Öğretide ve Uygulamada İddianame ve İddianamenin İadesi Özkan Gültekin  - Kitap
Öğretide ve Uygulamada

İddianame ve İddianamenin İadesi

1. Baskı, 
Nisan 2011
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
662
Barkod:
9789750215025
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
635,00
İndirimli (%96):
25,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
2. baskı Yeni Baskı
Mayıs 2021
765,00
295,00 (%61)
Kitabın Açıklaması
1 Haziran 2005 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun düzenlediği yeni kurumlardan biri de iddianamenin iadesidir, iddianamenin iadesi kurumuna, 5271 sayılı CMK'nın 174'üncü maddesinde yer verilmiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile kabul edilen sisteme göre, davaların bir veya birbirini izleyen oturumlarda bitirilmesi yani kovuşturma evresinin olabildiğince kısa sürmesi esastır. Bu bağlamda; Ceza Muhakemesi Kanununun en önemli amaçlarından biri, soruşturma evresinin mükemmele yakın bir şekilde ve eksiksiz yapılarak yargılamanın geciken adaletin adalet olmayacağı özdeyişinden hareketle çabuk sona erdirilmesidir.
Söz konusu bu çalışma ile "iddianame ve iddianamenin iadesi" konusu, hem teorik hem de uygulamaya dönük bir şekilde baştan sona irdelenerek, konu ile ilgili tüm literatür taranmış, önemli ya da sorunlu görülen hususlar ve tartışmalı konular tespit edilmiş olup, bunların yanında ilgisi nedeniyle birçok ceza muhakemesi ilke, kurum ve kavramına yer verilmek suretiyle üniversitelerin Ceza/Ceza Usul Hukuku kürsülerinde görev yapan araştırmacılara, soruşturma aşamasında soruşturmayı yapan ve iddianame tanzim etmekle görevli Cumhuriyet savcılarına, yargılama aşamasında bu uyuşmazlıklara bakacak olan hâkimlere ayrıca şüpheli, şüpheli müdafileri, mağdur ve mağdur vekillerine (avukatlara) yardımcı olması düşüncesi ile çalışma konusu ayrıntılı ve sistematik bir şekilde incelenmiştir.
Ayrıca önemine binaen konu ile ilgili seçilmiş en yeni Yargıtay kararları ile kurumun yeni olması nedeniyle karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla uygulamaya başlandığı ilk dönemlerdeki Yargıtay kararlarına birlikte yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İddianame ve İddianame Yerine Geçen Belgeler İddianamenin Düzenlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar
.
İddianamenin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi
.
İddianamenin Kabulü Kararının Niteliği ve Sonuçlan
.
İade Nedenleri
.
İddianamenin İade Edilemeyeceği Hâller
.
İadenin Sonuçlan
.
İddianamenin Kısmen İade Edilip Edilememesi Sorunu
.
İadede Sayı Sınırı
.
İddianamenin Kabulünde ve İadesinde Hâkim Açısından İhsas–ı Rey Durumu
.
İade Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu ve Kanun Yararına Bozma
.
İadeye İlişkin Seçilmiş Yargıtay Kararları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Sunum 
7
Kısaltmalar 
17
GİRİŞ
I. Konu 
21
II. Amaç ve Kapsam 
24
III. Plân ve Metod 
25
Birinci BölümİDDİA MAKAMI
§ 1. CUMHURİYET SAVCILIĞI 
27
I. Genel Olarak 
27
II. Tarihsel Gelişimi 
30
A. Batı Hukuklarında 
30
B. Türk Hukukunda 
31
III. Cumhuriyet Savcılığının Hukukî Niteliği 
33
IV. Cumhuriyet Savcılığının ve Cumhuriyet Savcısının Tanımı 
39
V. Cumhuriyet Savcısının Görevleri ve Yetkisi 
42
A. Genel Olarak 
42
B. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 
43
1. Cumhuriyet Savcısının Yargıya İlişkin Görevleri 
43
a. Soruşturma Görevi 
43
b. Kamu Davasını Açma ve Yürütme Görevi 
49
aa. Ceza Davasını Açma ve Yürütme Görevi 
49
bb. Hukuk Davasını Açma ve Yürütme Görevi 
53
c. Koruma Tedbirlerine Başvurma Görevi 
56
d. Kanun Yollarına Başvurma Görevi 
57
2. Cumhuriyet Savcısının İnfaza İlişkin Görevleri 
58
3. Cumhuriyet Savcısının Denetime İlişkin Görevleri 
60
4. Cumhuriyet Savcısının İdarî Görevleri 
64
5. Cumhuriyet Savcısının Adlî Kolluk Amiri Olmasından Kaynaklanan Görevleri 
64
6. Cumhuriyet Savcısının Kanunlarla ve Cumhuriyet Başsavcısı Tarafından Verilen Diğer Görevleri Yerine Getirme Görevi 
72
C. Cumhuriyet Savcısının Yetkisi 
74
§ 2. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI TEŞKİLÂTI 
75
I. Adlî Yargı İlk Derece Mahkemelerinde Cumhuriyet Başsavcılığı 
75
A. 1 Haziran 2005 Tarihinden Önceki Dönem 
75
B. 1 Haziran 2005 Tarihinden Sonraki Dönem 
75
1. Genel Olarak 
75
2. Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilâtı ve Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 
76
3. Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilâtının Tekliği, Bütünlüğü ve Bölünmezliği 
76
4. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 
78
II. Bölge Adliye Mahkemelerinde Cumhuriyet Başsavcılığı 
85
III. Yargıtay’da Cumhuriyet Başsavcılığı 
87
İkinci BölümİDDİANAME VE İDDİANAMENİN İADESİ
§ 1. İDDİANAME 
91
I. Genel Olarak 
91
II. Kavram 
93
§ 2. İDDİANAMENİN DÜZENLENMESİ VE İDDİANAME YERİNE GEÇEN BELGELER 
94
I. İddianamenin Düzenlenmesi 
94
A. Genel Olarak 
94
B. İddianamenin Düzenlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar 
98
II. İddianame Yerine Geçen Belgeler 
101
A. Genel Olarak 
101
B. İddianame Yerine Geçen Belgelerin Mevzuatımızdaki Yeri ve Etkileri 
102
C. İddianame Yerine Geçen Belgelerin Neler Olduğu ve Bu Belgelerin Unsurları 
103
D. İddianame Yerine Geçen Belgelerin İade Edilip Edilemeyeceği Sorunu 
108
E. Öğretide Konunun Tartışılması 
111
F. Konuya İlişkin Çözüm Önerisi ve Genel Bir Değerlendirme 
113
§ 3. İDDİANAMENİN UNSURLARI 
115
I. Genel Olarak 
115
II. İddianamenin Şeklî Unsurları 
116
A. Şüphe 
116
1. Genel Olarak 
116
2. Şüphenin Tanımı 
117
3. Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüphenin Önemi 
117
4. Şüphenin Değerlendirilmesi ve Dereceleri 
118
a. Basit Şüphe 
119
b. Makul Şüphe 
120
c. Yeterli Şüphe 
123
d. Kuvvetli Şüphe 
134
B. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
138
1. Genel Olarak 
138
2. Mahkemenin Yapacağı İnceleme 
145
a. İddianamenin Görevli (Madde Bakımından Yetkili) Mahkemeye Verilip Verilmediğinin Tespiti 
145
b. İddianamenin Yetkili (Yer Bakımından Yetkili) Mahkemeye Verilip Verilmediğinin Tespiti 
145
3. Kişi Bakımından Yetki Kurallarına Uyulup Uyulmadığının Tespiti 
146
C. Şüphelinin Kimliği 
146
D. Şüphelinin Müdafii 
151
E. Maktul, Mağdur veya Suçtan Zarar Görenin Kimliği 
158
F. Mağdurun veya Suçtan Zarar Görenin Vekili veya Kanunî Temsilcisi 
163
G. Açıklanmasında Sakınca Bulunmaması Hâlinde İhbarda Bulunan Kişinin Kimliği 
164
H. Şikâyette Bulunan Kişinin Kimliği 
165
İ. Şikâyetin Yapıldığı Tarih 
174
J. Yüklenen Suç ve Uygulanması Gereken Kanun Maddeleri 
176
K. Yüklenen Suçun İşlendiği Yer, Tarih ve Zaman Dilimi 
186
1. Genel Olarak 
186
2. Yüklenen Suçun İşlendiği Yer 
187
3. Yüklenen Suçun İşlendiği Tarih ve Zaman Dilimi 
188
L. Suçun Delilleri 
192
1. Genel Olarak 
192
2. Delilin Tanımı ve Soruşturma Evresinde Delil Toplamanın Önemi 
193
3. Delillerin İddianamede Gösterilmesi 
197
4. Suçun Sübutuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Mevcut Bir Delil İbaresi 
199
5. Modern Ceza Hukuku ve Delil Yasakları 
202
6. Ceza Muhakemesinin Amacı 
205
M. Şüphelinin Tutukluluk ve Gözaltı Durumu 
205
1. Genel Olarak 
205
2. Tutuklamanın Tanımı ve Amacı 
206
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Tutuklama 
210
4. Uygulamada Tutuklama 
212
5. Yakalama, Gözaltına Alma ve Nezarethane’nin Tanımı 
212
6. Uygulamada Yakalama ve Gözaltına Alma 
214
7. Tutuklama Nedenleri 
216
8. Tutuklama ile Kuvvetli Şüphe İlişkisi 
216
9. Tutuklama Kararının Verilmesi 
217
10. Tutuklulukta Geçecek Süreler 
217
11. Tutukluluk Hâlinin Gözden Geçirilmesi 
218
12. Tutuklama Yasağı 
219
13. Mahsup 
219
14. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat İstemi 
222
15. Adalet Bakanlığı Genelgesinde Tutuklama 
224
16. Değerlendirme 
226
III. İddianamenin Maddî Unsurları 
228
A. Yüklenen Suçu Oluşturan Olayların Mevcut Delillerle İlişkilendirilmesi 
228
B. Şüphelinin Sadece Aleyhine Olan Hususların Değil Lehine Olan Hususların da Belirtilmesi 
231
C. Uygulanması Talep Edilen Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Belirtilmesi 
234
D. Cumhuriyet Savcısının İmzası ve Cumhuriyet Başsavcılığının Mührü 
236
§ 4. İDDİANAMENİN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 
238
I. İddianamenin Mahkemeye Verilmesi ve İncelenmesi 
238
II. İddianameyi İnceleyecek Makam 
239
III. İddianamenin İncelenme Süresi 
240
A. İncelenme Süresi 
240
B. Sürenin Başlangıcı 
241
C. Sürenin Niteliği 
243
IV. İddianamenin İncelenme Şekli 
246
A. Şekil (5271 sayılı CMK’nın 170’inci Maddesinin 3’üncü Fıkrasındaki Unsurlar) Yönünden Yapılan İnceleme 
246
B. Maddî (5271 sayılı CMK’nın 170’inci Maddesinin 3’üncü Fıkrası Dışında Kalan Diğer Fıkralardaki) Unsurlar Yönünden Yapılan İnceleme 
248
1. Genel Olarak 
248
2. İddianamede Yüklenen Suçu Oluşturan Olayların Mevcut Delillerle İlişkilendirilerek Açıklanıp Açıklanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
249
3. İddianamenin Sonuç Kısmında Şüphelinin Sadece Aleyhine Olan Hususların Değil Lehine Olan Hususların da İleri Sürülüp Sürülmediğinin Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
250
4. İddianamenin Sonuç Kısmında İşlenen Suç Dolayısıyla Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanmasının İstenip İstenmediğinin Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
250
C. Suçun Sübûtuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Mevcut Bir Delilin Toplanıp Toplanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
251
D. Önödemeye veya Uzlaşmaya Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde Önödeme veya Uzlaşma Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
253
1. Genel Olarak 
253
2. Önödeme Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
256
a. Önödeme Kavramı ve Tanımı 
256
b. Önödeme ile İlgili Madde 
257
c. Önödeme Kurumunun Hukukî Niteliği 
258
d. Soruşturma Evresinde Önödeme ve Uygulaması 
259
e. Kovuşturma Evresinde Önödeme ve Uygulaması 
261
aa. Genel Olarak 
261
bb. Cumhuriyet Savcısının Yanılgısı Sonucu Kamu Davasının Açılması Hâlinde Söz Konusu Olan Önödeme 
263
cc. Kovuşturma Evresinde Suçun Nitelik Değiştirmesi Nedeniyle Yapılan Önödeme 
264
dd. Özel Kanun Hükümleri Gereğince İşin Doğrudan Doğruya Mahkemeye İntikal Ettiği Hâllerde Söz Konusu Olan Önödeme 
264
3. Uzlaşma Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
265
a. Uzlaşma Kavramı ve Tanımı 
265
b. Uzlaşma Kurumunun Amacı 
270
c. Uzlaşma ile İlgili Maddeler 
271
aa. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunundaki Maddeler 
271
bb. 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunundaki Madde 
274
d. Uzlaşma Kurumunun Hukukî Niteliği 
275
e. Soruşturma Evresinde Uzlaşma ve Uygulaması 
278
f. Kovuşturma Evresinde Uzlaşma ve Uygulaması 
283
aa. Genel Olarak 
283
bb. Suçun Hukukî Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle Uzlaşma Kapsamında Olduğunun Kovuşturma Evresinde Anlaşılması 
284
cc. Suçun Uzlaşmaya Tâbi Olduğunun İlk Olarak Kovuşturma Evresinde Anlaşılması 
285
dd. Davanın İddianame Düzenlenmeksizin Açılması Nedeniyle Daha Önce Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanamamış Olması 
286
ee. Dava Açıldıktan Sonra Kanun Değişikliği Nedeniyle Kovuşturma Evresinde Suçun Uzlaşma Kapsamına Girmesi 
287
ff. Soruşturma Evresinde Taraflara Ulaşılamaması Nedeniyle Uzlaştırma Teklifinde Bulunulmadan Kamu Davsının Açılması 
288
g. Uzlaşma ile Önödeme Kurumlarının Karşılaştırılması 
288
aa. Uzlaşma ile Önödeme Kurumlarının Benzerlikleri 
288
bb. Uzlaşma ile Önödeme Kurumlarının Farklılıkları 
289
cc. Uzlaşma ile Önödeme Kurumlarının Yarışması 
291
V. İddianamenin Değerlendirilmesi 
291
A. Genel Olarak 
291
B. İddianamenin Değerlendirilmesinde CMUK ve CMK Dönemi 
291
1. 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Dönemi 
291
a. 21/05/1985 Tarihine Kadar Olan Dönem 
291
b. 21/05/1985 Tarihinden Sonraki Dönem 
292
2. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Dönemi 
292
VI. İddianamenin İncelenmesinin Sonucu 
295
A. İddianamenin Kabulü 
295
1. Genel Olarak 
295
2. İddianamenin Kabulü Kararının Niteliği 
296
3. İddianamenin Kabulü Kararının Kesinliği 
297
4. İddianamenin Kabulü Kararında Mahkeme Açısından İhsas-ı Rey Durumu 
300
5. İddianamenin Kabulü Kararının Sonuçları 
303
B. İddianamenin İadesi 
304
1. Genel Olarak 
304
2. İddianamenin İadesine İlişkin Kanun Maddesi 
305
a. İlk Metin 
305
b. Değişiklikten Sonraki Metin 
306
3. İddianamenin İadesine İlişkin Kanun Maddesinin Değişiklik Gerekçesi 
306
4. İddianamenin İadesi Kavramı 
309
5. İddianamenin İadesinin Hukukî Niteliği 
312
6. İddianamenin İadesine Karar Verecek Olan Makam 
313
7. İddianamenin İadesi Sürecinde Koruma Tedbirlerinin Durumu 
315
a. Tutukluluğun İncelenmesi 
315
b. Yakalama Kararının İnfazı 
316
8. İddianamenin İadesinde Mahkemenin İnceleme Süresi 
317
9. İddianamenin İadesinin Nedenleri 
317
a. Genel Olarak 
317
b. İddianamede Bulunması Gereken Unsurlardan Birinin veya Birkaçının Bulunmaması (5271 sayılı CMK m. 174/1 - a) 
318
c. Suçun Sübûtuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Mevcut Bir Delil Toplanmadan Kamu Davasının Açılması (5271 sayılı CMK m. 174/1 - b) 
318
d. Önödemeye veya Uzlaşmaya Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde Önödeme veya Uzlaşma Usulü Uygulanmaksızın Kamu Davasının Açılması (5271 sayılı CMK m. 174/1 - c) 
319
10. İddianamenin İade Edilemeyeceği Hâller 
321
a. Suçun Hukukî Nitelendirilmesi Sebebiyle İddianamenin İade Edilemeyeceği 
321
b. İddianamenin İadesi İçin Tespit Edilen Yasal Sürenin Geçirilmiş Olması Hâlinde İddianamenin İade Edilemeyeceği 
323
c. İlk Kararda Belirtilmeyen Sebeplere Dayanılarak Yeniden İddianamenin İade Edilemeyeceği (Tekrar İade Yasağı) 
323
11. İddianamenin İadesinin Sonuçları 
326
a. Genel Olarak 
326
b. İddianamenin Yeniden Düzenlenmesi 
327
c. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Kanun Yolu 
329
aa. Genel Olarak 
329
bb. Ceza Muhakemesi Hukukunda Kanun Yolları 
330
cc. İddianamenin İadesi Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu 
332
aaa. Genel Olarak 
332
bbb. İtirazın Kabulü 
336
ccc. İtirazın Reddi 
337
ddd. Yüce Divan Sıfatıyla Anayasa Mahkemesinin Yetkisine Giren İşlerde İtiraz Kanun Yolu 
337
dd. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazın Reddi Üzerine Kanun Yararına Bozma Yoluna Başvurulması 
346
aaa. Genel Olarak 
346
bbb. Kanun Yararına Bozma Taleplerinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar ile İlgili Adalet Bakanlığı Genelgesi 
348
d. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazda Süre, Usûl ve İtirazı İncelemeye Yetkili Merciiler 
349
aa. İtirazın Süresi 
349
bb. İtirazın Usûlü 
350
cc. İtirazı İncelemeye Yetkili Merciiler 
350
e. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazın Hukukî Niteliği 
352
f. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtiraza Yetkili Mercii 
352
g. İtiraz Üzerine Yapılacak İnceleme ve Verilecek Karar 
353
12. İddianamenin İadesi Kurumunun Amacı ve Gerekliliği 
354
13. İddianamenin İadesinde Sayı Sınırı 
358
14. İddianamenin Kısmen İade Edilip Edilemeyeceği 
360
15. İddianamenin İadesinde Hâkim Açısından İhsas-ı Rey Durumu 
361
16. Uygulamada İddianamenin İadesi 
363
17. Uygulamada İddianamenin İadesi Kararı ve Bu Karara Karşı Yapılan İtiraz ile İtirazın Kabulüne İlişkin Karar Örneği 
366
a. Genel Olarak 
366
b. Hınıs Cumhuriyet Başsavcılığının Tanzim Etmiş Olduğu İddianame 
367
c. Hınıs Asliye Ceza Mahkemesinin Vermiş Olduğu İddianamenin İadesi Kararı 
369
d. Hınıs Cumhuriyet Başsavcılığının İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapmış Olduğu İtiraz 
371
e. Hınıs Ağır Ceza Mahkemesinin İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazı Kabul Eden Kararı 
374
18. İddianamenin İade Edilemeyeceği Hâller 
377
Üçüncü BölümKONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ YARGITAY KARARLARI
§ 1. 2005 YILINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
381
§ 2. 2006 YILINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
384
§ 3. 2007 YILINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
391
§ 4. 2008 YILINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
407
§ 5. 2009 YILINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
482
§ 6. 2010 YILINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
554
SONUÇ 
609
Kaynakça 
617
Yargıtay Kararları Dizini 
635
Kavram Dizini 
659