Soybağının Reddi Maddi ve Usul Hukuku
2. Baskı,
Mayıs 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa Sayısı:
1180
Kitabın Fiyatı:
1.750,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Kitapta, 743 ve 4721 sayılı TMK'ya Göre (Soybağının Hükümleri Bilimsel Açıklama, İçtihatlar ve İlgili Mevzuat sunulmuştur.
Amacımız sadece soybağının reddi davası ile ilgilenenlerin, konunun daha ayrıntılı incelendiği bir esere sahip olabilmesidir.
Soybağının reddi davası, hem maddi ve hem de usul hükümleri boyutuyla eserde ayrıntılı olarak incelendi. Konuya ilişkin görevli olan Yargıtay 2. Hukuk dairesinin ve Yargıtay hukuk genel kurulunun son içtihatlarına ilgili bölümlerde yer verildi. Özellikle pek çok konuda istisnai özellikler taşıyan soybağının reddi davasının usul hükümleri tarafımdan kaleme alındı. Soybağının reddi dava-sının maddi hükümleri ise büyük ölçüde sayın yasan tarafından yazıldı.
Kitabın Konu Başlıkları
743 Sayılı Türk Kanunu Medenisine Göre Bilimsel Açıklama
4721 Sayılı Türk Medeni Kanununa Göre Bilimsel Açıklaması
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
V
ÖNSÖZ
VII
İÇİNDEKİLER
IX
KAYNAKÇA
LXVII
KISALTMALAR
LXXI
BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER
§1. SOYBAĞI KAVRAMI VE TÜRLERİ
1
I. GENEL OLARAK
1
II. SOYBAĞI KAVRAMI
3
III. SOYBAĞI TÜRLERİ
4
A– GENETİK SOYBAĞI
5
B– YAPAY SOYBAĞI
5
C– HUKUKİ SOYBAĞI
6
İKİNCİ BÖLÜM 4721 SAYILI TÜRK MEDENİ KANUNU’NA GÖRE SOYBAĞI
§ 2. SOYBAĞININ KURULMASI
7
I. GENEL OLARAK
7
II. ANA İLE SOYBAĞININ KURULMASI
7
A– DOĞUM YOLU İLE KURULMA
9
1– Analık Karinesi
11
2– Ananın Bilinmemesi
11
3– Ananın Çekişmeli Olması
15
B– EVLAT EDİNME YOLU İLE KURULMA
16
C– TAŞIYICI ANNELİK
18
1– Kavram
18
2– Yasal Düzenleme
20
3– Taşıyıcı Annelik Türleri
23
a. Geleneksel Taşıyıcı Annelik
24
b. Gestasyonel Taşıyıcı Annelik
25
aa. Kiralık Anne
26
bb. Ödünç Anne
26
4– Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi
26
a. Hukuki Niteliği
26
b. Geçerliliği ve Sonuçları
29
c. Tarafların Yükümlülükleri
30
aa. Taşıyıcı Annenin Yükümlülükleri
30
bb. Çocuğu İsteyen Tarafın Yükümlülükleri
30
d. Sözleşmenin Sona Ermesi
31
aa. Sözleşmenin İfası
31
bb. Fesih 31
cc. Dönme
32
dd. Sözleşmenin Geri Alınması
32
ee. Gebeliğin Sonlandırılması
32
ff. Ceninin Ölümü
32
gg. Tarafların Ölümü
33
aaa. Taşıyıcı Annenin Ölümü
33
bbb. Çocuğu İsteyen Tarafın Ölümü
33
III. BABA İLE SOYBAĞININ KURULMASI
33
A– ANA İLE EVLİLİK
34
1– Ana ile Babanın Çocuğun Doğumundan Önce Evlenmesi
34
2– Ana ile Babanın Çocuğun Doğumundan Sonra Evlenmesi
34
B– TANIMA
35
C– BABALIK HÜKMÜ
36
D– EVLÂT EDİNME
37
IV. AF KANUNLARIYLA KURULMASI
37
A– SOYBAĞININ KURULMASINA YÖNELİK ÖZEL KANUNLAR
40
B– ÖZEL KANUNA GÖRE SOYBAĞININ KURULMASINA İTİRAZ USULÜ
40
1– Soybağının Kurulmasından Önce İtiraz
41
2– Soybağının Kurulmasından Sonra İtiraz
42
C– SONUÇLARI
43
§ 3. SOYBAĞININ HUKUKİ SONUÇLARI
45
I. GENEL OLARAK
45
II. ÇOCUĞUN SOYADI
45
III. ÇOCUĞUN VATANDAŞLIĞI
46
IV. ÇOCUĞUN VELAYETİ
46
V. ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI
47
VI. ÇOCUĞUN BAKIM VE EĞİTİM GİDERLERİNİN KARŞILANMASI
49
VII. ÇOCUĞUN MİRASÇILIĞI
50
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BABA EVLİLİĞİN GÖSTERDİĞİ KİŞİDİR (PATER İS EST QUAM NUPTAİ DEMONSTRANT)
§ 4. BABALIK KARİNESİ
51
I. GENEL OLARAK
51
II. BABALIK KARİNESİ VE KAPSAMI
52
A– EVLİLİK İÇİNDE DOĞMA
54
B– EVLİLİK İÇİNDE ANA RAHMİNE DÜŞME
54
C– YAPAY DÖLLENME HALİNDE BABALIK KARİNESİ
55
III. BABALIK KARİNESİNİN İŞLERLİĞİNİ ENGELLEYEN HALLER
55
A– EVLİLİĞİN SONA ERMESİNDEN ÜÇYÜZ GÜN SONRA DOĞMA (TMK md. 285/2)
55
B– KOCANIN GAİPLİĞİ (TMK md. 285/3)
57
IV. KARİNELERİN ÇAKIŞMASI
57
§ 5. BABALIK KARİNESİNİN ÇÜRÜTÜLMESİ: SOYBAĞININ REDDİ DAVASI
I. GENEL OLARAK
59
A– EVLİLİK ÜRÜNÜ ÇOCUK BULUNMALIDIR
63
B– ÇOCUĞUN NÜFUSA TESCİL EDİLMESİ ŞART DEĞİLDİR
65
C– İSTEK DAVA YOLU İLE GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR
66
D– HUKUKİ NİTELENDİRME HÂKİME AİTTİR
68
E– HUKUKİ YARAR BULUNMALIDIR
69
II. İSPAT
70
A– GENEL OLARAK
70
B– İSPATIN GEREKLERİ
77
1– Sadece Davalının Kabulüne Dayanılarak Karar Verilemez
77
2– Kan ve Genetik İnceleme Yapılmalıdır
79
3– Kocanın Babalığı Karinesinin Çürütülmesi
80
4– Adli Tıp Kurumu Raporu Yeterlidir
81
C– GÜÇLENDİRİLMİŞ KOCANIN BABALIĞI KARİNESİNİN ÇÜRÜTÜLMESİ
82
1– Maddi Olanaksızlığın İspatlanması
83
a. Dış Maddi Olanaksızlık
84
b. İç Maddi Olanaksızlık
85
2– Nedenselliğin Olanaksızlığının İspatlanması
85
a. Nedenselliğin Olanaksızlığını İspat Sayılmayan Olgular
85
aa. Çokluk Def’i
86
bb. Kadının İkrarı
86
cc. Genetik Babanın Kabulü
86
dd. Gebeliği Önleyici İlaç ve Araç Kullanımı
87
b. Nedenselliğin Olanaksızlığını İspat Sayılan Olgular
87
aa. Kocanın Kritik Döllenme Döneminde Dölleme Yeteneğinden Yoksun Olması
87
bb. Kocanın Cinsel İlişkisinden Önce Kadının Gebe Olması
88
cc. Çocuğun Başka Bir Irkın Özelliklerini Taşıyor Olması
88
dd. Erken Doğum
89
c. Nedenselliğin Olanaksızlığını İspat Araçları
89
aa. Kan İncelemesi
89
bb. Antropolojik Yöntem
90
D– ZAYIFLATILMIŞ KOCANIN BABALIĞI KARİNESİNİN ÇÜRÜTÜLMESİ
90
1– Yüz Seksen Gün Geçmeden Doğum (TMK m.288 f. I)
91
2– Ayrı Yaşama Sırasında Ana Rahmine Düşme (TMK m.288 f. I)
91
a. Ayrılığa Hüküm Sebebiyle Ayrı Yaşama
92
b. Ayrı Konut Edinmeye İzin Sebebiyle Ayrı Yaşama
92
c. Boşanma Davası Sırasında Alınan Önlem Kararı Sebebiyle Ayrı Yaşama
93
d. Fiili Ayrı Yaşama
93
3– Kocanın Babalığı Karinesinin Yeniden Kurulması (TMK m.288 f. II)
94
4– Yeniden Kurulan Kocanın Babalığı Karinesinin Çürütülmesi
95
III. DELİLLER
96
A– SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DELİLLER
97
1– Soybağının Tespitine Yönelik Tıbbi İnceleme ve Araştırmalar
98
a. Hukuki Niteliği
98
b. Kan Testi
99
c. Kalıtımsal İnceleme
99
d. DNA Testi
99
aa. İlgilisinden Örnek Alınır (TMK m. 284 f. I/b. 2, HMK m. 292)
103
bb. İlgilisi Ölmüşse Mezar Yeri Tespit Edilip Fethi Kabir Yapılarak Örnek Alınır
105
cc. İlgilisinin Mezar Yeri Tespit Edilememişse
109
dd. Avans Yatırılmazsa, İleride Bu Gideri Ödemesi Gereken Taraftan Alınmak Üzere Hazineden Ödenmesine Hükmedilir (HMK m. 325)
109
ee. DNA İncelemesi İstinabe İle Yapılabilir
110
ff. DNA Gideri Yargılama Giderlerindendir
110
gg. DNA Yapısının Bozulduğu İddiası Araştırılmalıdır
111
hh. DNA Raporu Adli Tıp Kurumundan Alınmalıdır
111
2– Belgeler
113
3– Tanık Delili
113
4– Uzman Görüşü
113
a. Hukuki Niteliği
114
b. Uzman Görüşünün Hükme Olan Etkisi
116
c. Çelişkinin Giderilmesinin Gerekip Gerekmediği Hususu
116
aa. İki Farklı Uzman Görüşü Arasındaki Çelişki
116
bb. Uzman Görüşü ile Bilirkişi Raporu Arasındaki Çelişki
117
B– ÖZEL TESTLER ÖĞRENME AÇISINDAN HÜKME ESAS ALINABİLİR
117
IV. SONUÇLARI
118
A– BABA BAKIMINDAN
118
1– Herkese Karşı Etkilidir
118
2– Geçmişe Etkilidir
119
3– Genetik Babaya Karşı Dava Açılma Olanağı Sağlar
119
4– Genetik Babaya Tanıma Olanağı Sağlar
120
5– Vatandaşlığın ve Soyadın Kaybı Sonucunu Doğurur
120
6– Mirasçılık Sıfatının Kaybı Sonucunu Doğurur
120
7– Ödenen İştirak Nafakası Geri İstenebilir
121
8– Yapılmış Olunan Giderlerin Geri İstenebilmesi
122
a. Anadan Geri İstenmesi
122
b. Genetik Babadan Geri İstenmesi
122
9– Genel Mahkemede Manevi Tazminat İstenebilir
123
a. Kadın Eşten İstenebilir
123
b. Kocadan İstenebilir
124
c. Genetik Babadan İstenebilir
124
B– ANA BAKIMINDAN
125
1– Çocuk Anasının Soyadını Alır
125
2– Çocuk Anasının Tabiiyetine Girer
126
3– Çocuk Anasının Velâyetine Girer
126
C– ÇOCUK BAKIMINDAN
126
D– DAVANIN ESASTAN REDDİ KARARI
126
V. UYGULANACAK KANUN
130
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAHKİKAT
§ 6. TAHKİKAT
131
I. GENEL OLARAK
131
II. TIBBİ İNCELEME KARARI
131
A– İNCELEME KARARI VERİLEBİLMESİNİN ŞARTLARI
133
1– Genel Olarak
133
2– İlk Görünüş İspatı Niteliğinde Emare Deliller Bulunmalı
134
3– Zorunluluk Arz Etmeli
135
4– Bilimsel Verilere Uygun Şekilde Gerçekleştirilmeli
135
5– Kişinin Sağlığı Yönünden Tehlike Oluşturmamalı
136
C– TIBBİ İNCELEME KARARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
137
1– Türk Medeni Kanunu Hükmü
137
a. Genel Olarak
137
b. Katlanma Zorunluluğu
138
c. Yaptırımı
139
2– Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükmü
140
a. Genel Olarak
140
b. Katlanma Zorunluluğu
141
c. Yaptırımı
142
3– Hükümlerin Değerlendirilmesi
148
III. BAĞLAYICILIĞI
153
BEŞİNCİ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA SOYBAĞI İLİŞKİSİNİ ORTADAN KALDIRAN DİĞER DAVALAR
§7. NÜFUS KAYDININ DÜZELTİLMESİ DAVASIYLA SOYBAĞI İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI
155
I– GENEL OLARAK
155
II– KAVRAM
156
III– ÖZELLİKLERİ
159
A– GERÇEĞE AYKIRI ŞEKİLDE OLUŞTURULAN/BAŞTAN YANLIŞ KAYIT SÖZ KONUSUDUR
159
B– KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR
169
C– HER ZAMAN AÇILABİLİR
171
D– KİŞİSEL DURUM DAVASI DEĞİLDİR (TMK m. 36, 42)
172
E– BİRLİKTE AÇILAN SOYBAĞI DAVASI TEFRİK EDİLİR
175
F– HAKLI SEBEPLER VARSA AYNI KONUDA NÜFUS KAYDININ DÜZELTİLMESİ DAVASI AÇILABİLİR (NHK m. 36/1–b, NHUY m. 30, f. II)/KESİN HÜKÜM KURALI UYGULANMAZ (HMK m. 303)
208
G– HER TÜRLÜ DELİLE BAŞVURULABİLİR
210
H– ADLİ YARGININ KAPSAMINDADIR
210
I– HAYATIN OLAĞAN AKIŞINA AYKIRI KARAR VERİLEMEZ
215
İ– HUKUKLARI ETKİLENEN KİŞİLER DAVA AÇABİLİR
215
J– ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ GÖREVLİDİR
218
K– TESCİL HÜKMÜ KURULMALIDIR
219
§ 8. SONRADAN EVLENME YOLUYLA KURULAN SOYBAĞINA İTİRAZ DAVASIYLA SOYBAĞI İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI
221
I. GENEL OLARAK
221
II. KAVRAM
222
III. ÖZELLİKLERİ
227
A– DAVACILAR
227
B– DAVALILAR
228
C– İSPAT YÜKÜ
229
IV– ÖZEL KANUNLARA GÖRE KURULAN SOYBAĞINA İTİRAZ DAVASI
230
A– GENEL OLARAK
230
B– USUL HÜKÜMLERİ
231
1– Soybağının Kurulmasından Önce İtiraz
231
2– Soybağının Kurulmasından Sonra İtiraz
232
C– SONUÇLARI
233
§ 9. TANIMANIN İPTALİ DAVASIYLA SOYBAĞI İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI
235
I. GENEL OLARAK
235
II. KAVRAM
237
A– TANIYANIN İRADE SAKATLIĞI SEBEBİYLE AÇILAN İPTAL DAVASI
243
1– Dava Sebebi
243
2– Taraflar
246
B– TANIYANIN GENETİK BABA OLMAMASI SEBEBİYLE AÇILAN İPTAL DAVASI
246
1– Dava Sebebi
246
2– Taraflar
247
3– Yetkili Mahkemeler
250
C– İSPAT YÜKÜ
250
1– Tanıyan Tarafından Açılan İptal Davası
251
2– Ana ve Çocuk Tarafından Açılan İptal Davası
251
3– Diğer İlgililer Tarafından Açılan Dava
251
III. ÖZELLİKLERİ
252
A– KURUCU YENİLİK DOĞURAN BİR İŞLEMDİR
252
B– TEK TARAFLIDIR
253
C– RIZAYA BAĞLI DEĞİLDİR
253
D– ŞARTA VEYA VADEYE BAĞLANAMAZ
253
E– HER ZAMAN YAPILABİLİR
253
F– SERBEST OLARAK GERİYE ALINAMAZ
254
G– ÖNCEDEN FERAGAT EDİLEMEZ
255
H– ŞEKLE UYGUN YAPILMALIDIR
255
I– ÇOCUĞUN BAŞKA BİR ERKEK İLE SOYBAĞI BULUNMAMALIDIR
256
İ– ÇOCUĞUN ANASI BELLİ OLMALIDIR
257
§ 10. BABALIK HÜKMÜNE KARŞI YARGILAMANIN İADESİ DAVASIYLA SOYBAĞI İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI
259
I. GENEL OLARAK
259
II. KAVRAM
260
III. ÖZELLİKLERİ
261
ALTINCI BÖLÜM YAPAY DÖLLENME DURUMUNDA SOYBAĞI
§ 11. YAPAY DÖLLENME
263
I. KAVRAM
263
II. YAPAY DÖLLENMEYE İLİŞKİN MEVZUAT HÜKÜMLERİ
265
III– YAPAY DÖLLENME TÜRLERİ
268
A– HOMOLOG DÖLLENME
268
1– Kavram
268
2– Kısıtlamalar
269
3– Evlilik Benzeri Birlikteliklerde Homolog Döllenme
271
B– HETEROLOG DÖLLENME
273
1– Kavram
273
2– Heterolog Döllenme Görünümleri
273
a. Sperm Bağışı
274
aa. Kavram
274
bb. Soybağı
274
aaa. Ana ile Soybağının Kurulması
274
bbb. Baba ile Soybağının Kurulması
275
aaaa. Kocanın Rızasının Bulunmaması
275
bbbb. Kocanın Rızasının Bulunması
276
b. Yumurta Bağışı
277
aa. Kavram
277
bb. Soybağı
278
aaa. Ana ile Soybağının Kurulması
278
aaaa. Hukuki Annelik Sorunu
279
bbbb. Hukuki Annenin Soybağını Ret Hakkı
280
cccc. Genetik Annenin Çocuğu Tanıma Hakkı
282
bbb. Baba ile Soybağının Kurulması
282
aaaa. Kocanın Sperminin Kullanılması
282
bbbb. Başka Bir Erkeğe Ait Spermin Kullanılması
283
c. Embriyo Bağışı
283
aa. Kavram
283
bb. Soybağı
284
aaa. Dondurulmuş Embriyolarda Soybağı
284
bbb. Üçüncü Kişilere Ait Embriyolarda Soybağı
287
IV– YAPAY DÖLLENMEDE ÇOCUĞUN SOYBAĞINI BİLME HAKKI
287
V– YAPAY DÖLLENME VE HEKİMİN SORUMLULUĞU
288
VI– BOŞANMA HUKUKU BAKIMINDAN YAPAY DÖLLENME
292
VII– MİRAS HUKUKU BAKIMINDAN YAPAY DÖLLENME
292
YEDİNCİ BÖLÜM SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA YARGILAMAYA EGEMEN OLAN İLKELER
§ 12. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA TASARRUF İLKESİ (HMK m. 24)
295
I. GENEL OLARAK
295
II. TANIMI
295
III. GÖRÜNÜMÜ
296
A– KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I)
296
1– İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir
297
2– İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir
297
B– DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)
297
C– HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II)
297
D– DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER
298
1– Dava Sebebini Belirler
298
2– Dayanılacak Vakıaları Belirler
298
E– DAVASINDAN FERAGAT EDEBİLİR (HMK m. 307, 309 f. II)
298
F– DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA
298
IV. İSTİSNALARI
299
A– YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR
299
B– SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR
299
§ 13. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA ADİL YARGILANMA İLKESİ (AİHS m. 6, TCA m. 36 f. I)
301
I. GENEL OLARAK
301
II. KAPSAMI
301
A– ADİL SİLAHLARLA YARGILANMA
302
B– ADİL AÇIKLIKTA YARGILANMA
302
C– ADİL SÜREDE YARGILANMA (AİHS m. 6, TCA m. 141 f. III, HMK m. 30)
303
D– ADİL MAHKEMEDE YARGILANMA
303
§ 14. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI (HMK m. 27)
305
I. GENEL OLARAK
305
II. OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI (HMK m. 27 f. II/a)
307
A– DAVAYI BİLME HAKKI
307
B– DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI
308
1– Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 139)
308
2– Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 147 f. I)
310
3– Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi (HMK m. 147 f. I, 186 f. I)
311
C– DELİLLERİ BİLME HAKKI
314
D– GEREKÇEYİ BİLME HAKKI
315
E– İŞLEMLERİ BİLME HAKKI
316
1– Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı
316
2– Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı
317
III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b)
317
A– AÇIKLAMA HAKKI
317
1– Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış
319
a. Adap Dışı Açıklama Yapılamaz
319
b. Konu Dışı Açıklama Yapılamaz
319
2– Hâkimin Göstereceği Davranış
319
a. Şefkatle Dinlemelidir
319
b. Sabırla Dinlemelidir
320
c. Anlayışla Dinlemelidir
320
B– İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b)
320
IV. DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME HAKKI (HMK m. 27 f. II/c)
321
A– GENEL OLARAK
321
B– AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI
321
C– KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI
322
1– Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır
322
2– Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır
323
3– Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar İle Bağdaşmalıdır
323
§ 15. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DÜRÜST DAVRANMA VE DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29)
325
I. GENEL OLARAK
325
II. DÜRÜST DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29 f. I)
325
III. DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29 f. II) 325
A– YÜKÜMLÜ OLANLAR
325
1– Davanın Tarafları
326
2– Tarafları Kanuni Temsilcileri
326
3– Tarafların Vekilleri
326
B– YÜKÜMLÜLÜĞÜN KONUSU
327
1– Sözlü Açıklamalar
327
2– Yazılı Açıklamalar
327
§ 16. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ
329
I. GENEL OLARAK
329
II. AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ
330
A– MADDİ AYDINLATMA
330
B– HUKUKİ AYDINLATMA
330
III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU
331
A– BELİRSİZ HUSUSLAR
331
B– ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR
331
IV. AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ
331
A– AÇIKLAMA YAPTIRMA
331
B– SORU SORMA
332
C– DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME
332
D– TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME
332
V. AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI
332
A– SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ
332
B– SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ
333
C– SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ
333
§ 17. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA USUL EKONOMİSİ İLKESİ (HMK m. 30)
335
I. GENEL OLARAK
335
II. UNSURLARI
335
A– BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE YARGILAMA) (HMK m. 30)
335
B– ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I)
336
C– UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I)
337
III. YANSIMASI
337
A– DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167)
337
B– DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ
339
C– ÖN SORUN İNCELEMESİ
339
D– USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI
339
IV. DEĞERLENDİRİLMESİ
340
§ 18. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ (HMK m. 33)
341
I. GENEL OLARAK
341
II. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR
342
A– DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK m. 119 f. I/g)
343
B– CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK M. 129 F. I/F)
344
III. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141)
344
IV. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP HÂKİMİ ETKİLEMEZ
345
A– YANLIŞ GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
345
B– EKSİK GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
346
C– BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
346
D– HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ
346
V. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HUKUKİ NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR
346
VI. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HANGİSİNİN SABİT OLDUĞUNU HÂKİM BELİRLER
347
VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN HUKUK NORMUNU HÂKİM UYGULAR
347
A– TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR
348
B– YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR (5718 SK m. 2)
349
§ 19. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA KENDİLİĞİNDEN ARAŞTIRMA İLKESİ (TMK m. 284 f.I, b.1)
353
I. GENEL OLARAK
353
II. UYGULAMA ŞEKLİ
354
A– İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI İLE BAĞLI KURALLARI UYGULANMAZ (HMK m. 141)
354
B– İSTİCVAP HÜKÜMLERİ UYGULANMAZ (HMK m. 169–175)
356
C– HÂKİM GEREKEN HER TÜRLÜ DELİLE KENDİLİĞİNDEN BAŞVURABİLİR
357
D– TARAFLARCA İLERİ SÜRÜLMEYEN MADDİ VAKIALAR ARAŞTIRILABİLİR
357
E– HÂKİM TARAFLARCA İLERİ SÜRÜLEN MADDİ VAKIALARLA BAĞLI DEĞİLDİR
357
F– İKRAR HÂKİMİ BAĞLAMAZ (HMK m. 188)
357
G– İKİNCİ TANIK LİSTESİ VERME YASAĞI UYGULANMAZ (HMK m. 240 f. II)
358
H– YEMİN TEKLİF EDİLEMEZ (HMK m. 225–239)
359
I– DELİL SÖZLEŞMESİ HÂKİMİ BAĞLAMAZ (HMK m. 193 f. I)
360
İ– YARGILAMA GİDERLERİ DEVLET HAZİNESİNDEN KARŞILANIR (HMK m. 325)
360
J– KABUL GEÇERLİ DEĞİLDİR (HMK m. 308–312)
360
K– SULH GEÇERLİ DEĞİLDİR (HMK m. 313–315)
362
§ 20. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA SEVK VE İDARE İLKESİ (HMK m. 32)
363
I. GENEL OLARAK
363
II. HÂKİMİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 32 f. I)
363
A– YARGILAMANIN SEVK VE İDARESİ
363
1– Şekli Sevk ve İdare
364
2– Maddi Sevk ve İdare
364
B– YARGILAMA DÜZENİNİN BOZULMAMASI İÇİN TEDBİR ALMA
364
III. DİLEKÇENİN YENİDEN DÜZENLENMESİ (HMK m. 32 f. II)
365
A– YENİDEN DÜZENLENMESİ GEREKEN DİLEKÇELER
365
1– Okunamayan Dilekçe
365
2– Uygunsuz Olan Dilekçe
366
3– İlgisiz Olan Dilekçe
368
B– YENİDEN DÜZENLENME USULÜ
368
1– Uygun Bir Süre Verilir
368
a. Yeni Dilekçe Verilmesinin Sonuçları
369
b. Yeni Dilekçe Verilmemesinin Sonuçları
369
2– İlk Dilekçe Dosyada Kalır
369
IV. YAZILI OLMAYAN SEVK VE İDARE GELENEKLERİ
369
§ 21. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DOĞRUDANLIK İLKESİ (HMK m. 197)
371
I. GENEL OLARAK
371
II. DELİLLERİN TOPLANMASINDA DOĞRUDANLIK (HMK m. 197)
371
A– MAHKEME HUZURUNDA TOPLAMA
372
B– İSTİNABE YOLUYLA TOPLAMA
372
II. KARAR VERİLMESİNDE DOĞRUDANLIK
373
A– KURAL: AYNI HÂKİM İÇİN DOĞRUDANLIK
373
B– İSTİSNA: FARKLI HÂKİM KARAR VEREBİLİR
373
§ 22. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLKESİ (HMK m. 198)
375
I. GENEL OLARAK
375
II. DELİLLER GEREKÇELİ OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİDİR
376
§ 23. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA ALENİYET İLKESİ (AİHS m. 6/1, TCA m. 141 f. I, HMK m. 28)
377
I. GENEL OLARAK
377
II. DURUŞMALARIN ALENİYETİ
378
A– DURUŞMALAR HERKESE AÇIKTIR (TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. I)
378
1– Duruşmalar İlgili Olanlara Açıktır
378
2– Duruşmalar İlgili Olmayanlara Açıktır
379
B– KOŞULLARI VARSA GİZLİ OLARAK YAPILABİLİR (TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. II)
380
1– Gizliliğin Kapsamı
381
a. Duruşmaların Bir Kısmının Gizli Olarak Yapılması
381
b. Duruşmaların Tamamının Gizli Olarak Yapılması
381
2– Gizliliğin Koşulları
381
a. Genel Ahlâkın Kesin Olarak Gerekli Kıldığı Hâller
384
b. Kamu Güvenliğinin Kesin Olarak Gerekli Kıldığı Hâller
384
3– Gizliliğin İstenilmesi
384
a. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine (HMK m. 28 f. II)
384
b. Kendiliğinden (HMK m. 28 f. II)
385
4– Gizliliğin Karara Bağlanması
385
a. Ön Sorunlar Hakkındaki Hükümler Uygulanır
385
b. Gerekçe, Esas Hakkındaki Kararı İle Birlikte Açıklanır
385
5– Gizliliğin Sonuçları
386
a. İlgililer Dışındakiler Salondan Çıkartılır
386
b. Hazır Bulunanlar Uyarılır (HMK m. 28 f. IV)
386
c. Hazır Bulunanlara Ceza İhtarı Yapılır (HMK m. 28 f. IV)
386
d. Ceza İhtarı Tutanağa Geçirilir (HMK m. 28 f. IV)
387
e. Yalnız Başına Kanun Yoluna Başvurulamaz.
387
f. Kararın Gizli Verilmesini Gerektirmez.
387
III. KARARLARIN BİLDİRİLMESİNİN ALENİYETİ (HMK m. 28 f. I)
387
IV. İŞLEMLERİN ALENİYETİ
388
A– DOSYANIN İNCELENMESİ (HMK m. 161)
388
B– TUTANAK ÖRNEĞİ VERİLMESİ (HMK m. 158)
388
SEKİZİNCİ BÖLÜM SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA UYGULANAMAYACAK İLKELER
§ 24. TARAFLARCA GETİRİLME/ HAZIRLAMA İLKESİ (HMK m. 25)
389
I. GENEL OLARAK
389
II. DAVA MALZEMESİ KAVRAMI
390
III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ
390
A– TARAFLARCA GETİRİLİR
390
B– MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR
391
1– Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I)
392
2– Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II)
392
3– Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I)
392
IV. İSTİSNA: KENDİLİĞİNDEN (RE’SEN) ARAŞTIRMA İLKESİ (HMK m. 25 f I)
393
V. SOYBAĞININ REDDİ DAVASI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
393
§ 25. TEKSİF İLKESİ
395
I. GENEL OLARAK
395
II. KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA MALZEMESİ İLERİ SÜRÜLEBİLİR
395
A– DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I)
396
1– Kural Olarak
396
2– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse
397
B– DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I)
397
1– Kural Olarak
397
2– Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse
397
3– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse
397
III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI
397
A– ISLAH (HMK m. 141 f. II)
398
B– KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ (HMK m. 141 f. II)
398
C– ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95–101)
398
D– YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI TAŞIMAMAK (HMK m. 145)
398
E– SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ TARAFIN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMASI (HMK m. 145)
399
IV. SOYBAĞININ REDDİ DAVASI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
399
§ 26. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26)
401
I. GENEL OLARAK
401
II. İLKENİN UYGULANMASI
401
A– TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR VEREMEZ
402
B– TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE KARAR VEREMEZ
402
C– TALEP SONUCUNDAN AZINA DURUMA GÖRE KARAR VEREBİLİR
402
III. SOYBAĞININ REDDİ DAVASI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
402
§ 27. KENDİLİĞİNDEN HAREKETE GEÇME İLKESİ (HMK m. 25)
403
I. GENEL OLARAK
403
II. SOYBAĞININ REDDİ DAVASI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
404
DOKUZUNCU BÖLÜM SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA USUL HÜKÜMLERİ
§ 28. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA YARGILAMA USULÜ (TMK m. 284)
405
I. GENEL OLARAK
405
II. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA YARGILAMA USULÜ
408
A– KANITLAR SERBESTÇE TAKDİR EDİLİR (TMK m. 284 b. 1)
408
B– ARAŞTIRMA VE İNCELEMELERE RIZA GÖSTERİLİR (TMK m. 284 b. 2)
409
C– UYULMAMASI HÂLİNDE İNCELEME ZOR KULLANILARAK YAPILIR (HMK m. 292)
409
1– HMK Öncesi Uygulama
409
2– HMK Sonrası Uygulama
410
D– ADLİ TATİLDE GÖRÜLEBİLİR
416
E– UZLAŞMAYA KONU OLAMAZ (Av. K. m. 35/A)
417
F– ARABULULUCULUĞA ELVERİŞLİ DEĞİLDİR (6325 SK m. 1, f. II)
417
G– SOYBAĞININ REDDİ DAVALARI BİRLEŞTİRİLMELİDİR
418
§ 29. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA GÖREVLİ MAHKEME (4787 SK m. 4, b. 1)
419
I. GÖREV KURALLARININ NİTELİĞİ
419
A– KAMU DÜZENİNDENDİR (HMK m. 1, c. 2)
420
B– DAVA ŞARTLARINDANDIR (HMK m. 114/c)
420
C– KENDİLİĞİNDEN ARAŞTIRILIR (HMK m. 115 f. I)
420
D– HER ZAMAN İLERİ SÜRÜLEBİLİR (HMK m. 115 f. I)
421
E– TARAFLAR İTİRAZDA BULUNABİLİR
421
F– USULÎ KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ
421
G– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA İLERİ SÜRÜLEMEZ
421
II. GÖREVİN BELİRLENMESİ (HMK m. 1, c. 1)
422
A– GÖREVLİ MAHKEME 4787 SAYILI KANUNLA BELİRLENMİŞTİR
422
B– GÖREV SÖZLEŞMESİ YAPILAMAZ
427
§ 30. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA YETKİLİ MAHKEME (TMK m. 283)
429
I. YETKİ KURALININ NİTELİĞİ
429
A– DİĞER KANUNLARDA YER ALAN YETKİYE İLİŞKİN HÜKÜMLER SAKLI TUTULMUŞTUR (HMK m. 5)
429
B– İLK İTİRAZ NİTELİĞİNDEDİR (HMK m. 116 f. I/a)
430
C– KESİN YETKİ KURALI ÖNGÖRÜLMEMİŞTİR (TMK m. 168)
430
D– KENDİLİĞİNDEN YETKİSİZLİK KARARI VERİLEMEZ (HMK m. 19 f. II, IV)
431
E– DAVA TARİHİNDEKİ YERLEŞİM YERİ MAHKEMESİNE GÖRE BELİRLENİR
432
F– DAVADAN SONRA YERLEŞİM YERİNİN DEĞİŞMESİ ETKİLİ DEĞİLDİR
433
II. YETKİLİ MAHKEMELER (TMK m. 283)
433
§ 31. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVACILAR
435
I. GENEL OLARAK
435
II. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINI AÇABİLENLER
436
A– KOCANIN DAVA HAKKI
436
1– Koca Tarafından Bizzat Açılmalıdır
436
2– Koca Sınırlı Ehliyetsiz İse
436
3– Koca Tam Ehliyetsiz İse
437
4– Koca Ölmüş İse
438
a. Koca Soybağının Reddi Davası Açılmadan Önce Ölmüş İse
438
b. Koca Soybağının Reddi Davası Açılmadan Sonra Ölmüş İse
438
B– ÇOCUĞUN DAVA HAKKI
438
C– ANANIN DAVA HAKKI
441
D– DİĞER İLGİLİLERİN AÇTIĞI SOYBAĞININ REDDİ DAVASI
444
1– Kocanın Altsoyu ile Ana ve Babasının Dava Hakkı
446
a. Kocanın Altsoyu ile Ana ve Babasına İlişkin Özellikler
449
aa. Mirasçılık Çıkarlarının Zedelenmesi Zorunlu Değildir
449
bb. Kişiye Sıkı Biçimde Bağlı Bir Hak Değildir
450
cc. Dava Açma Hakkı Bağımsızdır
450
dd. İspat Yükü
450
b. Kocaya İlişkin Koşullar
451
aa. Ölmüş Olmalıdır
451
bb. Gaipliğine Karar Verilmiş Olmalıdır
451
cc. Sürekli Olarak Ayırt Etme Gücünü Kaybetmiş Olmalıdır
452
dd. Ret Hakkı Düşmemiş Olmalıdır
453
aaa. Ret Süresi Dolmamış Olmalıdır
453
bbb. Çocuk Benimsenmemiş Olmalıdır
454
ccc. Kocanın Davası Reddedilmiş Olmamalıdır
455
2– Baba Olduğunu İddia Eden Kişinin Dava Hakkı
455
3– Soybağının Reddi Davası Açma Hakkı Bulunmayanlar
463
a. Cumhuriyet Savcısının Dava Hakkı Kaldırılmıştır
463
b. Emekli Sandığının Dava Hakkı Bulunmamaktadır
464
c. Kardeşlerin Dava Hakkı Bulunmamaktadır
464
§ 32. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVALILAR
467
I. GENEL OLARAK
467
II. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVALILAR
468
A– ANA VE ÇOCUK
468
1– Ana Ölmüşse Mirasçılarına Karşı Açılır
469
2– Sadece Anaya Karşı Dava Açılamaz
471
3– Ana ve Çocuğu Aynı Vekil Temsil Edemez
472
4– Çocuğa Kayyım Atanmalıdır
473
a. Kayyıma Husumet Yöneltilmelidir
473
b. Kayyım Görevli Makam Tarafından Atanmış Olmalıdır
477
c. Kayyım Soybağının Reddi Davası İçin Atanmış Olmalıdır
478
d. Kayyımın Çocuk İle Menfaat Çatışmasının Bulunmaması Gerekir
479
e. Kayyım Olarak Ana Atanamaz
479
f. Kayyım Ergin Olanı Temsil Edemez
480
g. Kayyım Atanması Yükümlülüğü Mahkemeye Aittir
481
h. Kayyım Atanana Kadar Yargılama Bekletilmelidir
481
5– Çocuk Ölmüşse Mirasçılarına Karşı Açılır
482
6– Çocuk Ölü Doğmuşsa Dava Açılamaz
482
7– Çocuk ve Anayı Aynı Vekil Temsil Edemez
482
8– Sadece Çocuğa Karşı Dava Açılamaz
483
9– Ana ile Çocuk Arasında Zorunlu Dava Arkadaşlığı Vardır
483
10– Çocuk Erginliğini İdrak Etmişse Tebligat Kendisine Yapılır
484
B– ANA VE KOCA
484
C– KOCA VE ÇOCUK
485
D– ANA, KOCA VE ÇOCUK
486
E– TARAF OLMAYANLAR
486
1– Hazine Taraf Değildir
486
2– Cumhuriyet Savcısı Taraf Değildir
488
3– Nüfus Müdürlülüğü Taraf Değildir
488
4– Genetik Baba Taraf Değildir
489
§ 33. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
491
I– KOCANIN DAVA AÇMA SÜRESİ
491
A– ŞARTLARI
498
1– Çocuk Sağ Olarak Doğmuş Olmalıdır
498
2– Koca Gerçeği Öğrenmiş Olmalıdır
498
a. Doğumu ve Baba Olmadığını Öğrenmelidir
498
b. Başka Bir Erkek İle Cinsel İlişkide Bulunduğunu Öğrenmelidir
499
3– Öğrenme Tarihinden Başlayarak Bir Yıl İçinde Dava Açılmalıdır
500
4– Ret Hakkı Düşmemiş Olmalıdır
513
a. Ret Süresi Dolmamış Olmalıdır
513
b. Çocuk Benimsenmemiş Olmalıdır
514
c. Kocanın Davası Reddedilmiş Olmamalıdır
515
B– SÜRENİN UZAMASI
515
1– Gecikmenin Haklı Sebebe Dayanması
515
a. Süren Davanın Sonucu Beklenmemelidir
519
b. Basit Şüphe Yeterli Değildir
520
c. Bilimsel Kesinlik Aranmamalıdır
522
d. İrade Sakatlanması Yeterlidir
522
e. Davacıya Delil Bildirme Olanağı Verilmiş Olmalıdır
523
2– Usul Eksikliği Sebebiyle Ret Kararı Bulunması
524
3– Çocuğun Evlilik İçi Çocuk Olarak Nüfusa Sonradan Tescil Edilmesi
525
II– ÇOCUĞUN DAVA AÇMA SÜRESİ
527
A– ERGİN ÇOCUĞUN DAVA AÇMA SÜRESİ
528
B– ERGİN OLMAYAN ÇOCUĞUN DAVA AÇMA SÜRESİ
529
III– ANANIN DAVA AÇMA SÜRESİ
532
IV– DİĞER İLGİLİLERİN DAVA AÇMA SÜRESİ
533
A– KOCANIN ALTSOYU İLE ANA VE BABASININ DAVA SÜRESİ
533
B– GENETİK BABANIN DAVA SÜRESİ
537
V– DAVA AÇMA SÜRESİNİN HAKLI SEBEPLE UZAMASI (TMK m. 289 f. III)
541
§ 34. SOYBAĞININ REDDİ DAVASININ AÇILMASI
545
I. DAVANIN AÇILMA ZAMANI (HMK m. 118)
546
A– DİLEKÇENİN KAYDEDİLDİĞİ TARİHTE AÇILMIŞ SAYILIR
546
B– DAVA DİLEKÇESİNE ÖRNEK EKLENİR
548
II. DAVA AÇILIRKEN HARÇ VE GİDER AVANSININ YATIRILMASI (HMK m. 120)
548
A– YARGILAMA HARÇLARININ YATIRILMASI
548
1– Bağımsız Talep İle İlgili Harç Tamamlatılmalıdır.
548
3– Adli Yardım Konusunda Bir Karar Verilinceye Kadar Harç Alınmaz.
549
5– Duraksama Varsa Açıklama İstenmelidir (HMK m. 31)
549
6– Harç Tamamlattırılmadan Müteakip İşlemler Yapılmaz
549
B– GİDER AVANSININ YATIRILMASI (HMK m. 114/g,120)
549
1– Niteliği (HMK m. 114 f. 1/g)
550
2– Kapsamı (Tarife m. 3)
551
3– Belirlenmesi (HMK m. 120 f. I, Yönetmelik m. 205/1)
551
4– Ödenmesi (HMK m. 120 f. I, Yönetmelik m. 205/1)
551
a. Genel Olarak (HMK m. 120 f. I–II)
551
b. Gelir Avansına İlişkin Hükümler Saklıdır (HMK m. 120, f. III)
552
5– Yeterli Olmadığının Anlaşılması (HMK m. 120 f. II)
553
a. İki Haftalık Kesin Süre Verilir
554
b. Yatırılmaması veya Tamamlanmaması Halinde Dava Usulden Reddedilir
554
C– GİDER AVANSINDA ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA (Tarife m. 6)
555
D– GİDER AVANSININ İADESİ (HMK m. 333, Tarife m. 5, Yönetmelik m. 207)
555
III. DAVA DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN BELGELERİN VERİLMESİ (HMK m. 121)
556
A– DAVACININ ELİNDE BULUNAN BELGELER VERİLİR
556
1– Asılları Verilir
556
2– Örnekleri Verilir
556
a. Harç ve Vergiye Tabi Değildir
556
b. Sadece Örnekler Verilebilir
556
B– BAŞKA YERLERDEN GETİRTİLECEK BELGE VE DOSYALAR İÇİN AÇIKLAMA YAPILIR
557
IV. DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞ EDİLMESİ (HMK m. 122)
557
A– MAHKEME TARAFINDAN TEBLİĞ EDİLİR
557
B– DAVALIYA TEBLİĞ EDİLİR
557
C– CEVAP SÜRESİ GÖSTERİLİR
559
V. DAVALARIN YIĞILMASI/OBJEKTİF DAVA BİRLEŞMESİ ŞEKLİNDE AÇILABİLİR (HMK m. 110)
559
A– KOŞULLARI
560
1– Davacının Aynı Davalıya Karşı İleri Sürebileceği Birden Fazla Talep Olmalıdır
560
2– Taleplerin Tümü Aynı Yargı Çeşidi İçinde Yer Almalıdır
560
3– Talepler Arasında Bir Aslîlik–Ferîlik İlişkisi Kurulmamış Olmalıdır
561
4– Taleplerin Tümü Bakımından Ortak Yetkili Mahkeme Bulunmalıdır
561
B– İNCELENMESİ
561
1– Her Dava Hakkında Ayrı Olarak Karar Verilir
561
2– Yığılma Konusu Olamayan Dava Ayrılır
561
3– Vekâlet Ücreti Ayrı Olarak Takdir Edilir
563
4– Konusuz Kalan Dava Diğerlerini Etkilemez
563
5– Gerek Görülürse Davaların Ayrılmasına Karar Verilir (HMK m. 167)
563
6– İstinaf ve Temyiz Sınırı Ayrı Olarak Belirlenir
564
VI. DAVANIN TERDİTLİ AÇILMASI (HMK m. 111)
564
A– TALEP BİRDEN FAZLA OLMALIDIR
564
B– TALEPLER ARASINDA ASLİLİK–FERÎLİK İLİŞKİSİ KURULMALIDIR
564
C– TALEPLER AYNI DAVA DİLEKÇESİNDE İLERİ SÜRÜLMELİDİR
564
D– TALEPLER ARASINDA BAĞLANTI BULUNMALIDIR
564
E– ASLİ TALEBİNİN ESASTAN REDDİNE KARAR VERİLMEDEN FER’Î TALEP İNCELENEMEZ
565
§ 35. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVA ŞARTLARI
567
I. GENEL OLARAK
567
II. DAVA ŞARTLARI
567
A– TÜRK MAHKEMELERİNİN YARGI HAKKININ BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/a)
567
1– Yer Bakımından Yargı Hakkının Bulunması
567
2– Kişi Bakımından Yargı Hakkının Bulunması
567
B– YARGI YOLUNUN CAİZ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/b)
568
C– MAHKEMENİN GÖREVLİ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/c)
568
D– MAHKEMENİN YETKİLİ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/ç)
569
E– TARAFLARIN, TARAF VE DAVA EHLİYETİNE SAHİP OLMALARI (HMK m. 114 f. 1/d)
569
1– Tarafların, Taraf Ehliyetine Sahip Olmaları
569
2– Tarafların, Dava Ehliyetine Sahip Olmaları
571
a. Davacının Dava Ehliyetine Sahip Olması
572
b. Davalının Dava Ehliyetine Sahip Olması
573
F– TEMSİLCİNİN GEREKLİ NİTELİĞE SAHİP BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/d)
574
G– DAVA TAKİP YETKİSİNE SAHİP OLUNMASI (HMK m. 114 f. 1/e)
574
H– VEKİLİN DAVAYA VEKÂLET EHLİYETİNE SAHİP OLMASI (HMK m. 114 f. 1/f)
574
I– USULÜNE UYGUN DÜZENLENMİŞ BİR VEKÂLETNAMESİNİN BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/f)
575
İ– DAVACININ YATIRMASI GEREKEN GİDER AVANSININ YATIRILMIŞ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/g, 120)
575
J– TEMİNAT GÖSTERİLMESİNE İLİŞKİN KARARIN GEREĞİNİN YERİNE GETİRİLMESİ (HMK m. 114 f. 1/ğ)
575
K– AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN AÇILMIŞ VE HÂLEN GÖRÜLMEKTE (DERDESTLİK) OLMAMASI (HMK m. 114 f. 1/ı)
576
1– Hâlen Görülmekte Olan Bir Davanın Olması Gerekir/Görülen Dava Koşulu
576
2– Tarafların/Konularının/Dava Sebeplerinin Aynı Olması Gerekir/Aynılık Koşulu
577
a. Davanın Tarafları Aynı Olmalıdır
577
b. Davanın Konusu Aynı Olmalıdır
578
c. Dava Sebepleri Aynı Olmalıdır
578
L– AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN KESİN HÜKME BAĞLANMAMIŞ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/i)
578
§ 36. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA İRADİ TEMSİL/VEKÂLET (HMK m. 71–83)
581
I. GENEL OLARAK
581
II. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA İRADİ TEMSİL/VEKÂLET
582
A– DAVA TAYİN EDİLEN VEKİL ARACILIĞIYLA AÇILABİLİR
582
1– Dava Ehliyeti Bulunan Herkes Vekil Atayabilir (HMK m. 71)
583
2– Birden Fazla Vekil Görevlendirilebilir (HMK m. 75)
583
3– Borçlar Kanununun Temsile İlişkin Hükümleri Uygulanır (HMK m. 72)
583
4– Vekâletnamenin Aslı veya Örneğinin Dava Dosyasına İbraz Edilmesi Zorunludur (HMK m. 76 f. I, 77 f. I)
583
a. Noter Tarafından Onaylanan veya Düzenlenen Vekâletname Bulunmalıdır (Not. K. 84, 90–93)
585
b. Vekâletname İbraz Edilmelidir
586
aa. Genel Vekâletname
587
bb. Özel Vekâletname
587
c. Aslına Uygun Örneği Avukat Tarafından Onaylanmış Olmalıdır
587
d. Özel Vekâletnameyle Soybağının Reddi Davası Açılabilir (HMK m. 74)
587
e. Adli Yardımla Görevlendirilen Vekâletname Vermelidir
589
f. Vekâletnamelere, Baro Pulu Yapıştırılmalıdır
591
g. Vekâletname Usulüne Uygun Düzenlenmelidir
592
aa. İlgilinin İşitme, Konuşma veya Görme Engelli Olması (Noterler Kanunu m. 73)
592
bb. İlgilinin Okur Yazar Olmaması (Noterler Kanunu m. 87)
593
cc. İlgilinin İmza Bilmemesi (Noterler Kanunu m. 75)
593
dd. Yetki Belgesine Dayanma
595
h. Vekil Türkiye Barolarından Birine Kayıtlı Olmalıdır
595
B– DAVADA KENDİSİNİ VEKİL ARACILIĞIYLA TEMSİL ETTİRMESİ KARARI VERİLEBİLİR/TAKDİRİ AVUKATLA TEMSİL ZORUNLULUĞU
596
1– Davasını Bizzat Takip Edebilecek Ehliyette Olmaması Sebebiyle (HMK m. 80)
596
a. Uygun Bir Süre Tanınmalıdır
597
2– Davasını Kendisi Takip Eden Kimsenin Duruşmada Uygun Olmayan Tutum ve Davranışta Bulunması Sebebiyle (HMK m. 79 f. II)
597
a. Hâkim Kendisini Uyarmış Olmalıdır
597
b. Uyarıya Uyulmamış Olmalıdır
598
c. Temsile Gerek Görülmelidir
598
aa. Uygun Bir Süre Tanınmalıdır
598
§ 37. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINA MÜDAHALE (HMK m. 65–69)
599
I. ASLİ MÜDAHALE (HMK m. 65)
599
A– ÜÇÜNCÜ KİŞİ AYNI MAHKEMEDE DAVA AÇABİLİR
599
B– MÜDAHALE TALEBİNDE BULUNANIN HUKUKİ YARARI BULUNMALIDIR
600
C– HÜKÜM VERİLİNCEYE KADAR DAVA AÇILABİLİR
600
D– HARCI YATIRILARAK DAVA AÇILABİLİR
600
E– ASIL YARGILAMA BİRLİKTE YÜRÜTÜLÜR VE KARARA BAĞLANIR
600
II. FER’Î MÜDAHALE (HMK m. 66–69)
601
A– FER’Î MÜDAHİLİN STATÜSÜ (HMK m. 66)
601
1– Davayı Kazanmasında Hukuki Yararı Bulunan Taraf Yanında Yer Alabilir
601
2– Yardımcı Olmak Amacıyla Taraf Yanında Yer Alabilir
601
3– Tahkikat Sona Erinceye Kadar Taraf Yanında Yer Alabilir
601
4– Davanın Tarafı Değildir
601
B– FER’Î MÜDAHALE TALEBİ VE İNCELENMESİ (HMK m. 67)
602
1– Fer’î Müdahale Talebinin Yapılışı
602
2– Fer’î Müdahale Talebinin İncelenmesi
603
C– FER’Î MÜDAHİLİN YETKİSİ (HMK m. 68)
603
1– Davayı Ancak Bulunduğu Noktadan İtibaren Takip Edebilir
603
2– Katıldığı Tarafın Yararına Olan İddia veya Savunma Vasıtalarını İleri Sürebilir
604
3– Katıldığı Tarafın İşlem ve Açıklamalarına Aykırı Olmayan Her Türlü Usul İşlemlerini Yapabilir
604
4– Mahkeme, Katıldığı Noktadan İtibaren Taraflara Bildirilen İşlemleri Müdahile De Tebliğ Eder
604
D– FER’Î MÜDAHALENİN ETKİSİ (HMK m. 69)
604
1– Hüküm Taraflar Hakkında Verilir
604
2– Tarafla Rücu İlişkisinde, Asıl Davadaki Uyuşmazlık Hakkında Yanlış Karar Verildiği İddiası Dinlenilmez
605
III. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA MÜDAHALE
605
§ 38. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA YARGILAMA GİDERLERİ (HMK m. 323–333)
611
I. GENEL OLARAK
611
II. YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ
611
A– MAHKEMECE RESEN HÜKMEDİLİR (HMK m. 332 f. I)
612
B– HÜKÜM ALTINDA GÖSTERİLİR (HMK m. 332 f. II)
613
1– Tutarı
613
2– Hangi Tarafa Yükletildiği
613
3– Hangi Oranda Yükletildiği
613
4– Dökümü
613
5– Hükümden Sonraki Yargılama Giderlerinin Ödenme Şekli
614
C– ESASTAN SONUÇLANMAYAN DAVADA HÜKMEDİLMESİ (HMK m. 331)
614
1– Davanın Konusuz Kalması (HMK m. 331 f. I)
614
2– Görevsizlik ve Yetkisizlik Verilmesi (HMK m. 331 f. II)
615
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse
615
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmemişse
616
3– Davanın Açılmamış Sayılması (HMK m. 331 f. III)
616
D– KESİNLEŞEN GİDERLER DİKKATE ALINMALIDIR
617
III. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK
617
A– ALEYHİNE HÜKÜM VERİLEN TARAFTAN ALINMASINA KARAR VERİLİR (HMK m. 326)
617
B– DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK VARSA (HMK m. 327)
620
C– İSTEMEDİĞİNİ AÇIKLAYANIN GİDERİ ÜZERİNDE BIRAKILIR
620
D– TARAF SIFATI OLMAYANIN KARAR BAŞLIĞINDA GÖSTERİLMESİ SORUMLULUĞU GEREKTİRMEZ
621
E– DAVALILAR ARASINDA MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI OLMAKLA MÜTESELSİLEN SORUMLUDURLAR
622
§ 39. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVANIN KONUSUZ KALMASI
625
I. DAVANIN KONUSUZ KALMASI SEBEPLERİ
625
A– ÇOCUĞUN ÖLÜMÜ DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 28 f. I)
625
B– ÇOCUK İÇİN GERÇEKLEŞEN ÖLÜM KARİNESİ DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 31, 44 f. I)
625
C– TANIMA–TENFİZ KARARI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR
626
D– AF KANUNLARINA GÖRE SOYBAĞININ KURULMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR
626
II. DAVANIN KONUSUZ KALMASINDA UYGULANACAK USUL HÜKÜMLERİ
630
A– DAVANIN KONUSU KALMADIĞI AÇIKLANARAK DAVAYA SON VERİLİR
630
B– YARGILAMA GİDERİ ALEYHİNE KARAR VERİLEBİLECEK OLANA YÜKLENİR (HMK m. 331 f. I)
631
§ 40. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA ADLİ YARDIM (HMK m. 334–340)
633
I. GENEL OLARAK
633
II. ADLİ YARDIM KOŞULLARI
633
A– GEÇİMDE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZOR DURUMA DÜŞECEK OLMAK (HMK m. 334 f. I)
634
B– TALEPLERİNİN AÇIKÇA DAYANAKTAN YOKSUN OLMAMASI (HMK m. 334 f. I)
636
C– YABANCILARIN İÇİN KARŞILIKLILIK ŞARTI BULUNMAK (HMK m. 334 f. II)
637
D– ADLİ YARDIM TALEBİNDE BULUNMAK
637
1– Talepte Bulunabilecekler
638
2– Görevli ve Yetkili Mahkeme (HMK m. 336 f. I)
638
a. İlk Derece Mahkemesinde Başvuru (HMK m. 336 f. I)
638
b. Kanun Yollarına Başvuru Sırasında Talep (HMK m. 336 f. III)
638
aa. İstinaf Yoluna Başvuru Sırasında Talep (HMK m. 336 f. III)
638
bb. Temyiz Yoluna Başvuru Sırasında Talep (HMK m. 336 f. III)
639
3– Eklenecek Belgeler (HMK m. 336 f. II)
640
a. İddiasının Özeti
640
b. İddiasını Dayandıracağı Deliller
640
c. Mali Durum Belgeleri
640
4– Süresi (HMK m. 336 f. III)
641
5– Her Türlü Harç ve Vergiden Muafiyet (HMK m. 336 f. IV)
642
III. ADLİ YARDIMIN KAPSAMI
642
A– SAĞLADIĞI HUSUSLAR (HMK m. 335 f. I)
642
B– BÖLÜMSEL YARARLANMA KARARI VERİLEBİLİR (HMK m. 335 f. II)
642
C– HÜKMÜN KESİNLEŞMESİNE KADAR DEVAM EDER (HMK m. 335 f. III)
643
D– ÖNCE YAPILAN YARGILAMA GİDERLERİNİ KAPSAMAZ (HMK m. 337 f. III)
643
IV. ADLİ YARDIM TALEBİNİN İNCELENMESİ
643
A– DURUŞMA YAPMAKSIZIN KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 337 f. I)
644
B– KARARLARA KARŞI İTİRAZ (HMK m. 337 f. II)
644
C– RET HALİNDE TEKRAR TALEPTE BULUNULABİLİR (HMK m. 337 f. II)
645
V. ADLİ YARDIM KARARININ SONUÇLARI
645
A– ADLİ YARDIM KARARININ KALDIRILMASI (HMK m. 338)
645
1– Kasten veya Ağır Kusuru Sonucu Yanlış Bilgi Verdiği Ortaya Çıkarsa
645
2– Mali Durumunun Yeteri Derecede İyileştiği Anlaşılırsa
645
B– ADLİ YARDIMLA ERTELENEN YARGILAMA GİDERLERİNİN TAHSİLİ (HMK m. 339)
646
C– ADLİ YARDIM KARARIYLA ATANAN AVUKATIN ÜCRETİNİN ÖDENMESİ (HMK m. 340)
647
§ 41. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA ÖN SORUN VE BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 163– 165)
649
I. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA ÖN SORUN (HMK m. 163– 164)
649
A– ÖN SORUNUN İLERİ SÜRÜLMESİ (HMK m. 163)
649
1– İleri Sürebilecek Olan
649
2– İleri Sürme Şekli
649
a. Dilekçe Vermek Suretiyle İleri Sürme
649
b. Duruşma Sırasında Sözlü Olarak İleri Sürme
650
B– ÖN SORUNUN İNCELENMESİ (HMK m. 164)
650
1– Cevabını Bildirmesi İçin Diğer Tarafa Tefhim veya Tebliğ Eder (HMK m. 164 f. I)
650
2– Uyuşmazlık Varsa Hâkim Gerekirse Tarafları Davet Edip Dinledikten Sonra Kararını Verir (HMK m. 164 f. II)
650
3– Ön Sorun Hakkındaki Karar Taraflara Tefhim veya Tebliğ Edilir (HMK m. 164 f. III)
650
C– UYGULAMA ALANI
651
II. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 163– 165)
651
A– HÜKÜM VERİLEBİLMESİNDE BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 165 f. I)
651
1– Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davasının Varlığı
651
2– Tanıma/Tenfiz Davasının Varlığı
652
B– DAVANIN İNCELENMESİ VE SONUÇLANDIRILMASINDA BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 165 f. II)
652
III. SOYBAĞININ REDDİ DAVASININ BEKLETİCİ SORUN OLUŞTURMASI
653
A– BABALIK DAVASI BAKIMINDAN BEKLETİCİ SORUN OLUŞTURMASI
653
B– BOŞANMA DAVASI BAKIMINDAN BEKLETİCİ SORUN OLUŞTURMASI
654
C– KİŞİSEL İLİŞKİ DAVASI BAKIMINDAN BEKLETİCİ SORUN OLUŞTURMASI
654
§ 42. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA ISLAH (HMK m. 176–182)
655
I. ISLAHIN KAPSAMI
655
A– GENEL OLARAK (HMK m. 176 f. I, 194)
655
1– Vakıalar Değiştirilebilir
655
2– Davanın Konusu/Sebebi Değiştirilebilir
656
3– Talep Sonucu Değiştirilebilir
656
4– Vakıa Eklenebilir
656
5– Ek/Yeni Talep Eklenebilir
656
B– ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR
656
1– Yasak Kapsamında Kalmayan Durumlarda
657
2– Karşı Tarafın Rıza Gösterdiği Durumlarda
657
3– Daraltma Kapsamında Kalan Durumlarda
657
4– Maddi Hatanın Düzeltildiği Durumlarda (HMK m. 183)
657
C– ISLAH YOLUNA BAŞVURULAMAYACAK DURUMLAR
658
1– Tarafın Değiştirilmesi
658
2– Süresi Geçen İlk İtirazın İleri Sürülmesi
658
3– İkinci Dava Açılaması
658
4– Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata İlişkin İşlem Yapılmamış Olması (HMK m. 177 f. II)
658
5– Feragatin Geçersiz Kılınması
659
D– ISLAH YOLUNA BAŞVURULABİLECEK DURUMLAR
660
1– Terditli Dava Açılabilir (HMK m. 111)
660
2– Cevap Dilekçesi Verilebilir (HMK m. 128)
660
3– Dava Yığılması/Objektif Dava Birleşmesi Yapabilir (HMK m. 110)
661
4– Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata İlişkin İşlem Yapılmışsa Verilebilir (HMK m. 177 f. II)
661
II. ISLAHIN USULÜ
662
A– ISLAHIN ZAMANI
662
1– Kural Olarak (HMK m. 177 f. I)
662
2– Bölge Adliye Mahkemesinde Islah İstenemez (HMK m. 357 f. I)
662
3– Yargıtay’da Islah İstenemez (HMK m. 177 f. I)
663
B– ISLAHIN SAYISI (HMK m. 176 f. II)
663
C– ISLAHIN ŞEKLİ
663
1– Yapılışı Açısından
663
a. Sözlü Olarak (HMK m. 177 f. II)
663
b. Yazılı Olarak (HMK m. 177 f. II)
663
c. Kötüniyetli Olarak (HMK m. 182)
664
2– Kapsamı Açısından
664
a. Davanın Tamamen Islahı (HMK m. 180)
664
b. Kısmen Islah (HMK m. 181)
665
3– Teminat Açısından (HMK m. 178)
665
4– Yetki Açısından (HMK m. 74 f. I)
666
5– Harç Açısından
666
6– İzin Açısından
666
7– Delil Bildirme Açısından
667
D– ISLAHIN SONUÇLARI (HMK m. 179)
667
§ 43. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HÜKMÜN TASHİHİ
669
I. GENEL OLARAK
669
II. SOYBAĞININ REDDİ HÜKMÜNÜN TASHİHİ
669
A– TASHİHİN KONUSU (HMK m. 304 f. I)
669
1– Yazı Hataları
670
a. Tarihlerde
670
b. Tarafların İsimlerinde
670
c. Tarafların Sıfatlarında
670
d. Diğer Yazım Hatalarında
671
2– Hesap Hataları
671
3– Diğer Benzeri Açık Hatalar
671
B– TASHİH USULÜ
671
1– Mahkemece Resen Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
671
2– Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
672
3– Hüküm Tebliğ Edilmişse Taraflar Dinlenerek Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
672
4– Hüküm Tebliğ Edilmemişse Taraflar Dinlenmeden Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I)
672
5– Tashih Yazılır, İmzalanır ve Mühürlenir (HMK m. 304 f. II)
672
§ 44. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HÜKMÜN TAVZİHİ
673
I. TAVZİHİN KONUSU (HMK m. 305)
673
A– HÜKMÜN YETERİNCE AÇIK OLMAMASI
673
B– HÜKMÜN İCRASINDA TEREDDÜT UYANDIRMASI
675
C– HÜKMÜN BİRBİRİNE AYKIRI FIKRALAR İÇERMESİ
675
II. TAVZİHİN ZAMANI (HMK m. 305)
675
III. TAVZİHİN ŞEKLİ (HMK m. 305)
675
A– HÜKMÜN AÇIKLANMASI İSTENEBİLİR
675
B– TEREDDÜDÜN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR
676
C– AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR
676
IV. TAVZİH İLE YAPILAMAYACAKLAR
676
A– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR SINIRLANDIRILAMAZ
676
B– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR GENİŞLETİLEMEZ
676
C– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR DEĞİŞTİRİLEMEZ
677
V. TAVZİH USULÜ (HMK m. 306)
677
A– TAVZİH DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
677
B– TAVZİH HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
678
C– TAVZİH DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
678
D– TAVZİHE CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
678
E– TAVZİH TALEBİ KARARA BAĞLANIR (HMK m. 306 f. II)
679
F– TAVZİH KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III)
680
§ 45. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HÜKMÜN TAMAMLANMASI
681
I. GENEL OLARAK
681
II. KONUSU (HMK m. 305/A f. I)
682
A– YARGILAMADA İLERİ SÜRÜLEN HUSUSUN TAMAMLANMASI
682
B– KENDİLİĞİNDEN HÜKME GEÇİRİLMESİ GEREKLİ HUSUSUN TAMAMLANMASI
682
III. GÖREVLİ MAHKEME
682
A– İLK DERECE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR
682
B– BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR
683
C– YÜKSEK MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR
683
IV. TALEP
684
V. SÜRE
684
VI. TAMAMLAMA USULÜ (HMK m. 306)
684
A– TAMAMLAMA DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
685
B– TAMAMLAMA HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I)
685
C– TAMAMLAMA DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
685
D– TAMAMLAMAYA CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I)
685
E– TAMAMLAMA TALEBİ KARARA BAĞLANIR (HMK m. 306 f. II)
685
F– TAMAMLAMA KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III)
686
VII. KANUN YOLU
686
A– İSTİNAF YOLU
686
B– TEMYİZ YOLU
687
§ 46. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVADAN FERAGAT (HMK m. 307)
689
I. FERAGAT KAVRAMI
689
A– TALEP SONUCUNDAN KISMEN VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307, 308 f. III)
690
B– TALEP SONUCUNDAN TAMAMEN VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307)
690
II. FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİ
691
A– DAVACI
691
B– DAVACI VEKİLİ
692
C– YASAL TEMSİLCİ
693
1– Veli
693
2– Vasi
693
III. FERAGAT ŞEKLİ
693
A– FERAGAT YAZILI OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I)
694
1– Kimlik Tespiti Bulunmalıdır
694
2– İmza Bulunmalıdır
695
B– FERAGAT SÖZLÜ OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I)
696
1– Feragat Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç)
696
2– Beyanda Bulunana Okunmalıdır
696
3– Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır
697
IV. FERAGATİN ÖZELLİKLERİ
697
A– FERAGAT MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR
697
1– Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir (HMK m. 309 f. II)
697
2– Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir (HMK m. 309 f. II)
698
B– FERAGAT KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR (HMK m. 309 f. IV)
698
C– FERAGAT AÇIK NET, ŞÜPHE UYANDIRMAYACAK OLMALIDIR
698
D– FERAGAT KISMEN OLABILIR
706
E– FERAGATİN İPTALİ İRADE SAKATLANMASINDA İSTENEBİLİR
706
V. FERAGATİN ZAMANI (HMK m. 310)
707
A– 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ FERAGAT
707
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I)
707
2– Karardan Sonra Temyizden Önce Feragat
707
a. Derece Mahkemesi Kendi Kararını Kaldıramaz
708
b. Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak İşlemler
709
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından Yapılacak İşlem
710
bb. Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem
710
3– Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Feragat
711
4– Yargıtay’da Duruşmada Feragat
711
5– Karar Düzeltme Aşamasında Feragat
712
B– 7251 SAYILI KANUN SONRASI FERAGAT
712
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I)
712
2– Feragatin Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II)
712
a. İlk Derece Mahkemesinde Yapılması
713
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması
713
3– Feragatin Dosyanın Temyiz İncelemesine Gönderilmesinden Sonra Yapılması (HMK m. 310 f. III)
713
VI. FERAGAT HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ (HMK m. 312)
715
VII. FERAGATİN SONUÇLARI (HMK m. 311)
716
A– UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR
716
B– KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA SONUÇ DOĞURUR
716
1– Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Feragat Karara Bağlanır
716
2– Feragat Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa Önce Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi
717
C– KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ DOĞURUR
719
D– İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE FERAGATİN İPTALİ İSTENEBİLİR
719
E– FERAGATTEN DÖNÜLEMEZ
719
F– KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR
720
G– HÜKÜM TEBLİĞ EDİLMEDEN KANUN YOLLARINDAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ
721
H– OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVADAN FERAGAT EDİLEMEZ
721
I– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ
722
VIII. FERAGATİN BENZERİ KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
722
A– DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI (HMK m. 150) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA
723
B– DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA
723
IX. KARAR VERİLMEDEN ÖNCE FERAGAT HALİNDE KARAR
724
§ 47. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123)
725
I. GENEL OLARAK
725
II. DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123)
726
A– HÜKÜM KESİNLEŞİNCEYE KADAR GERİ ALINABİLİR
726
1– İDM Aşamasında Geri Alınabilir
727
2– İstinaf Aşamasında Geri Alınabilir
727
3– Temyiz Aşamasında Geri Alınabilir
727
B– DAVALININ AÇIK RIZASI BULUNMALIDIR
727
1– Açık Rıza Belirlenmelidir
727
2– Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç)
728
C– DAVANIN GERİ ALINMASININ SONUÇLARI
728
1– Davadan Feragat Etmiş Sayılmaz
728
2– Dava Derdest Olmaktan Çıkar
729
3– Dava Açılmamış Sayılır (HMK m. 123 Ek cümle)
729
4– Dava Yeniden Açılabilir
730
5– Yargılama Giderleri Davacıya Yükletilir
730
D– HÜKMÜN VERİLMESİNDEN SONRA GERİ ALINMIŞSA EK KARAR VERİLEMEZ
731
§ 48. SOYBAĞININ REDDİ DAVALARINDA YIĞILMA KONUSU DAVALARI AYRILMASI (HMK m. 167)
733
I. GENEL OLARAK
733
II. DAVALARIN AYRILMASI HALLERİ
733
A– BAĞLANTI BULUNMAYAN DAVALARIN AYRILMASI
734
1– İhtiyari Dava Şartlarının Bulunmaması (HMK m. 57)
734
2– Bağlantı Şartlarının Bulunmaması (HMK m. 166 f. IV)
734
B– BAĞLANTI BULUNAN DAVALARIN AYRILMASI
734
C– SONRADAN BİRLEŞTİRİLEN DAVALARIN AYRILMASI
738
III. DAVALARIN AYRILMA USULÜ
738
A– HER AŞAMADA KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 167 c. 1)
738
B– KENDİLİĞİNDEN KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 167 c. 1)
739
C– TALEP ÜZERİNE KARAR VERİLEBİLİR (HMK m. 167 c. 1)
739
1– Yazılı Talep
739
2– Sözlü Talep
739
D– YENİ BİR ESAS NUMARASI VERİLİR (Yönetmelik m. 42)
739
E– AYRILMASINA KARAR VERİLEN DAVALARA BAKMAYA DEVAM EDİLİR (HMK m. 167 c. 2)
739
IV. KANUN YOLLARI (HMK m. 168)
740
A– DAVALARIN AYRILMASI KARARI
740
1– Aynı Yargı Çevresinden Verilen Kararlar (HMK m. 168 c. 1)
740
a. İlk Derece Mahkemesi Kararı
740
b. Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
740
2– Ayrı Yargı Çevresinden Verilen Kararlar
741
B– DAVALARIN AYRILMASI TALEBİNİN REDDİ KARARI
741
ONUNCU BÖLÜM KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI
BİRİNCİ AYIRIM YABANCI UNSURLU DAVALARDA SOYBAĞININ KURULMASI/İPTALİ
§ 49. YABANCI UNSURLU DAVALARDA SOYBAĞININ KURULMASI/İPTALİ (MÖHUK m. 16)
743
I. GENEL OLARAK
743
II. KAVRAM
748
III. BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 16)
753
A– SOYBAĞININ KURULMASINA UYGULANACAK BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 16, f. I)
754
1– Birinci Basamak Bağlama Kuralı
754
2– İkinci Basamak Bağlama Kuralı
754
3– Üçüncü Basamak Bağlama Kuralı
755
4– Dördüncü Basamak Bağlama Kuralı
756
5– Beşinci Basamak Bağlama Kuralı
756
B– SOYBAĞININ İPTALİNDE UYGULANACAK BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 16, f. II)
757
IV. UYGULAMA ALANI
760
İKİNCİ AYIRIM YABANCI UNSURLU DAVALARDA SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ
§ 50. YABANCI UNSURLU DAVALARDA SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ (MÖHUK m. 17)
763
I. ÇOCUĞUN VELAYETİ
764
A– GENEL İLKELER
765
1– Velâyette Kamu Düzeni İlkesi
765
a. Genel Olarak
766
b. Velâyet Düzenlemesi
766
c. Velâyetin İhbarı
769
d. Velâyetin Verilmesi
769
aa. Velâyet Eşlerden Birine Verilebilir
769
bb. Velâyet Ortak Verilebilir
770
cc. Velâyet Ana ve Baba Dışında Kimseye Tevdi Olunamaz
773
dd. Velâyetin Verilmesi Kural Değildir
773
ee. Velâyet Vesayet Kaldırılmadan İstenilemez
774
e. Velâyette Çocuğun Üstün Yararı
775
f. Velâyetin Hükmü
777
aa. Velâyet Kesin Hüküm Oluşturmaz
777
bb. Velâyet İçin Resmi Siciller Kanıt Oluşturur
777
cc. Velâyeti Koruma Kararı Kaldırmaz
778
dd. Velâyet Kullanılması Sınırlanamaz
779
2– Velâyette Bütüncüllük İlkesi
779
a. Kademeli Verilemez
780
b. Parçalı Verilemez
780
c. Koşullu Verilemez
780
d. Başkasına Verilemez
781
3– Velâyette Güvenlik İlkesi
781
4– Velâyette İlgililerin Dinlenmesi İlkesi
781
a. Olanak Buldukça Ana ve Baba Dinlenmelidir
781
b. Yeterli İdrak Gücüne Sahip Çocuk Dinlenmelidir
782
c. Uzman Bilirkişilerden Görüş Alınmalıdır
786
d. Vasinin ve Vesayet Makamının Düşüncesi Alınmalıdır
786
5– Velâyette Onay İle Anlaşma İlkesi
786
6– Velâyette Üvey Çocuğa Destek İlkesi
787
a. Üvey Çocuğa Özen ve İlgi Gösterme Yükümlülüğü (TMK. m. 338, f. I)
787
b. Üvey Çocuğa Uygun Bir Şekilde Yardımcı Olma Yükümlülüğü (TMK. m. 338 f. II)
787
c. Üvey Çocuğa İhtiyaçları İçin Onu Temsil (TMK. m. 338 f. II)
788
7– Velâyette Sosyallik İlkesi
788
a. Din veya Mezhep
788
b. Değer Yargıları
790
8– Velâyette Çevresellik İlkesi
790
a. Alıştığı Ortamı Değiştirmeme
791
b. Kardeşlerin Ayrılmaması
791
c. Fiziki Çevrenin Etkisi
792
9– Velâyette Pozitif Hukuka Dayanma İlkesi
793
B– ÇOCUĞUN ADI (TMK m. 339 f. V)
794
C– ÇOCUĞUN SOYADI (TMK m. 321)
795
D– ÇOCUĞUN EĞİTİMİ
799
1– Çocuğun Genel ve Mesleki Eğitimi (TMK. m. 340)
800
2– Çocuğun Dini Eğitimi (TMK. m. 341)
800
E– ÇOCUĞUN TEMSİL EDİLMESİ (TMK. m. 342)
801
F– ÇOCUK İLE ANA VE BABA ARASINDAKİ HUKUKİ İŞLEMLER (TMK. m. 345)
801
G– ÇOCUĞUN YERLEŞİM YERİ (TMK. m. 21, f. I)
801
1– Kısıtlanmamış Çocuğun Yerleşim Yeri
802
2– Kısıtlanmış Çocuğun Yerleşim Yeri
803
H– ÇOCUK ÜZERİNDEKİ VELAYETİN KALDIRILMASI (TMK. m. 348)
804
I– ÇOCUK ÜZERİNDEKİ VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ (TMK. m. 349)
811
İ– ÇOCUK MALLARINI YÖNETME
819
1– Velayetleri Devam Ederken (TMK. m. 352)
819
2– Velayetleri Sona Erince (TMK. m. 353)
820
J– ÇOCUK MALLARINI KULLANMA (TMK. m. 354)
821
K– ÇOCUĞUN MALLARININ SARFI (TMK m. 327, f. II)
823
1– Gelirlerinin Sarfı (TMK m. 355)
823
2– Sermaye Kısmının Sarfı (TMK m. 356)
824
L– ÇOCUĞUN SERBEST MALLARI
828
1– Kazandırmalar (TMK m. 357)
829
2– Saklı Pay (TMK m. 358)
829
3– Meslek veya Sanat İçin Verilen Mal ve Kişisel Kazanç (TMK m. 359)
830
M– ÇOCUK MALLARININ KORUNMASI
830
1– Önlemler (TMK m. 360)
831
2– Yönetimin Ana ve Babadan Alınması (TMK m. 361)
832
N– ÇOCUK MALLARINI YÖNETİMİN SONA ERMESİ
833
1– Malların Devri (TMK m. 362)
834
2– Ana ve Babanın Sorumluluğu (TMK m. 363)
834
II. ÇOCUK İLE KİŞİSEL İLİŞKİ KURMA
835
A– ANA VE BABA İLE KİŞİSEL İLİŞKİ KURMA (TMK m. 323–324)
837
B– ÜÇÜNCÜ KİŞİLER İLE KİŞİSEL İLİŞKİ KURMA (TMK m. 325)
837
III. ÇOCUK İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜKLER (TMK m. 322)
837
A– YARDIM ETME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
838
1– Maddî Yardım Yükümlülüğü
838
2– Manevî Yardım Yükümlülüğü
838
B– SAYGI GÖSTERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
838
C– ANLAYIŞ GÖSTERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
839
D– AİLENİN ONURUNU GÖZETME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
839
E– ANA BABANIN BAKIM VE EĞİTİM İÇİN KARAR ALIP UYGULAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. I)
839
F– ANA BABANIN SÖZÜNÜ DİNLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. II)
841
G– ANA BABANIN ÇOCUĞA HAYATINI DÜZENLEME OLANAĞI TANIMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. III)
841
H– ANA BABANIN ÇOCUĞUN DÜŞÜNCESİNİ GÖZ ÖNÜNDE TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. III)
842
I– ANA BABANIN RIZASI DIŞINDA EVİ TERK ETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. IV)
842
İ– ANA BABADAN YASAL SEBEP OLMAKSIZIN ALMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. IV)
842
J– ANA BABANIN ÇOCUĞUN ADINI KOYMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (TMK. m. 339 f. V)
843
IV. UYGULAMA KAPSAMINDA KALMAYANLAR
843
A– ÇOCUĞUN BAKIMI, EĞİTİMİ VE KORUNMASI İÇİN GEREKLİ GİDERLER (TMK m. 327, f. I.)
843
B– EVLAT EDİNME
844
V. BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 16)
844
A– BİRİNCİ BASAMAK BAĞLAMA KURALI
844
B– İKİNCİ BASAMAK BAĞLAMA KURALI
844
C– ÜÇÜNCÜ BASAMAK BAĞLAMA KURALI
845
ONBİRİNCİ BÖLÜM SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HUKUKİ ÇÖZÜM VE HUKUK YOLLARI
§ 51. SOYBAĞININ REDDİ DAVASINDA HUKUKİ ÇÖZÜM VE HUKUK YOLLARI
847
I. HUKUKİ ÇÖZÜM KAVRAMI
847
A– GENİŞ KAPSAMDA HUKUKİ ÇÖZÜM
849
B– DAR KAPSAMDA HUKUKİ ÇÖZÜM
849
1– Mahkemelerin Her Türlü Yargısal Kararını Kapsar
849
2– Gözden Geçirme, İptal ve Düzeltmeyi Kapsar
849
3– Aktarıcı ve Erteleyici Etki Zorunlu Değildir
850
II. HUKUK YOLLARI KAVRAMI
850
A– İÇ (ULUSAL) HUKUK YOLLARI
850
1– Kanun Yolları (HMK m. 341–381)
851
a. Olağan Kanun Yolu (HMK m. 341–362, 364–373)
852
aa. İstinaf (HMK m. 341–360)
852
aaa. Doğrudan Başvuru
853
bbb. Katılma Yoluyla Başvuru
854
bb. Temyiz (HMK m. 361–362, 364–373)
856
b. Olağanüstü Kanun Yolu (HMK m. 363, 374–381)
859
aa. Yargılamanın İadesi (HMK m. 374–381)
860
bb. Kanun Yararına Temyiz (HMK m. 363)
860
2– Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru/Anayasa Şikayeti (TCA m. 148 f. III, 6216 SK m. 45 f. I)
860
B– DIŞ (ULUSLARARASI) HUKUK YOLU/AİHM BİREYSEL BAŞVURU (AİHS m. 34)
863
§ 52. İLGİLİ MEVZUAT
867
ÇOCUK HAKLARI BEYANNAMESİ
867
AVRUPA ÇOCUK HAKLARI BEYANNAMESİ
869
YABANCI MEMLEKETLERDE KULLANILMAK ÜZERE VERİLECEK NÜFUS KAYIT HÜLASASI SURETLERİ HAKKINDA SÖZLEŞME
870
AHVALİ ŞAHSİYE KONUSUNDA MİLLETLERARASI MALUMAT TEATİSİ HAKKINDA SÖZLEŞME
877
AD VE SOYADLARININ DEĞİŞİKLİĞİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME
879
AHVALİ ŞAHSİYE İLE İLGİLİ BELGE ÖRNEKLERİNİN PARASIZ VERİLMESİ VE TASDİKTEN MUAF TUTULMASI HAKKINDA SÖZLEŞME
882
BAZI ÖLÜMLERİN TESBİTİNE AİT SÖZLEŞME
885
KİŞİ HALLERİ İŞLEMLERİNİN DÜZELTİLMESİ KARARLARI İLE İLGİLİ SÖZLEŞME
888
AD VE SOYADLARININ NÜFUS KÜTÜKLERİNE YAZILIŞ ŞEKLİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME
892
KONSOLOSLUK İLİŞKİLERİ HAKKINDA VİYANA SÖZLEŞMESİ
896
ÇOK DİLDE NÜFUS KAYIT ÖRNEKLERİ VERİLMESİNE DAİR SÖZLEŞME
926
Kanun No: 2330
931
Kanun No: 2576
935
Kanun No: 4727
938
Kanun No: 5524
941
Kanun No: 6652
944
Kanun No: 554
947
Kanun No: 1826
949
Kanun No: 2526
951
Kanun No: 3716
955
Kanun No : 5490
959
2525 SAYILI SOYADI KANUNU
995
TÜRKİYEDE OTURAN YABANCILARIN NÜFUS KAYITLARININ TUTULMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
997
NÜFUS HİZMETLERİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
1005
ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUN
1035
ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVİ UYGULAMALARI VE ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVİ MERKEZLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
1041
KAVRAM DİZİNİ
1069
Kitabın Fiyatı:
1.750,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi
Zafer Zeytin
Boşanma Hukuku
Ömer Uğur Gençcan
Mal Rejiminin Tasfiyesi
Fatih Karamercan
Aile Mahkemesi Davaları
Ömer Uğur Gençcan
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim