Yabancıların Sınır Dışı Edilmeleri ve Geri Dönüş Dr. Vahit Mert Körpe  - Kitap

Yabancıların Sınır Dışı Edilmeleri ve Geri Dönüş

1. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
382
Barkod:
9786253812195
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
780,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Devletlerin yabancıları sınır dışı etme yetkisi egemenlik ilkesinin temel bir yansımasıdır. Ancak bu yetki günümüzde ulusal düzenlemeler haricinde aynı zamanda mülteci hukuku ve uluslararası insan hakları normları ile özellikle geri göndermeme (non-refoulement) ilkesi çerçevesinde değerlendirilmekte ve önemli ölçüde sınırlandırılmaktadır.
Bu kitap, Türkiye'deki hukuk araştırmaları açısından önemli bir eksikliği gidermeyi amaçlamakta ve sınır dışı kararlarının hukuki temellerini insan hakları ve karşılaştırmalı hukuk bağlamında yeniden ele almaktadır. Vatandaşlar ve yabancılar arasındaki temel ayrımı esas alarak, devletin sınır dışı yetkisinin dönüşen doğası irdelenmekte ve bu yetkinin uluslararası yükümlülüklerle nasıl çatıştığı veya nasıl uyum sağladığı kapsamlı bir şekilde analiz edilmektedir.
Kitap aynı zamanda sınır dışı uygulamalarının tamamlayıcısı konumundaki geri dönüş, geri itme ve tampon bölge gibi alternatif yöntemleri de inceleyerek, bunların günümüzde göç ve mülteci hukuku literatüründeki artan önemine dikkat çekmektedir. Uluslararası hukuk, idare hukuku, Avrupa Birliği hukuku ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hukuku çerçevesinde yapılan karşılaştırmalı analizlerle desteklenen bu kitap, Türk hukukundaki düzenlemeleri de göz önünde bulundurarak, küresel göç, ulusal güvenlik ve insan hakları arasındaki hassas dengeye eleştirel bir perspektiften yaklaşmaktadır.
Güncel literatür ve yüksek yargı kararlarının ışığında hazırlanan bu eser, akademisyenler, bu alandaki hukukçular ve göç politikaları üzerine çalışan tüm araştırmacılar için önemli bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Vatandaşlık ve Yabancılar Hukukunun Temel Kavramları ile Yabancı Türleri
.
Ana Hatlarıyla Sınır Dışı Uygulaması
.
Gönüllü Geri Dönüş ve Sınır Dışına Yönelik Alternatif Yöntemler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
15
Birinci Bölüm
VATANDAŞLIK VE YABANCILAR HUKUKUNA İLİŞKİN
TEMEL KAVRAMLAR
I. GENEL AÇIKLAMA 
19
II. VATANDAŞLIK KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ 
20
A. Vatandaşlık Kavramının Tanımı ve Tarihçesi 
20
B. Vatandaşlık Bakımından Yer Alan Ayrımlar 
24
1. Liberal ve Cumhuriyetçi Vatandaşlık 
25
2. Ulusal ve Ulusötesi Vatandaşlık 
26
3. Sınırlı ve Evrensel Vatandaşlık 
27
C. Özel Bir Vatandaşlık Uygulaması Olarak Embriyonik Vatandaşlık 
28
III. VATANDAŞ VE YABANCI AYRIMININ SEBEPLERİ VE SONUÇLARI 
30
A. Vatandaşlığın Bir Sonucu Olarak Yabancılar 
30
B. Vatandaşlık Bağı ve Devletin Sağlama Yükümlülüğü 
30
C. Sağlama Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi ve Sığınma Hakkı 
32
D. Yabancılık Statüsünün Yarattığı Sonuçlar 
36
1. Haklara ve Hizmetlere Erişim 
36
2. Diplomatik Koruma 
41
3. Sınır Dışı Edilebilme 
50
IV. YABANCILARIN TÜRLERİ VE ÖZELLİKLERİ 
54
A. Göçmenler 
54
B. Vatandaşlıktan Çıkanlar 
58
C. Vatansız Kişiler 
59
D. Sığınmacılar 
61
1. Uluslararası Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar 
62
2. Tamamlayıcı Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar 
69
a. Geçici Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar 
70
b. İkincil Koruma Kapsamındaki Sığınmacılar 
75
3. İnsan Ticareti Kapsamındaki Sığınmacılar 
78
E. Ara Bir Sınıflandırma Olarak İkamet İznine Sahip Yabancılar 
84
V. GENEL DEĞERLENDİRME 
85
İkinci Bölüm
ANA HATLARIYLA SINIR DIŞI UYGULAMASI
I. GENEL AÇIKLAMA 
87
II. SINIR DIŞI UYGULAMASININ GENEL ÖZELLİKLERİ VE BENZER KAVRAMLARDAN FARKLARI 
88
A. Sınır Dışı Uygulamasının Özellikleri 
88
1. Sınır Dışı Uygulamasının Tek Taraflı ve Tek Yanlı Olması 
92
2. Sınır Dışı Uygulamasının Yabancılara Yönelik Olması 
94
3. Sınır Dışı Uygulamasının Devletlere Ait Bir Yetki Olması 
96
B. Sınır Dışı Uygulamasının Görünümleri 
99
1. Hükümet Tasarrufu ve Egemenlik Hakkının Bir Görünümü Olarak Sınır Dışı 
100
2. İdari Bir İşlem Olarak Sınır Dışı Kararı 
102
a. Yetki 
103
b. Şekil 
104
c. Sebep 
105
d. Konu 
108
e. Amaç 
111
3. Bir Yargı Kararı Olarak Sınır Dışı 
111
4. Bir Güvenlik Tedbiri Olarak Sınır Dışı 
115
C. Sınır Dışı Kavramının Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması 
116
1. Sınır Dışı ve Geri Çevirme 
117
2. Sınır Dışı ve Suçluların İadesi 
119
3. Sınır Dışı, Gönüllü Geri Dönüş, Gönüllü Dönüş ve Terke Davet 
120
D. Sınır Dışı Uygulamasına Hakim Genel İlkeler 
122
1. Hakkaniyet ve Nesafet İlkesi 
122
2. Hukukun Genel İlkelerine Uygunluk 
124
3. Ayrımcılık Yasağı ve İnsani Muamele İlkesi 
127
a. İnsani Muamele İlkesinin Kapsamı ve Ayrımcılık Yasağı 
128
b. Sınır Dışı Kararlarının Alınması Sürecinde İnsani Muamele İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı 
131
c. Sınır Dışı İşlemlerinin İcrası Sürecinde İnsani Muamele İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı 
132
4. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku Kapsamında Yer Alan İlkeler 
136
a. AİHS Sisteminin Genel Özellikleri 
137
b. AİHS 5. Madde Kapsamında Özgürlük ve Güvenlik Hakkı 
139
c. AİHS 6. Madde Kapsamında Adil Yargılanma Hakkı 
142
d. AİHS 8. Madde Kapsamında Özel ve Aile Hayatının Korunması 
144
e. AİHS Ek 4. No.lu Protokol Kapsamında Toplu Sınır Dışı Yasağı 
149
f. AİHS Ek 7. No.lu Protokol Kapsamında Sınır Dışı Kararlarına Yönelik Usuli Güvenceler 
153
III. KIRILGAN GRUPLAR VE SINIR DIŞI UYGULAMASI 
158
A. Kırılgan Grup Kavramı ve Özellikleri 
158
1. Bir Kavram Olarak Kırılgan Gruplar 
159
2. Kırılgan Grupların Belirlenmesinde Ölçü Sorunu 
161
3. Pozitif Ayrımcılık Kriterleri ve Kırılgan Gruplar 
164
B. Kırılgan Grup Kriterlerinin Sınır Dışı Uygulaması Bakımından Sonuçları 
165
1. Kırılgan Gruplar Bakımından Devletlerin Genel Yükümlülükleri 
167
2. Sınır Dışı Amacıyla İdari Gözetim Bakımından Kırılgan Gruplar 
169
IV. GERİ GÖNDERMEME VE SINIR DIŞI 
172
A. Geri Göndermeme (Non–Refoulement) İlkesinin Ortaya Çıkış Süreci ve Genel Özellikleri 
172
1. Geri Göndermeme İlkesinin Görünümleri 
172
a. 1951 Cenevre Sözleşmesi Kapsamında Geri Göndermeme İlkesi 
173
b. Diğer Uluslararası İnsan Hakları Belgeleri Kapsamında Geri Göndermeme İlkesi 
177
c. AİHS Kapsamında Geri Göndermeme İlkesi 
186
d. Geri Göndermeme İlkesine Yönelik Yaklaşımlar: Jus Cogens ve Uluslararası Teamül Hukuku 
196
B. Geri Göndermeme İlkesinin İstisnaları 
201
1. Bulunulan Ülkenin Güvenliği Açısından Tehlikeli Sayılma 
201
2. Ciddi bir Suçtan Mahkûmiyet Dolayısıyla Toplum için Tehlikeli Sayılma 
203
C. Suçluların İadesi Bakımından Geri Göndermeme İlkesinin Uygulanabilirliği 
205
V. SINIR DIŞI KARARININ SONUÇLARI 
208
A. Sınır Dışı Kararının Şahsi ve Mali Sonuçları 
208
1. Sınır Dışı Edilen Kişinin İdari Gözetim Altında Bulundurulması 
209
2. Ülke Topraklarından Çıkarılma 
215
a. Terke Davet 
215
b. Zorla Çıkarılma 
217
3. Sınır Dışı Kararının Mali Sonuçları 
219
4. Sınır Dışı Kararının Aile Hukuku Yönünden Sonuçları 
220
B. Yeniden Dönme Hakkı ve Sınır Dışı Kararının Geri Alınması 
222
1. Sınır Dışı Edilen Kişinin Yeniden Dönme Hakkı 
223
2. Sınır Dışı Kararlarının Durdurulması ve Geri Alınması 
227
VI. TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN SINIR DIŞI UYGULAMASI 
229
A. Sınır Dışı Sisteminin Kaynakları ve Aktörleri 
229
1. Sınır Dışı Uygulamasının Hukuki Dayanakları 
229
2. Sınır Dışı Sürecinde Rol Alan Aktörler 
232
B. Sınır Dışı Sisteminin Gelişimi 
233
1. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Öncesi Dönem 
234
2. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Dönemi 
235
C. Sınır Dışı Sürecinin Genel Görünümü 
236
1. Yabancılar Bakımından Sınır Dışı Edilme Sebepleri 
236
2. Sınır Dışı Kararının Alınması ve İtiraz Süreci 
239
3. İdari Gözetim Uygulaması ve Alternatif Tedbirler 
243
4. Sınır Dışı Edilemeyecek Yabancılar 
245
5. Sınır Dışı Kararlarının İcrası ve Hukuki Sonuçları 
247
VII. GENEL DEĞERLENDİRME 
249
Üçüncü Bölüm
GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞ VE SINIR DIŞINA YÖNELİK ALTERNATİF YÖNTEMLER
I. GENEL AÇIKLAMA 
251
II. GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞ SİSTEMİ VE GENEL ÖZELLİKLERİ 
252
A. Gönüllü Geri Dönüş Sisteminin Amacı 
252
B. Gönüllü Geri Dönüş Sisteminin Unsurları 
255
1. Gönüllülük ve İş Birliği 
256
2. Yabancının Onur ve Haklarına Saygı 
257
3. Geri Göndermeme İlkesine Uygunluk 
259
C. Gönüllü Geri Dönüş Uygulamasında Ortaya Çıkabilecek Durumlar 
260
1. Ülke Korumasından Yeniden Yararlanma ve Gönüllü Geri Dönüş 
261
2. Toplu Gönüllü Geri Dönüş Uygulamaları 
264
3. Cebri Geri Dönüş Uygulamaları 
265
4. Yargısal Denetim Süreci ve Usuli Güvenceler 
270
5. Güvenli Alternatifler ve Gönüllü Geri Dönüş 
272
D. Türk Hukukunda Gönüllü Geri Dönüş Uygulaması 
275
1. Gönüllü Geri Dönüş, Geri Dönüş ve Aile Temelli Geri Dönüş Kavramları 
275
2. Gönüllü Geri Dönüşün Şartları ve Sonuçları 
278
3. Gönüllü Geri Dönüş Bakımından Unsurların Değerlendirilmesi 
283
III. ALTERNATİF YÖNTEM UYGULAMALARI 
287
A. Ana Hatlarıyla Alternatif Yöntemler 
287
1. Alternatif Yöntemlerin Çıkış Sebepleri ve Türleri 
289
a. Geri İtme (Pushback) 
291
b. Sınırı Aşan Sınır Dışı ve Tampon Bölge Uygulamaları 
298
c. Güvenli Üçüncü Ülke ve Menşe Ülke 
302
2. Bir Alternatif Yöntem Olarak Geri Kabul Andlaşmaları 
311
B. Türk Hukuku Bakımından Alternatif Yöntemler 
315
1. 6458 Sayılı Kanun Bakımından Alternatif Yöntemler 
315
2. Bir Alternatif Yöntem Olarak AB–Türkiye Geri Kabul Andlaşması ve “Güvenli Bölge” Uygulaması 
318
3. Türkiye Bakımından Alternatif Yöntemlerin Geleceği 
323
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 
325
Sonuç 
327
Kaynakça 
331
Kavram Dizini 
377