KAYNAKÇA (BİBLİYOGRAFYA)
XXXV
İSVİÇRE HUKUKUNDA BİRDEN ÇOK YAZAR TARAFINDAN
YAZILMIŞ OLAN KOMMENTARLAR
Lİ
§ 1– MİRAS HUKUKUNUN TANIMI, YERİ, KONUSU, SİSTEMLERİ,
KAYNAKLARI, HAKİM İLKELERİ VE TEMEL KAVRAMLARI
1
I– MİRAS HUKUKUNUN TANIMI
1
II– MİRAS HUKUKUNUN MEDENİ HUKUK İÇİNDEKİ YERİ VE
III– MİRAS HUKUKUNUN KONUSU VE KISIMLARI
4
A– MİRAS HUKUKUNUN KONUSU BİR BAŞKA KİŞİYE
GEÇMEYE ELVERİŞLİ ÖZEL HUKUK İLİŞKİLERİNDEN
1) Miras yoluyla geçen hak ve ilişkiler
5
a) Miras yoluyla geçen hak ve ilişkilerin başında malvarlığı
hak ve ilişkileri gelir
5
b) Malvarlığı ilişkileri dışında bazı şahıs varlığı değer ve
ilişkileri de miras yoluyla geçer
6
2) Miras yoluyla geçmeyen hak ve ilişkiler
6
a) Kişilik hakkı ve bu hakkın içerdiği kişilik değerleri
malvarlığı değeri olmadıkları için tereke içinde yer almaz,
dolayısıyla da mirasçılara geçmezler
6
b) Mirabırakanın sahip olduğu manevi tazminat hakkı da,
sağlığında kendisi tarafından ileri sürülmemişse, miras
yoluyla mirasçılarına geçmez
7
c) Bazı borç sözleşmelerinin konusunu oluşturan kişiye sıkı
sıkıya bağlı edimler de (alacak ve borçlar da) mirasçıya
d) Mirasbırakanın kamu hukukundan doğan hakları, özellikle
seçme, seçilme, atanma gibi hak ve hukuki ilişkileri de
miras yoluyla başkalarına geçmez
8
e) Miras yoluyla bazı malvarlığı hakları da geçmez
8
f) Evlenmeyi sona erdiren butlan ve boşanma davaları da ilke
olarak mirasçılara geçmez
9
3) Bazı haklar ise, mirasbırakanın ölümüyle doğmakla birlikte
mirasçılar bunlara miras yoluyla değil, doğrudan doğruya sahip
a) Destekten yoksun kalma tazminatı
9
b) Kamu hukuku nitelikli bazı sosyal güvenlik hakları
10
B– MİRAS HUKUKUNUN KISIMLARI
10
IV– MİRAS HUKUKU SİSTEMLERİ
11
1) Aileyi koruyan sistem (Yasal mirasçılık sistemi)
11
2) Mirasbırakanı koruyan sistem (İradi=atanmış mirasçılık sistemi)
12
B– KOLLEKTİVİST SİSTEM
12
C– TÜRK MEDENİ KANUNUNUN KABUL ETTİĞİ SİSTEM
13
V– MİRAS HUKUKUNUN KAYNAKLARI
13
3) Türk Borçlar Kanunu
14
4) Toprak Koruma Arazi Kullanma Kanunu
14
5) Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
16
6) Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu
16
7) Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
16
VI– MİRAS HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER
18
B– YASAL MİRASÇILIK İLKESİ
18
C– KÜLLİ HALEFİYET İLKESİ
18
1) Miras, mirasçıya mirasbırakanın öldüğü anda hemen geçer
19
2) Miras, mirasçıya bir bütün olarak geçer
19
3) Miras, mirasçıya kendiliğinden geçer
20
D– MİRAS ORTAKLIĞI İLKESİ VEYA MİRASÇILARIN TEREKE
ÜZERİNDE ELBİRLİĞİYLE HAK SAHİPLİĞİ İLKESİ
21
E– MİRASÇILARIN MİRASBIRAKANIN BORÇLARINDAN
ŞAHSEN (SINIRSIZ) VE MÜTESELSİL OLARAK SORUMLU
VII– MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
22
E– ÖLÜME BAĞLI TASARRUF
25
I– KAN HISIMLIĞINA DAYANAN YASAL MİRASÇILAR
27
A– KAN HISIMLIĞINA DAYANAN MİRASÇILIĞI BELİRLEYEN
a) Zümre sistemine hakim olan ilkeler
29
aa) Önceki zümre mirasçıları sonraki zümre
mirasçılarının mirasçılığını önler
30
bb) Her zümre veya kök içinde zümre başı veya kök başı,
o zümre veya kök içinde daha sonra gelen zümre veya
kök üyelerinin mirasçılığını önler
31
cc) Bir zümre veya kök içinde yer alan zümre veya kök
üyesi mirasçılar, eşit derecede hak sahibidirler
32
dd) İkinci veya üçüncü zümreler taraflara (kollara)
ee) Zümre başı veya kök başı mirabırakandan önce ölmüş
ise onun yerine halefiyet yoluyla alt soyu geçer
34
ff) Artma–çoğalma (Anwahcstum) ilkesi
36
b) Zümre sistemine göre kan hısımlığına dayanan yasal
aa) Birinci zümre mirasçılar: Altsoy zümresi
36
bb) İkinci zümre mirasçılar: Ana ve baba zümresi
37
cc) Üçüncü zümre mirasçıları: Büyük ana ve büyük baba
c) Mirasbırakana çift hısımlık bağı ile bağlı olanların durumu
38
II– MAHKEME KARARINA DAYANAN YASAL MİRASÇILAR
39
III– VATANDAŞLIK BAĞINA DAYANAN YASAL MİRASÇILAR
41
IV– EVLİLİK DIŞI İLİŞKİDEN DOĞAN HISIMLARIN YASAL
V– SÖZLEŞMEYE DAYANAN YASAL MİRASÇILAR: SAĞ KALAN
B– BUTLAN DAVASININ SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞI
C– BOŞANMA DAVASININ SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞI
D– SAĞ KALAN EŞİN GAİPLİK HALİNDE MİRASÇILIĞI
48
E– MAL REJİMİNİN SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞINA ETKİSİ
49
F– BİRDEN FAZLA EŞİN DURUMU
53
G– EŞİN YASAL MİRAS PAYI
54
1) Sağ kalan eş, birinci zümre (altsoy) ile mirasçı olmuşsa
54
2) Sağ kalan eş, ikinci zümre (ana–baba ve altsoyu) ile mirasçı
3) Sağ kalan eş, üçüncü zümre (büyük ana ve büyük babalar ve
onların çocukları) ile birlikte mirasçı olmuşsa
55
4) Sağ kalan eş, bu sonuncular da yok iken mirasçı olursa veya
üçüncü zümrede büyükana ve büyükbabaların çocuklarının
altsoyları ile birleşirse mirasın tamamı kendisine kalır
56
§ 3– ATANMIŞ MİRASÇILAR (İRADİ MİRASÇILAR)
58
II– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
58
A– ÖLÜME BAĞLI TASARRUF EHLİYETİ
61
a) Tasarruf ehliyetinin kanundaki düzenlenme biçimi
61
b) Tasarruf ehliyetinin hukukî niteliği
62
c) Ölüme bağlı tasarruflarda temsil yasağı
63
d) Tasarruf ehliyetinin unsurları
66
aa) Her iki tasarruf şekli için ortak olan unsur: Ayırt etme
bb) Her iki tasarruf şeklinde ayrı olan unsurlar: Belirli yaş
aaa) Vasiyetname için gerekli yaş
69
bbb) Miras sözleşmesi için erginlik şartı
70
ccc) Miras sözleşmesi yapma ehliyeti yönünden
ayırt etme gücüne sahip küçük ve kısıtlıların
e) Tasarruf ehliyetinin bulunması gereken zaman
72
f) Miras sözleşmesinde karşı tarafın ehliyet bakımından
B– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA İRADE SAKATLIĞI
74
1) İrade unsurunun ölüme bağlı tasarruflardaki önemi
75
2) İradeyi sakatlayan sebepler
79
aaa) Beyan içeriğinde yanılma
82
bbb) Beyan fiilinde yanılma
83
cc) Kişinin veya şeyin belirtilmesinde açık yanılma
88
C– HUKUKA VE AHLÂKA AYKIRILIK
96
1) Kanundaki düzenleme biçimi
96
2) Hukuka ve ahlâka aykırılık kavramları
97
a) Emredici hukuk kurallarına aykırılık
98
b) Kamu düzenine aykırılık
99
c) Kişilik hakkına aykırılık
100
d) Ahlâka aykırılık oluşturan hâller
102
aa) Tasarrufun kendisi veya tasarrufun bağlandığı koşul
ya da yüklemenin konusu ahlâka aykırıdır
102
bb) Tasarruf, koşul veya yüklemenin amacı ahlâka
cc) Lehtarı bir fiil ve harekete zorlayan tasarruf, koşul ve
yüklemeler ahlâka aykırıdır
105
dd) Ekonomik özgürlüklerin aşırı derecede
sınırlandırılması ahlâka aykırıdır
109
3) Anlamsız veya yalnız başkalarını rahatsız edici nitelikte olan
4) İmkansız koşul ve yüklemeler
112
§ 4– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ŞEKİLLERİ
114
A– EL YAZILI VASİYETNAME
115
1) El yazılı vasiyetnamenin yazılacağı malzeme
115
2) El yazılı olma şartı
116
4) Vasiyetnamenin düzenlendiği yer şartı
122
6) Ekler, çizinti ve düzeltmeler
124
a) Okuma yazma bilenler tarafından yapılan resmî
b) Okuma yazma bilmeyenler tarafından yapılan resmî
a) Belgeleme yoluyla sözlü vasiyet
132
b) Tutanağa geçirme yoluyla sözlü vasiyet
133
4) Hüküm ve sonuçları
134
D– TÜRK MİRAS HUKUKU YÖNÜNDEN ORTAK
III– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ORTADAN KALDIRILMASI
138
A– VASİYETNAMENİN ORTADAN KALDIRILMASI
138
a) Vasiyetnameden açık olarak dönme
139
c) Ölüme bağlı bir tasarruf ile vasiyetnameden dönme
140
d) Sağlar arası bir işlem ile vasiyetnameden dönme
140
e) Vasiyetnameden dönmeden dönme
141
2) Vasiyetnamenin yok edilmesi veya yok olması yoluyla ortadan
3) Vasiyetnamenin, evliliğin butlanı veya boşanma ile ortadan
4) Bir aylık sürenin geçmesi nedeniyle sözlü vasiyetin ortadan
5) Atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısının mirasbırakandan
önce ölmesi, mirasçılıktan yoksun kalması ve mirası reddetmesi . 143
B– MİRAS SÖZLEŞMESİNİN ORTADAN KALDIRILMASI
143
1) Miras sözleşmesinin tarafların yazılı anlaşmasıyla ortadan
2) Miras sözleşmesinin mirasbırakanın mirasçılıktan çıkarma
yoluyla tek yanlı irade beyanıyla ortadan kaldırılması
144
