Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi Dr. Ünal Yıldız  - Kitap

Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi

1. Baskı, 
Kasım 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
620
Barkod:
9786253775803
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
1.050,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu eser, Latin Amerika ülkelerinde idarenin yargısal denetimi süreçlerini; bu süreci şekillendiren anayasal temelleri, yasal düzenlemeleri ve dava türlerini incelemek, bu sistemleri karşılaştırmalı bir perspektifle analiz etmek ve Türkiye'deki idari yargı sistemine yönelik çıkarımlar sunmak amacıyla hazırlanmıştır.
Eser dört ana bölümden oluşmaktadır: Birinci bölüm, "Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi ve Ortak Dava Türleri" başlığını taşımaktadır. Bu bölümde, öncelikle Latin Amerika ülkelerinde idarenin yargısal denetimi incelenecektir. Ardından, Latin Amerika ülkelerinde yaygın olarak görülen koruma davası ve habeas data davası teorik ve karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. İkinci bölüm, "Yargı Ayrılığı Sistemini Benimsemiş Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi" başlığını taşımaktadır. Bu bölümde, Kolombiya, Kosta Rika, El Salvador, Ekvador, Guatemala, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Paraguay, Peru, Dominik Cumhuriyeti, Uruguay ve Venezuela'da idarenin yargısal denetimi anayasal dayanağı, kapsamı, dava türleri ve görevli yargı mercileri açısından incelenmektedir. Üçüncü bölüm ise "Yargı Birliği Sistemini Benimsemiş Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi" başlığını taşımaktadır. Bu bölümde, Arjantin, Bolivya, Brezilya ve Şili'de idarenin yargısal denetimi benimsenmiş olan ülkelerdeki yargısal denetim süreçleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde ise eserde incelenen ülkeler arasında karşılaştırmalar yapılacak ve ayrıca Türkiye'ye yönelik öneriler sunulacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi ve Ortak Dava Türleri
.
Yargı Ayrılığı Sistemini Benimsemiş Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi
.
Yargı Birliği Sistemini Benimsemiş Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi
.
Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetiminin Karşılaştırılması, Değerlendirilmesi ve Türkiye İçin Öneriler
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
ÖZET 
7
İÇİNDEKİLER 
9
TABLOLAR LİSTESİ 
19
KISALTMALAR 
21
GİRİŞ 
23
BİRİNCİ BÖLÜM
LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ VE ORTAK DAVA TÜRLERİ
I. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 
27
A. Genel Olarak 
27
B. Latin Amerika Ülkelerinde İdarenin Yargısal Denetimi Konusundaki
Eğilimler 
29
1. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Olarak Güvence Altına
Alınması 
30
2. İdari Uyuşmazlıklar Konusunda Özel Kanunların Kodifiye Edilmesi 
31
3. İdari Uyuşmazlıklarla İlgili Özel Yargı Kollarının ve Mahkemelerin
Kurulması 
31
II. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDAREYE KARŞI YARGISAL BAŞVURU
YOLLARI 
32
A. Genel Olarak İdari Dava Türleri 
32
B. Latin Amerika Ülkelerinde İdareye Karşı Kullanılan Ortak Dava Türleri 
37
1. Koruma (Amparo) Davası 
37
a. Koruma Davasının Anlamı 
37
b. Koruma Davasının Tarihçesi 
40
c. Koruma Davasının Amacı ve Etkileri 
41
d. Koruma Davasının Özellikleri 
42
e. Ülkeler Özelinde Koruma Davası 
44
(1) Koruma Davasının Anayasal Dayanağı 
44
(2) Koruma Davasına İlişkin Hususlar 
57
i. Davacı 
57
ii. Davalı 
61
iii. Dava Konusu 
64
iv. Dava Açma Süresi 
70
v. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
72
vi. Yürütmenin Durdurulması 
75
vii. Koruma Davasının Olağan Dışılığı (Koruma Davasının
İkincil Bir Yargısal Başvuru Yolu Olması) 
77
viii. Karar 
82
2. Habeas Data Davası 
88
a. Habeas Data Davasının Anlamı 
88
b. Habeas Data Davasının Tarihçesi 
92
c. Habeas Data Davasının Amaçları 
93
d. Habeas Data Davasının Özellikleri 
94
e. Ülkeler Özelinde Habeas Data Davası 
95
(1) Habeas Data Davasının Anayasal Dayanağı 
95
(2) Habeas Data Davasına İlişkin Hususlar 
100
i. Davacı 
100
ii. Davalı 
101
iii. Dava Konusu 
102
iv. Dava Açma Süresi 
105
v. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
107
vi. Karar 
108
III. TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRMA 
111
İKİNCİ BÖLÜM
YARGI AYRILIĞI SİSTEMİNİ BENİMSEMİŞ LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ
I. DOMİNİK CUMHURİYETİ 
116
A. Devlet Yapısı 
117
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
117
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
120
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
125
1. İdari Davalarla İlgili Genel Açıklamalar ve İdari Dava Türleri 
125
2. İdari Eylemler Nedeniyle Tam Yargı Davası 
130
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
132
II. EKVADOR 
133
A. Devlet Yapısı 
133
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
134
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
136
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
139
1. İdari Davalarla İlgili Genel Açıklamalar 
139
2. Tam Yargı Davası 
141
3. İptal Davası 
142
4. Kamu Yararına Aykırılık Davası 
144
5. Alacaklının Temerrüdü Nedeniyle İfa Davası 
145
6. Devletin Kusursuz Sorumluluğu Nedeniyle Tazminat Davası 
146
7. İdari Sözleşmelerle İlgili Uyuşmazlık Davası 
147
8. Rücu Davası 
148
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
149
III. EL SALVADOR 
150
A. Devlet Yapısı 
151
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
151
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
153
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
155
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
155
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
163
IV. GUATEMALA 
164
A. Devlet Yapısı 
165
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
166
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
168
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
171
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
171
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
175
V. HONDURAS 
176
A. Devlet Yapısı 
176
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
177
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
178
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
180
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
180
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
186
VI. KOLOMBİYA 
187
A. Devlet Yapısı 
187
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
188
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
190
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
193
1. İptal Davası 
193
2. İptal ve Tam Yargı Davası 
196
3. Seçim İptali Davası 
197
4. İdari Eylem Nedeniyle Tam Yargı Davası 
199
5. Sözleşme Uyuşmazlığı Davası 
202
6. Anayasaya Aykırılık Nedeniyle İptal Davası 
204
7. Rücu Davası 
206
8. Üyelik Kaybı Davası 
207
9. Kolektif Hak ve Menfaatlerin Korunması Davası 
209
10. Grup Tam Yargı Davası 
211
11. Kanunlara ve İdari İşlemlere Uygunluk Davası 
212
12. İstisnai Denetim 
213
13. İvedi Hukuka Uygunluk İncelemesi 
214
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
215
VII. KOSTA RİKA 
217
A. Devlet Yapısı 
217
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
219
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
220
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
222
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
222
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
231
VIII. MEKSİKA 
232
A. Devlet Yapısı 
233
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
236
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
239
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
245
1. İptal Davası 
245
2. Tam Yargı Davası 
249
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
252
IX. NİKARAGUA 
254
A. Devlet Yapısı 
254
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
255
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
257
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
260
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
260
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
266
X. PANAMA 
267
A. Devlet Yapısı 
267
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
267
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
269
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
272
1. İptal Davası 
272
2. Tam Yargı Davası 
274
3. Doğrudan Tazminat Davası 
275
4. İnsan Haklarını Koruma Davası 
276
5. Yorum Davası 
277
6. Geçerlilik Davası 
277
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
277
XI. PARAGUAY 
278
A. Devlet Yapısı 
279
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
279
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
280
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
282
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
282
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
285
XII. PERU 
286
A. Devlet Yapısı 
286
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
287
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
288
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
290
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
290
2. Uygunluk Davası 
296
3. Halk Davası 
298
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
301
XIII. URUGUAY 
302
A. Devlet Yapısı 
302
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
304
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
305
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
311
1. İptal Davası 
311
2. Tam Yargı Davası 
317
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
320
XIV. VENEZUELA 
321
A. Devlet Yapısı 
321
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
322
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
324
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
329
1. İptal Davası 
332
2. İdari İhmal Davası 
334
3. Sorumluluk Davası 
335
4. İdari Eylem Davası 
336
5. İdari Yetki Uyuşmazlığı Davası 
336
6. Yorum Davası 
337
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
338
XV. TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRMA 
339
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YARGI BİRLİĞİ SİSTEMİNİ BENİMSEMİŞ LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ
I. ARJANTİN 
346
A. Devlet Yapısı 
347
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
348
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
349
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
352
1. Hukuk Davaları 
352
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
358
II. BOLİVYA 
361
A. Devlet Yapısı 
361
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
362
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
363
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
366
1. İdari Uyuşmazlık Davası 
366
2. Uygunluk Davası 
370
3. Halk Davası 
371
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
372
III. BREZİLYA 
373
A. Devlet Yapısı 
374
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
375
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
377
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
381
1. Hukuk Davaları 
381
2. İdareye Karşı Anayasal Başvuru Yolları 
385
a. Önleyici Emir Davası 
386
b. Halk Davası 
387
c. Kamu Sorumluluğu Davası 
389
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
390
IV. ŞİLİ 
392
A. Devlet Yapısı 
392
B. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı 
393
C. İdarenin Yargısal Denetimini Gerçekleştiren Yargı Teşkilatı 
394
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Dava Türleri 
401
1. Anayasaya Dayanan Dava Türleri 
404
a. Kamu Hukuku İptal Davası 
404
b. Vatandaşlıktan Çıkarılma veya Vatandaşlık Talebinin Reddi
İşleminin İptali Davası 
406
c. Kamulaştırma İşleminden Kaynaklanan Davalar 
407
2. Kanunlara Dayanan Dava Türleri 
409
a. Belediye ve Bölge İdaresi İşlem ve İhmallerine Karşı Açılan
Davalar 
409
b. Merkezi İdareye Karşı Açılan Mali Dava 
411
c. Ekonomik Koruma Davası 
412
E. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 
414
V. TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRMA 
415
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ VE TÜRKİYE İÇİN ÖNERİLER
I. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ 
419
A. Ortak Dava Türleri Açısından Karşılaştırma ve Değerlendirme 
419
1. Koruma Davası 
419
2. Habeas Data Davası 
422
B. Ülkelerdeki Yargı Ayrılığı ve Yargı Birliği Sistemlerinin Tasnifi Açısından
Karşılaştırma ve Değerlendirme 
424
C. İdarenin Yargısal Denetiminin Anayasal Dayanağı Açısından
Karşılaştırma ve Değerlendirme 
426
D. İdarenin Yargısal Denetimini Sağlayan Yargı Teşkilatları Açısından
Karşılaştırma ve Değerlendirme 
431
E. Dava Türleri Açısından Karşılaştırma ve Değerlendirme 
438
1. Genel İdari Dava Türleri 
438
a. İptal Davası ve Türevleri 
438
b. Tam Yargı Davası ve Türevleri 
442
c. Hem İptal Hem Tam Yargı Davası Niteliğini Taşıyan Dava Türleri 
446
2. Uygunluk Davası 
450
3. Karma Dava Türleri 
453
4. Hukuk Davaları 
455
5. Rücu Davaları 
457
6. Kamu Yararına Aykırılık Davası ve Çeşitli Latin Amerika Ülkelerinde
Bu Dava Türünün Görünümleri 
458
7. Diğer Dava Türleri 
460
F. İdarenin Yargısal Denetimiyle İlgili Mevzuat Açısından Karşılaştırma ve
Değerlendirme 
466
G. İdari Başvuru Yollarının Tüketilmesi Açısından Karşılaştırma ve
Değerlendirme 
473
1. İdari Başvuru Yollarının Tüketilmesinin Zorunlu Olduğu Sistemler 
474
2. İdari Başvuru Yollarının Tüketilmesinin Dava Türüne Göre Değiştiği
Sistemler 
474
3. İdari Başvuru Yollarının Tüketilmesinin İhtiyari Olduğu Sistemler 
476
4. İdari Başvuru Yollarının Tüketilmesinin Özel Kanunlara Dayandığı
Sistemler 
477
H. Dava Açma Süreleri Açısından Karşılaştırma ve Değerlendirme 
479
1. Dava Açma Sürelerinin Tek Bir Kanunla Yeknesak Olarak
Düzenlendiği Sistemler 
480
2. Dava Açma Sürelerinin Farklı Dava Türlerine veya Özel Kanunlara
Göre Belirlendiği Sistemler 
482
I. Sübjektif Ehliyet Açısından Karşılaştırma ve Değerlendirme 
492
1. Sübjektif Ehliyetin Tüm Dava Türlerinde Yeknesak Olduğu
Sistemler 
493
2. Sübjektif Ehliyetin Dava Türüne ve Davadaki Taleplere Göre
Değiştiği Sistemler 
495
3. Sübjektif Ehliyetin Bazı Davalar İçin Aranmadığı Sistemler 
502
J. İdarenin Yargısal Denetiminin Kapsamı ve Sınırları Açısından
Karşılaştırma ve Değerlendirme 
512
II. TÜRKİYE İÇİN ÖNERİLER 
517
A. Tanık Delili 
517
B. Yazılılık İlkesi Yanında Sözlülük İlkesinin Dikkate Alınması 
518
C. Önleyici Emir Davası 
520
D. Rücu Davalarının İdari Yargıda Görülmesi 
521
E. İdari Yargıda Dava Açma Sürelerinin Yeknesaklaştırılması 
522
F. İdari Yargıda Mahkeme Kararlarının Uygulanmamasına Karşı Bir
Önlem Olarak Uygulama Hakimleri 
523
G. İdari Yargıda Mahkeme Kararlarının Uygulanmamasına Karşı Bir
Önlem Ve İhtiyadi Bir Tedbir Yolu Olarak Yargısal Emir 
525
H. Uygunluk Davası 
528
I. İdari Yargıda Mahkemelere Davacının Talebi Üzerine İdari Davaları
İvedi Yargılama Usulüne Görme Yetkisi Verilmesi 
529
J. Tespit Davası 
530
K. Kamu Yararına Aykırılık Davası 
532
SONUÇ 
535
KAYNAKÇA 
543