Hekimin Doğum Öncesi (Prenatal) Genetik Tarama Testleri ve Tanı Hatalarından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluğu Av. Dr. Mehmet Öget  - Kitap

Hekimin Doğum Öncesi (Prenatal) Genetik Tarama Testleri ve Tanı Hatalarından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluğu

1. Baskı, 
Ocak 2026
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
372
Barkod:
9786253815424
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
760,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Dünya üzerinde ve ülkemizde her yıl milyonlarca doğum gerçekleşmektedir. Fiziksel ve zihinsel yönden sağlıklı bireylerin dünyaya gelebilmesi için doğum öncesinde (prenatal süreçte) genetik tarama testleri uygulanmakta, şüpheli bir durumla karşılaşılması halinde ise prenatal tanı uygulanmaktadır.
Genetik tarama testlerinin uygulanmaması ya da test sonuçlarının hatalı değerlendirilmesi, bu doğrultuda prenatal tanının uygulanmasında ihmal gösterilmesi, prenatal tanının yapılmasına rağmen hekimin hatalı tanı ve teşhisi nedeniyle bazı durumlarda, "ailelerin, sona erdirilmesini isteyebileceği gebeliklerin sona erdirilememesi, sona erdirilmemesi gereken gebeliklerin ise sona ermesi" şeklinde sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Bu gibi durumlarda görevlerinin gereklerini, üzerlerine düşen dikkat ve özen yükümlülüklerini ihlal eden hekimlerin maddi ve manevi tazminat sorumlulukları gündeme gelmektedir.
Kitapta; gebelikte uygulanması gereken genetik tarama testleri ile gerekli görülmesi halinde uygulanan prenatal tanı yöntemlerinin hangileri olduğu, doğum öncesi uygulanan genetik tarama testleri ve prenatal tanının sonuçlarıyla ilgili hatalı teşhis ve tanı nedeniyle ortaya çıkan tıbbi uygulama hatalarından (tıbbi malpraktis) kaynaklanan tazminat sorumluluğuna yer verilmiş, bu çerçevede mağduriyet yaşayanlar tarafından adli yargıda açılacak olan maddi ve manevi tazminat davaları ile idari yargıda açılacak olan tam yargı davaları değerlendirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıyla İlgili Temel Kavramlar
.
Doğum Öncesi Genetik Tarama Testleri İle Tanı Hatalarından Kaynaklanan Sorumluluk
.
Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanı Uygulamalarının Hukuki Niteliği
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İçindekiler
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
13
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ 
17
II. KONUNUN KAPSAMI VE İÇERİĞİ 
20
Bölüm I
DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE
TANIYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
I. TANI VE TANI HATASI 
23
II. TIBBİ HATA (TIBBİ MALPRAKTİS) 
25
III. GENETİK 
30
IV. GENETİK HASTALIK 
31
A. Tek Gen Hastalıkları 
33
B. Çoklu Gen (Multifaktöriyel, Çok Faktörlü) Hastalıkları 
40
C. Kromozomal Hastalıklar 
42
D. Mitokondriyal Hastalıklar 
48
V. GEBELİK VE GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİNİ GEREKTİREN DURUMLAR 
50
A. Gebelik ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi 
50
B. Gebeliğin Sona Erdirilmesinin Gerekli Olduğu Haller 
54
VI. GEN / GENOM DÜZENLEMESİ 
57
VII. GENETİK DANIŞMANLIK VE TERATOLOJİK DANIŞMA 
59
A. Genetik Danışmanlık 
59
B. Teratolojik Danışma 
64
