KATMA DEĞER VERGİSİNİN TANIMI VE TARİHÇESİ
A. KATMA DEĞER VERGİSİ HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR
49
1. Genel Olarak Tüketim Vergileri ve KDV
49
1.1. Tüketim Vergileri
49
1.2. Yayılı Muamele Vergileri
49
2. Katma Değer Vergisinin Tarihçesi ve Gerekçesi
50
2.2. Türkiye’de Katma Değer Vergisi Sistemine Geçişi Zorunlu Kılan Nedenler
51
2.2.2. Katma Değer Vergisine Geçilmesini Gerekli Kılan Nedenler
51
B. KATMA DEĞER VERGİSİNİN ÖZELLİKLERİ VE BÜTÇE GELİRLERİ İÇERİSİNDEKİ YERİ
54
1. Katma Değer Vergisinin Özellikleri
54
1. İşlemlerin Türkiye’de Yapılması, Teslim ve Hizmet Kavramları
57
1.3. İşlemlerin Türkiye’de Yapılması
59
1.3.2. Mal Teslimlerinin Türkiye’de Yapılması
60
1.3.3. Hizmetin Türkiye’de Yapılması
62
1.3.4. Uluslararası Taşıma İşleri
66
1.4.2.1. Mal Kavramı ve Teslimi
67
1.4.2.2. Malların Alıcılara veya Onların Gösterdiği Kişiye Gönderilmesi
67
1.4.3. Zincirleme Akitlerde Teslim
69
1.4.4. Su, Elektrik, Gaz, Isıtma, Soğutma vb Dağıtımlarda Teslim
69
1.4.5. Kap ve Ambalajlı Olarak Mal Teslimi
69
1.4.5.1. Genel Açıklama
69
1.4.5.2. Kap ve Ambalajların Geri Verilmelerinin Mutat Olduğu Hallerde Teslim
70
1.4.6. Döküntü ve Tali Maddelerde Teslim
71
1.5. Teslim Sayılan Haller
72
1.5.2. Teslim Konusu Malların Vergiye Tabi Amaçlar Dışında İşletmeden Çekilmesi
72
1.5.3. Teslim Konusu Malların İşletme Faaliyetlerinde Kullanılması
73
1.5.4. Üretilen Malların, Teslimi Vergiden İstisna Edilen Mallar İçin Kullanılması
74
1.5.5. Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar
74
1.6.2. Hizmet Karşılığının Mal Teslimi Ya da Farklı Bir Hizmet İfası Olması
75
1.7. Hizmet Sayılan Haller
76
2. Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler
77
2.1. Ticari, Sınaî, Zirai Faaliyet ve Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler
77
2.1.2. Ticari ve Sınai Faaliyetler
77
2.1.2.1. Genel Olarak Ticari ve Sınai Faaliyetler
77
2.1.2.2. Ticari Faaliyetin Unsurları
79
2.1.2.3. Tüccarlarda İşe Başlamanın Belirtileri
80
2.1.2.4. Faaliyetlerin Devamlılığı
81
2.1.3. Zirai Faaliyetler
82
2.1.3.1. Genel Olarak Zirai Faaliyetler
82
2.1.3.2. Zirai Faaliyet – Diğer Faaliyetler Ayrımı
82
2.1.4. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler
83
2.1.4.1. Genel Olarak Serbest Meslek Faaliyetleri
83
2.1.4.2. Serbest Meslek Erbabında İşe başlamanın Belirtileri
84
2.1.4.3. Serbest Meslek Faaliyeti – Diğer Faaliyetler Ayrımı
85
2.2.1. Genel Olarak İthalat
85
2.2.3. Hizmet İthalatı
87
2.3. Diğer Faaliyetlerden Doğan Teslim ve Hizmetler
88
2.3.1. Posta, Telefon, Telgraf, Teleks ve Bunlara İlişkin Hizmetler İle Radyo ve Televizyon Hizmetleri
88
2.3.2. Spor–Toto, Piyango (Milli Piyango Dâhil), At Yarışları ve Bunlara Benzer Diğer Müşterek Bahis ve Talih Oyunlarının Tertiplenmesi ve Oynanması
89
2.3.3. Profesyonel Sanatçıların Yer Aldığı Gösteriler ve Konserler İle Profesyonel Sporcuların Katıldığı Sportif Faaliyetler, Maçlar, Yarışlar ve Yarışmalar Tertiplenmesi ve Gösterilmesi
89
2.3.4. Müzayede Mahallinde Yapılan Satışlar
91
2.3.4.2. Müzayede Kavramı
92
2.3.4.3. Müzayede Mahalli Kavramı
93
2.3.4.4. Devlet İhale Kanunu Kapsamındaki Satışlar
94
2.3.4.5. Online Müzayedeler
94
2.3.4.6. Müzayede Yoluyla Yapılan Taşınmaz Satışları
96
2.3.4.7. İcra Dairelerinde Yapılan Satışlar
97
2.3.4.7.1. Verginin Mükellefi
97
2.3.4.7.2. Verginin Beyanı ve Ödenmesi
97
2.3.4.7.3. Aylık Bildirim
97
2.3.4.8. İşlemin Gerçekleşmemesi
97
2.3.4.9. Gümrük Depolarında Yapılan Satışlar
98
2.3.4.10. Ürün Senetlerinin, Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi
98
2.3.5. Boru Hattı ile Ham Petrol, Gaz ve Bunların Ürünlerinin Taşınması
99
2.3.6. GVK 70 ‘inci Maddesinde Belirtilen Mal ve Hakların Kiralanması İşlemleri
99
2.3.6.1. Genel Açıklama
99
2.3.6.2. Kiralamaya Konu Mal ve Haklar
100
2.3.6.3. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Kiralama İşlemleri
100
2.3.6.4. Konu Hakkında Düzenlenen İstisnalar
101
2.3.7. Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar İle Mesleki Kuruluşların Teslim ve Hizmetleri
102
2.3.7.1. Genel Açıklama
102
2.3.7.2. İktisadi İşletme Kavramı
103
2.3.7.3. Genel Bütçeli İdareler
108
2.3.7.5. Dernek ve Vakıflar
111
2.3.7.6. Üniversiteler
112
2.3.7.7. Mesleki Kuruluşların İşlemleri
112
2.3.7.8. Kamu Kuruluşlarınca Personele Sağlanan Hizmetler
113
2.3.8. İsteğe Bağlı Mükellefiyet Tesisi
114
B. VERGİNİN KONUSU İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ HUSUSLAR
115
1. Nakil Vasıtalarının Satışı
115
2. Avukatlık Ücretleri
115
3. Personele Sağlanan Menfaatler
116
4. Adi Ortaklıklarda Vergileme
117
5. Arsa Karşılığı İnşaat İşleri
119
5.1. Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Payı Teslimi
119
5.2. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut veya İşyeri Teslimi
120
5.3. Hasılat Paylaşımı Sözleşmesine Dayanan İnşaat İşleri
122
6. Promosyon Ürünleri, Numune ve Eşantiyonlar
124
6.1. Promosyon Ürünleri
124
6.2. Eşantiyon veya Numune Mallar Verilmesi
125
7. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamındaki Satışlar
126
7.1. Satılan Malın İade Edilmesi, Başka Bir Mal İle Değiştirilmesi, Ödenen Bedelin İade Edilmesi, Değer Kaybının Bedelden İndirilmesi
126
7.2. Taksitli Satışlar
127
7.3. Kapıdan Satışlar
127
7.4. Mesafeli Sözleşmeler
128
7.5. Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmeleri
129
8. Profesyonel Futbol Faaliyetleri
129
8.2. Türkiye Futbol Federasyonu
131
8.3. Spor Genel Müdürlüğü
132
8.4. Defter Tutma ve Belge Düzenleme
132
9. Çeşitli Hasılat ve Gelirler
133
9.1.2. Sigorta Tazminatları
134
9.1.3. Diğer Tazminatlar
134
9.2. Depozito ve Teminatlar
135
9.3. Avans ve Kaporalar
135
10. Masraf Aktarımında KDV
138
10.2. Grup Şirketleri Arasındaki Finansman Temini Vb Masrafların Aktarımı
139
10.3. Diğer Masraf Aktarımları
140
11. Para ve Sermaye Hareketleri
141
11.1. Ayni Sermaye Koyma İşlemleri
141
11.2. Birleşme, Devir ve Tür Değiştirme İşlemleri
142
11.2.1. Birleşme İşlemleri
142
11.2.2. Devir İşlemleri
143
11.2.3. Tür Değiştirme İşlemleri
143
11.3. Finansal Kiralama ve Faktoring İşlemleri
144
11.3.1. Finansal Kiralama İşlemleri
144
11.3.2. Faktoring İşlemleri
145
11.4. Finansman Temini Hizmetleri
146
11.4.2. Grup Firmalarına Ya da Ortaklara Verilen Finansman Hizmetleri
147
11.4.3. İlişkili Olmayan Kişilere Verilen Finansman Hizmetleri
148
11.4.4. Yurtdışına Verilen Ya da Yurtdışından Alınan Finansman Hizmetleri
150
11.4.5. Ticari Alacaklarda Faiz
150
11.4.6. Temerrüt Faizi
151
11.4.7. Hatır Senetleri
151
11.4.8. Örtülü Sermaye Uygulaması ve KDV
152
11.4.8.1. Genel Olarak
152
11.4.8.2. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan veya Ödenen Faiz ve Benzeri Giderler
152
11.4.8.3. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan veya Ödenen Kur Farkları
155
11.4.9. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı ve KDV
156
11.4.9.1. Genel Olarak
156
11.4.9.2. Matrah Tespiti
158
11.4.9.3. Hazine Zararı ve KDV
159
11.4.9.4. Örtülü Kazanç Dağıtımında İndirilecek Katma Değer Vergisi
160
11.5. Kar Payları, Tahvil ve Mevduat Faizleri
161
12.1. Dâhili İşlemler
162
12.2. Garanti Kapsamındaki Teslim ve Hizmetler
162
12.2.2. Satıcı Firmalar Tarafından Verilen Garanti Hizmetleri
163
12.2.3. Anlaşmalı Servisler Aracılığıyla Verilen Garanti Hizmetleri
163
12.3.2. Bedel Karşılığı Satılan Hediye Çekleri
164
12.3.3. Bedel Karşılığında Satılmayan Çekler
165
12.5. Taşımacılık İşleri
166
12.5.1. Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığı
166
12.5.2. Uluslararası Taşımacılık
167
12.5.3. Yurt Dışına Düzenlenen Turlar
167
12.6.2. Kooperatiflerce Gider Karşılığı Alınan Tutarlar
169
12.7. Kamulaştırma İşlemleri
169
12.8. Devre Mülk ve Devre Tatil İşlemleri
170
12.8.1. Devre Mülk İşlemleri
170
12.8.2. Devre Tatil İşlemleri
171
12.9. Yap–İşlet–Devret Modeli Çerçevesinde Kurulan, Belirli Bir Süre İşletilen Tesislerin İşletme Süresi Sonunda İlgili Kuruma Devrinde KDV
173
12.10. Trafo Devirleri
175
12.11. Banka Promosyon Ödemeleri
175
12.12. Serbest Bölgeler ve KDV
176
12.12.1. Genel Olarak Serbest Bölgeler
176
12.12.2. Serbest Bölge Sayılan Yerler
177
12.12.3. Türkiye’den Serbest Bölgeye Mal Teslimi
177
12.12.4. Türkiye’den Serbest Bölgeye Hizmet Verilmesi
178
12.12.5. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Mükelleften Hizmet Alınması
178
12.12.6. Serbest Bölge Rejimi Kapsamında Olan Mallar
178
12.12.7. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Mükellefin Yurtdışından Hizmet Alması
179
12.13. Gayri Maddi Haklar
179
12.13.1. Gayri Maddi Hakların Tanımı
179
12.13.2. Gayri Maddi Haklar ve KDV
180
12.14. Reklamasyon Bedelleri
180
12.15. Kart, Şifre, Kod ve Benzerlerinin Satışında KDV Uygulaması
182
12.15.1. Genel Açıklama
182
12.15.2. Karşılığı Belirli Bir Ürün veya Hizmet Olan Kart, Şifre ve Kodlarda KDV Uygulaması
182
12.15.3. Karşılığı Belirli Bir Ürün veya Hizmet Olmayan Kart, Şifre ve Kodlarda KDV Uygulaması
183
12.15.3.1. Karşılığı Belirli Bir Ürün veya Hizmet Olmayan Kart, Şifre ve Kodların Satışında KDV Uygulaması
183
12.15.3.2. Karşılığı Belirli Bir Ürün veya Hizmet Olmayan Kart, Şifre ve Kodlar Kullanılarak Ürün veya Hizmet Temininde KDV Uygulaması
184
12.15.4. Kart, Şifre ve Kod Satışları ile Diğer Satışlara Aracılık Hizmetlerinden Alınan Bedellerde KDV Uygulaması
185
C. MÜKELLEF VE VERGİ SORUMLUSU
186
1.2. Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında Mükellef
187
1.3. İthalatta Mükellef
187
1.4. Taşımacılıkta Mükellef
187
1.5. Müzayede Mahalinde Yapılan Satışlarda Mükellef
187
1.6. Diğer Faaliyetlerden Doğan Teslim ve Hizmetlerde Mükellef
188
1.6.1. Posta ve Telefon Hizmetleri ile Radyo ve Televizyon Hizmetleri
188
1.6.2. Şans ve Talih Oyunu Tertiplenmesi
188
1.6.3. Konser, Maç ve Yarışmalar Tertiplenmesinde Mükellef
188
1.6.4. Kiralama İşlemlerinde Mükellef
188
1.6.5. İsteğe Bağlı Mükellefiyet
189
1.7. Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi
189
1.8. Fazla veya Yersiz Uygulanan Vergi
189
1.8.1. Fazla veya Yersiz Vergi Uygulayanlar
189
1.8.2. Fazla veya Yersiz Hesaplanan ve Hazineye Ödenen Verginin İadesi
190
1.8.3. ÖTV Uygulanan Mallarda Fazla veya Yersiz Ödenen Vergilerin İadesi
192
2.1. KDV’de Tevkifat Uygulaması
193
2.1.1. Genel Olarak KDV Tevkifatı
193
2.1.2. Vergi Sorumlusu Tutulabilecek Kişiler
195
2.1.3. KDV Tevkifatının Niteliği
195
2.1.4. Belgesiz Mal Bulunduranların Sorumluluğu
196
2.1.5. Lisanslı Depo İşleticilerinin Sorumluluğu
196
2.1.6. KDV Tevkifatının Beyanı
198
2.1.6.1. Genel Olarak
198
2.1.6.2. Kamu Kurumlarında KDV Tevkifatının Beyanı
200
2.1.7. KDV Tevkifatında İndirim
200
2.1.7.1. Genel Olarak
200
2.1.7.2. Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilerek Ödenen KDV’nin İndirimi
201
2.1.7.3. İkmalen ve Re’sen Yapılacak Tarhiyatların İndirimi
203
2.1.8. Tevkifat Kapsamındaki İşlemlerin Yansıtılması
204
2.2. Tam Tevkifat Uygulaması
205
2.2.2. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler
206
2.2.2.1. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan Hizmetler
206
2.2.2.2. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan Mal Teslimleri
208
2.2.2.3. Katma Değer Vergisi Mükellefi Olmayan Gerçek Kişilere Elektronik Ortamda Sunulan Hizmetler
209
2.2.2.3.1. Elektronik Hizmet Sunucularının KDV Mükellefiyeti
209
2.2.2.3.2. Verginin Hesaplanması
210
2.2.2.3.3. Beyan ve Ödeme
210
2.2.3. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler
211
2.2.3.1. Genel Olarak
211
2.2.3.2. Sorumluluğun Şartları
212
2.2.4. Kiralama İşlemleri
214
2.2.5. Reklâm Verme İşlemleri
216
2.2.6. İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulaması
217
2.3. Kısmi Tevkifat Uygulaması
218
2.3.1. Kısmi Tevkifatın Mahiyeti
218
2.3.2. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar
219
2.3.2.1. Genel Olarak
219
2.3.2.2. Belirlenmiş Alıcıların Birbirlerine Karşı Yaptıkları Teslim ve Hizmetler
221
2.3.2.3. KDV Mükellefiyeti Bulunmayanların Durumu
221
2.3.2.4. Belediyelerin Durumu
221
2.3.3. Kısmi Tevkifat Uygulanacak Hizmetler
222
2.3.3.1. Genel Açıklama
222
2.3.3.2. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik–Mimarlık ve Etüt–Proje Hizmetleri
223
2.3.3.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
223
2.3.3.2.3. KDV Tevkifatının Zamanı
226
2.3.3.3. Etüt, Plan–Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler
226
2.3.3.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
226
2.3.3.4. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri
228
2.3.3.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
228
2.3.3.5. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri
229
2.3.3.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
229
2.3.3.6. İşgücü Temin Hizmetleri
231
2.3.3.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
231
2.3.3.7. Yapı Denetim Hizmetleri
234
2.3.3.7.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
234
2.3.3.8. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri
235
2.3.3.8.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
235
2.3.3.8.3. Fason İşlerle İlgili Aracılık Hizmetleri
237
2.3.3.9. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma / Götürme Hizmetleri
237
2.3.3.9.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
237
2.3.3.10. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri
237
2.3.3.10.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
237
2.3.3.11. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri
239
2.3.3.11.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
239
2.3.3.12. Taşımacılık Hizmetleri
240
2.3.3.12.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
240
2.3.3.13. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri
242
2.3.3.13.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
242
2.3.3.14. Diğer Hizmetler
244
2.3.3.14.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
244
2.3.3.15. Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Yaptırılan Sağlık Tesislerine İlişkin İşletme Döneminde Sunulan Hizmetlerde Tevkifat Uygulaması
245
2.3.3.16. Ticari Reklam Hizmetleri
246
2.3.4. Kısmi Tevkifat Uygulanacak Teslimler
246
2.3.4.1. Genel Açıklama
246
2.3.4.2. Külçe Metal Teslimleri
247
2.3.4.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
247
2.3.4.2.3. Hurda Metalden Elde Edilen Külçelerin Tesliminde Tevkifat
247
2.3.4.3. Bakır, Çinko, Alüminyum ve Kurşun Ürünlerinin Teslimi
248
2.3.4.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
248
2.3.4.4. Hurda ve Atık Teslimi
249
2.3.4.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
249
2.3.4.5. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıkları ile Konfeksiyon Kırpıntılarından Elde Edilen Hammadde Teslimi
251
2.3.4.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
251
2.3.4.6. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri
252
2.3.4.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
252
2.3.4.7. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi
252
2.3.4.7.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
252
2.3.4.8. Diğer Teslimler
253
2.3.4.9. Demir–Çelik Ürünlerinin Teslimi
254
2.3.4.9.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
254
2.3.5. Tevkifat Uygulamasıyla İlgili Ortak Hususlar
254
2.3.5.1. Tevkifat Uygulamasında Sınır
254
2.3.5.2. Belge Düzeni
255
2.3.5.3. Beyannamenin Düzenlenmesi
256
2.3.5.3.1. Alıcıların Beyanı
256
2.3.5.3.2. Satıcıların Beyanı
257
2.4. Düzeltme İşlemleri
257
2.4.2. Matrahta Değişiklik
259
2.4.3. Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi
260
2.5. Tevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesi
261
2.5.1. Genel Açıklamalar
261
2.5.2. İade Uygulaması
262
2.5.2.1. Mahsuben İade Talepleri
262
2.5.2.2. Nakden İade Talepleri
265
2.5.3. İade Uygulaması ile İlgili Diğer Hususlar
266
2.5.4. İadeye ilişkin Örnekler
266
2.6. Bildirim Zorunluluğu ve Müteselsil Sorumluluk
269
2.6.1. Bildirim Zorunluluğu
269
2.6.2. Müteselsil Sorumluluk
269
Ç. VERGİYİ DOĞURAN OLAY
270
1. Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi
270
1.2. Vergiyi Doğuran Olayın Tanımı ve Mahiyeti
271
1.3. Mal Teslimi ve Hizmet İfası Hallerinde Vergiyi Doğuran Olay
271
1.4. Malın Tesliminden veya Hizmetin Yapılmasından Önce Fatura veya Benzeri Belgeler Verilmesi
272
1.4.1. Genel Açıklama
272
1.4.2. Mal Teslimi İle Hizmet İfasından Evvel Fatura Düzenlenmesinin Hukuki Boyutu
272
1.5. Kısım Kısım Mal Teslimi veya Hizmet Yapılması Mutad Olan veya Bu Hususlarda Mutabık Kalınan Haller
