşturulmaması Gerekliliği
88
c. Müstakil Parsel Oluşturma Zorunluluğu
89
d. İnşaat Yapmaya Elverişli Parsel Üretilmesi Mümkün Olmayan Alanların Düzenlemeye Tabi Tutulamaması
90
3. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Tali Amacı
90
II. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE YETKİ KURALLARI VE BU KURALLARA (YETKİ YÖNÜNDEN HUKUKA) AYKIRILIK HALLERİ
91
A. Yer Yönünden Yetki Kuralları
91
1. Yer Yönünden Genel Yetki Kuralları
91
a. Belediye Sınırları İçerisinde
92
b. Büyükşehir Belediyesi Olan Yerlerde
92
ba. Genel Kural: Parselasyon Yapmaya İlçe Belediyelerinin Yetkili Olması
92
bb. Büyükşehir Mücavir Alanlarında Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapma Yetkisi
93
bc. Büyükşehir Belediyelerinin Parselasyon Yapmaya Yetkili Olduğu Durumlar
93
bd. İlçe Belediyelerinin Yaptığı Parselasyon İşlemlerinin Büyükşehir Belediyesinin Denetimine Tabi Olması
94
bda. Büyükşehir Belediyesinin Onay ve Denetim Yetkisinin Niteliği
94
bdb. Parselasyon İşlemlerini Büyükşehir Belediyesine Gönderme Zorunluluğu
95
bdc. Gönderme Zorunluluğunun Kapsamı
95
bde. Büyükşehirlerde Onay Mercii
96
be. İlçe Belediyelerinin Yetkilerini Devredebilmeleri
97
c. Belediye Sınırları Dışına
97
e. 2981 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda
99
2. Özel Yetki Kuralları
100
a. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri
100
b. Organize Sanayi Bölgelerinde
101
bb. Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri
102
c. Endüstri Bölgelerinde
103
ç. TCDD’ye Ait Taşınmazlarla İlgili Yetkiler
104
d. Gecekondu Alanlarında
105
e. Atatürk Kültür Merkezi Alanında
107
f. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri İle Turizm Alan ve Merkezlerinde
108
h. Atatürk Orman Çiftliğinde
109
ı. Haydarpaşa Limanı İle İlgili Yetkiler
109
i. Kentsel Dönüşüm Alanlarında
109
ia. Büyükşehir Belediyelerinin Genel Yetkili Olması
110
ib. İlçe Belediyelerinin Yetkilendirilmesi
111
ic. Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanlarında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının Yetkisi
111
j. Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu Kapsamında Kalan Yerler
112
k. Özel Çevre Koruma Bölgelerinde
112
l. Toplu Konut Alanlarında
112
m. GAP Projesi Kapsamında Kalan Yerlerde Planlama
114
n. 1164 Sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda
114
o. Tabii Afetlerle İlgili Kanunlar Kapsamındaki Yerlerde
115
ö. Boğaziçi Alanında Planlama
117
p. Özelleştirme Programındaki Kuruluşlara Ait Taşınmalarda
118
r. Şehirlerin Marka Değerini Artırmaya Yönelik Projeler İçin Gerekli Alanlarda
118
s. Milletvekilleri Lojmanları
118
ş. Türk Boğazlar Bölgesinde
119
u. 6292 Sayılı Kanununa Göre Belirlenen Proje Alanlarında
120
ü. Kamu ve Özel Sektör Yatırımları İçin Gereken Alanlarda
121
v. Patlayıcı Madde Üretmek/İşlemek Üzere Kurulacak Tesislerde
121
y. Türk Silahlı Kuvvetlerine Ait Savunma ve Eğitim Amaçlı Alanlarda
122
z. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda
123
za. Taşınmaz Maliklerinin Dönüşüm Yaptıkları Durumda Planlama ve Plan Uygulama Yetkisi
123
zb. Maliklerin Dönüşümü Yapmadığı Durumlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkili Olması
123
zc. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının TOKİ Başkanlığını veya Belediyeleri Yetkilendirmesi
123
B. Kişi Yönünden Yetki Kuralları
125
1. Parselasyon İşleminin, Kamu İdarelerinin Parselasyon Yapmaya Yetkili Organları Tarafından Yapılması Zorunluluğu
125
b. İl Özel İdarelerinde
127
2. Parselasyon İşleminin Teknik Açıdan Yeterli Personel Tarafından Yapılması Gerekliliği
128
a. Meslek Türü Açısından Gereklilik
128
b. Mesleki Yeterlilik Şartı
128
c. İdarenin Parselasyon İşlemini Kendisinin Yapması Durumunda Müellifin Memur ya da Diğer Kamu Görevlisi Olması Şartı
130
C. Zaman Yönünden Yetki
131
III. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE ŞEKİL KURALLARI (DÜZENLEMENİN YAPILIŞ ŞEKLİ)
131
A. Düzenleme Alanının Tespiti ve Uygulayıcıların Görevlendirilmesi
134
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapılabilmesi İçin İmar Planı Şartı: İmar Planı Olmayan Alanda Düzenleme Yapılamaması
134
2. Düzenleme Sonucu Oluşturulacak İmar Parseli Sayısının Bir Önceki Yıl Verilen İnşaat Ruhsatından Az Olmaması Gerekliliği
136
4. Düzenleme Alanının, Düzenleme Ortaklık Payının Dengeli Çıkmasını Sağlayacak Şekilde Belirlenmesi
137
5. Bir İmar Adasından Küçük Alanda Parselasyon İşlemi Yapılamaması
140
6. Benzer İmar Koşulları Olan Bölgelerin Seçilmesi ve Uygulama İmar Planı Kararlarının Dikkate Alınması
142
7. Düzenleme Alanında Bulunan Tüm Parsellerin Uygulamaya Dahil Edilmesi Gerekliliği
143
8. Düzenleme Alanının Parsel Maliklerinin İsteği Üzerine Belirlenmesi
143
9. Uygulayıcıların Görevlendirilmesi
143
a. İdarelerin Kendi Personelleri Aracılığıyla Parselasyon Yapmaları
143
b. Parselasyon İşinin İhale Yoluyla Yaptırılması
144
c. Uygulayıcıların Uygulama Alanında Parseli Olup Olamayacağı
145
B. Tarım Arazileri, Meralar ve Sit Alanları İçin Gerekli İzinlerin Alınması ve Meraların Tescilinin Yanlış Şekilde Yapılması
145
a. Mutlak Tarım Arazileri, Özel Ürün Arazileri, Dikili Tarım Arazileri ve Sulu Tarım Arazileri
146
c. Tarım Arazileri İçin İzin Prosedürü
148
2. Mera, Yaylak ve Kışlaklar
149
a. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Önce İmar Planları Kapsamında Kalan Meralar
149
b. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Sonra İmar Planları Kapsamında Kalan Meralar
150
bb. İnceleme Raporunun Hazırlanması
151
bc. Mera Komisyonunun ve Defterdarlığın Uygun Görüşü ve Tescil
151
3. Sit Alanları İçin İzin Zorunluluğu
151
C. Gerekli Kayıt ve Haritaların Elde Edilmesi
152
1. Kadastro Haritalarının ve Diğer Teknik Belgelerin Temin Edilmesi
153
b. Döner Sermaye Ücretinin Yatırılması
155
c. Talep İstem Belgesinin Düzenlenmesi
155
d. Kadastro Müdürlüğünce Belgelerin ve Mülkiyet Haritalarının Hazırlanması
155
2. Onaylı İmar Planının ve Hâlihazır Haritanın Temini, Hâlihazır Haritanın Güncellenmesi
156
D. Kadastral Parsellerin Hâlihazır Haritaya Aktarılması
157
2. Aktarımım Kadastro Müdürlüğü Tarafından Kontrolü
157
3. Kadastro Görmemiş Alanlarda Yapılacak İşlemler
158
E. Düzenleme Sınırının Geçirilmesi
159
1. Düzenleme Sınırının Belediye Encümeni Tarafından Belirlenmesi Gerekliliği
159
2. Düzenleme Sınırının Geçirilmesiyle İlgili Kurallar
159
3. Düzenlemeye Giren Parsellerin Belirlenmesi
162
4. Düzenleme Sınırının ve Ayırma Çaplarının Encümen Tarafından Onaylanması
164
F. Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerin Tapu Kayıtlarının İstenmesi ve Tapu Kayıtlarında Belirtme Yapılması
164
1. Düzenlemeye Giren Parsellerin Bilgilerinin İstenmesi
164
2. Tapu Kayıtlarında Belirtme Yapılması
165
3. İmar Uygulamasına Alınan Parsellerde Satış, İfraz, Tevhit
166
4. Malik Hanesi Boş Olan Ya da Mülkiyeti Davalı Olan Parsellerde Yapılacak İşlem
167
b. Malik Hanesi Boş Olan Taşınmazlar
167
c. Mülkiyeti Davalı Olan Parseller
168
d. Tescilsiz İktisap Halleri
169
G. Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerin Yüzölçümlerinin Kontrolü
172
1. Yüzölçümü Kontrolünün Zorunluluğu
172
2. Yüzölçümü Kontrolünün Şekli
172
3. Yüzölçümü Düzeltmesinin Şekli
173
a. Tecviz Dahilinde Kalan Yüzölçümü Farklılıkları
173
b. Tecvizi Aşan Fakat Kaba Olmayan Yüzölçümü Farklılıkları
174
d. Kısmen Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerde Yapılacak İşlem
178
4. Yüzölçümü Farklılığı Tespit Edilmesi Durumunda Parselin Hangi Yüzölçümü İle Uygulamaya Dahil Edileceği
178
5. Yüzölçümü Düzeltmesi İşlemine Karşı Dava Açılması Durumu
178
H. Poligon Tesisi, Ölçü ve Hesap İşleri
178
I. Uygulama Haritaların Hazırlanması ve İmar Adalarının Teşekkülü
179
İ. İmar Adalarının Numaralandırılması, Krokilendirilmesi ve Aplikasyonu
180
1. İmar Adalarının Numaralandırılması
181
2. Ada Uygulama Krokilerinin Hazırlanması ve İmar Adalarının Zemine Uygulanması
181
3. İmar Adalarının Kesin Boyutlarının Tespiti
182
J. Tescil Harici Yerlerin Ölçümü ve Numaralandırılması
183
K. Parselasyon Haritasının Hazırlanması ve Kadastro Paftasıyla Çakıştırılması
184
2. Kadastro Parsellerinin Uygulama Haritasına Aktarılması
184
L. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplanması
185
1. Umumi Hizmetlere Ayrılacak Alanın Hesabı
185
a. Umumi Hizmet Alanları Toplamında Dikkate Alınacak (DOP’tan Karşılanabilecek) Alanlar
186
b. Şahıslar Tarafından Yapılan Bağışların Umumi Hizmetler Alanı Toplamından Düşülmesi
186
c. Kapanan Yolların DOP’tan Düşülüp Düşülmeyeceği
187
d. Hazine Ya da Belediye Tarafından Umumi Hizmetler İçin Tahsis Edilen Alanların DOP’tan Düşülmesi
187
e. Kamulaştırılacak Alanların Düşülmesi
188
f. Düzenleme Alanında Kalan Park, Yeşil Alan Gibi Tescil Harici Alanların Düşülmesi
188
2. Düzenleme Alanının (Katılım Kütlesinin) Yüzölçümünün Belirlenmesi
189
a. İhdasların Katılım Kütlesine Dahil Edilmesi
189
b. Daha Önceden DOP Kesintisi Yapılmış Fakat İmar Planı Değişikliği Olmamış Eski İmar Parsellerinin Düşülmesi
189
c. Değer Artışı Olmayan Parsellerin Katılım Kütlesinden Düşülmesi
190
d. Şahıslar Tarafından Bağışlanan Alanların Katılım Kütlesinden Düşülmesi
190
e. Hazine ya da Belediye Tarafından Umumi Hizmet Alanları İçin Terk Edilen Parsellerin Katılım Kütlesinden Düşülmesi
191
f. Kamulaştırılacak Alanın Katılım Kütlesinden Düşülmesi
191
g. Kamu Hizmetine Tahsisli Alanların Katılım Kütlesinden Düşülmesi
191
3. Düzenleme Ortaklık Payının Hesap Şekli
192
4. Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisinin ve Dağıtımının Yapılması
192
a. Genel Olarak Kesinti Şekli
192
b. Düzenleme Ortaklık Payından Oluşan Alanların Tescili
193
ba. Belediye Hizmetleriyle İlgili Alanların Belediye Adına Tescili
193
bb. Diğer Alanların Hazine Adına Tescili
193
bc. Hem Belediyelerin Hem Diğer Kurumların Hizmet Verebileceği Alanların Tescili
194
5. Düzenleme Ortaklık Payının Alınmadığı Durumlarda Yapılabilecek İşlemler
194
a. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesi
195
b. Kamu Taşınmazlarıyla Hisselendirme
196
6. Düzenleme Ortaklık Payının Yasal Orandan Fazla Çıkması Durumunda Yapılması Gereken İşlemler
196
b. Kamulaştırma Yapılması
198
M. Umumi Hizmet Alanları İçin Kamulaştırılacak Alanın Hesabı
199
2. Kamulaştırılacak Alanın Tespit Edilmesi
199
3. Kamulaştırma Yapacak İdare