VIII. GENETİK VERİ 
65
IX. GENETİK TEST 
69
X. GENETİK TARAMA 
71
XI. GEBELİKTE GENETİK TARAMA TESTLERİ 
73
A. Birinci Trimester Tarama Testi 
76
1. İkili Test 
76
B. İkinci Trimester Tarama Testleri 
79
1. Nöral Tüp Defekti 
79
2. Üçlü Test 
79
3. Dörtlü Test 
81
4. Kombine Prenatal Tarama 
82
5. Hücre Dışı Fetal DNA Testi (Serbest Fetal DNA Analizi) 
83
XII. GENETİK TANI 
87
A. Ülkemizde Prenatal Tanının Tarihçesi 
88
B. Doğum Öncesi (Prenatal) Tanı 
90
1. Prenatal Tanı Yöntemleri 
94
a. İnvaziv Yöntemler 
95
aa. Fetal Doku Örneklerinin Kullanılmasına İlişkin İnvaziv Yöntemler 
96
aaa. Amniyosentez 
96
bbb. Koryon Villus Örneklemesi (CVS) 
101
ccc. Kordosentez (Fetal Kan Örneklemesi) 
103
ddd. Fetal Doku ve Sıvı Örneklemeleri 
105
bb. Fetal Görüntülemeye İlişkin İnvaziv Yöntemler 
106
aaa. Fetoskopi 
106
bbb. Embriyoskopi 
107
b. İnvaziv Olmayan (Non–invaziv) Yöntemler 
108
aa. Fetal Ultrasonografik Değerlendirme 
109
bb. Fetal Ekokardiyografi 
114
cc. Manyetik Rezonans Görüntüleme 
117
c. Gebelikte Röntgenogram ve Bilgisayarlı Tomografi 
118
d. Prenatal Tanıda FISH, QF–PCR ve MLPA Teknikleri 
120
e. Kromozomal Mikroarray (CMA) 
122
f. Fetal Karyotipleme 
123
g. Prenatal Dönemde Enfeksiyonlar Bakımından Tanı ve Tarama 
124
2. Embriyoda Genetik Tanı ve Tarama 
125
a. Preimplantasyon Genetik Tanı 
125
b. Preimplantasyon Genetik Tarama 
129
3. Yenidoğanın Taranması 
131
a. Genel Olarak Yenidoğanın Taranması 
131
b. Yenidoğan Taramasına Konu Olabilecek Hastalıklar 
133
4. Toplumun Taranması ve Hastalık Teşhisi 
139
5. Taşıyıcı Tarama Testleri ve Taşıyıcıların Belirlenmesi 
139
6. Adli Tıp Testleri 
142
a. Özel Hukukta Adli Tıp Testleri 
142
b. Ceza Hukukunda Adli Tıp Testleri 
144
XIII. PRENATAL TARAMA VE TANIDA YAPAY ZEK 
147
Bölüm II
DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA TESTLERİ İLE TANI HATALARINDAN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK TIBBİ MÜDAHALELERİN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI 
149
A. Tıbbi Müdahalenin Yetkili Sağlık Çalışanı Tarafından Yapılması 
150
B. Endikasyon 
151
C. Aydınlatılmış Rıza 
156
1. Genel Olarak Aydınlatma ve Rıza Kavramları 
156
2. Aydınlatmanın Türleri 
165
3. Aydınlatmayı Yapacak Kişi ile Aydınlatmanın Muhatabı 
167
4. Aydınlatma ve Rızanın Zamanı 
169
5. Aydınlatmanın ve Rızanın Kapsamı 
172
6. Aydınlatmanın ve Rızanın Şekli 
174
7. Aydınlatma ve Rızanın Aranmadığı Durumlar 
177
D. Tıbbi Müdahalenin Güncel Tıp Verilerine ve Standartlara Uygun Olarak Dikkatli ve Özenli Yapılması 
181
II. PRENATAL GENETİK TARAMA TESTLERİ İLE PRENATAL TANININ UYGULANMA GEREKLİLİĞİ VE UYGULANMA ZAMANI 
182
A. Prenatal Genetik Tarama Testlerinin Uygulanma Gerekliliği ve Uygulanma Zamanı 
182
B. Prenatal Tanının Uygulanma Gerekliliği ve Uygulanma Zamanı 
184
III. GENETİK TEST VE TANI TAVSİYESİNDE BULUNMA ZORUNLULUĞU 
187
IV. HUKUKİ SORUMLULUĞUN UYGULAMAYA YANSIMALARI 
192
A. Genel Tazminat Şartları 
192
1. Haksız Fiil Sorumluluğu Bakımından 
192
a. Fiil 
192
b. Zararın Varlığı 
193
c. Kusur 
194
d. Uygun İlliyet Bağı 
194
e. Hukuka Aykırılık 
197
2. Sözleşme Sorumluluğu Bakımından 
198
3. İdarenin Sağlık Hizmeti Nedeniyle Sorumluluğu Bakımından 
199
B. Maddi ve Manevi Zarar ile Maddi ve Manevi Tazminat Kavramları 