274
1.6. Komisyoncular Vasıtasıyla veya Konsinyasyon Suretiyle Yapılan Satışlar
275
1.7. Malın Alıcıya veya Onun Adına Hareket Edenlere Gönderilmesi
275
1.8. Su, Elektrik, Gaz, Isıtma, Soğutma ve Benzeri Enerji Dağıtım veya Kullanımlarında
275
1.9. İthalatta Vergiyi Doğuran Olay
276
1.10. 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin Temsil Ettiği Ürünlerin Depodan Çekilmesi
276
2. Vergiyi Doğuran Olaya İlişkin Özellikli Hususlar
276
2.1. Arsa Karşılığı İnşaat İşlerinde Vergiyi Doğuran Olay
276
2.2. İnşaat Taahhüt İşlerinde Vergiyi Doğuran Olay
277
2.3. Müteahhitlerin İnşaat Devam Ederken Yaptıkları Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay
278
2.4. Birden Fazla Vergilendirme Dönemine Yayılan Hizmetlerde Vergiyi Doğuran Olay
279
2.5. Kiralama İşlemlerinde Vergiyi Doğuran Olay
279
2.5.1. Genel Açıklama
279
2.5.2. Ticari İşletmeye Dâhil Olmayan İktisadi Kıymetlerin Kiralanmasında KDV
280
2.5.3. Ticari İşletme Kapsamındaki Kiralamalarda KDV
280
2.6. Serbest Meslek İşlerinde Vergiyi Doğuran Olay
281
2.7. Konaklama Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay
285
2.8. Eğitim ve Kurs Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay
286
2.8.1. Eğitim Hizmetlerinde
286
2.8.2. Kurs Hizmetlerinde
286
2.9. Mali Müşavirlik Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay
286
2.10. Müşteri Kabul Şartına Bağlı Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay
287
2.11. Finansman Temini Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay
287
2.12. Finansal Kiralama İşlemlerinde Vergiyi Doğuran Olay
288
A. GENEL OLARAK İSTİSNALAR
289
1.1. Yasal Düzenlemeler
292
1.2. İhracatın Tanımı ve İstisna Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar
294
1.2.1. İhracatın Tanımı
294
1.2.2. İstisnanın Kapsamı ve Şartları
295
1.2.2.1. Genel Açıklama
295
1.2.2.2. Yurt Dışındaki Müşteri Tabiri
295
1.2.2.3. Teslim Konusu Malların Dış Ülkeye Vasıl Olması
295
1.2.2.4. Serbest Bölgedeki Alıcılara Yapılacak Teslimler
296
1.2.2.5. Gümrüksüz Satış Mağazaları ve Depolarına Yapılan Teslimler
296
1.2.2.6. Yetkili Gümrük Antreposuna Yapılacak Teslimler
296
1.2.2.7. Teslim Konusu Malın İhracatı Öncesinde İşlem Görmesi
297
1.2.2.8. Yabancı Taşıma Araçlarına Yapılan Teslimler
297
1.2.3. İhracat İstisnasında Özellikli Hususlar
297
1.2.3.1. Yabancı Firmalara Türkiye’de Yapılan Teslimler
297
1.2.3.2. İhracat Bedelinin Tahsil Edilmesi
298
1.2.3.3. Vade Farkı ve Kur Farkları
299
1.2.3.4. İhraç Edilecek Malların Üretiminde Kullanılmak Üzere Yurt Dışındaki Müşteriler Tarafından İmal Ettirilen Model Kalıplar
299
1.2.4. Özellik Arz Eden İhracat Şekilleri
299
1.2.4.1. Yurt Dışı Fuar ve Sergilere Katılım
299
1.2.4.2. Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında Yapılan Teslimler
300
1.2.4.3. Posta, Kargo vb Yollarla Yurt Dışına Gönderilen Mallar
300
1.2.4.4. Konsinye İhracat
301
1.2.4.5. Transit Ticaret
301
1.2.4.6. Kredili İhracat
301
1.2.4.7. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat
302
1.2.4.8. Bedelsiz İhracat
302
1.2.4.9. İthal Edilmiş Malın İhracı
303
1.2.4.10. Sınır ve Kıyı Ticareti
303
1.2.5. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi ve Zayi Olması
304
1.2.5.1. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi
304
1.2.5.2. İhraç Edilen Malların Zayi Olması
305
1.3. İhracat İstisnasının Beyanı
306
1.3.1. Genel Açıklama
306
1.3.2. İstisnanın Tevsiki
307
1.4.1. Genel Açıklama
307
1.4.4. İadeye İlişkin Örnekler
308
1.4.5. İmalatçılar Tarafından Yapılan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade
309
2. İhraç Edilen Mallara İlişkin Verilen Hizmetler
311
3. Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura İle Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti)
312
3.2. İstisna Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar
312
3.2.1. Bavul Ticari Kapsamında Satış Yapabilecekler
312
3.2.2. İstisnanın Şartları
313
3.3. İstisnanın Beyanı
314
4.1. İstisnanın Kapsamı
314
4.1.1. Genel Açıklama
314
4.1.2. İstisnanın Şartları
315
4.1.2.1. Genel Açıklama
315
4.1.2.2. Hizmetin Yurt Dışındaki Bir Müşteri İçin Yapılması
315
4.1.2.3. Hizmetten Yurt Dışında Faydalanılması
316
4.1.3. İstisna Uygulamasına İlişkin Örnekler
316
4.2. İstisnanın Tevsiki ve Beyanı
320
5. Roaming Hizmetleri
322
5.1. İstisnanın Kapsamı
322
5.2. İstisnanın Beyanı ve Tevsiki
323
6. Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler
323
6.1. İstisnanın Kapsamı
323
6.2. İstisnanın Beyanı ve Tevsiki
324
6.2.1. İstisnanın Beyanı
324
6.2.2. İstisnanın Tevsiki
324
7. Yolcu Beraberi Eşya (Türkiye’de İkamet Etmeyenlere KDV Hesaplanarak Yapılan Satışlar)
325
7.1. İstisnanın Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
325
7.1.1. Genel Açıklama
325
7.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
325
7.1.3. İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar
326
7.1.4. İstisna Kapsamına Giren Mallar ve Satış Yapılabilecek Asgari Tutar
326
7.1.5. Satıcının Uygulayacağı Esaslar
327
7.1.6. Alıcının Uyacağı Esaslar
327
7.2. Verginin Alıcıya İade Edilmesi
327
7.2.1. İadenin Gümrükten Çıkarken Banka Şubesinden Alınması
327
7.2.2. İadenin Gümrük Çıkışından Sonra Alınması
328
7.2.3. Verginin Elden İadesi
328
7.2.4. İadenin Avans Olarak Ödenmesi
328
7.2.5. Yetki Belgesine Sahip Aracılar Tarafından İade
329
7.3. Aracı Firmalar ve Yetkilendirilmeleri
329
7.3.1. Yetki Belgesi İçin Aranacak Şartlar
329
7.3.2. Yetki Belgesinin Verilmesi
329
7.3.4. Alıcıya İadenin Yapılması
332
7.4. Satıcının Yükümlülükleri
333
7.5. İstisnanın Beyanı ve Tevsiki
333
7.5.1. İstisnanın Beyanı
333
7.5.2. İstisnanın Tevsiki
333
8. Türkiye’de İkamet Etmeyen Taşımacılar İle Fuar, Sergi, Panayır Katılımcılarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna
334
8.1. İstisnanın Kapsamı
334
8.2.1. Genel Açıklama
335
8.2.2. İade Uygulaması
335
9. Yabancı Sinema Yapımcılarına Tanınan İstisna
335
9.1. İstisnanın Kapsamı
336
10. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Tecil–Terkin Uygulaması
337
10.1. Yasal Düzenleme
337
10.2. İstisnanın Kapsamı ve Belge Düzeni
338
10.2.1. İstisnanın Kapsamı
338
10.2.2. İstisna Uygulamasında Belge Düzeni
339
10.2.3. Tecil–Terkin Uygulamasında İhtiyarilik
339
10.3. İhraç Kayıtlı Teslimde Bulunabilecek Satıcılar
340
10.4. Tecil–Terkin Uygulanacak Teslimler ve Mallar
341
10.4.1. Tecil–Terkin Uygulanacak Teslimler
341
10.4.2. Tecil–Terkin Kapsamına Giren Mallar
341
10.4.2.1. Piyasadan Hazır Satın Alınan Malların Teslimi
341
10.4.2.2. Fason Olarak İmal Edilen Malların Teslimi
342
10.4.2.3. İhraç Kayıtlı Teslim Edilen Malların İşleme Tabi Tutulması
342
10.4.2.4. İhraç Edilecek Malın Eklenti veya Ayrılmaz Parçaları ile Ambalaj Maddeleri veya Malzemelerinin Durumu
343
10.5. Tecil Edilecek Verginin Hesabı ve Terkini
345
10.5.1. Tecil Edilecek Verginin Hesaplanması
345
10.5.2. Tecil Edilen Verginin Terkini
346
10.6. İhracat İçin Ek Süre Verilmesi
347
10.7. İhracatın Gerçekleşmemesi Hali
348
10.7.1. Genel Olarak Yapılacak İşlemler
348
10.7.2. Ek Süre Talep Süresi İçerisinde Yapılacak İhracatların Durumu
348
10.7.3. İhracatçı Tarafından Rücu Yoluyla Ödenen Vergiler
349
10.8. Matrahta Meydana Gelecek Değişiklikler
350
10.8.1. İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik
350
10.8.2. İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik
350
10.8.3. İhraç Edilen Mallarla İlgili Olarak Yurt Dışından Alınan Hizmetlerin İmalatçılara Aktarılması
351
10.9. İhraç Kaydıyla Teslim Edilerek İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi
351
10.10. Özellikli Hususlar
352
10.10.1. Bedelsiz İhracatta Tecil–Terkin Uygulaması
352
10.10.2. Tevkifat Kapsamındaki Malların İhraç Kayıtlı Teslimi
352
10.10.3. İhraç Kayıtlı Mal Teslim Alanların Giderleri
352
10.11. İhraç Kaydıyla Teslimin Beyanı
353
11. Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamında İhraç Edilecek Malların Üretiminde Kullanılan Girdilerin Temininde Tecil–Terkin Uygulaması
355
11.2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler
357
11.3. Uygulama Kapsamında Teslimde Bulunabilecek Satıcılar
357
11.4. Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Mallar
358
11.4.1. Genel Açıklama
358
11.4.2. Eş Değer Eşya Kullanımı ve Miktar Yönünden Kısıtlama
358
11.5. Tecil–Terkin Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar
359
11.6. İhracatın Belgede Öngörülen Süre ve Şartlara Uygun Olarak Yapılmaması
361
11.6.1. Dahilde İşleme Rejimine Göre İhracatın Süresi ve Şartları
361
11.6.2. İhracatın Belgede Öngörülen Süre ve Şartlara Uygun Olarak Yapılmaması
361
11.7. Satıcıların KDV Beyanı
362
C. ARAÇLAR, KIYMETLİ MADEN VE PETROL ARAMALARI İLE ULUSAL GÜVENLİK HARCAMALARI VE YATIRIMLARDA İSTİSNA
364
1. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Tesliminde, Tadil, Bakım ve Onarımında, İmal ve İnşasına İlişkin Alımlarda İstisna
364
1.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde İstisna
364
1.1.1. İstisnanın Kapsamı
364
1.1.2. İstisna Belgesi
367
1.1.3. İstisna Şartlarının İhlal Edilmesi
367
1.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde İstisna
368
1.2.1. İstisnanın Kapsamı
368
1.2.1.1. Genel Açıklama
368
1.2.1.2. Yabancı Bayraklı Gemilere Türk Liman ve Tersanelerinde Verilen Tadil, Bakım, Onarım Hizmetleri
369
1.2.2. İstisna Uygulamasında Belgelendirme
369
1.2.2.1. İstisna Belgesi Alınması
369
1.2.2.2. İstisna Belgesinin Süresi ve Kapatılması
371
1.2.3. İstisnanın Uygulanması
371
1.3. Faaliyetleri İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşası İle İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetler
371
1.3.1. İstisnanın Kapsamı ve Şartları
371
1.3.2. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler
373
1.3.3. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Sipariş Üzerine İmal ve İnşa Edilmesi
374
1.3.3.1. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal veya İnşa Ettirenler
374
1.3.3.2. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler
375
1.3.4. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlere Yönelik İstisna
376
1.4. İstisnanın Beyanı
378
1.5.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde
379
1.5.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde
379
1.5.3. Araç ve Tesislerin İmal ve İnşasıyla İlgili Teslim ve Hizmetlerde
379
1.5.3.1. Faaliyetleri Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşasıyla İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlerde
379
1.5.3.1.1. Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler
379
1.5.3.1.2. Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine İmal veya İnşa Edenler
380
1.5.3.1.2.1. Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal ve İnşa Ettirenler
380
1.5.3.1.2.2. Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler
380
1.5.3.2. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Teslim ve Hizmetler
381
1.6. Müteselsil Sorumluluk
381
2. Liman ve Hava Meydanlarında Yapılan Hizmetlere İlişkin İstisna
381
2.1. İstisnanın Kapsamı ve Şartları
382
2.1.1. Genel Açıklama
382
2.1.2. İstisna Kapsamında Yer Alan Alanlar
382
2.1.3. İstisna Kapsamında Yer Alan Araçlar
383
2.1.4. İstisna Kapsamında Yer Alan Hizmetler
384
2.1.5. Mal Teslimlerinin İstisna Karşısındaki Durumu
384
2.2. İstisna Uygulamasının Usul ve Esasları
385
3. Petrol Arama Faaliyetlerine İlişkin İstisna
387
3.1. Türk Petrol Kanunu Hükümlerine Göre Petrol Arama Faaliyetlerini Yürütenlere Yapılan Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna
387
3.1.2. İstisnanın Uygulanması
388
3.2. Boru Hattıyla Taşımacılık Yapanlara Bu Hatların İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin Yapılan Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna
389
3.2.2. İstisnanın Uygulanması
390
3.5. Müteselsil Sorumluluk
392
4. Altın, Gümüş, Platin İle İlgili Arama, İşletme ve Zenginleştirme Faaliyetlerine İlişkin İstisna
392
4.2. İstisnanın Uygulanması
393
5. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri İle Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamalarında İstisna
395
5.1. İstisnanın Kapsamı
396
5.1.1. Makine ve Teçhizat Kavramı
396
5.1.2. Makine ve Teçhizatın İndirim Hakkı Tanınan İşlemlerde Kullanılması
398
5.2. İstisna Uygulaması
399
5.3. Finansal Kiralama Yoluyla Makine–Teçhizat Alımlarında Uygulama
400
5.4. Bildirim Zorunluluğu
401
5.5. Yatırımın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi
402
5.6. Belge Kapsamındaki Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamaları
402
5.7. İstisnanın Beyanı
402
5.8. İstisna Uygulamasında Özellikli Hususlar
403
5.8.1. Belge Kapsamında Alınan Makine ve Teçhizatın Devredilmesi
403
5.8.2. Yatırım Teşvik Belgesi Süre Uzatımı ile Belge Düzenlenmesi Öncesi veya Sonrasında Satın Alınan Makine ve Teçhizatın Durumu
404
5.8.3. İstisna Kapsamındaki Malların KDV Ödenerek Satın Alınması
405
6. Limanlara Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları İle Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna
405
6.1. İstisnanın Kapsamı
406
6.2. İstisna Uygulaması
407
6.3. İstisnanın Beyanı
408
6.5. Müteselsil Sorumluluk
409
7. Ulusal Güvenlik Amaçlı Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna
410
7.1.1. Mükellefler Bakımından
410
7.1.2. İşlemler Bakımından
410
7.2. İstisnanın Uygulanması
411
7.2.1. Ulusal Güvenlik Kuruluşlarına Doğrudan Yapılan Teslim ve Hizmetlerde
411
7.2.2. Yüklenici Firmalara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde
412
7.3. Bildirim Zorunluluğu
413
7.4. İstisnanın Beyanı
414
7.6. Müteselsil Sorumluluk
414
8. Cumhurbaşkanlığı Merkez Teşkilatına Yapılacak Araç Teslimlerinde İstisna
415
8.2. İstisnanın Beyanı
416
9. Ürün Senetlerinin İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimi
416
10. Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Teslim ve Hizmetler ile Türkiye Kızılay Derneğinin Teslim ve Hizmetlerinde İstisna
417
10.2. İstisnanın Uygulanması
419
10.3. Müteselsil Sorumluluk
419
11. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübreler ve Gübre Üreticilerine Bu Ürünlerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Teslimi İle Yem Teslimlerinde İstisna
420
11.1. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübre Teslimleri
420
11.2. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübrelerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Gübre Üreticilerine Teslimi
421
11.4. İstisnanın Beyanı
423
11.6. Müteselsil Sorumluluk
424
12. Konut veya İş Yeri Teslimlerinde İstisna
425
12.1.1. İstisna Kapsamına Giren Taşınmazlar
425
12.1.2. Konut veya İş Yerinin İlk Teslimi
426
12.1.3. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
427
12.1.3.1. Türk Vatandaşları
427
12.1.3.2. Yabancı Uyruklu Gerçek Kişiler
428
12.1.3.3. Tüzel Kişiler
429
12.1.4. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı
430
12.2. Bedelin Döviz Olarak Türkiye’ye Getirilmesi
431
12.2.1. Bedelin Türkiye’ye Getirilme Zamanı
431
12.2.2. Bedelin Türkiye’ye Getirildiğinin Tevsiki
431
12.3. Konut veya İş Yerinin Üç Yıl İçerisinde Elden Çıkarılması
432
12.4. İstisnanın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi
433
12.5. İstisnanın Beyanı
433
13. Organize Sanayi Bölgeleri İle Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin İstisna
434
13.1. İstisnanın Kapsamı
434
13.1.1. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
434
13.1.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemler
435
13.2. İstisnanın Uygulanması
435
13.3. İstisnanın Beyanı
437
13.5. Müteselsil Sorumluluk
437
14. Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köylere Bağışlanan Tesislerin İnşasına İlişkin İstisna
438
14.1. İstisnanın Kapsamı
438
14.1.1. İstisna Kapsamında Yer Alan Tesisler
438
14.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
439
14.1.3. İstisna Kapsamına Giren İşlemler
439
14.2. İstisnanın Uygulanması
440
14.2.2. KDV Ödenerek Yapılan Alımlarda Uygulama
442
14.3. İstisnanın Beyanı
443
14.3.1. Bağış Yapacaklara İstisna Kapsamında Satış Yapanların Beyanı
443
14.3.2. KDV Ödeyerek Mal ve Hizmet Alan Bağışçıların Beyanı
444
14.5. Müteselsil Sorumluluk
444
15. Yabancılara Verilen Sağlık Hizmetlerinde İstisna
445
15.1.1. İstisna Kapsamına Giren Hizmetler
446
15.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
446
15.2. İstisnanın Uygulanması
447
15.3. İstisnanın Beyanı
448
16. Ar–Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna
448
16.1.1. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
449
16.1.2. İstisna Kapsamına Giren Teslimler
449
16.2. İstisnanın Uygulaması
450
16.3. Makina ve Teçhizatın Üç Yıl İçinde Belirlenen Faaliyetler Dışında Kullanımı veya Elden Çıkarılması
450
16.4. İstisnanın Beyanı
451
16.6. Müteselsil Sorumluluk
451
17. Kitap ve Süreli Yayınların Tesliminde İstisna
452
17.2. İstisnanın Uygulanması
453
17.3. İstisnanın Beyanı
453
18. İstisna Uygulamalarında Alt Sınır
454
Ç. TAŞIMACILIK İSTİSNASI
455
1. Transit ve Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Yapılan Taşımacılık İşlerinde İstisna
455
1.2.1. Genel Açıklama
455
1.2.2. Uluslararası Taşımacılık Hizmetinin Yüklenici Firmalara Yaptırılması
456
1.2.3. Taşımacılık Hizmetinde Kullanılan Araçlar
456
1.2.4. Serbest Bölgelerin Durumu
457
1.2.5. Yurtdışına Koli ve Acele Posta Gönderilerinin KDV Kanunu Karşısındaki Durumu
457
1.2.6. Taşıma İşleri ile İlgili Ortaya Çıkan Masraf, Komisyon vb Ödemeler
458
1.3. İstisnanın Beyanı
459
2. İhraç Malı Taşıyan Araçlara Motorin Teslimlerinde İstisna
460
2.2. İstisnanın Beyanı
461
D. DİPLOMATİK İSTİSNALAR
462
2. Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna
462
2.2. İstisnanın Beyanı
464
3. Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna
464
3.2. Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Müşterek Enfrastrüktür Programları Gereğince Türkiye’de Yapılacak İnşa ve Tesis İşlemlerine İlişkin İstisna Uygulaması
465
3.3. Türkiye İle Amerika Birleşik Devletleri Arasında Vergi Muafiyetleri Anlaşması Gereğince, Ortak Savunma Amacıyla Yapılan Mal ve Hizmet Alımlarında İstisna Uygulaması
466
3.4. İstisnanın Beyanı
466
4. Yabancı Devletlerin Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluk Mensupları İle Uluslararası Kuruluş Mensuplarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna
467
4.2. İstisna Uygulaması
468
1. Yasal Düzenleme ve Gerekçesi
472
2. Yurtiçi Teslimleri KDV’den İstisna Olan Mal ve Hizmetler
473
3. Gümrük Kanunu’na Göre Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Eşya
473
3.1. Gümrük Kanunu’nun 167’nci Maddesi Kapsamında Yer Alan Mallar
474
3.2. Geçici İthalat Yoluyla Getirilen Mallar
474
3.3. Hariçte İşleme Rejimi Kapsamındaki Mallar
474
3.4. Geri Gelen Eşya Kapsamındaki Mallar
475
4. Bazı Gümrük Rejimlerinin Uygulandığı Mallar
476
4.1. Geçici Depolanan Eşya
476
4.3. Gümrük Antrepo Rejimi
477
4.4. Serbest Bölge Hükümlerinin Uygulandığı Mallar
478
4.5. Gümrüksüz Satış Mağazalarına Yapılan Teslimler İle Bu Mağazaların Teslimleri
478
F. İNDİRİM VE İADE HAKKI TANINAN DİĞER İSTİSNALAR
480
1. Engellilerin Kullanımına Mahsus Araç ve Gereçlerin Tesliminde İstisna
480
1.1.1. Genel Açıklamalar
480
1.1.2. Binek Otomobillerin Durumu
480
1.2. İstisnanın Beyanı
480
2. Uluslararası Kuruluşlar İle Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna
481
2.3. İstisna Uygulaması
482
2.3.1. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşları Bakımından
482
2.3.2. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarının Yönetici Kadrolarında Görev Yapan Mensuplar Bakımından
483
2.5.1. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşları Bakımından
484
2.5.2. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarının Yönetici Kadrolarında Görev Yapan Mensuplar Bakımından
484
3. 3996 Sayılı Kanuna Göre Yap–İşlet–Devret veya 3359 Sayılı Kanun İle 652 Sayılı Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projelerde KDV İstisnası
486
3.1.1. İstisnadan Yararlanacak Projeler
487
3.1.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemler
487
3.1.3. İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler
488
3.2. İstisnanın Uygulanması
488
3.5. Müteselsil Sorumluluk
490
4. Büyük Yatırımlara İlişkin İstisna
491
4.3. İstisnanın Uygulaması
491
4.4. İstisnanın Beyanı
492
5. Milletlerarası Andlaşma Hükümleri Çerçevesinde KDV’den İstisna Edilmiş Olan Transit Petrol Boru Hattı Projelerinin İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin İstisna
492
5.1. İstisnanın Kapsamı
493
5.2. Müteselsil Sorumluluk
494
6. İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna
494
6.3. İstisna Uygulaması
495
6.4. İstisnanın Beyanı
495
7. İmalat Sanayii İle Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri
496
7.2. İstisnanın Uygulaması
497
7.3. Yatırım Teşvik Belgesine Konu Yatırımın Tamamlanmaması
498
7.4. İstisnanın Beyanı
498
7.6. Müteselsil Sorumluluk
499
8. Eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi Kapsamında Milli Eğitim Bakanlığına Yapılacak Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında İstisna
499
8.2. İstisnanın Uygulaması
501
8.3. İstisnanın Beyanı
501
9. İmalat Sanayiinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna
502
9.1.1. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
502
9.1.2. İstisna Kapsamına Giren Teslimler
502
9.2. İstisnanın Uygulaması
502
9.3. Makina ve Teçhizatın Üç Yıl İçinde Belirlenen Faaliyetler Dışında Kullanımı veya Elden Çıkarılması
503
9.4. İstisnanın Beyanı
503
9.6. Müteselsil Sorumluluk
504
10. Elektrik Motorlu Taşıt Araçlarının Geliştirilmesine Yönelik Verilen Mühendislik Hizmetlerinde İstisna
505
10.2. İstisnanın Uygulaması
506
10.3. Yatırım Teşvik Belgesine Konu Yatırımın Tamamlanmaması
506
10.4. İstisnanın Beyanı
506
10.6. Müteselsil Sorumluluk
507
11. Afetzedelere Bağışlanacak Konutların İnşasına İlişkin İstisna
507
11.1. İstisnanın Kapsamı
508
11.1.1. İstisna Kapsamına Giren İşlemler
508
11.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
509
11.2. İstisnanın Uygulanması
509
11.3. İstisnanın Beyanı
511
11.5. Müteselsil Sorumluluk
511
G. SOSYAL VE ASKERİ AMAÇLI İSTİSNALAR İLE DİĞER İSTİSNALAR
513
2. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar
514
2.1. İlim, Fen ve Güzel Sanatları, Tarımı Yaymak, Islah ve Teşvik Etmek Amacıyla Yapılan Teslim ve Hizmetler
514
2.1.2. İlim, Fen ve Güzel Sanatları Yaymak ve Teşvik Etmek Amacının Mahiyeti
515
2.1.3. Tarımı Yaymak, Islah ve Teşvik Etmek Amacının Mahiyeti
516
2.1.4. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerin Durumu
517
2.2. Tiyatro, Konser Salonu, Kütüphane, Sergi, Okuma ve Konferans Salonları İle Spor Tesislerini İşletmek veya Yönetmek Suretiyle İfa Edilen Kültür ve Eğitim Faaliyetleri
517
2.3. Vakıf Üniversitelerinin Durumu
518
3. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar
519
3.1. Belli Kurum ve Kuruluşların Kanunda Sayılan İşleri Yapmak veya Yönetmek Suretiyle İfa Ettikleri Teslim ve Hizmetler
519
3.2. Özel Okullar ve Üniversiteler Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Eğitim ve Öğretim Hizmetleri İle Öğrenci Yurtları Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Yurt Hizmetleri
519
3.2.1. İstisnanın Kapsamı
519
3.2.2. Burs Uygulamaları
521
3.3. Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Yapılan Bedelsiz Teslim ve Hizmetler
521
3.4. Belli Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Bedelsiz Teslim ve Hizmetler
522
3.5. Fakirlere Yardım Amacıyla Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Bazı Malların Teslimi
523
3.5.1. Bağışın Yapılacağı Dernek veya Vakıflar
523
3.5.2. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği
523
3.5.3. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belge
523
3.5.4. Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belge
524
3.5.5. Kayıt Düzeni ve Beyan
524
3.6. Yabancı Devletlerin Türkiye’deki Diplomatik Temsilcilik ve Konsoloslukları İle Yabancı Hayır ve Yardım Organizasyonlarına Yapılan Teslim ve Hizmetler
524
3.7. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki İşlemler
526
3.7.1. İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler
526
3.7.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemlerde Alt Sınır
527
3.7.3. İstisna Uygulaması
527
4. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar
528
5.1. Vergiden Muaf Esnaf, Çiftçi ve Serbest Meslek Erbabı
529
5.2. Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler
529
5.3. Sosyal İçerik Üreticiliği, İnternet ve Benzeri Elektronik Ortamlar Üzerinden Sunulan Hizmetler İle Mobil Cihazlar İçin Uygulama Geliştiriciliği İstisnası
531
