Yetkisiz Temsil Dr. Meltem Bulut  - Kitap

Yetkisiz Temsil

1. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
293
Barkod:
9786253773632
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
800,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışma konumuzu oluşturan yetkisiz temsil, Türk Borçlar Kanunu'nun temsile ilişkin genel hükümlerinde "Onama Halinde" (TBK.m.46) ve "Onamama Halinde" (TBK.m.47) başlıkları altında düzenlenmiştir. Yetkisiz temsilin hüküm ve sonuçlarına ilişkin hususların yer aldığı söz konusu hükümlerde; yetkisiz temsilin tanımı, koşulları ve hangi hallerin yetkisiz temsile vücut vereceğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ayrıca temsile ilişkin hükümler bir bütün olarak dikkate alındığında, temsil olunanı koruma amacının ön planda tutularak yetkisiz olarak gerçekleştirilen işlemin kaderinin temsil olunanın iradesine bağlandığı görülmektedir. Yetkisiz olarak gerçekleştirilen işlemin akıbetinin temsil olunanın iradesine bağlı olduğu Türk hukuk sisteminde, üçüncü kişinin korunmasını gerektiren durumların belirlenmesi ve bu kapsamda üçüncü kişinin başvurabileceği hukuki yolların tespiti gerekmektedir.
Çalışmamızda, temsile ve yetkisiz temsile ilişkin kanuni düzenlemelerden yola çıkılarak tartışmalı olan konularda kanaat bildirilmek suretiyle sözü edilen hususların tespiti ve bunlara ilişkin çözüm önerileri sunulması amaçlanmıştır. Ayrıca ilgili yerlerde Türk hukukuna ilişkin kanuni düzenlemeler, İsviçre Borçlar Kanunu ve Alman Medeni Kanunu'ndaki hükümler de dikkate alınarak değerlendirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Yetkisiz Temsil Kavramı, Tarihsel Gelişimi, Benzer Kurumlarla İlişkisi, Uygulama Alanı ve Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum
.
Yetkisiz Temsilin Görünüm Şekilleri
.
Yetkisiz Temsilin Hüküm ve Sonuçları
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
YETKİSİZ TEMSİL KAVRAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, BENZER KURUMLARLA İLİŞKİSİ, UYGULAMA ALANI VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUM
I. YETKİSİZ TEMSİL KAVRAMI 
25
A. Genel Olarak 
25
B. Yetkisiz Temsilin Koşulları 
27
1. Genel Olarak 
27
2. Temsil Yetkisinin Bulunmaması 
28
a) Genel Olarak 
28
b) Temsil Yetkisinin Mevcut Olmaması 
29
(1) Genel Olarak 
29
(2) İç Temsil Yetkisi Verilmemiş Olması 
31
(a) Temsil Yetkisi Verilmesinin Hukuki Niteliği 
31
(b) Temsil Yetkisi Verilmesinin Şekli 
34
(c) Temsil Yetkisinin Muhatabı 
38
(3) Dış Temsil Yetkisi Verilmemiş Olması 
39
(a) Dış Temsil Yetkisine İlişkin Kanuni Düzenlemeler 
39
(i) Genel Olarak 
39
(ii) Temsil Yetkisinin Üçüncü Kişilere Bildirilmesi 
39
(iii) Temsil Yetkisinin Geri Alındığının Üçüncü Kişilere
Bildirilmemesi 
42
(b) Dış Temsil Yetkisi Verilmesinin Gerçekleşme Şekilleri 
42
(i) Genel Olarak 
42
(ii) Açık veya Örtülü Olarak Dış Temsil Yetkisi
Verilmesi 
42
(iii) Yetki Belgesinin Gösterilmesi Suretiyle Dış
Temsil Yetkisi Verilmesi 
43
(iv) Hukuki Görünüşten Doğan Dış Temsil Yetkisi 
44
(aa) Genel Olarak 
44
(bb) Katlanma Temsili 
45
(cc) Görünüş Temsili 
46
(dd) Hukuki Görünüşten Doğan Dış Temsil
Yetkisinin Sonuçları 
46
3. Başkası Adına Hareket Edildiğinin Açıklanması 
47
a) Genel Olarak 
47
b) Başkası Adına Hareket Edilmesi 
48
c) Açıklama İlkesi 
51
(1) Genel Olarak 
51
(2) Açıklama İlkesinin Özellikleri 
54
(a) Açıklama Yapacak Kişi 
54
(b) Açıklamanın Şekli 
54
(c) Açıklamanın Kapsamı 
56
(d) Açıklama Zamanı 
59
(3) Açıklama İlkesinin İstisnası 
60
(a) Genel Olarak 
60
(b) İlgili İçin Örtülü İşlem 
61
(4) Açıklama İlkesine Uyulmamasının Sonuçları 
63
4. Başkası Adına Üçüncü Kişi ile Hukuki İşlem Yapılması 
64
a) Genel Olarak 
64
b) Yetkisiz Temsile Elverişli İşlemler 
65
c) Yetkisiz Temsile Elverişli Olmayan İşlemler 
66
(1) Genel Olarak 
66
(2) Haksız Fiiller 
66
(3) Maddi Fiiller 
67
(4) Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar 
67
(5) Üçüncü Kişinin Hukuk Alanına Etki Eden İşlemler 
69
(6) Temsil Yoluyla Yapılması Yasaklanan İşlemler 
69
d) Temsile Elverişli Olmasına Rağmen Yetkisiz Temsile Elverişli
Olmayan İşlemler 
70
5. Yetkisiz Temsilde Kusurun Rolü 
70
II. TARİHSEL GELİŞİMİ 
72
A. Roma Hukukunda Yetkisiz Temsil 
72
III. BENZER KURUMLARLA İLİŞKİSİ 
74
A. Genel Olarak 
74
B. Vekâletsiz İş Görme ile İlişkisi 
74
1. Unsurları Bakımından 
74
2. Konuları Bakımından 
76
3. Dış İlişki ile İç İlişki Bakımından 
77
4. İş Görmeyi Uygun Bulma ile Onam Arasındaki İlişki Bakımından 
79
C. Vekâletsiz Ulak ile İlişkisi 
81
IV. UYGULAMA ALANI 
83
A. Genel Olarak 
83
B. Doğrudan – Dolaylı Temsil Ayrımı Bakımından 
83
C. İradi – Yasal Temsil Ayrımı Bakımından 
84
V. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YETKİSİZ TEMSİL 
86
A. İsviçre Hukukunda Yetkisiz Temsil 
86
B. Alman Hukukunda Yetkisiz Temsil 
87
C. İngiliz Hukukunda Yetkisiz Temsil 
88
D. Uluslararası Hukuk Belgelerinde Yetkisiz Temsil 
89
1. Avrupa Sözleşme Hukuku İlkelerinde Yetkisiz Temsil 
89
2. Avrupa Özel Hukuku İlkeleri, Tanımları ve Model Kurallarında
Yetkisiz Temsil 
91
3. Uluslararası Ticari Sözleşme İlkelerinde Yetkisiz Temsil 
92
4. Uluslararası Mal Satımlarında Temsile İlişkin Konvansiyonda Yetkisiz
Temsil 
94
İKİNCİ BÖLÜM
YETKİSİZ TEMSİLİN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ
I. GENEL OLARAK 
97
II. GERÇEK YETKİSİZ TEMSİL HALLERİ 
98
A. Genel Olarak 
98
B. Temsil Yetkisinin Baştan Mevcut Olmaması 
98
1. Genel Olarak 
98
2. Temsil Yetkisinin Geçersiz Olması 
99
a) Genel Olarak 
99
b) Temsil Yetkisinin İrade Bozukluğu Nedeniyle Geçersiz Olması 
100
(1) Genel Olarak 
100
(2) İç Temsil Yetkisinin İrade Bozukluğu Sebebiyle Geçersiz
Olması 
101
(3) Dış Temsil Yetkisinin İrade Bozukluğu Sebebiyle Geçersiz
Olması 
104
C. Temsil Yetkisinin Sınırının Aşılması 
105
1. Genel Olarak 
105
2. Temsil Yetkisi Verilirken Öngörülen Sınırlamaların Aşılması 
107
a) Genel Olarak 
107
b) Birlikte Temsil 
108
3. Temsil Yetkisi Verildikten Sonra Öngörülen Sınırlamaların Aşılması 
110
a) Genel Olarak 
110
b) Temsil Yetkisi Verildikten Sonra Öngörülen Sınırlamalar ile
Talimatlar Arasındaki İlişki 
111
c) Kanaatimiz 
114
D. Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 
115
1. Genel Olarak 
115
2. Temsil Yetkisinin İradi Sona Erme Sebepleri 
117
a) Genel Olarak 
117
b) Temsil Yetkisinin Geri Alınması 
117
(1) Genel Olarak 
117
(2) Geri Alma Beyanının Tarafları 
118
(a) Genel Olarak 
118
(b) Kanaatimiz 
121
(3) Geri Alma Beyanının Şekli 
124
(4) Geri Alma Beyanının Hüküm İfade Ettiği An 
127
(5) Geri Alma Beyanının Sonuçları 
128
(6) Geri Alma Hakkından Feragat 
131
c) Temsilcilikten Çekilme (İstifa) 
133
3. Temsil Yetkisinin İradi Olmayan Sona Erme Sebepleri 
135
a) Genel Olarak 
135
b) Temsil Olunanın veya Temsilcinin Ölümü 
135
(1) Genel Olarak 
135
(2) Temsil Olunanın Ölümü 
136
(3) Temsilcinin Ölümü 
140
c) Temsil Olunanın veya Temsilcinin Gaipliğine Karar Verilmesi 
140
d) Temsil Olunanın veya Temsilcinin Fiil Ehliyetini Kaybetmesi 
141
(1) Temsil Olunanın Fiil Ehliyetini Kaybetmesi 
141
(2) Temsilcinin Fiil Ehliyetini Kaybetmesi 
143
e) Temsil Olunanın veya Temsilcinin İflası 
144
4. Temsilin Yorumundan Yola Çıkarak Yetkinin Sona Ermesi 
145
a) Genel Olarak 
145
b) Temsil Yetkisinin Konusu Olan İşlemin Temsilci Tarafından
Yapılması 
145
c) Temsil Yetkisinin Konusu Olan İşlemin Bizzat Temsil Olunan
veya Diğer Bir Temsilci Tarafından Yapılması 
146
d) Sürenin Geçmesi 
148
III. GERÇEK OLMAYAN YETKİSİZ TEMSİL HALLERİ 
149
A. Genel Olarak 
149
B. Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılması 
150
1. Genel Olarak 
150
2. Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılmasının Hukuki Niteliği 
151
a) Benzer Kurumlardan Farkı 
151
b) Hukuki Niteliği 
152
3. Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılmasının Koşulları 
154
a) Genel Olarak 
154
b) Zorunlu Koşullar 
155
(1) Temsilcinin Temsil Yetkisine Sahip Olması 
155
(2) Temsilcinin Temsil Yetkisini Temsil Olunanın Menfaatine
Aykırı Kullanması 
156
c) Alternatif Zorunlu Koşullar 
158
(1) Üçüncü Kişinin Kötüniyetli Olması 
158
(2) Temsilcinin Kusurlu Olması 
161
4. Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanıldığı Durumlar 
162
a) Genel Olarak 
162
b) Hileli Anlaşmalar (Kollusion) 
163
c) Diğer Durumlar 
164
C. Temsilcinin Kendisiyle İşlem Yapması veya Her İki Tarafı Temsilen
Hareket Etmesi 
165
1. Temsilcinin Kendisiyle İşlem Yapması 
165
2. Temsilcinin Her İki Tarafı Temsilen Hareket Etmesi (Çifte Temsil) 
168
D. Kullanılmayan Yetki Belgesi 
170
E. Mevcut Olmayan Bir Kimsenin Temsil Edilmesi 
171
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YETKİSİZ TEMSİLİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK 
173
II. GERÇEK YETKİSİZ TEMSİLİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 
174
A. Askıda Hükümsüzlük 
174
1. Genel Olarak 
174
2. Askıda Hükümsüzlük Sürecinde Tarafların Hukuki Durumu 
176
a) Temsil Olunanın Hukuki Durumu 
176
b) Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu 
177
c) Yetkisiz Temsilcinin Hukuki Durumu 
178
B. Yetki Sınırının Aşılması Halinde Askıda Hükümsüzlük: Kısmi Geçersizlik 
178
C. Askıda Hükümsüzlük Sürecinde Tarafların İşlemleri 
180
1. Genel Olarak 
180
2. Temsil Olunanın İşlemleri 
180
3. Üçüncü Kişinin İşlemleri 
181
D. Askıda Hükümsüzlüğün Sona Erdirilmesi 
182
1. Genel Olarak 
182
2. Askıda Hükümsüzlüğün Temsil Olunan Tarafından Sona Erdirilmesi 
182
a) Temsil Olunanın İşlemi Onaması 
182
(1) Onama Beyanının Hukuki Niteliği 
182
(2) Onama Beyanının Şekli 
184
(a) Genel Olarak 
184
(b) Temsil Olunanın Susması 
186
(3) Onama Beyanında Bulunacak Kişi 
187
(a) Kural Olarak 
187
(b) Temsil Olunanın Onam Verme Konusunda Bir Kimseye
Temsil Yetkisi Vermesi 
189
(c) Temsil Olunanın Yetkisiz Temsilciyi Sonradan
Yetkilendirmesi 
190
(4) Onama Beyanının Yöneltileceği Kişi 
191
(a) Genel Olarak 
191
(b) Alman Hukukunda Onama Beyanının Yöneltileceği Kişi 
191
(c) İsviçre – Türk Hukukunda Onama Beyanının
Yöneltileceği Kişi 
192
(5) Onama Beyanının Sonuçları 
194
b) Temsil Olunanın İşlemi Onamaması 
195
3. Askıda Hükümsüzlüğün Üçüncü Kişi Tarafından Sona Erdirilmesi 
196
a) Üçüncü Kişinin Temsil Olunana Uygun Süre Vermesi 
196
(1) Genel Olarak 
196
(2) Uygun Sürenin Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Esaslar 
197
(3) Uygun Sürenin Hakim Tarafından Belirlenmesi 
198
(4) Belirlenen Sürenin Uygun Olmaması 
199
(5) Sürenin Uzatılması 
200
(6) Uygun Süre Verilmesinin Sonuçları 
201
b) Üçüncü Kişinin Cayma Hakkını Kullanıp Kullanamayacağının
Tespiti 
201
c) Üçüncü Kişinin İptal Hakkını Kullanıp Kullanamayacağının Tespiti 
203
(1) Genel Olarak 
203
(2) Saikte Yanılma Nedeniyle İptal Hakkı 
204
(3) Aldatma Nedeniyle İptal Hakkı 
206
E. Askıda Hükümsüzlüğün Sona Ermesinin Sonuçları 
207
1. Onama Nedeniyle Sona Ermesinin Sonuçları 
207
2. Onamama Nedeniyle Sona Ermesinin Sonuçları 
208
a) Genel olarak 
208
b) Yetkisiz Temsilcinin Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluğu 
209
(1) Yetkisiz Temsilcinin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 
209
(2) Yetkisiz Temsilcinin Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluğunun
Koşulları 
212
(a) Genel olarak 
212
(b) Yetkisiz Temsilcinin Temsil Olunan Adına Üçüncü Kişi
ile İşlem Yapması 
212
(c) Temsil Olunanın İşlemi Onamaması 
213
(d) Üçüncü Kişinin İyiniyetli Olması 
214
(e) Yetkisiz Temsilcinin Kusurunun Rolü 
218
(3) Yetkisiz Temsilcinin Tazminat Sorumluluğunun Kapsamı 
220
(a) Genel Olarak 
220
(b) Yetkisiz Temsilcinin Olumsuz Zararlardan Sorumluluğu 
221
(c) Yetkisiz Temsilcinin Olumlu Zararlardan Sorumluluğu 
223
c) Temsil Olunanın Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluğu 
225
(1) Genel Olarak 
225
(2) Temsil Olunanın Culpa In Contrahendo Sorumluluğu 
226
(3) Temsil Olunanın Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğu 
227
(4) Temsil Olunanın Adam Çalıştıran Sıfatıyla Sorumluluğu 
229
d) Yetkisiz Temsilcinin Temsil Olunana Karşı Sorumluluğu 
230
e) Temsil Olunanın Yetkisiz Temsilciye Karşı Sorumluluğu 
231
f) Tarafların İstihkak ve Sebepsiz Zenginleşme Talepleri 
232
(1) Genel Olarak 
232
(2) Tarafların Sebepsiz Zenginleşme Taleplerinin Koşulları 
233
(3) Tarafların Sebepsiz Zenginleşme Taleplerinin Sonuçları 
234
F. Yetkisiz Temsilde İyiniyetin Etkisi 
235
1. Genel Olarak 
235
2. İyiniyetin Tam Korunduğu Haller 
236
a) Temsil Yetkisinin Geri Alındığının İyiniyetli Üçüncü Kişiye Karşı
İleri Sürülememesi 
236
(1) Genel Olarak 
236
(2) Temsil Yetkisinin Geri Alındığının İyiniyetli Üçüncü Kişiye
Karşı İleri Sürülememesinin Koşulları 
237
(a) Temsil Yetkisi Verildiğinin Üçüncü Kişiye Bildirilmiş
Olması 
237
(b) Temsil Yetkisinin Geri Alınmış Olması 
237
(c) Temsil Yetkisinin Geri Alındığının Üçüncü Kişiye
Bildirilmemiş Olması 
238
(d) Üçüncü Kişinin İyiniyetli Olması 
242
(e) Temsilcinin Kötüniyetli Olması 
243
b) Temsil Yetkisinin Sona Erdiğinin İleri Sürülememesi 
243
(1) Genel olarak 
243
(2) Temsil Yetkisinin Sona Erdiğinin İleri Sürülememesinin
Koşulları 
245
(a) Temsil Yetkisinin Sona Ermiş Olması 
245
(b) Temsilcinin ve Üçüncü Kişinin İyiniyetli Olması 
245
c) İyiniyetin Tam Korunduğu Hallerde İyiniyetin Etkisi 
247
3. İyiniyetin Kısmen Korunduğu Haller 
248
a) Temsil Olunanın Temsil Belgesini Geri Almamasından Doğan
Sorumluluğu 
248
(1) Genel Olarak 
248
(2) Temsil Olunanın Temsil Belgesini Geri Almamasından
Doğan Sorumluluğunun Koşulları 
249
(a) Temsilciye Yetki Belgesi Verilmiş Olması 
249
(b) Temsil Yetkisinin Sona Ermiş Olması 
250
(c) Temsil Olunan veya Haleflerinin Yetki Belgesini Geri
Almada Kusurlu Olması 
251
(d) Üçüncü Kişinin İyiniyetli Olması 
252
(e) Temsilcinin Kötüniyetli Olması 
254
(f) Sözleşmenin Geçersiz Olması Nedeniyle Üçüncü
Kişinin Zarara Uğramış Olması 
255
b) Yetkisiz Temsilcinin Üçüncü Kişiye Karşı Tazminat Sorumluluğu 
257
c) İyiniyetin Kısmen Korunduğu Hallerde İyiniyetin Etkisi 
257
III. GERÇEK OLMAYAN YETKİSİZ TEMSİLİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 
258
A. Genel Olarak 
258
B. Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılmasının Hüküm ve Sonuçları 
259
1. Genel Olarak 
259
2. Temsil Yetkisinin Hileli Anlaşmayla Kötüye Kullanılmasının Hüküm
ve Sonuçları 
259
a) Temsil Olunan ile Üçüncü Kişi Arasındaki İşlemin Geçerliliği 
259
b) Tazminat ve İade Talepleri 
262
3. Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanıldığı Diğer Durumların Hüküm ve
Sonuçları 
264
a) Temsil Olunan ile Üçüncü Kişi Arasındaki İşlemin Geçerliliği 
264
b) Tazminat ve İade Talepleri 
266
C. Temsilcinin Kendisiyle İşlem Yapması veya Her İki Tarafı Temsilen
Hareket Etmesinin (Çifte Temsilin) Hüküm ve Sonuçları 
267
1. Temsilcinin Kendisiyle İşlem Yapmasının Hüküm ve Sonuçları 
267
2. Temsilcinin Her İki Tarafı Temsilen Hareket Etmesinin
(Çifte Temsilin) Hüküm ve Sonuçları 
269
D. Kullanılmayan Yetki Belgesinin Hüküm ve Sonuçları 
271
E. Mevcut Olmayan Bir Kimsenin Temsil Edilmesinin Hüküm ve Sonuçları 
272
SONUÇ 
275
KAYNAKÇA 
283