201
1. Maddi Zarar ve Maddi Tazminat 
201
2. Manevi Zarar ve Manevi Tazminat 
207
V. GENETİK TARAMA TESTLERİNE İLİŞKİN HUKUKİ SORUMLULUK 
213
A. Genetik Tarama Testlerinin Eksik Uygulanması ya da Hiç Uygulanmaması 
214
B. Genetik Tarama Testlerinin Sonuçlarının Hatalı Değerlendirilmesi 
221
C. Genetik Tarama Testlerine Ulaşma İmkânının Sağlık Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi 
226
VI. HEKİMİN PRENATAL TANIDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
229
A. Sona Erdirilmesi Gereken Gebeliğin Sona Erdirilmemesi 
230
B. Sonlandırılmaması Gereken Gebeliğin Hatalı Olarak Sona Erdirilmesi 
248
VII. HEKİMİN PREİMPLANTASYON GENETİK TARAMA VE PREİMPLANTASYON GENETİK TANI NEDENİYLE SORUMLULUĞU 
253
A. Hekimin Preimplantasyon Genetik Tarama Nedeniyle Sorumluluğu 
254
B. Hekimin Preimplantasyon Genetik Tanı Nedeniyle Sorumluluğu 
256
VIII. GENETİK TARAMA TESTLERİ, PRENATAL TANI VE GENETİK DANIŞMAYLA İLGİLİ OLARAK EKSİK AYDINLATMADAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUK 
262
A. Genetik Tarama Testleri ve Prenatal Tanıda Eksik Aydınlatmadan Doğan Sorumluluk 
262
B. Genetik Danışma Bakımından Hukuki Sorumluluk 
276
IX. GENETİK ARAŞTIRMALARIN SONUCUYLA İLGİLİ BİLME VE BİLMEME HAKKI 
278
Bölüm III
DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANI UYGULAMALARININ HUKUKİ NİTELİĞİ
I. ADLİ YARGIDA DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANIYA İLİŞKİN TIBBİ UYGULAMALARIN HUKUKİ NİTELİĞİ 
285
A. Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıya İlişkin Tıbbi Uygulamaların Hukuki Niteliği 
285
1. Culpa in Contrahendo Sorumluluğu 
286
2. Sözleşme Sorumluluğu 
287
a. Vekâlet Sözleşmesi 
288
b. Eser Sözleşmesi 
291
c. Sorumsuzluk Anlaşması 
293
3. Haksız Fiil Sorumluluğu 
295
4. Vekâletsiz İş Görme 
296
5. Kusursuz Sorumluluk 
298
B. Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıdan Kaynaklanan Zararların Tazmini İçin Adli Yargıda Açılacak Davalarla İlgili Usulü Durumlar 
299
1. Dava Şartı Arabuluculuk 
299
2. Görevli Mahkeme 
300
3. Yetkili Mahkeme 
302
4. Davanın Yöneltilmesi Gereken Kişi ya da Kurum 
304
5. Zamanaşımı 
305
II. İDARENİN DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANIDAN KAYNAKLANAN ZARARLAR NEDENİYLE SORUMLULUĞU 
308
A. İdarenin Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanı Nedeniyle Sorumluluğuna Neden Olabilecek Durumlar 
308
1. Hizmet Kusuru 
309
a. Hizmetin Kötü İşlemesi 
311
b. Hizmetin Geç İşlemesi 
314
c. Hizmetin Hiç İşlememesi 
316
2. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
317
B. Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıdan Kaynaklanan Zararların Tazmini İçin İdari Yargıda Açılacak Davalarla İlgili Usulü Durumlar 
319
1. İdareye Ön Başvuru Koşulu 
319
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
320
3. Dava Açma Ehliyeti 
323
4. Açılacak Davanın Süresi ve Dava Zamanaşımı 
324
III. DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANI HATALARINDAN KAYNAKLANAN DAVALARDA BİLİRKİŞİ 
326
IV. TAZMİNAT ÖDEYEN SAĞLIK KURULUŞUNUN VE İDARENİN HEKİME RÜCU ETMESİ 
328
A. Özel Sağlık Kuruluşlarında Rücu 
329
B. Kamu Sağlık Kurumlarında Rücu 
331
Sonuç 
335
Kaynakça 
341
Kavram Dizini 
369