Anayasanın Çalışma Hak ve Özgürlüğüne İlişkin Düzenlemelerinin İş Hukukuna Etkileri Yrd. Doç. Dr. Seçkin Nazlı  - Kitap

Anayasanın Çalışma Hak ve Özgürlüğüne İlişkin Düzenlemelerinin İş Hukukuna Etkileri

1. Baskı, 
Ekim 2015
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
224
Barkod:
9789750234958
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
335,00
İndirimli (%56):
148,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Sosyal haklar kategorisine dahil olduğu kabul edilen çalışma hakkı, diğer sosyal haklar gibi tarihi süreçte yaşanan bir dizi gelişmenin sonucu olarak yakın tarihte tanınmış ve düzenleme konusu yapılmıştır. Çalışma hakkının tanınarak uluslararası hukuk metinlerinde yer almaya başlaması ve çalışma özgürlüğü ile birlikte ekonomik ve sosyal hak olarak kabulüne bağlı olarak düzenlenmesine yönelik uluslararası hukukta yaşanan gelişmeler, ulusal hukuk düzenlemelerine de kaynaklık etmiştir.
Kitap içeriği itibarı ile iş hukukuna hakim anlayışı; iş hukuku düzenlemelerine temel teşkil eden çalışma hak ve özgürlüğüne ilişkin evrensel hukuk normlarının özelliklerinden hareketle, belirtilen normların ulusal hukuka aktarılan yönlerinin özellikleri ve uygulamaya etkisini de dikkate alarak izaha çalışmaktadır. Bu kapsamda ulusal hukuka ilişkin düzenlemeler; başta Anayasal düzenlemeler ve diğer alt hukuk mevzuatlarının içerikleri, bu düzenlemelerin evrensel hukuk normları ile uyumuna vurgu yapılarak inceleme konusu yapılmıştır. Kitap iş hukukunun neden özel olarak koruyucu bir fonksiyona sahip kılınarak bağımlı bir şekilde çalışanların özel hukuku olarak ayrı bir hukuk dalı olarak şekillendirildiği konusunu anlamaya yardımcı bir anlam ve içeriğe sahiptir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sosyal Haklar Bağlamında Çalışma Hak ve Özgürlüğü Uluslararası Hukuk Belgelerinde Düzenlenmesi
.
Anayasal Normlar Ekseninde Çalışma Hak ve Özgürlüğü
.
Çalışma Hak ve Özgürlüğüne İlişkin Anayasal Normların İş Hukukunda Uygulanması
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
11
GİRİŞ 
13
BİRİNCİ BÖLÜM 
SOSYAL HAKLAR BAĞLAMINDA 
ÇALIŞMA HAK VE ÖZGÜRLÜĞÜ ULUSLARARASI 
HUKUK BELGELERİNDE DÜZENLENMESİ 
§ 1. ÇALIŞMA HAKKININ DAHİL OLDUĞU HAK KATEGORİSİ OLARAK SOSYAL HAKLAR, GENEL ÖZELLİKLERİ, SOSYAL HAKLARIN KABULÜNE NEDEN OLAN ETKENLER 
19
I. Sosyal Hakların Ayrı Bir Hak Kategorisi Olarak Doğuşu, Kabulüne Neden Olan Etkenler ve Gelişim Süreci 
19
II. Sosyal Hak Kavramı ve Sosyal Hakları Diğer Haklardan Ayıran Özellikler 
22
III. Avrupa Birliği Düzeyinde Sosyal Hakları Tanıma ve Gelişim Süreci 
24
A. Avrupa Birliğinin Kuruluş Döneminde Sosyal Haklara Yönelik Yaklaşımda Hakim Anlayış 
24
B. Avrupa Birliği Düzeyinde Sosyal Hakları Geniş Ölçekli Tanıma Sürecini Olumsuz Etkileyen İç Faktörler 
25
C. Avrupa Birliğinin Sosyal Haklar Konusunda Yaklaşımına İlişkin Genel Değerlendirme 
28
IV. Sosyal Haklar Konusunda Yaşanan Değişimin İş Hukukuna Etkileri 
31
§ 2. GENEL OLARAK ÇALIŞMA HAKKI VE ÇALIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜ KAVRAMLARI 
34
I. Çalışma Hakkının Kapsam ve Anlamı 
34
A. Çalışma Hakkının Birey Açısından Anlamı 
34
B. Çalışma Hakkının Sosyal Taraflar Açısından Anlamı 
35
C. Çalışma Hakkının Kapsamı 
36
II. Çalışma Hakkının Niteliği ve İşlevi 
38
III. Çalışma Hakkının Diğer Ekonomik ve Sosyal Haklarla İlişkisi 
39
IV. Çalışma Özgürlüğü Kavramı 
41
A. Genel Olarak 
41
B. Çalışma Hakkı Çalışma Özgürlüğü İlişkisi 
42
C. Çalışma Özgürlüğü Sözleşme Özgürlüğü İlişkisi 
43
§ 3. ULUSLARARASI HUKUK BELGELERİNDE ÇALIŞMA HAK VE ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 
47
I. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 
48
II. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
51
III. Avrupa Sosyal Şartı 
55
IV. Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmeleri 
58
A. 29 Sayılı Sözleşme 
60
B. 105 Sayılı Sözleşme 
63
C. 111 Sayılı Sözleşme 
65
D. 122 Sayılı Sözleşme 
66
E. 158 Sayılı Sözleşme 
67
İKİNCİ BÖLÜM 
ANAYASAL NORMLAR EKSENİNDE 
ÇALIŞMA HAK VE ÖZGÜRLÜĞÜ 
§ 4. ÇALIŞMA HAK VE ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN ANAYASAL DÜZENLEMELER VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 
69
I. Mülga Anayasalarda Çalışma Hak ve Özgürlüğüne İlişkin Düzenlemeler 
69
II. Yürürlükteki 1982 Anayasa’sında Çalışma Hak ve Özgürlüğüne İlişkin Düzenlemeler 
72
III. Çalışma Hakkının Devletten Talep Edilebilirliği ve Devletin Sorumluluğunun Sınırı 
76
A. Bireyin Çalışma Hakkına İlişkin Talep Hakkının Sınırı 
77
B. Devletin Çalışma Hakkına İlişkin Sorumluluğunun Sınırı 
79
§ 5. ANAYASA DÜZENLEMELERİ ÇERÇEVESİNDE ÇALIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜNE MÜDAHALE TEŞKİL EDEN VE ÇALIŞMAYI HAK NİTELİĞİNDEN YÜKÜMLÜLÜĞE DÖNÜŞTÜREN HALLER 
82
I. Düzenlemenin Genel Özellikleri ve Hukuki Dayanağı 
82
II. Olağan Rejim Döneminde Zorla Veya Zorunlu Çalıştırma 
84
A. Tutuklu ve Hükümlülerin Çalıştırılması 
84
1. Tutukluların Çalıştırılması 
84
2. Hükümlülerin Çalıştırılması 
85
B. Çalışmanın Birey Üzerinde Ödev Olarak Somutlaşması 
88
III. Olağanüstü Rejim Döneminde Zorla veya Zorunlu Çalıştırma 
91
IV. Çalışma Yükümlülüklerinin Mevcut İş İlişkisine Etkisi 
96
A. Tutukluluk ve Hükümlülük Hali 
96
B. Kanundan Doğan Çalışma Ödevi 
97
§ 6. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA ÇALIŞMA HAK VE ÖZGÜRLÜĞÜ 
101
I. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Çalışma Hak ve Özgürlüğüne Yaklaşımı Etkileyen Unsurlar 
101
II. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Çalışma Hak ve Özgürlüğünün Tanımı ile İptal Davalarında Öne Çıkan Bazı Hususlar 
102
III. Anayasa Mahkemesi’nin Çalışma Hak ve Özgürlüğünün Sınırlandırılmasına İlişkin Yaklaşımı 
105
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
ÇALIŞMA HAK VE ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN 
ANAYASAL NORMLARIN İŞ HUKUKUNDA UYGULANMASI 
§ 7. ÇALIŞMA HAKKININ TEMİNİ VE KORUNMASINA YÖNELİK HUKUKİ DÜZENLEMELER VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 
109
I. Çalışma Hakkının Teminine Yönelik Düzenlemeler 
110
A. İş Sözleşmesi Müzakereleri Esnasında İşçiyi Koruyucu Düzenlemeler ve Temel Özellikleri 
110
B. Türk Hukukunda Temel Prensip İş Sözleşmesi Yapma Serbestisi 
115
C. İş Sözleşmesi Yapma Serbestisi Temel Prensibi Yanında İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyetine 
İlişkin Düzenlemeleri Kabul Nedenleri 
117
D. İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyetine Yönelik Düzenlemelerin Hukuki Dayanağı 
117
1. Kanundan Doğan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyeti 
117
2. Toplu İş Sözleşmesinden Doğan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyeti 
118
E. Hukuki Kaynağı İş Kanunu Olan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyetine Yönelik Düzenlemeler 
119
1. Yeniden İşe Alma Yükümlülüğü Kapsamında 
119
a. Askerlik veya Kanuni Bir Ödev Sonrası Yeniden İşe Alma Yükümlülüğü 
119
b. Maluliyeti Kalkan İşçiyi Yeniden İşe Alma Yükümlülüğü 
120
c. Toplu İşçi Çıkarma Sonrası Yeniden İşe Alma Yükümlülüğü 
121
2. Yeni İşe Alma Yükümlüğü Kapsamında Engelli İstihdamı 
123
F. Diğer Kanunlarda Düzenlenen İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyetine Yönelik Düzenlemeler 
126
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndan Doğan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyeti 
126
a. İşyeri Hekimi İstihdamı 
129
b. Teknik Eleman –Mühendis İstihdamı 
131
2. Deniz– İş Kanunu’ndan Doğan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyeti 
133
3. Basın–İş Kanunundan Doğan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyeti 
133
4. İşsizlik Sigortası Kanununda Doğan İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyeti 
134
G. İş Sözleşmesi Yapma Mecburiyetine Aykırılık Haline Özgü Hukuki Yaptırımlar 
135
1. Yükümlülüğün İş Sözleşmesinin İşveren Tarafına Yüklendiği Hallerde 
135
2. Yükümlülüğün İş Sözleşmesinin İşçi Tarafına Yüklendiği Halde 
138
II. Çalışma Hakkının Korunmasına ve Devamlılığının Sağlanmasına Yönelik Düzenlemeler 
139
A. İş Sözleşmesinin Devamı Esnasında Koruma Sağlayan Düzenlemeler ve Özellikleri 
139
1. Eşit Davranma İlkesi 
139
2. İşyerinin Devrine Özgü Koruma 
144
3. Çalışma Koşullarına İşverenin Keyfi Müdahalelerinin Önlenmesi 
146
4. Çalışmaktan Kaçınma Hakkı 
152
a. Ücretin Ödenmemesi Hali 
152
b. İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehdit Edici Ciddi ve Yakın Tehlikenin Varlığı 
156
B. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Keyfi Biçimde Sona Erdirilmesini Önleyici Düzenlemeler Kapsamında İş Güvencesi Hükümlerinin Özellikleri 
159
1. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanma Koşulları 
161
2. İşverence Gerçekleştirilen Feshin Geçerli Nedene Dayandırılma Zorunluluğu 
162
a. İşçinin Yeterliliğinden ve Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Sebepler 
162
b. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Geçerli Sebepler 
165
3. Feshin Son Çare Olma İlkesi 
168
4. İş Güvencesine Tabi İşçinin İş Sözleşmesinin Feshinde Gözetilecek Usul ve Fesih Nedenini İspat Yükü 
169
C. İş Sözleşmesinin Sona Ermesinden Sonraki Döneme Özgü Koruma ve Yeniden Çalışma 
Hakkının Temini Kapsamında İşsizlik Sigortası Düzenlemelerinin Özellikleri 
170
1. İş Sözleşmesinden Doğan Temel İşveren Borcu Olan Ücrete İlişkin Doğan Gelir Kaybını Geçici Olarak Giderme Fonksiyonu 
172
2. Yeni Meslek Edindirme ya da Yeniden İş Bulmaya Aracılılık Faaliyeti Kapsamında Çalışma Hakkının Yeniden Temini Maksadı 
174
§ 8. ÇALIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜNE AYKIRILIK TEŞKİL ETMEYEN HUKUKİ MÜDAHALELER VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 
177
I. Kanundan Doğan Müdahaleler 
177
A. Kanundan Doğan Müdahalelerin Hukuki Dayanağı 
177
B. Kanundan Doğan Müdahale Biçimi Olarak Düzenlenen Çalıştırma Yasakları 
178
1. Yaş Küçüklüğünden Doğan Çalıştırma Yasağı 
178
2. Çalışma Süresine Bağlı Çalıştırma Yasağı 
181
3. Sağlık Durumuna Bağlı Çalıştırma Yasağı 
182
4. İşin Niteliğinden Doğan Çalıştırma Yasağı 
182
5. Cinsiyet Kaynaklı Özel Durumların Yarattığı Çalıştırma Yasağı 
183
6. Sadece Türk Vatandaşlarına Özgülenen İşler Kapsamında Yabancılar İçin Öngörülen Çalıştırma Yasakları 
184
7. Çalıştırma Yasaklarına Aykırılık Halinin Hukuki Müeyyidesi 
186
C. Yabancıların Çalışma Özgürlüklerine Müdahale Çalışma Hakkının Kullanımında İzin Uygulaması 
189
D. Asıl İşverenin Eski İşçisine Yönelik Alt İşverenlik Hakkının Kısıtlanması 
191
II. Sözleşmeden Doğan Müdahaleler Kapsamında Rekabet Yasağına Özgü Düzenlemeler 
193
A. Genel Olarak Rekabet Yasağı Kaydı ve Sözleşmesi 
193
B. Rekabet Yasağının Koşulları 
195
1. İşverenin Korunmaya Değer Haklı Menfaatinin Varlığı 
195
2. İşçinin Ekonomik Geleceğinin Gözetilmesi Gereği 
196
D. Rekabet Yasağına Aykırılığın Hukuki Sonuçları 
198
1. İşverenin Zararının Tazmini 
198
2. İşçinin Cezai Şart Ödemesi 
198
3. Rekabet Yasağına Aykırı Davranışın Sona Erdirilmesi 
199
E. Rekabet Yasağının Sona Ermesine Neden Olan Haller 
200
1. Yasağın Devamında İşveren Açısından Gerçek Bir Yararın Kalmaması 
200
2. İşverenin Haklı Bir Neden Olmaksızın İşçinin İş Sözleşmesini Feshi 
200
3. İşçinin İşverene Yüklenebilen Bir Nedenle İş Sözleşmesini Feshi 
201
4. Rekabet Yasağına Aykırılık Haline Karşılık Gelmek Üzere Belirlenen Cezai Şartın İşçi Tarafından Ödenmesi 
202
F. Hukuka Aykırı Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Sonuçları 
202
G. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Sınırlandırılması 
203
SONUÇ 
205
Kaynakça 
211
Kavram Dizini 
223