Anayasa Yargısı – Seçimlik Dersler Dizisi – Doç. Dr. Bülent Yücel  - Kitap

Anayasa Yargısı

– Seçimlik Dersler Dizisi –

1. Baskı, 
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
148
Barkod:
9786253814540
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
240,00
İndirimli (%10):
216,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
"Anayasa Yargısı", Hukuk Fakültesi öğrencilerine çalışma kolaylığı sağlamak amacı düşünülerek hazırlanmış bir çalışmadır. Özellikle anayasa metninin ve ilgili diğer mevzuatın "görece" dağınık hükümlerinin belli bir düzenlilik içinde anlatıldığı bu kitapla "öğrencinin ders notları istemi" karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu çerçevede kitap, kuramsal esaslar, tarihsel gelişim süreci, kuralsal düzen olarak üç boyutlu bir bakış açısıyla hazırlanmıştır.
Ders anlatımlarının derlenip öğrencinin bilgisine sunulmasına ek olarak kitabın hazırlanmasının arka planında, ulaşılması hedeflenen iki erek bulunmaktadır. Bunlardan daha işlevsel olanı, anayasa yargısı konusunun daha ayrıntılı ve uzun zamana yayılan biçimde anlatımının gereğini ortaya koymaktır. Öyle ki, Anayasa Hukuku dersi kapsamında öğretim yılının son birkaç ayına sıkıştırılan "anayasa yargısı" konusu, gerçekte taşıdığı ağırlığın anlamını öğrenciye geçirmekten uzaktır. Hukuk Fakültesi öğrencilerinin ilk usul hukuku dersi de olan anayasa yargısı, bu özelliği nedeniyle bağımsızlaştırılmayı hak eden bir içeriğe ve öneme sahiptir. Kitabın hazırlanmasındaki ikinci ve soyut amaç ise "anayasaya uygunluk denetimi kavramlaştırmasının siyasal ve hukuksal anlamının ortaya konmasıdır. Bu saptamanın yapılması, II. Paylaşım Savaşı'nın ertesinde kurgulanan özgürlükçü, çoğulcu ve anayasal bir demokrasinin nasıl korunacağı sorunsalıyla ilgilidir. Anayasa Mahkemesi (AYM) özelinde anayasa yargısı, demokrasinin bu yeni tanımının sürdürebilirliği için düşünülen yargısal güvence düzenidir. Bu ideolojik ve siyasal kurumsal tercihin neden yapıldığının okuyucuya duyumsatılabilmesi çalışmanın nihai amacını oluşturmaktadır.
Türkiye'de 1961 Anayasasıyla kurulmaya çalışılan ve 1982 Anayasasıyla da ciddi ölçüde geriletilen anayasal demokrasi olgusunun garantörü olarak görülen Türk Anayasa Mahkemesi (TAYM), geçirdiği değişimler sonucunda bugünkü güncel konumuna dönüşmüştür. Kitabın, öncelikle ders notları mantığıyla hazırlanması ve yazım sürecinin görece kısıtlılığı, belli başlık ve konuların daha derinlemesine işlenmesine ve ayrıntılandırılmasına engel olmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Anayasaya Uygunluk Denetiminin
.
Meşruiyet Sorunsalı
.
Anayasaya Uygunluk Denetiminin Kurucu Unsurları
.
Anayasaya Uygunluk Denetiminin Yargısallaşması
.
Türkiye Cumhuriyetinin Kuruluş Sürecinde Anayasaya Uygunluk Denetimi
.
Cumhuriyetin Değişen Demokrasi Anlayışı ve Anayasaya Uygunluk Denetimi
.
Türk Anayasa Mahkemesinin Güncel Yapısı
.
Devlet İşlemlerinin Anayasaya Uygunluğunun Denetimi
.
Bireysel Başvuruların Karara Bağlanması
.
Siyasal Partilerin Anayasal Denetimi
.
Yüce Divan Yargılaması ve Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanının Belirlenmesi
.
Anayasa Mahkemesinin İşleyiş Düzeni
.
Anayasa Mahkemesi Kararlarının Hukuksal Niteliği
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar Cetveli 
11
Giriş 
13
Birinci Bölüm
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN
MEŞRUİYET SORUNSALI
I. ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN GEREKLİLİĞİ TARTIŞMASI 
17
II. TÜRKİYE’DE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN HUKUKSAL MEŞRUİYETİ 
20
İkinci Bölüm
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN KURUCU UNSURLARI
I. UYGUNLUK DENETİMİNİN MANTIKSAL DAYANAĞI: ÜST(ÜN) KURAL OLGUSU 
23
II. YAZILI KATI ANAYASANIN VE YARGISAL DENETİMİN ZORUNLU VARLIĞI 
28
Üçüncü Bölüm
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN YARGISALLAŞMASI
I. SİYASAL DENETİM ARAÇLARININ YETERSİZLİĞİ 
31
II. YARGISAL DENETİMİN GERÇEKLEŞTİRİLME MEKÂNI: İKİ ANA UYGULAMA 
36
A. Denetimin Dava Mahkemelerinde Yapılması: ABD Modeli 
36
B. Denetimin Merkezi Biçimde Örgütlenmesi: Avrupa Modeli 
37
III. YARGISAL DENETİMİN GERÇEKLEŞTİRİLME ZAMANI 
38
IV. YARGISAL DENETİMİN GERÇEKLEŞTİRİLME AŞAMALARI 
39
A. İlk İncelemenin Unsurları 
39
B. Son İncelemenin Anlamı 
42
Dördüncü Bölüm
TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN KURULUŞ SÜRECİNDE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ
I. MEŞRUTİYET DÖNEMİ: YAZILI VE KATI ANAYASALI HUKUKSAL DÜZENİN KABULÜ 
45
II. İKİ ANAYASALI DÖNEM YA DA BAĞIMSIZLIK SAVAŞI KOŞULLARI 
48
III. DEVLETİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI: 1924 ANAYASASI DÖNEMİ 
50
A. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Hukuksal Altyapısı 
50
B. Anayasaya Uygunluğun Yargısal Denetimine Yönelik Girişimler 
51
Beşinci Bölüm
CUMHURİYETİN DEĞİŞEN DEMOKRASİ ANLAYIŞI VE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ
I. DEMOKRASİNİN YENİDEN TANIMLANDIĞI EVRE: 1961 ANAYASASI DÖNEMİ 
55
A. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Siyasal Mantığı ve Hukuksal Zemini 
55
B. Yapılan Anayasa Değişikliklerinin Anayasaya Uygunluk Denetimine Etkisi 
58
II. DEVLET ERKLERİ ARASINDAKİ DENGENİN BOZULDUĞU EVRE: 1982 ANAYASASI DÖNEMİ 
59
A. 1982 Anayasasının Dayandırıldığı Siyasal Anlayış 
59
B. 1982 – 2017 Aralığında Anayasaya Uygunluğun Yargısal Denetim Düzeni 
60
Altıncı Bölüm
TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN GÜNCEL YAPISI
I. TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN OLUŞUMU 
65
II. TÜRK ANAYASA MAHKEMESİ ÜYELİĞİNİN HUKUKSAL DURUMU 
68
III. TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN YARGISAL YETKİ ALANININ NİTELİĞİ 
68
Yedinci Bölüm
DEVLET İŞLEMLERİNİN ANAYASAYA UYGUNLUĞUNUN DENETİMİ
I. YARGISAL DENETİMİN KONUSAL KAPSAMI 
71
A. Denetim Dışında Kalan İşlemler 
72
1. Anayasada Açıkça Belirtilen İşlemler 
72
a. Yasalar 
72
b. Parlamento Kararları 
74
c. OHAL Kararnameleri 
75
ç. Mülga Bir Yasak Alan: Geçici 15 Madde Hükmü 
76
2. Dolayımsal Olarak Denetime Kapatılan İşlemler 
77
B. Denetim İçinde Yer Alan İşlemler 
78
II. YARGISAL DENETİMDE ESAS ALINAN ÖLÇÜ(T) KURALLAR 
79
III. YARGISAL DENETİME BAŞVURU YOLLARI 
80
A. İptal Davası: Anayasaya Aykırılığın Seçilmişler Tarafından İleri Sürülmesi 
80
B. İtiraz Davası: Anayasaya Aykırılığın Diğer Mahkemelerde İleri Sürülmesi 
85
1. Davanın Anlamı ve Koşulları 
85
2. Davanın İşletiliş Usulü ve Sonuçları 
87
Sekizinci Bölüm
BİREYSEL BAŞVURULARIN KARARA BAĞLANMASI
I. BİREYSEL BAŞVURU YOLUNUN ANLAMLANDIRILMASI 
91
II. BİREYSEL BAŞVURUNUN KABUL EDİLEBİLİRLİK ÖLÇÜTLERİ 
93
A. Kabul Edilebilirlik Kurallarının Hukuksal Düzenlenişi ve Yarattığı Sonuçlar 
93
B. Başvurulanın (TAYM) Yargılama Yetkisine İlişkin Kurallar 
94
C. Başvuru Konusuna İlişkin Kurallar 
94
Ç. Başvuranın Yeterliliğine İlişkin Kurallar 
96
D. Başvuru Usulüne İlişkin Kurallar 
98
III. BİREYSEL BAŞVURULARIN İNCELENMESİ 
99
A. Kabul Edilebilirlik Ölçütlerine Uygunluğun Araştırılması 
99
B. Başvurunun Esastan (İçeriksel Olarak) İncelenmesi 
103
IV. BİREYSEL BAŞVURULARIN SONUÇLANDIRILMASI VE KARARA BAĞLANMASI 
105
Dokuzuncu Bölüm
SİYASAL PARTİLERİN ANAYASAL DENETİMİ
I. PARTİLERİN YARGISAL DENETİMİNİN ANAYASAL ESASLARI 
111
II. PARTİLERİN YARGISAL DENETİMİNİN USUL VE SONUÇLARI 
115
Onuncu Bölüm
YÜCE DİVAN YARGILAMASI VE UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ BAŞKANININ BELİRLENMESİ
I. YARGI YOLUYLA GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA: YÜCE DİVAN YARGILAMASI 
119
II. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ BAŞKANININ SEÇİMİ 
122
Onbirinci Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİNİN İŞLEYİŞ DÜZENİ
I. MAHKEMENİN ÖRGÜTLENME ŞEMASI 
123
II. MAHKEMENİN ÇALIŞMA USULÜ 
124
Onikinci Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ HUKUKSAL NİTELİĞİ
I. YARGILAMANIN VARDIĞI SONUÇLAR: KARAR TÜRLERİ 
125
II. KARARLARIN HUKUK DÜZENİNDE İFADE ETTİĞİ ANLAM 
131
Kaynakça 
137
Kavram Dizini 
145