GENEL OLARAK GÜMRÜK KAÇAKÇILIĞI
I. GENEL OLARAK KAÇAKÇILIK TERİMİ ve KAÇAKÇILIK SUÇLARI
21
II. GÜMRÜK KAÇAKÇILIĞI SUÇLARINA GENEL BİR BAKIŞ
23
III. KORUNAN HUKUKİ DEĞER
24
IV. SUÇUN MAĞDURU ve ZARAR GÖRENİ
25
V. TARAF TEŞKİLİ/DAVAYA KATILMA
26
VII. GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME
28
VII. KONUYA İLİŞKİN TERİMLER ve TANIMLAR
28
GENEL GÜMRÜK KAÇAKÇILIĞI SUÇLARI
I. İTHAL YOLUYLA KAÇAKÇILIK SUÇLARI (KMK m. 3/1–7)
33
A. İTHAL ETMEK SURETİYLE (KMK m. 3/1–4)
33
1. Eşyayı Gümrük İşlemlerine Tabi Tutmaksızın Gümrük Kapıları Üzerinden
veya Haricinden Ülkeye Sokmak (KMK m. 3/1)
33
2. Eşyayı Aldatıcı İşlem ve Davranışlarla Gümrük Vergilerini Kısmen veya
Tamamen Ödemeksizin Ülkeye Sokmak (KMK m. 3/2)
45
3. Transit Rejimi Çerçevesinde Taşınan Serbest Dolaşımda Bulunmayan Eşyayı,
Rejim Hükümlerine Aykırı Olarak Gümrük Bölgesinde Bırakmak (KMK m. 3/3)
50
4. Belirli Bir Amaç İçin Kullanılmak veya İşlenmek Üzere, Ülkeye Geçici
İthalat ve Dahilde İşleme Rejimi Çerçevesinde Getirilen Eşyayı, Hile ile
Yurt Dışına Çıkarmış Gibi İşlem Yapmak (KMK m. 3/4)
57
B. KAÇAK OLARAK İTHAL EDİLMİŞ EŞYAYI TİCARİ AMAÇLA SATIN ALMAK, SATIŞA
ARZ ETMEK, SATMAK, TAŞIMAK veya SAKLAMAK SURETİYLE (KMK m. 3/5)
70
1. Uygulamada Sıklıkla Karşılaşılan Haller
74
a. Tütün, Alkol ve Akaryakıt Ürünleri Bakımından
75
b. Cep Telefonu Bakımından
75
d. Giyim Eşyası, Ev Eşyası, Çanta, Parfüm, Kol Saati, Gözlük vb Eşya
e. Muafiyet Kapsamındaki Eşya Bakımından
93
f. Hap, İlaç vb Eşya Bakımından
93
g. Baharat, Şurup vb Eşya Bakımından
95
ğ. Elektronik Eşya Bakımından
95
h. İnternetten Yapılan Satış Bakımından
96
ı. Canlı Hayvan Bakımından
97
C. GÜMRÜK VERGİLERİNDEN MUAF OLARAK İTHAL EDİLMİŞ EŞYAYI TİCARİ
AMAÇLA SATIN ALMAK, SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK, TAŞIMAK veya
SAKLAMAK SURETİYLE (KMK m. 3/6)
98
Ç. İTHALİ YASAK OLAN EŞYAYI İTHAL ETMEK, SATIN ALINMAK, SATIŞA ARZ
ETMEK, SATMAK, TAŞIMAK veya SAKLAMAK SURETİYLE (KMK m. 3/7)
102
II. İHRAÇ YOLUYLA KAÇAKÇILIK SUÇLARI (KMK m. 3/8–9)
107
A. İHRACI YASAK OLAN EŞYAYI İHRAÇ ETMEK (KMK m. 3/8)
107
B. TEŞVİK, SÜBVANSİYON veya PARASAL İADELERDEN YARARLANMAK AMACIYLA
İHRACAT GERÇEKLEŞMEDİĞİ HÂLDE GERÇEKLEŞMİŞ GİBİ GÖSTERMEK ya da
GERÇEKLEŞTİRİLEN İHRACATA KONU EŞYANIN CİNS, MİKTAR, EVSAF veya
FİYATINI DEĞİŞİK GÖSTERMEK / HAYALİ İHRACAT (KMK m. 3/9)
110
III. KIYMETLİ MADENLER, KIYMETLİ TAŞLAR ve KIYMETLİ EŞYA (ALTIN, GÜMÜŞ,
PIRLANTA) KAÇAKÇILIĞI
115
SİGARA, TÜTÜN, TÜTÜN MAMULLERİ, MAKARON,
SİGARA KAĞIDI VE ALKOL ÜRÜNLERİ KAÇAKÇILIĞI
II. KANUNİ DÜZENLEMELER
141
III. SUÇUN MAĞDURU/ZARAR GÖRENİ VE DAVAYA KATILMA
145
A. EŞYAYI GÜMRÜK İŞLEMLERİNE TABİ TUTMAKSIZIN GÜMRÜK KAPILARI
ÜZERİNDEN veya HARİCİNDEN ÜLKEYE SOKMAK (KMK m. 3/1)
147
B. KAÇAK OLARAK İTHAL EDİLMİŞ EŞYAYI TİCARİ AMAÇLA SATIN ALMAK, SATIŞA
ARZ ETMEK, SATMAK, TAŞIMAK veya SAKLAMAK (KMK m. 3/5)
154
1. Örnek Yargıtay Kararları
158
1.1. Ticari Amaç, Kişisel Kullanım, Miktar ve Çeşitlilik Bağlamında
158
a. 69 Paket Doldurulmuş Makaron
158
b. 47 Karton Sigara ve 13 Şişe İçki
159
c. 23 Adet Yarım Litrelik (Toplam 12,5 Litre) İçki (Kişisel Kullanım
ç. Kolide 1’er Litrelik Toplam 17 Litre İçki (Kişisel Kullanım Sınırındadır)
160
d. Kolide 18 Şişe İçki
160
f. 200 (20 karton) Paket Sigara (Kişisel Kullanım Sınırındadır)
161
g. 210 (21 karton) Paket Sigara (Kişisel Kullanım Sınırının Üzerindedir)
161
ı. 2 Kg Yabancı Menşeli Tütün ve 10 Paket Yabancı Menşeli Puro
162
i. Kaçak Sigara İçin Fazla Ceza Tayini
163
j. 20 Karton Sigara 19 Şişe Viski (Ticari Amaç Tespit Edilemediği
İçin Kişisel Kullanım Sınırındadır)
164
l. 28 Litre Bandrolsüz Rakı ve 1.4 Litre Viski (Kişisel Kullanım
Sınırının Üzerindedir)
166
1.2. Eşyanın Bulunduğu Yer Bağlamında
166
a. Barda Tezgah Üzerinde 9 Adet İçki
170
b. Otelde Bulunan 18 Adet İçki
171
c. Kulüpte Bulunan 10 Adet İçki
171
ç. Araçta Bulunan İçki ve Sigara
172
d. Araçta Yakalanan 4 Sanık ve Toplamda 80 Karton Sigara
172
e. Poşette Bulunan Sigara
173
f. Bakkala Açılan Kapısı Olan Evde Bulunan Sigara
174
ğ. Binada Merdiven Aralığında Bulunan Sigara
175
h. Gümrük Kapısında 21 Şişe 1’er Litrelik İçki
175
ı. Tezgahın Yakınında Yakalanan Şüpheli
176
i. Markette Bulunan 22 Karton Sigara ve İki Sanık
177
j. Otobüste Yakalanan Sigara
177
k. Kargo ve Kargo Aracında Yakalanan Sigara
178
l. Kargo Paketinde Yakalanan Tütün ve Makaron
184
m. Poşette Bulunan 8 Şişe İçki
184
n. Bakkalda Yakalanan 15 Paket Sigara
185
o. Pastanede Yakalanan 7 Paket Sigara
185
ö. Tuhafiye ve Hediyelik Eşya Dükkanında Yakalanan 46 Paket Sigara
186
p. Lokantada Yakalanan 3 Şişe İçki
186
r. Araçta Bulunan 10 Paket ve Araç Dışında Bulunan 5600 Paket
s. Bagajda 20 Şişe İçki, 30 Paket Tütün, 10 Kutu Puro
187
ş. Hiçbir Arama Kararı Olmadan Valizde Yapılan Aramada
Bulunan 25 Karton Sigara
188
1.3. İştirak Bağlamında
188
b. Araçta Yolcu Olarak Bulunan Kişi
189
ba. Aynı Araçta Yakalanan İki Sanık
190
bb. Araca Otostopla Bindiğini İddia Eden Sanık
191
bc. Araçta Arka Koltukta Bulunan Sigara
191
c. Araçta Bulunan 120 Şişe İçki
192
ç. Tezgahta Yakalanan Sigara
192
d. Kamyonet Kasasındaki Zulada Bulunan Sigara
193
1.4. Menşe Sorunu/Bilirkişi İncelemesi Gerekliliği Bağlamında
194
1.5. Muafiyet Kapsamında Kalan Ürün Bağlamında
195
1.6. Elektronik Sigara Bağlamında
195
C. AMBALAJLAMA, TAKLİT, ÜRETİM veya YETKİSİZ SATIŞ YOLUYLA KAÇAKÇILIK
1. Bandrol, Etiket, Hologram, Pul, Damga vb İşaretlerin Taklitlerini İmal Etmek,
Ülkeye Sokmak, Bulundurmak, Nakletmek, Satmak, Kullanmak (KMK m. 3/16)
201
2. Bandrol, Etiket, Hologram, Pul, Damga vb İşaretleri Yaymak, Bunları
Sahte Evrakla Temin Etmek, Taklit ve Tahrif Etmek Suretiyle Amacı
Dışında Kullanmak (KMK m. 3/17)
208
3. Tütün ve Alkol Ürünü Üretmek, Bulundurmak, Satmak, Nakletmek,
Satışa Arz Etmek, Satın Almak (KMK m. 3/18)
212
4. Ticari Amaçla Makaron veya Yaprak Sigara Kâğıdını, İçine Kıyılmış Tütün,
Parçalanmış Tütün ya da Tütün Harici Herhangi Bir Madde Doldurulmuş
Olarak Satışa Arz Etmek, Satmak, Bulundurmak, Nakletmek (KMK m. 3/20)
217
5. Tarım ve Orman Bakanlığından Yetki Belgesi Almadan veya Bildirimde
Bulunmadan Tütün Ticareti Yapmak (KMK m. 3/21)
222
V. LEHE ALEYHE KANUN DEĞERLENDİRMESİ
227
II. KANUNİ DÜZENLEMELER
230
III. SUÇUN MAĞDURU/ZARAR GÖRENİ ve DAVAYA KATILMA
231
A. KAÇAK AKARYAKITI GÜMRÜK KAPILARINDAN GÜMRÜK İŞLEMİNE TABİ
TUTMADAN ÜLKEYE SOKMAK (KMK m. 3/1–1. cümle)
236
B. KAÇAK AKARYAKITI GÜMRÜK KAPILARI DIŞINDAN SINIR İHLALİ YAPARAK
GÜMRÜK İŞLEMİNE TABİ TUTMADAN ÜLKEYE SOKMAK(KMK m. 3/1–2. cümle)
239
C. KAÇAK AKARYAKITI GÜMRÜK İŞLEMİNE TABİ TUTMADAN ÜLKEYE
SOKULMASI FİİLİNE KATILMADAN BAŞKALARINCA ÜLKEYE SOKULAN
AKARYAKIT HAKKINDA KAÇAKÇILIK (KMK m. 3/5)
241
Ç. ULUSAL MARKER UYGULAMASINA TABİ OLAN ÜLKE İÇERİSİNDE ÜRETİLEN veya
YURTDIŞINDAN KAÇAK OLARAK ÜLKEYE SOKULMAMAKLA BERABER GEREKLİ
ŞARTLARI TAŞIMAYAN AKARYAKIT HAKKINDA KAÇAKÇILIK (KMK m. 3/11)
243
D. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMUNDAN İZİN ALINMADAN; AKARYAKIT
HARİCİNDE KALAN SOLVENT, MADENİ YAĞ, BAZ YAĞ, ASFALT ve BENZERİ
PETROL ÜRÜNLERİNDEN AKARYAKIT ÜRETMEK veya BUNLARI DOĞRUDAN
AKARYAKIT YERİNE İKMAL EDEREK ÜRETMEK, SATIŞA ARZ ETMEK, SATMAK,
BULUNDURMAK, BU ÖZELLİĞİNİ BİLEREK TİCARİ AMAÇLA SATIN ALMAK,
TAŞIMAK, SAKLAMAK (KMK m. 3/12)
247
E. HER TÜRLÜ ÜRETİM, İLETİM ve DAĞITIM HATLARI DAHİL OLMAK ÜZERE SIVI
veya GAZ HALİNDEKİ ENERJİ KAYNAKLARI HAKKINDA KAÇAKÇILIK (KMK m. 3/13)
253
F. KAÇAK AKARYAKIT veya SAHTE ULUSAL MARKER ELDE ETMEYE, SATMAYA ya
da HERHANGİ BİR PİYASA FAALİYETİNE KONU ETMEYE YARAYACAK ŞEKİLDE
LİSANSA ESAS TEŞKİL EDEN BELGELERDE BELİRLENENLERE AYKIRI OLARAK SABİT
ya da SEYYAR TANK, DÜZENEK veya EKİPMAN BULUNDURMAK (KMK m. 3/14)
256
G. ULUSLAL MARKERI YETKİSİZ OLARAK ÜRETMEK, SATIŞA ARZ ETMEK,
SATMAK, YETKİSİZ KİŞİLERDEN SATIN ALMAK, KABUL ETMEK, BU ÖZELLİĞİNİ
BİLEREK NAKLETMEK veya BULUNDURMAK (KMK m. 3/15)
260
VI. KAÇAK AKARYAKIT SATIŞININ SABİT ya da SEYYAR TANK, DÜZENEK veya
EKİPMAN KULLANILARAK GERÇEKLEŞTİRİLMESİ (KMK m. 4/8)
260
VII. TİCARİ AMAÇ BAĞLAMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
263
VIII. MUAFİYET BAĞLAMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
269
IX. İÇTİMA BAĞLAMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
272
X. LEHE ALEYHE KANUN DEĞERLENDİRMESİ
274
ETKİN PİŞMANLIK VE NİTELİKLİ
HALLER (HAFİFLETİCİ VE AĞIRLAŞTIRICI NEDENLER)
I. ETKİN PİŞMANLIK (KMK m. 5)
277
A. SUÇ ORTAKLARINDAN BİRİ TARAFINDAN RESMİ MAKAMLARA BİLGİ
VERİLMESİ (KMK m. 5/1)
278
B. KAÇAK EŞYANIN GÜMRÜKLENMİŞ DEĞERİNİN İKİ KATININ ÖDENMESİ (KMK
II. NİTELİKLİ HALLER (KMK m. 3/23, 4)
292
A. MİKTAR BAKIMINDAN (GÜMRÜKLENMİŞ DEĞERİN PEK HAFİF, HAFİF veya
FAHİŞ MİKTARDA OLMASI) (KMK m. 3/23)
292
B. DİĞER HALLER (KMK m. 4)
300
1. Suçun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (KMK m. 4/1)
300
2. Suçun Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi (KMK m. 4/2)
303
3. Suçun Bir Tüzel Kişiliğin Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (KMK m. 4/3)
307
4. Suçun, Kaçakçılık Fiillerini Önlemek, İzlemek, Araştırmak ve
Soruşturmakla Görevli Kişiler Tarafından veya Meslek ve Sanatın
Sağladığı Kolaylıklardan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi (KMK m. 4/4)
309
5. Suçun Belgede Sahtecilik Yapmak Suretiyle İşlenmesi (KMK m. 4/5)
312
6. Kaçakçılık Fiillerini Önlemek, İzlemek ve Araştırmakla Görevli Olup da
Bu Suçların İşlenmesine Kasten Göz Yuman Kişi (KMK m. 4/6)
313
7. Eşyanın Toplum Sağlığını Tehdit Edecek Nitelikte veya Devletin Siyasî,
İktisadî veya Askerî Güvenliğini Bozacak Nitelikte Olması (KMK m. 4/7)
314
8. Akaryakıt Satışının Sabit ya da Seyyar Tank, Düzenek veya Ekipman
Kullanılarak Gerçekleştirilmesi (KMK m. 4/8)
315
9. Kaçakçıların İlan Yoluyla Duyurulması (KMK m. 4/9)
316
BELİRLİ KONULAR BAĞLAMINDA
UYGULAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
II. İŞTİRAK (TCK m. 37–41)
317
III. FİKRİ İÇTİMA (TCK m. 44)
327
IV. ZİNCİRLEME SUÇ (TCK m. 43)
330
V. TEŞEBBÜS (KMK m. 3/22)
338
VI. TEKERRÜR (TCK m. 58)
356
VII. ORANTISIZ CEZA TAYİNİ (TCK m. 3/1 ve 61)
358
VIII. ARAMA ve ELKOYMA (CMK m. 116 vd – KMK m. 9–10)
361
B. KAÇAK EŞYAYA İLİŞKİN ARAMA ve ELKOYMA
366
1. Gümrük Kapılarında ve Gümrük Salonlarında Yapılan Arama Bağlamında
367
2. Önleme Araması Bağlamında
367
3. Kamusal Alanda Hal ve Hareketlerinden Şüphelenilen Kişilerin
Üzerlerinde veya Çanta ya da Poşetlerinde Yapılan Arama Bağlamında
368
4. Umuma Açık İşyeri Kontrolleri Sırasında Ele Geçirilen Eşya Bağlamında
369
5. Eşyanın Rıza ile Teslimi Bağlamında
370
6. Arama Sırasında Hazır Bulunması Gerekenlerin Bulunmaması Bağlamında
370
7. Cumhuriyet Savcısınca veya Kolluk Amirince Verilen Arama Emri Bağlamında
371
8. Bekçi Tarafından Yapılan Arama Bağlamında
371
9. Örnek Yargıtay Kararları
371
a. Elinde Poşet Bulunan Sanığa İlişkin Arama
371
b. Önleme Araması Kararı ile Restoranda Arama
373
c. İş Yerinde Usulsüz Arama
373
ç. Kargo Kolisinin Rıza ile Teslimi
373
d. İhbar Üzerine Arama Kararı Olmadan Bakkalda Bulunan Eşyanın
e. Arama Kararı Olmadan İşyerinde Arama
375
f. İhbar Üzerine Arama Kararı Olmaksızın Evde Arama ve Eşyanın Rıza
g. Usule Uygun Olarak Arama Yapılan Evin Komşu Evinde Yapılan Arama
377
ğ. Arama İzni Olmaksızın İhbar Üzerine Gidilen İşyerinde Müşteri Gibi
Davranan Kolluk Görevlisi
378
h. Aramada Hazır Bulunması Gerekenlerin Bulunmaması
378
ı. Bekçi Tarafından Yapılan Arama
380
i. Cumhuriyet Savcısınca Verilen Arama Emri
381
j. Kolluk Tarafından Göz Teması ve Kaba Eşya Araması Neticesinde
k. İşyerinde, Araçta veya Sokakta Görünür Vaziyetteki Eşya İçin Arama
l. Sanığın Kaçak Eşyayı Sattığına İlişkin İkrarı
385
m. Görünür Halde Olmayan Kaçak Eşya
386
o. Maliye Denetiminde Ele Geçirilen Kaçak Eşya
387
ö. Hiçbir Arama Kararı Olmadan Valizde Yapılan Arama
388
p. Önleme Kararı ile Otobüsteki Yolcunun Valizinde Yapılan Arama
389
r. Kaymakamlık Makamınca Verilen Arama İzniyle Yapılan Arama
389
C. KAÇAKÇILIKTA KULLANILAN TAŞITLARA İLİŞKİN ARAMA ve ELKOYMA
390
1. Örnek Yargıtay Kararları
391
a. Önleme Araması Kararına İstinaden Araçta Yapılan Arama
391
b. Önleme Araması Kararı Olmadan Araçta Yapılan Arama
391
c. İstihbari Bilgi Üzerine Arama Kararı Olmaksızın Araçta Yapılan
ç. İhbar Üzerine Arama Kararı Olmadan Araçta Yapılan Arama
Sonrasında Bakkalda Arama
392
d. Önleme Araması Kararı Olmadan Otobüste Yapılan Arama
393
e. İhbar Üzerine Arama Kararı Olmaksızın Araçta Yapılan Arama ve
f. Araçta Gözle Görünür Vaziyette Bulunan Kaçak Eşya
394
g. Arama Kararı Olmadan Araç Bagajında Yapılan Arama
395
h. İhbar Üzerine Önleme Arama Kararı İle Arama
395
Ç. KARGODA/POSTADA ARAMA ve ELKOYMA (CMK m. 129)
396
IX. MÜSADERE ve TASFİYE (KMK m. 13, 16 – TCK m. 54)
400
A. KAÇAK EŞYA BAKIMINDAN
401
B. KAÇAKÇILIKTA KULLANILAN TAŞIMA ARACI BAKIMINDAN
403
C. BELİRLİ DURUMLARA İLİŞKİN ÖRNEK YARGITAY KARARLARI
404
1. İyiniyetli Üçüncü Kişinin Aracında Çalışan Şoför Sanık
404
2. Haricen Satıldığı Kabul Edilen Üçüncü Kişiye Ait Araç
405
3. Aracın Müsaderesine İlişkin Duruşma Yapılmaksızın Karar Verilmesi
406
4. Gizli Bölmesi Bulunan Ancak Suça Konu Eşyanın Taşıma Aracı Yüküne
Göre Miktar ve Hacim İtibariyle Ağırlıklı Bölümünü Oluşturmaması
406
5. Müsadere Edilmemesine Karar Verilen Araç Bakımından Ayrık Onama
6. İyiniyetli Üçüncü Şahsa Ait Aracın İadesine İlişkin Kararın Kesinleşmesine
Zorunluluk Olmadan İade Edilmesi
407
7. İddianamede Belirtilmeden ve Ek Savunma Hakkı Tanınmadan
Müsadere Kararı Verilmesi
407
8. Müsadereye Konu Aracın Fiili Kullanıcısının Tespiti
408
9. Kaçak Eşyanın Aracın Miktar ve Hacim Bakımından Ağırlıklı Bölümünü
Oluşturup Oluşturmaması
408
10. Kaçak Eşyanın ve Aracın Değeri Bakımından Müsaderenin Hakkaniyete
11. Üçüncü Kişiye Ait Aracın Fiili Kullanıcısı Olan Sanık
409
12. Ödünç Olarak Alınan Araç
410
13. Malen Sorumlu Dinlenmeden Aracın Müsaderesi
411
14. Araç Sahibi Üçüncü Şahsın İyiniyetli Olup Olmadığının Tespiti
411
15. Kaçak Eşyanın Tamamı Hakkında Müsadere Kararı Verilmemesi
412
16. İyiniyetli Üçüncü Kişiye Ait Taşıma Aracındaki Orijinal Olmayan Yakıt
Deposunun Sökülerek Sahibine İadesi
412
X. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI (CMK m. 231)
412
XI. POSTA GÜMRÜK MUAFİYETİ
419
XII. DAVA ZAMANAŞIMI (TCK m. 66–67)
420
EK. KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU
431