YABANCILAR HUKUKU VE YABANCILARIN
 
I. YABANCILAR HUKUKUNA GENEL BAKIŞ 
 
25
A. Vatandaş ve Yabancı Ayrımı 
 
25
B. Hukukî Statülerine Göre Yabancılar Arasındaki Ayrımlar 
 
28
1. Vatansızlar ve Göçmenler 
 
29
2. Uluslararası Koruma Statüsü ve Diğer Koruma Statülerinden
 
a. Mültecîler, Şartlı Mültecîler ve İkincil Koruma Statüsü
 
b. Geçici Koruma Statüsü Sahipleri 
 
32
D. Türk Hukukunda Yabancıların Hak ve Özgürlüklerinin Sınıflandırılması 
 
35
1. Siyasî Haklar ve Yükümlülükler 
 
35
II. YABANCILARIN ÇALIŞMA HAKKI VE ÖZGÜRLÜĞÜ 
 
39
A. Yabancıların Çalışma Hakkı ve Özgürlüğüne Genel Bakış 
 
39
1. Çalışma Hakkı ve Özgürlüğü 
 
40
2. Çalışma Hakkının Hukukî Niteliği 
 
41
B. Yabancıların Çalışma Özgürlüğü 
 
42
2. Yabancıların Çalışma Hakkına İlişkin Bazı Milletlerarası Belgelerde
 
3. Türk Hukukunda Yabancılara Çalışma Hakkı Tanınmasında Kabul
 
III. YABANCILARIN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMASI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER 
 
51
B. Türk Hukukunda Yabancıların Çalışması 
 
53
2. Çalışma İzni veya Çalışma İzni Muafiyeti 
 
54
4. Çalışma İzni Türleri 
 
57
a. Süreli Çalışma İzni 
 
58
b. Süresiz Çalışma İzni 
 
59
c. Bağımsız Çalışma İzni 
 
60
5. Çalışma İzninin İstisnaî Olarak Verilebileceği Yabancılar 
 
61
6. Çalışma İzni Başvurusu ve Başvurunun Değerlendirilmesi 
 
62
7. Çalışma İzni Başvurusunun Reddi Sebepleri 
 
65
8. Çalışma İzni veya Çalışma İzni Muafiyetinin İkamet İzni ve Vize ile
 
9. Çalışma İzni Sahibi Yabancının İşveren Değişikliği 
 
66
10. Çalışma İzninin Askıya Alınması ve İptali 
 
67
C. Türkiye’de Çalışma İzni ile Bulunan Yabancıların Aile Birleşimi 
 
67
IV. YABANCILARIN TÜRKİYE’DEKİ MESLEKÎ FAALİYETLERİNE GETİRİLMİŞ
 
B. UİK Kapsamında Sınırlamaya İlişkin Hükümler 
 
70
C. Diğer Kanunlarla Getirilen Sınırlamalar 
 
71
1. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Bakımından 
 
72
2. Sağlık Hizmetleri Bakımından 
 
77
3. Avukatlık, Arabuluculuk, Noterlik ve Bazı Vekillik Hizmetleri
 
4. Denizcilik ve Havayolu Hizmetleri Bakımından 
 
80
5. Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri Bakımından 
 
82
6. Ekonomik ve Finansal Hizmetler Bakımından 
 
84
7. Turistik Hizmetler Bakımından 
 
89
8. Basın Yayın Hizmetleri Bakımından 
 
90
9. Madencilik ve Enerji Piyasası Hizmetleri Bakımından 
 
91
D. Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Personel Çalıştırma 
 
94
E. Serbest Bölgelerin Durumu 
 
97
1. Serbest Bölgeler Kanunu ve İlgili Yönetmeliklerde Yer Alan
 
2. UİK’de Yer Alan Hükümler 
 
99
NİTELİKLİ YABANCILARIN SINIRAŞIRI ÇALIŞMASI VE
 
TURKUAZ KART UYGULAMASININ DOĞUŞU
 
I. NİTELİKLİ YABANCILARIN SINIRAŞIRI ÇALIŞMASI 
 
101
A. İşgücünün Niteliğine Göre Tasnifi 
 
101
B. Nitelikli İşgücünün Artan Önemi 
 
102
C. Nitelikli Yabancılara Yönelik Düzenleme Yapma İhtiyacı 
 
103
D. Nitelikli Kişilerin Göçmenler Arasındaki İstisnaî Konumu 
 
104
E. Nitelikli Yabancıların Hareketliliğine İki Farklı Yaklaşım: Beyin Göçü ve
 
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA NİTELİKLİ YABANCILARA ÖZGÜLENMİŞ
 
1. Genel Olarak Mavi Kart Uygulaması 
 
111
a. Uygulamanın Temelinde Yatan İhtiyaç 
 
112
b. Türkiye Bakımından Mavi Kart Direktiflerinin Önemi 
 
114
2. 2009/50 sayılı Direktife Göre Mavi Kart Uygulaması 
 
115
a. Direktifin Temel Unsurları 
 
116
(2) Yüksek Nitelikli İstihdam 
 
117
b. Mavi Kart Kabul Kriterleri ve Başvuru Usûlü 
 
118
(3) Asgarî Ücret Eşiği 
 
123
3. 2021/1883 Sayılı Direktife Göre Mavi Kart Uygulaması 
 
126
a. Direktifin Yenilenme Gerekçesi 
 
126
b. Yeni Direktifle Öngörülen Hedefler 
 
127
c. 2021/1883 sayılı Direktifle Getirilen Önemli Yenilikler 
 
128
(1) Uygulanacak Kişiler Bakımından 
 
128
(2) Kabul Kriterleri Bakımından 
 
131
(3) Asgarî Ücret Eşiği Bakımından 
 
133
B. Amerika Birleşik Devletleri 
 
133
2. H–1B Çalışma Vizesi 
 
135
b. Elektronik Kayıt Sistemi 
 
138
c. Çalışma Koşulları Tatbik Sertifikası 
 
139
d. Uygulamada Yaşanan Problemler 
 
140
3. İstihdam Temelli Yeşil Kart 
 
140
b. Başvurabilecek Kişiler 
 
141
c. EB–1 Kapsamında Yeşil Kart Alabilecek Kişilerin
 
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler 
 
142
(1) Olağanüstü Yeteneklere Sahip Kimseler 
 
143
(2) Seçkin Profesörler ve Araştırmacılar 
 
143
(3) Çok Uluslu Bir ABD Şirketinde Yönetici ve İdareciler 
 
144
d. EB–2 Kapsamında Yeşil Kart Alabilecek Kişilerin
 
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler 
 
145
(1) İleri Düzeyde Eğitim Gerektiren Bir Mesleğin Mensubu
 
(2) Bilim, Sanat veya Ticarette Olağanüstü Yeteneklere
 
e. EB–3 Kapsamında Yeşil Kart Alabilecek Kişilerin
 
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler 
 
146
(1) Nitelikli İşçiler 
 
146
III. TURKUAZ KART UYGULAMASININ DOĞUŞU 
 
147
B. Uygulamanın Temelinde Yatan Gereksinimler 
 
148
C. Uygulamanın Oluşum Süreci 
 
150
E. Uygulamanın Temelinde Yatan Esas: Uluslararası İşgücü Politikası 
 
154
2. Politikanın Belirlenmesinde Yetkili Makamlar 
 
156
3. Politikanın Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Kriterler 
 
160
b. Uluslararası İşgücü Hareketliliği ve Bölgesel Gelişmeler 
 
161
c. Göç Kurulu Kararları 
 
164
d. İstihdam ve Çalışma Hayatına İlişkin Gelişmeler, Sektörel ve
 
Ekonomik Dönemsel Değişiklikler 
 
166
e. Kalkınma Plan ve Programları 
 
168
f. Yabancının Uyruğunda Bulunduğu Ülkeyle İlgili İkili
 
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel İlişkiler 
 
171
g. Türkiye’nin Taraf Olduğu İkili veya Çok Taraflı Anlaşmalar ve
 
Uluslararası Sözleşmeler 
 
172
h. Kamu Düzeni, Kamu Güvenliği ve Kamu Sağlığı 
 
175
i. Türkiye’ye Nitelikli İşgücü ve Yatırımcının Çekilmesine Yönelik
 
Eylem, Tedbir, Proje, Plan, Program ile Diğer Ülke
 
Uygulamalarına İlişkin Bilgiler 
 
177
j. Yurt Dışından Türkiye’ye Gelen ve Türkiye’den Yurt Dışına
 
Giden İşgücüne İlişkin Politika Oluşturulmasına Katkı
 
Sağlayacak Veri ve Analizler 
 
177
k. Türkiye ile Kaynak Ülkeler Arasında Mevcut veya Muhtemel
 
Siyasî, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel İlişkiler 
 
178
l. Uluslararası İşgücü Politikasının Uygulanmasında Ortaya
 
4. Uluslararası İşgücü Politikasının Uygulanması 
 
181
I. TURKUAZ KART VERİLEBİLECEK YABANCILAR 
 
183
B. Yüksek Nitelikli İşgücü Olarak Değerlendirilen Yabancılar 
 
184
3. Meslekî Bilgi ve Deneyim 
 
190
4. Bilim ve Teknolojiye Katkı 
 
194
C. Yüksek Nitelikli Yatırımcı Olarak Değerlendirilen Yabancılar 
 
194
1. Yüksek Nitelikli Yatırımcı 
 
197
2. Yatırımın Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeye Katkısı 
 
199
3. Yatırım ve İhracat Düzeyi ile İstihdam Büyüklüğü 
 
200
D. Bilim İnsanı veya Araştırmacı Yabancılar 
 
201
1. Bilimsel, Sınaî ve Teknolojik Gelişmeye Katkı 
 
202
2. Ülke Menfaatleri Açısından Stratejik Kabul Edilen Çalışmalar ve
 
E. Kültürel, Sanatsal ve Sportif Faaliyetler Açısından Uluslararası
 
Düzeyde Başarılı Olan Yabancılar 
 
205
1. Kültürel ve Sanatsal Faaliyetler 
 
206
2. Sportif Faaliyetler 
 
207
F. Türkiye’nin Lehinde Uluslararası Düzeyde Faaliyet Gösteren
 
1. Türkiye’nin ve Türk Kültürünün Uluslararası Tanınırlığına ve
 
Tanıtımına Katkı Sayılabilecek Eylemler 
 
209
2. Türkiye’nin Millî Menfaatlerine İlişkin Hususlarda Uluslararası
 
Düzeyde Sayılabilecek Faaliyetler 
 
210
II. TURKUAZ KART BAŞVURUSU VE DEĞERLENDİRİLMESİ 
 
212
B. Başvurunun Değerlendirilmesiyle İlgili Hususlar 
 
215
3. İlgili Mercilerden Görüş Alınması 
 
216
C. Başvurunun Reddi Sebepleri 
 
217
1. Değerlendirme Kriterlerini Sağlamama 
 
217
2. Uluslararası İşgücü Politikasına Uygun Olmama 
 
217
3. Başvuruyu Sahte veya Yanıltıcı Belgelerle Yapmış Olma 
 
218
4. Yabancı İstihdam Edilmesine İlişkin Gerekçenin Yeterli
 
5. Türk Vatandaşlarına Hasredilen İş ve Meslekler İçin Başvuru
 
6. Kamu Düzeni, Kamu Güvenliği veya Kamu Sağlığı Bakımından
 
Sakıncalı Görülen Yabancılara İlişkin Başvurular 
 
221
III. TURKUAZ KART UYGULAMASININ İŞLEYİŞİYLE İLGİLİ HUSUSLAR 
 
226
A. Geçiş Süresi Kaydı 
 
226
B. Yetkili Aracı Kurum 
 
227
C. Geçiş Süresi Kaydının Kaldırılması 
 
229
D. Turkuaz Kart’ın Sınırlandırılması 
 
230
E. Turkuaz Kart’ın İptali 
 
231
F. Turkuaz Kart Uygulamasına İlişkin Kararlara Karşı İtiraz Usûlü ve Yargı
 
IV. TURKUAZ KART SAHİBİ YABANCILARIN TÜRK YABANCILAR HUKUKUNDA
 
A. Türkiye’de Çalışma Hakkı ve Tâbi Oldukları Usûller Bakımından 
 
237
B. Yabancıların Çalışma Özgürlüğünün Sınırlandığı Meslekler Bakımından 
 
239
C. İkamet Hakkı Bakımından 
 
240
D. Aile Birleşimi Bakımından: Turkuaz Kart Sahibi Yakını Kartı 
 
244
E. Diğer Kamu Hakları ile İlgili Hükümler Bakımından 
 
248
F. Özel Haklar ile İlgili Hükümler Bakımından 
 
248
G. Siyasî Haklar ve Ödevler ile İlgili Hükümler Bakımından 
 
248
H. Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Hükümler Bakımından 
 
249