KÜLLİ HALEFİYET İLKESİNİN TANIMI,
MEVZUATTA DÜZENLENİŞİ, KÜLLİ HALEFLER
I. MİRAS HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER, KÜLLİ HALEFİYET İLKESİNİN TANIMI, MEVZUATTA DÜZENLENİŞİ VE HÜKÜMLERİ
17
B. Miras Hukukunda Hâkim Olan İlkeler
18
2. Yasal Mirasçılık İlkesi
18
3. Mirasçıların Terekeye Elbirliği Yoluyla Sahip Olması (Miras Ortaklığı İlkesi)
18
4. Mirasçıların Miras Bırakanın Borçlarından Şahsen (Sınırsız) ve Müteselsil Olarak Sorumlu Olmaları İlkesi
19
5. Külli Halefiyet İlkesi
20
C. Halefiyetin Tanımı ve Türleri
21
2. Halefiyetin Türleri
22
a. Akdi Halefiyet– Kanuni Halefiyet
23
b. Dar Anlamda Halefiyet– Geniş Anlamda Halefiyet
23
c. Naklen Halefiyet– Kurucu Halefiyet
24
d. Külli Halefiyet– Cüzi Halefiyet– Özel Halefiyet
24
D. Külli Halefiyet İlkesi (Universalsukzession/Gesamtnachfolge)
28
a. Miras Bırakanın Ölümüyle Gerçekleşmesi
29
b. Mirasın Bir Bütün Halinde Geçmesi
30
c. Mirasın Kendiliğinden Geçmesi
31
d. Mirasçıların Tereke Borçlarından Dolayı Müteselsilen ve Bütün Malvarlığıyla Sorumlu Olması
32
e. Birden Çok Mirasçının Miras Ortaklığı Oluşturması
34
E. Külli Halefiyet İlkesinin Mevzuatta Düzenlenişi
36
1. Roma Miras Hukukunda Külli Halefiyet
37
2. Alman Hukukunda Külli Halefiyet
39
3. İsviçre Hukukunda Külli Halefiyet
42
4. Avusturya Hukukunda Külli Halefiyet
45
5. İtalyan Hukukunda Külli Halefiyet
45
6. İngiliz Hukukunda Külli Halefiyet
46
7. Türk Hukukunda Külli Halefiyet
47
a. Cumhuriyetin İlanından Önceki Dönem
47
b. Cumhuriyetin İlanından Sonraki Dönem
48
c. 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi Dönemi
48
d. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Dönemi
49
F. Külli Halefiyet İlkesinin Gerçekleşme Anı: Külli İntikal ve İntikal Anının Belirlenmesi
51
3. Ölüm Karinesi Halinde
56
G. Külli Halef Olabilecek Kişiler
58
a. Kan Hısımlığına Dayanan Yasal Mirasçılar
58
aa. Birinci Derecedeki Mirasçılar
59
bb. İkinci Derecedeki Mirasçılar
60
cc. Üçüncü Derecedeki Mirasçılar
60
b. Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı
60
c. Mahkeme Kararına Göre Yasal Mirasçılar
61
d. Devletin Mirasçılığı
62
e. Ceninin Mirasçılığı
62
KÜLLİ HALEFİYET İLKESİ GEREĞİNCE
KÜLLİ HALEFLERE İNTİKAL EDECEK DEĞERLER
I. KÜLLİ OLARAK İNTİKAL EDEBİLECEK DEĞERLERİN TESPİTİ
67
A. İntikal Edebilecek Değerler
67
2. İntikal Edebilecek Değerlerin Tespiti
68
3. Malvarlığı ve Tereke Kavramı
68
c. Tereke ile Malvarlığı Kavramının Aynı Olup Olmadığı Sorunu
70
4. Medeni Kanun Kapsamında İntikal Edebilecek Değerler
71
a. Üyelik ve Ortaklık Hakları
71
c. Bakım Taleplerine Bağlı Alacaklar
79
d. Eşya Hukuku Alanında İntikal Edebilecek Değerler
84
aaa. Taşınmaz Mülkiyeti
85
bbb. Taşınır Mülkiyeti
86
aaa. Zilyetliğin Mirasçılara İntikalinin Şartları
88
bbb. Zilyetliğin Miras Yoluyla Kazanılmasının Sonuçları
89
e. Miras Hukukundaki İlişkilerin Mirasçılara İntikali
90
5. Borçlar Hukuku Alanında İntikal Edebilecek Değerler
90
a. Sözleşmeden Kaynaklanan İlişkiler
90
b. Sözleşme Kurulmadan Taraflardan Birisinin Ölümünden Kaynaklanan İlişkiler
91
c. İş Görme Borcu Doğuran Sözleşmelerden Kaynaklanan İlişkiler
92
aa. Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan İlişkiler
92
bb. Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan İlişkiler
97
aaa. İş Sahibinin Ölümü
97
bbb. Yüklenicinin Ölümü
98
cc. Vekalet Sözleşmesinden Kaynaklanan İlişkiler
99
aaa. Vekalet Verenin Ölümü
100
dd. Tellallık Sözleşmesinde Kaynaklanan İlişkiler
103
d. Kullandırma ve Yararlanma Hakkı Veren Sözleşmeler
104
aa. Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan İlişkiler
104
bbb. Kiraya Verenin Ölümü
106
bb. Ödünç Sözleşmeleri
107
e. Mülkiyeti Devir Borcu Doğuran Sözleşmelerden Kaynaklanan İlişkiler
107
aa. Satış Sözleşmeleri
107
bb. Bağışlama Sözleşmeleri
110
f. Teminat Borcu Doğuran Sözleşmelerden Kaynaklanan İlişkiler
111
aa. Kefalet Sözleşmesi
111
ı. Haksız Fiil ve Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklanan İlişkiler
115
i. Yenilik Doğuran Haklar ve Benzerleri
117
j. Üyelik ve Ortaklık Hakları
121
k. Tazminat Talepleri
121
aa. Maddi Tazminat Talebi
122
bb. Manevi Tazminat Talebi
123
cc. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
126
6. Ticaret Kanunu Kapsamında İntikal Edebilecek Değerler
129
a. Üyelik ve Ortaklık Hakları
129
b. Ticari Sözleşmelerden ve Ticari İşletmeyle Esnaf İşletmesinden Kaynaklanan İlişkiler
136
aa. Sigorta Sözleşmelerinden Kaynaklanan İlişkiler
136
bb. Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesi
141
7. Rekabet Hukukundan Kaynaklı Korunma Hakları
142
8. Fikri Haklar ve Bu Haklardan Doğan Talepler
145
9. Sınai Mülkiyet Hakları ve Bu Haklardan Doğan Talepler
150
10. Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan İlişkiler
153
11. Tüketici Hukukundan Kaynaklanan Talepler
157
12. Bilgi Edinmeye İlişkin Talepler
161
13. Kat Mülkiyetine İlişkin Talepler
162
14. Miras Bırakanın Ölümünden Sonra Ortaya Çıkan Hukuki İlişkiler
163
KÜLLİ HALEFİYET İLKESİ GEREĞİNCE
KÜLLİ HALEFLERE İNTİKAL EDEMEYECEK DEĞERLER
I. İNTİKAL EDEMEYECEK DEĞERLERİN TESPİTİ
165
B. Miras Bırakanın Cesedi ve Organları
165
1. Miras Bırakanın Cesedi
165
2. Miras Bırakanın Organları
168
C. Şahsi Edim Borcu İçeren Sözleşmeler
170
E. Aile Hukukundan Kaynaklı Hukuki Statüler
185
F. Miras Bırakanın Kamu Hukukundan Kaynaklı Hak ve Hukuki İlişkileri
190
G. Sınırlı Ayni Haklar
191
II. İNTİKALİNİN ÖZEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKEN DEĞERLER
193
B. İntikalin Özellik Arz Ettiği Durumlar
193
1. Değerinde Önemli Azalma Meydana Gelmeden Bölünmeyen Mal
193
2. Bütünlük Oluşturan Eşya
194
3. Aile Belgeleri ile Özel Anı Değeri Olan Eşya
195
4. Aile Konutu ve Ev Eşyası
196
5. Tarımsal Arazilere İlişkin Düzenlemeler
197
KÜLLİ HALEFİYET İLKESİNİN SONUÇLARI
I. KÜLLİ HALEFİYET İLKESİNİN SONUÇLARININ BELİRLENMESİ
201
B. Külli Halefiyet İlkesinin Sonuçları
201
1. Terekenin Sahipsiz Kalmaması
201
2. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi
203
3. Borç İlişkisinde Taraf Değişiklikleri
204
C. Külli Halefler Bakımından Sonuçlar
205
2. Külli Halefiyet İlkesinin Faydaları
205
a. Terekenin Korunması Amacına Hizmet Etmesi
205
b. Miras Bırakanın Mirasçılarının Tespit Edilmesi Amacına Hizmet Etmesi
206
c. Miras Ortaklığının Devam Etmesi
208
d. Miras Bırakanın Hukuki Statüsünün Devamının Sağlanması
209
e. Terekenin Bir Bütün Halinde Mirasçılara İntikal Etmesi
210
f. Emredici Hukuk Kuralı Olması
210
3. Külli Halefiyet İlkesinin Zararları
210
4. Külli Halefiyet İlkesinin Zararlarını Hafifletecek veya Ortadan Kaldıracak Düzenlemeler
212
a. Mirasın Reddedilmesi
212
aa. Mirasın Mirasçının İrade Beyanıyla Reddi
214
bb. Mirasın Hükmen Reddi
217
b. Resmi Defter Tutulması Talebi ve Deftere Göre Mirasın Kabulü
219
c. Mirasın Resmi Tasfiyesi
221
d. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Külli Halefiyet İlkesinin Sakıncalarını Giderecek Bir Mekanizma Olup Olmayacağının Değerlendirilmesi
222
5. Külli Haleflerin Hakları ve Yükümlülükleri
224
a. Külli Haleflerin Hakları
225
aa. Kullanma ve Yararlanma Hakkı
225
bb. Tereke ile İlgili Uyuşmazlıklarda Taraf Ehliyetine Sahip Olma Hakkı
226
aaa. İptal Davası Açma Hakkı
227
bbb. Miras Sebebiyle İstihkak Davası Açma Hakkı
229
ddd. Mirasçılıktan Çıkarma ve Çıkarmaya İtiraz
234
eee. Muris Muvazaası Davası
235
cc. Denkleştirme Talep Edilmesi Hakkı
236
dd. Paylaştırma Talep Etme Hakkı
238
ee. Borçlandırıcı ve Tasarruf İşlemlerini Yapma Hakkı
241
b. Külli Haleflerin Yükümlülükleri
241
c. Terekeden Kaynaklanan Masrafların Ödenmesi
242
d. Miras Bırakanın Vergi Borçlarından Dolayı Sorumluluk
243
e. Mal Vasiyetinin İfası Yükümlülüğü
248
D. Miras Bırakanın Alacaklıları ve Mirasçıların Alacaklıları Bakımından Külli Halefiyet İlkesinin Sonuçları
249
1. Miras Bırakanın Alacaklıları Bakımından Külli Halefiyet İlkesinin Sonuçları
249
a. Alacaklıların Resmi Tasfiye Talep Etmesi
250
b. Mirasın Reddedilmesi Halinde Miras Bırakanın Alacaklılarının Korunması
251
c. Mirasçıların Mirastan Feragat Etmesi Halinde Mirasçıların Miras Bırakanın Alacaklılarına Karşı Sorumluluğu
252
d. Terekenin Defterinin Tutulmasının Talep Edilmesi
253
2. Mirasçıların Alacaklıları Bakımından Külli Halefiyet İlkesinin Sonuçları
254
a. Mirasçıların Alacaklılarının Tenkis Davası Açma Hakkı
254
aa. Tenkis Davasının Şartları Mevcut Olması
255
bb. Saklı Paylı Mirasçıya ya da Mirasçılara Karşı Borç Ödemekten Aciz Belgesi Alınmış Olması
255
cc. Saklı Paylı Mirasçının ya da Mirasçıların Tenkis Davası Açmamış Olması
255
dd. Saklı Paylı Mirasçı ya da Mirasçılara Karşı Tenkis Davasını Açması İçin İhtar Yapılması
256
e. Mirasçıların Alacaklılarının Mirasçının Mirasçılıktan Çıkarılmasına İtiraz Etmesi
256
f. Mirasçının Yerine Miras Paylaşımına Katılacak Kayyım Atanmasının Talep Edilmesi
258
g. Miras Bırakanın Yaptığı Ölüme Bağlı Tasarrufun Yokluk veya Butlanla Sakat Olmasına Yol Açabilecek Bir Durumun Varlığı
259
3. Vasiyet Alacaklıları Bakımından Külli Halefiyet İlkesinin Sonuçları
259
II. MİRAS BIRAKANIN GAİP OLMASI HALİNDE KÜLLİ HALEFİYET İLKESİNİN SONUÇLARI
264
A. Gaiplik Kararının Alınması
264
B. Hakkında Gaiplik Kararı Alınan Kişinin Malvarlığının Mirasçılara Geçmesi
265
C. Hakkında Henüz Gaiplik Kararı Alınmamış Gaip Olan Kişinin Mirasçı Olması
266
D. Gaibin Hem Miras Bırakan Hem Mirasçı Olması Hali
267
E. Hazinenin Talebiyle Gaiplik Kararı Alınması
267