Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk – I Prof. Dr. Yusuf Aksar  - Kitap
Teoride ve Uygulamada

Uluslararası Hukuk – I

8. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
464
Barkod:
9786253812553
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
580,00
İndirimli (%10):
522,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
7. baskı
Eylül 2023
580,00
522,00 (%10)
Kitabın Açıklaması
Uluslararası hukuku, teori ve uygulaması ile birlikte ele alan Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-I adlı çalışma, ortaya çıkan en son gelişme ve olayları içerecek şekilde yeniden gözden geçirilmiş ve güncellenmiştir. Bu anlamda, yeni gelişmelerle ilgili bilimsel çalışmalar yanında, ulusal ve uluslararası yargı kararlarına da oldukça geniş yer verilmiştir. Ayrıca her bir bölümün yeni gelişmelere göre gözden geçirilmesi ve uyarlanması, yine bölüm sonlarına eklenen ilave tartışma soruları ile desteklenmeye çalışılmıştır.
Sekizinci Basıda özellikle uluslararası hukukun bir sisteme, Uluslararası Hukuk Sistemi'ne, dönüştürülmesinde önemli rol oynayan Uluslararası Adalet Divanı kararlarına daha geniş yer verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda uluslararası hukukun buyruk kurallarının, (jus cogens normlarının) özellikle uluslararası hukuktaki erga omnes yükümlülükler ve erga omnes partes yükümlülükler ile uluslararası toplumun tamamının çıkarlarının korunması amacına hizmet eden Uluslararası Adalet Divanı'nın çekişmeli yargı davaları ile danışma görüşleri irdelenmiştir. Uluslararası toplum tarafından tanıklık edildiği üzere, Uluslararası Adalet Divanı'nın Belçika ile Senegal arasındaki Ya Yargıla ya İade Et Davası (ProsecuteExtradite Case) sonrası, dünyanın farklı coğrafyalarında karşılaşılan sorunlarla ilgili Divan nezdinde açılan çekişmeli yargı davaları ile danışma görüşleri talebinde önemli bir artış olmuştur. Uluslararası toplumun tamamını ilgilendiren işbu davalara örnekler arasında Gambiya'nın Myanmar (Burma) aleyhine açtığı Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkında Sözleşmenin Uygulanması Davası, Kanada ile Hollanda'nın Suriye'ye karşı açtığı İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşmenin Uygulanması Davası, Güney Afrika'nın İsrail'e açtığı, Gazze Şeridi'nde Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkında Sözleşmenin Uygulanması Davası gösterilebilir. Yine aynı doğrultuda olmak üzere, uluslararası toplumun çıkarlarının korunması noktasında Divan'ın karşılaştığı ve erga omnes partes yükümlülüklere dikkat çektiği danışma görüşleri arasında da İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçları, 1964'te Morityus'tan Chagos Takımadası'nın Ayrılmasının Hukuki Sonuçları ve Doğu Kudüs Dahil İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde İsrail'in Politikaları ve Uygulamalarından Kaynaklanan Hukuki Sonuçlar Davaları sayılabilir.
Uluslararası Hukuk Sistemi'nin öngörmüş olduğu düzenlemelerin, ulusal hukuk sistemleri tarafından özellikle devletlerin erga omnes ya da erga omnes partes yükümlülükler çerçevesinde ve evrensel yargı yetkisi ile bağlantılı şekilde bireylerin uluslararası cezai sorumluluğunun tesisi yönünde başarılı uygulamalar detaylı şekilde ele alınmıştır. Belçika, Kanada, Hollanda, Almanya uygulamaları ve bu anlamda Devlet Başkanları, Hükümet Başkanları ve Dışişleri Bakanları hakkında Devlet Dokunulmazlığı başlığı altında ratione personae dokunulmazlık ile ratione materiae dokunulmazlık kavramları üzerinde Uluslararası Adalet Divanı kararları ışığında detaylı açıklamalar da bulunulmuştur.
İçerdiği konuları teori ve uygulaması ile birlikte ele alan Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-I'in, hukuk fakülteleri, siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler ve kamu yönetimi bölümlerindeki öğrencilere temel bir kaynak olması yanında, uluslararası hukuk sahasındaki uygulayıcılara ve akademik camiaya da önemli katkılar sunması amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Uluslararası Hukuk Sistemi ve Uluslararası Toplum
.
Uluslararası Hukukun Kaynakları
.
Andlaşmalar Hukuku
.
Uluslararası Hukuk – Ulusal Hukuk
.
Uluslararası Hukuk Kişileri ve Tanıma
.
Ülke
.
Yetki
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Üçüncü Basıda Yenilikler 
9
Dördüncü Basıda Yenilikler 
11
Beşinci Basıda Yenilikler 
13
Altıncı Basıda Yenilikler 
15
Yedinci Basıda Yenilikler 
17
Sekizinci Basıda Yenilikler 
19
Kısaltmalar 
31
Birinci Bölüm
ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİ VE
ULUSLARARASI TOPLUM
I. GİRİŞ 
33
II. ULUSLARARASI HUKUKUN TANIMI 
34
III. ULUSLARARASI HUKUKTA TERİM SORUNU 
36
IV. ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİ’NİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ 
37
A. Uluslararası Hukukun Doğuşu – İlk Yıllar 
38
B. Uluslararası Hukuka İlişkin Klasik Yaklaşımlar: Tabii (Doğal) Hukuk ve Pozitivist Hukuk Görüşü 
39
C. Uluslararası Hukuka İlişkin Modern Yaklaşımlar: Realist ve Liberal Görüşler 
42
V. ULUSLARARASI HUKUKUN ROLÜ VE ÖNEMİ 
45
VI. ULUSLARARASI HUKUKUN KAPSAMI 
49
VII. ULUSLARARASI HUKUKUN DİĞER HUKUK SİSTEMLERİ VE HUKUK DALLARINDAN AYRIMI 
51
A. Devletler Hususi Hukuku (Milletlerarası Özel Hukuk, Uluslararası Özel Hukuk) – Uluslararası Hukuk 
51
B. Avrupa Birliği Hukuku – Uluslararası Hukuk 
52
C. Transnasyonal (Ulusötesi, Milliötesi) Hukuk – Uluslararası Hukuk 
54
D. Ulusal Hukuk – Uluslararası Hukuk 
55
VIII. ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİ’NE YÖNELİK TEMEL ELEŞTİRİLER 
55
IX. ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİ’Nİ UYGULAMA ARAÇLARI/MEKANİZMALARI 
58
A. Yaptırımlar ve Birleşmiş Milletler Sistemi 
59
B. Yargı Yolu 
61
C. Ulusal Hukuk Sistemleri 
62
D. Devletler 
64
E. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları (NGO’s) 
64
X. ULUSLARARASI HUKUKUN GELECEĞİ 
65
Tartışma Soruları 
69
İkinci Bölüm
ULUSLARARASI HUKUKUN KAYNAKLARI
I. GİRİŞ 
71
II. ULUSLARARASI ADALET DİVANI STATÜSÜ 38. MADDE DÜZENLEMESİ 
73
III. ANDLAŞMALAR 
77
IV. ULUSLARARASI ÖRF–ADET HUKUKU KURALLARI (YAPILAGELİŞ, TEAMÜL) 
80
A. Örf–Adet Kuralının Tanımı 
81
1. Maddi Unsur (Devlet Uygulamaları) (Objektif Unsur) 
81
a. Maddi Unsura İlişkin Özel Durumlar 
84
aa. Devlet Uygulamalarının Kapsamı 
84
bb. Devlet Uygulamalarının Süresi 
85
cc. Devlet Uygulamalarına Israrla Karşı Çıkan Devletlerin Hukuki Durumu (Israrlı Muhalif, Persistent Objector) 
88
2. Manevi Unsur (Subjektif Unsur, Opinio Juris Sive Necessitatis) 
91
B. Andlaşma Hükümlerinin Örf–Adet Kuralına Dönüşmesi 
93
V. GENEL HUKUK İLKELERİ 
94
A. Tabii (Doğal) Hukuk Görüşü 
96
B. Hukuk Sistemlerinin Ortak Kural ve İlkeleri 
96
C. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri 
98
D. Hakça İlkeler 
99
VI. YARGI KARARLARI 
102
VII. DOKTRİN 
105
VIII. ULUSLARARASI HUKUKUN DİĞER KAYNAKLARI 
106
A. Uluslararası Örgüt Kararları 
107
1. Birleşmiş Milletler Kararları 
107
a. Güvenlik Konseyi Kararları 
107
b. Genel Kurul Kararları 
108
2. Bölgesel Örgüt Kararları 
110
B. Soft Law (Bağlayıcı Niteliği Olmayan Uluslararası Hukuk Metinleri) 
110
C. Uluslararası Hukuk Komisyonu 
113
D. Uluslararası Hukukun Buyruk Kuralları (Jus Cogens) 
116
1. Tanım ve Kapsam 
116
2. Jus Cogens Normların Hukuki Neticeleri ve Erga Omnes Yükümlülükler İle İlişkisi 
118
IX. SONUÇ 
127
Tartışma Soruları 
129
Üçüncü Bölüm
ANDLAŞMALAR HUKUKU
I. GİRİŞ 
133
II. ANDLAŞMALAR HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
134
III. ANDLAŞMA NEDİR? 
135
A. Andlaşmanın Unsurları 
137
1. İrade Beyanı 
137
a. İrade Beyanının Şekli 
137
b. En Az İki İrade Beyanının Olması 
139
c. İrade Beyanlarının Hukuki Sonuç Doğurmaya Yönelik Olması 
140
2. Uluslararası Hukuk Kişisi Olma 
141
3. Uluslararası Hukuk Kurallarına Tabi Olma 
142
B. Andlaşmalar Hukukunda Terim Sorunu 
143
IV. ANDLAŞMALARIN SINIFLANDIRILMASI 
152
A. Uygulama Alanı Bakımından Sınıflandırma 
152
B. Modern/Çağdaş Sınıflandırma 
153
1. Sözlü Andlaşmalar – Yazılı Andlaşmalar 
154
2. İki Taraflı Andlaşmalar – Çok Taraflı Andlaşmalar 
154
3. Hukuk Kuralı Koyan Andlaşmalar – Akit Andlaşmalar 
155
4. Doğrudan Etki Doğuran Andlaşmalar – Doğrudan Etki Doğurmayan Andlaşmalar 
155
V. ANDLAŞMALARIN YAPILIŞI 
159
A. Andlaşma Metninin Oluşturulması 
159
B. Andlaşma Metninin Kabulü 
162
C. Andlaşma Metninin Resmileştirilmesi 
162
D. Andlaşma Metninin Bağlayıcılık Kazanması 
165
1. İmza 
165
2. Andlaşmayı Teşkil Eden Belgelerin Teatisi (Değiş–Tokuşu) 
165
3. Onaylama 
166
4. Kabul ve Tasvip 
167
5. Katılma 
167
E. Çekinceler 
168
1. Genel Olarak Çekince Kavramı 
168
2. Soykırım Sözleşmesi’ne Çekinceler Davası (Reservations Case) 
171
3. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sistemi 
172
F. Andlaşmaların Yürürlüğe Girmesi 
174
G. Andlaşmaların Tescili ve Yayınlanması 
175
VI. ANDLAŞMALARIN UYGULANMASI 
175
A. Ahde Vefa (Pacta Sunt Servanda) İlkesi 
176
B. Geriye Yürümezlik İlkesi 
177
C. Mülkilik İlkesi 
177
D. Andlaşmaların Ardıllığı ve Çatışması 
178
E. Andlaşmalar ve Üçüncü Devletler 
179
VII. ANDLAŞMALARIN TADİLİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ 
180
VIII. ANDLAŞMALARIN YORUMLANMASI 
181
A. Genel Yorum Kuralları 
182
1. İyi Niyet İlkesi 
183
2. Terimlerin Olağan Anlamına Uygun Yorumlama 
183
B. Tamamlayıcı Yorum Kuralları/Araçları 
184
C. İki veya Daha Fazla Dilde Akdedilen Andlaşmalar 
185
IX. ANDLAŞMALARIN GEÇERLİLİĞİ 
186
A. İç Hukuk Düzenlemelerine Aykırılık 
186
B. Hata 
188
C. Hile ve Temsilcinin Ayartılması 
189
D. Tehdit (Zorlama, Baskı) 
189
E. Jus Cogens (Emredici, Buyruk) Kurallar 
191
F. Andlaşmanın Geçersizliğini İleri Sürme Usulü ve Geçersizliğin Sonuçları 
192
X. ANDLAŞMALARIN SONA ERMESİ, ANDLAŞMA HÜKÜMLERİNİN ASKIYA ALINMASI 
193
A. Andlaşmanın Rıza ile Sona Ermesi 
193
B. Andlaşmanın Ağır İhlali 
194
C. Sonraki İmkansızlık 
195
D. Andlaşmanın Yapıldığı Şartlarda Köklü Değişiklikler Olması 
196
E. Diplomatik veya Konsolosluk İlişkilerinin Kesilmesi 
198
F. Andlaşmanın Sona Ermesi veya Andlaşma Hükümlerinin Askıya Alınmasının Hukuki Sonuçları 
198
XI. DEVLETLERİN ANDLAŞMALARA HALEFİYETİ (ARDIL OLMASI) 
199
XII. SONUÇ 
202
Tartışma Soruları 
204
Dördüncü Bölüm
ULUSLARARASI HUKUK – ULUSAL HUKUK
I. GİRİŞ 
209
II. TEORİDE ULUSLARARASI HUKUK–ULUSAL HUKUK İLİŞKİSİ 
210
A. Konu ile İlgili Teorik Yaklaşımlar 
210
1. Tekçi (Monist) Görüş 
210
2. İkici (Dualist) Görüş 
212
B. Teorik Yaklaşımların Uluslararası Uygulamaya Yansıması 
213
C. Teorik Yaklaşımlar Açısından Türk Hukuk Sistemi’nin Değerlendirmesi 
214
III. UYGULAMADA ULUSLARARASI HUKUK–ULUSAL HUKUK İLİŞKİSİ 
219
A. Uluslararası Yargı Kuruluşları Tarafından Ulusal Hukuk Kurallarının Uygulanması 
220
B. Uluslararası Hukuk Kurallarının Ulusal Yargı Organları Tarafından Uygulanması 
222
1. Örf–Adet Hukuku ve Türk Hukuku Uygulaması 
223
2. Andlaşmalar ve Türk Hukuku Uygulaması 
225
a. Türk Hukuku’nda Andlaşmaların Sınıflandırılması 
225
aa. Onaylanması İçin Kanunla Uygun Bulunması Gereken Andlaşmalar 
226
bb. Onaylanması İçin Kanunla Uygun Bulunması Gerekmeyen Andlaşmalar 
227
b. Andlaşmaların Hiyerarşi Bakımından Türk Hukuku’ndaki Yeri 
230
c. Türk Mahkeme Kararları 
232
d. Diğer Devlet Uygulamalarına Örnekler 
233
aa. Andlaşmalar ve Birleşik Krallık Uygulaması 
233
bb. Andlaşmalar ve Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması 
235
3. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları ve Türk Hukuku Uygulaması 
237
IV. SONUÇ 
239
Tartışma Soruları 
241
Beşinci Bölüm
ULUSLARARASI HUKUK KİŞİLERİ VE TANIMA
I. GİRİŞ 
243
II. DEVLETLER 
245
A. Devletin Unsurları 
246
B. Egemenlik/Bağımsızlık Kavramına İstisnai Bazı Durumlar 
251
1. Anayasal Sınırlamalar 
252
2. Andlaşmadan Doğan Yükümlülükler 
252
3. Yabancı Askeri Üslerin Varlığı 
252
4. Uluslararası Örgütlere Üyelik 
253
C. Self–determinasyon İlkesi ve Yeni Devlet Oluşumu 
253
D. Kuvvet Kullanma ve Yeni Devlet Oluşumu 
258
E. Devletlerin Sona Ermesi 
261
F. Devletlerin Halefiyeti 
264
III. DEVLET NİTELİĞİ OLMAYAN İNSAN TOPLULUKLARI 
266
IV. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER 
267
A. Uluslararası Örgütlerin Uluslararası Hukuk Kişiliği ve Kapsamı 
269
B. Bir Evrensel Uluslararası Örgüt Örneği: Birleşmiş Milletler 
270
1. Birleşmiş Milletler’in Amaçları ve İlkeleri 
271
2. Birleşmiş Milletler’e Üyelik 
272
3. Birleşmiş Milletler’in Ana Organları 
274
V. GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER 
282
A. Gerçek Kişiler 
282
B. Tüzel Kişiler 
284
1. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları 
284
2. Çok–Uluslu/Ulus–Ötesi Şirketler 
286
VI. TANIMA 
288
A. Tanımanın Hukuki Niteliği 
288
B. Tanıma Türleri 
290
1. De Jure–De Facto Tanıma 
290
2. Açık–Örtülü/Kapalı Tanıma 
291
3. Şartlı – Şartsız Tanıma 
291
4. Otomatik Tanıma 
292
C. Tanımanın Hüküm ve Sonuçları 
293
VII. SONUÇ 
293
Tartışma Soruları 
295
Altıncı Bölüm
ÜLKE
I. GİRİŞ 
297
II. ÜLKE TÜRLERİ 
298
A. Sahipli Ülke 
298
B. Özel Statülü Ülke 
299
C. Sahipsiz Ülke 
299
D. Sahip Olunamayan Ülke 
299
III. SINIRLAR 
300
IV. ÜLKE KAZANIM YOLLARI 
302
A. İşgal 
302
B. Zamanaşımı 
307
C. Fetih ve İlhak 
308
D. Keşif 
309
E. Devir ve Andlaşma 
310
F. Arazi Oluşumu 
311
G. Yargı Kararları 
311
H. Uti Possidetis İlkesi 
312
V. HİÇ BİR DEVLETİN EGEMENLİĞİ ALTINDA OLMAYAN YERLER (RES COMMUNIS, COMMON HERITAGE OF MANKIND VEYA İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI) 
313
A. Antarktika 
313
B. Kuzey Kutbu 
315
C. Uzay 
316
VI. SONUÇ 
319
Tartışma Soruları 
320
Yedinci Bölüm
YETKİ
I. GİRİŞ 
323
II. BOZKURT–LOTUS İLKELERİ 
323
A. Düzenleme Yetkisi 
324
B. Uygulama Yetkisi 
324
III. HUKUKİ YETKİ–CEZAİ YETKİ AYRIMI 
325
IV. YETKİNİN DOKTRİNEL ANALİZİ 
326
A. Ülkesellik (Mülkilik) İlkesi 
326
B. Vatandaşlık İlkesi 
328
C. Koruma İlkesi 
329
D. Evrensellik İlkesi 
330
E. Pasif Vatandaşlık İlkesi 
336
V. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ 
338
VI. ULUSLARARASI HUKUK KURALLARI İHLAL EDİLEREK SORUMLULARIN ELE GEÇİRİLMESİ 
339
VII. DEVLETİN UYGULAMA YETKİSİNİN İSTİSNALARI 
341
A. Devlet Dokunulmazlığı 
341
1. Devlet Dokunulmazlığının Hukuki Dayanakları 
344
a. Devletlerin Egemen Eşitliği İlkesi 
344
b. Yargı Yetkisinden Feragat 
345
c. Uyuşmazlığın Yabancı Devlet Unsuru Taşıması 
346
d. Yargı Kararını Uygulamanın Zorluğu 
346
e. Uluslararası Nezaket 
346
2. Mutlak (Tam) Dokunulmazlık–Sınırlı (Nisbi–Kısmi) Dokunulmazlık? 
347
a. Hukuk Davalarında Yargı Bağışıklığı 
347
b. Ceza Davalarında Yargı Bağışıklığı 
353
3. İcrai Dokunulmazlık 
353
a. Devletin Kişi veya Temsilcilerinin Dokunulmazlığı 
354
b. Devlet Mallarının Dokunulmazlığı 
359
4. Türk Hukuk Uygulamasında Devlet Dokunulmazlığı 
362
B. Diplomatik ve Konsolosluk Dokunulmazlığı 
364
1. Diplomatik Dokunulmazlık 
365
a. Diplomatik Dokunulmazlığın Varlığına İlişkin Görüşler 
365
aa. Temsil Görüşü 
366
bb. Ülkesellik Görüşü 
366
cc. Görevinin Gereği Olma (İşlevsellik) Görüşü 
366
b. Diplomasi Temsilcilerinin Görevleri 
366
c. Diplomatik Dokunulmazlığın Kapsamı 
367
d. Mallara Yönelik Dokunulmazlığın Kapsamı 
369
e. Haberleşme Serbestisi 
374
f. Vergi ve Gümrük Ayrıcalığı 
375
g. Türk Hukuk Uygulamasında Diplomatik Dokunulmazlık 
375
2. Konsolosluk Dokunulmazlığı 
375
a. Türk Hukuk Uygulamasında Konsolosluk Dokunulmazlığı 
377
C. Uluslararası Örgütlerin Dokunulmazlığı 
377
VIII. SONUÇ 
378
Tartışma Soruları 
380
Sekizinci Bölüm
ULUSLARARASI HUKUKTA SORUMLULUK
I. GİRİŞ 
387
II. DEVLETİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 
388
A. Devletin Sorumluluğunun Kapsamı 
388
B. Uluslararası veya Ulusal Hukuk Çerçevesinde Sorumluluk? 
389
C. Devletin Sorumluluğunun Unsurları 
391
1. Hukuka Aykırı Davranışın Devlete Atfedilmesi 
391
2. Uluslararası Yükümlülüğün İhlali 
399
a. Kusurun Varlığı? 
399
b. Zararın Varlığı? 
400
c. Zaman Unsuru 
401
3. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Sebepler (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 
402
a. Rıza 
402
b. Meşru Müdafaa 
402
c. Mücbir Sebep 
403
d. Zorda Kalma (Distress) 
403
e. Zaruret Hali (Necessity) 
404
f. Jus Cogens Normlara Uyma Zorunluluğu 
406
g. Karşı önlemler (Countermeasures) 
406
h. Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Sonuçları 
407
III. YABANCILARA MUAMELEDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN SORUMLULUĞU 
408
A. Devletin Sorumluluğunu Gerektiren Yabancılara Kötü Muamele Kavramının İçeriği 
408
B. Yabancılara Muameleden Dolayı Devletin Sorumluluğunun Şartları 
411
1. Vatandaşlık Bağı 
411
2. İç Hukuk Yollarının Tüketilmiş Olması 
416
3. Calvo Kaydı 
424
C. Yabancıların Malvarlığına El Koyulması (Kamulaştırma–Millileştirme) 
425
1. Kamu Yararı 
426
2. Ayrımcılık Yapmama 
426
3. Tazminat 
427
IV. ÇEVRE KAYNAKLI DEVLETİN SORUMLULUĞU 
428
V. ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN SORUMLULUĞU 
432
VI. ULUSLARARASI SORUMLULUĞUN HUKUKİ SONUÇLARI 
435
VII. SONUÇ 
436
TARTIŞMA SORULARI 
438
Kaynakça 
443
Kavramlar Dizini 
457