5.4. Gelir Vergisi Kanunu’nun 81’inci Maddesi Kapsamındaki İşlemler, Adi Ortaklıkların Sermaye Şirketine Dönüşmesi İle Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Devir ve Bölünme İşlemleri
532
5.4.1. İstisnanın Kapsamı
532
5.4.2. Gelir Vergisi Kanunu’nun 81’inci Maddesinde Düzenlenen İşlemler
533
5.4.2.1. Ferdi İşletmenin Mirasçılar Tarafından Devam Ettirilmesi
533
5.4.2.2. Ferdi İşletmenin Mirasçılar Tarafından Devam Ettirilmemesi
534
5.4.2.3. Şahıs İşletmeleri ile Şirketlerinin Sermaye Şirketine Devrolması
534
5.4.3. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Devir ve Bölünme İşlemleri
535
5.4.3.1. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Devir İşlemleri
535
5.4.3.2. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Bölünme İşlemleri
536
5.4.4. Tür Değiştirme İşlemlerinde Katma Değer Vergisi
537
5.4.4.1. Genel Açıklama
537
5.4.4.2. Adi Ortaklıkların Tür Değiştirmeleri
537
5.4.5. Bu İşlemler Nedeniyle Yüklenilen Vergilerin İndirimi
538
5.5. Yurt Dışından Alınan Roaming Hizmetlerinde İstisna
539
5.6. İktisadi İşletmeye Dâhil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması
539
5.6.1. Genel Açıklama
539
5.6.2. İktisadi İşletmeye Dahil Olma Kavramı
541
5.6.3. Serbest Meslek Erbabına Ait Gayrimenkullerin Kiralanması
541
5.6.4. Sağlık Bakanlığı’nca Yapılacak Kiralamalar
542
5.6.5. Milli Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Okul Kantinlerinin Kiralanması
542
5.7. Banka ve Sigorta Muameleleri Kapsamına Giren İşlemler
543
5.7.1. Banka ve Bankerlik İşlemleri
543
5.7.2. Yurt Dışı Kredi İşlemleri
545
5.7.3. Sigorta Aracılık İşlemleri
546
5.7.4. Reasürans İşlemleri
547
5.7.5. Kredi Teminatı Sağlamak Üzere Kurulmuş Kurumların İşlemleri
547
5.8. Darphane ve Damga Matbaası Tarafından Yapılan İşlemler
547
5.9. Değerli Madenler, Kıymetli Taşlar, Değerli Kâğıtlar, Para, Döviz, Menkul Kıymetler, Damga Pulu İle Hurda ve Atık Teslimleri
548
5.9.1. Değerli Maden, Değerli Kâğıt, Para, Döviz, Menkul Kıymet Teslimleri
548
5.9.2. Metal, Plastik, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıkları ile Konfeksiyon Kırpıntılarının Teslimi
550
5.9.3. Kıymetli Taş Teslimleri
550
5.9.4. Araçların Hurdaya Çıkarılması
550
5.10. Zirai Amaçlı Su Teslimleri İle Arazi Islahına Ait Hizmetler
551
5.11. Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler İle Bu Bölgelere İlişkin Yük Taşıma İşleri
552
5.12. Varlık ve Hakların Türkiye Varlık Fonu ve Alt Fonlara Devri İle Bu Varlık ve Hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi Tarafından Yönetilmesi Suretiyle Yapılan Teslim ve Hizmetler
553
5.13. Boru Hattı İle Yapılan Akaryakıt Taşımaları
554
5.14. Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Sitelerine Tanınan İstisna
554
5.15. Varlık Yönetim Şirketlerinin Bazı Teslimleri İle Finansal Yeniden Yapılandırma Hükümleri Kapsamında Bazı Borçların Teminatını Oluşturan Mal ve Hakların Teslimi
555
5.16. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Devredilen Mal ve Haklar
556
5.17. Basın, Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne Verilen Haber Hizmetleri
556
5.18. Gümrüklü Alanlarda Yapılan Bazı Hizmetler
557
5.19. Hâzinenin Taşınmaz Teslimi ve Kiralamaları, İrtifak Hakkı Tesisi, Kullanma İzni ve Ön İzin Verilmesi İşlemleri İle Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının Arsa ve Arazi Teslimleri İle Belediye ve İl Özel İdarelerinin Taşınmaz Satışları
558
5.19.1. Genel Açıklamalar
558
5.19.2. Belediyelerin ve İl Özel İdarelerinin Durumu
559
5.20. İki Tam Yıl Süreyle Sahip Olunan İştirak Hisseleri ve Taşınmazların Satışı
560
5.20.1. İstisnanın Kapsamı ve İstisnadan Faydalanabilecekler
560
5.20.2. Taşınmaz Satışlarında İstisna Uygulaması
561
5.20.2.1. 15/7/2023 Tarihinden Önce Kurumların Aktifinde Yer Alan Taşınmazların Satışında İstisna Uygulaması
561
5.20.2.1.1. Taşınmaz Kavramı
561
5.20.2.1.2. Taşınmazların 2 Yıl Aktifte Bulundurulması
564
5.20.2.1.3. Taşınmaz Ticareti ile Uğraşanların Bu Amaçla Ellerinde Bulundurdukları Taşınmazlar
567
5.20.2.1.4. Para Karşılığı Olmaksızın Devir Edilen Kıymetler ile Bedelin Tahsil Süresi
569
5.20.2.2. 15/7/2023 Tarihinden İtibaren Kurumların Aktifine Kaydedilen Taşınmazların Satışı
570
5.20.3. İştirak Hisselerinin Satışında İstisna Uygulaması
570
5.20.3.1. İstisnanın Kapsamı
570
5.20.3.2. İştirak Hissesinin Mahiyeti
571
5.20.3.3. Diğer Koşullar
572
5.20.4. Holding Şirketlerin Durumu
572
5.20.5. Bankalara, Finansal Kiralama ve Finansman Şirketlerine Borçlu Olanların ve Kefillerinin Borçlarına Karşılık Yapılan Teslimlere İlişkin İstisna Uygulaması
573
5.20.6. Yüklenilen Vergilerin İndirimi
574
5.21. Konut Finansmanı Amacıyla Teminat Gösterilen veya İpotek Konulan Konutların Teslimi (Mortgage–Tutsat)
575
5.22. Lisanslı Depoculuk Kapsamındaki İşlemler
576
5.22.1. Kapsam ve İşleyiş
577
5.22.2. Ürün Senetlerinin, İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimi
578
5.22.3. Ürün Senetlerinin İlk Tesliminden Sonraki Teslimleri
578
5.22.4. Ürün Senetlerinin Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi ve Sorumluluk Uygulaması
578
5.23. Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Yapılan Devir ve Kiralama İşlemleri
580
5.24. Sigorta Tahkim Komisyonu Tarafından Verilen Hizmetler
581
5.25. Finansal Kiralama Şirketleri, Katılım Bankaları İle Kalkınma ve Yatırım Bankalarınca, 6361 Sayılı Kanun Kapsamında, Taşınır veya Taşınmazların Bizzat Kiracıdan Satın Alınması, Satan Kişilere Kiralanması ve Kiralayana Satılması (Sat–Kirala–Geri Al) İşlemi
582
5.26. Patentli veya Faydalı Model Belgeli Buluşa İlişkin Gayri Maddi Hakların Kiralanması, Devri veya Satılması İşlemleri
583
H. GEÇİCİ MADDELERDE YER ALAN İSTİSNALAR
584
1. Özelleştirme Kapsamına Alınan İktisadi Kıymetlerin Teslim ve Kiralanması İşlemleri
584
2. Teknoloji Geliştirme Bölgesinde ve İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Verilen Teslim ve Hizmetler
584
3. Milli Eğitim Bakanlığına Bilgisayar ve Donanımlarının Bedelsiz Teslimleri İle Bunlara İlişkin Yazılım Teslimi ve Hizmetleri
587
3.1. İstisnanın Kapsamı
587
3.2. İstisnanın Uygulanması
588
3.2.1. İstisna Belgesinin Düzenlenmesi
588
3.2.2. KDV Mükelleflerince Yapılacak Bedelsiz Teslim ve/veya İfalarda İstisna Uygulaması
589
3.2.3. KDV Mükellefi Olmayanlarca Yapılacak Bedelsiz Teslim ve/veya İfalarda İstisna Uygulaması
589
3.2.4. Nakdi Bağışlarla Alınacak Bilgisayarlarda İstisna Uygulaması
590
4. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri İle Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşleri
590
4.1. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri
590
4.2. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerinde İstisna/İndirimli Oran Uygulaması
592
4.3. Konut Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV Uygulaması
594
4.4. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim
594
5. Şehir İçi Ulaşım Sistemleri ve Bunlara İlişkin Tesislerin Devir ve Teslimleri
594
6. Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna Devir ve Teslimi İle Bu Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Devir ve Teslimleri
595
7. Doğal Gaz Piyasası Kanununun Ek 1’inci Maddesi Kapsamında Yapılan Devirler
595
I. İSTİSNADAN VAZGEÇME VE İSTİSNALARIN SINIRI
597
1. İstisnadan Vazgeçme
597
1.1. İstisnadan Vazgeçmenin Usul ve Esasları
598
1.1.1. Genel Açıklama
598
1.1.2. İndirim Hakkının Kullanılması
599
1.1.3. İşlem Bazında İstisnadan Vazgeçilmesi
599
1.2. İstisnadan Vazgeçmenin Mümkün Olmadığı Durumlar
600
2. İstisnaların Sınırı
601
MATRAH, NİSPET VE İNDİRİM
2. Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah
603
2.2. Tarifeli İşler İle Bedelin Biletle Tahsil Edildiği Hallerde Matrah
604
2.3. Döviz Cinsinden Yapılan İşlemler
605
4. Uluslararası Yük ve Yolcu Taşımalarında Matrah
607
5. Özel Matrah Şekilleri
607
5.2. Özel Matrah Şekline Tabi Teslimler
608
5.2.1. Şans Oyunları, Profesyonel Gösteriler ve Açık Artırmalar
608
5.2.2. Altın ve Gümüşten Mamul Eşya Teslimleri
609
5.2.2.1. Altından Mamul Eşya
609
5.2.2.2. Gümüşten Mamul Eşya
610
5.2.3. Gazete, Dergi ve Benzeri Periyodik Yayınlar
610
5.2.4. Tütün Mamulü Teslimleri
611
5.2.5. Belediyeler Tarafından Yapılan Şehir İçi Yolcu Taşımacılığı
611
5.2.6. Ön Ödemeli Elektronik Haberleşme Hizmetleri
612
5.2.7. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Tarafından Araç Plakaları İle Basılı Evrakın Teslimi
612
5.2.8. Kıymetli Taş Teslimleri
613
5.2.9. İkinci El Araç ve Taşınmaz Ticareti
613
5.2.9.1. Genel Açıklama
613
5.2.9.2. Özel Matrah Uygulaması Yapacak Olanlar
614
5.2.9.3. Özel Matrah Uygulamasının Şartları
615
5.3. Özel Matrah Şekline Tabi İşlemlerin Beyanı
618
6. Matraha Dâhil Olan Unsurlar
618
6.2. Teslim Alanın Gösterdiği Yere Kadar Satıcı Tarafından Yapılan Taşıma, Yükleme ve Boşaltma Giderleri
618
6.3. Ambalaj Giderleri
619
6.4. Sigorta, Komisyon ve Benzeri Gider Karşılıkları
620
6.5. Vergi, Resim, Harç, Pay, Fon Karşılığı Gibi Unsurlar
621
6.5.1. Genel Açıklama
621
6.5.2. Elektrik Tüketim Vergisi
622
6.5.3. Eğlence Vergisi
622
6.5.4. Belediyelere Ödenen Hal Rüsumu
622
6.5.5. Hazinece Karşılanan Prim Tutarlarının İdarece Yüklenicinin Hakedişinden Kesilmesinde KDV Matrahı
623
6.5.6. 3093 Sayılı TRT Gelirleri Kanunu’nun 4’üncü Maddesi Uyarınca Bandrol Ücreti Alınan Cihazlarda KDV Matrahı
623
6.8. Servis ve Benzer Adlar Altında Sağlanan Her Türlü Menfaat, Hizmet ve Değerler
626
7. Matraha Dâhil Olmayan Unsurlar
627
7.2.1. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilen İskontolar
627
7.2.2. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip, Yıl Sonlarında, Belli Bir Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında Yapılan İskontolar
628
7.2.3. Yıl Sonu İndirimi Olarak Bedelsiz Olarak Alınan Ticari Mallar
630
7.2.4. Tüketicilerin Kazandıkları Puanlar Nedeniyle Yapılan İskontolar
631
7.4. Özel İletişim Vergisi
632
8. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti
632
8.1. Yasal Düzenleme ve Gerekçesi
632
8.2. Bedeli Bulunmayan, Bilinmeyen İşlemler İle Bedelin Mal, Menfaat, Hizmet Gibi Paradan Başka Değerler Olması
633
8.3. Bedelin Emsaline Göre Düşük Olduğu Durumlar
635
8.4. Genel İdare Giderleri İle Genel Giderler
636
8.5. Serbest Meslek Faaliyetlerinde Emsal Bedel
637
8.6. Arsa Karşılığı İnşaat İşleri
638
1. KDV Oranına İlişkin Genel Açıklamalar
639
1.2. Perakende Teslimin Tanımı
639
1.3. Vade Farkı, Kur Farkı ve Matrahta Değişikliğe Yol Açan İşlemlerde KDV Oranı
640
1.3.3. Malların İade Edilmesi, İşlemin Gerçekleşmemesi veya İşlemden Vazgeçilmesi
640
1.4. İndirimli Orana Tabi Mallar İle Genel Orana Tabi Malların Birlikte Satılması Halinde Fatura Düzeni
640
2. İndirimli Orana Tabi Bazı Mal ve Hizmetlere İlişkin Açıklamalar
640
2.1. Konut Teslimleri ve İnşaat Taahhüt İşleri
641
2.1.1. Uygulanacak KDV Oranı
641
2.1.2.1. KDV Genel Uygulama Tebliği’nde Yer Alan Düzenlemeler
646
2.1.2.1.1. 21.04.2022 Tarihinden İtibaren Geçerli Olan Uygulama
646
2.1.2.1.2. 21.04.2022 Tarihi Öncesinde Geçerli Olan Uygulama
646
2.1.2.2. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde Yer Alan Düzenlemeler
647
2.1.2.3. Danıştay’ın Yürütmeyi Durdurma ve İptal Kararı
648
2.2. Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulaması
649
2.2.3. Yemek Çeki, Kuponu ve Kartlarının Kullanıldığı Yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmaların Durumu
651
2.3. Geceleme Hizmetlerinde KDV Oran Uygulaması
651
2.3.2. Konaklama İşletmelerinde Kullanılan Alkollü İçecekler Dolayısıyla Yüklenilen KDV
652
2.3.3. Seyahat Acentelerinin Geceleme Hizmetleri İçin Verdikleri Aracılık Hizmetleri
653
2.4. Eğitim Hizmetleri ile Bu Hizmetlere İlişkin Teslim ve Hizmetler
653
2.5. Araçların Tesliminde Oran Uygulaması
654
3. İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Uygulaması
657
3.1. İade Tutarının Hesaplanması
659
3.1.1. Yılı İçinde Talep Edilen Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması
659
3.1.2. İzleyen Yıl İçerisinde Talep Edilen Nakden/Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması
661
3.1.3. İade Hesabına Dahil Edilebilecek Yüklenilen KDV
662
3.1.3.1. Genel Olarak
662
3.1.3.2. Stoklarda Yer Alan Mallar Nedeniyle Yüklenilen Vergiler
663
3.1.3.3. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Nedeniyle Yüklenilen Vergiler
663
3.1.3.4. Sonradan Düzenlenen veya Temin Edilen Belgeler
664
3.1.3.5. İndirimli Orana Tabi İşlemin Gerçekleşmesinden Sonra Yapılan Alımlar ve İskontolar
665
3.2. İade ve Mahsup Taleplerinin Yerine Getirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar
665
3.2.1.1. Genel Olarak
665
3.2.1.2. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar
668
3.2.1.3. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Amaçlı Teslimlerinde Mahsuben İade
669
3.2.1.4. Mahsup İşlemi
669
3.2.2. Yılı İçinde İade Edilemeyen Vergilerin İadesi
670
3.3.1. İndirimli Orana Tabi İşlemleriyle Birlikte Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemleri Bulunan Mükellefler
672
3.3.2. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Kaydıyla Teslimi
674
3.3.3. Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde İade Uygulaması
675
3.3.4. Süresinden Sonra İade Talebinde Bulunulması
675
3.3.5. İade İşlemi Sonuçlandırıldıktan Sonra İndirimli Orana Tabi İşlemlerin Matrahında Meydana Gelen Değişiklikler
676
3.3.6. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükelleflerin İade Talepleri
679
3.3.7. Önceki Yıllara Ait İade Edilmeyen Alt Sınır Tutarları
679
3.3.8. Vergi İnceleme Raporuna Göre Mahsuben İade
679
3.3.9. Yapı Kullanma İzin Belgesi Bulunan ve Mülkiyeti Devredilen Konutların Tesliminde İade
679
3.4. İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi
680
3.4.1. Yılı İçinde İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi
680
3.4.2. Yıllık İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi
680
3.4.3. Yılı İçerisinde Mahsup Edilemeyen Tutarların Beyannamede Gösterilmesi
680
3.5. Açıklamalı Örnek
681
1.1. Vergi İndiriminin Mahiyeti ve Gerekçesi
688
1.3. İndirimin Şartları
691
1.3.1. İndirimin Kanunen Yasaklanmamış Olması
691
1.3.2. İndirime Konu Edilecek KDV’nin Mükellefin Faaliyetleriyle İlgili Olması
692
1.3.3. İndirimin Belgelendirilmesi
692
1.3.3.1. Genel Açıklama
692
1.3.3.2. Fatura ve Benzeri Belge
692
1.3.3.3. Perakende Satış Fişlerine Dayanılarak Yapılacak Vergi İndirimi
693
1.3.4. İndirimin Zamanı
694
1.3.4.1. Genel Açıklama
694
1.3.4.3. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükellefler
696
1.3.4.4. İhraç Kayıtlı Teslimlerde KDV İndiriminin Zamanı
696
1.3.4.5. Süresinden Sonra Kayıtlara Alınan Belgeler
696
1.3.4.6. Yargıya İntikal Eden Durumlar İle Diğer Nedenler Dolayısıyla Gecikme
697
1.3.4.7. Değersiz Alacaklara İlişkin KDV’de İndirimin Zamanı
698
1.3.4.8. İndirim Konusu Edilemeyen Vergilerin Durumu
699
1.4. Verginin Hesaplanması
699
1.5. Verginin İndirimi
700
1.6. Devreden Katma Değer Vergisi
700
1.7. KDV İndiriminde Özellikli Hususlar
701
1.7.1. Promosyon Ürünlerde KDV İndirimi
701
1.7.2. Eşantiyon veya Numune Mallar Verilmesi
705
1.7.3. Devir, Birleşme ve Bölünme İşlemlerinde Vergi İndirimi
705
1.7.4. Basit Usulden Gerçek Usule Geçişte Yüklenilen KDV’nin İndirimi
706
1.7.5. Özel Matrah Şekline Tabi İşlemlerde KDV İndirimi
706
1.7.6. ATİK‘ler Nedeniyle Yüklenilen KDV’nin İndirimi
707
2. İndirilemeyecek KDV
707
2.2. Vergiye Tabi Olmayan İşlemler Nedeniyle Yüklenilen KDV
708
2.3. İstisna Kapsamındaki İşlemler Nedeniyle Yüklenilen KDV
709
2.4. Binek Otomobillerin KDV’si
711
2.4.1. Genel Açıklama
711
2.4.2. Taşıt Araçlarının Tadilatında Ortaya Çıkan İlave KDV
713
2.4.3. İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticaretiyle İştigal Eden Mükelleflerin Binek Otomobil Alımlarında KDV İndirimi
714
2.5. Zayi Olan Mallara Ait KDV
716
2.5.1. Genel Açıklama
716
2.5.2. Malların Zayi Olması Sonucu Meydana Gelen Kayıplar
718
2.5.3. Malların Değerinin Düşmesi Sonucu Meydana Gelen Kayıplar
719
2.5.4. Fire Sonucu Meydana Gelen Kayıplar
719
2.5.5. Zayi Olan ATİK‘ler Nedeniyle Yüklenilen KDV’nin İndirimi
720
2.5.6. İmalat Artıklarının Tesliminde KDV Uygulaması
721
2.6. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına Göre Kazancın Tespitinde İndirimi Kabul Edilmeyen Giderler Dolayısıyla Yüklenilen KDV
721
2.6.1. Genel Açıklama
721
2.6.2. Transfer Fiyatlandırmasında Durum
722
2.6.3. Finansman Gider Kısıtlaması
724
2.7. Değersiz Alacaklara İlişkin KDV
725
2.8. Beş Yıl Süre İle İndirilemeyen KDV
726
2.9. İndirilemeyecek KDV’ye İlişkin Özellikli Hususlar
726
2.9.1. Çalınan ve Kaybolan Malların KDV’si
726
2.9.2. İşletmenin Tasfiyesi Durumunda İndirilemeyen KDV
727
2.9.3. İndirim Hakkının Kaybedilmesi
728
2.9.4. SMİYB İstinaden Yapılacak Vergi İndirimi
729
2.9.5. Defter ve Belge İbraz Zorunluluğuna Uyulmaması
730
2.9.7. Sigorta Aracılarında KDV İndirimi
733
3. İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim
733
4. Kısmi Vergi İndirimi
734
5. Matrah ve İndirim Miktarlarının Değişmesi
735
5.2. Düzeltme Yapılmasını Gerektiren Haller ve Şartları
736
5.3. Düzeltmenin Yapılacağı Dönem ve Uygulanacak Vergi Oranı
737
5.4. Özellikli Hususlar
738
5.4.1. Tevkifat Kapsamındaki İşlemlerde Yapılacak Düzeltme
738
5.4.2. Döviz Cinsinden Yapılan İşlemlerde Düzeltme İşlemleri
738
5.4.3. İthal Edilen Mallara İlişkin Düzeltme İşlemleri
739
5.4.4. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde Düzeltme İşlemleri
740
5.4.5. Sadece BSMV Kapsamındaki İşlemleri Yapanların Satın Aldıkları Malları İadesinde ve Gerçekleşmeyen Hizmetlerde KDV Uygulaması
740
VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ
A. VERGİLENDİRME USULLERİ, DÖNEMİ, VERGİNİN TARHI, BEYANI VE ÖDENMESİ
743
1. Vergilendirme Usulleri
743
1.1. Gerçek Usulde Vergilendirme
743
1.2. Hasılat Esaslı Vergilendirme
744
1.2.1. Genel Açıklama
744
1.2.2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler
745
1.2.3. Hasılat Esaslı Vergilendirme Usulünün Uygulanması
746
1.2.4. Hasılat Esaslı Vergilendirme Usulünden Vazgeçilmesi
748
1.2.5. Toplu Taşıma Hizmetlerinde Hasılat Esaslı Vergilendirme
748
1.2.5.1. Genel Açıklama
748
1.2.5.2. Uygulamadan Yararlanabilecek Mükellefler
749
2. Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası
753
2.1. Vergilendirme Dönemi
753
2.2.1. Genel Açıklama
755
2.2.2. Şahıs Şirketlerince Verilecek Beyannameler
757
2.2.3. Sigorta Aracıları Tarafından Verilecek Beyannameler
757
2.3. Beyanname Verme Zamanı
757
2.3.1. Genel Açıklama
757
2.3.2. Beyanname Verme Zamanına İlişkin Özellik Arz Eden Durumlar
759
2.3.2.1. İşi Bırakan Mükelleflerde Beyanname Verme Zamanı
759
2.3.2.2. Ölüm Halinde Beyanname Verme Zamanı
759
2.3.2.3. Memleketi Terk Halinde Beyanname Verme Zamanı
760
2.3.2.4. Taşımacılık İşlerinde Beyanname Verme Zamanı
760
2.4. Beyanname Çeşitleri
760
2.5. Elektronik Beyanname Verme Zorunluluğu
761
3.1.1. Genel Açıklama
762
3.1.2. İthalatta Tarh Yeri
763
3.1.3. Uluslararası Taşımacılıkta Tarh Yeri
763
3.1.4. Gayrimenkul Teslimlerinde Tarh Yeri
763
3.2. Tarhiyatın Muhatabı
763
3.2.1. Genel Açıklama
763
3.2.2. Adi Ortaklıklarda Tarhiyatın Muhatabı
764
3.2.3. Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Gerçek ve Tüzel Kişiler
764
USUL HÜKÜMLERİ VE ÇEŞİTLİ HUSUSLAR
1. Verginin Gider Kaydedilemeyeceği
769
2. Müteselsil Sorumluluk
769
2.1.1. İşleme Doğrudan Taraf Olanlar
770
2.1.2. İşleme Doğrudan Taraf Olmayanlar
771
KDV İADESİNDE ORTAK HUSUSLAR
A. KDV İADESİNE İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR
773
B. İADELERİ VERGİ İNCELEMESİNE TABİ OLANLAR
775
1. Kapsam ve Tanımlar
775
1.3. İade Talepleri Vergi İnceleme Raporuna Göre Yerine Getirilecek Mükellefler
776
2. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirilmesi
777
2.1. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirenler
777
2.2. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirenlere Mal Teslimi ve Hizmet İfasında Bulunanlar
779
3. Sahte Belge Düzenleyen veya Kullananlar
779
3.1. Sahte Belge Kavramı
779
3.2. Haklarında Sahte Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar
780
3.3. Haklarında Sahte Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar
780
3.4. Haklarında Sahte Belge Kullanma Raporu Bulunanlar
782
3.5. Haklarında Sahte Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar
783
4. Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleyen veya Kullananlar
784
4.1. Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kavramı
784
4.2. Haklarında Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar
785
4.3. Haklarında Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar
785
4.4. Haklarında Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanma Raporu Bulunanlar
786
4.5. Haklarında Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar
786
5. İşlemlerin Gerçekliğini İspat
787
6. Haklarında Olumsuz Rapor Bulunan Mükelleflerin İade Talepleri
789
6.1. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme Raporu Bulunanların İade Talepleri
789
6.2. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanma Raporu Bulunanların İade Talepleri
790
7. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Tespiti Bulunan Mükelleflerin İade Talepleri
791
7.1. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenlediği Konusunda Tespit Bulunanların İade Talepleri
791
7.2. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullandığı Konusunda Tespit Bulunanların İade Talepleri
792
8. İadeye Esas Diğer Belgelerin Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Olması
793
9.1. Adresinde Bulunamama
794
9.2. Defter ve Belge İbraz Etmeme
794
9.3. Beyanname Vermeme
795
10. Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanların Kanuni Temsilcileri, Ortakları, Ortak Oldukları veya Bunların Kurdukları veya Ortağı Oldukları Mükellefler ile Kanuni Temsilcisi Oldukları Mükellefler
796
11. Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar
797
C. İADE TUTARININ HESABI VE İADEYE DAYANAK İŞLEM VE BELGELER
799
1. İadesi Talep Edilebilecek KDV
799
1.3. İşlemin Bünyesine Giren Verginin Hesabına Dahil Edilebilecek Unsurlar
800
1.4. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde İade Uygulaması
801
1.5. YMM KDV İadesi Tasdik Raporu Hazırlanması Hizmetine Ait KDV
802
1.6. DİİB Sahibi Mükellefin İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Edilecek KDV
802
1.7. İstisna Kapsamındaki İşlemin Gerçekleşmesinden Sonra İşleme İlişkin Mal ve Hizmet Alımları İle İlgili Kur Farkları
803
1.8. İade Talebinde Bulunulabilecek Asgari Tutar
804
2. KDV İadesine İlişkin Usul ve Esaslar
805
2.1. KDV İadesi Risk Analiz Sistemi (KDVİRA)
805
2.2. Mahsup Yoluyla İade
806
2.2.1. Genel Açıklama
806
2.2.2. Mahsup Edilebilecek Borçlar
806
2.2.3. Mahsuben İade Talebi
808
2.2.4. Mahsup Sonrası Alacağın Nakden İadesi
808
2.3. Maliye Bakanlığınca Belirlenen Sınırı Aşmayan Nakden İadeler
809
2.4. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuna Dayalı İadeler
809
2.4.2. KDV İadesi Ön Kontrol Raporuna Dayalı İade Uygulaması
810
2.5. Teminat Karşılığı İade
811
2.5.1. Genel Açıklama
811
2.5.2. Teminat Türleri
812
2.5.3. Teminat Miktarları
812
2.5.4. Teminat Mektuplarının ve Sigorta Şirketi Kefalet Senetlerinin İadesi
812
2.5.5. Teminat Mektuplarının ve Sigorta Şirketi Kefalet Senetlerinin Teyidi
813
2.5.6. Artırımlı Teminat Uygulaması
813
2.6. İade Talebinde Aranan Belgeler
814
2.7. İade Talep Süresi
815
2.7.1. İndirimli Orana Tabi İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi
815
2.7.2. Tam İstisna Kapsamındaki İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi
816
2.7.3. Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi
817
Ç. İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASI SİSTEMİ (İTUS)
818
1. İTUS Sertifikası Kapsamına Giren Mükellefler
818
1.2.1. İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri
820
1.2.1.1. İmalatçılar ve İmalatçı–İhracatçılar
820
1.2.1.2. Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç)
820
1.2.2. Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler
820
2. İTUS Sertifikası Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
821
3. İTUS Sertifikasının İptal Edilmesi
821
D. HIZLANDIRILMIŞ İADE SİSTEMİ (HİS)
823
2. HİS Uygulaması Kapsamına Girecek Mükellefler
823
3. HİS Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
824
4. HİS Sertifikasının İptal Edilmesi
825
1. İade Hakkının İndirim Yoluyla Kullanılması
827
2. Defter ve Belgelerin Zayi Olması (Yangın, Su Baskını, Çalınma Gibi) Durumunda İade
827
3. Kamuya Ait Kuruluşlara İade
828
4. İstisna Kapsamında Yapılan Teslim Ve/Veya Hizmetin Matrahının Değişmesi ve Düzeltme İşlemleri
829
5. İstisna Kapsamındaki İşlemin Gerçekleştiği Dönemden Sonra Ortaya Çıkan Ödemeler
829
6. Yoklama ve Değerlendirme
830