1. Çalışmanın Amacı, Kapsamı ve Önemi
25
2. Sorunsal: Türk Yargı Sisteminde Gerekçe Standardı ve Gözlemlenen
3. Terminoloji: "Gerekçe Hakkı", "Yeterli Gerekçe", "Yetersiz Gerekçe", "Şekli
4. Yöntem: Normatif Analiz ve İçtihat İncelemesi
34
GEREKÇE HAKKININ NORMATİF ÇERÇEVESİ
I. ULUSAL HUKUKTA GEREKÇE HAKKI
37
A. Anayasal Dayanaklar
37
1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde 141/3: Doğrudan
2. Anayasa Madde 36 (Hak Arama Hürriyeti ve Adil Yargılanma Hakkı)
3. Anayasa Madde 2 (Hukuk Devleti İlkesi) ve Gerekçe Zorunluluğu
1. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Kapsamında Gerekçe (Örn.
2. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Kapsamında Gerekçe
46
C. Anayasa Mahkemesi İçtihatlarında Gerekçe Hakkı
49
1. Bireysel Başvuru Kararlarında Gerekçe Standardının Belirlenmesi
49
2. Tipik İhlal Örnekleri
51
3. Önemli Emsal Kararlar
55
II. ULUSLARARASI HUKUKTA GEREKÇE HAKKI
57
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve AİHM İçtihatları
57
1. AİHS Madde 6/1 (Adil Yargılanma Hakkı) Kapsamında Gerekçe
2. Gerekçenin Kapsamı ve Niteliği Konusundaki AİHM Standartları
60
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Türkiye Hakkındaki
Kararlarında Gerekçe Hakkı
63
a. Tespit Edilen İhlaller ve Nedenleri
63
b. Önemli Emsal Kararlar
65
GEREKÇELİ KARAR HAKKININ FONKSİYONLARI VE ÖNEMİ
I. BİREYLER AÇISINDAN ÖNEMİ
69
A. Kararı Anlama ve Hukuki Güvenlik
69
B. Etkin Başvuru Yollarını Kullanabilme
71
C. Keyfiliğe Karşı Koruma
72
II. YARGI SİSTEMİ AÇISINDAN ÖNEMİ
74
A. Kanun Yolu Denetiminin Etkinliği
74
B. İçtihat Geliştirme ve Hukukun İlerletilmesi
76
C. Yargıya Güvenin Sağlanması
78
D. Özdenetim Mekanizması Olarak Gerekçe
80
UYGULAMADA GEREKÇE HAKKININ İHLALİ:
I. GEREKÇESİZ KARARLAR
83
II. ŞEKLİ / GÖRÜNÜŞTE GEREKÇE
85
A. Basmakalıp (Stereotyped/Boilerplate) İfadeler ve Kopyala–Yapıştır
1. Basmakalıp / Şablon İfadeler:
87
2. Kopyala–Yapıştır Yöntemi:
88
B. Kanun Metninin Tekrarı ile Yetinme
90
III. YETERSİZ / YARIM GEREKÇE
92
A. Tarafların Esaslı İddia ve Savunmalarının Karşılanmaması
94
B. Delillerle Hüküm Arasındaki Mantıksal Bağlantının Kurulmaması
96
C. Çelişkili Gerekçeler
100
IV. FARKLI YARGI ORGANLARI VE AŞAMALARINDAKİ GÖRÜNÜMLERİ
103
A. İddianameler ve Esas Hakkında Mütalaalar
104
1. İddianame (Indictment):
104
2. Esas Hakkında Mütalaa (Prosecutor's Opinion on the Merits):
105
B. İlk Derece Mahkemesi Kararları (Ceza ve Hukuk)
107
C. Bölge Adliye Mahkemesi Kararları
109
D. Yargıtay Kararları
112
TARTIŞMA VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. YETERSİZ GEREKÇENİN YOL AÇTIĞI SORUNLAR
117
