DOKTOR veya SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET
 
EYLEMLERİNİN KAPSAMI, HUKUKİ BOYUTU ve SONUÇLARI
 
SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARINA ÖZGÜ SUÇLAR
 
SAĞLIK ÇALIŞANLARIYLA İLGİLİ CEZAİ KAVRAMLAR
 
1)Doktor yada sağlık personelinin ceza hukuku açısından konumu,
 
kamu görevlisi yada memur olmasının sonucu 
 
1
2)Sağlık çalışanlarının mesleki faaliyetleri nedeniyle maruz kaldıkları
 
a) Kasten yaralama / öldürme 
 
5
b.1. Yargıtay uygulamalarında doktor–sağlık çalışanlarına /
 
kamu görevlilerine karşı hakaret 
 
8
b.1.1. Beddua, kaba, nezaket dışı, ağır eleştiri, hak arama
 
özgürlüğü kişinin uğradığını düşündüğü haksızlığı dile
 
getirme nedeniyle nedeniyle hakaret 
 
8
b.1.2. Sair söz yada davranışlar nedeniyle verilen karar
 
b.1.3. Hastanenin acil servisinde hakaret ve aleniyet unsuru 
 
14
b.1.4. Doktorun davranışı nedeniyle, hakaret ve tehdit
 
eyleminde haksız tahrik hükmünün uygulanıp
 
uygulanmayacağının tartışılması 
 
17
ç) Görevi yaptırmamak için direnmek 
 
19
3)Doktorların görevi kötüye kullanma yada ihmal suçları / örnek
 
3.a. Doktorlar yönünden genel olarak görevi ihmal, görevi kötüye
 
3.a.1. Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları
 
ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi (İnsan Hakları
 
ve Biyotıp Sözleşmesi) 
 
25
3.a.2. 19.02.1960 tarihli Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 
 
25
3.a.3. Hasta Hakları Yönetmeliği 
 
25
3.a.4. Hekimlik Meslek Etiği Kuralları 
 
26
3.a.5. Malpractice Bildirisi 
 
26
3.b. Doktorların görevi kötüye kullanmaları yada ihmal suçlarına
 
ilişkin karar örnekleri 
 
29
3.b.1. İcapçı doktorun çağrıya rağmen hastaneye gitmeyerek
 
hastanın durumunun ağırlaşmasına neden olmak suretiyle
 
3.b.2. İcapçı doktorun çağrıya rağmen hastaneye gitmeyerek
 
hastanın ölümüne neden olmak suretiyle görevi ihmal
 
3.b.3. Doktorun çağrıya rağmen hastaneye gitmeyerek hastanın
 
bebeğinin ölü doğmasına neden olarak görevi kötüye
 
3.b.4. İcapçı doktorun çağrıya rağmen hastaneye gitmeyerek
 
hastanın ölümüne neden olmak suretiyle görevi kötüye
 
3.b.5. Doktorun mesai saatinde görev başında bulunmayarak
 
görevi kötüye kullanması 
 
31
3.b.6. İcapçı doktorun çağrıya rağmen hastaneye gitmeyerek gebe
 
kadının ve bebeğinin ölümüne neden olarak görevi ihmal
 
3.b.7. Doktorun otopsi yapmayarak görevi kötüye kullanması 
 
31
3.b.8. Doktorun taksirle ölüme neden olması ve görevi kötüye
 
kullanmasının karşılaştırılması 
 
32
3.b.9. Talep edilen ambulansın gönderilmemesi suretiyle görevi
 
3.b.10. Doktorun eksik tedaviyle hastanın düşük yapmasına neden
 
olduğunun ileri sürülmesi suretiyle görevi ihmal 
 
34
3.b.11. Doktorun eksik tedaviyle hastanın bebeğinin ve ölümüne
 
neden olduğunun ileri sürülmesi suretiyle görevi ihmal 
 
34
3.b.12. Doktorun tedavi sürecinde gerekli kontrol ve tahlilleri
 
yapmamak suretiyle hastanın ölümüne neden olduğunun ileri
 
sürülmesi suretiyle görevi ihmal 
 
35
3.b.13. Doktorun, hastaları özel hastaneye yönlendirmek suretiyle
 
görevi kötüye kullanması 
 
36
3.b.14. Doktorun hastayı, hastahane ortamında tedavi etmesi
 
gerekirken taburcu ederek durumunun kötüleşmesine neden
 
olarak görevi ihmal etmesi 
 
36
3.b.15. Doktorun hastayı, uzmanından konsültasyon istemesi
 
gerektiği halde bunu yapmayarak evine göndermesinden
 
sonra hastanın ölmesi nedeniyle görevi ihmal etmesi 
 
37
3.b.16. Tıbbi hata ile yaralanma yada ölüm arasında illiyet bağının
 
4)Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet eylemlerinin artması üzerine
 
yapılan yasal düzenlemeler 
 
39
– 663 Sayılı KHK'nın 54. Maddesi: Hukuki Yardım 
 
39
–Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle
 
Yapılacak Hukuki Yardımların Usül ve Esasları Hakkında
 
–Sağlık Bakanlığı, Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair
 
–Sağlık Bakanlığı, 14/05/2012 tarih ve 2012/23 sayılı ile 27/07/2012
 
tarih ve 2012/850 sayılı genelgeleri 
 
41
–Sağlık Bakanlığı Beyaz Kod Birimi 
 
41
– İçişleri Bakanlığının 26/04/2012 tarih ve 2012/22 sayılı genelgesi 
 
41
– 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu. 12.Ek Maddesi 
 
42
5)Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet eylemlerinin soruşturma
 
yapmaya yetkili makamlara (cumhuriyet başsavcılığına,
 
emniyete, jandarmaya) bildirilmesinde (ihbar veya şikayet
 
edilmesinde) yasal zorunluluk var mıdır? 
 
44
6)Doktor, sağlık çalışanlarına yönelik gerçekleşen şiddet eylemlerinde
 
hızlı ve etkili soruşturma yapılması uygulamadaki soruşturmalarda
 
7)Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet eyleminde bulunan şüphelilerin
 
8)Şiddet eylemlerinde, sağlık mesleği mensubunun meydana gelen
 
olayda etken olabilecek söz yada davranışları nedeniyle haksız
 
9)Hekim / sağlık çalışanlarına özgü suçlar, doktor / sağlık çalışanlarınca
 
işlenmesi halinde cezası artan suçlar 
 
56
a. Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi 
 
57
b.Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde ilaç yapma
 
c. Bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti 
 
60
d. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti 
 
61
e. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma 
 
61
f. Gerçeğe aykırı belge düzenlemek / belgede sahtecilik 
 
61
deftere gerçeğe aykırı kayıt yapmak 
 
64
10) Sağlık çalışanlarının kendi aralarındaki suç teşkil eden eylemleri 
 
65
– Şahsi, sosyal ilişkilerinden kaynaklanan eylemler 
 
66
– Bir taraf için görevden kaynaklanan eylemler 
 
66
– İki taraf için de görevden kaynaklanan eylemler 
 
67
11)Sağlık mesleği mensuplarının hangi eylemleri doğrudan
 
soruşturmaya hangi eylemleri soruşturma iznine tabidir? 
 
68
12)Sağlık birimleri yönetimlerinin cumhuriyet başsavcılığı –
 
mahkemelerle yaptıkları resmi yazışmalarında olası sorumluluklar 
 
70
13)Diş tabipliği, sahte veya diplomasız / yetkisiz diş hekimliği
 
13.1. Diş hekimliği mesleğinin genel nitelikleri 
 
74
13.2. 1219 Sayılı Kanuna göre, diş tabiplerinin idari para cezasını
 
13.3. Diş hekiminin muayenehanesinde yetkisiz kişileri çalıştırması 
 
75
13.4. Yetkisiz olarak diş hekimliğini yapmak 
 
75
13.5. Diplomasız – sahte diş hekimliği yapmak 
 
76
13.6. Diş protez teknikerlerinin diş tabipliği faaliyetlerinde bulunması .79
 
14) İzinsiz – ruhsatsız sağlık kurumu açmak, sağlık hizmeti sunmak 
 
81
–1219 Sayılı, Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair
 
–1262 Sayılı, İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19.
 
– 3359 Sayılı, Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu 
 
82
14.1. Sahte hekimlik yapmak 
 
83
14.2. İzinsiz / yetkisiz hekimlik yapmak 
 
83
14.3. İzinsiz / ruhsatsız tıbbi müstahzar imal etmek, satmak 
 
84
14.4. Ruhsatsız – izinsiz sağlık hizmeti sunmak 
 
86
15) Aydınlatılmış onam belgesi ve cezası 
 
88
–Uygulamada karıştırılan bin husus: Usulüne göre hazırlanmış ve
 
izah edilmiş aydınlatılmış onam belgesi doktorun sorumluluğunu
 
– Aydınlatılmış onam belgesini düzenlememenin cezası 
 
90
–1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarz–ı İcrasına Dair
 
– İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi (5.Maddesi) 
 
91
– Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliği 
 
91
–Türk Tabipleri Birliği Hekimlik Meslek Etiği Kuralları (Madde.26.).92
 
16) Ebeler, sahte–diplomasız /yetkisiz olarak ebelik yapmak 
 
95
16.1. Ebelik mesleğinin genel nitelikleri 
 
95
16.2. Sahte ebelik yapmak 
 
96
16.3. İzinsiz / yetkisiz ebelik yapmak 
 
96
16.4. 1219 SK'ya göre, ebelerin idari para cezasını gerektiren
 
17)Hastabakıcı, diplomasız / yetkisiz olarak hastabakıcılığı yapmak 
 
98
17.1.Hastabakıcılık mesleğinin genel nitelikleri 
 
98
17.2. İzinsiz / yetkisiz hastabakıcılık yapmak 
 
98
17.3. 1219 SK'ya göre, hastabakıcıların idari para cezasını gerektiren
 
18) Hemşireler, sahte veya diplomasız / yetkisiz hemşirelik yapmak 
 
100
18.1. Hemşirelik mesleğinin genel nitelikleri 
 
100
18.2. Sahte, izinsiz / yetkisiz hemşirelik yapmak 
 
101
18.3. 6283 Sayılı Kanuna göre, hemşirelerin idari para cezasını
 
19) Başka doktorun kaşe ve/veya imzasını kullanmak 
 
103
20)Bir kısım sağlık mesleği mensubunun yetkisinde olan işleri diplomasız
 
veya belgesiz olarak yapmak veya bu unvanları takınma suçu 
 
106
21) Tabiplerinin idari para cezasını gerektiren eylemleri 
 
108
21.1. Muayenehane açma yada nakil bildirimini yapmama 
 
108
21.2. Görev yerini terk yada mesleği bırakma bildirimini yapmama 
 
108
21.3. Kendisinde olmayan belli ünvanları kullanma, yetkisiz tıp
 
21.4. Ticari faaliyette bulunma 
 
108
21.5. Tabip odasına kayıt yapmama 
 
108
22)Özel ve kamu sağlık urum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş
 
tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların
 
sigortasının yapılmaması suçu 
 
109
23)Bir karşılaştırma: Sağlık mesleği mensupları ile diğer kamu
 
görevlilerinin usulsüz olarak görev yapmaları 
 
111
23.1. Kamu görevinin usulsüz olarak üstlenilmesi 
 
112
23.2. Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma 
 
112
23.3. Sahte/diplomasız tabiplik yapmak 
 
112
23.4. İzinsiz/yetkisiz olarak tabiplik yapmak 
 
112
23.5. Diplomasız/sahte diş tabipliğini yapmak 
 
112
23.6. İzinsiz/yetkisiz olarak diş tabipliğini yapmak 
 
113
23.7. Sahte/diplomasız ebelik yapmak 
 
113
23.8. İzinsiz/yetkisiz ebelik yapmak 
 
113
23.9. Sahte, izinsiz/yetkisiz hemşirelik yapmak 
 
113
23.10. İzinsiz / yetkisiz hastabakıcılık yapmak 
 
114
1)Adli rapora genel bakış 
 
115
2)Adli raporun yasal dayanağı 
 
116
3)Adli raporun düzenlenmesi 
 
118
4)Adli raporun önemi, etkisi ve hukuki değeri 
 
120
5)Adli raporun sorumluluğu 
 
122
6)Adli raporun düzenlenmesinde görev ve takdirin kapsamı 
 
124
8)Sonuç olarak ne yapmak gerektiği 
 
130