Çocuk Koruma Hukuku Dr. Yusuf Solmaz Balo  - Kitap

Çocuk Koruma Hukuku

1. Baskı, 
Nisan 2013
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
420
Barkod:
9789750223471
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Suça sürüklenen, suç mağduru ve korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar sorunu, bir ülkede yalnız devlet organlarının değil, başta siyasetle uğraşanlar, hukukçular, idareciler, eğitimciler, yerel yöneticiler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere bütün vatandaşları ilgilendiren bir konudur.
Çocuk Adalet Sistemimizi (ÇAS) evrensel ve çağdaş ilkeler doğrultusunda gözden geçirmek için tümüyle zihniyet değişikliğine ve temelden bir dönüşüme ihtiyaç bulunmaktadır. Asıl olan çocuğun kanunlarla ihtilafa düşmemesi olmakla birlikte, bir gerçektir ki, insan olarak ve özelde de çocukluk döneminde kanunla ihtilafa düşmek, sosyal sapma gösteren hareketler sergilemek ve bunların bir kısmının suç olarak kabul edilmiş olması, hayatın kaçınılmazlarındandır.
Çocuk haklarının kullanılması ve korunması konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde görülen en önemli sorun ise bize göre "farkındalık" ve "örgütsel yapılanmd' eksiklikleridir
2005 yılında yürürlüğe giren temel mevzuatımız korunma ihtiyacı içinde olan çocuklar, suç mağduru çocuklar ve suça sürüklenen çocuklara bütüncül bir bakış ortaya koymuştur.
İşte bu sebeplerle ve soruna bütüncül bir bakış ihtiyacını karşılamaya hizmet etmek amacıyla Kitapta, esas itibarıyla korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar, suç mağduru çocuklar ve suça sürüklenen çocuklar üzerinde durulmuş; bu statüde bulunan çocuklar hakkında uluslararası ilke, belge ve standartlar kapsamında Türk Çocuk Adalet Sisteminin değerleri ve uygulama sorunları ortaya konulmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kavramlar ve Genel Hususlar
.
Korunma İhtiyacı İçinde Olan Çocuk
.
Suça Sürüklenen Çocuk
.
Mağdur Çocuk
Kitabın İçindekileri
Sunuş 
7
Önsöz 
11
Kısaltmalar 
25
Giriş 
27
Birinci Bölüm KAVRAMLAR VE GENEL HUSUSLAR
I. ÇOCUK 
33
A. ÇHDS’de Çocuk 
34
B. Türk Hukuk Sisteminde Çocukluğun Başlangıcı 
35
1. Genel Olarak 
35
a. Çocuğun Ana Rahminden Tümüyle Ayrılması 
35
b. Ayrılmanın Sağ Olarak Gerçekleşmesi 
36
2. Ceninin Hukuksal Durumu 
36
a. Miras Hakkı 
37
b. Aile Hukukunda Koruma 
38
C. Türk Hukuk Sisteminde Kişiliğin Sonu 
38
1. Kişiliğin Doğal Yolla Sona Ermesi: Ölüm 
39
2. Kişiliğin Varsayımsal Olarak Sona Ermesi 
40
a. Ölüm Karinesi 
40
b. Gaiplik 
41
D. Türk Hukuk Sisteminde Çocukluğun Sonu 
42
1. Genel Olarak 
42
2. Türk Hukuku ve Değerlendirme 
42
II. ÇOCUK HAKLARI 
44
A. Genel Olarak 
44
B. Çocuk Haklarındaki Gelişmeler 
46
1. Uluslararası Hukukta Gelişmeler 
46
2. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (ÇHDS) 
50
3. Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi 
51
4. Çocuk Hakları Alanındaki Sözleşmelerin Doğrudan Uygulanabilirliği 
52
a. Genel Olarak 
52
b. Yargı Kararları 
53
C. Çocuk Adalet Sisteminin Tarihsel Gelişimi 
55
1. Suç Kontrol Modeli- Klasik Yaklaşım 
56
