VATANDAŞLIK VE YABANCILAR HUKUKUNA İLİŞKİN
II. VATANDAŞLIK KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ
20
A. Vatandaşlık Kavramının Tanımı ve Tarihçesi
20
B. Vatandaşlık Bakımından Yer Alan Ayrımlar
24
1. Liberal ve Cumhuriyetçi Vatandaşlık
25
2. Ulusal ve Ulusötesi Vatandaşlık
26
3. Sınırlı ve Evrensel Vatandaşlık
27
C. Özel Bir Vatandaşlık Uygulaması Olarak Embriyonik Vatandaşlık
28
III. VATANDAŞ VE YABANCI AYRIMININ SEBEPLERİ VE SONUÇLARI
30
A. Vatandaşlığın Bir Sonucu Olarak Yabancılar
30
B. Vatandaşlık Bağı ve Devletin Sağlama Yükümlülüğü
30
C. Sağlama Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi ve Sığınma Hakkı
32
D. Yabancılık Statüsünün Yarattığı Sonuçlar
36
1. Haklara ve Hizmetlere Erişim
36
3. Sınır Dışı Edilebilme
50
IV. YABANCILARIN TÜRLERİ VE ÖZELLİKLERİ
54
B. Vatandaşlıktan Çıkanlar
58
1. Uluslararası Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar
62
2. Tamamlayıcı Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar
69
a. Geçici Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar
70
b. İkincil Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar
75
3. İnsan Ticareti Kapsamındaki Sığınmacılar
78
E. Ara Bir Sınıflandırma Olarak İkamet İznine Sahip Yabancılar
84
V. GENEL DEĞERLENDİRME
85
ANA HATLARIYLA SINIR DIŞI UYGULAMASI
II. SINIR DIŞI UYGULAMASININ GENEL ÖZELLİKLERİ VE BENZER KAVRAMLARDAN FARKLARI
88
A. Sınır Dışı Uygulamasının Özellikleri
88
1. Sınır Dışı Uygulamasının Tek Taraflı ve Tek Yanlı Olması
92
2. Sınır Dışı Uygulamasının Yabancılara Yönelik Olması
94
3. Sınır Dışı Uygulamasının Devletlere Ait Bir Yetki Olması
96
B. Sınır Dışı Uygulamasının Görünümleri
99
1. Hükümet Tasarrufu ve Egemenlik Hakkının Bir Görünümü Olarak Sınır Dışı
100
2. İdari Bir İşlem Olarak Sınır Dışı Kararı
102
3. Bir Yargı Kararı Olarak Sınır Dışı
111
4. Bir Güvenlik Tedbiri Olarak Sınır Dışı
115
C. Sınır Dışı Kavramının Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması
116
1. Sınır Dışı ve Geri Çevirme
117
2. Sınır Dışı ve Suçluların İadesi
119
3. Sınır Dışı, Gönüllü Geri Dönüş, Gönüllü Dönüş ve Terke Davet
120
D. Sınır Dışı Uygulamasına Hakim Genel İlkeler
122
1. Hakkaniyet ve Nesafet İlkesi
122
2. Hukukun Genel İlkelerine Uygunluk
124
3. Ayrımcılık Yasağı ve İnsani Muamele İlkesi
127
a. İnsani Muamele İlkesinin Kapsamı ve Ayrımcılık Yasağı
128
b. Sınır Dışı Kararlarının Alınması Sürecinde İnsani Muamele İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
131
c. Sınır Dışı İşlemlerinin İcrası Sürecinde İnsani Muamele İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
132
4. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku Kapsamında Yer Alan İlkeler
136
a. AİHS Sisteminin Genel Özellikleri
137
b. AİHS 5. Madde Kapsamında Özgürlük ve Güvenlik Hakkı
139
c. AİHS 6. Madde Kapsamında Adil Yargılanma Hakkı
142
d. AİHS 8. Madde Kapsamında Özel ve Aile Hayatının Korunması
144
e. AİHS Ek 4. No.lu Protokol Kapsamında Toplu Sınır Dışı Yasağı
149
f. AİHS Ek 7. No.lu Protokol Kapsamında Sınır Dışı Kararlarına Yönelik Usuli Güvenceler
153
III. KIRILGAN GRUPLAR VE SINIR DIŞI UYGULAMASI
158
A. Kırılgan Grup Kavramı ve Özellikleri
158
1. Bir Kavram Olarak Kırılgan Gruplar
159
2. Kırılgan Grupların Belirlenmesinde Ölçü Sorunu
161
3. Pozitif Ayrımcılık Kriterleri ve Kırılgan Gruplar
164
B. Kırılgan Grup Kriterlerinin Sınır Dışı Uygulaması Bakımından Sonuçları
165
1. Kırılgan Gruplar Bakımından Devletlerin Genel Yükümlülükleri
167
2. Sınır Dışı Amacıyla İdari Gözetim Bakımından Kırılgan Gruplar
169
IV. GERİ GÖNDERMEME VE SINIR DIŞI
172
A. Geri Göndermeme (Non–Refoulement) İlkesinin Ortaya Çıkış Süreci ve Genel Özellikleri
172
1. Geri Göndermeme İlkesinin Görünümleri
172
a. 1951 Cenevre Sözleşmesi Kapsamında Geri Göndermeme İlkesi
173
b. Diğer Uluslararası İnsan Hakları Belgeleri Kapsamında Geri Göndermeme İlkesi
177
c. AİHS Kapsamında Geri Göndermeme İlkesi
186
d. Geri Göndermeme İlkesine Yönelik Yaklaşımlar: Jus Cogens ve Uluslararası Teamül Hukuku
196
B. Geri Göndermeme İlkesinin İstisnaları
201
1. Bulunulan Ülkenin Güvenliği Açısından Tehlikeli Sayılma
201
2. Ciddi bir Suçtan Mahkûmiyet Dolayısıyla Toplum için Tehlikeli Sayılma
203
C. Suçluların İadesi Bakımından Geri Göndermeme İlkesinin Uygulanabilirliği
205
V. SINIR DIŞI KARARININ SONUÇLARI
208
A. Sınır Dışı Kararının Şahsi ve Mali Sonuçları
208
1. Sınır Dışı Edilen Kişinin İdari Gözetim Altında Bulundurulması
209
2. Ülke Topraklarından Çıkarılma
215
3. Sınır Dışı Kararının Mali Sonuçları
219
4. Sınır Dışı Kararının Aile Hukuku Yönünden Sonuçları
220
B. Yeniden Dönme Hakkı ve Sınır Dışı Kararının Geri Alınması
222
1. Sınır Dışı Edilen Kişinin Yeniden Dönme Hakkı
223
2. Sınır Dışı Kararlarının Durdurulması ve Geri Alınması
227
VI. TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN SINIR DIŞI UYGULAMASI
229
A. Sınır Dışı Sisteminin Kaynakları ve Aktörleri
229
1. Sınır Dışı Uygulamasının Hukuki Dayanakları
229
2. Sınır Dışı Sürecinde Rol Alan Aktörler
232
B. Sınır Dışı Sisteminin Gelişimi
233
1. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Öncesi Dönem
234
2. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Dönemi
235
C. Sınır Dışı Sürecinin Genel Görünümü
236
1. Yabancılar Bakımından Sınır Dışı Edilme Sebepleri
236
2. Sınır Dışı Kararının Alınması ve İtiraz Süreci
239
3. İdari Gözetim Uygulaması ve Alternatif Tedbirler
243
4. Sınır Dışı Edilemeyecek Yabancılar
245
5. Sınır Dışı Kararlarının İcrası ve Hukuki Sonuçları
247
VII. GENEL DEĞERLENDİRME
249
GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞ VE SINIR DIŞINA YÖNELİK ALTERNATİF YÖNTEMLER
II. GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞ SİSTEMİ VE GENEL ÖZELLİKLERİ
252
A. Gönüllü Geri Dönüş Sisteminin Amacı
252
B. Gönüllü Geri Dönüş Sisteminin Unsurları
255
1. Gönüllülük ve İş Birliği
256
2. Yabancının Onur ve Haklarına Saygı
257
3. Geri Göndermeme İlkesine Uygunluk
259
C. Gönüllü Geri Dönüş Uygulamasında Ortaya Çıkabilecek Durumlar
260
1. Ülke Korumasından Yeniden Yararlanma ve Gönüllü Geri Dönüş
261
2. Toplu Gönüllü Geri Dönüş Uygulamaları
264
3. Cebri Geri Dönüş Uygulamaları
265
4. Yargısal Denetim Süreci ve Usuli Güvenceler
270
5. Güvenli Alternatifler ve Gönüllü Geri Dönüş
272
D. Türk Hukukunda Gönüllü Geri Dönüş Uygulaması
275
1. Gönüllü Geri Dönüş, Geri Dönüş ve Aile Temelli Geri Dönüş Kavramları
275
2. Gönüllü Geri Dönüşün Şartları ve Sonuçları
278
3. Gönüllü Geri Dönüş Bakımından Unsurların Değerlendirilmesi
283
III. ALTERNATİF YÖNTEM UYGULAMALARI
287
A. Ana Hatlarıyla Alternatif Yöntemler
287
1. Alternatif Yöntemlerin Çıkış Sebepleri ve Türleri
289
a. Geri İtme (Pushback)
291
b. Sınırı Aşan Sınır Dışı ve Tampon Bölge Uygulamaları
298
c. Güvenli Üçüncü Ülke ve Menşe Ülke
302
2. Bir Alternatif Yöntem Olarak Geri Kabul Andlaşmaları
311
B. Türk Hukuku Bakımından Alternatif Yöntemler
315
1. 6458 Sayılı Kanun Bakımından Alternatif Yöntemler
315
2. Bir Alternatif Yöntem Olarak AB–Türkiye Geri Kabul Andlaşması ve “Güvenli Bölge” Uygulaması
318
3. Türkiye Bakımından Alternatif Yöntemlerin Geleceği
323
IV. GENEL DEĞERLENDİRME
325