EASA VE SHGM Mevzuatı Kapsamında
Havacılık Düzenlemeleri
HBL–66 Modül 10 Sınav Konularını Kapsar
5. Baskı,
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
352
Kitabın Fiyatı:
425,00₺
İndirimli (%10):
382,50₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
4. baskı
Kasım 2023
420,00₺
295,00₺ (%30)
4.
Kasım 2023
420,00₺
295,00₺ (%30)
Kitabın Açıklaması
Tamamen yenilenmiş ve genişletilmiş 5. baskısını yapan kitap, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün yaptığı son düzenlemeler doğrultusunda, Temel Bakım Eğitim Organizasyonlarının HBL-66 modül eğitimine yardımcı olması amacıyla güncellenmiştir.
Bir sivil hava aracının ömür devri boyunca uçuşa elverişli olarak tutulmasına ilişkin tüm gereklilikler ve aşamalar, bakım personelinin görev, yetki ve sorumlulukları açısından ele alınmıştır. Kitap, havacılık mevzuatına dahil olan Part-ML Bakım Kuruluşları, EASA Mevzuatı Harici Hava Araçları ve havacılığın artan bir sorunu haline gelen siber saldırılar ve siber güvenlik gibi güncel konuları da detaylı bir şekilde işlemektedir. Ayrıca, Sürekli Uçuşa Elverişliliğin Denetimine ilişkin süreçler de kitabın içeriğine eklenmiştir.
Kitap gerek modül sınavına hazırlananlar için, gerek ders verecek akademisyenler için konuların ilgili talimat içeriğine uygun olarak anlatımını içermektedir. Havacılık alanında çalışmak isteyenler için de genel bir rehber niteliğindedir.
Kitabın ana hedefi, okuyucunun mevzuata vakıf olabilmesi ve aradığı konuları nerede, hangi mevzuat altında bulacağı ve nasıl anlamlandırması gerektiğini ortaya koymaktır. Mevzuat kodlarının nasıl okunacağı ve mevzuatın birbiri ile olan ilişkisi öncelikle verilmeye çalışılmıştır. Kitap ayrıca zengin bir sözlük ve kısaltmalar bölümüne sahiptir.
Kitabın Konu Başlıkları
Düzenleyici Çerçeve
Onaylayıcı Personel – Bağımsız Onaylayıcı Personel – Hava Aracı Bakım Eğitim Kurumları
Onaylanmış Bakım Kuruluşları
Part–ML Bakım Kuruluşları
Hava Operasyonları
Hava Aracı, Parça ve Cihaz Sertifikasyonu
Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi
Ulusal ve Uluslararası Bakım Gereklilikleri ve Dokümanları
Sürekli Uçuşa Elverişlilikte Denetim İlkeleri
Hava Aracı Bakımında Siber Güvenlik İlkeleri ve Siber Saldırılar
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz
7
Kitap Hakkında
9
Şekiller Listesi
20
Tablolar Listesi
21
Kısaltmalar
23
Birinci Bölüm
DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE
1.1. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün (ICAO) Rolü
29
1.1.1. ICAO’nun Amaçları ve Görevleri
31
1.1.2. SARP’s–Standartlar ve Önerilen Uygulamalar (Standards and Recommended Practices)
34
1.2. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu
35
1.3. SHGM Teşkilat, Yetki ve Sorumlulukları
37
1.4. Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonları
40
1.4.1. ICAO – International Civil Aviation Organisation – Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
41
1.4.2. EASA – European Union Aviation Safety Agency – Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı
41
1.4.3. FAA–Federal Aviation Administration – Federal Havacılık İdaresi
42
1.4.4. ECAC – European Civil Aviation Conference – Avrupa Sivil Havacılık Konferansı
42
1.4.5. EUROCONTROL–Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütü
43
1.4.6. IATA – International Air Transportation Association – Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği
43
1.4.7. ACI – Airports Council International – Uluslararası Havalimanları Konseyi
44
1.5. Diğer Sivil Havacılık Otoriteleri ile İlişkiler
44
1.6. Sivil Havacılık Düzenlemelerine Genel Bakış
46
1.6.1. Mevzuatın Genel Yapısı ve İsimlendirme
47
1.6.2. EASA Mevzuat Yapısı
48
1.6.3. Türk Sivil Havacılık Düzenlemeleri
51
1.7. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği (SHY–CA)
53
1.7.1. SHT–CAM – Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi ve Sorumlulukları
54
1.7.2. SHT–145 Bakım Kuruluşu Onayı
55
1.7.3. SHT–66 Hava Aracı Bakım Personeli
55
1.7.4. SHT–147 Hava Aracı Bakım Eğitimi
56
1.7.5. SHY–21 Hava Aracı ve Parça Sertifikasyon Yönetmeliği
56
1.8. SHY–İPC (SHGM Tarafından Verilecek İdari Para Cezaları)
57
Kendinizi Sınayın
59
İkinci Bölüm
ONAYLAYICI PERSONEL (SHT–66)
2.1. Hava Aracı Bakım Lisansları
61
2.1.1. Hava Aracı Sınıfları ve Tipleri
63
2.1.2. Kategori A Lisansı
64
2.1.3. Kategori B1 Lisansı
65
2.1.4. Kategori B2 Lisansı
66
2.1.5. Kategori B2L Lisansı
67
2.1.6. Kategori B3 Lisansı
67
2.1.7. Kategori L Lisansı
68
2.1.8. Kategori C Lisansı
68
2.2. Lisans İmtiyazlarını Kullanma Şartları
69
2.3. Yabancı Dil Yeterliliği
70
2.4. Lisans Almak İçin Gerekli Şartlar
72
2.4.1. Teorik Modül Sınav Gereklilikleri
73
2.4.2. Temel Bakım Pratik Deneyim Gerekliliği
77
2.5. Bakım Deneyiminin Kayıt Edilmesi
79
2.6. Lisansa Başvuru
80
2.7. Lisansın Geçerliliği
81
2.8. Hava Aracı Bakım Lisansının Temdit Edilmesi (Uzatma) veya Yeniden Düzenlenmesi
82
2.9. Lisansa Kategori İlavesi
83
2.10. Kategori Geçiş Deneyim Gereklilikleri
83
2.11. Tip Kategorileri ve Eğitimi
84
2.12. Hava Aracı Grupları
86
2.13. Lisansa tip işleme
87
2.14. İşbaşı Eğitimi (OJT–On the Job Traning)
88
2.15. Sınırlamalar
90
2.16. Lisansın İbrazı
91
2.17. Bağımsız Onaylayıcı Personel
91
2.18. Hava Aracı Bakım Eğitimi Kuruluşları Talimatı (SHT–147)
93
2.18.1. SHT–147 Bakım Eğitim Kuruluş Gereklilikleri
93
2.18.2. Personel Gereklilikleri
94
2.18.3. Eğitim Prosedürleri
95
2.18.4. Sınavlar
96
2.18.5. BEKAD (MTOE)–Bakım Eğitimi Kuruluşu Açıklamalar Dokümanı
96
2.18.6. Onaylı Temel Eğitim Kursu
97
2.18.7. Eğitmen, Teorik Sınav Hazırlayıcı ve Pratik Değerlendirici Nitelikleri
98
2.18.8. Modül Teorik ve Pratik Eğitmen Nitelikleri
99
2.18.9. Pratik Eğitmen Nitelikleri
101
2.18.10. Temel Teorik ve Pratik Eğitmen Pedagojik Beceri ve Dil Yeterlilik Şartları
101
2.18.11. Temel Teorik ve Pratik Sınavlar
102
2.18.12. Hava Aracı Tip/ Task Eğitimleri
102
2.18.13. Onay Geçerliliğinin Devamı
103
2.18.14. SHT–147 Tanınan Okul Gereklilikleri
103
2.18.15. SHT–147 Dil Yeterliliği Hizmet Sağlayıcı Kuruluş Gereklilikleri
104
Kendinizi Sınayın
105
Üçüncü Bölüm
ONAYLI HAVA ARACI BAKIM KURULUŞLARI (SHT–145)
3.1. SHT–145 Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları Yönetmeliği
110
3.2. Bakım Sınıfları ve Yetkileri
110
3.2.1. Küçük Ölçekli Bakım Kuruluşları
112
3.3. Bakım Kuruluşu Başvurusu
114
3.4. Bakım Tesisi Gereksinimleri
116
3.5. Personel Gereksinimleri
118
3.5.1. Sorumlu Müdür (Accountable Manager)
118
3.5.2. Kalite Sorumlusu (Emniyet Yöneticisi)
119
3.5.3. Yeterli Sayıda Onaylayıcı Personel
119
3.5.4. Onaylayıcı Personel Yetkilendirme ve geçerliliği
122
3.5.5. NDT Personeli
123
3.6. Alet, Ekipman ve Malzeme
124
3.7. Bakım Verileri
125
3.8. Üretim Planlama
126
3.9. Bakımın Sertifikasyonu
127
3.9.1. SHGM Form 1
127
3.9.2. SHGM Form–1 Eşdeğeri Uluslararası Belgeler
130
3.10. Komponent Onaylayıcı Personel
131
3.11. Komponentlerin Sınıflandırılması
131
3.12. Bakım ve Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Kayıtları
132
3.13. Olay Raporlama
133
3.14. Emniyet ve Kalite Politikası, Bakım Prosedürleri ve Kalite Sistemi
134
3.15. Bakım Kuruluşu El Kitabı (BKEK–MOE)
134
3.16. Bakım Kuruluşunun Yetkileri
136
3.16.1. Tek Seferlik Yetkilendirme
137
3.17. Bakım Kuruluşuna İlişkin Değişiklikler
138
3.18. Bulgular
138
Kendinizi Sınayın
140
Dördüncü Bölüm
PART–ML ONAYLI BAKIM KURULUŞLARI VE PART–CAO
4.1. Part–ML Gerekliliklerine Tabi Hava Araçları
143
4.2. Part–ML Sorumlulukları
144
4.3. Part–ML Kapsamındaki Hava Araçlarının Sürekli Uçuşa Elverişliliği
144
4.4. Part–CAO (Birleşik Uçuşa Elverişlilik Yönetim Kuruluşu)
145
4.5. Part–ML Hava Aracı Bakım Programı (AMP)
146
4.6. Kendi Kendine Beyan Edilen Bakım Programı
146
4.7. Asgari Kontrol Programı (Minimum Inspection Programme – MIP)
147
4.8. Part–ML Hava Aracının Sürekli Uçuşa Elverişlilik Kayıt Sistemi
148
4.9. Part–ML Hava Aracı ve Komponent Bakım Çıkış Sertifikası
148
4.10. Part–ML Hava Aracı Uçuşa Elverişlilik Değerlendirmesi
150
4.11. Part–ML Sınırlı Hava Aracı Sahibi Pilot Bakımı
150
4.12. Balonlar
151
4.13. Part–ML’den Part–M’ye geçiş
152
4.14. Part–MD Gerekliliklerine Tabi Hava Araçları
152
4.15. CAE–Birleşik Uçuşa Elverişlilik El Kitabı
153
4.16. CAO Gereklilikleri
153
Kendinizi Sınayın
155
Beşinci Bölüm
HAVA OPERASYONLARI (SHT–OPS)
5.1. İşleticilerin Sınıflandırılması
157
5.2. SHT–OPS
157
5.3. Ticari Hava Taşıma İşletme Operasyon Gereklilikleri
160
5.3.1. Uçak Ekipman ve Teçhizatları
161
5.4. Özel Operasyonlar (Special Operations)
164
5.5. Ramp Denetimleri
165
5.6. Ticari Olmayan Uçuşlar
167
5.7. Hava İşletici Sertifikası
167
5.8. İşleticinin Sorumlulukları
169
5.9. İşletici El Kitabı (Operation Manual–OM)
170
5.10. Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım ile İlgili İşleticinin Sorumlulukları
171
5.11. Hava Aracı Milliyeti ve Tescil İşaretleri (SHT–7)
172
5.12. Asgari Teçhizat Listesi (MEL) ile Konfigürasyondan Sapma Listesi (CDL)
173
5.13. Hava Aracı İçerisinde Taşınması Gereken Dokümanlar
174
5.14. Hava Aracı Plakartları (İşaretlemeleri)
174
5.15. Hava Aracı Kimlik Plakası
176
5.16. Hava İşletmeleri Uçak Asgari Teçhizat Gereklilikleri
177
5.17. Test Uçuşları
180
5.18. ETOPS
180
5.18.1. ETOPS Bakım Gereksinimleri
182
5.19. RAMP Hizmetleri ve Dispeç (Yer İşletme) Gereklilikleri
183
5.20. Her Hava Koşulunda İşletim (All Weather Operations–AWOPS), Kategori 2/3 İşletimleri
186
5.20.1. Düşük Görüş Operasyonları (LVO– Low Visibility Operations)
186
5.20.2. Karar Yüksekliği (DH–Decision Height)
187
5.20.3. Pist Görüş Mesafesi (RVR–Runway Visual Range)
187
5.20.4. Düşük Görüş Operasyonları (LVO) İçin Gereklilikler
188
Kendinizi Sınayın
189
Altıncı Bölüm
HAVA ARACI, PARÇA VE CİHAZ SERTİFİKASYONU (SHY–21)
6.1. Tip Sertifikasyonu
191
6.2. SHY–21 Yönetmeliği
192
6.3. Sertifikasyon Şartnameleri (CS)
193
6.3.1. CS–25 Büyük Uçaklar
194
6.3.1.1. Alt Bölüm A – Genel
195
6.3.1.2. Alt Bölüm B – Uçuş
195
6.3.1.3. Alt Bölüm C – Gövde
195
6.3.1.4. Alt Bölüm D – Tasarım ve İmalat
195
6.3.1.5. Alt Bölüm E (Motor – Güç Sistemleri)
196
6.3.1.6 Alt Bölüm G (Çalışma Limitleri ve Bilgileri)
196
6.3.1.7 Alt Bölüm J (Çalışma Limitleri ve Bilgileri)
196
6.4. Tip Sertifikasyon Prosedürü
196
6.4.1. Tahditli Tip Sertifikası (RTC–Restricted Type Certificate)
199
6.4.2. Tamamlayıcı Tip Sertifikası (Supplemental Type Certificate–STC)
200
6.5. Uçuşa Elverişlilik
200
6.5.1. Uçuşa Elverişlilik Sertifikası (CoA–Certificate of Airworthiness)
201
6.5.2. Özel Uçuş İzni Belgesi – Permit to Fly
204
6.6. Tescil Sertifikası
205
6.7. Gürültü Sertifikası
207
6.8. Ağırlık Tablosu
208
6.9. Telsiz İstasyonu Lisansı ve Onayı
209
6.10. Türkiye Teknik Standart Usulleri/European Technical Standard Order (TR–TSO/ETSO)
209
6.11. Parça/Cihaz Sertifikasyonu ve SHGM Form–1
210
6.12. Ürün, Parça ve Cihazın Tanımlanması
212
6.13. Parçaların/Cihazların Hava Araçlarına Takılabilmesi İçin Gereken Şartlar
212
Kendinizi Sınayın
214
Yedinci Bölüm
SÜREKLİ UÇUŞA ELVERİŞLİLİK YÖNETİMİ (SHT–CAM)
7.1. SHT–CAM Sürekli Uçuşa Elverişlilik Talimatı ve Sorumlulukları
219
7.2. Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikası Düzenleme Şartları
220
7.3. Part–M Kapsamında Sürekli Uçuşa Elverişlilik Sorumlulukları
221
7.3.1. Olay Bildirimi
223
7.4. Sürekli Uçuşa Elverişlilik
223
7.4.1. Bakım Programı
224
7.4.2. Hatalar, Arızalar ve Kusurlar
225
7.5. Modifikasyon ve Tamir Verileri
226
7.6. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Kayıt Sistemi
226
7.6.1. Hava Aracı Teknik Kayıt Sistemi
227
7.6.2. Hava Aracı Teknik Kayıt Defteri
228
7.6.3. Hava Aracı Kayıt Defteri
231
7.7. Bakım Verileri
232
7.8. Karmaşık Bakım Görevleri
233
7.9. Kritik Bakım İşlemleri – CCDCL
233
7.10. Bakımın Bağımsız Kontrolü
234
7.11. Komponentlerin Bakımı ve Sınıflandırılması
235
7.11.1. Komponentlerin Bakımı
236
7.11.2. Komponentlerin ve Malzemelerin Sınıflandırilması
236
7.11.3. Ömürlü Komponentler (LLP–Life Limited Parts)
237
7.11.4. Gayri Faal ve Kurtarılamaz Komponentler
238
7.12. Hava Aracı Bakım Çıkış Sertifikası
239
7.13. Hava Aracı Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme İşlemi
243
7.13.1. Hava Aracı Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Maddeleri
244
7.14. Part–CAMO
247
7.14.1. Part–CAMO Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetim Kuruluşu
248
7.14.2. CAMO Personel Gereklilikleri
250
7.14.3. Part–CAMO Yönetim Sistemi
251
7.15. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi Kayıtları
251
7.16. Sürekli Uçuşa Elverişlilik El Kitabı (CAME)
252
7.17. Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Personeli
253
7.18. Bulgular ve Düzeltici Faaliyetler
254
Kendinizi Sınayın
255
Sekizinci Bölüm
SÜREKLİ UÇUŞA ELVERİŞLİLİK BAKIM GEREKLİLİKLERİ VE DOKÜMANLARI
8.1. Hava Aracı Bakım Tipleri
259
8.2. Uçuşa Elverişlilik Direktifleri
264
8.3. Servis Bültenleri (SB)
266
8.4. Modifikasyon ve Tamirler
267
8.5. ATA–100 Bakım Dokümantasyonu
268
8.6. Hava Aracı Bakım Dokümanları
273
8.6.1. Hava Aracı Bakım El Kitabı (AMM – Aircraft Maintenance Manual)
273
8.6.2. Yapısal Tamir El Kitabı (SRM – Structural Repair Manual)
274
8.6.3. Komponent Bakım El Kitabı (Component Maintenance Manual – CMM)
275
8.6.4. Resimli Parça Kataloğu (IPC – Illustrated Parts Catalog)
275
8.6.5. Arıza Giderme El Kitabı (TSM – Trouble Shooting Manual)
275
8.6.6. Sistem Şematik El Kitabı (SSM – System Schematics Manual)
276
8.6.7. Kablo Takip El Kitabı (WDM – Wiring Diagram Manual)
276
8.6.8. Ana Asgari Teçhizat Listeleri (MMEL–Master Minimum Equipment List)
276
8.6.9. Asgari Teçhizat Listesi (MEL–Minimum Equipment List)
277
8.6.10. Dispeç Sapma Listeleri
278
8.7. İkincil Kontrol İşleri (DII– Duplicate Inspection Item)
279
8.7.1. Kontrol Gerektiren İşlemler (RII – d Inspection Item)
279
8.7.2. Kritik işlem Malzemeleri (CI – Critical Item)
280
Kendinizi Sınayın
282
Dokuzuncu Bölüm
SÜREKLİ UÇUŞA ELVERİŞLİLİKTE DENETİM İLKELERİ
9.1. Sürekli Uçuşa Elverişliliğin Takibi
286
9.2. ICAO Kapsamında Sürekli Uçuşa Elverişlilik
287
9.3. EASA Kapsamında Sürekli Uçuşa Elverişlilik
288
9.4. Uçuşa Elverişlilik Denetim Kritik Unsurları
289
9.5. Sürekli Uçuşa Elverişliliğin Kontrolü
290
9.6. Uçuşa Elverişlilik Otoriteleri
291
9.7. Yeni Hava Aracı için Uçuşa Elverişlilik
291
9.8. Hizmette Olan Hava Araçları
292
9.9. Planlama ve Kontrol
293
9.10. Hizmet İçi bakım
294
9.11. Depodaki veya Hizmet Dışı Hava Araçları
294
9.12. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Dokümanları
295
9.13. Emniyet Performansının Göstergeleri ve İzlenmesi
295
9.14. Düzeltici Faaliyet Sürecinin Uygulanması
296
9.15. Planla–Yap–Kontrol Et–Önlem Al Döngüsü (PUKÖ)
296
9.16. Emniyet Yönetim Sisteminin 4 Temel Esası
297
9.17. Risk ve Emniyet Yönetimi
300
Kendinizi Sınayın
303
Onuncu Bölüm
HAVA ARACI BAKIMINDA SİBER GÜVENLİK İLKELERİ VE
SİBER SALDIRILAR
10.1. Sayısallaşmış Sivil Havacılık Sistemleri
305
10.2. Modern Yolcu Uçaklarında Bilgisayara Bağımlılık
306
10.3. Artan Havacılık Sektörü Siber Saldırı Oranları
306
10.4. Havacılıkta Bilinen Siber Saldırılar Listesi
308
10.5. 2022 Yılındaki Siber Olaylar
309
10.6. Havacılıkta Siber Saldırıların Artış Nedenleri
310
10.7. Siber Saldırıların Tercih Edilen Yöntem Hâline Gelmesi
313
10.9. Saldırgan Profilleri ve Aktör Tipolojisi
317
10.10. Siber Güvenlikte Karşı Önlemler ve Savunma Stratejileri
318
10.11. Geleceğe Bakış ve Sonuçlar
320
10.12. Sivil Havacılık İşletmelerine Yönelik Siber Güvenlik Talimatı (SHT–SİBER)
321
10.12.1. Siber Güvenlik Kapsamında Yönetim Sorumluluğu
321
10.12.2. Siber Güvenlik Strateji Planı
322
10.12.3. Kurumsal SOME Görev ve Sorumlulukları
323
10.12.4. Siber Olay İzleme, Müdahale ve Siber Olay Yönetim Süreci
325
Kendinizi Sınayın
328
EKLER
331
EK–1: ÖRNEK ESSAY SORUSU
331
EK–2: SHT–66 Lisans Modül İçerikleri
332
EK–3: Modül–18 İçerikleri
332
EK–4: Servis Bülteni
333
Kaynakça
335
Sözlük
337
Kavram Dizini
345
Yazarlar Hakkında
351
Kitabın Fiyatı:
425,00₺
İndirimli (%10):
382,50₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Maden Kanunu
Cemal Dursun, Nilüfer Özdemir Mallı
Özdeyişlerle Hukukun Kadim İlkeleri
Serap Helvacı, Murat Topuz
Bir Avukat Gözüyle Kentler
H. Argun Bozkurt
Maden Hukuku
Ömer Günay
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim