GENEL OLARAK İNTERNET, İNTERNETİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ SÜRECİ, İNTERNET YÖNETİŞİMİNE İLİŞKİN ULUSAŞIRI VE ULUSLARARASI AKTÖRLER VE KÜRESEL İDARE HUKUKUNDA İNTERNET
I. İNTERNET KAVRAMI VE İNTERNETİN TARİHSEL GELİŞİMİ
23
B. İnternetin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
25
II. İNTERNETİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ SÜRECİ
30
A. NSFNET’ten İnternete
30
B. Türkiye’de İnternetin Serbestleşme ve Türk Telekom’un Özelleştirilme Süreci
34
1. İnternet Hizmetinde Serbestleşme
36
2. Türk Telekom’un Özelleştirilmesi ve Ortaklık Yapısındaki Değişiklikler
38
3. Türk Telekom’un Hukuki Niteliği
40
III. İNTERNETİN DİJİTAL YÖNETİŞİMİNDE ROL ALAN ULUSAŞIRI ve ULUSLARARASI AKTÖRLER
41
A. İnternet Alan Adları Sistemi–Domain Name System (DNS) ve Internet Corporation for Assigned Names And Numbers (ICANN)
42
B. Internet Governance Forum (IGF)
47
C. The Internet Society (ISOC), Internet Engineering Task Force (IETF) ve Çeşitli İnternet Standartları Kuruluşları
50
D. International Telecommunication Union (ITU)
52
E. W3 Konsorsiyumu (World Wide Web Consortium)
54
IV. KÜRESEL İDARE HUKUKU ve İNTERNET
55
A. Genel Olarak Küresel İdare Hukuku Kavramı
55
B. İnternet Sektöründe Küresel İdare Hukukunun Görünümü
58
I. İNTERNET HİZMETİ İLE KAMU HİZMETİ, EVRENSEL HİZMET, ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
63
A. Kamu Hizmeti ve İnternet Hizmetleri Kavramları
63
2. İnternet Hizmetleri
70
B. Türkiye’de Evrensel Hizmet, Elektronik Haberleşme Hizmeti ve İnternet Hizmeti Kesişimi
72
1. Evrensel Hizmet Olarak İnternet
72
2. Elektronik Haberleşme Hizmeti Olarak İnternet
74
C. İnternet Hizmetinin Türk Hukuku’ndaki Hukuki Niteliği
80
D. Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum
82
2. Amerika Birleşik Devletleri
85
II. EVRENSEL HİZMET VE ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE İNTERNET HİZMETİNE YÖNELİK KAMUSAL YÜKÜMLÜLÜKLER
90
A. Elektronik Haberleşme Hizmeti Yönünden
90
1. İktisadi Yükümlülükler
91
a. Serbest ve Etkin Rekabet Ortamının Sağlanması ve Korunması
91
b. Tüketici Hak ve Menfaatlerinin Gözetilmesi
93
c. Kalkınma Planları ve Stratejilerin Gözetilmesi
94
d. Hizmet Karşılığı Alınacak Ücretin Serbestçe Belirlenmesi
95
2. Sosyal Yükümlülükler
96
b. Makul Ücret ve Hizmetten Yararlanmayı Teşvik
97
c. Nispi Eşitliği Gözetme
98
3. Hizmet Kalitesine İlişkin Yükümlülükler
99
a. Kaynak Verimliliğini Gözetme ve Uluslararası Standartlara Uygunluk
99
b. Kalite Artışını Teşvik
101
4. Milli Güvenlik ve Kamu Düzenine İlişkin Yükümlülükler
102
a. Milli Güvenlik ve Kamu Düzenine Öncelik Verilmesi
102
b. Kamu Düzenine İlişkin Unsurlarda Uluslararası Normlara Uygunluk
103
c. Şebeke ve Bilgi Güvenliğinin Temin Edilmesi
103
B. Evrensel Hizmet Yönünden
105
1. Eşitlik ve Nesnellik
108
2. Makul Fiyat ve Dezavantajlı Grupların Gözetilmesi
109
III. İNTERNET HİZMETİNİN KURULMASI VE İŞLETİLMESİNİN İDARE HUKUKU BOYUTU
113
A. İnternet Hizmetinin Özel Kişilere Gördürülmesi
113
1. İnternet Hizmetinin Gördürülüş Usulü: Yetkilendirme
114
a. Yetkilendirme Usulü
114
b. Erişim Sağlayıcılar Açısından Ek Gereklilik: Faaliyet Belgesi
121
c. Yetkilendirmenin Sona Ermesi
124
2. Geçmişten Gelen Bir İstisna: İmtiyaz
127
B. İnternet Altyapısı
131
a. Taşınmaz İhtiyacı ve Geçiş Hakkı
134
aa. Taşınmaz İhtiyacı ve Tesis Paylaşımı
134
b. Altyapı Maliyetinin Yükümlüsü
138
IV. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA İŞLETMECİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLARAK AĞ TARAFSIZLIĞI VE AÇIK İNTERNET ANLAYIŞI
142
B. Sıfır Tarife Uygulaması ve Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Yaklaşımı
145
C. Türkiye’deki Durum
149
I. KOLLUK FAALİYETİ OLARAK İNTERNET GÜVENLİĞİ
153
A. İnternet Güvenliğinin Kolluk Faaliyeti İçerisindeki Yeri
153
1. Genel Olarak İdarenin Kolluk Faaliyeti
153
2. İnternet Güvenliği Kavramı
154
3. İnternet Güvenliğinin Kolluk Faaliyetleri İçerisindeki Yeri
158
a. Adli Kolluk Faaliyetlerinde
158
b. Siyasi Kolluk Faaliyetlerinde
159
c. İdari Kolluk Faaliyetlerinde
162
B. İnternet Kolluğunun Amacı Olarak: Dijital Kamu Düzeni
164
C. Türkiye’de İnternet Kolluğu
167
II. DİJİTAL KAMU DÜZENİNİN UNSURU ve İNTERNET GÜVENLİĞİNİN ÜST KAVRAMI: SİBER GÜVENLİK
169
A. Siber Güvenlik Kavramı
169
B. Türkiye’de Siber Güvenliğe İlişkin Düzenlemeler ve Kapsamları
173
1. 7545 Sayılı Siber Güvenlik Kanunu Öncesindeki Dönem
173
2. 7545 Sayılı Siber Güvenlik Kanunu Sonrasındaki Dönem
179
C. Siber Güvenlik ve İnternet Güvenliği İlişkisi
183
D. Siber Dayanıklılık ve Siber Güvenlik: Ex Ante ve Ex Post
186
III. İNTERNET GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK ÇEŞİTLİ HUKUKİ VASITALAR
189
A. Güvenli İnternet Hizmeti
189
2. Güvenli İnternet Hizmeti Profilleri ve Listelerin Belirlenmesi
190
3. Güvenli İnternet Hizmetine İlişkin İşletmeci Yükümlülükleri
191
C. İnternet Erişiminin Engellenmesi
195
1. Erişim Engelleme Yöntemleri
195
a. URL Tabanlı Engelleme
196
b. Derin Paket Analiziyle Engelleme
197
c. IP ve Protokol Tabanlı Engelleme
198
d. Alan Adı Sistemi (DNS) Tabanlı Engelleme
199
2. Türk Hukuku’nda Erişimin Engellenmesi
200
a. Erişimin Engellenmesi Sebepleri
200
aa. Katalog Suçlar Sebebiyle İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi
201
bb. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Haller Sebebiyle İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi
205
cc. Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Sebebiyle İçeriğe Erişimin Engellenmesi
207
dd. Sosyal Ağ Sağlayıcılarla İlgili İlave Yükümlülükler
210
b. Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı
214
aa. 5651 sayılı Kanun’un 9’uncu Maddesinin İptali
214
bb. Maddi ve Manevi Varlığın Korunması Hakkı Yönünden
217
cc. İfade Özgürlüğü Yönünden
219
dd. Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Masumiyet Karinesi Yönünden
221
3. Avrupa Birliği Dijital Hizmetler Yasası’ndaki (Digital Services Act) Düzenleme
222
b. Çok Büyük Çevrim İçi Platformlar ve Çok Büyük Çevrim İçi Arama Motorlarına Erişim Engeli Getirilmesi
225
D. Bant Genişliğinin Daraltılması
229
2. İnternet Hizmetine Yönelik Bir Tedbir Olarak
232
3. Şebekeler Üstü Hizmet Sağlayıcılara Yönelik Olarak
235
4. İnternet Kolluk Faaliyeti Olarak
237
a. Türkiye’de Temsilci Belirlememe ve Bunu Bildirmeme Sebebiyle Bant Genişliğinin Daraltılması
237
b. Belirli Suçlarla İlgili Bilgi Vermeme Sebebiyle Bant Genişliğinin Daraltılması
238
c. İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi Kararının Yerine Getirilmemesi Sebebiyle Bant Genişliğinin Daraltılması
239
F. Kişisel Veriler Yönünden Koruma Mekanizmaları
243
2. Elektronik Haberleşme Sektöründe Kişisel Verilerin Korunması
246
3. İdarenin Dijital Alandaki Faaliyetlerinde Kişisel Verileri Koruma Yükümlülüğü: Siber Dayanıklı İdare İhtiyacı
249