3) Miras sözleşmesinden Borçlar Kanununda düzenlenmiş
bulunan temerrüt hükümlerine dayanılarak dönülmesi
144
4) Miras sözleşmesinin, lehtarın mirasbırakandan önce ölmesi
nedeniyle ortadan kalkması
144
5) Miras sözleşmesinin iradeyi sakatlayan bir sebeple ortadan
6) Miras sözleşmesinin, evlilik birliğinin boşanma veya butlan
nedeniyle sona ermesi dolayısıyla ortadan kalkması
144
7) Miras sözleşmesinin iptal dâvasıyla ortadan kalkması; tenkis
dâvasıyla indirilmesi
145
§5– MADDİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
146
II– YALNIZ VASİYETNAMEYLE YAPILABİLEN MADDİ
III– YALNIZ MİRAS SÖZLEŞMESİYLE YAPILABİLEN MADDİ
IV– HEM VASİYETNAME HEM MİRAS SÖZLEŞMESİ YOLUYLA
YAPILABİLEN MADDİ TASARRUFLAR
149
V– MADDİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN
1) Tanım ve genel bilgi
154
2) Vasiyet alacaklısı–Vasiyet borçlusu
156
a) Vasiyet alacaklısı
156
aa) Belirli mal vasiyeti
159
b) Sınırlı ayni hak vasiyeti (İntifa, oturma, rehin vb. vasiyeti)
c) İrat (gelir) vasiyeti
160
d) Alacak ve diğer hak vasiyeti
160
e) Borçtan kurtarma vasiyeti
161
f) Sağlama (tedarik) vasiyeti
161
4) Vasiyet borcunun muaccel olması
162
5) Vasiyet borçlusunun vasiyet konusunu vasiyet alacaklısına
D– YEDEK MİRASÇI ATANMASI
168
E– ART MİRASÇI ATANMASI
170
1) Önmirasçı–Artmirasçı
170
2) Mirasın geçtiği an
172
3) Defter tutulması ve güvence verilmesi
172
4) Artmirasçı atamanın hüküm ve sonuçları
173
a) Önmirasçı hakkında
173
b) Artmirasçı hakkında
174
F– VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ ATAMA
4) İçeriği ve kapsamı
177
5) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin nitelikleri
179
6) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin görevinin başlaması ve
7) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin ücreti
183
8) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin görev ve yetkileri
185
b) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin zilyetliği
187
c) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin tasarruf yetkisi
188
d) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin dava ehliyeti
189
9) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin sorumluluğu
189
1) Olumlu miras sözleşmesi
193
2) Olumsuz miras sözleşmesi (Mirastan feragat sözleşmesi)
194
b) Mirastan feragat sözleşmesi yapmaya yetkili olan
c) Kapsamı ve içeriği
196
aa) Mirastan feragat eden bakımından
198
bb) Feragat edenin altsoyu bakımından
199
aaa) İvazsız mirastan feragat sözleşmesinde
199
bbb) İvazlı mirastan feragat sözleşmesinde
201
cc) Mirasbırakanın alacaklıları bakımından
201
f) Mirastan feragatin hükümsüzlüğü
203
aa) Feragatin belli bir kişi lehine yapılmış olması
204
bb) Feragatin en yakın ortak kökün altsoyu lehine
I– MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA
206
2) Mirasçılıktan çıkarmanın çeşitleri
206
a) Cezalandırıcı mirasçılıktan çıkarma
206
aa) Mirasçılıktan çıkarma sebepleri
207
aaa) Saklı paylı mirasçı mirasbırakana veya
yakınlarından birine karşı ağır bir suç
bbb) Saklı paylı mirasçı mirasbırakana veya
mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile
hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli
ölçüde yerine getirmemişse
207
bb) Mirasçılıktan çıkarmanın tabi olduğu şekil
209
cc) Mirasçılıktan çıkarmanın ispatı
209
dd) Cezai mirasçılıktan çıkarmanın hüküm ve sonuçları
210
ee) Cezai mirasçılıktan çıkarmanın hükümsüzlüğü
211
aaa) Tenkis davası ile ileri sürülmesi
211
bbb) İptal davası ile ileri sürülmesi
212
b) Koruyucu mirasçılıktan çıkarma
212
VI– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU
214
1) Ölüme bağlı tasarrufun metnine öncelik verilmesi kuralı
217
3) Tasarruf dışındaki olgu ve olayların (dış olgu ve olayların)
ancak ölüme bağlı tasarruf ile bağlantısı olması halinde göz
önünde tutulması kuralı (ima–dayanak teorisi)
218
4) Ölüme bağlı tasarrufun geçerliliği lehine yorum kuralı
(favor testamenti kuralı)
219
5) Mirasın yasal mirasçılık yoluyla geçmesi kuralı
221
§6– ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ DAVASI
222
IV– İPTAL DAVASINDA TARAFLAR
223
V– İPTAL DAVASINDA İSPAT YÜKÜ
227
A– TASARRUF EHLİYETİ YÖNÜNDEN
228
B– İRADEYİ SAKATLAYAN SEBEPLER YÖNÜNDEN
231
C– HUKUKA VEYA AHLÂKA AYKIRILIK YÖNÜNDEN
233
D– ŞEKİL NOKSANLIĞI YÖNÜNDEN
233
VI– İPTAL DAVASINDA HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER
237
VII– İPTALİN HUKUKÎ NİTELİĞİ
248
VIII– İPTAL KARARININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
251
C– KAZANDIRMALARIN GERİ VERİLMESİ (İADESİ)
YÖNÜNDEN: MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI
259
§ 7– SAKLI PAY, SAKLI PAYLI MİRASÇILAR VE TENKİS DAVASI
261
II– SAKLI PAYLI MİRASÇILAR
262
A– TENKİS DAVASININ TANIMI
263
B– TENKİS DAVASININ ÇEŞİTLERÎ
265
1) TMK m.560 vd.’na göre tenkis davası
266
2) TMK m.519/I’e göre tenkis davası
266
3) TMK m.527’ye göre tenkis davası
266
4) TMK m. 566/II’ye göre tenkis davası
266
5) TMK m. 276/III’ye göre tenkis davası
266
6) TMK m. 562’ye göre tenkis davası
267
C– TENKİS DAVASININ HUKUKÎ NİTELİĞİ
268
D– TENKİS DAVASININ ŞARTLARI
271
1) Mirabırakanın tasarruf oranını aşmış olması
271
b) Tasarruf oranının hesaplanması
272
aa) Terekenin tespit ve değerlendirilmesi
272
aaa) Terekenin tespiti
273
bbb) Terekenin parasal olarak değerlendirilmesi
278
bb) Saklı paylar toplamının hesaplanması
282
cc) Kazandırmaların hesaplanması
283
c) Mirası ret, mirasçılıktan çıkarma, mirastan feragat ve
cc) Mirasçılıktan çıkarma
286
dd) Mirastan yoksun kalma
286
2) Saklı payın ihlâl edilmiş olması
287
b) Saklı paya mahsubu gereken kazandırmalar
292
aa) Ölüme bağlı kazandırmalar
292
aaa) Mirasçı atama tasarrufu
292
bbb) Mal vasiyeti tasarrufu
293
bb) Denkleştirmeye tâbi kazandırmalar
293
cc) Sağlararası karşılıksız kazandırmalar
294
c) Paylaştırma kuralına ilişkin karine
298
§ 8– TENKİS DAVASININ KONUSU
301
I– TENKİSE TÂBİ KARŞILIKSIZ KAZANDIRMA KAVRAMI
301
A– ÖLÜME BAĞLI KAZANDIRMALAR
303
1) Vasiyetname ile yapılan ölüme bağlı kazandırmalar
304
2) Miras sözleşmesiyle yapılan ölüme bağlı kazandırmalar
304
a) Olumlu miras sözleşmesi
305
b) Olumsuz miras sözleşmesi
305
B– SAĞLARARASI KAZANDIRMALAR
306
2) Tenkise tâbi sağlararası kazandırmaların çeşitleri
306
a) Miras payına mahsuben verilmiş olup da denkleştirmeye
tâbi olmayan kazandırmalar
307
aa) Bu husustaki görüşler
307
aaa) Objektif (hâkim) görüş
307
aaaa) Miras payına mahsuben verilmiş olup
da, denkleştirme yükümlüsünün yasal
mirasçılık sıfatını kaybetmesinden
dolayı denkleştirmeye tabi olmayan
bbbb) Nitelikleri itibariyle denkleştirmeye tâbi
olup da mirasbırakanın bundan muaf
tuttuğu kazandırmalar
308
ccc) Kişisel görüşümüz
311
b) Altsoya miras payına mahsuben verilmiş olup da
denkleştirmeye tâbi tutulmayan kazandırmaların çeşitleri
313
bb) Kuruluş sermayesi
314
dd) Borçtan kurtarma (ibra)
315
ee) Ve mirasbırakanın benzerleri gibi altsoyuna bir
karşılık almaksızın yapmış olduğu kazandırmalar
316
c) Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla
yapılan kazandırmalar
319
d) Sağlararası bağışlamalar
321
bb) Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı
cc) Mirasbırakanın ölümünden önceki bir yıl içinde
yapmış olduğu bağışlamalar
324
e) Saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yapıldığı
açık olan kazandırmalar
328
aa) Söz konusu kazandırma saklı pay kurallarını etkisiz
kılmak amacıyla yapılmış olmalıdır
329
bb) Hayat sigortalarının tenkise tâbi tutulabilmesi için
aaa) Ortada yapılmış bir hayat sigortası mevcut
bbb) Söz konusu sigorta mirasbırakanın ölümüne
karşı yapılmış olmalıdır
346
ccc) Yapılmış olan sigortanın primleri mirasbırakan
tarafından ödenmiş olmalıdır
346
ddd) Mirasbırakan sigorta talebini üçüncü kişi lehine
karşılıksız olarak yapmış veya devretmiş
eee) Sigorta meblağı mirasbırakanın ölümünde
üçüncü bir kişiye ait olmalıdır.
346
aaaa) Lehtar tâyini, yani üçüncü kişi lehine
bbbb) Devir suretiyle
349
cccc) Sigorta vasiyeti suretiyle
349
fff) Söz konusu sigorta mirasın açıldığı anda satın
alma değerine sahip bir sigorta olmalıdır
351
3) Tenkise tâbi olmayan sağlararası kazandırmalar
352
§ 9– TENKİS DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME,
TARAFLAR, İSPAT YÜKÜ, HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE TENKİS
DAVASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
355
I– TENKİS DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
355
II– TENKİS DAVASINDA TARAFLAR
358
1) Saklı paylı mirasçılar
358
2) Saklı paylı mirasçının alacaklıları ve iflâs masası
369
a) Tenkis davasının şartları mevcut olmalıdır
370
b) Saklı paylı mirasçıya karşı borç ödemekten aciz belgesi
veya iflâs kararı alınmış olmalıdır
370
c) Saklı paylı mirasçı tenkis davasını açmamış olmalıdır
372
d) Saklı paylı mirasçıya tenkis davasını açması için yapılan
ihtar sonuçsuz kalmış olmalıdır
373
III– TENKİS DAVASINDA İSPAT YÜKÜ
380
IV– TENKİS DAVASINI AÇMA HAKKINI DÜŞÜREN SÜRELER
383
C– ÖNCEKÎ BİR TASARRUFU ORTADAN KALDIRAN SONRAKİ
BİR TASARRUFUN İPTALİNE KARAR VERİLMESİ HALİNDE
V– TENKİS DAVASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
389
1) Tenkis kararının hukuki niteliği
389
2) Tenkis kararının kapsamı
390
b) Kazandırmalar yönünden (tenkiste sıra)
391
bb) Ölüme bağlı kazandırmalar
394
aaa) Kazandırmalar üçüncü kişiler lehine
bbb) Kazandırmalar saklı paylı mirasçılar lehine
ccc) Kazandırmalar saklı paylı mirasçılarla
üçüncü kişilere yapılmıştır
402
ddd) Kazandırmalar bir veya daha fazla üçüncü
kişi yanında tek bir saklı paylı mirasçıya
cc) Sağlararası kazandırmalar
405
dd) Kamu yararına kazandırmaların tenkisi
407
c) Özel Olarak düzenlenmiş bazı kazandırmalar
408
aa) Değerinde bir azalma meydana gelmeksizin
bölünmesi mümkün olmayan belirli mal vasiyetleri
409
bb) İrat ve İntifa kazandırmaları
411
bbb) Seçimlik yetkinin kullanılması ve bunun
cc) Artmirasçılık tasarrufu
414
B– DAVALININ (LEHTARIN) GERİ VERME BORCU
415
2) Eda davasının hukukî niteliği
416
a) Ölüme bağlı kazandırmalar hakkında
417
b) Sağlararası kazandırmalar hakkında
417
3) Geri verme (iade) borcunun kapsamı
420
a) Ölüme bağlı kazandırmalarda geri verme borcunun
b) Sağlararası kazandırmalarda geri verme borcunun
aa) İyiniyetli lehtarın geri verme borcu
421
bb) Kötü niyetli lehtarın geri verme borcu
424
A– MİRASIN AÇILMA ANI
427
1) Mirasbırakanın ölümü
427
2) Mirasbırakanın gaipliği
429
b) Hakkında gaiplik kararı verilen kişinin mirası
430
aa) Güvence gösterme zorunluluğu
430
bb) Geri verme yükümlülüğü
433
c) Mirasçının gaipliği
439
d) Hazinenin gaiplik kararı talebi
441
e) Hakkında gaiplik kararı verilen kişinin hem mirasbırakan
hem de mirasçı olması
443
B– MİRASIN AÇILDIĞI YER
444
C– MİRASIN AÇILMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
444
1) Miras ehliyetinin (Mirasta hak sahibi olmanın) şartları
444
a) Hak ehliyetine sahip olmak
444
b) Mirasbırakanın ölümü anında sağ (hayatta) olmak
445
c) Mirastan yoksun olmamak
445
aaa) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak
öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler
447
bbb) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak
sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf
yapamayacak duruma getirenler
448
ccc) Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf
yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini
aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla
sağlayanlar ve engelleyenler
449
ddd) Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir
durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu
kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan
kaldıranlar veya bozanlar
450
cc) Hüküm ve sonuçları
451
aaa) Mirastan yoksunluk kanun gereği,
kendiliğinden gerçekleşir
451
bbb) Mirastan yoksunluk geçmişe etkilidir
452
ccc) Mirastan yoksunluk nispidir
452
ddd) Mirastan yoksunluk kişiseldir
453
eee) Mirastan yoksunluk af ile ortadan kalkar
453
III– MİRASIN GEÇMESİNİN SONUÇLARI
454
2) Genel Koruma Önlemleri
455
c) Terekenin resmen yönetı̇lmesı̇
458
bb) Tereke yöneticisinin hukuki niteliği
459
cc) Terekenin resmen yönetilmesini gerektiren haller
460
ee) Görev, temsil ve sorumluluk
464
d) Mirasçıların bilinmemesi halinde ilan verilmesi
465
3) Vasiyetname ile ilgili işlemler
466
a) Teslim görevi ve alınacak önlemler
466
b) Vasiyetnamenin açılması
467
4) Mirasçılık belgesi
468
IV– MİRASIN KAZANILMASI
471
A– MİRASIN MİRASÇILAR TARAFINDAN KAZANILMASI
471
1) Mirasçılar, mirası bir bütün olarak kazanırlar
472
2) Mirasçılar, mirası kanun gereğince kendiliğinden kazanırlar
472
3) Mirasçılar, mirası doğrudan doğruya kazanırlar
473
4) Yasal mirasçılar, mirası atanmış mirasçılara teslim etmekle
5) Mirasçılar tereke borçlarından müteselsilen ve kişisel olarak
B– VASİYET ALACAKLILARI TARAFINDAN KAZANILMASI
476
C– ALACAKLILARIN DURUMU
479
§ 11– MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI VE MİRAS
I– MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI
481
B– DAVANIN KONUSU VE KAPSAMI
484
1) Miras sebebiyle istihkak davası, külli (tümsel) bir davadır
485
2) Miras sebebiyle istihkak davası, bir eda davasıdır
485
3) Miras sebebiyle istihkak davası, mutlak bir davadır
486
4) Miras sebebiyle istihkak davası, ikincil (tali) bir davadır
486
D– MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASININ YARARLARI
488
1) Miras sebebiyle istihkak davası, külli bir davadır
488
2) Miras sebebiyle istihkak davasında davacı, hakkın korunması
için davalının güvence göstermesini, dava konusu taşınmaza
tedbir konulmasını isteyebilir
488
3) Davalı, davacıya karşı kazandırıcı zamanaşımı savunmasında
4) Miras sebebiyle istihkak davasında aynî ikame ilkesi
5) Miras sebebiyle istihkak davasında görevli ve yetkili
E– MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASININ TARAFLARI
491
2) Zamanaşımı süreleri
498
a) Sübjektif ve nispi nitelikte kısa süreli zamanaşımı
498
b) Objektif ve mutlak nitelikte uzun süreli zamanaşımı
500
H– DAVANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI
501
B– MİRAS ORTAKLIĞININ ÖZELLİKLERİ
504
1) Miras ortaklığı yalnız mirasçılar arasında kurulur
504
2) Miras ortaklığı mirasçılar arasında kanun gereği kendiliğinden
3) Miras ortaklığının konusu terekedeki tüm haklar ve borçlardır
505
4) Mirasçılar tereke malları üzerinde elbirliğiyle hak sahibidirler
506
5) Miras ortaklığının tüzel kişiliği yoktur
506
6) Miras ortaklığı, niteliği itibariyle geçici bir ortaklık olup,
amacı en kısa ve uygun zamanda mirasın paylaşılmasıdır
507
C– MİRASÇILARIN MİRAS ORTAKLIĞI İÇİNDEKİ
1) Borçlandırıcı işlemlerle tasarruf işlemleri
507
a) Mirasçıların mirasın açılmasından önce miras paylarının
devri hakkında yaptıkları sözleşme
508
b) Mirasçıların mirasın açılmasından sonra miras payı
üzerinde yaptıkları devir sözleşmesi
510
bb) Miras payını devir sözleşmesinin tanımı
511
cc) Devir sözleşmesinin tâbi olduğu şekil
512
dd) Devir sözleşmesinin tarafları
514
bbb) Devralan taraf ortak bir mirasçı olabileceği
gibi, üçüncü bir kişi de olabilir
517
ee) Devir sözleşmesinin konusu ve sonuçları
517
aaa) Miras payı kavramı
517
bbb) Devralanın üçüncü kişi olması hali
518
ccc) Devralanın ortak mirasçı olması hali
520
ddd) Miras payının birden çok kişiye devri
526
aaaa) Devralanlar ortak mirasçı sıfatını
bbbb) Devralanlar üçüncü kişilerdir
527
ff) Tereke borçlarından sorumluluk
527
aaa) Devir sözleşmesinin ortak mirasçılar arasında
bbb) Devir sözleşmesi üçüncü bir kişiyle
c) Tereke mallarına ilişkin sözleşmeler
529
2) Mirasçıların tereke yönetimine katılmaları
530
3) Mirasçıların terekeden yararlanmaları
530
4) Mirasçıların terekeyle ilgili uyuşmazlıklarda taraf ehliyetleri
530
5) Mirasçıların tereke borçlarından sorumluluğu
531
D– MİRAS ORTAKLIĞININ SONA ERMESİ
531
1) Mirasın paylaşılması miras ortaklığını sona erdirir
531
2) Elbirliği mülkiyetinden paylı mülkiyete geçme miras
ortaklığını sona erdirir
531
3) Kat mülkiyetine geçme miras ortaklığını sona erdirir
532
4) Miras ortaklığı bir mirsaçının miras payını devretmesi halinde
yalnız onun yönünden sona erer
532
B– Ret beyanının şekli
536
D– Ret hakkının mirasçıya geçmesi
540
E– Ret hakkının düşmesi (Örtülü kabul)
540
IV– MİRASI REDDİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
544
A– Mirasçılardan biri tarafından ret
544
B– En yakın mirasçıların tamamı tarafından ret
545
C– Altsoyun tamamı tarafından ret
545
D– Sonra gelen mirasçılar yararına ret
546
E– Mirasçıların alacaklılarının korunması
546
F– Ret halinde sorumluluk
547
V– MİRASIN TUTULAN DEFTER UYARINCA KABULÜ
549
A– RESMİ DEFTER TUTMA KAVRAMI VE AMACI
549
B– RESMİ DEFTER TUTULMASI TALEBİ
551
1) Talebe yetkili olanlar
551
2) Talebin şekli ve ileri sürüldüğü makam
552
C– RESMİ DEFTER TUTMA İŞLEMİ
554
2) İşlemlerin durması
556
3) Defter tutmanın sona ermesi
557
D– RESMİ DEFTER TUTULMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
558
2) Mirasçıların beyanı
559
3) Mirasın tutulan deftere göre kabulünün sonuçları
560
A– AMACI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
561
B– RESMİ TASFİYE TALEBİ
563
1) Mirasçıların istemesiyle
563
2) Mirasbırakanın alacaklılarının istemesiyle
564
C– RESMİ TASFİYENİN YAPILMASI
565
1) Olağan usul ile tasfiye
566
2) İflas usulüyle tasfiye
567
§13– MİRASIN PAYLAŞILMASI
569
II– MİRASIN PAYLAŞILMASI
570
A– GENEL BİLGİ VE TANIM
570
B– MİRASI PAYLAŞMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ
570
C– MİRASI PAYLAŞMANIN ÇEŞİTLERİ
572
1) İradi paylaşma–yargısal paylaşma
572
b) Yargısal (Kazai) paylaşma
572
2) Tam paylaşma–kısmi paylaşma
573
aa) Sübjektif kısmi paylaşma
573
bb) Objektif kısmi paylaşma
574
cc) Karma kısmi paylaşma
574
3) Aynen paylaşma–Satış bedelini paylaşma
574
b) Satış bedelini (nakden) paylaşma
575
4) Mirasın, elbirliği hak sahipliğinden paylı hak sahipliğine
geçme yoluyla paylaşılma
575
5) Mirasın, miras ortaklığının başka bir ortaklık türüne çevrilmesi
D– MİRASI PAYLAŞMADA GEÇERLİ OLAN İLKELER
576
1) Mirası paylaşma özgürlüğü ilkesi
576
2) Mirasın paylaşılmasında mirasçıların eşitliği ilkesi
579
aa) Eşlerin birlikte yaşadıkları konut ve ev eşyasının
sağ kalan eşe özgülenmesi
580
bb) Mirasçının mirasbırakana olan borcunun mahsup
cc) Kendisine rehnedilmiş mal özgülenen mirasçının
3) Aynen paylaşma ilkesi
585
aa) Değerinde önemli azalma olmaksızın bölünemeyen
malların mirasçılardan birine özgülenmesi veya
bb) Bütünlük oluşturan eşyanın mirasçılardan birine
özgülenmesi veya satılması
587
cc) Aile belgeleri ve özel anı değeri olan eşyanın
mirasçılardan birine özgülenmesi
589
4) Mirasçıların birbirlerine bilgi verme ilkesi
590
E– MİRASI PAYLAŞMAYI ERTELEYEN SEBEPLER
592
1) Mirasçıların mirasın paylaşılmasını erteleme sözleşmesi
(Uzatılmış miras ortaklığı sözleşmesi) yapması
592
2) Mirasbırakanın paylaştırma kuralı koyması
594
3) Mirası paylaşmanın yasa gereği ertelenmesi
595
a) Cenin varsa, paylaştırma doğumuna kadar geciktirilir
595
b) Derhal paylaşmanın, terekenin değerini önemli ölçüde
F– MİRASI PAYLAŞMADA HAZIRLIK AŞAMASI
597
1) Payların oluşturulması
597
2) Payların özgülenmesi
598
G– MİRASTA DENKLEŞTİRME
600
1) Denkleştirme kavramı
601
2) Denkleştirmenin çeşitleri
602
3) Denkleştirmenin hukukî niteliği
604
4) Denkleştirme borcunun tarafları
605
a) Denkleştirme borçlusu (Denkleştirme yükümlüsü)
605
aa) Altsoy mirasçılar
605
bb) Altsoy dışındaki yasal mirasçılar
608
aaa) Sağ kalan eş, altsoy karşısında denkleştirme
borçlusu olmayıp, sadece denkleştirme
bbb) Sağ kalan eş altsoy karşısında hem
denkleştirme borçlusu hem de denkleştirme
ccc) Sağ kalan eş altsoy karşısında ne denkleştirme
borçlusu ne de denkleştirme alacaklısıdır
613
dd) Vasiyet alacaklısı ve atanmış mirasçılar
614
ee) Mirasbırakanın veya mirasçıların alacaklıları
615
ff) Evlatlık ve evlilik dışı mirasçılar
615
b) Denkleştirmeyi talebe yetkili olanlar (Denkleştirme
5) Denkleştirme ilişkisinin taraflarında aranan genel şartlar
617
a) Denkleştirme borçlusu ile denkleştirme alacaklısının, her
şeyden önce yasal mirasçı olmaları gerekir
617
b) Mirasçılık sıfatı kaybedilmemiş olmalıdır
618
c) Denkleştirme borçlusu denkleştirmeden muaf tutulmamış
6) Denkleştirmeye tabi kazandırmalar
620
aa) Kazandırma karşılıksız olmalıdır
621
bb) Kazandırma mirasbırakanın malvarlığından yapılmış
cc) Kazandırma mirasbırakanın sağlığında yapılmış
dd) Kazandırma miras payına mahsuben yapılmış
b) Altsoy lehine yapılan ve kanunen denkleştirmeye tâbi olan
bb) Kuruluş sermayesi
628
dd) Borçtan kurtarma (ibra)
629
ee) Ve benzeri kazandırmalar
630
7) Kanunda denkleştirmeden muaf tutulan kazandırmalar
632
a) Eğitim ve öğrenim giderleri
632
8) Miras payını aşan kazandırmalar, mirasbırakanın muafiyet
iradesi ispat edilirse, denkleştirmeye tâbi değildir
638
9) Altsoya evlenirken yapılan geleneğe uygun giderler ile alışılmış
ölçüler içinde yapılan çeyiz giderleri denkleştirmeye tâbi
10) Denkleştirme borcunun yerine getirilmesi
641
a) Denkleştirmenin talep edileceği zaman
641
b) Denkleştirmeye tâbi kazandırmanın değerinin belirlenmesi
642
c) Yarar ve zarar ile gelir ve giderlerin durumu
644
d) Denkleştirmenin yerine getirilmesi
646
aa) Aynen denkleştirme (Realkollation)
646
bb) Değer üzerinden denkleştirme (Mahsuben
denkleştirme= Idealkollati)
647
H– PAYLAŞMANIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
649
1) Paylaşma sözleşmesi
649
b) Yazılı paylaşma sözleşmesi
651
bb) Paylaşma sözleşmesinin şekli
653
cc) Elden paylaşma ile paylaşma sözleşmesi arasındaki
dd) Paylaşma sözleşmesi kurucu şartlarla geçerlilik
şartlarına aykırı olmamalıdır
654
ee) Paylaşma sözleşmesinin irade sakatlığı veya aşırı
yararlanma (gabin) nedeniyle iptali
655
ff) Paylaşma sözleşmesinin ihlâli
655
gg) Pasifin (borçların) paylaşılması
656
2) Mirası paylaşma davası
656
b) Paylaşma davasının konusu
657
cc) Görevli ve yetkili mahkeme
661
dd) Kısmî paylaşma davasının açılıp açılamayacağı
ff) Paylaşma davasının hüküm ve sonuçları
663
I– MİRASIN PAYLAŞILMASINDAN SONRA MİRASÇILARIN
BİRBİRLERİNE KARŞI VE MİRASBIRAKANIN
ALACAKLILARINA KARŞI SORUMLULUKLARI
(İÇ İLİŞKİ–DIŞ İLİŞKİ)
664
1) Mirasçıların birbirlerine karşı sorumlulukları
664
a) Zapttan sorumluluk
665
aa) Eşya (maddi mallar) yönünden tekeffül borcu
666
aaaa) Paylaşma sözleşmesi geçerli olarak
bbbb) Zapt konusu eşya mirasçıya teslim
edilmiş, onun fiili hakimiyetine girmiş
cccc) Mirasçı, zapt konusu eşya üzerinde
üçüncü kişinin üstün hakkını,
dolayısıyla eşyanın elinden alınma
tehlikesini paylaşma sözleşmesi
yapıldığı sırada bilmemelidir
667
dddd) Üçüncü kişi, zapt konusu eşya
karşı kullanmış olmalıdır
667
eeee) Mirasçıların kusurlu olması şart
ccc) Hukuki sonuçları
670
bb) Alacaklar yönünden sorumluluk
672
cc) Zamanaşımı süresi
673
b) Ayıptan sorumluluk
674
aaaa) Mirasçıya özgülenip verilen mal
bbbb) Mirasçı ayıbı bilmemelidir
676
cccc) Mirasçı ayıplı malı kabul etmemiş
dddd) Ayıp, hasarın mirasçıya geçmesinden
önce mevcut olmalıdır
677
cc) Zamanaşımı süresi
678
2) Mirasçılarınmirasbırakanınborçlarından sorumlulukları
680
a) Mirasçılar tereke borçlarından sınırsız bir bişimde bütün
malvarlıklarıyla müteselsil olarak sorumludurlar
680
c) Borcu ödeyen mirasçının diğer mirasçılara rücuu
681
İ– TARIMSAL İŞLETMELERİN DEVRİ
682
1) Tarımsal işletmelerin devri
682
2) Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na göre tarımsal
arazilerin devrinin şartları
684
a) Terekede tarımsal bir arazi bulunmalıdır
684
b) Tarımsal arazi ekonomik bir bütünlük göstermelidir
686
c) Tarımsal arazi yeter gelirli olmalıdır
688
d) Tarımsal arazilerin mülkiyeti mirasçıların ortak kararı ile
e) Mirasçılar ortak bir karar veremedikleri hallerde, tarımsal
arazilerin mülkiyeti mahkeme kararı ile devredilir
692
f) Mahkeme kararına dayanan devirde, devrin ehil
mirasçılara yapılması gerekir
694
3) Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na göre yan
sınai işletmelerin devri
695
4) Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa göre diğer
mirasçıların miras paylarının parasal karşılığının ödenmesi
696
5) Tarım Reformu Kanunu’na göre tarımsal arazilerin