199
4. Kamulaştırılacak Alanın Tescili
200
5. Kamulaştırılacak Alanların Kamu Mülkiyetine Alınması
201
6. Kamulaştırma Süresi
201
7. DOP Kesintisi Yapılan ve İkinci Kez Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerden Kamulaştırılacak Alan Kesintisi Yapılması
202
N. Kamu Tesisleri Alanına Tahsis
202
O. İmar Parsellerinin Teşkili (Geçici Parselleme)
203
Ö. Dağıtım Kurallarına ve Parsel Üretim Şekillerine Göre İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Müstakil, Hisseli ya da Kat Mülkiyeti Esasına Göre Dağıtımın Yapılması
203
1. Müstakil/Hisseli Parsel Verilmesi
204
2. Kat Mülkiyetine Göre Hisselendirme
204
3. Minimum Parsel Büyüklüğüne Uyulması
205
4. İmar Adalarının Parsellerinin Numaralandırılması
206
P. İmar Parsellerine Kesin Şeklin Verilmesi
206
R. Parselasyon Haritasının ve Cetvellerin Düzenlenmesi
207
1. Parselasyon Haritasının Düzenlenmesi
207
2. Özet Cetvelinin Düzenlenmesi
208
3. Mal Sahipleri Araştırma ve Özet Formu (Kadastro Parseline Sıralı)
210
4. Tescile Esas Dağıtım Cetveli (İmar Parseline Sıralı)
212
6. Parselasyon Planı Açıklama Raporunun Hazırlanması
213
S. Parselasyonun Onayı
214
1. Onay İçin Parselasyon Planı Dosyasında Bulunması Gereken Bilgi ve Belgeler
214
2. Onaylarda Dikkat Edilecek Hususlar
215
3. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları Dışında Onay
216
4. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde Onay
217
5. Büyükşehirlerde İlçe Belediyesi Tarafından Yapılan Parselasyonlarda Büyükşehir Belediyesi Onayı
217
6. Büyükşehirlerde Büyükşehir Belediyesi Tarafından Yapılan Parselasyonlarda Büyükşehir Belediyesi Onayı
217
Ş. Parselasyon İşlemlerinin İlanı ve İtiraz
217
3. Parselasyon İşlemlerine İtiraz
218
4. Askı İlanının Tebliğ Sayılması
218
T. Parselasyon Planlarının Kadastro Müdürlükleri Tarafından Kontrolü
219
2. Kontrol Yetkisinin Kapsamı ve Şekli
220
a. Düzenleme Sahasına Giren Parsellerin Ayırma Çapları, Özet Cetvelleri, Tahsis Cetvelleri, Dağıtım Cetvelleri Kontrolü
221
b. Röleve Ölçü Krokileri ve Yüzölçümü Hesapları Kontrolü
222
d. Kontrol Noktalarının Tesis, Röper, Ölçü, Hesap ve Kanavalarının Kontrolü
223
e. İmar Ada ve Parsellerinin Detay Noktalarının Konum Kontrolü
223
4. İşlemin Mali Yönü (Döner Sermaye Ücreti)
224
U. İmar Uygulamasının Tapuya Tescili, Beyan ve Şerhlerin Nakli
225
1. Genel Olarak Tescilin Şekli
225
2. Mülkiyeti Davalı Yerlerde İmar Uygulamasının Tescil Şekli
226
3. Kat Mülkiyetine Göre Hisselendirme
227
4. Kat İrtifakı Kurulmuş Parsellerin Tescili
228
5. Uygulamaya Tabi Tutulan Parsellerdeki Ayni veya Şahsi Hakların, İrtifak Haklarının, Rehinlerin, Şerhlerin, Beyanların, Takyitlerin Yeni İmar Parsellerine Aktarılması
228
6. Tescilde Maddi Hata Yapılması
230
7. Tescildeki Hatanın Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı
232
Ü. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Tebliği
232
1. Genel Tebligat Zorunluluğu
232
2. Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve Mazbut Vakıflara Ait Taşınmazlarla İlgili Tebligat Zorunluluğu
236
3. Tebligatın Kapsamı ve Tebligattaki Hatanın Parselasyon İşlemini Sakatlayıp Sakatlamayacağı
236
V. İlk Parselasyon Harcı ve Bu Harcın Yanlış Hesaplanmasının Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı
237
1. Genel Olarak İlk Parselasyon Harcı
237
4. Harçtaki Hatanın Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı
240
IV. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI İLE İLGİLİ İLKELER
