Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu (TCK m. 158/1–f) Dr. Vedat Temel  - Kitap

Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu

(TCK m. 158/1–f)

1. Baskı, 
Ocak 2026
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
380
Barkod:
9786253815301
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
780,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Çalışmada, toplumsal dinamiklerin ve teknolojik gelişmelerin etkisi ile teoride ve uygulamada ciddi şekilde tartışılan bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık (5237 Sayılı TCK m.158/1-f) suçu incelenmiştir. Bu amaçla birinci bölümünde malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında hile unsuru ile ayırt edilen dolandırıcılık suçunun tarihsel arka planı, hukuki konusu ve unsurları açıklanarak ikinci ve üçüncü bölümde ayrıntılı olarak incelenecek olan nitelikli halin (TCK m. 158/1-f) alt yapısı oluşturulmuştur. İkinci bölümde, asıl inceleme konusu olan bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçunun (TCK m. 158/1-f) tanımı, unsurları, sık görülen işlenme yöntemleri, özel görünüş biçimleri (teşebbüs, iştirak, içtima) ile cezası, şahsi cezasızlık nedenleri ve muhakeme hukukundan kaynaklanan özellikleri açıklanmıştır. Ayrıca dolaylı bilişim suçu doğrudan bilişim suçu ayrımı yapılarak TCK m. 158/1-f maddesindeki nitelikli halin nihayetinde malvarlığına karşı işlenen bir suç olduğu vurgulanmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise ilk olarak bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçuna ilişkin uygulamada en sık karşılaşılan tartışmalı hususlar başlıklar altında incelenmiş, sonrasında nitelikli halin sıklıkla iç içe geçtiği veya irtibatlı olduğu bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık (TCK m. 142/2-e), başkasına ait banka veya kredi kartının izinsiz kullanılması suretiyle yarar sağlama (TCK m. 245/1) ve bilişim sistemlerine hukuka aykırı müdahale suretiyle haksız çıkar sağlama (TCK m. 244/4) suçları ile ilişkisi irdelenmiştir. Son olarak çalışma konusunu oluşturan nitelikli hale ilişkin uygulamada karşılaşılan sorun ve aksaklıklar ile bunlara ilişkin çözüm önerilerine yer verilmiştir. Çalışmadaki ana gaye, bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçunun yapısından ve işlenme yöntemlerinden kaynaklanan tartışmalı konuların analizidir. Bunu yapmak için teorik anlatımın yanı sıra Yargıtayın ve İstinaf Mahkemelerinin getirdiği çözümlerin, içtihat değişikliklerinin, daireler arasındaki görüş farklılıklarının ve uygulayıcı olarak çözüm önerilerinin açıklanmasına odaklanılmıştır.
Altı yıllık doktora eğitim süreci aynı zamanda Sakarya Bölge Adliye Mahkemesinin dolandırıcılık suçlarından sorumlu dairesinde üye hakimlik ve Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Soruşturma Bürosu Cumhuriyet Savcılığı görevlerini ifa ettiğimden dolayı uygulama ve teorinin kesiştiği bir çalışmanın ortaya çıkarılmasında azami gayret sarf eden yazarın , deneyimi ile şekillenen çalışmanın bilişim suçları ve dolandırıcılık suçları ile mesleği gereği karşılaşan uygulayıcılar için faydalı olacağı kanaatindeyiz.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri
.
Suçun İşlenme Yöntemleri
.
İrtibatlı Olduğu Suç Tipleri (TCK m. 142–2–e, m. 245–1, m. 244–4) ile İlişkisi
.
Yargıtay ve İstinaf Mahkemelerinin Emsal Kararları
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İçindekiler
Takdim 
7
Önsöz 
9
Kısaltmalar 
17
Giriş 
19
Birinci Bölüm
DOLANDIRICILIK SUÇU VE GENEL KAVRAMLAR
I. DOLANDIRICILIK SUÇUNUN TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 
29
II. KORUNAN HUKUKİ DEĞER 
38
III. SUÇUN UNSURLARI 
41
A. Tipiklik (Kanuni Tipe Uygunluk–Kanunilik) 
42
1. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 
44
a. Suçun Konusu 
46
b. Fail 
48
c. Mağdur 
50
d. Fiil (Hareket) 
55
aa. Genel Olarak 
55
bb. Hileli Davranışlarda Bulunmak 
58
aaa. Hile Kavramı 
58
bbb. Tartışmalı Konular 
65
aaaa. Hile Davranışların Zamanı 
65
bbbb. Özel Hukuk Hilesi–Ceza Hukuku Hilesi Ayrımı 
66
cccc. Soyut Yalan–Hilenin Aldatmaya Elverişli Olması–Basit Yalan–Nitelikli Yalan Ölçütleri 
68
dddd. Hileli Davranışın Gerçekleştiriliş Şekilleri (İcrai Davranışla Hile–İhmali Davranışla Hile) 
81
eeee. Usul Hilesi (Yargılama Dolandırıcılığı) 
84
ccc. Hile Kavramının Değişkenliği ve Sınırlarının Belirsizliği 
88
e. Netice 
90
aa. Mağdurda Hataya Sebep Olmak veya Hatayı Devam Ettirmek (Aldatma) 
90
bb. Mağdurun Mal Varlığı Üzerinde Tasarrufta Bulunması 
93
cc. Mağdurun veya Bir Başkasının Mal Varlığında Zarar Meydana Gelmesi ve Failin veya Bir Başkasının Yarar Elde Etmesi 
98
aaa. Zarar Kavramı 
98
bbb. Yarar Kavramı 
101
ccc. Yarar ve Zarar Kavramlarına İlişkin Tartışmalı Konular 
103
f. Nedensellik Bağı 
114
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 
116
B. Hukuka Aykırılık Unsuru 
118
IV. KUSURLULUK 
120
İkinci Bölüm
BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN UNSURLARI,
İŞLENME YÖNTEMLERİ VE ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
I. BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN KONUSU, UNSURLARI, İŞLENME YÖNTEMLERİ 
125
A. Bilişim Suçlarının Tasnifi (Doğrudan–Dolaylı Bilişim Suçları) 
126
B. Bilişim Sistemine İlişkin Temel Kavramlar (Bilişim, Bilişim Sistemi, Bilgisayar, İnternet, Ağ, IP/PORT, DNS, Erişim Sağlayıcı, Yer Sağlayıcı) 
129
C. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçunun Unsurları 
136
D. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçunun İşlenme Yöntemleri 
143
1. Sosyal Medya Üzerinden Gerçekleştirilen Dolandırıcılık 
144
2. Elektronik Ticaret Yöntemiyle Dolandırıcılık 
149
3. Sosyal Mühendislik Yöntemiyle Dolandırıcılık 
152
4. Ortadaki Adam Saldırısı İle Dolandırıcılık 
155
5. Sazan Sarmalı 
156
6. Dijital Ponzi Dolandırıcılığı 
161
7. Phishing (Oltalama) Yöntemiyle Dolandırıcılık 
168
II. BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 
172
A. Suça Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 
172
B. İştirak 
184
C. İçtima 
189
1. Gerçek İçtima 
189
2. Bileşik Suç 
191
3. Fikri İçtima (Farklı Neviden Fikri İçtima TCK m. 44) 
193
4. Zincirleme Suç 
194
a. Aynı Suçun Aynı Kişiye Karşı Farklı Zamanlarda İşlenmesi (TCK m. 43/1) 
195
b. Aynı Suçun Tek Bir Fiile Birden Fazla Kişiye Karşı İşlenmesi (Aynı Neviden Fikri İçtima TCK m. 43/2) 
202
III. BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNA İLİŞKİN ŞAHSİ CEZASIZLIK NEDENLERİ, ETKİN PİŞMANLIK, CEZAYI ARTIRAN VE AZALTAN NEDENLER, ZAMANAŞIMI, MUHAKEME HUKUKU 
204
A. Şahsi Cezasızlık Nedenleri ve Cezadan İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Nedenler 
204
B. Etkin Pişmanlık 
207
C. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçunda Daha Az Cezanın Verilmesini Gerektiren Nitelikli Hal (Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağı Tahsil Etmek Amacıyla İşlenmesi TCK m. 159) 
212
D. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçunun Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi veya Suç İşlemek İçin Teşkil Edilmiş Bir Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (TCK m. 158/3) 
217
E. Görev ve Yetki Kuralı, Kovuşturma Usulü, Yaptırımı, Zamanaşımı 
219
Üçüncü Bölüm
BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN BENZER SUÇ TİPLERİ İLE İLİŞKİSİ, YARGITAY VE İSTİNAF UYGULAMALARINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇU ÖZELİNDEKİ TARTIŞMALI HUSUSLAR 
225
A. Araç Olarak Kullanma Unsurunun İstisnaları: – Fail ile Mağdurun Yüz Yüze Gelmesi – E–Ticaret İlanının Mağdur Tarafından Verilmesi – Bilişim Sisteminin Sadece İletişim Aracı veya Ödeme Aracı Olarak Kullanılması 
225
B. Elektronik Ticaret Yöntemi İle Dolandırıcılık Eyleminin Hukuki Uyuşmazlık Kabul Edilmesi Riski 
231
C. Hilenin Gerçek Kişiye Yönelmeyip Bilişim Sistemine Yönelmiş Olması 
235
D. Elektronik Ticaret Yöntemiyle Dolandırıcılık Fiilinin Hangi Nitelikli Hali Oluşturduğu Tartışması (TCK m. 158/1–g / TCK m. 158/1–f) 
238
E. Gerçeğe Çok Yakın Elektronik Ticaret İlanlarının TCK’nın 158/1–f Maddesi Kapsamında Olmadığına Dair Tartışma 
239
F. Phishing’in (Oltalama) Suç Vasfının Belirlenmesi 
243
II. BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN BAĞLANTILI OLDUĞU SUÇ TİPLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 
260
A. Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık Suçu İle Karşılaştırılması (TCK m.142/2–e) 
260
B. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartının İzinsiz Kullanılması Suretiyle Yarar Sağlama Suçu İle Karşılaştırılması (TCK m. 245/1) 
269
C. Bilişim Sistemine Hukuka Aykırı Müdahale Suretiyle Haksız Çıkar Sağlama Suçu ile Ayrımı (TCK m. 244/4) 
281
III. BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇU İLE BAĞLANTILI OLAN DİĞER NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK HALLERİ 
289
A. Suçun “Dini İnanç ve Duyguların İstismar Edilmesi Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–a) 
290
B. Suçun “Kişinin İçinde Bulunduğu Tehlikeli Durum ve Zor Şartlardan Yaralanmak Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–b) 
292
C. Suçun “Kişinin Algılama Yeteneğinin Zayıflığından Yararlanmak Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–c) 
295
D. Suçun “Kamu Kurum ve Kuruluşlarının, Kamu Meslek Kuruluşlarının, Siyasi Parti, Vakıf veya Dernek Tüzel Kişiliklerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–d) 
299
E. Suçun “Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Olarak” İşlenmesi (TCK m. 158/1–e) 
302
F. Suçun “Banka veya Kredi Kurumlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle” İşlenmesi” (TCK m. 158/1–f–2. Cümle) 
305
G. Suçun “Basın ve Yayın Araçlarının Sağladığı Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–g) 
309
H. Suçun “Tacir veya Şirket Yöneticisi Olan ya da Şirket Adına Hareket Eden Kişilerin Ticari Faaliyetleri Sırasında; Kooperatif Yöneticilerinin Kooperatifin Faaliyeti Kapsamında” İşlenmesi (TCK m. 158/1–h) 
311
I. Suçun “Serbest Meslek Sahibi Kişiler Tarafından, Mesleklerinden Dolayı Kendilerine Duyulan Güvenin Kötüye Kullanılması Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–i) 
314
İ. Suçun “Banka veya Kredi Kurumlarınca Tahsis Edilmemesi Gereken Bir Kredinin Açılmasını Sağlamak Maksadıyla” İşlenmesi (TCK m. 158/1–j) 
317
J. Suçun “Sigorta Bedelini Almak Maksadıyla” İşlenmesi (TCK m. 158/1–k) 
319
K. Suçun “Kişinin, Kendisini Kamu Görevlisi veya Banka, Sigorta ya da Kredi Kurumlarının Çalışanı Olarak Tanıtması veya Bu Kurum ve Kuruluşlarla İlişkili Olduğunu Söylemesi Suretiyle” İşlenmesi (TCK m. 158/1–l) 
321
IV. UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 
325
A. Bilişim Sistemleri Teknolojilerinin Karmaşıklığından Kaynaklanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri 
325
B. Kripto Para Borsalarının Denetimsizliği Sorunu ve Çözüm Önerileri 
331
C. Elektronik Ticaretin Denetimsizliği Sorunu, Güvenli Ödeme Yönteminin Mecburi Hale Getirilmesi 
337
D. Diğer Paydaşların (Bankalar, Telekomünikasyon Firmaları, Elektronik Para Kuruluşları, E–Ticaret Siteleri, Sosyal Medya Platformları) İşlemlerinden Kaynaklanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri 
340
E. İnternet Bankacılığı Kullanılarak İşlenen TCK 142/2–e ve TCK m. 245/1 Suçlarında Banka Tüzel Kişiliğinin Mağdur Kabul Edilmemesi Sorunu 
344
F. Dolandırıcılık Suçuna İştirak Etmeksizin Banka Hesaplarının Suçta Kullanılmasına İzin Veren veya Banka Hesaplarını Kiralayan Şahısların Hukuki Statüsünün Açıklığa Kavuşturulması 
345
G. Bilişim Suçlarına İlişkin Yürütülen Soruşturmalarda Yargı Teşkilatının Verimliliğinin Arttırılmasına İlişkin Öneriler 
348
Sonuç 
351
Kaynakça 
365
Kavram Dizini 
377