B. İlke–Normun Reddi ve Anayasal Hakların Yeniden Yapılandırılması: Anayasa Hukukunda Dolaşan Bir Hayalet 
 
38
A. Anayasanın Yorumlanması 
 
45
2. Teleolojik Yorumun Öncülüğünde Yorumlama 
 
50
3. Anayasal Hakların Yorumunda Topluma Açıklık İlkesi 
 
55
B. Anayasa Yargısında İçtihatların Normatif Niteliği 
 
57
ANAYASAL HAKLARIN YAPISI VE SINIRLAMA DOGMATİĞİ
 
§ 1. ANAYASAL HAK TÜRLERİ 
 
64
I. Somut Sınırlama Normuna Tabi Olan Anayasal Haklar 
 
66
II. Soyut Sınırlama Normuna Tabi Olan Anayasal Haklar 
 
68
III. Genel Sınırlama Normuna Tabi Olan Anayasal Haklar 
 
69
IV. Basit Yasa Kaydına Tabi Olan Anayasal Haklar 
 
69
V. İçkin Sınırlama Normuna Tabi Olan Anayasal Haklar 
 
70
§ 2. HAK TEORİLERİ BAĞLAMINDA ANAYASAL HAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
 
74
I. Şekli ve Maddi Anayasal Hak Teorisi 
 
74
II. Liberal Anayasal Hak Teorisi 
 
76
III. Refah Devletinin Anayasal Hak Teorisi 
 
79
IV. Kurumsal Anayasal Hak Teorisi 
 
84
§ 3. ANAYASAL HAK DOGMATİĞİ 
 
89
I. Alman Anayasal Hak Dogmatiği ve Anayasal Haklara İlişkin Temel Hususlar 
 
90
II. AİHS Hak Dogmatiği ve Haklara İlişkin Temel Hususlar 
 
96
III. Türk Anayasal Hak Dogmatiği ve Anayasal Haklara İlişkin Temel Hususlar 
 
100
I. Kapsamın Belirlenmesi 
 
121
A. Dar ve Geniş Yorum Yaklaşımı 
 
122
1. Müller versus Alexy 
 
123
2. Anayasal Hakların Geniş Kapsamından Dar Güvence İçeriğine: Anayasal Hak Dogmatiğinde Bir Değişim Mi? 
 
