ULUSLARARASI VE ULUSAL BOYUTLARIYLA YAŞAMA HAKKI
 
§1. YAŞAMA HAKKI KAVRAMI 
 
25
I. Yaşama Hakkının Tanımı 
 
25
II. Yaşama Hakkının Koruma Alanı ve Koruduğu Değerler 
 
30
III. Yaşama Hakkının Önemi ve Özellikleri 
 
32
§2. YAŞAMA HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE HUKUKİ TEMELLERİ 
 
37
I. Yaşama Hakkının Tarihsel Süreç İçerisinde Gelişimi ve Uluslararası Belgelerdeki Temelleri 
 
37
A. Yaşama Hakkının Tarihsel Süreç İçerisinde Gelişimi 
 
37
1. Antik Yunan Dönemi’nde 
 
37
B. Yaşama Hakkının Uluslararası Belgelerdeki Temelleri 
 
39
II. Türk Hukuku’nda Yaşama Hakkının Tarihsel Gelişimi ve Hukuki Temelleri 
 
44
A. Osmanlı Dönemi Yasal Gelişmeleri 
 
44
1. Sened–i İttifak, Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı 
 
44
B. Cumhuriyet Anayasaları 
 
46
§3. YAŞAMA HAKKININ BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 
 
58
I. Yaşama Hakkının Başlangıcı ve Yaşamın Başlangıcı ile İlgili Tartışmalı Alan: Cenin Tahliyesi İşlemi (Kürtaj) 
 
58
A. Yaşama Hakkının Başlangıcı 
 
58
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında Yaşama Hakkının Başlangıcı 
 
60
3. Diğer Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Uluslararası Sözleşmelerde Yaşama Hakkının Başlangıcı 
 
63
4. Türk Hukuku’nda Yaşama Hakkının Başlangıcı 
 
64
B. Yaşamın Başlangıcı İle İlgili Tartışmalı Alan: Cenin Tahliyesi İşlemi (Kürtaj) 
 
66
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında Cenin Tahliyesi İşelemi (Kürtaj) 
 
67
3. Türk Hukuku’nda Cenin Tahliyesi İşlemi (Kürtaj) 
 
70
II. Yaşama Hakkının Sona Ermesi ve Yaşamın Sona Ermesi İle İlgili Tartışmalı Alanlar 
 
74
A. Yaşama Hakkının Sona Ermesi 
 
74
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında Yaşama Hakkının Sona Ermesi 
 
75
3. Türk Hukuku’nda Yaşamıa Hakkının Sona Ermesi 
 
76
B. Yaşama Hakkının Sona Ermesi İle İlgili Tartışmalı Alanlar 
 
77
b. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında İntihar 
 
79
c. Türk Hukuku’nda İntihar 
 
82
aa. Ötanazinin Benzer Fiiller İle Arasındaki Farklar 
 
84
bbb. Ötanazi–Talep Üzerine Öldürme 
 
85
ccc. Ötanazi–Adam Öldürme 
 
85
bb. Ötanazinin Türleri 
 
86
aaa. Aktif Ötanazi–Pasif Ötanazi 
 
86
bbb. İradeye Bağlı Ötanazi–İrade Dışı Ötanazi 
 
87
cc. Doktrinde Yer Alan Ötanaziye İle İlgili Görüşler 
 
89
b. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında Ötanazi 
 
91
c. Türk Hukuku’nda Ötanazi 
 
96
b. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında Açlık Grevi (AİHS m.2/2) 
 
105
c. Türk Hukuku’nda Açlık Grevi 
 
107
4. Yaşamın Sona Ermesi ile ilgili Meşru Haller (AİHS m.2/2–AY m.17/4) 
 
109
b. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Uygulamasında Yaşamın Sona Ermesiyle İlgili Meşru Haller (AİHS m.2/2) 
 
110
aa. Meşru Savunma Amacıyla Yaşama Hakkının İhlal Edilmesi 
 
112
bb. Yakalama Amacıyla Yaşama Hakkının İhlal Edilmesi 
 
113
cc. Ayaklanma veya İsyanı Bastırma Amacıyla Yaşama Hakkının İhlal Edilmesi 
 
114
c. Türk Hukuku’nda Yaşamın Sona Ermesiyle İlgili Meşru Haller (AY m.17/4) 
 
115
b. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulamasında Ölüm Cezası 
 
118
c. Türk Hukuku’nda Ölüm Cezası 
 
120
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İLE ÖNGÖRÜLEN KORUMA SİSTEMİ VE BU SİSTEM ÇERÇEVESİNDE DEVLETİN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE YAŞAMA HAKKI İLE İLİŞKİSİ
 
§1. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İLE ÖNGÖRÜLEN KORUMA SİSTEMİ VE TÜRK HUKUKU’NDAKİ YERİ VE ETKİSİ 
 
125
I. Avrupa Konseyi’nin İnsan Haklarının Korunması Amacı ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
125
A. Avrupa Konseyi’nin İnsan Haklarının Korunması Amacı 
 
125
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
127
2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Korunan Temel Hak ve Özgürlükler 
 
129
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin İç Hukukumuzdaki Yeri ve Etkisi 
 
130
a. Hukuk Sistemlerinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Yeri ve Etkisi 
 
130
b. Türk Anayasa Hukuku’nda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Yeri ve Etkisi 
 
132
II. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Öngörülen Koruma Sistemi: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Yargılama Usulü ve Kararlarının Bağlayıcılığı ile İnfazı 
 
135
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Yargılama Usulü ve Kararlarının Bağlayıcılığı ile İç Hukuka Etkileri 
 
136
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru Çeşitleri, Kabul Koşulları ve İncelemesi 
 
136
a. Başvuru Çeşitleri ve Kabul Koşulları 
 
136
aa. Devletlerarası Başvuru 
 
137
b. Kabul Edilebilirlik İncelemesi ve Kabul Edilebilirlik ile İlgili İtirazlar 
 
141
aa. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 
 
141
bb. Kabul Edilebilirlik ile İlgili İtirazlar 
 
143
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Önüne Gelen Başvurunun Esastan İncelenmesi ve Karar 
 
144
a. Uyuşmazlığa Konu Olayların Saptanması (Soruşturma) 
 
144
b. Dostane Çözüm ve Tek Taraflı Deklarasyon 
 
146
c. Pilot Karar Uygulaması 
 
149
d. Esasa İlişkin Karar ve Adil Tazminat 
 
150
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Bağlayıcılığı ve İç Hukuka Etkileri 
 
152
§2. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA DEVLETİN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE BU YÜKÜMLÜLÜKLERİN YAŞAMA HAKKI İLE İLİŞKİSİ 
 
154
II. Pozitif Yükümlülük Kavramı, Hukuki Temelleri ve Amacı 
 
155
A. Pozitif Yükümlülük Kavramı 
 
155
B. Pozitif Yükümlülük Kavramının Hukuki Temelleri 
 
158
1. Pozitif Yükümlülüğün Genel Olarak Hukuki Temelleri 
 
158
2. Pozitif Yükümlülüğün Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarındaki Temelleri 
 
161
C. Pozitif Yükümlülüğün Amacı 
 
165
D. Pozitif Yükümlülük – Negatif Yükümlülük Ayrımı 
 
167
III. Pozitif Yükümlülüğün Doğurduğu Ödevler 
 
169
A. Pozitif Yükümlülüğün Doğurduğu Ödevlere Genel Bir Bakış 
 
169
B. Devletlerin Pozitif Yükümlülükleri 
 
171
1. Maddi Yükümlülükler 
 
172
2. Usûli Yükümlülükler 
 
174
C. Pozitif Yükümlülükler Kapsamında Temel Hak ve Özgürlüklerin Yatay Etkisi 
 
176
1. Yatay Etkiyi Kabul Eden Görüşler 
 
177
2. Yatay Etkiyi Reddeden Görüşler 
 
177
3. Yatay Etkinin Kapsamı ve Mahkeme Kararlarındaki Yeri 
 
178
IV. Pozitif Yükümlülüklerin Yaşama Hakkı Çerçevesinde Değerlendirilmesi 
 
182
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ UYGULAMASINDA DEVLETLERİN YAŞAMA HAKKINA İLİŞKİN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE TÜRKİYE İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMELER
 
§1. DEVLETLERİN YAŞAMA HAKKINA İLİŞKİN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLERİNE GENEL BİR BAKIŞ 
 
193
§2. DEVLETLERİN YAŞAMA HAKKI KAPSAMINDA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN EYLEMLERİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞU 
 
194
II. Devletlerin Üçüncü Kişilerin Yaşama Hakkını Tehlikeye Sokan Kasıtlı Eylemlerinden Doğan Sorumluluğu 
 
197
A. Devletlerin Yaşama Hakkı Kapsamında Üçüncü Kişilerin Suç Teşkil Eden Filleri Sonucu Meydana Gelen Ölümlerden Doğan Sorumluluğu 
 
197
B. Devletlerin Yaşama Hakkı Kapsamında Kadına Karşı Aile İçi Şiddet Sonucu Meydana Gelen Ölümlerden Doğan Sorumluluğu 
 
211
III. Devletlerin Üçüncü Kişilerin Kasıtlı Eylemleri Haricinde Yaşama Hakkını Tehlikeye Sokan Hallerden Doğan Sorumluluğu 
 
222
A. Devletlerin Yaşama Hakkı Kapsamında Tehlikeli Faaliyetlerin Yürütülmesi ve Doğal Afetler Sonucu Meydana Gelen Ölümlerden Doğan Sorumluluğu 
 
222
1. Devletlerin Yaşama Hakkı Kapsamında Tehlikeli Faaliyetlerin Yürütülmesi Sonucu Meydana Gelen Ölümlerden Doğan Sorumluluğu 
 
222
2. Devletlerin Yaşama Hakkı Kapsamında Doğal Afetler Sonucu Meydana Gelen Ölümlerden Doğan Sorumluluğu 
 
231
B. Devletlerin Yaşama Hakkı Kapsamında Kamu Sağlığının Korunmamasından (Sağlık Hizmetlerinin Gereği Gibi Yerine Getirilmemesinden) Doğan Sorumluluğu 
 
243
§3. DEVLETLERİN YAŞAMA HAKKI KAPSAMINDA SUÇLULARIN İADESİ, YURTTAN ÇIKARMA VE SINIR DIŞI HALLERİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞU 
 
258
Çalışmada Kullanılan Kararlar 
 
295