Dil Bilimleri ve Dil Öğretimi Prof. Dr. Ece Korkut, Doç. Dr. İrem Onursal Ayırır  - Kitap

Dil Bilimleri ve Dil Öğretimi

3. Baskı, 
Mayıs 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
360
Barkod:
9789750285226
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
275,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Gözden geçirilmiş ve güncellenmiş 3. Baskısını yapan kitap, dil bilimleriyle ve anadil / yabancı dil öğretimi-öğrenimiyle ilgilenen okuyuculara yönelik olarak hazırlanmıştır. Kitap, ülkemizde Türkçe ve yabancı dillerde öğretim veren tüm dilbilim, dil eğitimi, edebiyat ve mütercim - tercümanlık bölümlerinin yararlanacağı düşünülerek oluşturulmuştur.
Kitabın her bölümünde, öncelikle dil bilimlerini oluşturan kuram ve alanlar tanıtılmış, alanyazından çeşitli görüşler aktarılmış ve tartışılmıştır. Kuramsal bilginin örneklerle açıklanmasına özel bir önem verilmiştir. Bu örneklerin çoğunluğu, diller arasında karşılaştırma olanağı sunmak üzere Türkçe, Fransızca ve İngilizce olarak verilmiştir. Ardından, kuramsal bilgilerin dil öğretimine somut katkıları açıklanmış, dil bilimlerinden yararlanılarak yapılacak çağdaş ve etkili bir dil öğretimi için öneriler sunulmuştur.
Alana özgü zengin kaynakçası, Türkçe, Fransızca ve İngilizce olarak düzenlenmiş olan terimcesi ve sözlükçesi ile bu kitap, ilgili araştırmacılara, öğretim elemanlarına ve öğrencilere katkı sunmak amacıyla hazırlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Yapısalcı Dilbilim ve Dil Öğretimi, Prof. Dr. Zeynel KIRAN
.
Ses Bilgisi – Sesbilim ve Dil Öğretimi, Arş. Gör. Serap GÜL
.
Anlambilim ve Dil Öğretimi, Prof. Dr. Ayşe KIRAN
.
Sözceleme Kuramı ve Dil Öğretimi, Prof. Dr. Ayşe KIRAN
.
Edimbilim ve Dil Öğretimi, Doç. Dr. İrem ONURSAL AYIRIR
.
Metin Dilbilim ve Dil Öğretimi, Prof. Dr. Ece KORKUT
.
Gerekçelendirme ve Dil Öğretimi, Arş. Gör. Safinaz BÜYÜKGÜZEL
.
Ruhdilbilimi, Bilişsel Dilbilim ve Dil Öğretimi, Yrd. Doç. Dr. Barış AYDIN
.
Toplumdilbilim ve Dil Öğretimi, Okt. Étienne MARGET
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz (1. ve 2. Basımlar İçin) 
5
Önsöz (3. Basım İçin) 
9
I. YAPISALCI DİLBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ 
21
II. SES BİLGİSİ – SESBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ 
43
III. BİÇİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ 
65
IV. ANLAMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ 
89
V. SÖZCELEME KURAMI VE DİL ÖĞRETİMİ 
135
VI. EDİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ 
173
VII. METİN DİLBİLİMİ VE DİL ÖĞRETİMİ 
203
VIII. GEREKÇELENDİRME VE DİL ÖĞRETİMİ 
235
IX. RUHDİLBİLİM, BİLİŞSEL DİLBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ 
259
X. TOPLUMDİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ: DİLİ, İÇİNDE GELİŞTİĞİ TOPLUMSAL BAĞLAMDA ÖĞRENME 
293
Sözlükçe 
321
Terimce 
335
Terminology 
342
Terminologie 
349
Kavramlar Dizini 
357
Önsöz (1. ve 2. Basımlar İçin) 
5
Önsöz (3. Basım İçin) 
9
I. YAPISALCI DİLBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
Giriş 
21
1. Saussure ve Yapısalcılık 
22
2. Dizge ve Değer Kavramları 
27
2.1. Dizge 
27
2.2. Değer 
28
3. Prag Okulu 
29
4. Louis Hjelmslev ve Glosematik 
32
5. Amerikan Yapısalcığı 
33
5.1. Leonard Bloomfield ve Dağılımcılık 
34
5.2. Noam Chomsky ve Üretici–Dönüşümsel Dilbilgisi 
34
5.2.1. Derin Yapı / Yüzeysel Yapı 
35
5.2.2. Edinç / Edim 
35
6. Dilbilim ve Dil Öğretimi 
36
6.1. Betimsellik 
37
6.2. Eşzamanlılık 
37
6.3. Dilin Sözlü Biçimi 
38
6.4. İletişim 
38
6.5. Dizge Kavramı 
38
Sonuç 
40
II. SES BİLGİSİ – SESBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
Giriş 
43
1. Ses Bilgisi ve Sesbilim 
44
1.1. Tanım ve Ayrımlar 
44
1.2. Dilin Birimleri 
45
1.2.1. Sesbirim 
45
1.2.2. Yazıbirim 
46
2. Sesbilim ve Bileşenleri 
47
2.1. Parçasal Düzey 
47
2.1.1. Sesbirimler ve Sesbirim Sınıflamaları 
48
2.2. Parçaüstü Düzey 
49
2.2.1. Tonlama 
49
2.2.2. Hecelerde ve Sözcüklerde Vurgu 
50
2.2.3. Ulama 
51
3.1. Kısa Tarihçe 
52
3.2. Sesbilimin Günümüzdeki Yeri 
53
3.2.1. İletişimsel Yaklaşım 
53
3.2.2. Eylem Odaklı Yaklaşım 
54
4. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde Sesbilim 
54
4.1. Ses Bilgisel Yeti 
55
4.2. Sesbilimsel Beceri 
56
5. Dil Öğretiminde Ses bilgisi ve Sesbilim 
56
5.1. Yabancı Dil Olarak Fransızca Ders Kitaplarından Alıştırma Örnekleri 
56
5.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Ders Kitaplarından Alıştırma Örnekleri 
58
5.3. Yabancı Dil Olarak Türkçe Ders Kitaplarından Alıştırma Örnekleri 
60
III. BİÇİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Giriş 
65
2. Biçimbilim: Kapsam ve Tanımlar 
66
2.1. Biçimbirim 
67
2.2. Kök, Gövde, Taban 
68
2.3. Ekler 
69
3. Çekimsel Biçimbilim 
69
3.1. Ad Çekimi 
72
3.2. Zamir Çekimi 
73
3.3. Eylem Çekimi 
74
3.4. Sıfat Çekimi 
75
4. Türetimsel Biçimbilim 
75
5. Biçimbilimsel Süreçler 
77
5.1. Ekleme / Türetme 
77
5.2. Bileşme / Bileştirme 
77
5.3. Çekimleme 
77
5.4. Kayma 
78
5.5. Yineleme 
78
5.6. Kırpma / Kısaltma 
78
5.7. Başharfleştirme / Başlık Kısaltma 
78
5.8. Ödünçleme / Ödünç alma 
78
6. Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metninde Biçimbilim 
79
7. Yabancı Dil Öğretiminde Biçimbilim 
80
7.1. Yabancı Dil Olarak Fransızca Ders Kitaplarından Biçimbilimsel Örnekler 
81
7.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Ders Kitaplarından Biçimbilimsel Örnekler 
82
7.3. Yabancı Dil Olarak Türkçe Ders Kitaplarından Biçimbilimsel Örnekler 
83
IV. ANLAMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Giriş: Tarihçe 
89
2. Anlamın Yeri 
90
2.1. Anlam/Anlamlama 
92
2.2. Anlam ve Gönderge 
92
2.3. Anlam, Bağlam ve İletişim Durumu 
93
3. Yirminci Yüzyılda İki Çözümleme Yöntemi 
94
3.1. Anlambirimcik Çözümlemesi 
94
3.2. Ön–Tür Anlambilimi 
98
4. Anlam İlişkileri 
100
4.1. Düzanlam/Yananlam 
100
4.2. Değer Kavramı 
102
5. Alanlar 
103
5.1. Sözlüksel Alan 
103
5.2. Anlam Alanı 
103
6. Anlam Değişmeleri 
104
6.1. Toplumsal–Kültürel Değişiklikler 
104
6.1.1. Anlam Daralması 
105
6.1.2. Anlam Genişlemesi 
105
6.1.3. Anlam Değişimi (ya da Bir Başka Anlama Geçiş) 
106
6.1.4. Anlam İyileşmesi 
106
6.1.5. Anlam Kötüleşmesi 
106
6.1.6. Somut Anlam / Soyut anlam 
107
6.1.7. Belirtik Anlamdan Örtük Anlama 
107
6.1.7.1 Motif, İzlek ve Yerdeşlik 
107
6.2. Biçimsel Değişiklikler 
109
6.2.1. Türetilme Alanı 
109
7. Anlambilim ve Dil Öğretimi 
110
7.1. Anlamsal Bağıntılar 
111
7.1.1. Dış Anlamsal Bağıntılar 
111
7.1.1.1. Eşanlamlılık 
111
7.1.1.1.1. Mutlak Eşanlamlılık 
111
7.1.1.1.2. Göreceli Eşanlamlılık (Yakın Anlamlılık) 
112
7.1.1.1.3. Göreceli Eşanlamlılıkta Derecelenme 
112
7.1.1.1.4. Eşanlamlılığın Özelleşmesi 
112
7.1.1.2. Karşıt Anlamlılık 
113
7.1.1.2.1. Bütünleyici Karşıtlıklar (ya da Çelişkin Karşıtlıklar) 
113
7.1.1.2.2. Derecelenen Karşıtlıklar 
114
7.1.1.2.3. Biçimsel Karşıtlıklar 
114
7.1.1.3. Üstanlamlılık, Altanlamlılık 
116
7.1.1.4. Açımlama ve Dolaylama 
117
7.1.2. İç Anlamsal Bağıntılar 
118
7.1.2.1. Tekanlamlılık ve Çokanlamlılık 
118
7.1.2.2. Çokanlamlılık ve Eşadlılık 
119
7.1.2.3. Okşarlık 
120
7.2. Söz Sanatları 
120
7.2.1. Sapma ve Değişmece 
121
7.2.1.1. Benzerlik İlişkisi ya da Eğretileme 
121
7.2.1.2. Düzdeğişmece 
124
7.2.1.3. Kapsamlama (ya da kapsamlayış) 
126
7.2.1.4. Eksiltme 
127
V. SÖZCELEME KURAMI VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Sözcelemenin Tarihçesi 
135
1.1. Sözceleme ve Sözce 
137
1.2. Sözceleme ve Söylem 
139
1.3. Sözce ve Söylem 
140
2. Göstericiler 
142
2.1. Ben 
144
2.2. Ben ve Sen 
145
2.3. Ben–Sen ve O 
146
2.4. Gönderge ve Gerçeklik 
147
2.5. Zaman ve Uzam 
148
3. Sözcelemenin Üç Temel Özelliği 
149
3.1. Üstlenim 
149
3.2. Öznellik 
150
3.3. Toplumsallık 
150
4. Sözceleme ve Dil Öğretimi 
151
4.2. Sözceleme ve Dilbilgisi 
152
4.3. Sözceleme ve Göstericiler 
153
4.4. Söylem ve Anlatı 
159
4.5. Aktarılan Söylem 
161
4.5.1. Doğrudan Aktarılan Söylem (DAS) 
161
4.5.2. Dolaylı Aktarılan Söylem (DLAS) 
162
4.5.3. Serbest Dolaylı Anlatım (SDA) 
163
4.5.4. Serbest Dolaysız Anlatım (SDzA) 
164
4.5.5. Anlatısallaştırılmış Söylem (AS) 
165
4.6. Kipselleştirme 
165
VI. EDİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
Giriş 
173
1. Edimbilim 
173
1.1. Edimbilimin Doğuşu ve Söz–Eylem Kuramı 
173
1.1.1. Düzsöz / Edimsöz / Etkisöz Edimleri 
178
1.1.2. Dolaysız Edimler / Dolaylı Edimler 
179
1.1.2.1. Temel Dil Edimleri 
179
1.1.3. Dolaylı Dil Edimleri 
180
1.2. Grice’ın İlkeleri 
182
1.3. Bilişsel Edimbilim ve Bağıntı Kuramı 
183
1.4. Bütünleşik Edimbilim 
184
1.5. Örtük Anlatım 
185
1.5.1. Önvarsayım 
186
1.5.2. İmalı Anlatım 
187
2. Dil Öğretiminde Edimbilim 
188
2.1. Edimbilimin Dil Öğretimi Alanına Girişi 
188
2.2. Dil Öğretiminde Söz Edimleri 
188
2.3. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde Edimbilim 
189
2.4. Dil Öğretimi Ders Kitaplarında Söz Edimleri 
190
2.5. Uygulama Örnekleri 
194
VII. METİN DİLBİLİMİ VE DİL ÖĞRETİMİ
Giriş 
203
1. Tümce Dilbilgisi – Metin Dilbilgisi 
204
2. Metin – Söylem 
206
3. Tutarlılık – Bağdaşıklık 
208
3.1. Tutarlılık 
208
3.2. Bağdaşıklık 
210
4. İzlek – Yeni Bilgi 
211
4.1. İzlekselleştirme – Yeni Bilgi Vurgulaması 
213
4.1.1. İzlekselleştirme 
213
4.1.2. Yeni Bilgi Vurgulaması 
215
5. İzleksel Devamlılık ve Yineleme 
216
5.1. Artgönderim 
218
5.2. Öngönderim 
219
6. İzleksel İlerleme 
220
6.1. Sabit İzleksel İlerleme 
220
6.2. Doğrusal İzleksel İlerleme 
221
6.3. Türemeli İzleksel İlerleme 
222
6.4. Türemeli Yeni Bilgi İlerlemesi 
222
6.5. İzleksel İlerlemede Kopma 
223
7. Dil Öğretiminde Metin Dilbilimi 
223
7.1. Okuduğunu Anlama ve Çözümleme Becerisi 
223
7.2. Yazılı Anlatım Becerisi 
227
7.3. Duyduğunu Anlama ve Çözümleme Becerisi 
228
7.4. Sözlü Anlatım Becerisi 
230
VIII. GEREKÇELENDİRME VE DİL ÖĞRETİMİ
Giriş 
235
1. Gerekçe / Gerekçelendirme 
236
1.1. Dilde ve Söylemde Gerekçelendirme 
240
1.2. Gerekçe – Topos – Yargı/Sonuç 
241
1.3. Gerekçelendirmede Roller ve Stratejiler 
242
1.4. Gerekçelendirme Amacı 
243
1.5. Gerekçe Türleri 
245
1.6. Uygulama Örnekleri 
246
2. Dil Öğretiminde Gerekçelendirme 
249
2.1. Etkileşimci Bakış Açısına Göre Gerekçelendirme 
250
2.2. Gerekçelendirme ve Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni 
251
2.3. Dil Sınıflarında Gerekçelendirme 
253
IX. RUHDİLBİLİM, BİLİŞSEL DİLBİLİM VE
DİL ÖĞRETİMİ
Giriş 
259
1. Bilişsel Bilimler 
260
1.1. Bilişsel Dilbilim 
261
1.1.1. Dilin Yapılaştırma İlkeleri 
263
1.1.2. Dilsel ve kavramsal ulamlar 
267
2. Ruhdilbilim 
269
3. Bilişsel Yaklaşımlar ve Öğrenme Süreci 
272
4. Yabancı Dil Öğrenimi/Öğretimi 
273
4.1. Bilişsel Yaklaşımlar ve Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri 
275
4.2. Öğrenmeyi Etkileyen İçsel Süreçler 
277
4.2.1. Anadil 
278
4.2.2. İlgi 
278
4.2.3. Tutum 
279
4.2.4. Sosyal Kaygı 
280
4.2.5. Öz–yeterlik 
280
5. Eğitsel Birim Evrelerine Bilişsel Yaklaşım 
281
5.1. Öngörü 
281
5.2. Bütünsel Anlama 
282
5.3. Ayrıntılı Anlama 
283
5.4. Bulma 
284
5.5. Kavramlaştırma 
284
5.6. Sistemleştirme 
285
5.7. Üretim 
286
X. TOPLUMDİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ: DİLİ, İÇİNDE GELİŞTİĞİ TOPLUMSAL BAĞLAMDA ÖĞRENME
Giriş 
293
1. Tarih ve Kuramsal Söylem 
294
1.1. Dilin Toplumsal Katmanı 
294
1.1.1. Kurallı Dil ve Değişke 
295
1.1.2. “Ölçünlü Dil”den İkidilliliğe 
296
1.1.3. Toplumdilbilim bir dilbilimdir 
297
1.2. Kimlik Oluşturma Yöntemi Olarak Dil 
298
1.2.1. Martha's Vineyard Deneyi 
298
1.2.2. Eşit ve eşitsiz dil düzeyleri 
299
1.3. Sosyal Ağlar 
300
2. Toplumbilimsel Eğitime Doğru 
302
2.1. Her Bir Öğrenciyi Merkeze Alan Eğitim 
303
2.1.1. Kaynak Dil Üzerine Bir Düşünce Oluşturma: Çeviri 
303
2.1.2. Dil–Kültür İlişkisini İncelemek: Stereotip 
305
2.1.3. Her Öğrenenin Algısını Sağlamak: Yazınsal Metin 
307
2.2. Toplumsal Nesne Olarak Dil 
309
2.2.1. Sosyal Ağın Yeri ve Önemi 
309
2.2.2. Toplumsal İlişkileri Öğrenimle Bütünleştirmek: Dil Edimleri 
310
Sözlükçe 
321
Terimce 
335
Terminology 
342
Terminologie 
349
Kavramlar Dizini 
357