İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Üçüncü Baskının Önsözü 5
İkinci Baskı İçin Önsöz 6
Önsöz 7
Kamulaştırma Mevzuatı Değişim Tablosu 9
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu Hükümlerinin İptaline Dair Anayasa Mahkemesi Kararları 11
Birinci Kısım
GENEL HÜKÜMLER
Birinci Bölüm
AMAÇ, KAPSAM VE TANIMLAR
Madde 1: Amaç ve Kapsam 33
Madde Gerekçesi 33
Maddenin Açıklaması 33
A. Mülkiyet hakkı – Kamulaştırma 33
B. Osmanlı Döneminde Kamulaştırma 34
C. Cumhuriyet Döneminde Kamulaştırma 35
D. Kamulaştırma Hangi İdareler Tarafından Yapılır? 38
E. Neler Kamulaştırılabilir? 38
F. Taşınmaz Mal (Gayrimenkul) Nedir? 38
G. Kimlerin Malları Kamulaştırılabilir? 39
H. Devletleştirme 40
I. Anayasaya Aykırılık İddiası 41
İ. İstimval Nedir? 41
Madde 2: Tanımlar 43
Madde Gerekçesi 43
Maddenin Açıklaması 44
A. 3213 sayılı Maden Kanunu 45
B. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu 45
C. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu 46
D. 4586 sayılı Petrolün Boru Hatları İle Transit Geçişine Dair Kanun 47
E. 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu 48
F. 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu 48
G. 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu 49
H. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu 50
I. 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu 52
Danıştay Emsal Kararı 52
Yargıtay Emsal Kararları 53
İkinci Bölüm
KAMULAŞTIRMANIN OLUŞTURULMASI
Madde 3: Kamulaştırma Şartları 57
Madde Gerekçesi 57
Maddenin Açıklaması 58
A. Yeterli Ödenek Temin Edilmiş Olmalıdır 58
B. Taşınmaza Bir Kamu Hizmetinin ifası için ihtiyaç bulunmalıdır 59
C. Kamulaştıran İdare Hizmeti Yapmakla Görevli Olmalıdır 59
D. İdare Kamulaştırma Yapmaya Yetkili Olmalıdır 59
E. Taşınmaz, İdarenin Coğrafi Yetki Alanında Olmalıdır 60
F. Kamulaştırma Bedeli Ödenmelidir 60
1. Peşin Ödeme (2942/3) 60
2. Taksitle Ödeme (2942/3) 61
Danıştay Emsal Kararları 62
Yargıtay Emsal Kararları 67
Madde 4: İrtifak Hakkı Kurulması 68
Madde Gerekçesi 69
Maddenin Açıklaması 69
A. Medeni Kanunda İrtifak Hakkı 69
B. Kamulaştırma Kanununda İrtifak Hakkı 70
C. İrtifak Hakkı Nasıl Tesis Edilir? 71
D. İrtifak Hakkı Hangi İdare Adına Tescil Edilir? 72
E. İrtifak Hakkının Kaldırılması 73
a. Genel Olarak 73
b. Yüklü Taşınmazın Bölünmesi Halinde 73
F. İrtifak Hakkı Kamulaştırma Bedelinin Hesaplanması 74
Danıştay Emsal Kararları 83
Yargıtay Emsal Kararları 84
İrtifak Hakkı Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesine İlişkin Emsal Kararlar 102
Madde 5: Kamu Yararı Kararı Verecek Merciler 138
Madde Gerekçesi 138
Maddenin Açıklaması 139
A. Kamu Yararı Nedir? 139
B. Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Kamu Yararı 140
C. Kamu Yararı Kararı Gerektirmeyen Kamulaştırmalar 141
D. Kamulaştırmada Yetki Sorunu 142
D1. Kamulaştırmayı Yapacak İdare Yönünden Yetki 142
D2. Yer Yönünden Yetki 142
D3. Konu ve Görev Yönünden Yetki 142
E. Kamu Yararı Kararının İptali İstenebilir mi? 143
F. Kamu Yararı Kararını Vermeye Yetkili Merciiler 144
Danıştay Emsal Kararları 145
Madde 6: Onay Mercii 153
Madde Gerekçesi 154
Maddenin Açıklaması 154
A. Onay’a Tabi Olan Kamu Yararı Kararları 154
B. Onaya Tabi Olmayan Kamu Yararı Kararları 155
C. Kamu Yararı Kararı Alınmasını Gerektirmeyen Kamulaştırmalar 155
C1. Onaylı İmar Planına Göre Yapılan Kamulaştırmalar 155
C2. Bakanlıkça Onaylı Özel Proje ve Planlara Göre Yapılacak Kamulaştırmalar 157
Danıştay Emsal Kararları 158
Yargıtay Emsal Kararı 160
Madde 7: Kamulaştırmada Önce Yapılacak İşlemler ve İdari Şerh 161
Madde Gerekçesi 161
Maddenin Açıklaması 162
A. Kamulaştırmada Önce Yapılacak İşlemler 162
A1. Kamulaştırılacak Alanın veya Kaynağın Belirlenmesi 162
A2. Mülk Sahibi ile İlgili Bilgilerin Toplanması 163
B. Kamulaştırmanın Tapu Siciline Şerh Verilmesi 164
Danıştay Emsal Kararı 166
Yargıtay Emsal Kararları 166
Madde 8: Satın Alma Usulü 169
Madde Gerekçesi 170
Maddenin Açıklaması 171
A. Satın Alma Usulü Uygulanmadan Değer Tespiti ve Tescil Davası Açılamaz 171
B. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti İçin Komisyon Oluşturulması, 172
C. Uzlaşma (Pazarlık) Komisyonu Kurulması, 173
D. Mülk Sahibinin Uzlaşma Görüşmeleri İçin Davet Edilmesi 174
Yargıtay Emsal Kararları 179
Madde 9: Kadastro Görmemiş Yerlerde Tespit İşlemi 204
Madde Gerekçesi 204
Maddenin Açıklaması 204
A. Mülki Amirden Dört Bilirkişi İsminin İstenmesi 205
B. Bilirkişi Kurulunun Teşkili ve Yapacağı Görev 205
C. Bilirkişi Kuruluna Yapılacak Ödeme 206
Danıştay Emsal Kararı 208
Yargıtay Emsal Kararları 208
İkinci Kısım
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ,
İDARE ADINA TESCİL VE BEDELİN TESPİTİ ESASLARI,
DAVA HAKKI VE BİLİRKİŞİLER
Birinci Bölüm
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ VE
İDARE ADINA TESCİL, BEDELİN TESPİTİ ESASLARI
Madde 10: Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili 211
Madde Gerekçesi 213
Maddenin Açıklaması 220
A. 4650 Sayılı Kanundan Önceki Durum 220
B. 4650 Sayılı Kanunla Başlayan Yeni Dönem 220
C. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Taşınmazın İdare Adına Tapuya Tescili için Dava Açılması, 221
a. Görevli Mahkeme 222
b. Yetkili Mahkeme 223
c. Davanın Tarafları 223
d. Mahkemenin Yapacağı İşlemler (Yargılama Aşaması) 225
da. Duruşma Gününün Tespiti ve Mülk Sahibine Meşruhatlı Davetiye Tebliği 225
db. Kamulaştırmanın ve Belge Özetlerinin Yayımlanması 226
dc. Tarafların Mahkeme Huzurunda Anlaşmaları 227
dd. Taşınmazın Başında Keşif Yapılması 228
e. Kamulaştırılan Taşınmazın Tapuya Tescili 231
Tescile İlişkin Emsal Kararlar 232
f. Yargılama Giderleri ve Avukatlık Ücreti 238
Yargıtay Emsal Kararları 239
g. Kamulaştırma Davalarında Harç Konusu 242
Harç Konusunda Emsal Karar 243
h. Faiz Konusu 244
Faize İlişkin Emsal Kararlar 245
ı. Kamulaştırma Kararlarına Karşı Başvurulacak Kanun Yolları 251
a. İstinaf Yolu 251
b. Temyiz Yolu 254
Yargıtay Emsal Kararları 255
Madde 11: Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Esasları 274
2942 Sayılı Kanunda 11. Madde Gerekçesi 275
4650 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Gerekçesi 276
A. Bedel Tespitine Genel Bakış 276
B. Dosyanın Keşfe Hazırlanması 277
Yargıtay Emsal Kararı 278
C. Bilirkişi kurulu 279
Ca. Bilirkişilerin Görevlendirilmesi 279
Cb. Bilirkişi Kurulunun Çalışma Usulü 279
Cc. Bilirkişi Raporunun Bağlayıcılığı 280
D. Bedel Tespiti Esasları 280
Da. Taşınmazın Cins ve Nev’inin belirlenmesi (11/a) 281
Taşınmazın Cins ve Nev’ine ilişkin Emsal Kararlar 282
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu Kararı 282
Yargıtay Kararları 287
Db. Taşınmazın Yüzölçümü 297
Yüzölçümüne İlişkin Emsal Kararlar 298
Dc. Kıymeti Etkileyebilecek Nitelik ve Unsurların Değerlendirilmesi 300
Kıymeti Etkileyebilecek Unsurlara İlişkin Emsal Kararlar 300
Dd. Emlak Vergi Değerlerinin İncelenmesi 302
Emlak Vergi Değerlerine İlişkin Emsal Kararlar 302
De. Resmi Makamlarca Yapılmış Kıymet Takdirlerinin İncelenmesi 314
Df. Arazilere Değer Biçilmesi (11/f) 314
1. Arazi Nedir? 314
2. Arazilerin Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesi 316
a. Arazinin, Dava Tarihi İtibariyle Getireceği Net Gelirin Hesaplanması 316
aa. Taşınmazın Mevkii ve Şartlarının Tespiti, 316
ab. Arazinin olduğu Gibi Kullanılması Halinde Getireceği Net Gelirin Hesaplanması 316
b. Tespit Edilen Net Gelire Göre Arazi Değerinin Belirlenmesi 317
Araziye Değer Biçilmesiyle İlgili Emsal Kararlar 318
3. Kapitalizasyon Faizi 322
Yargıtay Emsal Kararları 325
4. Münavebe Uygulaması 339
Münavebe Konusunda Emsal Kararlar 341
5. Ağaç Bedellerinin Belirlenmesi 351
a. Junge Metodu 351
b. Kaim Değer Metodu 352
Kaim Değer Yöntemine Dair Emsal Kararlar 352
6. Kapama Bahçenin Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesi 359
Kapama Bahçe Bedelinin Belirlenmesine Dair Emsal Kararlar 360
7. Kapama Karışık Meyve Bahçesi Bedelinin Tespiti 363
Kapama Karışık Meyve Bahçesi Hakkında Emsal Kararlar 364
8. Kapama Bağ’a Değer Takdiri 378
Kapama Bağ Hakkında Emsal Kararlar 378
9. Kapama Kavaklığa Değer Takdiri 382
Kavaklıklarla İlgili Kararlar 382
10. Fidanlara Değer Takdiri 391
Fidanlar Hakkında Emsal Kararlar 391
11. Su Kaynağına Değer Takdiri 393
12. Kapama Zeytin Bahçesi Hakkında Kararlar 393
Hukuk Genel Kurulu Kararı 393
Yargıtay Daire Kararları 394
13. Kapama Mandalina Bahçesi Hakkında Kararlar 403
14. Kapama Fıstıklıklarla İlgili Emsal Kararlar 405
15. Değirmene Değer Takdirine dair emsal karar 408
16. Arazi Üzerinde Muhdesat Bulunması 408
Muhdesat Konusunda Emsal Danıştay Kararı 410
Hukuk Genel Kurulu Kararları 414
Yargıtay Daire kararları 419
17. İrtifak Hakkı Kamulaştırma Bedelinin Tespiti 429
18. Sulu Arazilere Değer Biçilmesine İlişkin Emsal Kararlar 430
Hukuk Genel Kurulu Kararı 430
Yargıtay Daire Kararları 430
19. Sulu Arazinin Arta Kalan Kısmının Susuz Hale Gelmesi 433
20. Zilyetliğin Tespiti Hakkında Emsal Kararlar 433
Yargıtay Kararları 433
21. Üretim Giderleri 435
Üretim Giderleri Hakkında Emsal Kararlar 436
22. Objektif Ölçüler (Değer Artırıcı – Azaltıcı Objektif Unsurlar) (11/i) 441
Objektif Ölçüler Konusundaki Emsal Kararlar 446
Hukuk Genel Kurul Kararları 446
Yargıtay Daire Kararları 460
Dg. Arsaya Değer Biçilmesi (11/g) 482
1. Arsa Nedir? 482
2. Keşif ve Bilirkişi İncelemesi 484
3. Emsallerin İncelenmesi 484
4. Emsal Alınamayacak Satışlar 485
Özel Amaçlı Satışlarla İlgili Emsal Kararlar 486
Emsal İncelemesi Konusunda Anayasa Mahkemesi Kararı 492
Emsal Konusunda Yargıtay Kararları 495
5. Emsal Bulunamadığı Takdirde Ne Yapılacaktır? 532
Konu ile İlgili Emsal Kararlar 532
6. Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) Nedir? 532
Düzenleme Ortaklık Payına (DOP) İlişkin Emsal Kararlar 535
Yargıtay Daire Kararları 537
Dh. Yapılara Değer Biçilmesi (11/h) 542
1. Taşınmazın Hangi Tarihteki Bedeli Tespit edilecektir? 542
2. Yapı Maliyet Hesapları 543
3. Belirlenen Yapı Bedeline Endeks Uygulanması 543
4. Beşinci Hukuk Dairesinin Endeks Uygulaması 544
5. 18. Hukuk Dairesinin Endeks Uygulaması 545
6. Endeks Uygulamaları 545
a. Yapılar İçin Örnek Endeks Uygulanması 546
b. Arsalar İçin Örnek Endeks Uygulaması 547
Emsal Kararlar 547
Hukuk Genel Kurulu Kararları 547
Hukuk Dairesinin Endeks Uygulamasına İlişkin Kararları 555
Kapatılan 18. Hukuk Dairesinin Endeks uygulamasına ilişkin Kararları 559
7. Kat Mülkiyetine Tâbi Taşınmazlarda Bedel Tespiti 561
Kat Mülkiyetine Tâbi Taşınmazlara İlişkin Emsal Kararlar 562
8. Kamulaştırılan Taşınmazın Sit Alanında Kalması 575
a. Sit Alanı Nedir? 575
b. Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların Kamulaştırılmasına ilişkin Kararlar 576
Hukuk Genel Kurulu Kararı 576
Yargıtay Daire Kararları 579
9. Kamulaştırma Davalarında Enkaz (Kalıntı) Sorunu 581
a. Mülk Sahibinin Enkazı Almayı Kabul Etmesi 582
b. Mülk Sahibinin Enkazı Almak İstememesi 583
Enkaz Bedeli Hakkında Yargıtay Emsal Kararları 583
Madde 12: Kısmen Kamulaştırma 595
Madde Gerekçesi 596
Maddenin Açıklaması 596
A. Geriye Kalan Kısmın Değerinin Değişmemesi (12/1–a) 597
Yargıtay Emsal Kararları 598
Hukuk Genel Kurulu Kararı 598
Yargıtay Daire Kararları 600
B. Artan Kısmın Değerinde Eksilme Olması (12/1–b) 602
Ba. Taşınmazın Geri Kalan Kısmı Boş İse (Arsa veya arazi üzerinde yapı, ağaç vs. yoksa) 602
Bb. Taşınmazın Geri Kalan Kısmında Muhdesat Varsa 603
Yargıtay Emsal Kararları 604
C. Artan kısmın Kamulaştırma Sebebiyle Değerlenmesi (12/1–c) 618
Kalan Kısmın Değerlenmesine İlişkin Emsal Kararlar (12/c) 619
Yargıtay Daire Kararları 619
D. Artan Kısımda Bulunan Yapıya İlişkin Emsal Kararlar (12/4) 631
Hukuk Genel Kurulu Kararı 631
Yargıtay Daire Kararları 632
E. Kamulaştırmadan geri kalan kısmın kullanılamayacak hale gelmesi (12/5) 643
Artan Kısmın İşe Yaramaz Hale Gelmesine Dair Emsal Kararlar (12/5) 646
Hukuk Genel Kurulu Kararları 646
Daire Kararları 648
F. Baraj Kamulaştırma Sahasına Mücavir Alanlarda Kamulaştırma (12/6) 653
Fa. Maddenin Uygulama Alanı 654
Fb. Baraj Mücavirinde Bulunan Taşınmazların Kamulaştırılması 654
Yargıtay Emsal Kararları 656
G. Taksim Edilmiş Paylı Taşınmazların Kısmen Kamulaştırılması (12/7) 670
Yargıtay Emsal Kararları 671
H. Görevli Mahkeme 681
Madde 13: Tebligat 682
Madde 14: Dava Hakkı 682
Madde Gerekçesi 682
Maddenin Açıklaması 682
A. Tebligat Sorunu 683
B. İdare Mahkemesinde İptal Davası Açılması 685
C. Maddi Hatalara Karşı Düzeltim Davası Açılması 687
C1. Maddi Hata Nedir? 687
C2. Mülk Sahibi Maddi Hataya Karşı Ne Yapmalıdır? 687
C3. Paylı Mülkiyette Dava Hakkı Nasıl Kullanılır? (14/3) 688
a. 4721 Sayılı Medeni Kanuna Göre Mülkiyet 688
b. Kamulaştırma Kanununda Yer Alan Medeni Kanuna Aykırı Uygulamalar 689
C4. Taşınmazın Maliki Bilinemediği Takdirde Ne Yapılacaktır? (Kayyım Tayini) 690
Danıştay Emsal Kararları 693
Yargıtay Emsal Kararları 698
14/1. Maddeye İlişkin Yargıtay Emsal Kararları 699
Hukuk Genel Kurul Kararları 699
Yargıtay Daire Kararları 716
14/3. Maddeye İlişkin Karar 726
14/5. Maddeye İlişkin Kararlar 727
Hukuk Genel Kurulu Kararları 727
Yargıtay Daire Kararları 731
14/son Maddeye İlişkin Kararlar 738
Madde 15: Bilirkişiler 738
Madde Gerekçesi 739
Maddenin Açıklaması 740
Yargıtay Emsal Kararları 749
Üçüncü Kısım
AYNIN ÇEKİŞMELİ BULUNMASI, TESCİL VE TAPUDA KAYITLI OLMAYAN TAŞINMAZ MALIN KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ VE ZİLYEDİN HAKLARI
Birinci Bölüm
ELKOYMA
Madde 16: Acele İşlerde El Koyma ve Tescil 759
İkinci Bölüm
AYNIN İHTİLAFLI OLMASI VE TESCİL
Madde 17: Tapulu Taşınmaz Mallarda Tescil 759
Madde 18: Aynın İhtilaflı Bulunması 759
4650 sayılı Kanun 18. Madde Değişiklik Gerekçesi 760
Maddenin Açıklaması 761
A. 18. Maddenin Uygulama Alanı 761
B. Taşınmazın İhtilaflı Olması Ne Demektir? 761
C. İhtilafın Araştırılması 761
D. İhtilaflı Taşınmazın Kamulaştırılması ve İdare Adına Tescili 762
Danıştay Emsal Kararları 766
Yargıtay Emsal Kararları 767
Madde 19: Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmaz Malların Tescili ve Zilyedin Hakları 777
2942 Sayılı Kanunda Yer Alan 19. Madde Gerekçesi 779
4650 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Gerekçesi 779
Maddenin Açıklaması 779
1. Taşınmazın Kamu Mallarından Olup Olmadığının Araştırılması 779
11. Kamu Malları Nelerdir? 780
12. Taşınmazın, kamu Malı Olup Olmadığı Nasıl Belirlenir? 780
2. Taşınmazın Kullanım Durumunun ve Zilyedinin Belirlenmesi 780
21. Vergi Kaydına Göre Belirleme 780
22. Nüfus Kaydına Göre Belirleme 781
23. Haricen Yapılacak Araştırmaya Göre Belirleme 781
24. Mahallinde Tahkikat Yapılması ve Delillerin Toplanması 781
3. Bedelin Tespiti ve Tescil İçin Asliye Hukuk Mahkemesine Başvurulması 781
31. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti 782
32. Zilyedin, Taşınmazın Mülkiyetini Kazanıp Kazanamadığının İncelenmesi 784
4. Durumun Maliyeye Bildirilmesi ve İlanların Yapılması 784
5. Gazete İlanı üzerine Süresi İçinde İtiraz Edilmemiş İse 785
6. İlan Süresi İçinde İtiraz Edilmesi 786
Yargıtay Emsal Kararları 787
Yargıtay Daire Kararları 793
7. Zilyet Aleyhine İstihkak Davası Açılması (19/8) 804
Yargıtay Emsal Kararı 804
Yargıtay Emsal Kararları 806
8. Başkasının taşınmazına yapılan muhdesat Bedelinin Tespiti 808
81. Binaların Asgari Levazım Bedeli Nedir, Nasıl Hesaplanır? 808
82. Taşınmaz Üzerindeki Ağaç Bedelinin Hesaplanması 809
Yargıtay Emsal Kararları 810
Dördüncü Kısım
KAMULAŞTIRMADA BOŞALTMA, VAZGEÇME VE GERİ ALMA
Birinci Bölüm
BOŞALTMA
Madde 20: Taşınmaz Malın Boşaltılması 829
Madde Gerekçesi 829
Değişiklik Gerekçesi 830
Maddenin Açıklaması 830
A. Kamulaştırılan Taşınmazın İdare Adına Tapuya Tescil Ettirilmesi 830
B. Taşınmazın Boşaltılması İçin İcra Dairesine Müracaat Edilmesi 831
Yargıtay Emsal Kararı 832
C. İcra Emrine Karşı Yapılacak İtirazlar ve Şikâyetler Tahliyeyi Durdurmaz 833
D. Taşınmazın Boşaltılması Sebebiyle Hukuki Sorumluluk 833
E. Ekili Arazinin Boşaltılması 834
Ea. Ekili Arazinin Boşaltılmasında Uygulanacak Genel Kural 834
Eb. Acele Hallerde Ekin Bedelinin Ödenmesi 834
Ec. Ekin Bedeli Ödenmeden Tahliyenin Sağlanması 835
F. Görevli Mahkeme 835
Danıştay Emsal Kararları 835
Yargıtay Emsal Kararları 837
İkinci Bölüm
KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇME VE GERİ ALMA
Madde 21: İdarenin Tek Taraflı Vazgeçmesi 849
Madde Gerekçesi 849
Maddenin Açıklaması 849
A. Kamulaştırmadan Vazgeçmede Yetkili Organ 849
B. Ne Zamana Kadar Vazgeçilebilir 850
C. Kamulaştırmadan Vazgeçmesinin Sonuçları 851
D. Geri Alma Davasını Kimler Açabilir? 852
E. Yargılama Masrafları ve Avukatlık Ücreti 852
Danıştay Emsal Kararları 854
Yargıtay Emsal Kararları 855
Madde 22: Vazgeçme, iade ve devir 868
Madde Gerekçesi 869
Maddenin Açıklaması 869
A. 22. Madde 1. Fıkranın Açıklaması, (Maddenin Uygulama Şartları) 870
A1. Kamulaştırma İşlemi Kesinleşmiş Olmalıdır 870
A2. Taşınmaza İhtiyaç Kalmamış Olmalıdır 870
A3. İade Teklifi Taşınmaz Malikine Tebliğ Edilmelidir 871
A4. Mülk Sahipleri Kamulaştırma Bedelini Üç Ay İçinde Geri Vermelidir 871
B. 22. Maddenin 2. Fıkrasının Açıklaması 873
C. 22. Maddenin 3. Fıkrasının Açıklaması 874
D. 22. Maddenin 3. Fıkrasının Açıklaması (Taşınmazın başka idareye devri) 874
Yargıtay Emsal Kararları 875
Madde 23: Mal Sahibinin Geri Alma Hakkı 881
Madde Gerekçesi 882
Maddenin Açıklaması 882
A. Kamulaştırma Bedeli Kesinleşmiş Olmalıdır 883
B. Kamulaştırma Bedelinin Kesinleşmesinden İtibaren 5 Yıl Geçmelidir 884
C. Taşınmaz, Hiçbir Şey Yapılmadan Olduğu Gibi Bırakılmalıdır 885
D. Geri Alma Hakkı Bir Yıl İçinde Kullanılmalıdır 885
E. Alınan Kamulaştırma Bedeli Faizi İle Birlikte İade Edilmelidir 886
F. 23. Maddenin Uygulanamayacağı Kamulaştırmalar 887
Danıştay Emsal Kararı 890
Yargıtay Emsal Kararları 890
Beşinci Kısım
HASAR, DOĞACAK HAK VE BORÇLAR, TRAMPA YOLU İLE VE
ACELE KAMULAŞTIRMA
Birinci Bölüm
HASAR
Madde 24: Kamulaştırma Bedelinden Düşülebilecek Hasar 913
Madde Gerekçesi 913
Maddenin Açıklaması 913
A. İade Edilecek Bedelden Mahsup (İndirim) Şartları 914
B. Hasar Hangi Tarih İtibariye Hesaplanacaktır? 915
C. Görevli ve Yetkili Mahkeme 915
D. 24. Maddeye Göre Açılan Davalarda Zamanaşımı 916
Danıştay Emsal Kararı 918
Yargıtay Emsal Kararları 918
İkinci Bölüm
TEBLİĞ İLE DOĞACAK HAKLAR VE BORÇLAR
Madde 25: Hakların Sınırlandırılması ve Mülkiyetin İdareye Geçmesi 921
Madde Gerekçesi 921
6495 Sayılı Kanunla Eklenen Son Fıkranın Gerekçesi 921
Maddenin Açıklaması 922
A. Kamulaştırma İşleminin Başlaması 923
A1. Mal Sahibi Yönünden Kamulaştırma İşlemi Ne Zaman Başlar? 923
A2. Kamulaştırma İdare Yönünden Ne Zaman Başlar? 924
B. Kamulaştırma İşleminin Başlamasının Hukuki Sonuçları 925
C. Kamulaştırılan Malın Mülkiyeti İdareye Ne Zaman Geçer 926
D. Mal Sahibinin Kullanma Hakkının Sona Ermesi 926
E. Hakların Sınırlanması 927
Yargıtay Emsal Kararları 927
Üçüncü Bölüm
TRAMPA YOLU VE ACELE KAMULAŞTIRMA
Madde 26: Trampa Yolu ile Kamulaştırma 949
Madde Gerekçesi 949
Trampa Nedir? 949
Maddenin Açıklaması 950
Trampa Yolu ile Kamulaştırmanın Şartları 950
A. Mal Sahibi Trampayı Kabul Etmiş Olmalıdır 951
B. Verilecek Taşınmaz Kamu Hizmetine Tahsis Edilmemiş Olmalıdır, 951
C. Verilecek Taşınmazın Bedeli Tespit Edilmelidir 952
D. Trampaya konu taşınmaz bedelleri arasındaki fark peşin ödenmelidir 953
E. İdarenin Vereceği Taşınmazın Değeri, Kamulaştırma Bedelinin %120’sini Aşmamalıdır 953
Madde 27: Acele Kamulaştırma 953
Madde Gerekçesi 954
Maddenin Açıklaması 954
Danıştay Emsal Kararları 963
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararı 963
Danıştay Daire Kararları 963
Yargıtay Emsal Kararları 970
Altıncı Kısım
BEDELSİZ KULLANMA, GİDERLERİN ÖDENMESİ VE
İDARELER ARASINDA TAŞIMAZ MAL DEVRİ
Birinci Bölüm
BEDELSİZ KULLANMA VE GİDERLER
Madde 28: Bedelsiz Kullanma Yetkisi 987
Madde Gerekçesi 987
Maddenin Açıklaması 987
Madde 29: Giderlerin Ödenmesi 988
Madde Gerekçesi 988
Değişiklik Gerekçesi 989
Maddenin Açıklaması 989
A. Mahkeme Heyetinin Harcırahları (Yol Tazminatı) 989
B. Bilirkişi Ücretleri 990
C. Harçlar 991
Ca. Tapu Harçları 991
Cb. Yargı Harçları 991
D. Vekâlet ücreti 992
E. Kanunen Yapılması Gereken Diğer Giderler 992
Yargıtay Emsal Kararları 993
İkinci Bölüm
KAMU KURUMLARI VE TÜZELKİŞİLERİ ARASINDA
TAŞINMAZ MAL DEVRİ
Madde 30: Bir İdareye Ait Taşınmaz Malın Diğer İdareye Devri 1005
Madde Gerekçesi 1006
4650 Sayılı Kanunlar Yapılan Değişiklik Gerekçesi (4650/17) 1006
6745 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Gerekçesi 1006
Maddenin Açıklaması 1007
A. Devir Talebinde Bulunan Kurumun İhtiyacı 1007
B. Taşınmazın, Kamu Tüzel Kişi ve Kurumlarına Ait Olması 1008
C. Devir Talebinde Bulunulması ve Şartları 1008
D. Danıştay’ın Devir Konusunda Karar Vermesi 1009
E. Taşınmaz Bedelinin Tespiti 1010
F. Taşınmaz Bedelinin Hangi Tarih İtibariyle Tespit Edileceği 1012
G. Devir Yasağı 1012
H. Güvenlik İhtiyacı Sebebiyle Devir 1012
Danıştay Emsal Kararları 1015
Danıştay Daire Kararları 1016
Yargıtay Emsal Kararları 1044
Yedinci Kısım
YASAK İŞLER VE CEZA HÜKÜMLERİ
Birinci Bölüm
YASAK İŞLER
Madde 31: Yasak İşler ve Eylemler 1055
2942 sayılı Kanunda 31. Madde Gerekçesi 1055
4650 Sayılı Kanun 18. Madde ile Yapılan Değişiklik Gerekçesi 1055
Maddenin Açıklaması 1056
A. Bilirkişilere İlişkin Yasaklar 1056
B. Mal Sahiplerine İlişkin Yasaklar 1056
C. Avukatlara İlişkin Yasaklar 1057
Yargıtay Emsal Kararları 1057
İkinci Bölüm
GÖREVLİ KİŞİLERİN SUÇLARI VE CEZA HÜKÜMLERİ
Madde 32: Görevli Kişilerin Suçları 1069
Madde Gerekçesi 1069
Maddenin Açıklaması 1069
Yargıtay Emsal Kararları 1070
Madde 33: Cezalar 1070
Madde Gerekçeleri 1071
Maddenin Açıklaması 1071
Yargıtay Emsal Kararı 1072
Sekizinci Kısım
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Madde 34: Mal Sahibinin Sağladığı Yararları Geri Alma Hakkı 1073
Madde Gerekçesi 1073
Maddenin Açıklaması 1073
Madde 35: İmar Mevzuatı Uygulanan veya Özel Parselasyon Yapılan Yerler 1073
Madde Gerekçesi 1074
Maddenin Açıklaması 1074
A. Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerden Alınan Düzenleme Ortaklık Payları, (DOP) 1075
B. Özel Parselasyonda Malikinin Rızası ile Kamu Hizmeti İçin Ayrılan Yerler 1075
Anayasa Mahkemesi Kararı 1076
Danıştay Emsal Kararları 1077
Yargıtay Emsal Kararları 1080
Madde 36: Kamulaştırmadan Sonra Alınan Tapu Kaydının İptali 1103
Madde Gerekçesi 1103
Maddenin Açıklaması 1103
Maddenin Uygulama Şartları 1104
A. Taşınmaz Kamulaştırma Sebebiyle İdare Adına Tescil Edilmiş Olmalıdır 1104
Aa. Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar 1104
Ab. Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar 1104
B. Kamulaştırma Sonucu Tescil Edilen Taşınmaza 2. Tapu Tesis Edilmiş Olmalıdır 1104
C. İdarece 2. Tapunun İptali Talep Edilmelidir 1105
D. 36. Maddeye Göre Açılacak Davalarda Süre Meselesi 1106
Yargıtay Emsal Kararları 1108
Madde 37: Yetkili ve Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü 1112
Madde Gerekçesi 1112
Maddenin Açıklaması 1112
A. Yetkili Mahkeme 1113
B. Görevli Mahkeme 1113
C. Yargılama Usulü 1114
Yargıtay Emsal Kararları 1115
Madde 38: Hak Düşürücü Süre 1127
Maddenin Açıklaması 1127
Madde 39: Vergilendirme 1127
Madde Gerekçesi (4650 Sayılı Kanunda) 1127
Maddenin Açıklaması 1128
Danıştay Emsal Kararları 1128
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Kararları 1128
Sayıştay Emsal Kararları 1136
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı 1137
Madde 40: Kaldırılan ve saklı tutulan hükümler 1139
Madenin Açıklaması 1139
Madde 41: İstimlâk Kanununa Yapılan Atıflar 1140
Maddenin Açıklaması 1140
EK MADDELER
Ek Madde 1 1140
Madde Gerekçesi 1141
Maddenin Açıklaması 1142
GEÇİCİ MADDELER
Geçici Madde 1: 2942 Sayılı Kanunda Yer Alan Geçici Maddeler 1147
Madde Gerekçesi 1147
Geçici Madde Nedir? 1148
Maddenin Açıklaması 1148
Geçici Madde 2 1149
Maddenin Açıklaması 1149
Geçici Madde 3 1149
Maddenin Açıklaması 1149
Geçici Madde 4 1149
Maddenin Açıklaması 1149
Yargıtay Emsal Kararları 1150
Geçici Madde 5 1156
Maddenin Açıklaması 1156
Geçici madde 6: Kamulaştırılmaksızın Kamu Hizmetine Ayrılan Taşınmazların Bedel Tespiti 1157
5999 sayılı Kanunla Konulan Geçici 6. Maddenin Genel Gerekçesi 1159
6487 Sayılı Kanundaki Geçici 6. Maddenin Gerekçesi 1160
Maddenin Açıklaması 1160
Yargıtay Emsal Kararı 1167
Yargıtay Emsal Kararları 1168
Yargıtay Emsal Kararı 1172
Yargıtay Emsal Kararları 1174
Uzlaşma Başvurusu Hakkında Emsal Kararlar 1174
Geçici Madde 7 1184
Geçici Madde 8 1184
Maddenin Açıklaması 1184
Geçici Madde 9 1185
Maddenin Açıklaması 1185
Geçici Madde 10 1188
Maddenin Açıklaması 1188
Geçici Madde 11 1189
Madde Gerekçesi 1189
Maddenin Açıklaması 1189
Danıştay Emsal Kararları 1190
Geçici Madde 12 1196
Madde Gerekçesi 1196
Maddenin Açıklaması 1197
Geçici Madde 13 1198
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARI
A. Kamulaştırmasız El Atma (Fiili El Atma) 1199
1. 09.10.1956 Tarihinden Önceki Dönem 1200
Yargıtay Emsal Kararı 1201
2. 09.10.1956 – 04.11.1983 Tarihleri Arasındaki Dönem 1205
3. 04.11.1983’ten Sonraki Dönem 1206
Yargıtay Emsal Kararları 1206
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu kararları 1206
4. Kamulaştırmasız El Atmanın Şartları 1208
4a. Kamulaştırmasız El Atmadan Bahsedebilmek İçin El Atılan Taşınmazın Gerçek Kişilere veya Özel Hukuk Tüzel Kişilerine Ait Olması Gerekir 1208
4b. Taşınmaza El Koyan, Kamulaştırma Yetkisine Sahip Bir Kamu Tüzel Kişisi Yahut Gerçek veya Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olmalıdır 1208
4c. Müdahalenin Kamulaştırma Yetkisine Sahip İdare Tarafından Kamu Yararı Gerektirdiği İçin Yapılmış Olması Gerekir. 1208
4d. Kamulaştırma Yetkisine Sahip İdare Geçici Amaçlar İçin Taşınmaza El Koymuş İse Bu Geçici Durum Kamulaştırmasız El Atma Olarak Tavsif Edilemez 1208
4e. Kamulaştırmasız El Koymadan Bahsedebilmek İçin, İdarenin Taşınmaza Eylemli Olarak El Koyup Malikin Kullanımını Yasaya Aykırı Şekilde Tamamen Ortadan Kaldırması Gerekir 1208
5. Kamulaştırmasız El Atma Sayılmayan İşlemler 1209
Yargıtay Emsal Kararları 1211
6. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Davacı 1215
Danıştay Emsal Kararları 1215
Yargıtay Emsal Kararı 1217
7. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Davalı 1219
Yargıtay Emsal Kararları 1219
8. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Yetkili Mahkeme 1225
81. Müdahalenin Men’i Davalarında Yetkili Mahkeme 1225
82. Bedel Davalarında Yetkili Mahkeme 1226
Yargıtay Emsal Kararları 1226
9. Kamulaştırmasız (Fiili) El Atma Davalarında görevli mahkeme 1229
Yargıtay Emsal Kararları 1230
10. Kamulaştırmasız Elatma Davalarında Yargılama Usulü 1232
Yargıtay Emsal Kararı 1232
11. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Faiz Konusu 1234
Faiz Konusunda Emsal Kararlar 1235
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı 1235
Yargıtay Daire Kararları 1237
12. Fiili El Atma Davalarında Vekâlet Ücreti ve Harçlar 1241
Yargıtay Emsal Kararları 1241
13. Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Belirlenmesi 1246
Yargıtay Emsal Kararları 1247
14. Kamulaştırmasız (Fiili) el atma kararlarına karşı Kanun yolları; 1254
141. İstinaf yolu 1254
142. Temyiz yolu 1256
B. Kamulaştırmasız (Hukuki) El Atma Davaları 1256
1. Hukuki El Atmanın Şartları 1257
Danıştay Emsal Kararları 1259
Danıştay Daire Kararları 1260
Yargıtay Emsal Kararları 1276
Yargıtay Daire Kararları 1279
2. Hukuki El Atma Davalarında Davacı 1282
3. Hukuki El Atma Davalarında Davalı 1282
Emsal Yargıtay Kararları 1283
4. Hukuki El Atma Sebebiyle Açılacak Tazminat Davalarında Görevli Mahkeme 1284
5. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Faiz Konusu 1286
6. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Vekâlet Ücreti ve Harçlar 1286
Danıştay Emsal Kararı 1287
7. Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Belirlenmesi 1288
8. Müdahalenin Men’i ve Eski Hale Getirme Davalarının Birlikte Açılması 1288
Yargıtay Emsal Kararları 1288
9. Taşınmaz Bedelinin Tahsiline Dair İlamların İnfazı 1292
Yargıtay Emsal Kararı 1292
11. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Zamanaşımı 1293
12. Hukuki El Atma Davalarında Kanun Yolu 1293
ECRİMİSİL DAVALARI
1. Ecrimisil Nedir? 1297
2. Ecrimisil Davalarında Yetkili Mahkeme 1298
3. Ecrimisil Davalarında Görevli Mahkeme 1298
4. Ecrimisil’in Hesaplanması 1299
4a. Arsa Vasfındaki Taşınmazlarda Ecrimisil Hesabı 1299
4b. Arazi Vasfındaki Taşınmazlarda Ecrimisil Hesabı 1299
Ecrimisil Konusunda Yargıtay Emsal Kararları 1300
5. Ecrimisil Davalarında Harç ve Avukatlık Ücreti 1332
6. Ecrimisil Davalarında Faiz 1332
Faiz Konusunda Emsal Kararlar 1332
7. Ecrimisil Davalarında Zamanaşımı 1335
Yargıtay Kararları 1336
TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI VE ALANLARININ KAMULAŞTIRILMASI – TRAMPASI
Kültür Varlığı Nedir? 1339
Tabiat Varlıkları Nelerdir? 1339
Sit Nedir? 1339
Arkeolojik Sit Alanları 1339
Doğal Sit Alanları 1340
Korunma Alanı 1340
Tarih, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Konusundaki Düzenlemeler 1341
Konuyu Düzenleyen Yönetmelikler 1346
Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları İle Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik 1346
Trampa – Takas 1353
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yönetmeliği 1358
Danıştay Emsal Kararları 1359
Yargıtay Emsal Kararları 1366
Sit Alanında Kalan Taşınmazın Bedelinden Kısıtlı Alanda Kalması Sebebiyle İndirim Yapılıp Yapılamayacağına Dair Emsal Kararlar 1387
FAZLA YATIRILAN BEDELİN İADESİ KONUSU
Konunun Açıklaması 1391
Fazla Yatırılan Bedelin İadesi Hk. Emsal Kararlar 1391
ISLAH – EK DAVA
(Dava Konusunun Yargılama Sırasında Arttırılması)
1. Islah Niçin Yapılır? 1393
2. Bir Davada Kaç Kere Islah Yapılabilir? 1394
3. Islah Ne Zamana Kadar Yapılabilir? 1394
Yargıtay Emsal Kararları 1395
4. Islah Talebinin Mahkemeye Sunulması 1403
5. Islah Talebinin Gerektirdiği Masraflar ve Harcın Yatırılması 1403
Yargıtay Emsal Kararı 1404
6. Islahın Etkisi ve Sonuçları 1407
7. Islahın Çeşitleri 1407
7a. Davanın Tamamen Islahı 1407
7b. Davanın Kısmen Islahı 1408
8. Islahla Arttırılan Miktarın Faizi Ne Zaman İşlemeye Başlar? 1408
Yargıtay Emsal Kararları 1408
9. Ek Dava ile Fazlaya Mahsus Kısmın Talep Edilebilmesi İçin Fazlaya Mahsus Talep Hakkının Saklı Tutulması Şart mıdır? 1411
Yargıtay Emsal Kararları 1412
10. Islaha Karşı Zamanaşımı Definde Bulunulamaz 1417
Yararlanılan Eserler 1419
Yararlanılan Kaynaklar 1419
Kavram Dizini 1421 |