240
A. Düzenleme Ortaklık Payının, Mülkiyet Hakkına ve Anayasaya Aykırı Olup Olmadığı
241
B. Düzenleme Ortaklık Payı Oranı
246
2. Düzenleme Ortaklık Payının Hesap Zorunluluğu/Bu Oranın İmar Planı ya da Meclis Kararıyla Belirlenememesi
247
3. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplamaya Göre Alınması ve En Fazla %45 Alınabilmesi
248
C. Düzenleme Ortaklık Payı Alınması İçin Parselasyon Yapma Zorunluluğu
249
D. İkinci Fazla Kez Düzenleme Ortaklık Payı Alınması
249
1. İmar Kanunu’nun 18. Maddesine Göre DOP Kesilmiş Parseller
249
3. 5233 sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Uygulamalarda İkinci Kez Düzenleme Ortaklık Payı Alınması
250
4. 2981 Sayılı Kanun’un 10. Maddesine Göre DOP Kesilmiş Parseller
251
5. İkinci Kez Yapılacak DOP Kesintisinin Uygulama Şekli
252
a. İmar Mevzuatına Uygun Ruhsatlı Yapıların Bulunduğu Parseller
252
b. İmar Mevzuatına Uygun Ruhsatlı Yapı Bulunmayan Parseller
252
E. Daha Önceden Kesinti Yapıldığı Halde Düzenleme Ortaklık Payı Alınabilecek Durumlar
253
1. 6785 sayılı İmar Kanununun 39. Maddesine Göre Terk Yapılmış Parseller
256
2. 3194 Sayılı İmar Kanunu’na Göre Terk Yapılan Parseller
257
3. 2981 sayılı Kanun’un 10/b Uygulaması Yapılmış Yerlerde
260
4. Belediye Yapı ve Yollar Kanunu’na Göre Terkler
262
5. Terk Edilen Miktarın DOP Miktarından Fazla Çıkması Durumunda İade Yapılıp Yapılamayacağı
262
F. Düzenleme Ortaklık Payının Tüm Parsellerden Eşit Şekilde Alınması
263
1. Genel Olarak Eşitlik Zorunluluğu
263
2. Düzenleme Ortaklık Payından Oluşması Gereken Yerlerin Hazine’den Karşılanması
264
G. Düzenleme Ortaklık Payından Karşılanabilecek Alanlar
267
7. Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanları
271
11. Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Tesis Alanları
272
14. Ağaçlandırılacak Alanlar
273
15. Rekreasyon Alanı Olarak Ayrılan Parseller ve Mesire Alanları
273
16. Toplu Taşıma İstasyonları ve Durakları
274
17. Resmî Kurum Alanı ve Belediye Hizmet Alanı
274
18. Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı
274
19. Taşkın Kontrol Tesis Alanları
274
20. Kamu Hizmeti İçin Planlanan Teknik Altyapı ve Trafo Alanları
274
21. Kamuya Ait Kreş ve Gündüz Bakım Evleri
275
22. Uygulama İmar Planı Kararı İle Getirilen Diğer Umumi Ve Kamu Hizmet Alanları
275
H. Düzenleme Ortaklık Payının Kesinti Sırası
275
I. Düzenleme Ortaklık Payının Değer Artışı Karşılığı Alınabilmesi ve Kamu Hizmetine Tahsisli Taşınmazlardan DOP Kesilememesi
276
V. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNDE DAĞITIM KURALLARI
278
A. Aynı Yerden Parsel Verilmesi İlkesi
278
1. Genel Olarak Aynı Yerden Parsel Verilmesi Zorunluluğu
279
2. İmar Kanunu’nun 18. Maddesi Kapsamında Yapılan Uygulamalarda Aynı Yerden Parsel Verilmesi Zorunluluğu
281
b. Hak Sahiplerine Aynı Yerden Parsel Tahsisi Olanağını Kaldıran Durumlar
282
ba. Hukuki Zorunluluk Halleri
283
baa. Kadastro Parselinin Düzenleme Ortaklık Payından Oluşturulması Gereken Alanda Kalması
284
bab. Kadastro Parselinin Umumi Hizmet Alanlarında Kalması
284
bac. Kadastro Parselinin Özel Mülkiyete Konu Olamayacak Alanda Kalması
285
bad. Kadastro Parselinin Resmi Hizmet Alanlarında Kalması
286
bb. Teknik Zorunluluk Halleri
286
bba. Aynı Parselden Yer Tahsis Edilmesi Gereken Birden Fazla Parsel ya da Hak Sahibi Bulunması
286
bbb. Müstakil İmar Parseli Oluşturamayacak Parseller
286
bc. Fiili Zorunluluk Halleri