II. GEREKÇE KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK ÖNERİLER
119
A. Eğitim ve Farkındalık
119
B. Kanun Yolu Denetiminde Gerekçe Standardının Yükseltilmesi
122
C. İyi Uygulama Örneklerinin Yaygınlaştırılması
124
1. İyi Örneklerin Tespiti
124
2. Yaygınlaştırma Mekanizmaları
124
3. Yaygınlaştırmanın Faydaları:
125
D. İş Yükü ve Diğer Yapısal Faktörlerin Etkisi
126
1. Ağır İş Yükü Sorunu
126
2. Diğer Yapısal Faktörler
127
3. Sistemsel Çözüm İhtiyacı
127
E. Teknolojiden Yararlanma
128
A. Araştırmanın Temel Bulgularının Vurgulanması
131
B. Gerekçe Hakkının Hukuk Devletinin Vazgeçilmez Bir Unsuru
Olduğunun Tekrar Teyidi
132
C. Tüm Hukukçulara Yönelik Bir Değerlendirme ve Çağrı
132
GEREKÇELİ KARAR YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDE SORUMLULUK
I. YARGI MENSUPLARININ (HÂKİM VE SAVCILARIN) SORUMLULUĞU
135
1. Devletin Hukuki Sorumluluğu (HMK m. 46 Çerçevesinde Tazminat ve
2. Disiplin Sorumluluğu (HSK Denetimi)
136
3. Cezai Sorumluluk (TCK m. 257 Kapsamında Görevi Kötüye Kullanma)
137
II. AVUKATIN SORUMLULUĞU
138
1. Hukuki Sorumluluk (Müvekkile Karşı Vekalet Sözleşmesinden Doğan
Tazminat Sorumluluğu)
138
2. Disiplin Sorumluluğu (Avukatlık Kanunu Kapsamında Mesleki
3. Cezai Sorumluluk (İstisnai Haller)
139
III. YARGISAL BAĞIMSIZLIK VE HESAP VEREBİLİRLİK DENGESİ
139
Okuyucuya Not (Soru–Cevap Bölümü İçin Giriş Paragrafı):
143
A. ANAYASA MAHKEMESİ, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ ADİL YARGILANMA
HAKKININ TEMEL BİR UNSURU OLDUĞUNU VE BU HAKKIN ANAYASA'NIN
36. MADDESİ İLE GÜVENCE ALTINA ALINDIĞINI YİNELEMEKTEDİR.
KARARLARIN GEREKÇELİ OLMASI, YARGILAMANIN ŞEFFAFLIĞINI
SAĞLAMAKTA, TARAFLARIN KARARLARI ANLAMALARINA VE KANUN
YOLLARINA ETKİLİ BİR ŞEKİLDE BAŞVURMALARINA OLANAK
TANIMAKTADIR. BU NEDENLE, GEREKÇESİZ VEYA YETERSİZ GEREKÇELİ
KARARLAR, ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİ ANLAMINA GELMEKTEDİR
144
SORU 1 : Anayasa’nın 36. Maddesi gerekçeli karar hakkını açıkça
belirtemese de, bu hak adil yargılanma hakkı kapsamında nasıl
SORU 2 : Gerekçeli karar hakkının kapsamı ve sınırları nelerdir? Yetersiz
gerekçe adil yargılanma ihlali sayılır mı?
145
SORU 3 : Gerekçeli karar hakkının ihlal edilmesi durumunda, bireylerin
başvurabileceği hukuki yollar nelerdir?
146
SORU 4 : AİHM’ne göre, mahkeme kararlarında gerekçenin yeterli
sayılması için hangi temel unsurları içermesi gerekmektedir?
146
SORU 5 : Gerekçeli karar hakkının ihlal edilmesi durumunda, başvuru
yolları ve olası sonuçları nelerdir?
147
SORU 6 : Mahkemelerin her iddiaya ayrı ayrı cevap verme zorunluluğu
olmamasına rağmen, gerekçeli kararda hangi tür iddialara
mutlaka yanıt verilmelidir?