124
a. Dar Yorumu Benimseyen Kararlar 
 
124
b. Dar–Geniş Yorum Tartışmasında İkinci Perde 
 
128
B. Sonuç: Anayasal Hakların Normatif Kapsamı 
 
130
1. Geniş ve Dar Yorum Yaklaşımlarının Zararları: Üçüncü Yolun Mümkünlüğü 
 
130
2. In Dubio Pro Libertate 
 
135
3. Yaşam Alanı ve Hakkın Kapsamı Ayrımı 
 
142
4. Hakkın Kapsamının Belirlenmesine İlişkin Bazı Örnek Kararlar 
 
148
II. Anayasal Sınırlar 
 
154
III. Negatif Özgürlük ve Pozitif Özgürlük 
 
159
IV. Devletin Negatif ve Pozitif Edim Yükümlülüğü 
 
161
A. Negatif Edim Yükümlülüğü 
 
161
B. Pozitif Edim Yükümlülüğü 
 
163
1. Pozitif Yükümlülüklerin Objektif Hukuka Dahil Olması 
 
164
2. AİHS Sisteminde Pozitif Yükümlülükler 
 
169
3. Alman Anayasal Sisteminde Pozitif Yükümlülükler 
 
174
V. Düzenleme–Sınırlama Ayrımı 
 
180
§ 5. DEVLETİN MÜDAHALESİNİN VEYA HAREKETSİZ KALMASININ MEŞRULAŞTIRILMASI 
 
185
A. Negatif Edim Yükümlülüğünde Ölçülülük İlkesi 
 
190
1. Amaç ve Araçların Meşruiyeti 
 
193
a. Orantılılık Testine Yapılan İtirazlar 
 
202
b. Schlink’in Alternatif Modeli 
 
209
c. Orantılılık Testinin Uygulaması 
 
211
B. Pozitif Edim Yükümlülüğünde Ölçülülük İlkesi 
 
221
1. Salt Pozitif Edim Yükümlülüğünün Varlığında Ölçülülük İlkesinin Analizi 
 
222
2. Anayasal Hakların Çatışması 
 
228
II. Hakkın Özüne Dokunma Yasağı 
 
242
İÇKİN SINIRLAMANIN NİTELİĞİ
 
§ 7. SINIRLAMA DOKTRİNİNİN TARİHSEL GELİŞİMİNE KISA BİR GİRİŞ 
 
255
I. Dahili ve Harici Sınırlama Teorileri 
 
256
II. Sınırlama Doktrinin Tarihsel Gelişimi 
 
257
A. 19. Yüzyıl Öncesi Sınırlama Doktrinlerinin Gelişimi: Temel/Anayasal Hakların Sınırlanmasına Bir Giriş 
 
257
B. 19. Yüzyıl ve Sonrasında Anayasal Hakların Sınırlanması 
 
264
1. 19. Yüzyıl ve Sonrası Alman Belgelerinde Anayasal Haklara ve Anayasal Hakların Sınırlandırılmasına İlişkin Görüşler 
 
264
2. 19. Yüzyıl ve Sonrası Osmanlı–Türk Anayasal Belgelerinde Anayasal Hakların Gelişimi ve Sınırlanması 
 
280
§ 8. İÇKİN SINIRLAMAYA İLİŞKİN TEORİLER 
 
289
I. Alman Anayasa Hukukunda İçkin Sınırlama Teorileri 
 
289
A. Şekli İçkin Sınırlama Teorileri 
 
290
1. Diğer Anayasal Hak Normları için Öngörülen Sınırlama Normlarının Devşirilmesi 
 
290
a. Üçlü Sınırlamanın Uygulanmasına İlişkin Görüşler 
 
290
aa. Üçlü Sınırlamanın Doğrudan Uygulanması 
 
291
bb. Üçlü Sınırlamanın Objektif Bir Yorum Kuralı Olarak Uygulanması 
 
292
cc. Üçlü Sınırlamanın Kıyas ile Uygulanması 
 
293
b. Alman Anayasası Madde 5/2’nin Uygulanmasına İlişkin Görüşler 
 
293
aa. Madde 5/2’nin Diğer Anayasal Haklar Bakımından Sınır Oluşturması 
 
294
bb. Madde 5/2’nin Sanat Özgürlüğü Bakımından Sınır Oluşturması 
 
294
cc. Anayasal Hakların Sınırı Olarak Genel Yasa 
 
295
dd. Anayasal Hakların Kapsamını Sınırlayan Genel Yasa 
 
296
ee. Ayrıcalıkların Sınırı Olarak Genel Yasa 
 
297
ff. Anayasal Hakların Etki Alanının Sınırı Olarak Genel Yasa 
 
297
gg. Kamu Düzeninin Bir Parçası Olarak Genel Yasa 
 
298
2. Alman Federal Anayasa Mahkemesinin Benimsediği Görüş: Diğer Anayasal Haklar ve Değerler ile Sınırlama 
 
301
B. Maddi İçkin Sınırlama Teorileri 
 
304
1. Toplumsallık Kaydı 
 
305
3. Mücadeleci Demokrasi Kaydı 
 
309
4. Kötüye Kullanma Kaydı 
 
312
5. Sosyal Olarak Zararlı Davranışlar 
 
314
6. Barışçıl Kullanım Kaydı 
 
315
7. Anayasal Hakların Kurumsal Niteliği: Häberle’nin Teorisi 
 
317
8. Somutlaştırma Temelli Tek Kademeli Anayasal Hak Teorisi: Bolz’un Teorisi 
 
322
9. Anayasal Hakların Hak Konusuna Özgü Kullanımı: Müller’in Teorisi 
 
323
10. Ladeur’un “Neminem–laedere” Gerekliliği Tahdidi: Liberal Zarar İlkesi 
 
327
11. Stemmler’in “Neminem–laedere” Gerekliliği Tahdidi 
 
328
12. Lindner’in “Neminem–laedere” Gerekliliği Tahdidi 
 
332
13. Lenz’in Düzenleme Temelli Eklektik İçkin Sınırlama Teorisi 
 
335
15. Merten’in Eklektik İçkin Sınırlama Teorisi 
 
340
16. Isensee’nin Eklektik İçkin Sınırlama Teorisi 
 
348
II. Türk Anayasa Hukukunda İçkin Sınırlama Teorileri 
 
350
İÇKİN SINIRLAMANIN MEŞRUİYETİ
 
§ 9. NORMUN NORM METNİNDEN AYRILMASI 
 
360
§ 10. İNSAN İMGESİ ÖĞRETİSİ 
 
361
I. Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin İnsan İmgesi Formülü 
 
362
II. İnsan İmgesinin Kaynağı: Josef M. Wintrich 
 
362
III. İnsan İmgesinin Anlamı ve Kullanımı 
 
367
§ 11. ANAYASANIN VE ANAYASAL HAKLARIN ÖN KOŞULLARI 
 
379
I. Ön Koşul Dogmatiği 
 
379
II. Ön Koşul Tipolojileri 
 
384
III. Anayasal Hakların Ön Koşulları 
 
387
§ 12. ANAYASANIN BÜTÜNLÜĞÜ 
 
393
§ 13. DEĞERLER DÜZENİ 
 
397
İÇKİN SINIRLAMA KATEGORİLERİ
 
§ 15. ANAYASAL HAKLARI KULLANMA EHLİYETİ 
 
418
A. FAYM’ın İçtihatları 
 
422
B. Sözleşme Organlarının İçtihatları 
 
425
C. AYM’nin İçtihatları 
 
429
§ 16. NEMİNEM–LAEDERE/ZARAR VERMEME GEREKLİLİĞİ: MUTLAK HAKLAR VE FİZİKSEL ŞİDDET İÇEREN DAVRANIŞLARI YASAKLAYAN CEZA NORMLARI 
 
432
B. Fiziksel Şiddet İçeren Davranışları Yasaklayan Ceza Normları 
 
433
A. FAYM’ın İçtihatları 
 
435
2. Şiddet İçeren Davranışları Yasaklayan Ceza Normları 
 
436
B. Sözleşme Organlarının İçtihatları 
 
439
2. Şiddet İçeren Davranışları Yasaklayan Ceza Normları 
 
439
C. AYM’nin İçtihatları 
 
442
2. Şiddet İçeren Davranışları Yasaklayan Ceza Normları 
 
443
§ 17. İKTİDAR/İDARE İLE YAKIN İLİŞKİDE OLAN KİŞİLER 
 
443
C. Günümüzde Anayasal Hakların Sınırlanmasına ve Tahdit Edilmesine Etkisi 
 
451
A. FAYM’ın İçtihatları 
 
460
B. Sözleşme Organlarının İçtihatları 
 
481
C. AYM’nin İçtihatları 
 
488
§ 18. KURUMSAL ANAYASAL HAKLAR 
 
498
A. Kurumsal Anayasal Hakların İçeriği 
 
498
B. Kurumsal Anayasal Hakların Sınırlanması, İçkin Sınırları ve Tahditleri 
 
503
A. FAYM’ın İçtihatları 
 
506
1. Madde 6: Evlilik ve Aile Hakkı 
 
508
2. Madde 9/1: Örgütlenme Hakkı 
 
512
3. Madde 9/3: Sendika Hakkı 
 
516
B. Sözleşme Organlarının İçtihatları 
 
519
1. Madde 12: Evlenme ve Aile Kurma Hakkı 
 
520
2. Protokol No. 1 Madde 1: Mülkiyet Hakkı 
 
523
C. AYM’nin İçtihatları 
 
527
1. Madde 33: Örgütlenme Hakkı 
 
528
2. Madde 35: Mülkiyet Hakkı 
 
531
§ 19. MÜCADELECİ DEMOKRASİNİN SINIRLAYICI ETKİSİ 
 
533
B. Mücadeleci Demokrasinin Temel Kriterleri 
 
538
C. Mücadeleci Demokrasinin Anayasal Hakların Sınırlanmasına ve Tahdit Edilmesine Etkisi 
 
540
A. FAYM’ın İçtihatları 
 
544
B. Sözleşme Organlarının İçtihatları 
 
551
C. AYM’nin İçtihatları 
 
561
§ 20. SINIRLAMA KAYDI OLMAYAN ANAYASAL HAKLAR 
 
568
A. Sınırlama Kaydının Bulunmaması Sorunun Aşılması 
 
568
B. Sınırlama Kaydı Olmayan Anayasal Hakların Sınırlanması 
 
572
1. Sınırlama Kaydı Olmayan Anayasal Hakların Kapsamı 
 
572
2. Çatışan Anayasal Değerler 
 
573
a. Çatışan Anayasal Değerlerin Belirlenmesi 
 
573
b. Çatışan Anayasal Haklar 
 
574
c. Çatışan Diğer Anayasal Değerler 
 
575
cc. Devletin Amaç ve Görevleri 
 
578
ee. Anayasal Yükümlülükler 
 
580
C. Sınırlama Kaydı Olmayan Anayasal Hakların Niteliksel/Argümantatif Farklılığı 
 
582
D. Sınırlama Kaydı Olmayan Anayasal Hakların Yasa ile Sınırlanması 
 
585
A. FAYM’ın İçtihatları 
 
586
1. Madde 4: Din, Vicdan ve Kanaat Özgürlüğü Hakkı 
 
587
a. Çatışan Diğer Anayasal Değerler 
 
590
aa. Vicdani Ret Kararı 
 
590
bb. Dini Sebeplerle Yemin Reddi Kararı 
 
591
b. Çatışan Anayasal Haklar 
 
593
aa. Okul Duacısı Kararı 
 
593
bb. İsa’lı Haç Kararı 
 
595
2. Madde 5/3: Sanat Özgürlüğü Hakkı 
 
599
a. Çatışan Diğer Anayasal Değerler 
 
602
aa. Herrnburg Raporu Kararı 
 
602
bb. Federal Bayrak Kararı 
 
604
b. Çatışan Anayasal Haklar 
 
608
bb. Anakronik Tren Kararı 
 
610
cc. Strauß Karikatürü Kararı 
 
613
B. Sözleşme Organlarının İçtihatları 
 
621
1. Madde 6: Adil Yargılanma Hakkı 
 
623
a. Mahkemeye Erişim Hakkı 
 
623
b. Susma ve Kendini Suçlamaya Zorlanmama Hakkı 
 
628
2. Madde 13: Etkili Başvuru Hakkı 
 
632
3. Protokol No. 1 Madde 2: Eğitim Hakkı 
 
635
4. Protokol No. 1 Madde 3: Serbest Seçim Hakkı 
 
642
C. AYM’nin İçtihatları 
 
649
1. Madde 17/1: Maddi ve Manevi Varlığını Koruma ve Geliştirme Hakkı 
 
654
a. Çatışan Diğer Anayasal Değerler 
 
654
aa. Sevim Akat Eşki Başvurusu 
 
655
bb. Hacer Kahraman Başvurusu 
 
655
cc. Aslan Faruk Toprak Başvurusu 
 
657
dd. Şehmus Özsubaşı Başvurusu 
 
658
b. Çatışan Anayasal Haklar 
 
659
aa. D. Ö. (2) Başvurusu 
 
659
2. Madde 20/1: Özel ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı 
 
663
a. Çatışan Diğer Anayasal Değerler 
 
664
bb. Ata Türkeri Başvurusu 
 
665
cc. Ö. N. M. Başvurusu 
 
666
dd. Feride Gökvardar Başvurusu 
 
668
b. Çatışan Anayasal Haklar 
 
669
aa. Murat Atılgan Başvurusu 
 
670
bb. Marcus Frank Cerny Başvurusu 
 
670
cc. Beşir Doğan Başvurusu 
 
671
3. Madde 36 ve Madde 38: Adil Yargılanma Hakkı 
 
672
a. Mahkemeye Erişim Hakkı 
 
674
b. Masumiyet Karinesi ve Diğer Adil Yargılanma Güvenceleri 
 
679
§ 21. İÇKİN SINIRLAMA KATEGORİLERİNİN UYGULANMASI VE SINIRLAMA REJİMLERİ 
 
681
II. Genel Değerlendirme 
 
694
Uluslararası Andlaşmalar Dizini 
 
781