2. Rehabilitasyon Modeli - Refah Yaklaşımı 
56
3. Adil Yargılanma Modeli - Adalet Yaklaşımı 
57
D. Çocuk Haklarını Koruyan Bağımsız Kurumlar 
57
1. Genel Olarak 
57
2. Kamu Denetçiliği 
57
a. Gelişimi 
57
b. İşlevi 
58
c. Türkiye’de Durum 
59
III. ÇOCUK HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 
61
A. Ayrımcılığın Önlenmesi (ÇHDS m.2) 
61
B. Çocuğun Yüksek Yararı (ÇHDS m.3) 
63
1. Genel Olarak 
63
2. İlkenin Kapsamı 
65
3. İlkenin Özellikle Uygulandığı Bazı Durumlar 
66
4. Yargı Kararlarında İlkenin Yorumlanması 
67
C. Yaşama ve Gelişme Hakkı (m.6) 
69
D. Katılım Hakkı (ÇHDS m.12) 
71
1. Genel Olarak 
71
2. Yargı Kararları 
73
E. Çocuğun Bilgilere Erişim Hakkı (ÇHDS m.17) 
76
IV. ÇOCUK MAHKEMESİ SAVCILIĞI 
78
A. Genel Olarak 
78
B. ÇKK’da Savcılık 
78
1. Genel Olarak 
78
2. Yargı Kararları 
79
V. ÇOCUK MAHKEMELERİ 
79
A. Genel Olarak 
79
B. Türkiye’de Çocuk Mahkemeleri 
80
1. Genel Olarak 
80
2. Görevleri 
81
3. Yargı Kararları 
83
VI. ÇOCUĞUN KORUNMASI 
85
A. Çocuğun Aile İçinde Korunması-Velâyet 
87
1. Ailenin Önemi 
87
2. Ailenin Korunması 
88
a. Uluslararası Belgelerde Ailenin Korunması 
89
b. Anayasa ve Kanunlarımızda Ailenin Korunması 
92
3. Velâyet 
95
a. Genel Olarak 
95
b. Hukuku Niteliği 
96
c. Kapsamı 
97
aa. Genel Olarak 
97
bb. Çocuğun Eğitimi 
98
cc. Çocuğun Dini Eğitimi 
98
d. Yargı Kararları 
99
e. Velâyet Hakkının Kaldırılması 
114
aa. Genel Olarak 
114
bb. Yargı Kararları 
115
4. Çocuğun Korunması 
123
a. Anayasa 
123
b. Türk Medenî Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 
124
aa. Uygun Önlem Alınması 
124
aaa. Genel Olarak 
124
bbb. Yargı Kararları 
126
bb. Çocuk Hakkında Uygulanabilecek Tedbirler 
127
cc. Acil Korunma Kararı Alınması 
128
dd. Kuruma Başvuru 
129
ee. Tespit, İnceleme ve Koruma 
129
ff. Çocukların Yerleştirilmesi 
129
gg. Tedbirin Süresi 
130
hh. Birden Fazla Tedbir Uygulaması 
131
ıı. Tedbir Uygulamasının Denetim Altında Yürütülmesi 
131
jj. Tedbirlerin İzlenmesi 
132
kk. Tedbir Kararının Alınmasında Usul 
132
ll. Velâyet, Vesayet, Kayyım, Nafaka ve Kişisel İlişki Tesisi Konularında Karar Verilmesi 
132
aaa. Genel Olarak 
132
bbb. Yargı Kararları 
134
mm. Tedbirlerde Görevli ve Yetkili Mahkeme 
137
aaa. Genel Olarak 
137
bbb. Yargı Kararları 
146
nn. Bakım ve Barınma Kararlarının Yerine Getirilmesi 
166
c. Yargı Kararları 
166
B. Çocuğun Aile Dışında Korunması-Vesâyet 
180
1. Genel Olarak 
180
2. Vasinin Görevleri 
182
3. Yargı Kararları 
183
C. Ceza Hukuku Alanında Koruma 
184
1. Türk Ceza Kanununda 
184
a. Terk Suçu (m. 97) 
184
b. Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi (m. 98) 
185
c. Kötü Muamele (m. 232) 
186
d. Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlâli (m. 233) 
188
e. Cenin Bakımından 
188
f. Suçta Kullanılan Çocuk Bakımından 
189
2. Ceza Muhakemesinde 
189
3. İnfaz Hukukunda 
191
4. Ceza Mevzuatımızda 15 Yaşından Küçükler Bakımından Öngörülen Lehe Hükümlerin 15 Yaşından Büyük Çocuklar Hakkında da Uygulanması Sorunu 
191
a. Genel Olarak 
191
b. Yargı Kararları 
192
VII. SOSYAL İNCELEME VE SOSYAL ÇALIŞMA RAPORU 
201
A. Sosyal İnceleme Raporlarının Kimler Hakkında Talep Edileceği 
201
1. Genel Olarak 
201
2. Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Sosyal İnceleme 
201
B. Sosyal İnceleme Raporlarının Kapsam ve İçeriği 
203
C. Sosyal İnceleme Raporlarının Fonksiyonu 
204
D. Yargı Kararları 
205
VIII. KORUYUCU VE DESTEKLEYİCİ TEDBİRLER 
212
A. Genel Olarak 
212
B. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 
217
1. Danışmanlık Tedbiri 
217
a. Tanım ve Genel Olarak 
217
b. Danışman Görevlendirme 
217
c. Danışmanlık Tedbirini Yerine Getirecek Uzman 
217
d. Danışmanlık Tedbirinin Yerine Getirilmesi 
218
2. Eğitim Tedbiri 
218
a. Tanım ve Genel Olarak 
218
b. 15 Yaşını Doldurmamış Çocuklar Hakkında 
219
c. 15 Yaşını Doldurmuş Çocuklar Hakkında 
219
d. Hiç Eğitim Almamış-Zorunlu Eğitimini Tamamlamamış Olanlar 
220
e. Eğitim Tedbirinin Yerine Getirilmesi 
220
3. Bakım Tedbiri 
220
a. Tanım ve Genel Olarak 
220
b. Rehabilitasyona İhtiyacı Olan Çocuklar Hakkında Bakım Tedbiri Uygulaması 
221
c. Sağlık ve Bakım Tedbirinin Birlikte Uygulanması 
221
d. Bulaşıcı Hastalığı Olan Çocuklar Hakkında Bakım Tedbiri Uygulaması 
221
e. Yabancı Çocukların Durumu 
221
f. Yardım ve Destek Talebi 
222
g. Bakım Tedbirinin Yerine Getirilmesi 
222
4. Sağlık Tedbiri 
222
a. Tanım ve Genel Olarak 
222
b. Akıl Hastası veya Madde Bağımlısı Çocuklar 
223
c. Haklarında Bakım veya Barınma Tedbiri Bulunanlar 
224
d. Alkol ya da Uyuşturucu Bağımlısı Çocuklar 
224
e. Sağlık Tedbirinin Yerine Getirilmesi 
224
5. Barınma Tedbiri 
225
a. Tanım ve Genel Olarak 
225
b. Sağlık Kontrolü Yapılması 
225
c. Yabancı Çocukların Durumu 
225
d. Yardım ve Destek Talebi 
225
e. Giderlerin Karşılanması 
226
f. Barınma Tedbirinin Yerine Getirilmesi 
226
C. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Kimler Hakkında Uygulanacağı 
226
1. Korunma İhtiyacı İçinde Bulunan Çocuklar 
226
2. Suç Mağduru Çocuklar 
226
3. Suça Sürüklenen Çocuklar ve Ceza Sorumluluğu Olmayan Çocuklar 
227
4. Suça Sürüklenen ve Ceza Sorumluluğu Olan Çocuklar 
227
D. Görevli Mahkeme 
229
E. Yargı Kararları 
230
İkinci Bölüm KORUNMA İHTİYACI İÇİNDE OLAN ÇOCUK
I. KORUNMA İHTİYACI İÇİNDE OLAN ÇOCUK 
237
II. SOSYAL HİZMETLER 
243
A. Genel Olarak 
243
B. Sosyal Hizmetlerin Genel Esasları 
243
C. 2828 sayılı Kanuna Göre Koruma Kapsamında Bulunanlar 
245
1. Korunmaya Muhtaç Çocuk 
245
a. Genel Olarak 
245
b. Yargı Kararları 
246
2. Özürlü 
246
3. Bakıma Muhtaç Özürlü 
247
4. Muhtaç Yaşlı 
247
D. 2828 sayılı Kanuna Göre Korunacakların Tespiti 
247
E. Korunma Kararı Alınması 
248
1. Adli Yönden: Koruma Kararı Davası 
248
a. Genel Olarak 
248
b. Görevli Mahkeme 
250
aa. Çocuk Mahkemesi Kurulu Yerler 
250
bb. Çocuk Mahkemesi Kurulu Olmayan Yerler 
251
cc. Çocuk Mahkemesi ve Aile Mahkemesi Kurulu Olmayan Yerler 
251
dd. Yargı Kararları 
251
c. Yetkili Mahkeme 
256
d. Yargılama Usulü 
256
e. Koruma Kararı ve Değiştirilmesi 
257
2. İdari Yönden 
257
F. Korunma Kararının Süresi ve Kaldırılması 
257
G. Koruma Davasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Durumu 
258
1. Genel Olarak 
258
2. Yargı Kararları 
258
H. Ceza Davasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Durumu 
260
1. Genel Olarak 
260
2. Yargı Kararları 
260
I. Sosyal Hizmet Kuruluşlarında Kaldığının Tespitini İsteme 
260
1. Genel Olarak 
260
2. Yargı Kararları 
261
III. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI 
263
A. Kuruluş ve Yapılanma 
263
B. Genel Olarak Görevleri 
264
C. ÇKK Hükümleri Çerçevesinde Görevleri 
266
Üçüncü Bölüm SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK
I. SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK KAVRAMI 
269
II. ÇOCUK SUÇLULUĞU 
270
A. Genel Olarak 
270
B. Son Yüzyılda Gelişmeler 
271
III. ÇOCUK YARGILAMASINA HÂKİM OLAN İLKELER 
273
A. Genel Olarak 
273
B. Saygınlığına Özen Gösterilme Hakkı 
274
C. Yasal Temsilcinin Hazır Bulunması Hakkı 
275
D. Küçükler Hakkında Özel Hizmet Model ve Kurumları Oluşturulması 
275
E. Ceza Hukuku Karşısında Sorumluluk Konusunda Asgari Bir Yaş Belirlenmesi 
277
F. Adli Kovuşturma Olmaksızın Önlem Alınması 
278
G. Orantılılık İlkesi 
279
H. Özgürlüğe Müdahalenin Son Çare Olması 
280
I. Sadelik, Basitlik ve Çabukluk İlkeleri 
281
J. Takdir Yetkisi 
282
IV. ÇOCUK VE CEZA SORUMLULUĞU 
282
A. Genel Olarak 
282
B. Ceza Sorumluluğu Yaşı 
286
C. Kusurun Tespiti 
287
D. Türk Ceza Hukuku Sisteminde Çocuk ve Ceza Sorumluluğu 
289
1. Genel Olarak 
289
2. Ceza Sorumluluğunun Tespiti 
292
a. Genel Olarak 
292
b. Alınacak Raporlar ve Hangi Yaş Grubunda Yer Alanlar İçin Alınacağı Hususu 
293
c. Yargı Kararları 
295
3. Yaş Grupları 
304
a. Genel Olarak 
304
b. 12 Yaşını Doldurmamış Olan Çocuklar 
305
aa. Genel Olarak 
305
bb. Yakalama ve Gözaltına Alma 
307
c. 12-15 Yaş Grubunda Olan Çocuklar 
307
aa. Genel Olarak 
307
bb. Yargı Kararları 
313
d. 15-18 Yaş Grubunda Bulunan Çocuklar 
319
aa. Genel Olarak 
319
bb. Yargı Kararları 
319
E. Türkiye’de Suça Sürüklenen Çocuklara Götürülecek Hizmetlerden Sorumluluk 
322
V. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİ 
324
A. Genel Olarak 
324
B. Yargı Kararları 
325
VI. BAZI CEZA HUKUKU KURUMLARI VE ÇOCUKLARIN DURUMU 
328
A. Yetişkinlerle Birlikte Suç İşlenmesi: Ayrı Soruşturma Yürütme Zorunluluğu 
329
1. Genel Olarak 
329
2. Yargı Kararları 
329
B. Sanık - Suça Sürüklenen Çocuk 
331
1. Genel Olarak 
331
2. Yargı Kararları 
332
C. Tutuklama ve Adlî Kontrol 
332
1. Çocukların Tutuklanması Konusunda Uluslararası Ölçütler 
332
2. Türkiye’de Durum 
334
D. Duruşmanın Gizli Yürütülmesi 
334
1. Genel Olarak 
334
2. Yargı Kararları 
334
E. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 
336
1. Genel Olarak 
336
2. Yargı Kararları 
338
F. Hapis Cezasının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi (TCK m.50) 
343
1. Genel Olarak 
343
2. Yargı Kararları 
344
G. Hapis Cezasının Ertelenmesi (TCK m.51) 
352
1. Genel Olarak 
352
2. Yargı Kararları 
353
H. Hak Yoksunluğu ve Çocuklar (TCK m.53) 
355
1. Genel Olarak 
355
2. Yargı Kararları 
356
I. Tekerrür 
357
1. Genel Olarak 
357
2. Yargı Kararları 
357
J. Adli Para Cezasının Ödenmemesi: Hapis Cezasına Çevirme Yasağı 
358
1. Genel Olarak 
358
2. Yargı Kararları 
359
K. Müdafi Görevlendirme ve Yargılama Giderleri 
361
1. Genel Olarak 
361
2. Yargı Kararları 
361
Dördüncü Bölüm MAĞDUR ÇOCUK
I. GENEL OLARAK 
365
II. MAĞDURUN KORUNMASINA YÖNELİK ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR VE BELGELER 
372
A. 29 Kasım 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Deklarasyonu 
372
B. Avrupa Konseyi Tarafından Yapılan Çalışmalar 
372
1. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Tazminat Ödenmesi Hakkında 1977 Tarihli ve 27 Sayılı Tavsiye Kararı 
372
2. Şiddet Suçu Mağdurlarının Zararlarının Tazmin Edilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi 
373
3. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukukî Durumunun İyileştirilmesine İlişkin R (85) 11 Sayılı Tavsiye Kararı 
373
III. ÇOCUĞA KARŞI ŞİDDET EYLEMLERİ 
374
B. Şiddetin Önlenmesi 
375
IV. ÇOCUĞUN YAZILI VE GÖRSEL BASINDA İSTİSMARI 
376
V. CEZA MUHAKEMESİ SÜRECİNDE SUÇ MAĞDURU 
377
1. Delillerin Toplanmasını Talep Hakkı 
379
2. Soruşturma Dosyasından Örnek Alma Hakkı 
379
3. Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı 
379
4. Soruşturma Belgelerini ve El Konulan Eşyaları İnceletme Hakkı 
379
5. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına İtiraz Hakkı 
379
1. Muhakemenin Gidişatı Hakkında Bilgi Edinme Hakkı 
380
2. Muhakemeye Yön Verme Hakkı 
380
3. Dava Dosyasını İnceleme ve Örnek Talep Etme Hakkı 
380
4. Avukat Edinme Hakkı 
381
a. Genel Olarak 
381
b. Yargı Kararları 
381
C. Suç Mağduru Çocuğun Ceza Muhakemesi Sürecinde Dinlenilmesi 
381
1. Genel Olarak 
381
2. Yargı Kararları 
382
D. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suç Mağduru Çocukların Durumu 
384
1. Genel Olarak 
384
2. Yargı Kararları 
384
VI. SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN CEZA HUKUKUNDA KORUNMASI 
388
A. Dava Zamanaşımı 
388
B. Çocukların Belli Saiklerle Cinsel İstismarı 
388
C. Çocuklar Üzerinde Deney Yapılması 
389
D. Çocukların Cinsel İstismarı 
390
E. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki 
391
F. Sağlık İçin Tehlike Oluşturacak Maddelerin Temini 
391
G. Müstehcenlik 
391
H. Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama 
393
I. Çocuklara Dilencilikte Araç Olarak Kullanma 
393
J. Çocukların Kaçırılması ve Alıkonulması 
393
K. Çocuğa Karşı İşlenen Suçu Bildirmeme 
394
VII. KORUYUCU VE DESTEKLEYİCİ KORUMA TEDBİRİ TALEP HAKKI 
394
VIII. SUÇ MAĞDURU ÇOCUKLARA YARDIM VE DESTEK HİZMETLERİ 
396
A. İhtiyaç Durumu ve Önemi 
396
B. Suç Mağduruna Yardım Hizmetlerinin Amacı 
397
C. Türkiye’de Suç Mağduruna Yardım Hizmetleri 
397
1. Genel Olarak 
397
2. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Tarafından Yürütülen Hizmetler 
398
a. Genel Olarak 
398
b. Mağduru Çocuk Olan Ceza Davalarına Katılma Yetkisi 
400
aa. Genel Olarak 
400
bb. Yargı Kararları 
400
3. Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kurumu Üzerinden Yürütülenler 
402
4. Belediyeler 
403
IX. ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMA EYLEMLERİNİN MAĞDURU ÇOCUKLAR 
403
A. Genel Olarak 
403
B. Yargı Kararları 
404
Kaynakça 
409
Kavramlar Dizini 
417