İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Bağlamında Türk Vergi Ceza Hukukunun Non Bis İn İdem Kuralı Açısından Değerlendirilmesi Kübra Eroğlu, Prof. Dr. Onur Eroğlu - Kitap
İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Bağlamında

Türk Vergi Ceza Hukukunun Non Bis İn İdem Kuralı Açısından Değerlendirilmesi

1. Baskı, 
Haziran 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
220
Barkod:
9786050522501
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Yetkin Yayınları
Fiyatı:
400,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışma ile İHAM içtihatlarından yola çıkarak non bis in idem kuralının kapsam ve işlevlerine yönelik genel esasların tespit edilmesi, Türk Vergi Ceza hukukundaki yasal düzenlemelerin non bis in idem kuralı bağlamında incelenmesi, non bis in idem kuralı ile ilişkili İHAM içtihatlarının Türk Hukukuna etkilerinin AYM kararları ışığında incelenmesi planlanmaktadır.
Çalışmanın amacı; Türk Vergi Ceza hukukuna ilişkin yasal düzenlemeler ve uygulamayı non bis in idem kuralı bağlamında değerlendirmek, AYM tarafından verilen kararların Sözleşme yükümlülükleri gereği İHAM içtihatlarına uyumlu olup olmadığını inceleyerek bu konudaki farklılıkları ve eksikleri tespit etmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Non Bıs In Idem Kuralına İlişkin Kavramsal ve Hukuki Çerçeve
.
Türk Hukuku ve Vergi Ceza Hukukunun Non Bıs In Idem Kuralı Yönünden İncelenmesi
.
Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Non Bıs In Idem Kuralının İncelenmesi
.
Literatür İncelemesi: Türk Vergi Ceza Hukukunda Non Bıs In Idem Kuralı
.
Araştırmanın Metodolojisi
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ 
I
KISALTMALAR LİSTESİ 
XV
GİRİŞ 
XVII
1. NON BIS IN IDEM KURALINA İLİŞKİN KAVRAMSAL VE HUKUKİ ÇERÇEVE
1.1. Non Bis İn İdem Kuralının Anlamı 
1
1.2. Non Bis İn İdem Kuralının Tarihsel Gelişimi 
2
1.2.1. Hammurabi Kanunları 
2
1.2.2. Corpus Iuris Civilis 
2
1.2.3. Magna Carta ve 1689 Tarihli İngiliz Haklar Bildirgesi 
3
1.2.4. ABD Haklar Bildirgesi ve Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi 
4
1.2.5. Japonya Anayasası 
4
1.2.6. Hindistan Anayasası 
4
1.2.7. Rus Anayasası 
5
1.2.8. Mecelle–i Ahkâm–ı Adliyye ve Şeriye Sicilleri 
5
1.2.9. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
5
1.2.10. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 
7
1.3. Non Bis İn İdem Kuralının İlişkili Olduğu Temel İlkeler ve Haklar 
8
1.3.1. Hukuk Devleti İlkesi 
8
1.3.2. Adil Yargılanma Hakkı 
9
1.3.3. Hukuki Güvenlik İlkesi 
9
1.3.4. Ölçülülük İlkesi 
11
1.4. Kuramsal Çerçeve 
12
1.4.1. Ceza Kavramı ve Cezanın Amacına Yönelik Teoriler 
12
1.4.2. Kesin Hüküm Etkisi 
13
1.4.3. Devletin Vergilendirme Yetkisi 
13
1.4.3.1. Vergi Ceza Hukuku 
14
1.4.3.2. Vergi Cezalarının Amacı 
15
1.5. Non Bis İn İdem Kuralının Temel Unsurları 
16
1.5.1. Bis (Yeniden, Mükerrer) 
16
1.5.2. İdem (Aynılık, Ayniyet) 
18
1.5.2.1. Kişinin Ayniyeti 
18
1.5.2.2. Fiilin Ayniyeti 
20
1.6. Non Bis İn İdem Kuralının İhlaline İlişkin Değerlendirme Kriterleri 
21
1.6.1. İlk Yargılama Sürecinin “Cezai” Bir Nitelik Gösterip Göstermediği 
22
1.6.3. Mükerrer olarak “Ceza” İle İlgili Yargılama Sürecinin İşletilip İşletilmediği 
26
1.6.4. Önceki Yargılamanın Kesinleşmiş Bir Mahkûmiyet veya Beraat Hükmü ile Sonuçlanıp Sonuçlanmadığı 
28
1.7. Non Bis İn İdem Kuralına Aykırılık Teşkil Etmeyen Bazı İstisnai Haller 
29
1.8. Non Bis İn İdem Kuralına İlişkin İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) Kararları 
30
1.8.1. Zolotukhin/Rusya Kararı 
33
1.8.2. Glantz/Finlandiya Kararı 
35
1.8.3. A ve B Norveç Kararı 
38
1.9. Bölüm Değerlendirmesi 
45
2. TÜRK HUKUKU VE VERGİ CEZA HUKUKUNUN NON BIS IN IDEM KURALI YÖNÜNDEN İNCELENMESİ
2.1. Non Bıs In Idem Kuralının Türk Hukukunda Gelişimi 
47
2.1.1. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Non Bis İn İdem Kuralı 
48
2.1.2. Türk Ceza Kanunu’nda Non Bis İn İdem Kuralı 
49
2.1.3. Kabahatler Kanunu’nda Non Bis İn İdem Kuralı 
50
2.1.4. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ nda Non Bis İn İdem Kuralı 
50
2.2. Vergi Usul Kanunu’nda Non Bis İn İdem Kuralı 
51
2.2.1. Vergi Ziyaı Kabahati 
53
2.2.1.1. Vergi Ziyaı Kabahatinin Unsurları 
53
2.2.1.2. Vergi Ziyaı Kabahatinin Cezası 
55
2.2.2. Genel Usulsüzlükler 
57
2.2.2.1. Genel Usulsüzlük Kabahatinin Unsurları 
58
2.2.2.1.1. Birinci Derece Genel Usulsüzlükler 
58
2.2.2.1.2. İkinci Derece Genel Usulsüzlükler 
59
2.2.2.2. Genel Usulsüzlük Kabahatinin Cezası 
60
2.2.3. Özel Usulsüzlükler 
60
2.2.3.1. Özel Usulsüzlük Kabahatinin Unsurları 
60
2.2.3.2. Özel Usulsüzlük Kabahatinin Cezası 
62
2.3. Vergi Suçları 
63
2.3.1. Kaçakçılık Suçu ve Cezası 
63
2.4. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 
67
2.4.1. İçtima Hükümleri 
67
2.4.1.1. Tek Fiil ile Vergi Ziyaı ve Genel Usülsüzlük Oluşması Halinde Birleşme 
70
2.4.1.2. Tek Fiil ile Farklı Neviden Vergi Ziyaıları Oluşması Halinde Birleş(me)me 
71
2.4.1.3. Tek Fiil ile Vergi Ziyaı Kabahatleri ve Özel Usulsüzlük Oluşması Halinde Birleş(me)me 
71
2.4.1.4. Tek Fiil ile Vergi Kabahatleri ve Suçları Oluşması Halinde Birleş(me)me 
72
2.5. Vergi Ceza Hukukunda İdarenin Vergisel Denetim ve Bilgi Edinme Mekanizmaları 
72
2.5.1. Yoklama 
73
2.5.2. Vergi İncelemesi 
73
2.5.3. Arama 
74
2.5.4. Bilgi Toplama 
74
2.6. İdarenin Cezai Nitelikli İşlemleri 
75
2.7. Bölüm Değerlendirmesi 
76
3. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA NON BIS IN IDEM KURALININ İNCELENMESİ
3.1. Anayasa Mahkemesi Somut Norm Denetimi Kararlarının Non Bis İn İdem Kuralı Yönünden İncelenmesi 
77
3.1.1. Anayasa’da Açıkca Düzenlenmemiş Ceza Hukuku İlkelerinin Yasa Koyucunun Takdir Yetkisine Bırakılması 
78
3.1.1.1. 1980/1E., 1980/25K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı. 
78
3.1.2. Non Bis İn İdem Kuralının Disiplin Hukukunda da Geçerli Olmak Üzere Hukuk Devletinin Kapsamında Ele Alınması 
79
3.1.2.1. 2008/114E., 2010/53K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
79
3.1.3. Aynı Fiilin Farklı Hukuk Disiplinleri Kapsamında Farklı Şekillerde Mütalaa Edilmesinin Mümkün Görülmesi 
80
3.1.3.1. 2014/124E., 2015/24K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
80
3.1.3.2. 2015/68E., 2017/166K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
81
3.1.4. Aynı Fiilden Dolayı Ceza Soruşturması Yanında Ayrıca Hukuk Davası veya Disiplin Soruşturması Açılmasına Herhangi Bir Engel Bulunmaması 
83
3.1.4.1. 2017/28E., 2017/107K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
83
3.1.5. Mükerrerliğin “Aynı Fiilden” Kaynaklanıp Kaynaklanmadığı Hususunun İrdelenmesi 
84
3.1.5.1. 2017/95E., 2017/119K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
84
3.1.6. Nitelikli Suçlarda Daha Ağır Ceza Öngörülmesinin Mükerrer Cezalandırma Anlamına Gelmediğine İlişkin Görüş 
85
3.1.6.1. 2017/169E., 2018/42K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
85
3.1.7. Eksik Beyan Edilen Geçici Vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisinin İki Farklı Fiil Olduğuna Yönelik Görüş 
87
3.1.7.1. 2019/16E., 2019/15K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
87
3.2. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararlarının Non Bis İn İdem Kuralı Yönünden İncelenmesi 
88
3.2.1. ABP Gıda San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. Bireysel Başvuru Kararı 
89
3.2.2. Ünal Gökpınar Bireysel Başvuru Kararı 
90
3.2.3. Mehmet Turgay Özbekler Bireysel Başvuru Kararı 
92
3.3. Araştırma Kapsamında Özel Olarak İncelenen 2019/4E., 2021/78K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
94
3.3.1. Anayasa Mahkemesinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 367’nci Maddesinin Son Fıkrasının İptaline İlişkin Kararı 
97
3.4. Bölüm Değerlendirmesi 
102
4. LİTERATÜR İNCELEMESİ: TÜRK VERGİ CEZA HUKUKUNDA NON BIS IN IDEM KURALI
4.1. Genel Olarak 
103
4.2. Bölüm Değerlendirmesi 
110
5. ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ
5.1. Bilimsel Araştırmalarda Metod 
111
5.1.1. Araştırmanın Paradigması 
112
5.1.1.1. Pozitivist Paradigma 
112
5.1.1.2. Yorumsamacı (Hermeneutic) Paradigma 
113
5.1.1.3. Eleştirel (Critical) Paradigma 
114
5.2. Hukuk Metodolojisi 
114
5.2.1. Hukuk Araştırmalarında Metod 
117
5.2.1.1. Doktrinel Hukuk Araştırma Metodolojisi 
117
5.2.1.2. Ampirik (Doktrinel Olmayan) Hukuk Araştırma Metodolojisi 
118
5.2.1.3. Karşılaştırmalı Hukuk Araştırma Metodolojisi 
119
5.2.2. Araştırmanın Kaynakları 
120
5.2.2.1. Birincil Kaynaklar 
120
5.2.2.2. İkincil Kaynaklar 
120
5.2.3. Veri Toplama Teknikleri 
120
5.2.3.1. Doküman Analizi 
120
5.2.3.2. Dava Analizi (Case Analysis) 
121
5.3. Araştırmanın Metodolojik Tasarımı 
122
5.3.1. Araştırmanın Konusu 
122
5.3.2. Araştırmanın Amacının Belirlenmesi 
122
5.3.3. Araştırmanın Önemi 
122
5.3.4. Araştırmanın Paradigması 
123
5.3.5. Araştırma Soruları 
123
5.3.6. Araştırmanın Metodolojisi 
123
5.3.7. Araştırmada Kullanılan Veri Toplama Araçları 
126
5.3.8. Araştırmada Kullanılan Kaynaklar 
129
5.3.8.1. Araştırmada Kullanılan Birincil Kaynaklar 
129
5.3.8.2. Araştırmada Kullanılan İkincil Kaynaklar 
131
5.3.9. Araştırmanın Literatüre Katkısı 
132
5.4. Bölüm Değerlendirmesi 
132
6. BULGULAR VE TARTIŞMA
6.1. Bulgular 
133
6.1.1. Non Bis İn İdem Kuralına İlişkin İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) Kararlarının İncelenmesi 
133
6.1.2. Vergi Ceza Hukukunda Suç ve Kabahatlere Yönelik Cezaların Non Bis İn İdem Kuralı Yönünden İncelenmesi 
138
6.1.3. Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Non Bis İn İdem Kuralının İncelenmesi 
140
6.1.3.1. 1980/1E., 1980/25K., Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
140
6.1.3.2. 2008/114E., 2010/53K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
141
6.1.3.3. 2014/124E., 2015/24K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
141
6.1.3.4. 2015/68E., 2017/166K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
141
6.1.3.5. 2017/28E., 2017/107K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
141
6.1.3.6. 2017/95E., 2017/119K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
141
6.1.3.7. 2017/169E., 2018/42K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
142
6.1.3.8. 2019/16E., 2019/15K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
142
6.1.3.9. ABP Gıda San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. Bireysel Başvuru Kararı 
142
6.1.3.10.Ünal Gökpınar Bireysel Başvuru Kararı 
143
6.1.3.11. Mehmet Turgay Özbekler Bireysel Başvuru Kararı 
144
6.1.3.12. 2019/4E., 2021/78K. Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı 
145
6.2. Tartışma 
151
6.2.1. Non Bis İn İdem Kuralına İlişkin İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) Kararlarının Değerlendirilmesi 
153
6.2.2. Türk Vergi Ceza Hukukunda Suç ve Kabahatlere Yönelik Cezaların Non Bis İn İdem Kuralı Yönünden Değerlendirilmesi 
156
6.2.3. Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Non Bis İn İdem Kuralının Değerlendirilmesi 
158
6.2.4. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 367. Maddesinin Son Fıkrasının (Karşı Bağlamazlık Kuralı) İptali Sonrası Gelişmeler 
159
6.2.4.1. Vergi Mahkemesi ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkileri 
165
6.2.4.2. Farklı Yargılama Süreçlerini Bütünleştiren Mekanizmalara Duyulan İhtiyaçlar 
174
6.2.4.3. Vergi Ceza Hukukunda Kabahatler ve Suçlara Öngörülen Cezalar, İçtima Yasağı Bulunan Hükümler, Yargılama ve Cezalandırma Usulleri İle İlgili Yeni Yasal Düzenlemelerin Gerekliliği 
174
6.2.4.4. Etkin Pişmanlık Müessesesi 
178
6.2.4.5. 306 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne İlişkin Değerlendirmeler 
180
6.2.4.6. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Sonrası Finlandiya ve Belçika Mevzuatında Yapılan Bazı Önemli Düzenlemeler 
182
6.3. Öneriler 
185
SONUÇ 
193
KAYNAKÇA 
199
ÖZGEÇMİŞ…………………………………………….219
HakkımızdaUluslararası Yayınevi BelgesiKaynakça Dosyası Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil