Ayıplı Mal Hukuku
3. Baskı,
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa Sayısı:
1376
Kitabın Fiyatı:
2.450,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
2. baskı
Nisan 2023
2.425,00₺
1.745,00₺ (%28)
2.
Nisan 2023
2.425,00₺
1.745,00₺ (%28)
Kitabın Açıklaması
Kitabın üçüncü baskısı için önceki metin baştan sona gözden geçirilmiş; ilkin metnin yazım, dilbilgisi ve anlatım yönünden aksayan yönleri var ise bunların giderilmesine çaba gösterilmiştir.
İçeriğe gelince; ikinci baskıdan bu yana geçen iki yıllık süre içerisinde mevzuat, Yargıtay ve BAM kararlarında meydana gelen değişiklikler metne işlenmiş, böylece yapıt güncellenmiştir.
Kararlar açısından burada dikkat çekmek istediğimiz husus, ayıplı mal satışlarında tüketicinin seçimlik haklarını kullanması için malı gözden geçirme ve satıcıya ayıp ihbarında bulunma külfetinin bulunup bulunmadığı sorunudur. Bu konuda 6502 Sayılı TKHK'da açık bir düzenleme yapılmamış, ancak Kanunun 10.maddesinin gerekçesinde, anılan külfetlerin- AB Direktifleri doğrultusunda- kaldırıldığı belirtilmiştir. Bu gerekçe yazımına karşın uygulamada, neredeyse on yıla yakın bir süre, BAM kararları arasında farklı, dahası zıt görüşlerin benimsendiği, farklı uygulamaların yapıldığı gözlenmiştir. Nihayet BAM kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi zarureti, 5235 Sayılı Kanunun 35/3. maddesi hükmü uyarınca Yüksek Mahkeme tarafından bu konuda verilen karar ile yerine getirilmiştir. Konuya ilişkin Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin 8.11.2024 tarih ve E.2023/4007, K.2024/3633 sayılı kararı tam metin olarak kitaba alınmıştır.
Bundan başka, ayıplı maldan kaynaklanan manevi tazminat taleplerine tüketici hakem heyetlerince karar verilip verilemeyeceği hususu da yine 5235 Sayılı Kanunun 35/3. maddesi hükmü uyarınca Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin verdiği 24.02.2025 tarih ve E.2024/3668, K. 2025/1080 sayılı kararı sonucunda tartışmalı olmaktan-en azından resmî düzeyde- çıkarak çözüme bağlanmıştır. Bu yeni baskıda bu konu da metne işlenmiş bulunmaktadır.
Bunlar dışında, ayıplı mal hukukuna katkı sağlayıcı, hukuki sorunlara çözüm getirici nitelikteki yeni Yargıtay ve BAM kararlarına bu baskıda yer verilmiş; önceki baskıda yer verilen ancak yeni kararlarla çözüme kavuşturulan konulara ilişkin eski (tartışmalı) kararlar metinden çıkarılmıştır.
Öte yandan iki yıllık süre içerisinde öğretide yapılan çalışmalar ve yayımlanan eserler de gözden geçirilerek, yenilikler metne yansıtılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (Viyana Antlaşması)
Avrupa Birliği Direktifleri
6502 Sayılı TKHK, TBK, TTK ve TKHK'yla İlgili Yönetmelik Hükümleri
Öğreti
Yargıtay İçtihatları–BAM Kararları
Uygulama Hataları ve Çözüm Yolları
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
3. Baskıya Önsöz
7
2. Baskıya Önsöz
9
1. Baskıya Önsöz
11
Kısaltmalar
35
BİRİNCİ KISIM
MADDİ HUKUK: AYIPLA MAL DAVASININ KOŞULLARI
Birinci Bölüm:
AYIPLI MAL TÜKETİCİ HUKUKUNDA MAL KAVRAMI–AYIPLI MAL
KAVRAMI–AYIPLI MAL KATEGORİSİNE DÂHİL OLAN OLGULAR
§ 1. TÜKETİCİ HUKUKUNDA MAL KAVRAMI
39
I. Yasal Tanım
39
II. Taşınır Mallar
39
III. Yenilenmiş Ürünler
41
IV. Taşınmaz Mallar
42
V. Gayri Maddi Mallar
42
§ 2. TÜKETİCİ HUKUKUNDA AYIPLI MAL KAVRAMI
43
I. Genel Olarak
43
II. Tanımlar
44
A. 1999/44/C Sayılı Malların Satışı ve Garantileri Hakkında AB Direktifine Göre
44
B. Avrupa Konseyi’nin 25.07.1985 ve 85/374 Sayılı Yönergesi ve Ayıplı Malın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk Hakkında Yönetmelik
46
C. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması’na (Viyana Antlaşması) Göre
46
D. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre
48
E. Öğretiye Göre
49
F. Görüşümüz
51
G. Yargıtay Kararlarına Göre
51
§3. AYIPLI MAL KATEGORİSİNE DÂHİL OLAN DURUM VE OLGULAR
53
I. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre
53
A. Malın Taraflarca Kararlaştırılan Niteliklere Uygun Olmaması
53
B. Malın Vaat Edilen Niteliklere (Vasıflara) Uygun Olmaması
53
C. Malın Kararlaştırılan Süre İçinde Alıcıya (Tüketiciye) Teslim Edilmemesi
54
D. Malın Montaj Edilmemesi veya Hatalı Montajı
56
E. İkinci El Satışlar
57
F. Aliud Teslim Durumu
58
G. Defolu Malların Durumu
59
II. Emsal Yargıtay Kararlarına Göre Ayıplı Mal Kategorisine Giren Durumlar
60
İkinci Bölüm
TÜKETİCİ HUKUKUNDA AYIPLI MAL ÇEŞİTLERİ
§ 4. MALDAN YARARLANMA İMKÂNI BAKIMINDAN AYIPLAR
(İÇERİĞİNE GÖRE AYIPLAR )
67
I. Hukuki Ayıp
67
II. Maddi Ayıp
75
III. Ekonomik Ayıp
75
IV. Üretim (Güvenlik) Ayıbı
82
V. Tasarım Ayıbı
83
VI. Bilgilendirme Ayıbı
83
§ 5. TESPİT EDİLEBİLİRLİĞİNE GÖRE AYIPLAR
87
I. Genel Olarak
87
II. Aşikâr Ayıp
88
III. Açık Ayıp
89
IV. Gizli Ayıp
94
§ 6. SEÇİMLİK HAKLARA ETKİSİ BAKIMINDAN AYIPLAR
(AYIBIN DERECESİ)
98
I. Genel Olarak
98
II. Önemli Ayıp
102
A. Önemli Olmayan Ayıp
104
§ 7. AYIBIN BELİRLENMESİNDE HANGİ BİLGİ VE DİKKAT DÜZEYİNİN ESAS ALINACAĞI
107
Üçüncü Bölüm
ALICININ (TÜKETİCİNİN) SATILAN MALI
GÖZDEN GEÇİRME (MUAYENE) KÜLFETİ
§ 8. ALICININ MALI GÖZDEN GEÇİRME (MUAYENE) KÜLFETİ
113
I. Genel Olarak
113
II. Adi Satışlarda (Türk Borçlar Kanunu’na Göre)
114
III. Ticari Satışlarda (TTK’ya Göre)
115
IV. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamındaki Satışlarda
116
A. Ayıplı Mal Satışının 6502 Sayılı TKHK’nın Yürürlük Tarihi Olan 28.05.2014 Tarihinden Önce Yapılmış Olması
116
B. Ayıplı Mal Satışının 6502 Sayılı TKHK’nın Yürürlük Tarihi Olan 28.05.2014 Tarihinden Sonra Yapılmış Olması
118
C. BAM Kararları Arasındaki Uyuşmazlığın Giderilmesi Kararı
120
D. Görüşümüz
121
Dördüncü Bölüm
ALICININ (TÜKETİCİNİN) MALDAKİ AYIBI SATICIYA İHBAR ETME KÜLFETİ
§ 9. İHBAR (BİLDİRİM) KAVRAMI, İHBARIN AMACI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
123
I. İhbar (Bildirim) Kavramı
123
II. İhbarın Amacı
123
III. İhbarın Hukuki Niteliği
124
A. Öğreti
124
B. Yargısal İçtihat
125
C. Görüşümüz
126
§ 10. İHBARIN İÇERİĞİ
127
§ 11. İHBARIN ŞEKLİ
128
§ 12. İHBARIN SÜRESİ
130
I. Genel Olarak
130
II. Sürelerin Niteliği
131
III. Açık Ayıpta İhbar Süresi
132
A. Adi Satışlarda (Türk Borçlar Kanunu’na Göre)
133
B. Ticari Satışlarda (TTK’ya Göre)
134
IV. Gizli Ayıpta İhbar Süresi
134
V. Hayvan Satışlarında İhbar Süresi
138
VI. İhbarın Ne zaman Yapılmış Sayılacağı
139
VII. İhbar Süresinin Garanti Süresi ve Zamanaşımı Süresi ile İlişkisi
142
A. Garanti Süresi ile İlişkisi
142
B. Zamanaşımı Süresi ile İlişkisi
143
§ 13. İHBAR KÜLFETİNİN İSTİSNALARI
144
I. Teslim Tarihinden İtibaren Altı Ay İçinde Ortaya Çıkan Ayıplar
144
II. Satıcının Ağır Kusurlu Olduğu Ayıplar
144
III. Satıcının Mesleği Gereği Bilmesi Gereken Ayıplar
146
§ 14. İHBARIN İSPATI
146
I. İhbarda İspat Yükü
146
II. İhbarın Hangi Delillerle İspat Edilebileceği
149
A. Yargıtay Kararları
149
B. Görüşümüz
159
§ 15. İHBARIN İTİRAZ MI DEF’İ Mİ OLDUĞU SORUNU
161
I. Genel Olarak
161
II. Öğreti
162
III. Yargısal İçtihatlar
162
§ 16. İHBARIN YAPILMAMIŞ OLMASININ HUKUKİ SONUCU
164
§ 17. AYIP İHBARI KÜLFETİ İLE İLGİLİ İLE HUKUKİ DÜZENLEMELER
165
I. Uluslararası Hukukta
165
A. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması
165
B. Avrupa Birliği (AB) Hukukunda
166
II. Türk Hukukunda
167
A. Adi Satışlarda (Türk Borçlar Kanunu’na Göre)
167
B. Ticari Satışlarda (TTK’ya Göre)
168
C. Tüketici Satışlarında
169
1. Ayıplı Mal Satışının 6502 Sayılı TKHK’nın Yürürlük Tarihi Olan 28.05.2014 Tarihinden Önce Yapılmış Olması
169
2. 6502 Sayılı TKHK Bakımından İhbar Külfeti Sorunu
170
a. 6502 Sayılı TKHK’nın 10. Maddesi Hükmü
170
b. 6502 Sayılı TKHK 10. Maddesi Hükmünün Gerekçesi
171
3. Öğreti
172
4. BAM Kararları Arasındaki Uyuşmazlığın Giderilmesi Bağlamında Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin İhbar Külfetinin Kalkmış Olduğuna Dair Kararı
174
5. Görüşümüz
183
Beşinci Bölüm
ALICININ (TÜKETİCİNİN) SEÇİMLİK HAKLARI SEÇİMLİK HAKLARIN:
TANIMI, AMACI VE HUKUKİ DÜZENLEMESİ, HUKUKİ NİTELİĞİ,
ÖZELLİKLERİ, SINIRLARI, ISLAHLA DEĞİŞTİRİLİP DEĞİŞTİRİLEMEYECEĞİ, ÖZEL OLARAK İNCELENMESİ
§. 18 SEÇİMLİK HAKLARIN TANIMI VE AMACI
185
I. Tanımı
185
II. Amacı
186
III. Hukuki Düzenlemesi
187
A. Uluslararası Hukukta
187
1. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (Viyana Satım Sözleşmesi)
187
2. Avrupa Birliği (AB) Hukukunda
188
B. Türk Hukukunda
189
1. Türk Borçlar Kanunu’nda
189
2. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da
189
§19. SEÇİMLİK HAKLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ
190
I. Öğreti
190
II. Yargısal İçtihat
191
III. Görüşümüz
192
§20. SEÇİMLİK HAKLARIN KULLANILMASININ ÖZELLİKLERİ
193
I. Seçimlik Haklar Sınırlı Sayı (Numerus Clasus) İlkesine Tâbi Olup Artırılamaz
193
II.Tek Taraflı Bir İrade Beyanı ile Kullanılması
195
III. Terditli Olarak Kullanılamayacağı– Tek ve Kesin olarak Kullanılması Gerektiği
195
IV. Seçimlik Hakkın Ancak Bir Kez Kullanılabileceği
208
A. Kural: Seçimlik Hakkın Bir Kez Kullanılabilmesi
208
B. İstisnalar: Seçimlik Hakların ikinci kez Kullanılabileceği Durumlar
210
1. Genel Olarak
210
2. Malın Garanti Süresi İçinde Tekrar Arızalanması
210
3. Onarım Süresinin Aşılması
211
4. Onarımın Mümkün Olmaması
213
V. Seçimlik Hakkın Değiştirilemeyeceği
214
VI. Seçimlik Hakkın Şarta Bağlanamaması
220
VII. Satıcının Tüketiciyi Belli Bir Seçimlik Hakkı Kullanmaya Zorlayamaması
220
VIII. Seçimlik Hakkın Kullanılacağı Süreyle İlgili Anlaşmaların Durumu
220
IX. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmede Üçüncü Kişinin Seçimlik Hakları Kullanma Yetkisi
221
§21. SEÇİMLİK HAKKIN KULLANILMASININ MADDİ (ÖN) KOŞULU: AYIBIN NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİ
222
I. Genel Olarak
222
II. Maldaki Ayıbın Niteliğinin Belirlenmesi
222
§ 22. SEÇİMLİK HAKLARIN İRADE SAKATLIKLARI (HATA, HİLE) İLE İLİŞKİSİ
224
§ 23. SEÇİMLİK HAKLARIN DEĞİŞTİRİLMESİ SORUNU (ISLAHLA DEĞİŞTİRİLİP DEĞİŞTİRİLEMEYECEĞİ)
225
A. Kural: Seçimlik Hakların Islahla Değiştirilemeyeceği
225
B. İstisnalar: Seçimlik Hakkın Değiştirilebileceği Durumlar
233
1. Ayıbın Niteliği Konusunda Tüketicinin Yanıltılmış Olması
233
2. Onarımın Sonuçsuz Kalması
234
3. Ayıplı Malın Yok Olması (Telef Olması–Pertotal İşlemine Tâbi Tutulması)
235
§ 24. SEÇİMLİK HAKLARIN ÖZEL OLARAK İNCELENMESİ– SEÇİMLİK HAKLARIN KULLANILMASI VE HUKUKİ SONUÇLARI
237
I. Sözleşmeden Dönme– Dönmenin Hukuki Sonuçları
237
A. Genel Olarak
237
B. Dönmenin Hukuki Sonuçları
242
1. Satıcının Yükümlülükleri
242
a. Satım Bedelinin Alıcıya İade Edilmesi
242
b. Satış Bedeli ile Birlikte Munzam Zarar İstenip İstenemeyeceği
246
c.Satış Bedeline Faiz İşletilmesi
259
ba. Genel Olarak
259
bb. Tüketici Satışlarında
259
d. Seçimlik Hakkın Kullanılması Giderleri
260
ca. Genel olarak
260
cb. Seçimlik Hakkın Kullanıldığı Dava Sürecinde Vergi Borçlarının Ödenmesi
261
cc. Periyodik Araç Bakım Giderlerinin Zarar Kapsamında Değerlendirilemeyeceği
263
cd. Kredi Faizinin ve Sigorta Ücretinin Menfi Zarar Kapsamında Talep Edilemeyeceği
263
ce. Sözleşmeden Dönme Hâlinde Tamir Masraflarının Talep Edilebileceği
264
e. Tüketicinin Ayıplı Mal (Taşınır–Taşınmaz) İçin Yaptığı Masraflar
265
2. Alıcının (Tüketicinin) Yükümlülükleri
266
a. Ayıplı Malın İadesi
266
B. Kullanım Bedeli Sorunu
270
1. Yasal Düzenleme
270
2. Öğreti
271
3. Yargısal İçtihatlar
271
a. Adi Satışlarda
271
b. Tüketici Satışlarında
273
c. Görüşümüz
278
C. Dönme Hakkını Sınırlayan Durumlar
279
1. Genel Olarak
279
2.Satılanın Yok Olması
279
3. Satılan Malın 3. Kişiye Devredilmesi
280
4. Satılan Malın Değiştirilmesi
280
II. Ayıplı Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi
281
A. Değişim Hakkının Hukuki Niteliği
281
B. Yasal Düzenlemeler
282
1. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması
282
2. Avrupa Birliği Hukukunda
283
3. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda
283
4. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da
284
C. Ayıplı Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi Talebinin Koşulları
285
1. Değişim Hakkının Kapsamı
285
2. Değişim Talebinin Satıcı İçin İmkânsız Olmaması veya Orantısız Güçlük Doğurmaması
289
a. İmkânsızlık Durumu
289
b. Orantısızlık Durumu
289
ba. Ayıpsız Malın Değeri–Orantısızlık
289
bb. Ayıbın Önemi
290
3. Değişim Talep Hakkı Tek ve Kesin Bir Talep Şeklinde İleri Sürülmelidir
298
4. Değişim Talep Hakkı Kullanıldıktan Sonra Bundan dönülemeyeceği
298
5. Değişim Talebiyle İlgili Olarak Tüketiciden Masraf Alınamayacağı
299
6. Değişim Talebiyle İlgili Olarak Tüketiciden Kullanım Bedelinin Alınamayacağı
300
7. Değişim Nedeniyle Tüketiciden Fiyat Farkı Talep Edilemeyeceği
301
8. Tüketicinin Kusurundan Kaynaklanan Değer Kaybı Bedelinin Tüketiciden Tahsili Gerektiği
302
9. Değişim Talebinin Yerine Getirilme Süresi
304
10. Malın (aracın) Onarım Sonucu Orijinal Hâlini Kaybetmesi Hâlinde Değişim Hakkının Doğacağı
305
11. Ayıpsız Misli ile Değişim Talebinden Sorumlu Olanlar
311
D. Ayıpsız Misli ile Değişime İlişkin Mahkeme Kararının Kapsamı
311
1.Genel Olarak
311
a. Ayıpsız Misli İfadesinden Amacın Aynı Model 0 Km Araç Olması
312
b. “Aracın Yenisi ile Değiştirilmesi” İbaresinin Kanuna Uygun Olup Olmadığı
314
aa. Yargıtay Uygulaması
315
bb. Öğretideki Görüşler
316
cc. Görüşümüz
316
2. Aynı Model Yeni (Sıfır) Aracın mevcut Olmaması
317
a. Aynı Model Aracın Mevcut Olmamasının Değişim Kararına Engel Sayılmayacağı
317
b. Aynı Model Aracın Mevcut Olmaması İhtimaline Göre Terditli Hüküm Kurulamayacağı
321
c. İİK m.24 Hükmünün taşınmazlar Bakımından Uygulanıp Uygulanmayacağı
323
3. Ayıplı Malın (Aracın) Satıcıya İade (Teslim) Edilmesi Yükümlülüğünün Kararda Yazılması Gerektiği
324
4. Değişim Kararında Ayıplı Aracın Takyidatlardan Arındırılmış Şeklinde Satıcıya İadesi (Teslimi) Yönünde Hüküm Kurulması Gerektiği
326
5. Alıcının (Tüketicinin) Sebep Olduğu Hasar Bedelinin Ödenmesi Şartıyla Değişim Kararı Verilmesi Gerektiği
327
III. Ayıp Oranında Bedel İndirimi
328
A. Genel Olarak
328
B. Bedel İndirimi Talep Hakkının Genel Koşulları
328
C. Bedel İndirimi Talep Hakkının Kullanılmasına İlişkin Özel Durumlar
329
1. Bedel İndirimi Hakkının Kullanılmasından Sonra Dönme Hakkının Kullanılıp Kullanılamayacağı Sorunu
329
2. Bedel İndirimine Hakkaniyet İlkesi Gereği Re’sen Karar Verilebileceği
330
3. Sözleşmeden Dönme Davasının Devamı Sırasında Davacının Ayıplı Malı (Aracı) 3.Kişiye Devretmesi Hâlinde Davaya Bedel İndirimi Davası Olarak Devam Edilmesi Gerektiği
336
4. Bedel İndirimi Hesabının Yapılma Şekli (Yöntemi)
338
5. Ayıp Bedelinin Satış Bedeline Çok Yakın Olması Nedeniyle Bedel İndirimi Talebinde Bulunulamaması
342
6. Bedel İndirim ile Birlikte TBK’ya Göre Tazminat İstenebilmesi
342
7. Bedel İndirimi ile Ayıplı İmalat Bedelinin Birlikte İstenip İstenemeyeceği Sorunu
342
8. Alıcının (Tüketicinin) Ayıplı Malı Kullanmaya Devam Etmesinin Değişim Hakkına Etkisi
344
9. Bedel İndirimi Talebine Engel Olan Durumlar
345
IV. Ücretsiz Onarım
346
A. Genel Olarak
346
B. Ücretsiz Onarım Hakkının Kullanılmasına İlişkin Yasal Düzenlemeler
346
1. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması
346
2. AB Direktifi
347
3.Türk Borçlar Kanunu’ndaki Düzenleme
347
4. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’daki Düzenleme
349
C. Ücretsiz Onarımın Koşulları
350
1. Satılan Malın Alıcıya (Tüketiciye) Teslim Edilmiş Olması
350
2. Satılan Malın Ayıplı Olması
351
3. Alıcının (Tüketicinin) Gözden Geçirme ve Ayıbı İhbar Külfeti
351
4. Alıcının (Tüketicinin) Onarım Talebinde Bulunması– Onarım İşlemine Tüketicinin Onayının Bulunması
351
a. Talep Şartı
351
b. Onarım İşlemine Tüketicinin Onayı
352
5. Ayıbın Onarılmasının Objektif Olarak Mümkün Olması ve Onarımın Orantısızlık Oluşturmaması
353
6. Onarımın Aşırı Bir Masraf Gerektirmemesi
357
7. Onarımın Ücretsiz Olması
357
8. Onarım Yeri
358
a. Yetkili Serviste Onarım
358
b. Yetkili Servis Dışında (Özel Serviste) Onarım
359
9. Onarım Süresi
359
a. Genel Olarak
359
b. Garanti Süresi ve Ücretsiz Onarım Hakkının Garanti Süresi ile İlişkisi
366
ba. Garanti Süresi
366
bb. Ücretsiz Onarım Hakkının Garanti Süresi ile İlişkisi
367
c. Malın Onarılarak Alıcıya (Tüketiciye) Teslimi İçin Gerekli İşlemin Yapıldığının İspat Yükünün Satıcıya (Davalıya) Ait Olduğu
369
d. Onarımdan Sorumlu Olan Kişiler
370
e. Onarımla Ayıbın Giderilmiş Olması
370
f. Onarımın (Tamirin) Sonuçsuz Kalması
372
10. Onarım Bedeli ile Değer Kaybı Tazminatı ilişkisi
374
a. Genel Olarak
374
b. Yargıtay İçtihadı
375
c. Değerlendirme
381
11. Ücretsiz Onarım Talebinin (Kararının) Yerine Getirilmemesi
389
Altıncı Bölüm
AYIPLI MALDAN DOLAYI TÜKETİCİNİN AÇABİLECEĞİ
MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI
§ 25. MADDİ TAZMİNAT DAVALARI
391
I. Genel Olarak
391
II. Seçimlik Haklarla İlgili Masraflar
394
III. Doğrudan Zararlar
396
A. Genel Olarak
396
B. Sözleşme Nedeniyle Yapılan Masraflar
398
C. Aynı Malın Yeniden Satın Alınmasında Fiyat Farkı
398
D. Bedensel Zararların Tazmini
399
E. Malvarlığı Zararları
399
IV. Dolaylı Zararlar
400
V. Yargıtay Uygulaması, İçtihatlar ve BAM Kararları
400
A. Yargıtay Uygulaması
400
B. İçtihatlar ve BAM Kararları
402
C. Mahrumiyet Tazminatı (Kiralama Bedeli) Sorunu
410
D. Bağımsız Bölüm Satın Alan Alıcının (Tüketicinin) Ortak Yerlerdeki Ayıplı ve Eksik İmalatlar İçin Maddi Tazminat Talep Hakkı
416
§ 26. MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI
417
I. Genel Olarak
417
II. Ayıplı Mal Davasında Manevi Tazminatın Koşulları
420
A. Malın Ayıplı Olması
420
B. Davacının (Tüketicinin) Kişilik Haklarına Yönelik Bir Zararın Varlığı
425
1. Genel Olarak
425
2. Bedensel Zararlardan Dolayı Kişilik Haklarının İhlali
428
a. Genel Olarak
428
b. Güvenli Olmayan Ürünün Kullanılmasından Kaynaklanan Bedensel Zararlar
429
c. Üçüncü Kişilerin (Tüketicinin Ailesi ve Yakınları) Manevi Tazminat Talep Hakları
429
ca. Üçüncü Kişilerin Yansıma Zararı Yoluyla Tazminat Talebi
429
cb. Ayıplı Ürün Nedeniyle Üçüncü Kişilerin Tazminat Talebi
431
cba. Öğreti
431
cbb. Yasal Mevzuat
432
cbc. Yargısal İçtihat
433
III. Manevi Tazminatın Takdiri
447
IV. Ayıplı Maldan Kaynaklanan Manevi Tazminat Davalarına İlişkin Yargısal Kararlar (Yargıtay ve BAM Kararları)
451
Yedinci Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA FAİZ
§ 27. SÖZLEŞMEDEN DÖNME– BEDEL İADESİ DAVASINDA
489
I. Satış Bedeline Faiz İşletilmesi
489
A. Genel Olarak
489
B. Tüketici Satışlarında
490
1.Malın Kullanılıyor (Aracın çalışıyor) Olması Halinde:
490
2. Malın Kullanılamıyor (Aracın Çalışmıyor) Olması Hâlinde
496
3. Malın Tüketiciye Teslim Edilmemiş Olması Hâlinde
499
a. Borçluya (Satıcıya) İhtarname çekilmesi
499
aa. İhtarnamede Seçimlik Hakkın Belirtilmesi
499
ab. İhtarnamede Seçimlik Hakkın Belirtilmemesi
499
ac. İhtarnamede Rakamsal Bir Talep Belirtilmemesi
500
b. Borçluya (Satıcıya) İhtarname Çekilmemesi
509
4. Faizin Türü
510
a. Temerrüt Faizi– Yasal Faiz
510
b. Avans Faizi
512
c. Mevduata Uygulanan En Yüksek Faiz Oranı
517
d. Yabancı Para Borçlarında Faiz
518
§ 28. BEDELDEN İNDİRİM, ONARIM BEDELİ VE DİĞER TAZMİNAT DAVALARINDA
519
I. Kural: Temerrüt Tarihinden İtibaren Faiz İşletilmesi
519
II. Avans Faizinin Talep Edilebileceği
521
§29. AYIPLI MALIN (ÜRÜNÜN) NEDEN OLDUĞU ZARARLARDAN KAYNAKLANAN MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARINDA
522
§30. FAİZ–ISLAH İLİŞKİSİ
529
I. Dava Dilekçesinde Faizin İstenmemiş Olması
529
II. Kısmi Davada Kısmen Islahta Artırılan Kısım İçin Faiz Talep Edilmemiş Olması
530
III. Kısmi Davada Kısmen Islahla Müddeabihin Artırılması–Davadan Önce Temerrüdün Gerçekleşmemiş Olması
531
IV. Davadan Önce Temerrüdün Gerçekleşmesi
532
V. Islah ile Faiz Başlangıç Tarihinin Değiştirilememesi
533
VI. Islah ile Faiz Türünün Değiştirilmesi Sorunu
534
VII. Belirsiz Alacak Davasında Artırılan Kısım İçin Faizin Başlangıcı
536
§31. FAİZ KONUSUNDA HÜKÜM KURMANIN ÖZELLİKLERİ
537
I. Talep Şartı
537
II. Faiz Talebinin Bulunmaması
539
III. İnfazda Tereddüt Yaratacak Şekilde Hüküm Kurulmaması Gerektiği
539
Sekizinci Bölüm
AYIPLI MALDAN SORUMLULUK VE SORUMLU KİŞİLER
§ 32. AYIPLI MALDAN SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ
543
I. Sorumluluğun Hukuki Niteliği
543
II. Ayıplı Mal Davasında Sorumlu Kişilerin Tespiti
544
III. Sorumluluk Tabloları
545
§ 33. AYIPLI MALDAN SORUMLU OLAN KİŞİLER
549
I. Satıcı
549
A. Tanımı
549
B. Satıcının Sorumluluğu
550
1. Seçimlik Haklara Dayanan Davalarda
550
2. Satıcının Ağır Kusurlu Olmasının Hukuki Sonuçları
553
3. Tazminat Davalarında
563
4. Servisin Kusurlu (Ayıplı) Hizmetinden Satıcının Sorumlu Olmadığı
563
II. Üretici (İmalatçı)
564
A. Tanımı
564
B. Üreticinin Sorumluluğu
566
1. Üreticinin Ayıplı Maldan Kaynaklanan Sorumluluğu
566
2. Üreticinin Hatalı Üründen Kaynaklanan Tazminat Sorumluluğu
570
3. Üreticinin Zorunlu Garantiden Kaynaklanan Sorumluluğu
572
III. İthalatçı
573
A. Tanımı
573
B. İthalatçının Sorumluluğu
574
1. İthalatçının Ayıplı Maldan Kaynaklanan Sorumluluğu
574
2. İthalatçının Hatalı Üründen Kaynaklanan Tazminat Sorumluluğu
576
3. İthalatçının Zorunlu Garantiden Kaynaklanan Sorumluluğu
577
4. İthalatçının Ticari Faaliyetinin Sona Ermesi Hâlinde Sorumluluk
579
IV. Aracı Hizmet Sağlayıcının Durumu
580
A. Tanım
580
B. Sorumluluk
580
V. Bağlı Kredi Nedeniyle Bankanın Sorumluluğu
586
A. Bağlı Kredi Sözleşmesi
586
B. Konut Finansmanı Bağlamındaki Bağlı Kredi Sözleşmesi
590
C. Kredi Verenin (Bankanın) Sorumluluğunun Kapsamı
590
1. Bağlı Kredi Sözleşmesinde
590
2. Konut Finansmanı Bağlamındaki Bağlı Kredi Sözleşmesinde
591
3. Sözleşmeden Dönme
593
4. Bedelden İndirim
595
D. Kredi Verenin (Bankanın) Sorumluluğun Zamansal Sınırı
597
V. Yetkili Servisin Sorumluluğu
600
A. Yetkili Servis Sözleşmesinin Niteliği, Tarafları ve Tüketicinin Konumu
600
B. Yetkili Servisin Seçimlik Haklardan Sorumlu Olmadığı
604
C. Yetkili Servis Dışında (Özel Serviste) Onarım Yapılmasının Seçimlik Haklara Etkisi
609
1. Yargısal İçtihatlar
609
2. Görüşümüz
613
D. Yetkili Servisin Onarımdan ve Ayıplı Hizmetinden Kaynaklanan Sorumluluğu
615
Dokuzuncu Bölüm
AYIPLI MAL DAVASI İLE TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI
§34. SEÇİMLİK HAKLARDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ VE ÖZELLİK GÖSTEREN KONULAR
627
I. Sürelerin Hukuki Niteliği
627
II. Zamanaşımı Sürelerinin Değiştirilip Değiştirilemeyeceği
628
III. Tüketici Lehine Olan Zamanaşımı Sürelerinin Uygulanması
629
IV. Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başlayacağı Tarih
629
V. Zamanaşımı Sürelerinin Hesaplanması
631
VI. Zamanaşımının Durması
631
VII. Zamanaşımının Kesilmesi
632
A. Maldaki Ayıbın İkrar Edilmesi
632
B. Tüketici Hakem Heyetine Başvurulması
633
VIII. Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülmesi
633
A. Cevap Dilekçesinde İleri Sürülmesi
633
B. Zamanaşımı def’inin Islahla İleri Sürülmesi
634
C. Müteselsil Borçluların Durumu
634
IX. Mahkemenin Zamanaşımı Def’i Konusunda Bir Karar Verme Yükümlülüğü
636
§35. SEÇİMLİK HAKLARIN ZAMANAŞIMI SÜRESİ İÇİNDE KULLANILMAMASININ SONUÇLARI
637
I. Davanın Reddine Karar Verilmesi
637
II. Seçimlik Hakkın Def’i Yoluyla (Ayıp Def’i) İleri Sürülmesi
638
§ 36. SEÇİMLİK HAKLARLA İLGİLİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
639
I. İki Yıllık Zamanaşımı
639
II. Beş Yıllık Zamanaşımı
640
III. Gizli Ayıp ile Ayıbın Ağır Kusur veya Hile ile Gizlenmesinde Zamanaşımı
640
A. Gizli Ayıpta Zamanaşımı Süresi
640
B. Ayıbın Ağır Kusur veya Hile ile Gizlenmesinde Zamanaşımı
641
1. Yasal Düzenlemeler
641
2. Hükümlerin Değerlendirilmesi
641
a. Öğreti
641
b. Yargısal Uygulama
643
ba. On Yıllık Zamanaşımı Süresinin Uygulanmasını Öngören İçtihatlar
652
bb. Zamanaşımı Süresinin Uygulanmayacağını Öngören İçtihatlar ve Kararlar
653
IV. İkinci El Satışlarda Zamanaşımı
656
V. Eksik İş Bedeli (Tazminatı) Davasında Zamanaşımı
657
VI. Bağlı Krediyle Satın Alınan Ayıplı Konut Nedeniyle Kredi Veren Bankanın Sorumluluğun Bir Yıllık Hak Düşürücü Süre ile Sınırlı Olması
661
§ 37. AYIPLI MALDAN KAYNAKLANAN MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ
664
I. Mülga 4077 Sayılı Kanun Döneminde
664
II. 6502 Sayılı TKHK Bakımından
665
§38. YARGITAY KARARLARINDA AYIPLI MAL DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN İŞLEMEYECEĞİ BELİRTİLEN DURUMLAR
666
I. Servislerin Üretimden Kaynaklanan ve Onarımla giderilemeyecek Arızayı Tüketiciden Gizlemesi
666
II. Servisin Tüketiciyi Sonuç Alınamayan Tamirlerle Oyalaması
667
III. Ayıbın Hile ile Tüketiciden Gizlenmiş Olması
668
§ 39. GARANTİ BELGESİ VE GARANTİ SÜRESİ– GARANTİ SÜRESİNİN ZAMANAŞIMINA ETKİSİ
669
I. Garanti Belgesi
669
II. Garanti Süresi
669
III. Zorunlu Garanti Belgesi ve Süresi
669
IV. İhtiyari Garanti Belgesi ve Süresi
671
V. Garanti Süresinin Zamanaşımı Süresine Etkisi
672
§ 40. GÜVENLİ OLMAYAN (HATALI) ÜRÜNÜN SEBEP OLDUĞU TAZMİNAT DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
673
I. Genel Olarak
673
II. Zamanaşımı Süreleri
674
İKİNCİ KISIM
MEDENİ USUL HUKUKU: AYIPLI MAL DAVASINDA
USUL HÜKÜMLERİ, İSPAT VE DELİLLER,
HÜKMÜN OLUŞTURULMASI VE İNFAZI
Onuncu Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA GÖREVLİ MAHKEME
§ 41. GÖREVLİ MAHKEMENİN BELİRLENMESİNDE TEMEL KAVRAMLAR, TÜKETİCİ MAHKEMESİ, TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ
677
I. Görevli Mahkemenin Belirlenmesinde Temel Kavramlar
677
A. Tüketici Uyuşmazlığı
677
1. Genel Olarak
677
2. Tüketici İşlemleri
679
3. Tüketici
681
a. Tanımı
681
b. Amaç Unsuru
683
c. Karma Amaç Sorunu
687
d. Kapsamı
694
da. Gerçek Kişiler
694
db. Tüzel Kişiler
695
dba. Genel Olarak
695
dbb. Ticaret Şirketleri
696
dbc. Kooperatifler
700
dbd. Dernekler
701
dbe. Vakıflar
702
dbf. Belediye
703
dbg. Köy Tüzel Kişiliği
703
dbh. Üniversiteler
704
dbı. Sendikalar
704
dbi. Siyasi Partiler
704
dbj. Meslek Odaları ve Kuruluşları
705
dbk. Apartman Site Yöneticiliğinin Konumu
705
dbl. Devlet ve Diğer Kamu Tüzel Kişileri
705
e. Tüketici Kavramı ve Bunun Kapsamı ile İlgili İçtihatlar
706
4. Sağlayıcı
709
II. Tüketici Mahkemeleri
709
III. Tüketici Hakem Heyetleri
711
A. Parasal Sınırlar
711
B. Parasal Sınırlara Tâbi Olmayan Bazı Uyuşmazlık ve İşler
712
1. İtirazın İptali Davaları:
712
2. Menfi Tespit Talepleri Bakımından
714
3. Uyarlama Talepleri Bakımından
714
4. Muarazanın Men’i ve İleriye Yönelik Talepler Bakımından
715
5. Manevi Tazminat Talepleri Bakımından
716
IV. Görevle İlgili Yargıtay İçtihatları ve BAM Kararları
717
On Birinci Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA ZORUNLU ARABULUCULUK
§ 42. TÜKETİCİ UYUŞMAZLIKLARINDA ZORUNLU ARABULUCULUK
771
I. Kanun Hükümleri
771
II. Zorunlu Arabuluculuk Kapsamındaki Davalar ve İstisnaları
773
A. Zorunlu Arabuluculuk Kapsamındaki Davalar
773
B. İstisnalar
773
C. Ayıplı Mal Davasında Durum
776
D. Dava Şartı Olması
777
On İkinci Bölüm
AYIPLI MALDAN KAYNAKLANAN TALEPLERİN KISMİ DAVA VE BELİRSİZ ALACAK DAVASI ŞEKLİNDE İLERİ SÜRÜLMESİ– BU DAVALAR
BAĞLAMINDA TÜKETİCİ MAHKEMESİ İLE TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ ARASINDA GÖREV İLİŞKİSİ
§ 43. AYIPLI MALDAN KAYNAKLANAN TALEPLERİN KISMÎ DAVA VE BELİRSİZ ALACAK DAVASI ŞEKLİNDE İLERİ SÜRÜLMESİ
779
I. KISMÎ DAVA
779
A. Genel Olarak
779
B. Koşulları
781
D. Ayıplı Maldan Kaynaklanan Taleplerin Kısmî Dava Olarak İleri Sürülmesi
783
II. BELİRSİZ ALACAK DAVASI
785
A. Belirsiz Alacak Davası
785
1. Genel Olarak
785
2. Koşulları
786
3. Belirsiz Alacak Davası Koşullarının Bulunmaması
790
4. Talep Sonucunun Artırılması veya Artırılmaması
798
a. Talep sonucunun Artırılması
798
b. Talep sonucunun Artırılmaması
799
5. Ayıplı Mal Satışından Kaynaklanan Taleplerin Belirsiz Alacak Davası Şeklinde İleri Sürülmesi
802
§ 44. KISMÎ DAVA VE BELİRSİZ ALACAK DAVASI BAĞLAMINDA TÜKETİCİ MAHKEMESİ İLE TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ ARASINDA
GÖREV İLİŞKİSİ
803
I. Hukuki Sorun
803
II. Yargısal Kararlar– Uygulama
804
III. Son Durum ve Görüşümüz
816
On Üçüncü Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA YETKİLİ MAHKEME
§ 45. GENEL OLARAK
817
§ 46. TÜKETİCİ MAHKEMESİ AÇISINDAN YETKİ KURALLARI
818
I. Genel Olarak
818
II. Tüketici Açısından
819
III. Satıcı Açısından
824
§ 47. YETKİYE İLİŞKİN ÖZELLİK GÖSTEREN DURUM VE UYGULAMALAR
824
I. Yetki Anlaşması Yapma Yasağı
824
III. Mahkemece Yetkinin Res'en Gözetilemeyeceği
826
A. Kural
826
B. İstisna
828
§ 48. YETKİ İLK İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMESİ
829
I. Cevap Dilekçesinde İleri Sürülme Zorunluluğu
829
II. Yetki İtirazının Süresinde Yapılması Zorunluluğu
831
III. Yetkili Mahkemenin Tek ve Doğru Olarak Gösterilmesi
832
IV. Yetkiye İlişkin Yargıtay Kararları
833
On Dördüncü Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA TARAF SIFATI (HUSUMET) VE TARAFLAR
§ 49. AYIPLI MAL DAVASINDA TARAF SIFATI (HUSUMET) VE TARAFLAR
863
I. Genel Olarak Taraf Sıfatı (Husumet)
863
II. Taraflar
868
A. Genel Olarak
868
B. Davacı/Tüketici
868
C. Davalı/Satıcı, Üretici, ithalatçı, Kredi Veren
872
III. Ayıplı Mal Davasında Taraf Değişikliği
874
A. Taraf Değişikliği Türleri ve Hukuki Sonuçları
874
B. Dava Konusu Malın Üçüncü Kişiye Devri
879
1. Davadan Önce Devir
879
2. Dava Açıldıktan Sonra Devir
881
IV. Husumet Ehliyetine İlişkin Emsal Kararlar
892
On Beşinci Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA İSPAT VE DİLELLER
§ 50. AYIPLI MAL DAVASINDA İSPAT VE İSPAT YÜKÜ
931
I. İSPAT VE İSPAT YÜKÜ KAVRAMLARI
931
A. İspat Kavramı
931
B. İspat Yükü Kavramı
931
II. Ayıplı Mal Davasında İspat Yükü ve İspat Derecesi
933
A. Ayıplı Mal Davasında İspat Yükü
933
1. Malın Teslim Tarihinden İtibaren 6 Ay İçinde Ortaya Çıkan Ayıplarda
933
2. Altı Aydan Sonra Ortaya Çıkan Ayıplarda
938
3. Ayıp İhbarının Yapıldığının İspat Yükü
945
B. Ayıplı Mal Davasında İspat Derecesi
946
C. Ayıp Kapsamına Giren Diğer Durumlarda İspat Yükü ve Satıcının Kurtuluş Karineleri
948
1. Geç Teslim
948
2. Hatalı Montaj
949
3. Ayıplı Mal İbaresinin–Etiketinin Bulunmayışı
950
4. Ürünün Teknik Mevzuata Aykırı Olarak Piyasaya Sürülmesi
950
5. Reklam ve İlanlarda Vaat Edilen Özelliklerin Bulunmayışı
951
6. Sözleşmenin Kurulduğu Tarihte Alıcının (Tüketicinin) Ayıptan Haberdar Olması
951
7. Ayıplı Mal Davasında İspat Yükü Bakımından Üretici ile İthalatçının Durumu
953
§51. AYIPLI MAL DAVASINDA DELİLLER VE DELİLLERİN GÖSTERİLMESİ
954
I. Ayıplı Mal Davasında Deliller
954
II. Delil Gösterme Kavramı
956
III. Delil Gösterme Yükü
957
IV. Delil Gösterme Usulü
958
A. Dava ve Cevap Dilekçelerinde Delil Gösterilmesi
958
B. Dava ve Cevap Dilekçelerinde Delil Gösterilmemiş Olması
960
V. Delil Avansı
961
A. Delil Avansı Kavramı
961
B. Delil Avansı ile Delil Avansı Arasındaki Farklar
961
C. Delil Avansına Yönelik Kesin Sürenin Koşulları
962
1. Delil Avansı İçin Kesin Sürenin Ön Koşulları
962
2. Delil Avansına İlişkin Kesin Sürenin İçkin Koşulları
964
D. Delil Avansı Yatırmamanın Sonuçları
972
§ 52. AYIPLI MAL DAVASINDA İSPAT, İSPAT YÜKÜ VE DELİLLERLE İLGİLİ YARGITAY İÇTİHATLARI VE BAM KARARLARI
975
On Altıncı Bölüm
AYIPLI MAL DAVASINDA YARGILAMA GİDERLERİ
§53. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK
1191
I. Genel Olarak
1191
II. Ayıplı Mal Davasında Durum
1192
A. Genel Kural
1192
B. İstisnalar
1192
1. Tüketicinin Harçtan Muafiyeti
1192
2. Tüketicinin Arabuluculuk Ücretinden Muafiyeti
1194
3. Seçimlik Haklarda Vekâlet Ücreti Sorunu
1197
4. Tüketici Hakem Heyeti Kararının İptalinde Vekâlet Ücreti
1202
III. Yargılama Giderlerinin Kapsamı
1202
IV. Fer’i Müdahale Gideri
1203
V. Esastan Sonuçlanmayan Davalarda Yargılama Giderinin Belirlenmesi
1204
VI. Avansın Harcanmayan Kısmının İadesi
1209
VII. Yargılama Giderlerine İlişkin Emsal İçtihatlar ve BAM Kararları
1209
EKLER
I. BOYA AYIBI İLE İLGİLİ ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORU
1245
II. BOYA AYIBI İLE İLGİLİ EMSAL KARARLAR
1261
III. AYIPLI OTOMOBİL (ARAÇ) SATIMI İLE İLGİLİ EMSAL KARARLAR
1287
Kaynakça
1357
Kavram Dizini
1375
Kitabın Fiyatı:
2.450,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Tüketici Hukuku Dersleri
İ. Yılmaz Aslan
Tüketici Hukukunun Güncel Sorunları – 2025
Hakan Tokbaş
Tüketici Hukuku
A. Çağlar Koyuncu
Tüketici Hukuku
Murat Aydoğdu, Nalan Tuncer, Ö. Oğuzhan Meral
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim