Basiretli İş Adamı Gibi Davranma Yükümlülüğü

Basiretli iş adamı gibi davranma gerekliliği, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 18/2'de "Tacir Olmanın Hükümleri" kenar başlığı altında düzenlenmiştir. Bu soyut kavram, yargı kararlarına sıklıkla konu olmaktadır. Kavramın etkin bir şekilde uygulanması, tanımının yapılması, hukukî niteliğinin ortaya konulması, sınırlarının belirlenmesi, hukukî kurumların uygulanması bakımından oluşturabileceği farklılığın ve ilişkili hukukî sonuçların tespitiyle sağlanabilir.

Çalışmanın amacı; karşılaştırmalı hukuktan yararlanmak suretiyle, basiretli iş adamı gibi davranma kavramının içeriğinin izahı ve hukukî niteliğinin ortaya konmasıdır. Bunun yanında tacirden insanüstü bir yükümlülük beklenmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle, kavramın sınırlarının belirlenmesi yoluyla uygulamadaki katı yorumun tartışmaya açılarak, daha hakkaniyetli bir zemine oturtulabilmesi amaçlanmaktadır.

Çalışmada; kavramın derinlemesine incelenmesi yoluyla tanımı, tarihsel temeli, hukukumuzda ve karşılaştırmalı hukukta düzenlenişi, benzer kavramlarla ilişkisi, hukukî niteliği ve işlevi incelenmiştir. İkinci olarak kavramın zaman ve faaliyet bakımından uygulama kapsamı ele alınmıştır. Bununla birlikte Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu kapsamında kavramın ilişkili olduğu ve farklı bir değerlendirmeyi gerekli kılan hukukî kurum ve sonuçlar araştırılmıştır. Son olarak ise kavramın Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat bakımından ilişkili olduğu hukukî kurum ve sonuçlar incelenmiştir. Çalışmada uygulamadan örneklere ve yargı kararlarına geniş bir şekilde yer verilmeye gayret edilmiş, yargı kararlarına ilişkin kapsamlı değerlendirmelerde bulunulmuştur.