148
B. YARGITAY, KARARLARINDA GEREKÇENİN, HÜKMÜN DAYANAĞI OLAN TÜM
DELİLLERİN TARTIŞILIP DEĞERLENDİRİLDİĞİNİ, TARAFLARIN İDDİA VE
SAVUNMALARININ KARŞILANDIĞINI, UYUŞMAZLIK KONUSU VAKIALARIN
HUKUKİ NİTELENDİRMESİNİN YAPILDIĞINI VE KANUN HÜKÜMLERİNİN
DOĞRU UYGULANDIĞINI GÖSTERECEK NİTELİKTE OLMASINI
ARAMAKTADIR. ŞEKLİ VE YETERSİZ GEREKÇELER, YARGITAY TARAFINDAN
BOZMA NEDENİ SAYILMAKTADIR
149
SORU 7 : Yargıtay’ın kararlarında yeterli gerekçe ne anlama gelmektedir?
149
SORU 8 : Yetersiz gerekçe sunulan mahkeme kararlarının Yargıtay
tarafından bozulmasının sonuçları nelerdir?
150
SORU 9 : Alt mahkemeler Yargıtay’ın gerekçe standartlarını karşılamak
için ne gibi önlemler almalıdır?
150
C. ANAYASA MAHKEMESİ, BİR KARARIN GEREKÇESİNİN YETERSİZ
SAYILABİLMESİ İÇİN, KARARDA DAVANIN SONUCUNU ETKİLEYEBİLECEK
NİTELİKTEKİ ÖNEMLİ İDDİALARIN VE SAVUNMALARIN KARŞILANMAMIŞ
OLMASINI VEYA DELİLLERLE VARILAN SONUÇ ARASINDAKİ MANTIKSAL
BAĞIN KURULMAMIŞ OLMASINI YETERLİ GÖRMEKTEDİR. BU TÜR
EKSİKLİKLER, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ ÖZÜNÜ ZEDELEMEKTE VE ADİL
YARGILANMA HAKKINI İHLAL ETMEKTEDİR
151
SORU 10 : Anayasa Mahkemesi’ne göre bir mahkemenin gerekçesi ne
zaman yetersiz sayılır?
151
SORU 11 : Gerekçesi yetersiz bir mahkeme kararı adil yargılanma hakkını
SORU 12 : Mahkeme kararlarında hangi tür eksiklikler gerekçenin yetersiz
sayılmasına yol açar?
153
D. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ, “YETERSİZ GEREKÇE” KAVRAMINI,
ULUSAL MAHKEMELERİN KARARLARINDA SUNDUKLARI GEREKÇELERİN,
BAŞVURANIN ŞİKAYETLERİNİ YETERİNCE ELE ALMAMASI VE TATMİN EDİCİ
BİR YANIT VERMEMESİ DURUMU OLARAK TANIMLAMAKTADIR.
MAHKEMELER, YALNIZCA SOYUT VE GENEL İFADELERLE YETİNMEYİP,
SOMUT OLAYIN ÖZELLİKLERİNE VE TARAFLARIN ARGÜMANLARINA ÖZGÜ
GEREKÇELER SUNMALIDIR
153
SORU 13 : AİHM’si ve bu kararlara göre “yetersiz gerekçe” tam olarak ne
SORU 14 : Mahkeme kararlarında “yetersiz gerekçe” olarak kabul edilen
yaygın durumlar veya örnekler nelerdir?
154
SORU 15 : Başvurucular “gerekçenin yetersiz olduğunu” iddia ettiklerinde
ne gibi beklentileri karşılamaları gerekmektedir?
155
SORU 16 : “Şekli gerekçe” nedir?
156
SORU 17 : Bir mahkeme kararında “şekli gerekçe” bulunmasının sonuçları
SORU 18 : Mahkeme kararlarında “şekli gerekçe” olarak kabul edilebilecek
ifade veya gerekçe türlerine örnek verebilir misiniz?
158
SORU 19 : Şekli gerekçeden kaçınmanın ötesinde, mahkeme kararlarında
iyi bir gerekçenin amacı ve önemi nedir?
160
E. ANAYASA MAHKEMESİ, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ SADECE NİHAİ
KARARLAR İÇİN DEĞİL, ARA KARARLAR İÇİN DE GEÇERLİ OLDUĞUNU
VURGULAMAKTADIR. ARA KARARLARIN DA, YARGILAMA SÜRECİNİ VE
TARAFLARIN HAKLARINI ETKİLEYEBİLECEK NİTELİKTE OLMASI NEDENİYLE,
MAKUL VE YETERLİ BİR GEREKÇEYE DAYANMASI GEREKMEKTEDİR.
GEREKÇESİZ ARA KARARLARI, USUL EKONOMİSİ İLKESİNE AYKIRI VE KEYFİ
UYGULAMALARA YOL AÇABİLİR.
161
SORU 20 : Anayasa Mahkemesi’nin ara kararlar için gerekçeli karar hakkı
konusundaki temel görüşü nedir?
161
SORU 21 : Gerekçesiz ara kararların usul ekonomisi ve adil yargılanma
SORU 22 : Mahkemeler ara kararlarında ne tür gerekçeler sunulmalıdır?
“Makul ve yeterli gerekçe” kavramı ne anlama gelir?
162
SORU 23 : Ara kararların gerekçeli olması, yasa yollarına başvuru ve
denetim mekanizmaları açısından ne gibi önem taşır?
163
F. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ, GEREKÇE YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN
MUTLAK OLMADIĞINI VE HER DAVADA AYNI DETAY DÜZEYİNDE GEREKÇE
ARANMAYABİLECEĞİNİ KABUL ETMEKLE BİRLİKTE, ULUSAL
MAHKEMELERİN, ÖZELLİKLE KARMAŞIK DAVALARDA VE TEMEL HAK VE
ÖZGÜRLÜKLERİ İLGİLENDİREN KONULARDA DAHA ÖZENLİ VE KAPSAMLI
GEREKÇELER SUNMALARI GEREKTİĞİNİ BELİRTMEKTEDİR.
164
SORU 24 : AİHM’ne göre gerekçe gösterme yükümlülüğünün kapsamı
davadan davaya nasıl değişmektedir?
164
SORU 25 : Karmaşık davalarda daha kapsamlı gerekçe sunulmasının amacı
SORU 26 : Makul gerekçe kavramı AİHM kararlarında ne anlama
G. YARGITAY CEZA GENEL KURULU, CEZA YARGILAMASINDA GEREKÇENİN,
SANIĞIN SUÇLULUĞUNA İLİŞKİN DELİLLERİN VE BU DELİLLERDEN VARILAN
KANAATİN AÇIKÇA ORTAYA KONULMASINI ZORUNLU KILDIĞINI
BELİRTMEKTEDİR. GEREKÇEDE, SADECE MAHKUMİYET HÜKMÜNÜN
DAYANAKLARI DEĞİL, AYNI ZAMANDA BERAAT VEYA CEZA VERİLMESİNE
YER OLMADIĞI KARARLARININ DA HUKUKİ VE FİİLİ SEBEPLERİ
SORU 27 : Beraat kararları için gerekçe gösterme zorunluluğu,
mahkumiyet kararlarıyla aynı düzeyde midir?
166
SORU 28 : Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na göre, beraat ve ceza verilmesine
yer olmadığı kararlarının gerekçesi neleri içermelidir?
167
SORU 29 : Gerekçeli karar uygulamasının ceza yargılamasındaki temel
amaçları nelerdir ve bu amaçlar özellikle beraat kararları
açısından nasıl önem taşır?
167
H. ANAYASA MAHKEMESİ, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ, HUKUK DEVLETİ
İLKESİNİN VE YARGIYA GÜVENİN SAĞLANMASI AÇISINDAN VAZGEÇİLMEZ
BİR UNSUR OLDUĞUNU VURGULAMAKTADIR. YETERLİ VE İKNA EDİCİ
GEREKÇELER, YARGI KARARLARININ MEŞRUİYETİNİ ARTIRMAKTA VE
TOPLUMUN ADALET SİSTEMİNE OLAN İNANCINI GÜÇLENDİRMEKTEDİR
168
SORU 30 : Anayasa Mahkemesi’nin “gerekçeli karar hakkı” ile ilgili
vurguladığı hukuk devleti ve yargıya güven ilkeleri nelerdir?
168
SORU 31 : ”Gerekçeli karar hakkı” Anayasa ve ilgili kanunlar tarafından
nasıl güvence altına alınmıştır?
169
SORU 32 : Yeterli ve ikna edici bir gerekçe mahkeme kararlarının
meşruiyetini ve yargıya güveni nasıl etkiler?
169
I. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ,
TARAFLARIN KARARA KARŞI ETKİLİ BİR ŞEKİLDE İTİRAZ EDEBİLMELERİ VE
KANUN YOLLARINI KULLANABİLMELERİ İÇİN ZORUNLU OLDUĞUNU
BELİRTMEKTEDİR. YETERSİZ GEREKÇELER, KANUN YOLU DENETİMİNİ
ANLAMSIZ HALE GETİRMEKTE VE ETKİLİ BAŞVURU HAKKINI İHLAL
SORU 33 : Gerekçeli karar hakkı tam olarak ne anlama gelmektedir ve
SORU 34 : Yetersiz gerekçe sunulan mahkeme kararlarının sonuçları
SORU 35 : Gerekçeli karar hakkı ile etkili başvuru hakkı arasındaki ilişki
SORU 36 : AİHM’si ve AYM’si bu konuda hangi ihlallere dikkat
J. YARGITAY, GEREKÇENİN KENDİ İÇİNDE ÇELİŞKİLİ OLMAMASI GEREKTİĞİNİ
VE KARARIN FARKLI BÖLÜMLERİNDE VEYA FARKLI GEREKÇELENDİRME
UNSURLARINDA BİRBİRİNE ZIT İFADELERİN YER ALMASININ, GEREKÇENİN
BÜTÜNLÜĞÜNÜ VE İNANDIRICILIĞINI ZEDELEYECEĞİNİ BELİRTMEKTEDİR.
ÇELİŞKİLİ GEREKÇELER, KARARIN ANLAŞILMASINI ZORLAŞTIRMAKTA VE
HUKUKİ DENETİMİ ENGELLEMEKTEDİR
173
SORU 37 : Yargıtay’ın kararlarında çelişkili gerekçe bulunmasının hukuki
SORU 38 : Gerekçe ve hüküm arasındaki çelişki ne anlama gelir ve
mahkemeler bu tür çelişkileri nasıl önlemelidir?
175
SORU 39 : Adil yargılanma hakkı ve kararların gerekçeli olması ilkeleri
bağlamında, çelişkili gerekçenin yarattığı sorunlar nelerdir?
176
K. ANAYASA MAHKEMESİ, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ İHLAL EDİLDİĞİ
DURUMLARDA, YENİDEN YARGILAMA YAPILMASINA KARAR VERMEKTEDİR.
BU KARAR, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ ÖNEMİNİ VE İHLALİNİN
SONUÇLARINI GÖSTERMEKTEDİR. YENİDEN YARGILAMA, HAK İHLALİNİN
GİDERİLMESİ VE ADİL YARGILANMANIN YENİDEN TESİS EDİLMESİ İÇİN
SORU 40 : Gerekçeli karar hakkı ihlallerinde Anayasa Mahkemesi’nin
yeniden yargılama kararı verme sıklığı nedir?
177
SORU 41 : Anayasa Mahkemesi hangi tür gerekçeli karar eksikliklerini ihlal
olarak değerlendiriyor?
178
SORU 42 : Yeniden yargılama kararları sonrasında, ilk mahkemelerdeki
yargılama süreçleri nasıl ilerliyor ve sonuçlanıyor?
178
L. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ, TÜRKİYE ALEYHİNE VERDİĞİ BİRÇOK
KARARDA, TÜRK MAHKEMELERİNİN GEREKÇELERİNİN YETERSİZLİĞİNİ VE
ŞEKİLSEL OLDUĞUNU TESPİT ETMİŞTİR. BU KARARLAR, TÜRK YARGI
SİSTEMİNDE GEREKÇE STANDARDININ YÜKSELTİLMESİ VE UYGULAMADAKİ
EKSİKLİKLERİN GİDERİLMESİ GEREKTİĞİNİ ORTAYA KOYMAKTADIR
179
açılardan eleştirmektedir?
179
SORU 44 : Bu AİHM kararları Türk yargı sisteminde gerekçe standartlarının
yükseltilmesi için ne gibi sonuçlar doğurmuştur?
180
SORU 45 : AİHM’in gerekçe yetersizliği nedeniyle Türkiye aleyhine verdiği
önemli kararlardan örnekler nelerdir?
181
M. ANAYASA MAHKEMESİ, ÖZELLİKLE ONAMA KARARLARINDA DAHİ, İLK
DERECE MAHKEMESİ KARARININ GEREKÇESİNİ AYNEN TEKRAR ETMEK
YERİNE, KANUN YOLU İNCELEMESİ SONUCUNDA ULAŞILAN KANAATİ VE
ONAMA NEDENLERİNİ KISACA DA OLSA BELİRTMEK GEREKTİĞİNİ
VURGULAMAKTADIR. ONAMA KARARLARININ GEREKÇESİZ OLMASI,
KANUN YOLU DENETİMİNİN ETKİNLİĞİNİ AZALTMAKTADIR
182
SORU 46 : Yargıtay’ın onama kararlarında gerekçe belirtmesinin amacı
SORU 47 : Gerekçesiz onama kararları kanun yolu denetimini neden ve
nasıl olumsuz etkiler?
182
SORU 48 : Yargıtay onama kararlarında ne tür gerekçeler sunmalıdır?
183
N. ANAYASA MAHKEMESİ, GEREKÇELİ KARAR HAKKININ, SADECE DAVANIN
TARAFLARI İÇİN DEĞİL, TÜM TOPLUM İÇİN ÖNEMLİ OLDUĞUNU
BELİRTMEKTEDİR. GEREKÇELİ KARARLAR, HUKUKİ ŞEFFAFLIĞI
SAĞLAMAKTA, YARGISAL UYGULAMALARI ÖNGÖRÜLEBİLİR KILMAKTA VE
HUKUKUN GELİŞİMİNE KATKIDA BULUNMAKTADIR. BU NEDENLE,
GEREKÇELİ KARAR HAKKI, KAMU YARARINI DA İLGİLENDİREN TEMEL BİR
SORU 49 : Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli karar hakkının toplum için
önemi konusundaki görüşleri nelerdir?
184
SORU 50 : Gerekçeli kararların hukuki şeffaflık ve yargısal öngörülebilirlik
SORU 51 : Türk hukuk sisteminde gerekçeli karar hakkının yasal
dayanakları ve uygulama biçimleri nelerdir?
185
FARKLI HUKUK ALANLARI İÇİN ÖRNEK GEREKÇE PARAGRAFLARI
A. CEZA HUKUKU ÖRNEKLERİ:
187
1. İddianame Gerekçe Bölümü (Hırsızlık – TCK m )
187
2. Esas Hakkında Mütalaa Gerekçe Bölümü (Hırsızlık – TCK m )
189
3. Tutuklama Talebi Gerekçe Bölümü (Silahlı Yağma – TCK m. )
191
4. Tutuklama Kararı Gerekçe Bölümü (Silahlı Yağma–TCK m.149)
194
5. Adli Kontrol Kararı Gerekçe Bölümü (Silahlı Yağma – TCK m. )
197
6. Tutukluluğa İtirazın Reddi Kararı Gerekçesi (Silahlı Yağma – TCK m. )
200
7. Ceza Hukuku Örneği: Adli Kontrole İtirazın Reddi Kararı Gerekçesi
(Silahlı Yağma – TCK m. )
203
8. Ceza Hukuku Örneği: Tutuklama Talebinin Reddi Kararı Gerekçesi
(Silahlı Yağma – TCK m. )
206
9. Ceza Hukuku Örneği: Adli Kontrol Talebinin Reddi Kararı Gerekçesi
(Silahlı Yağma – TCK m. )
209
10. Ceza Hukuku Örneği: Tutukluluğa İtirazın Kabulü ve Tahliye Kararı
Gerekçesi (Silahlı Yağma – TCK m. )
212
11. Ceza Hukuku Örneği: Beraat Kararı Gerekçesi (İlk Derece Mahkemesi –
Silahlı Yağma – TCK m. )
215
12. Ceza Hukuku Örneği: Mahkûmiyet Kararı Gerekçesi (İlk Derece
Mahkemesi – Silahlı Yağma – TCK m. )
218
B. ÖZEL HUKUK ÖRNEKLERİ
222
1. Hukuk Mahkemesi Örneği: Davanın Kabulü Kararı Gerekçesi (Ayıplı
Maldan Doğan Tazminat – TBK)
222
2. Hukuk Mahkemesi Örneği: Davanın Reddi Kararı Gerekçesi (Ayıplı
Maldan Doğan Tazminat – TBK)
226
C. FARKLI HUKUK ALANLARI İÇİN ÖRNEK GEREKÇE PARAGRAFLARI
229
1. İdare Hukuku Örneği: İdari İşlemin İptali Kararı Gerekçesi (Disiplin
2. İdare Hukuku Örneği: Davanın Reddi Kararı Gerekçesi (Disiplin
Cezasının İptali Talebi)
232
3. Vergi Hukuku Örneği: Vergi/Ceza İhbarnamesinin İptali Kararı
Gerekçesi (Sahte Fatura İddiası)
235
4. Vergi Hukuku Örneği: Davanın Reddi Kararı Gerekçesi (Sahte Fatura
İddiasına Dayalı Tarhiyatın Onanması)
238
1. Ceza Hukuku Örneği: İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı
Gerekçesi (BAM Ceza Dairesi – Silahlı Yağma)
241
2. Ceza Hukuku Örneği: İstinaf Başvurusunun Kabulü ve Bozma Kararı
Gerekçesi (BAM Ceza Dairesi – Hükmün Gerekçesiz Olması)
244
3. Hukuk Mahkemesi Örneği: İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı
Gerekçesi (BAM Hukuk Dairesi – Ayıplı Mal)
247
4. Hukuk Mahkemesi Örneği: İstinaf Başvurusunun Kabulü ve
Kaldırma/Gönderme Kararı Gerekçesi (BAM Hukuk Dairesi – Önemli
Delilin Değerlendirilmemesi)
250
5. İdare Hukuku Örneği: İstinaf Başvurusunun Reddi Kararı Gerekçesi
(BİM – Disiplin Cezası)
253
6. İdare Hukuku Örneği: İstinaf Başvurusunun Kabulü ve
Kaldırma/Gönderme Kararı Gerekçesi (BİM – Yetersiz
Gerekçe/Değerlendirme Eksikliği)
256
E. YARGITAY KARARLARI
259
1. Ceza Hukuku Örneği: Temyiz İsteminin Esastan Reddi (Onama) Kararı
Gerekçesi (Yargıtay Ceza Dairesi – Silahlı Yağma)
259
2. Ceza Hukuku Örneği: Temyiz İsteminin Kabulü (Bozma) Kararı
Gerekçesi (Yargıtay Ceza Dairesi – Hatalı Suç Vasfı Tayini)
262
3. Hukuk Mahkemesi Örneği: Temyiz İsteminin Esastan Reddi (Onama)
Kararı Gerekçesi (Yargıtay Hukuk Dairesi – Ayıplı Mal)
265
4. Hukuk Mahkemesi Örneği: Temyiz İsteminin Kabulü (Bozma) Kararı
Gerekçesi (Yargıtay Hukuk Dairesi – Hatalı Zarar Hesaplaması)
268
I. CEZA HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
271
II. MEDENİ HUKUK / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (BOŞANMA)
278
III. İCRA / TİCARET / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (İTİRAZIN
IV. TAHKİM / TİCARET / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (MİLLİ
V. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
(TANIMA VE TENFİZ – MÖHUK)
305
VI. BORÇLAR / USUL / TİCARET HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (TRAFİK KAZASI –
VII. DENİZ TİCARET / İCRA / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (Navlun
ve Sürastarya Alacağı – İtirazın İptali)
322
VIII. İŞ HUKUKU / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (İŞÇİLİK
IX. EŞYA HUKUKU / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (TAPU İPTALİ
X. MİRAS HUKUKU / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
(VASİYETNAMENİN İPTALİ)
348
XI. GAYRİMENKUL / BORÇLAR / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
(KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ)
356
XII. FİKRİ MÜLKİYET / TİCARET / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
(MARKA HAKKINA TECAVÜZ)
365
XIII.TÜKETİCİ HUKUKU / BORÇLAR HUKUKU / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK
ÇALIŞMASI (AYIPLI HİZMET – TKHK)
373
XIV.İCRA VE İFLAS / TİCARET / MEDENİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
(KONKORDATO MÜHLETİ TALEBİ)
382
XV. ANAYASA HUKUKU / İNSAN HAKLARI HUKUKU / USUL HUKUKU PRATİK
ÇALIŞMASI (BİREYSEL BAŞVURU – GEREKÇELİ KARAR HAKKI İHLALİ)
389
XVI. İDARE HUKUKU / İMAR HUKUKU / İDARİ YARGILAMA USULÜ HUKUKU
PRATİK ÇALIŞMASI (YAPI RUHSATININ İPTALİ VE YIKIM KARARI)
397
XVII.VERGİ HUKUKU / VERGİ USUL HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (SAHTE FATURA
KULLANMA FİİLİ ve ÜÇ KAT VERGİ ZİYAI CEZASI)
406
KÖTÜ/YETERSİZ GEREKÇE ÖRNEKLERİ İÇİN PRATİK ÇALIŞMALAR
I. ÖZEL HUKUK PRATİK ÇALIŞMASI (ALACAK DAVASI)
417
II. CEZA HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI (KASTEN YARALAMA / MEŞRU
III. İDARE HUKUKU / İDARİ YARGILAMA USULÜ HUKUKU PRATİK ÇALIŞMASI
(İDARİ PARA CEZASININ İPTALİ)
424
İSTİNAF VE YARGITAY İÇİN YEREL MAHKEME KARARININ
GEREKÇESİZ OLDUĞUNA DAİR İSTİNAF VE TEMYİZ DİLEKÇESİ
I. İSTİNAF DİLEKÇESİ İÇİN ÖRNEK PARAGRAFLAR
429
A. Genel Gerekçesizlik ve Basmakalıp İfadeler Halinde:
429
B. Esaslı İddia veya Savunmanın Karşılanmaması Halinde:
430
C. Önemli Bir Delilin Değerlendirilmemesi Halinde:
431
D. Çelişkili Gerekçe Halinde:
431
A. Hükmün Gerekçesiz Olması Nedeniyle Kesin Hukuka Aykırılık:
435
B. Savunma Hakkı ve Adil Yargılanma Hakkının İhlali:
436
C. Hatalı Hukuki Nitelendirme ve Gerekçe İlişkisi:
438
GEREKÇELİ KARAR HAKKINA İLİŞKİN EMSAL ANAYASA MAHKEMESİ
KARARLARINDAN SEÇİLMİŞ BÖLÜMLER
1. Vesim Parlak Başvurusu (B. No: 2012/1034, Karar Tarihi: 20/3/2014)
441
2. Orhan Kılıç Başvurusu [GK] (B. No: 2014/4704, Karar Tarihi: 1/2/2018)
442
3. Filiz Fırat Başvurusu (B. No: 2019/29003, Karar Tarihi: 15/6/2022)
442