Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında Bireysel Başvuru Dr. Sami Sezai Ural - Kitap
Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında

Bireysel Başvuru

1. Baskı, 
Eylül 2013
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
339
Barkod:
9789750225635
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Çağdaş hukuk sistemlerinde hak ve özgürlüklerin anayasa ve yasalarla güvence altına alınması tek başına yeterli görülmemektedir. Aynı zamanda bu hak ve özgürlüklerin etkin bir şekilde mümkün olduğunca kayıtsız ve kısıtlamasız olarak kullanılabilmesi için, devlet yetkisi kullanan tüm organların faaliyetlerinin denetlenmesi, bu denetimler sonucunda öngörülen yaptırımların açıkça düzenlenmesi ve bu işlevleri yürütecek kurumların oluşturulması kaçınılmaz bir gerekliliktir, Bu bağlamda 2010 yılında yapılan anayasa değişikliği ile anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden AİHS kapsamında olan herhangi birinin ihlal edilmesi durumunda, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabilmesi olanaklı hale gelmiştir.
Bu çalışmayla, söz konusu "bireysel başvuru" mekanizmasının temel nitelikleri, kabul edilebilirlik koşulları ve esas yönünden incelenmesi yöntemleri AİHM uygulamaları ile örtüştüğü ölçüde karşılaştırmalı olarak değerlendirilerek, ortaya çıkması muhtemel sorunlara ilişkin çözüm önerileri ortaya konulacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ulusal ve Uluslararası Metinlerde Temel Hak ve Özgürlükler
.
Hak ve Özgürlüklere Hukuk Dışı Müdahaleler
.
Hak ve Özgürlük İhlallerine Karşı Başvuru Yolları
.
(Yasama, İdare ve Yargı Organlarına Karşı)
.
Yeni Bir İç Hukuk Hak Arama Yolu Olarak Bireysel Başvuru
.
Bireysel Başvuru Kapsamındaki Temel Hak ve Özgürlükler
.
Kabul Edilebilirlik ve Esas İncelemesi Koşuları ve Yöntemi
.
(AİHM ve AYM Kararları Işığında)
.
Bireysel Başvuru İncelemesi Sonucunda Verilecek Kararlar ve Uygulanması
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
15
ÖZET 
17
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ BÖLÜMHAK VE ÖZGÜRLÜKLER İLE HUKUK DEVLETİNDE TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GÜVENCEYE KAVUŞTURULMASI
I. HAK VE ÖZGÜRLÜKLER 
27
A. Hak ve Özgürlük 
27
1. Kavramsal Olarak Hak 
28
2. Özgürlük ve Kavramsal Boyutu 
33
B. Hak ve Özgürlüklerın Sınıflandırılması ve Hukuksal Boyutu 
35
1. Hak ve Özgürlüklerin Sınıflandırılması 
36
a. Klasik (Jellinek) Sınıflandırmaya Göre Haklar 
37
aa. Negatif Statü Hakları 
37
bb. Pozitif Statü Hakları 
38
cc. Aktif Statü Hakları 
38
b. Kuşaklara Göre Haklar 
39
aa. Birinci Kuşak Haklar 
39
bb. İkinci Kuşak Haklar 
39
cc. Üçüncü Kuşak Haklar 
40
dd. Dördüncü Kuşak Haklar 
40
2. Hak ve Özgürlükler Arasında Kademelenme Sorunu 
41
3. Temel Hak ve Özgürlükler 
45
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde Temel Hak ve Özgürlükler 
45
b. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Temel Hak ve Özgürlükler 
47
aa. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Koruma Altına Alınan Hak ve Özgürlükler 
47
bb. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Ek Protokollerinde Koruma Altına Alınan Hak ve Özgürlükler 
