Adil Yargılanma Hakkı Boyutuyla Ceza Muhakemesi Hukukunda Hakimin Davaya Bakamaması ve Reddi Dr. Selahattin Kolcu  - Kitap
Adil Yargılanma Hakkı Boyutuyla Ceza Muhakemesi Hukukunda

Hakimin Davaya Bakamaması ve Reddi

1. Baskı, 
Mart 2020
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
472
Barkod:
9789750259579
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
580,00
İndirimli (%80):
117,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
İnsan türünün en güzel icatlarından biri olan adalet; devletin, güvenliğin, huzurun ve barışın temelidir. Adaletin sağlanması ise, ancak ve sadece, bağımsız, tarafsız, özgür ve yeterli güvencelere sahip bir yargı organı ile mümkündür.
Devletin üç temel erkinden birisi olan yargı organının tarafsızlığının sağlanması, başta hakimin tarafsız olması ile sağlanacaktır. Hakimin tarafsızlığını sağlama yolunda öngörülmüş olan en önemli araçlardan birisi de hakimin davaya bakamaması ve reddi kurumudur. Dolayısıyla bu kurumun adil yargılanma hakkı ile doğrudan ilişkisi vardır.
Bu nedenle çalışmanın ilk bölümünde, AİHS çerçevesinde adil yargılanma hakkı değerlendirilmiştir. Daha sonra, ikinci bölümde, hakimin davaya bakmaktan yasaklı olduğu haller, üçüncü bölümde de hakimin reddi konusu incelenmiştir. Bu kapsamda, ihsası rey, görünüşte tarafsızlık, tarafsızlık ve bağımsızlığın korunması, bu konuda öngörülmüş olan teminatlar ayrıntılı olarak incelenmiştir. Dördüncü bölümde, hakimin çekinmesi konusu incelenmiştir. Çalışmanın son kısmında ise, konuyla olan ilgisi nedeniyle zabıt katiplerinin reddi ile savcının reddi ve çekinmesi konuları kısaca değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında doktrindeki görüşlere yer verilmiş, ayrıca uygulama ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, Yargıtay kararlarına sıklıkla yer verilerek, Yazarın kararlarda katılmadığı hususlar açıkça belirtilmiştir. Yine uygulamada karşılaşılan ve tereddütlere yol açan hususlarla ilgili çözüm önerileri dile getirilmiştir. Çalışmanın sonunda, hakimin tarafsızlığı konusunda hazırlanmış olan uluslararası belgelere ve iç hukukta hazırlanmış olan yargı etiği belgelerine yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Adil Yargılanma Hakkı
.
Davaya Bakamama Yasağı
.
Hakimin Reddi ve Çekinmesi
.
İhsası Rey
.
Görünüşte Tarafsızlık
.
Tarafsızlık ve Bağımsızlığın Korunması
.
Tarafsızlık ve Bağımsızlığın Teminatları
.
Savcının Reddi ve Çekinmesi
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
15
Giriş 
17
Birinci Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNDE
ADİL YARGILANMA HAKKI
1. ADİL YARGILANMA HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ 
26
1.1. Karşılaştırmalı Hukukta Hakkın Gelişimi 
26
1.1.1. İlk ve Ortaçağdaki Gelişmeler 
26
1.1.1.1. Magna Carta Libertatum (Büyük Özgürlük Fermanı) 
27
1.1.1.2. Köylü Mektupları 
29
1.1.1.3. Haklar Dilekçesi (Petition of Rights) 
29
1.1.1.4. Habeas Corpus Act 
30
1.1.1.5. Haklar Bildirisi 
30
1.1.1.6. Act of Settlement 
31
1.1.2.1. Virginia Haklar Bildirgesi 
31
1.1.2.2. 1789 Tarihli İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi 
32
1.1.2.3. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 
34
1.1.2.4. Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 
35
1.1.2.5. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
36
1.2. Türk Hukukunda Hakkın Gelişimi 
39
1.2.1. Cumhuriyet Öncesi Türk Hukuk Sisteminde Adil Yargılanma Hakkı 
39
1.2.2. Cumhuriyet Dönemi Hukuk Sisteminde Adil Yargılanma Hakkı 
44
1.2.2.1.1924 Anayasası 
44
1.2.2.2. 1961 Anayasası 
45
1.2.2.3. 1982 Anayasası 
47
2. ADİL YARGILANMA HAKKI KAVRAMI, UYGULAMA ALANI VE UNSURLARI 
48
2.1. Kavram 
48
2.2. Kapsamı ve Uygulama (Koruma) Alanı 
50
2.2.1. Genel Olarak 
50
2.2.2. Medeni Hak ve Yükümlülüklere İlişkin Uyuşmazlıklar 
53
2.2.3. Medeni Hak ve Yükümlülük Kapsamına Girmeyen Uyuşmazlıklar 
57
2.2.4. Suç İsnadı 
60
2.2.4.1. Kavram 
60
2.2.4.2. Suç ve Cezaya İlişkin Kriterler 
63
2.3. Adil Yargılanma Hakkının Unsurları 
69
2.3.1. Mahkemeye Başvurma Hakkı 
70
2.3.1.1. Kapsam 
72
2.3.1.2. Mahkemeye Erişim Hakkının Sınırlandırılması 
77
2.3.2. Bağımsız ve Tarafsız Mahkemede Yargılanma Hakkı 
82
2.3.2.1. Yasayla Kurulmuş Mahkeme 
85
2.3.2.2. Bağımsız Mahkeme 
93
2.3.2.3. Tarafsız Mahkeme 
100
2.3.3. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 
106
2.3.3.1. Sürenin Belirlenmesi 
109
2.3.3.2. Makullük Değerlendirmesi 
111
2.3.4. Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı 
116
2.3.4.1. Silahların Eşitliği ve Çelişmeli Yargılama İlkesi 
118
2.3.4.2. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı 
123
2.3.4.3. Susma ve Kendini Suçlamama Hakkı 
129
2.3.4.4. Delillerin Kabulü ve Değerlendirilmesi 
130
2.3.4.5. Gerekçeli Karar Hakkı 
132
2.3.5. Aleni Yargılanma Hakkı 
133
2.3.5.1. Aleni Yargılama 
134
2.3.5.2. Aleni Hüküm 
136
2.3.5.3. Aleni Yargılanma Hakkının İstisnaları 
138
İkinci Bölüm
HAKİMİN DAVAYA BAKAMAMASI
1. KAVRAM 
142
2. YASAL DÜZENLEME 
144
3. HAKİMİN DAVAYA BAKAMAYACAĞI HALLER 
146
3.1. Suçtan Hakimin Kendisinin Zarar Görmesi 
146
3.2. Sonradan Kalksa Bile Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Aralarında Evlilik, Vesayet veya Kayyımlık İlişkisi Bulunması 
151
3.2.1. Şüpheli ve Sanık Kavramları 
151
3.2.2. Mağdur Kavramı 
152
3.2.3. Evlilik Kavramı 
153
3.2.4. Vesayet ve Kayyımlık Kavramı 
154
3.3. Şüpheli, Sanık veya Mağdurun Kan veya Kayın Hısımlığından Üstsoy veya Altsoyundan Biri Olması 
155
3.4. Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Aralarında Evlât Edinme Bağlantısı Bulunması 
157
3.5. Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Aralarında Üçüncü Derece Dahil Kan Hısımlığı Bulunması 
159
3.6. Evlilik sona ermiş olsa bile, şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında ikinci derece dahil kayın hısımlığı bulunması 
160
3.7. Aynı Davada Cumhuriyet Savcılığı, Adli Kolluk Görevi, Şüpheli veya Sanık Müdafiliği veya Mağdur Vekilliği Yapmış Olması 
160
3.7.1. Hakimin Aynı Davada Cumhuriyet Savcılığı Yapmış Olması 
162
3.7.2. Aynı Davada Adli Kolluk Görevini Yapmış Olması 
169
3.7.3. Aynı davada Şüpheli veya Sanık Müdafiliği veya Mağdur Vekilliği Yapmış Olması 
172
3.7.3.1. Müdafi Kavramı 
172
3.7.3.2. Vekil kavramı 
175
3.8. Aynı Davada Tanıklık ya da Bilirkişilik Yapmış Olması 
176
3.8.1. Tanık Kavramı 
176
3.8.2. Bilirkişi Kavramı 
179
3.9. Özel Yasalarda Öngörülen Görev Yasakları 
180
3.9.1. 2802 Sayılı Yasada Öngörülen Yasak 
181
3.9.2. 1136 Sayılı Avukatlık Kanununda Öngörülen Yasak 
184
4. HAKİMİN YARGILAMAYA KATILAMAYACAĞI HALLER 
185
4.1. Bir Karar veya Hükme Katılan Hakimin, Yüksek Görevli Mahkemece Bu Hükme İlişkin Olarak Verilecek Karar veya Hükme Katılamaması 
185
4.2. Hakimin Aynı İşte Soruşturma Evresinde Görev Yapmış Olması 
193
4.3. Yargılamanın Yenilenmesi Halinde, Önceki Yargılamada Görev Yapan Hakimin Aynı İşte Görev Yapamaması 
197
5. GÖREV YASAKLARINA UYMAMANIN SONUCU 
199
Üçüncü Bölüm
HAKİMİN REDDİ
1. GENEL OLARAK 
203
2. RET SEBEPLERİ 
205
2.1. Hakimin Davaya Bakamayacağı Hallerin Varlığı 
205
2.2. Hakimin Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Diğer Sebeplerin Varlığı 
205
2.3. İhsas– Rey 
209
3. TÜRK HUKUKU VE ULUSLARARASI BELGELERDE TARAFSIZLIK VE BAĞIMSIZLIĞIN GELİŞİMİ 
217
3.1. Genel Olarak 
217
3.2. Türk Hukukunda Tarafsızlık ve Bağımsızlığın Gelişimi 
219
3.2.1. Osmanlı Hukuku’nda Hakimin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı 
219
3.2.2. Cumhuriyet Öncesi Türk Anayasalarında Tarafsızlık ve Bağımsızlık 
224
3.2.2.1. 1876 Tarihli Kanunu Esasi 
224
3.2.2.2. 1921 Tarihli Anayasa 
226
3.2.3. Cumhuriyet Dönemi Türk Anayasalarında Tarafsızlık ve Bağımsızlık 
228
3.2.3.1. 1924 Tarihli Anayasa 
228
3.2.3.2. 1961 Anayasası 
230
3.2.3.3. 1982 Anayasası 
237
3.3. Uluslararası Belgelerde Tarafsızlık ve Bağımsızlık 
240
4. HAKİMİN TARAFSIZLIĞI VE BAĞIMSIZLIĞI 
244
4.1. Genel Olarak 
244
4.2. Kavram 
248
4.3. Tarafsızlık 
249
4.3.1. Genel Olarak 
249
4.3.2. Tarafsızlık ve Objektiflik İlişkisi 
254
4.3.3. Sübjektif Tarafsızlık 
256
4.3.4. Objektif Tarafsızlık 
261
4.3.5. Görünüşte Tarafsızlık 
263
4.4. Bağımsızlık 
270
4.4.1. Genel Olarak 
270
4.4.2. Yargı Bağımsızlığı ile Yargı Tarafsızlığı İlişkisi 
273
4.4.3. Yargı Bağımsızlığının Kapsamı 
275
4.4.3.1. Dış Bağımsızlık ve İç Bağımsızlık 
278
4.4.3.2. Bireysel Bağımsızlık ve Kurumsal Bağımsızlık 
279
4.4.4. Yargı Bağımsızlığı ve Hukukun Üstünlüğü İlişkisi 
280
4.4.5. Yargı Bağımsızlığı ve Kuvvetler Ayrılığı İlişkisi 
283
4.4.6. Yargı Bağımsızlığının Sınırı 
286
5. TARAFSIZLIK VE BAĞIMSIZLIĞIN KORUNMASI 
288
5.1. Yasama Organına Karşı Bağımsızlık 
291
5.1.1. Anayasaya Göre Yasama–Yargı İlişkisi 
292
5.1.2. Yasamanın Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığını Etkileyen Yetkileri 
294
5.1.2.1. Görülmekte Olan Bir Dava ile İlgili Kanun Çıkarmak 
294
5.1.2.2. Yargı Bütçesinin Belirlenmesi 
296
5.1.2.3. Soru, Meclis Araştırması, Meclis Soruşturması ve Gensoru ile İlgili Yetkilerin Kullanılması 
297
5.1.2.4. Milletvekili Dokunulmazlığının Kaldırılıp Kaldırılmayacağı Konusunda Karar Verilmesi 
298
5.1.2.5. Anayasa Mahkemesi’ne ve HSK’ya Üye Seçme Yetkisi 
298
5.2. Yürütme Organına Karşı Bağımsızlık 
300
5.2.1. Genel Olarak Yürütme–Yargı İlişkisi 
300
5.2.2. Anayasa’da Yürütme–Yargı İlişkilerine Dair Düzenleme 
302
5.2.3. Yürütmenin Yargı Bağımsızlığını ve Tarafsızlığını Etkileyen Yetkileri 
304
5.2.3.1. Yargı Bütçesinin, Hakim ve Savcı Ödeneklerinin Belirlenmesi 
304
5.2.3.2. Yargı Teşkilatı ve Çalışma Şartlarının Belirlenmesi 
305
5.2.3.3. Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri 
305
5.2.3.4. Adli Kolluk Hizmetinin Yürütülmesi 
306
5.2.3.5. Yargı Kararının İcrası 
307
5.2.3.6. Hakim ve Savcıların Özlük İşlerinin Yürütülmesinde Adalet Bakanlığının Sahip Olduğu Yetkiler 
308
5.2.3.7. Yürütmenin Anayasa Mahkemesi ve HSK’ya Üye Seçme Yetkisi 
315
5.2.3.8. Kamu Görevlilerinin Yargılanabilmesi Bakımından İzin Verme Yetkisi 
318
5.2.3.9. Bazı Suçlar Bakımından Kamu Davası Açılabilmesi İçin İzin Verme Yetkisi 
318
5.3. Yargının Kendisine Karşı Bağımsızlığı 
319
5.4. Medyaya Karşı Bağımsızlık 
323
5.5. Taraflara ve Kamuoyuna Karşı Bağımsızlık 
345
5.6. Hakimin Kendisine Karşı Bağımsızlığı 
348
6. TARAFSIZLIK VE BAĞIMSIZLIĞIN TEMİNATLARI 
350
6.1. Genel Olarak 
350
6.2. Hakimlerin Sahip Olduğu Güvenceler 
354
6.2.1. Hakimlerin Azledilememesi 
357
6.2.2. Hakimlerin Emekliye Sevk Edilememesi 
369
6.2.3. Hakimlerin Mali Teminatı 
372
6.2.4. Hakimin Davaya Bakamaması, Reddi ve Çekinmesi 
374
6.2.5. Kuvvetler Ayrılığı 
375
6.2.6. Yargılamayı Etkileme Yasağı 
379
6.2.7. Tabii Hakim İlkesi 
381
7. HAKİMİN REDDİ YARGILAMASI 
384
7.1. Ret İsteminde Bulunabilecek Olanlar 
384
7.2. Ret İsteminin Süresi 
386
7.2.1. Yasaklılık Nedenlerinin Varlığı Halinde Süre 
386
7.2.2. Hakimin Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Hallerde Süre 
387
7.2.2.1. İlk Derece Mahkemelerinde 
388
7.2.2.2. Kanun Yoluna Başvurulması Durumunda 
388
7.2.2.3. Ret Sebebinin Sonradan Öğrenilmesi Durumunda 
388
7.2.3. Soruşturma Aşamasında Hakimin Reddi 
389
7.3. Ret İsteminin Usulü 
390
7.4. Ret İsteminin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi 
392
7.4.1. Ret İstemini Değerlendirecek Mahkeme 
392
7.4.2. Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar 
393
7.4.2.1. Reddi İstenen Hakim Tarafından Verilecek Kararlar 
395
7.4.2.2. Merci Tarafından Verilecek Kararlar 
396
7.5. Ret İstemine İlişkin Verilen Kararlara Karşı Kanun Yolları 
397
7.6. Reddi İstenen Hakimin Yaptığı İşlemlerin Geçerliliği 
398
7.7. İcra Ceza Mahkemesi Hakimlerinin Reddi 
400
Dördüncü Bölüm
HAKİMİN ÇEKİNMESİ
1. GENEL OLARAK 
401
2. ÇEKİNME NEDENLERİ 
402
2.1. Yasaklılığı Gerektiren Nedenlere Dayalı Olarak Çekinme 
402
2.2. Tarafsızlığı Şüpheye Düşüren Nedenleri İleri Sürerek Çekinme 
403
3. ÇEKİNME TALEBİNİN İNCELENMESİ 
404
3.1. Çekinme Talebini İnceleyecek Mahkeme 
404
3.2. Çekinme Talebinin İncelenmesi 
404
3.2.1. Yasaklılık Sebepleriyle Çekinmede İnceleme Usulü 
405
3.2.2. Tarafsızlığı Şüpheye Düşüren Sebeplere Dayalı Olarak Çekinmede İnceleme Usulü 
407
3.3. Çekinme Talebinin İncelenmesi Sonucu Verilecek Kararlar 
408
3.4. Çekinen Hakimin İşlemlerinin Geçerliliği 
409
4. ZABIT KATİPLERİNİN REDDİ 
409
4.1. Kavram 
409
4.2. Zabıt Katibinin Yasaklılık, Ret ve Çekinme Nedenleri 
411
4.3. Zabıt Katibinin Ret ve Çekinme Usulü 
411
5. SAVCININ REDDİ VE ÇEKİNMESİ 
412
5.1. Savcılık Kurumunun Niteliği 
412
5.2. Savcılar İçin Etik ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa Esasları
(Budapeşte İlkeleri) 
413
5.3. Savcıların Reddi ve Çekinmesi 
417
Sonuç 
421
EKLER
Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri 
427
Yargıtay Cumhuriyet Savcıları Etik Davranış İlkeleri 
436
Türk Yargı Etiği Bildirgesi 
440
Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığı Temel İlkeleri 
445
Bangalor Yargı Etiği İlkeleri 
448
Savcılar İçin Etik Ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa İlkeleri
"Budapeşte İlkeleri" 
455
Kaynakça 
459