288
bca. Taşınmazın Yapı Yapılamayacak Alanlarda Kalması
288
bcb. Mevcut Kullanım Şeklinden Farklı Bir Amaca Ayrılmış Alanda Kalan Taşınmazların Durumu
289
c. Başka Yerden Parsel Verilirken Dikkat Edilecek Hususlar
291
ca. En Yakın Yerden Parsel Verilmesi İlkesi
291
cb. Eşdeğer Yer Verilmesi İlkesi
291
cc. İlkeler Çatışması
293
cd. En Yakın Yerden ya da Eşdeğer Yerden Parsel Tahsisinde Yapılaşma Olmayan Alanların Tercih Edilmesi
294
3. 2981/10–c Uygulamalarında Aynı Yerden Parsel Verilmesi Sorunu
294
b. Aynı Yerden Parsel Verilmesini Engelleyen Durumlar
295
ba. 2981 sayılı Kanunun 14. Maddesinde Sayılan Durumlar
295
bb. Fiili, Hukuki ve Teknik Zorunluluk Halleri
297
bc. Hissenin Bedele Dönüştürülmesi Hali
297
c. Aynı Yerden Parsel Verilememesi Halinde Yapılacak İşlem
297
ca. Başka Yerden Arsa Tahsisi
298
cb. Enkaz Bedeli Ödenmesi
298
B. Parselasyon İşlemlerinde Hisse Çözümü
299
2. Hisse Çözümünün Mümkün Olduğu Durumlar
300
a. Ek 1. Madde Uygulamaları
301
aa. Genel Olarak Ek 1. Madde Uygulamaları
301
ab. Ek 1. Madde Uygulamalarının Şartları
302
ac. Şartların Denetimi
306
b. Paydaşların Muvafakati ya da Anlaşması
306
c. Kayden Hisseli Fiilen Müstakil Parseller
307
d. 2981/10–c Uygulamasında Hisse Çözümü
308
C. Korunmasında Sakınca Olmayan Yapıların Tek Bir İmar Parselinde Bırakılması
310
2. Tescilli Yapılarda
310
D. Müstakil Parsel Verilmesi Zorunluluğu
311
2. Hisselendirmenin Mümkün Olduğu Durumlar
314
3. Hisselendirme Halinde Yapılabilecek İşlemler
315
E. Kat Mülkiyetine Tabi Taşınmazlarda Şuyulandırma ve Kat Mülkiyetinin Bozulmaması İçin Yapılabilecek İşlemler
316
F. Kooperatif Evleri, Siteler, Toplu Konut Alanlarında Parselasyon Planlarının Düzenlenmesi
317
G. Hisse Yerine Bedel Verilmesi
318
1. 2981 sayılı Kanun Uyarınca Yapılacak İşlemlerde
318
2. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. Madde Uyarınca Yapılacak İşlemlerde
319
H. Mevcut Yapılaşmanın Dikkate Alınması
320
VI. KONU YÖNÜNDEN HUKUKA AYKIRILIK HALLERİ
320
1. Genel Olarak İmar Planı Şartı
320
2. Parsel Maliklerinin Muvafakatinin Gerekmemesi
320
3. Yapılı ve Yapısız Parsellerin Uygulamaya Tabi Tutulabilmesi
322
4. Encümen Kararında Belirtilmeyen Taşınmazların Arazi ve Arsa Düzenlemesine Tabi Tutulması
323
5. Daha Önceden İmar Uygulamasına Tabi Tutulmuş Taşınmazların İkinci Kez Parselasyon Yapılıp Yapılamayacağı
323
B. Kamu Mallarının İmar Uygulamasın Tabi Tutulması
325
3. Kamu Mallarının Özellikleri
328
4. Kamu Mallarının Türleri
330
5. Hizmet Mallarında İmar Uygulaması
330
a. Genel Olarak Hizmet Malları
330
b. Hizmet Mallarının İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
331
bb. Üzerinde Tesis Bulunmayan Resmi Kurum Alanlarının Durumu
332
bc. Üzerinde Hizmet Binası ya da Tesis Bulunan Parsellerin Durumu
333
c. Hizmet Mallarından Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisi
334
6. Orta Mallarının İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
336
a. Genel Olarak Orta Malları
336
b. Meraların Uygulamaya Tabi Tutulması
336
ba. Mera Kanunu’ndan Önceki Dönem
337
bb. Mera Kanunu’ndan Sonraki Dönem
342
c. Yolların Parselasyona Tabi Tutulması
342
d. Özel Parselasyon Yapılan Alanlarda Kamu Alanları İçin Ayrılan Alanlar
343
7. Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
343
b. Tarıma Elverişli Olmayan Tescil Harici Alanlar
345
c. Kıyılarda ve Sahil Şeritlerinde İmar Uygulaması
345
d. Düzenleme Sahasında Kalan Ormanların Durumu
352
e. Genel Sular ve Bunların Metrukatı
354
f. Mezarlıkların İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
355
8. Kamu Mallarında Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Yok Hükmünde Olması
356
C. 2/B Alanlarının Düzenlemeye Tabi Tutulması
358
D. Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların İmar Uygulamasına Tabi Tutulması
361
1. Koruma Amaçlı İmar Planı Şartı
362
2. Geçiş Döneminde Parselasyon Yapılamaması
362
E. Sulak Alanların Düzenlemeye Tabi Tutulması
362
F. Askeri Yasak Bölgelerin ve Güvenlik Bölgelerinin Parselasyona Tabi Tutulması
363
G. Düzenleme Alanındaki Kapanan Yolların Durumu
363
1. Hazine Adına Tescil Edilmesi Gerekenler
364
a. İmar Kanunu’nun 11. Maddesi veya Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun’un 7. Maddesi Kapsamında Terk Edilen Yerlerin Durumu
365
b. Karayolları Genel Müdürlüğü Tarafından Satın Alma, Kamulaştırma veya Maliye Bakanlığından Devralınmak Suretiyle Edinilen ve Sonrasında Yol Ağı İçin Terk Edilen Yollar
367
c. Turizmi Teşvik Kanunu Kapsamında Kalan Yollar
368
d. Afet Bölgesi İçinde İmar Planına Göre İnşaat Alanında Kalan Yollar
369
e. Savunma ve Güvenlik Amaçlı Alanlarda İhdas Edilen Yollar
370
2. Organize Sanayi Bölgeleri İçinde Kapanan Yoların OSB Adına Tescil Edilmesi
370
3. Kapanan Diğer Yollar ve Meydanlar
370
H. Malikleri Tarafından Kamu Hizmetleri İçin Terk Edilen Yerlerin Durumu
371
1. Anayasa Mahkemesi’nin Görüşü
373
2. Yargıtay’ın Görüşü
374
3. Danıştay’ın Görüşü
376
4. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Uygulaması
378
5. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü
379
a. Malikin İade Beklentisinin Mülkiyet Hakkı Kapsamına Girip Girmeyeceği
379
b. Terk Edilen Fakat Terk Amacında Kullanılamayan Taşınmazların Eski Malike İade Edilmemesinin Mülkiyet Hakkına Aykırılığı
381
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİNE İTİRAZ VE DAVA
B. İtirazın Yapılacağı Merci
388
C. İtirazı Karara Bağlanması İçin Süre
388
II. İPTAL DAVASININ ÖN KOŞULLARI
389
B. İdari Merci Tecavüzü
392
1. Tapu Maliklerinin Ehliyeti
393
b. Paylı Mülkiyette Bulunan Taşınmazlar Açısından Paydaşların Dava Açma Ehliyeti
395
c. Elbirliği Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazlar Açısından Ortakların Dava Açma Ehliyeti
396
d. Tapu Malikleri Açısından Menfaatin Devamı Şartı
397
2. Malik Olmayan Kişilerin Ehliyeti
398
a. Meslek Odalarının ve Semt/Mahalle/Kent Sakinlerinin Dava Açma Ehliyeti
399
b. Zilyedin Dava Açma Ehliyeti
399
c. Sınırlı Ayni Hak Lehtarının Dava Açma Ehliyeti
400
d. Kuvvetlendirilmiş Alacak Hakkı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti
400
e. Alacak Hakkı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti
401
f. Yapı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti
401
g. Yatırımcıların Dava Açma Ehliyeti
403
h. Taşınmazın Mülkiyetini Tescilden Önce İktisap Eden Kişilerin Dava Açma Ehliyeti
403
ı. Satış Vaadi Alacaklısının Dava Açma Ehliyeti
404
D. Parselasyon İşleminin Kesin ve İcrai İşlem Niteliği
405
1. Encümene İtiraz Edilmişse Dava Açma Süresi
408
2. Encümene İtiraz Edilmemişse Dava Açma Süresi
410
3. Tebligat Yapılmayan Parselasyona Karşı Dava Açmada Hak Düşürücü Süre
414
b. Anayasa Mahkemesi Kararı
414
c. Kanunun Yürürlüğünden Önce Yapılan Parselasyon İşlemleri Açısından
417
4. İşlem Yok Hükmünde İse Dava Açma Süresi
419
5. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. Maddesine Göre Başvuru Halinde Dava Açma Süresi
420
G. Dilekçenin 2577 sayılı Kanun’un 3. ve 5. Maddesine Uygun Olması
423
1. Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Hususlar
423
2. Birden Fazla İşleme Karşı Tek Dilekçe ile Dava Açılması
424
3. Birden Fazla Kişinin Tek Dilekçe ile Dava Açması
426
III. DAVANIN ESASININ GÖRÜLMESİ
427
A. Arazi ve Arsa Düzenlemesine Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Müessesi
427
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesinde Bilirkişiye Başvurulmasını Gerektiren Haller
428
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerine Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Olarak Görevlendirilebilecekler
429
B. Yürütmenin Durdurulması
430
1. Yürütmeyi Durdurma Kararı Verilmesi
430
2. Yürütmeyi Durdurma Kararının Uygulanması
431
C. İptal Davasının Karara Bağlanması
432
1. Uygulama İmar Planı– Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemi
432
a. Parselasyona Karşı Açılan Davada İmar Planının İptalinin İstenebilmesi
432
b. Parselasyona Karşı Açılan Davada İmar Planının İptali İstenmişse
433
c. Parselasyona Karşı Açılan Davada İmar Planının İptali İstenmemişse
434
d. İmar Planı Zaten İptal Edilmişse
434
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Kısmen mi, Tamamen mi İptal Edileceği Sorunu
435
3. İptal Kararının Tapu Siciline Etkisi
437
4. Parselasyona İlişkin İlk Derece Mahkeme Kararlarının Temyizi
438
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN İPTALİNE İLİŞKİN YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMESİ
II. YERİNE GETİRME ZORUNLULUĞU
440
III. YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMESİ İÇİN İDAREYE BAŞVURU
441
A. İdareye Başvurunun Zorunlu Olup Olmadığı
441
B. Başvuruda Süre ve Zaman Aşımı
441
IV. YERİNE GETİRME ŞEKLİ
442
A. Şekil Eksikliklerine Dayalı İptallerde
442
B. Parsel Bazlı İptallerde
443
C. Uygulamanın Tamamının İptali Halinde
443
1. Kök Parsele Dönüş Zorunluluğu
443
2. İptal Kararından Önce Mülkiyeti Değişen Taşınmazların Durumu
445
3. İptal Kararından Sonra Mülkiyeti Değişen Taşınmazların Durumu
445
4. Düzenleme Ortaklık Payının İadesi Meselesi
447
5. Bedele Dönüştürme Var İse
448
D. Geri Dönüşümün Yapılamaması Durumu
448
E. Hatalı Parselasyon Planlarının İdarece Düzenlenmesi
449
V. YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMEMESİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER
450
A. İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davası Açılması
451
1. Eski Kaydın İhyası Davası Açılması İçin Parselasyonun İdari Yargı Kararı İle İptal Edilmesi Gerekliliği
451
2. Yok Hükmünde Olan Parselasyonlar İçin Doğrudan İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davası Açılması
454
3. İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davasında Görev Meselesi
454
a. Uyuşmazlık Mahkemesinin Görüşü
455
b. Danıştay’ın Görüşü
457
c. Yargıtay’ın Görüşü
458
B. Parselasyonun İptaline İlişkin Yargı Kararını Uygulamayan İdare Aleyhine Tazminat Davası Açılması
463
2. Tam Yargı Davasının Ön Koşulları
463
b. İdari Merci Tecavüzü (İdareye Başvurunun Zorunlu Olup Olmadığı)
463
d. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı
468
ea. Tam Yargı Davası Açma Süresi
469
eb. Sürenin Başlangıcı
469
3. Tam Yargı Davasının Esası
469
C. Kamu Görevlisi Hakkında Şikayette Bulunma ve Tazminat Davası Açılması
470
2. Kamu Görevlisi Aleyhine Tazminat Davası Açılması
471