BİREYSEL BAŞVURU YOLUNUN ANAYASAL DAYANAĞI, BAŞVURU USULÜ VE DAVA TÜRLERİNE GÖRE
 
I. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU YOLUNU AÇAN ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ VE HUKUK SİSTEMİMİZDEKİ YERİ 
 
19
1. Bireysel Başvurunun Temel Nitelikleri 
 
20
2. Bireysel Başvuru Yolunun Uygulandığı Ülkeler 
 
20
3. Ülkemizde Bireysel Başvuru Kurumunun İhdas Süreci 
 
20
4. Bireysel Başvuruya İlişkin Yasal Mevzuat 
 
23
II. ANAYASA MAHKEMESİNİN YETKİSİNİN KAPSAMI 
 
23
1. Bireysel Başvuruya Konu Edilebilecek Temel Haklar 
 
23
2. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Mağdur Statüsü 
 
24
3. Hak Arama Hürriyetinin Bireysel Başvuru Bağlamında Değerlendirilmesi 
 
24
4. Eşitlik İlkesinin İhlali İddiasının Bireysel Başvuru Bağlamında Değerlendirilmesi 
 
25
5. Yargı Denetimi Dışında Kalan İşlemler Aleyhine Bireysel Başvuru Yolu Bulunmamaktadır 
 
26
6. Anayasa Mahkemesinin Zaman Bakımından Yetkisinin Başlangıç Tarihi 
 
26
III. ADİL YARGILANMA HAKKI KAPSAMINDA MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI VE ANAYASAL DAYANAĞI 
 
27
1. Makul Sürenin Tanımı 
 
28
IV. MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKININ İHLALİNE İLİŞKİN BİREYSEL BAŞVURUNUN ÖNEMİ VE İŞ BU KİTABIN YAZILIŞ AMACI 
 
29
V. BU KİTAP İÇERDİĞİ BİLGİLERİN, BASİT VE ANLAŞILIR ŞEKİLDE OLMASI VE BU BİLGİLERİN AYM KARARLARI İLE DESTEKLENMİŞ OLMASI SEBEBİYLE YAPILACAK BİREYSEL BAŞVURULARDA YETERLİ BİR KAYNAK OLACAĞINI UMUYORUZ. 
 
29
VI. BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA GİTMENİN HEM AVUKAT HEM DE MÜVEKKİL AÇISINDAN FAYDALARI 
 
30
1. Hak İhlali Tespiti ile Avukatın Özenli İş Görme Borcu 
 
30
2. Hak İhlali Kararı ile Birlikte Başvurucu Lehine Takdir Edilen Manevi Tazminat 
 
31
3. Hak İhlali Kararının Yargılamanın Devam Ettiği Mahkemeye UYAP Üzerinden Gönderilmesi 
 
31
VII. HAK İHLALİ KARARI VERİLEN VE TAZMİNATA HÜKMEDİLEN DAVA DOSYASINDA HAKİMİN SORUMLULUĞU VE KUSURU 
 
32
VIII. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU NASIL YAPILIR 
 
32
1. Başvuruya Eklenecek Belgeler 
 
32
2. Harcın Ödendiğinde Dair Makbuz 
 
33
3. Adli Yardım Talebi Mümkün mü? 
 
33
4. Nihai Karar veya İşlem Tebellüğ Edilmiş ise Tebellüğ Belgesi 
 
34
5. Dayanak Belgelerin Asılları veya Onaylı Suretleri 
 
34
IX. BAŞVURU, ADLİYELERİN MUHABERE BÜROLARI KANALIYLA VE YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLERİ VASITASIYLA YAPILABİLMEKTEDİR 
 
35
1. Vekil ile Temsil Edilen Başvurularda Vekaletnamede Bulunması Gereken Hususlar 
 
35
X. BİREYSEL BAŞVURUDA BULUNABİLEN KİŞİLER 
 
36
2. Yabancı Gerçek veya Tüzel Kişiler 
 
37
3. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
 
37
4. Bireysel Başvuru Yoluna Gidemeyecek Kişiler 
 
39
a. Kamu Tüzel Kişileri 
 
39
b. Malen Sorumlu Olan Şirketler 
 
42
XI. DAVA TÜRLERİNE GÖRE MAKUL SÜRE VE HAK İHLALİ 
 
42
1. Hukuk Yargılamasına İlişkin Davalarında Makul Süre 
 
42
a. İşçi Alacağı Davaları 
 
42
b. Rücuen Tazminat Davası 
 
43
c. Hizmet Tespiti Davası 
 
44
d. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Davası 
 
44
e. Kamulaştırmasız El Atma Davası 
 
45
h. Menfi Tespit Davaları 
 
46
ı. Men–i Müdahale Davaları 
 
47
i. İtirazın İptali Davaları 
 
47
j. İzale–i Şuyu Davaları 
 
48
k. Tapu İptali ve Tescil Davaları 
 
48
l. Tasarrufun İptali Davası 
 
49
m. Taşınmazın Kazandırıcı Zamanaşımı Yoluyla Tescili Davası 
 
49
n. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davaları 
 
50
ö. Ölümlü İş Kazası Davaları 
 
51
p. Rücuen Tazminat Davası 
 
52
r. Tüketici Davaları/Ayıplı Mal Davası 
 
52
s. Kadastro Tespitine İtiraz Davası 
 
53
a. 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Muhalefet Suçu 
 
53
b. Örgüt Adına Suç İşleme ve Terör Örgütü Propagandası 
 
54
c. Uyuşturucu Madde Ticareti 
 
54
d. Resmi Belgede Sahtecilik 
 
54
e. Hakaret/ Basit Tehdit 
 
55
f. Hırsızlık Malını Bilerek Satın Almak 
 
55
g. Karşılıksız Yararlanma 
 
56
h. Muhafaza Altına Alınmış Eşya Hakkında Hırsızlık 
 
56
ı. İftiraya Azmettirme 
 
57
i. Kasten Öldürme Suçu 
 
57
3. İdari Yargı Davalarında 
 
58
a. 5233 Sayılı Terörden Kaynaklı Zarar ve Ziyan Tespitine Yönelik 
 
59
b. Tam Yargı Davalarında 
 
59
c. İdari İşlemin İptali 
 
60
XII. MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKININ TESPİTİNDE İLK ETKİLENME TARİHİNİN BELİRLENMESİ 
 
63
MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKININ
 
İHLALİ KAPSAMINDA ANAYASA MAHKEMESİ’NE
 
I. DEVAM EDEN YARGILAMALARDA BAŞVURU SÜRESİ 
 
65
II. KESİN OLARAK KARAR VERİLEN DOSYALARDA BAŞVURU SÜRESİ 
 
65
III. KESİN OLARAK VERİLMEYEN KARARLARDA BAŞVURU SÜRESİ 
 
66
IV. KANUN YOLUNA GİDİLMEYEN DOSYALAR İÇİN BİREYSEL BAŞVURU SÜRESİNİN BAŞLANGICI 
 
66
V. BERAAT KARARI VERİLEN DOSYALARDA BAŞVURU SÜRESİ 
 
67
VI. KANUNİ İSTİNAF/TEMYİZ YOLUNA GİDİLMİŞ DOSYALARDA SÜRE 
 
67
VII. E–TEBLİĞ YOLUYLA ÖĞRENMEDE BİREYSEL BAŞVURU SÜRESİ 
 
67
VIII. CEZA YARGILAMASINDA VERİLEN KYOK KARARINA KARŞI YAPILACAK BAŞVURU 
 
69
IX. İSTİSNAİ VE HAKLI SEBEPLE BAŞVURU SÜRESİNİN UZAMASI 
 
69
X. ADLİ TATİL, BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA GİDEBİLMEK İÇİN YASADA ÖNGÖRÜLEN SÜREYİ DURDURMAMAKTADIR 
 
71
XI. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI YÖNÜNDEN BİREYSEL BAŞVURU 
 
72
1. Yargılamanın Yenilenmesi 
 
72
2. Kanun Yararına Bozma 
 
72
XII. ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİ ÜZERİNE YENİDEN ELE ALINAN DOSYADA MAKUL SÜRE 
 
73
XIII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASINDAKİ BEKLEME SÜRESİ İÇERİSİNDE YENİ SUÇ İŞLENMESİ ÜZERİNE YARGILAMAYA YENİDEN BAŞLANMASI HALİNDE MAKUL SÜRE 
 
74
XIV. UYARLAMA YARGILAMASININ MAKUL SÜREYE ETKİSİ 
 
75
XV. İDAREYE BAŞVURUDA GEÇİRİLEN SÜRENİN MAKUL SÜREYE ETKİSİ 
 
76
XVI. BAŞVURUCUNUN BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA GİTTİKTEN SONRA VEFATI HALİNDE ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN MİRASÇILARA TEBLİGAT YAPILMASI HALİNDE UYGULANAN PROSEDÜR 
 
77
XVII. BAŞVURUCUNUN BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA GİTTİKTEN SONRA VEFATI HALİNDE ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN MİRASÇILARA TEBLİGAT YAPILMAMASI HALİNDE UYGULANAN PROSEDÜR 
 
78
XVIII. MURİSİN TARAF OLDUĞU VE BİLAHARE VEFATI İLE MİRASÇILARIN TARAF SIFATI KAZANDIĞI DOSYADA MİRASÇILARIN BİREYSEL BAŞVURU HAKKI VE MAKUL SÜRENİN BELİRLENMESİ 
 
79
XIX. CEZA YARGILAMASINDA FİRARİ OLAN SANIĞIN BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA GİTMESİ 
 
80
XX. BAŞVURU HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 
 
80
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ NİTELİĞİ,
 
BİREYSEL BAŞVURU DOSYALARININ İNCELENMESİ,
 
KARARA BAĞLANMASI VE KARARLARA İLİŞKİN KISTASLAR
 
I. BİREYSEL BAŞVURUNUN ANAYASA MAHKEMESİNCE İNCELENMESİ 
 
83
II. ANAYASA MAHKEMESİNİN KARARLARININ NİTELİĞİ VE İTİRAZ SÜRESİ 
 
83
III. ANAYASA MAHKEMESİNİN İDARİ RET KARARLARI 
 
84
1. Başvuru Formunda Eksiklik Bulunması Sebebiyle Verilen İdari Ret Kararları ve İtiraz Yolu 
 
84
2. Başvurunun Süresinde Yapılmamış Olmasından Dolayı Verilen İdari Ret Kararı ve İtiraz Yolu 
 
84
IV. BİREYSEL BAŞVURUDA BULUNABİLECEK UZUN YARGILAMAYA KONU DAVANIN SUJELERİ 
 
86
6. Karşı Davacı ve Karşı Davalının Bireysel Başvuru Yapabilmesi Mümkündür 
 
91
V. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN KENDİSİNE YAPILAN BİREYSEL BAŞVURU DOSYALARI ARASINDA BİRLEŞTİRME KARARI VEREBİLMESİ HUSUSU 
 
91
VI. CEZA DOSYALARINDA SANIK VE ŞÜPHELİNİN MAKUL SÜREDE HAK İHLALİ SEBEBİYLE BİREYSEL BAŞVURU HAKKI 
 
98
VII. CEZA DOSYASINDA MAĞDUR, MÜŞTEKİ–KATILAN ve MALEN SORUMLU TARAF MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKININ İHLALİ SEBEBİYLE BİREYSEL BAŞVURU YAPAMAYACAKTIR 
 
98
VIII. BEKLETİCİ MESELE YAPILAN DOSYALARDA MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI 
 
99
IX. ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİN MAKUL SÜREYE ETKİSİ 
 
101
1. Zarar Tespit Komisyonunda Geçen Sürenin Makul Süreye Etkisi 
 
101
2. Arabuluculuk Aşamasında Geçen Sürenin Makul Süreye Etkisi 
 
102
3. Uzlaştırma Sürecinde Geçen Sürenin Makul Süreye Etkisi 
 
102
4. Tüketici Hakem Heyetine Yapılan Başvuruların Makul Süreye Etkisi 
 
103
X. BİREYSEL BAŞVURUDA ZORUNLU DAVA ARKADAŞLIĞI SÖZ KONUSU DEĞİLDİR 
 
103
XI. DİSİPLİN YARGILAMALARININ MAKUL SÜREYE ETKİSİ 
 
104
XII. İCRA TAKİBİ SÜRECİNİN MAKUL SÜREYE ETKİSİ 
 
104
XIII. BİREYSEL BAŞVURU YOLUNDAN FERAGAT 
 
105
XIV. ANAYASA MAHKEMESİNİN İHLAL KARARLARINA İDARE AÇISINDAN İTİRAZ YOLU VE KARARIN DERHAL UYGULANABİLİRLİĞİ 
 
105
XV. ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN MAKUL SÜREDE YARGILAMA HAKKI NEDENİYLE VERİLEN İHLAL KARARI İLE BİRLİKTE HÜKÜM ALTINA ALINAN MANEVİ TAZMİNAT MİKTARI VE FAİZ 
 
106
XVI. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN TAZMİNATA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ 
 
106
1. Anayasa Mahkemesi İhlal Kararı Sonucu Başvurucu Lehine Maddi Tazminata Hükmeder mi? 
 
106
2. Talep Edilmediği Müddetçe Manevi Tazminata Resen Hükmedilmemektedir 
 
107
XVII. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN VERDİĞİ HAK İHLALİ KARARINDAKİ MANEVİ TAZMİNATIN TAHSİLİ NASIL YAPILIR? 
 
108
XVIII. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN İHLAL KARARINDA HÜKMETTİĞİ TAZMİNAT MİKTARINI BELİRLEMESİNDEKİ KISTASLAR 
 
108
XIX. BİRLEŞTİRME KARARI VERİLEN DOSYALARDA MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI NE ZAMAN BAŞLAMIŞ SAYILIR 
 
134
XX. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİNDE, MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKININ İHLALİ KARARI SADECE DOSYALARIN BİRLEŞTİRİLDİĞİ ESAS DOSYA İÇİN VERİLİR 
 
136
XXI. MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN BAŞVURULARDA TÜKETİLECEK İÇ HUKUK YOLU BULUNMADIĞINDAN BAŞVURU DİREK ANAYASA MAHKEMESİNE YAPILABİLMEKTEDİR 
 
137
XXII. HEDEF SÜRE UYGULAMASI AŞILMIŞ İSE HAK İHLALİ VERİLEBİLİR Mİ? HEDEF SÜRE UYGULAMASI VE BU SÜREYİ AŞAN YARGILAMALARDA MAKUL SÜRENİN İHLALİ SÖZ KONUSU OLABİLİR Mİ? 
 
138
İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU KURULUŞU VE ANAYASA MAHKEMESİ İLE FARKLILIK ARZ EDEN YÖNLERİ
 
I. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONUNUN KURULUŞU 
 
141
II. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU KİMLERDEN OLUŞUR VE GÖREVİ 
 
141
III. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU BAĞIMSIZ BİR YARGI MERCİ OLMAYIP ADALET BAKANLIĞI BÜNYESİNDE OLUŞTURULMUŞ BAKANLIK HAKİMLERİ DIŞINDA HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞINDAN DA MEMURLARIN OLDUĞU BİR İDARİ YAPI OLUP BU YÖNÜYLE BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ BİR YARGI MERCİİ İŞLEVİ GÖRMEMEKTEDİRLER 
 
142
IV. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU KARARLARINA KARŞI YARGI YOLU 
 
142
V. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONUNA BAŞVURU NASIL YAPILIR? 
 
143
VI. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONUNA YAPILACAK BAŞVURUYA EKLENMESİ GEREKEN EVRAK VE BELGELER 
 
144
VII. KOMİSYON HAK İHLALİ KARARI VERİR Mi? 
 
144
VIII. KOMİSYONA YAPILACAK BAŞVURUDA YARGILAMA GİDERİ 
 
145
IX. KOMİSYONUNUN BAŞVURULARI İNCELEME SÜRESİ 
 
145
X. KOMİSYONUN TAZMİNAT DIŞINDA HÜKMEDEBİLECEĞİ KARARLAR 
 
146
XI. AYM’NİN BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN KARARLARI İLE İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONUNUN KARARLARININ MUKAYESESİ 
 
146
XII. 6384 SAYILI KANUNA EKLENEN GEÇİCİ 2. MADDE 
 
147
XIII. ADALET BAKANLIĞI TAZMİNAT KOMİSYONU KARARLARI 
 
147
XIV. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONUNUN HÜKÜM ALTINA ALDIĞI MANEVİ TAZMİNAT NASIL VE NEREDEN TALEP EDİLİR? 
 
154
ÖRNEK BAŞVURU FORMLARI VE
 
TAZMİNAT TALEP DİLEKÇELERİ
 
I. CEZA DAVALARI İÇİN ÖRNEK BAŞVURU FORMU 
 
155
II. HUKUK DAVALARI İÇİN ÖRNEK BAŞVURU FORMU 
 
164
III. İDARİ YARGI DAVALARI İÇİN ÖRNEK BAŞVURU FORMU 
 
173
IV. KOMİSYON BAŞVURU DİLEKÇESİ (6384 sayılı Kanun ile Kurulan Komisyon) 
 
180
V. ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN HÜKMEDİLEN TAZMİNATLAR İÇİN ÖRNEK TALEP DİLEKÇESİ 
 
184
VI. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU TARAFINDAN HÜKMEDİLEN TAZMİNATLAR İÇİN ÖRNEK TALEP DİLEKÇESİ 
 
185