BORÇLAR HUKUKUNDA CEZAİ ŞART VE
I. CEZAİ ŞART KAVRAMI, TERMİNOLOJİ, BENZER HUKUKİ KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
19
A. Borçlar Hukukunda Cezai Şart Kavramı, Tanımı ve Terminoloji
19
B. Cezai Şartın Hukuki Dayanakları ve Uygulama Alanı
22
C. Cezai Şartın İşlevleri
25
2. Borçluyu İfaya Zorlama
26
D. Cezai Şartın Benzer Hukuki Kurumlarla Karşılaştırılması
28
II. CEZAİ ŞARTIN UNSURLARI, TÜRLERİ VE AŞIRI CEZAİ ŞARTIN İNDİRİLMESİ
30
A. Cezai Şartın Unsurları
30
1. Asıl Borcun Bulunması
30
2. Asıl Borçtan Ayrı Bir Edim Şeklinde Kararlaştırılması
31
3. Cezai Şartın Asıl Borcun Fer’i Niteliğinde Olması
32
B. Cezai Şartın Türleri
33
1. Seçimlik Cezai Şart
33
2. İfaya Eklenen Cezai Şart
34
3. Dönme Cezası (İfayı Engelleyen Cezai Şart)
35
C. Cezai Şartın Kusur ve Zarar ile Arasındaki İlişki
37
1. Cezai Şartın Kusur ile İlişkisi
37
2. Cezai Şartın Zarar ile İlişkisi
38
D. Aşırı Cezai Şartın İndirilmesi
39
2. Cezai Şartın İndirilmesinin Şartları
40
a. Geçerli ve Gerçek Anlamda Bir Cezai Şartın Mevcut Olması
40
b. Cezai Şartın Muaccel Olması
41
c. Cezai Şartın İfa Edilmemiş Olması
41
d. Cezai Şartın Aşırı Olması
42
aa. Alacaklının Menfaatleri
43
bb. Borca Aykırılığın Ağırlığı
44
cc. Borçlunun Kusurunun Ağırlığı
44
dd. Tarafların Ekonomik Durumu
45
e. Tacirin Aşırı Cezai Şartın İndirilmesini İsteyememesi
45
BORÇLAR HUKUKUNDA ÖNGÖRÜLEN CEZAİ ŞART HÜKÜMLERİNİN İŞ HUKUKU’NDA UYGULANMA KABİLİYETİ, SINIRLANMASINA YÖNELİK İLKE VE KURALLAR
I. İŞ HUKUKU’NDA CEZAİ ŞARTIN AMACI BAĞLAMINDA TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA YER ALAN ESASLAR
49
B. İş Hukuku’nda Cezai Şartın Amacı
51
II. BORÇLAR HUKUKU İLE İŞ HUKUKU ARASINDAKİ İLİŞKİ YÖNÜNDEN CEZAİ ŞART HÜKÜMLERİNİN UYGULANMA KABİLİYETİ
53
B. İşçinin Korunması Amacı
54
C. Cezai Şarta İlişkin Türk Borçlar Kanunu’nda Yer Alan Esaslar
56
2. Tarafların Borçları Yönünden Türk Borçlar Kanunu’nda Yer Alan Esasların Uygulanma Kabiliyeti
57
a. İşçinin Borçları Yönünden
57
b. İşverenin Borçları Yönünden
61
3. İş Sözleşmesinde Kararlaştırılan Cezai Şartın Kusur ve Zararla İlişkisi
63
a. Cezai Şartın Kusur ile İlişkisi
63
b. Cezai Şartın Zarar ile İlişkisi
66
4. Cezai Şart Niteliğinin Belirlenmesi
68
b. Yasal Fesih Tazminatlarının Arttırılmasının Niteliği
73
c. Disiplin Cezalarının Niteliği
74
5. İş Hukuku’nda Cezai Şart Kayıtlarının Geçerlilik Koşulları
76
b. Asıl Borcun ve Cezai Şartın Genel Hükümler Uyarınca Geçerliliği
77
aa. Asıl Borcun Geçerli Olması
77
bb. Cezai Şartın Geçerli Olması
79
c. Genel İşlem Koşulu Olarak Öngörülen Cezai Şartın Geçerliliği
90
bb. Genel İşlem Koşulunun Tanımı ve Unsurları
92
cc. Genel İşlem Koşulunun Denetimi ve Cezai Şartla İlişkisi
93
6. İş Hukuku’nda Cezai Şartın İndirilmesi
103
b. İşçi Aleyhine Öngörülen Cezai Şartın İndirilmesi
104
c. İşveren Aleyhine Öngörülen Cezai Şartın İndirilmesi
106
İŞ HUKUKU’NDA KARARLAŞTIRILAN CEZAİ ŞARTIN
İŞ SÖZLEŞMESİNİN TÜRÜ BAKIMINDAN ÖZELLİKLERİ
I. BELİRSİZ SÜRELİ VE BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART
109
B. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinde Fesih Hakkının Sözleşmeyle Sınırlandırılması ve Cezai Şart
110
2. Fesih Hakkının Sözleşmeyle Sınırlandırılması ve Bir Yaptırım Türü Olarak Cezai Şart Öngörülmesinde Nazara Alınacak Temel İlkeler
112
3. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinde Fesih Hakkının Zamana Bağlı Olarak Sınırlanması
116
a. Süreli Fesih Hakkının Kullanımının Belirli Bir Süre Öngörülerek Cezai Şartla Sınırlandırılması
116
b. Fesih Bildirim Süresinin Artırılması ve Cezai Şartla İlişkisi
118
4. Haklı Sebeple Fesih Hakkının Sınırlandırılması ve Cezai Şart
122
5. Cezai Şartla İlişkisi Bakımından Haksız, Geçersiz ya da Usulsüz Feshe Bağlanan Hukuki Yaptırımlar
124
b. İş Güvencesine İlişkin Parasal Yaptırımların Mutlak Emredici Niteliği ve Cezai Şarta Etkisi
129
aa. İş Güvencesinden Yararlanan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshi Halinde
129
bb. İş Güvencesinden Yararlanmayan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshi Halinde
133
c. Haksız Fesih Tazminatı ve Cezai Şart
136
d. İşçinin Haksız Olarak İşe Başlamaması veya İşi Bırakmasının Sonuçları ile Cezai Şart İlişkisi
139
C. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Haksız Feshi ve Cezai Şart
142
2. İşverenin Haksız Feshi ve Cezai Şart
145
b. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminat ve Cezai Şart
146
c. Haksız Fesih Tazminatı ve Cezai Şart
149
3. İşçinin Haksız Feshi ve Cezai Şartla İlişkisi
149
4. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Objektif Sebepler Bulunmaması Sebebiyle Belirsiz Süreli Olduğunun Tespiti Halinde Süreye Bağlı Cezai Şartın Geçerliliği
152
b. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulu Kararı
153
c. Doktrinde İleri Sürülen Görüşler
156
II. DİĞER İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİNDE CEZAİ ŞART
159
A. Asgari ve Azami Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
159
1. Asgari Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
159
b. Asgari Süre İçinde Yapılacak Feshin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Rejimine Tabi Olduğuna İlişkin Görüş
162
c. Asgari Süre İçinde Yapılacak Feshin Belirli Süreli İş Sözleşmesi Rejimine Tabi Olduğuna İlişkin Görüş
163
d. Asgari Süre İçinde Yapılacak Feshin Hangi Fesih Rejimine Tabi Olacağına Karma Çözüm Yolu Öneren Görüş
164
e. Yargıtay’ın Değerlendirmesi ve Görüşümüz
166
2. Azami Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
167
B. Deneme Süreli İş Sözleşmesinde Cezai Şart
169
İŞ HUKUKU’NDA CEZAİ ŞART KARARLAŞTIRILAN
I. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNE/KAYDINA AYKIRILIK VE CEZAİ ŞART
171
B. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin/Kaydının Geçerlilik Şartları
173
2. Ehliyet ve Şekil Açısından Geçerlilik Şartları
175
a. İşçinin Fiil Ehliyetine Sahip Olması
175
b. Yazılı Şekil Şartına Uyulması
175
3. Rekabet Yasağının Esasına İlişkin Geçerlilik Şartları
176
a. İşçinin Müşteri Çevresi, Üretim Sırları ya da İşverenin Yaptığı İşler Hakkında Bilgi Edinme İmkanının Olması
176
b. İşçinin Edindiği Bilgileri Kullanmasının İşverenin Önemli Bir Zararına Sebep Olacak Nitelikte Olması
178
C. İşçinin Ekonomik Geleceğinin Hakkaniyete Aykırı Olarak Tehlikeye Düşürülmemesi Amacıyla Rekabet Yasağının Sınırlanması
179
1. Süre Yönünden Sınırlama
180
2. Yer Yönünden Sınırlama
181
3. Konu Yönünden Sınırlama
181
4. Hakimin Aşırı Nitelikteki Rekabet Yasağına Müdahalesi
182
D. Rekabet Yasağı Sözleşmesine/Kaydına Aykırılığın Sonuçları
183
2. İşverenin Uğradığı Zararın Giderilmesi
184
3. Rekabet Yasağına Aykırı Davranışa Son Verilmesi
184
4. İşveren Tarafından Cezai Şart Talep Edilmesi
185
b. Rekabet Yasağına Aykırılık Halinde Öngörülen Cezai Şartın Türü ve Muaccel Olması
187
c. Cezai Şartın İndirilmesi
189
E. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin ve Cezai Şartın Sona Ermesi
192
1. İşverenin Gerçek Bir Yararının Kalmaması
192
2. İş Sözleşmesinin Feshine Bağlı Olarak Sona Erme
193
II. EĞİTİM GİDERLERİ KARŞILIĞI CEZAİ ŞART VE GERİ ÖDEME KAYITLARI İLE İŞÇİNİN FESİH HAKKININ SINIRLANMASI
195
B. Cezai Şart ve Geri Ödeme Kayıtları Arasındaki Hukuki İlişki
196
C. Geri Ödeme Kayıtlarının ve Cezai Şartın Kararlaştırılma Zamanı ve Şekli
200
D. Geri Ödeme Kayıtları ve Cezai Şartın Denetimi
201
2. İşverenin Haklı Menfaatinin Bulunması
202
3. İşçinin Mesleki Menfaatinin Bulunması
203
4. Cezai Şarta ya da Geri Ödeme Kaydına Uyulması İşçiden Beklenebilir Nitelikte Olması
204
a. Eğitim Karşılığı Belirlenen Bağlanma (Hizmet) Süresinin Ölçülü Olması
204
b. Geri Ödenecek Miktarın Kapsamı ve Sınırlanması
206
bb. Geri Ödenecek Miktardan İndirim Yapılması
208
E. Geri Ödeme Kayıtlarının Muaccel Hale Gelmesi
209
2. İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi
211
3. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshi
214