48
c. 1982 Anayasasında Temel Hak ve Özgürlükler 
50
II. HUKUK DEVLETİNDE TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER 
53
A. Hukuk Devleti 
53
1. Hukuk Devleti Kavramı ve Tanımı 
53
2. Hukuk Devletinin Tarihsel Gelişimi 
55
B. Hukuk Devletinin Gerekleri 
57
1. Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasal Güvenceye Kavuşturulması 
57
2. Kanuni İdare İlkesi 
59
3. Erkler Ayrılığı 
60
4. Demokratik Yönetim 
60
5. Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Denetimi 
61
6. İdarenin Yargısal Denetimi 
62
7. Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Hâkim Güvencesi 
64
8. İdarenin Tazmin Yükümlülüğü 
65
C. Hukuk Devletinin Gerekleri Bakımından Temel Hak ve Özgürlüklerin Güvenceye Kavuşturulmasında Yasamanın Sorumluluğu 
66
III. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANMASI 
69
A. Hak ve Özgürlüklerin Hukuki Sınırları 
70
1. Hak ve Özgürlüklerin Genel Sınırları 
70
a. Hak ve Özgürlüklerin Genel Sınırlama Nedenleri 
71
aa. 1982 Anayasasında Hak ve Özgürlüklerin Genel Sınırlama Rejimi 
71
bb. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Hak ve Özgürlüklerin Genel Sınırlama Rejimi 
75
b. Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanma Yasağı 
76
aa. 1982 Anayasasında Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanılması Yasağı 
76
bb. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanılması Yasağı 
77
2. Hak ve Özgürlüklerin Özel Sınırları 
77
B. Hak ve Özgürlüklere Hukuk Dışı Müdahaleler 
78
1. Kamusal Kaynaklı Müdahaleler 
78
a. Yasama Organından Kaynaklanan Hak ve Özgürlük İhlalleri 
79
b. Yürütme Organından Kaynaklanan Hak ve Özgürlük İhlalleri 
81
c. Yargı Organından Kaynaklanan Hak ve Özgürlük İhlalleri 
81
2. Özel Hukuk İlişkilerinden Kaynaklanan Hak ve Özgürlük Müdahaleleri 
82
IV. HAK VE ÖZGÜRLÜK İHLALLERİNE KARŞI BAŞVURU YOLLARI 
82
A. Hak ve Özgürlük İhlallerine Karşı Yasamaya Başvuru 
83
1. Türkiye Büyük Millet Meclisi Komisyonlarına Müracaat 
84
a. Dilekçe Komisyonuna Başvuru 
85
b. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonuna Başvuru 
85
2. Kamu Denetçiliği Kurumuna Başvuru 
86
a. Kamu Denetçiliği Kavramı 
86
b. Kamu Denetçiliği Kurumunun Genel Yapılanması ve Görevleri 
88
aa. Denetim Kapsamında Olmayanlar İş ve İşlemler 
88
bb. Kamu Denetçiliği Kurumu ve Bireylere Katkısı 
89
B. Hak ve Özgürlük İhlallerinde İdareye Başvuru 
90
1. İnsan Hakları Kurumuna Başvuru 
90
2. Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna Başvuru 
93
a. İdareye Bilgi Edinme Başvurusu 
94
b. Bilgi Edinme Talebinin Reddine İtiraz 
99
3. Devlet Denetleme Kuruluna Başvuru 
100
4. Diğer Kurul ve Birimler 
101
V. HAK VE ÖZGÜRLÜK İHLALLERİNE KARŞI YARGISAL BAŞVURULAR 
103
A. İdari Yargıya Başvurular 
103
1. İptal Davaları 
103
a. İdari Yargılama Usul Kanunda İptal Davaları 
104
b. Koşulları ve Nitelikleri Bakımından İptal Davaları 
105
c. İptal Davalarının Tam Yargı Davaları ile Karşılaştırılması 
107
d. İptal Davasının Sonuçları 
107
2. Tam Yargı Davaları 
108
B. Adli Yargıya Başvuru 
109
1. Ceza Davaları 
110
a. Soruşturma Evresi 
110
b. Kovuşturma Evresi 
111
2. Hukuk Davaları 
111
C. Askeri Yargıya Başvuru 
112
1. Askeri Ceza Mahkemeleri 
112
2. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 
112
3. Disiplin Mahkemeleri 
114
D. Hak ve Özgürlük İhlallerinde Anayasa Mahkemesine Başvuru 
115
1. Genel Olarak 
116
2. Anayasa Mahkemesine İptal Başvurusu 
117
3. Anayasa Mahkemesine İtiraz Yoluyla Erişim 
117
4. Bireysel Başvuru 
119
İKİNCİ BÖLÜMYARGI KARARLARINA KARŞI İÇ HUKUKBAŞVURU YOLU OLARAK BİREYSEL BAŞVURU
I. BİREYSEL BAŞVURU KAVRAMI VE GELİŞİM SÜRECİ 
121
A. Bireysel Başvuru Kavramı ve Tanımı 
122
1. Bireysel Başvuru Kavramı 
123
2. Bireysel Başvurunun Tanımı 
125
B. Bireysel Başvuru Yolunun Gelişimi 
128
C. Yabancı Ülke Uygulamalarında Bireysel Başvuru 
132
1. Federal Almanya Hukukunda Bireysel Başvuru 
132
2. Avusturya Hukukunda Bireysel Başvuru 
137
3. İspanya Hukukunda Bireysel Başvuru (Amparo Başvurusu) 
139
4. Rusya Hukukunda Bireysel Başvuru 
142
5. Güney Kore Hukukunda Bireysel Başvuru 
144
6. Azerbaycan Hukukunda Bireysel Başvuru 
147
D. Bireysel Başvuru Türleri 
151
1. Yalnızca Normatif İşlemlere Karşı Bireysel Başvuru 
152
a. Normatif Anayasa Şikâyeti (Normun İptali Talebi) 
152
b. Anayasa Dilekçesi (Normun Yorumu Talebi) 
153
2. Bireysel İşlem ve Eylemlere Karşı Tam Anayasa Şikâyeti 
153
E. AİHS Çerçevesinde Etkili Bir Başvuru Yolu Olarak Bireysel Başvuru 
154
1. Genel Olarak 
154
2. Etkili Başvuru Yolunun Unsurları 
156
II. BİREYSEL BAŞVURUNUN KAPSAMI BAĞLAMINDA TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER 
158
A. Kişinin Maddi ve Manevi Varlığı 
161
1. Yaşam Hakkı 
161
2. İşkence, İnsanlık Dışı ve Aşağılayıcı Muameleye Tabi Tutulmama Hakkı 
163
3. Köle Kılınmama ve Zorla Çalıştırılmama Hakkı 
165
B. Özgürlük ve Güvenlik Hakkı 
166
C. Yargılama Usulüne İlişkin Güvenceler 
171
1. Adil Yargılanma Hakkı 
171
2. Suç ve Cezaların Kanuniliği 
173
3. Etkili Başvuru Hakkı 
175
D. Özel ve Aile Hayatına Saygı Hakkı 
176
E. Düşünce ve İfade Hürriyeti 
180
1. Düşünce, Vicdan ve Din Özgürlüğü 
180
2. İfade Hürriyeti 
181
3. Eğitim Hakkı 
184
F. Sosyal ve Siyasal Faaliyette Bulunma Hürriyeti 
186
1. Toplantı ve Dernek Kurma Hürriyeti 
186
2. Serbest Seçim Hakkı 
190
G. Mülkiyet Hakkı 
191
H. Ayrımcılığa Tabi Tutulmama Hakkı 
193
III. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU VE TEMEL NİTELİKLERİ 
195
A. Bireysel Başvurunun Konu Bakımından Sınırlılığı 
196
B. Bireysel Başvurunun Kamu Gücü İşlem, Eylem Veya İhmallerine Karşı Yapılması 
198
C. Bireysel Başvurunun İkincil Niteliği 
200
C. Bireysel Başvuru İncelemesinin Sınırlı Olması (Kanun Yolunda Gözetilmesi Gereken Hususlar) 
203
IV. BİREYSEL BAŞVURU YOLUNDA KABUL EDİLEBİLİRLİK KOŞULLARI 
204
A. Bireysel Başvuruların Ön İnceleme Aşaması 
204
1. Başvurunun Yapılacağı Yerler 
205
2. Başvuru Harcı 
206
3. Başvurucunun Temsili 
208
4. Başvuru Dilekçesi ve Ekleri 
209
5. 30 Günlük Başvuru Süresi 
212
B. Kabul Edilebilirlik İncelemesi (Yargısal Aşama-Komisyon ya da Bölümler İncelemesi) 
219
1. Mükerrer Başvuru 
219
2. Kişi Bakımından Yetki 
222
a. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar (Taraf ve Dava Ehliyeti) 
223
aa. Gerçek Kişiler 
225
bb. Tüzel Kişiliğe İlişkin Haklar Bakımından Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
228
cc. Sınırlı Haklar Bakımından Yabancılar 
230
b. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olmayanlar 
233
aa. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 
233
bb. Tüzel Kişiliğe Ait Olmayan Haklar Bakımından Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
239
cc. Türk Vatandaşlarına Mahsus Haklar Bakımından Yabancılar 
243
3. Yer Bakımından Yetki 
246
4. Zaman Bakımından Yetki 
247
4. Konu Bakımından Yetki 
251
6. Başvuru Yollarının Tüketilmesi 
257
7. Esas Açısından Kabul Edilemezlik Nedenleri 
263
a. Açıkça Dayanaktan Yoksunluk 
264
aa. Açık veya görünür bir ihlalin bulunmaması 
265
bb. Karmaşık ve zorlama şikayetler 
266
cc. Kanıtlanmamış Şikayetler 
267
dd. Temyiz Mercii Şikâyeti 
267
b. Anayasal Önem Taşımama ve Önemli Bir Zarara Uğramamış Olma 
271
aa. Anayasal açıdan önem taşımayan başvurular 
271
bb. Başvurucunun önemli bir zarara uğramaması 
273
8. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması 
275
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMKARARLAR VE ETKİLERİ
I. “TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER MAHKEMESİ” SIFATIYLA ANAYASA MAHKEMESİNİN YAPILANMASI 
281
A. Mahkemenin Genel Yapısı 
281
B. Bireysel Başvuru Bürosu 
282
C. Komisyonlar 
283
1. Yapısı ve İşleyişi 
283
2. Komisyonlar Raportörlüğü 
285
D. Bölümler 
286
1. Yapısı ve İşleyişi 
286
2. Bölümler Raportörlüğü 
288
II. KARARLARIN NİTELİĞİ 
289
A. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 
289
1. Komisyonlar Başraportörünce Verilen İdari Yönden Ret Kararı 
291
2. Komisyonlar Kararları 
292
B. Esas Yönünden İnceleme 
292
1. Herhangi Bir Hakkın İhlal Edilmediği Kararı 
295
2. Bir Hakkın İhlal Edildiği Kararı 
295
a. Genel Olarak İhlal Kararı ve Sınırları 
295
b. Mahkeme Kararından Kaynaklanan İhlal Kararı ve Sınırları 
296
3. Düşme Kararı 
297
4. Tedbir Kararı 
299
C. Bireysel Başvuruya İlişkin Kararın Niteliği 
301
III. KARARLARIN YERİNE GETİRİLMESİ 
302
A. İç Hukuk Mahkeme Kararlarının Yerine Getirilmesi 
302
1. Hukuk Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 
303
2. Ceza Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 
304
3. İdare Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 
304
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 
305
C. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 
307
D. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Yerine Getirilmesinde Karşılaşılması Olası Sorunlar ve Çözüm Önerileri 
308
1. Genel Olarak 
308
2. İhlal Kararı 
310
a. Mahkeme Kararından Kaynaklanmayan İhlal Durumları 
310
b. Mahkeme Kararından Kaynaklanan İhlal Durumu 
311
aa. Yeniden Yargılama Yapılması Kararı 
311
bb. Tazminat Verilmesi Kararı 
313
cc. Genel Mahkemelerde Tazminat Davası Açılabilmesi Kararı 
314
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Ek-1: BİREYSEL BAŞVURU BÜROSU İNCELEME SIRASI (6216 s.K. 47 ve İçtüzük 65,66 maddeleri uygulaması) 
327
Ek-2: KABUL EDİLEBİLİRLİK VE ESAS İNCELEMESİ 
328
Kaynakça 
329
HakkımızdaUluslararası Yayınevi BelgesiKaynakça Dosyası Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil