Kambiyo Senetlerinin Zayi Olması ve İptali

Bu çalışmanın odak noktasında, bir kıymetli evrak türü olan kambiyo senetlerinin zayi olması halinde iptal edilmesine ilişkin usul ve esasların incelenmesi ile bu sürecin sonucunda verilmesi olası ödeme yasağı, iptal ve iade kararlarının koşul, etki ve sonuçlarının Türk hukuku bağlamında değerlendirilmesi yer almaktadır.

TTK m. 645 uyarınca kıymetli evrak bakımından senet ile hak arasında sıkı bir birliktelik vardır ki bu "senet yoksa hak yoktur" (kein Recht ohne Papier) ilkesi ile açıklanmaktadır. Bu ilkenin istisnası, hak ve senedin mahkeme kararıyla ayrılmasına olanak tanıyan iptal kararıdır. İptal kurumunun olmadığı bir kurguda senedin zayi olması, aynı zamanda senette mündemiç hakkın da zayi olması anlamına gelir. Bu da beraberinde hak kayıplarını getirir. Dolayısıyla senedin iptali önemli bir işleve sahiptir. Türk Ticaret Kanununun 651 hükmü uyarınca kıymetli evrak zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerindeki hak sahibi, mahkemeye başvurarak senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Kambiyo senetlerinin zayi olması durumunda ise TTK m. 757 ve devamı hükümleri uyarınca senet iptal edilebilir.

Bu çalışmada, kambiyo senetlerinin iptaline ilişkin hükümler, öğreti ve yargı kararlarındaki görüşler çerçevesinde değerlendirilmekte; teori ve uygulamada ortaya çıkardığı sorunlar incelenmektedir.