II. KONUNUN KAPSAMI VE İÇERİĞİ
20
DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE
TANIYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
I. TANI VE TANI HATASI
23
II. TIBBİ HATA (TIBBİ MALPRAKTİS)
25
A. Tek Gen Hastalıkları
33
B. Çoklu Gen (Multifaktöriyel, Çok Faktörlü) Hastalıkları
40
C. Kromozomal Hastalıklar
42
D. Mitokondriyal Hastalıklar
48
V. GEBELİK VE GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİNİ GEREKTİREN DURUMLAR
50
A. Gebelik ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi
50
B. Gebeliğin Sona Erdirilmesinin Gerekli Olduğu Haller
54
VI. GEN / GENOM DÜZENLEMESİ
57
VII. GENETİK DANIŞMANLIK VE TERATOLOJİK DANIŞMA
59
A. Genetik Danışmanlık
59
B. Teratolojik Danışma
64
XI. GEBELİKTE GENETİK TARAMA TESTLERİ
73
A. Birinci Trimester Tarama Testi
76
B. İkinci Trimester Tarama Testleri
79
4. Kombine Prenatal Tarama
82
5. Hücre Dışı Fetal DNA Testi (Serbest Fetal DNA Analizi)
83
A. Ülkemizde Prenatal Tanının Tarihçesi
88
B. Doğum Öncesi (Prenatal) Tanı
90
1. Prenatal Tanı Yöntemleri
94
aa. Fetal Doku Örneklerinin Kullanılmasına İlişkin İnvaziv Yöntemler
96
bbb. Koryon Villus Örneklemesi (CVS)
101
ccc. Kordosentez (Fetal Kan Örneklemesi)
103
ddd. Fetal Doku ve Sıvı Örneklemeleri
105
bb. Fetal Görüntülemeye İlişkin İnvaziv Yöntemler
106
b. İnvaziv Olmayan (Non–invaziv) Yöntemler
108
aa. Fetal Ultrasonografik Değerlendirme
109
bb. Fetal Ekokardiyografi
114
cc. Manyetik Rezonans Görüntüleme
117
c. Gebelikte Röntgenogram ve Bilgisayarlı Tomografi
118
d. Prenatal Tanıda FISH, QF–PCR ve MLPA Teknikleri
120
e. Kromozomal Mikroarray (CMA)
122
f. Fetal Karyotipleme
123
g. Prenatal Dönemde Enfeksiyonlar Bakımından Tanı ve Tarama
124
2. Embriyoda Genetik Tanı ve Tarama
125
a. Preimplantasyon Genetik Tanı
125
b. Preimplantasyon Genetik Tarama
129
3. Yenidoğanın Taranması
131
a. Genel Olarak Yenidoğanın Taranması
131
b. Yenidoğan Taramasına Konu Olabilecek Hastalıklar
133
4. Toplumun Taranması ve Hastalık Teşhisi
139
5. Taşıyıcı Tarama Testleri ve Taşıyıcıların Belirlenmesi
139
a. Özel Hukukta Adli Tıp Testleri
142
b. Ceza Hukukunda Adli Tıp Testleri
144
XIII. PRENATAL TARAMA VE TANIDA YAPAY ZEKÂ
147
DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA TESTLERİ İLE TANI HATALARINDAN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK TIBBİ MÜDAHALELERİN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI
149
A. Tıbbi Müdahalenin Yetkili Sağlık Çalışanı Tarafından Yapılması
150
C. Aydınlatılmış Rıza
156
1. Genel Olarak Aydınlatma ve Rıza Kavramları
156
2. Aydınlatmanın Türleri
165
3. Aydınlatmayı Yapacak Kişi ile Aydınlatmanın Muhatabı
167
4. Aydınlatma ve Rızanın Zamanı
169
5. Aydınlatmanın ve Rızanın Kapsamı
172
6. Aydınlatmanın ve Rızanın Şekli
174
7. Aydınlatma ve Rızanın Aranmadığı Durumlar
177
D. Tıbbi Müdahalenin Güncel Tıp Verilerine ve Standartlara Uygun Olarak Dikkatli ve Özenli Yapılması
181
II. PRENATAL GENETİK TARAMA TESTLERİ İLE PRENATAL TANININ UYGULANMA GEREKLİLİĞİ VE UYGULANMA ZAMANI
182
A. Prenatal Genetik Tarama Testlerinin Uygulanma Gerekliliği ve Uygulanma Zamanı
182
B. Prenatal Tanının Uygulanma Gerekliliği ve Uygulanma Zamanı
184
III. GENETİK TEST VE TANI TAVSİYESİNDE BULUNMA ZORUNLULUĞU
187
IV. HUKUKİ SORUMLULUĞUN UYGULAMAYA YANSIMALARI
192
A. Genel Tazminat Şartları
192
1. Haksız Fiil Sorumluluğu Bakımından
192
d. Uygun İlliyet Bağı
194
2. Sözleşme Sorumluluğu Bakımından
198
3. İdarenin Sağlık Hizmeti Nedeniyle Sorumluluğu Bakımından
199
B. Maddi ve Manevi Zarar ile Maddi ve Manevi Tazminat Kavramları
201
1. Maddi Zarar ve Maddi Tazminat
201
2. Manevi Zarar ve Manevi Tazminat
207
V. GENETİK TARAMA TESTLERİNE İLİŞKİN HUKUKİ SORUMLULUK
213
A. Genetik Tarama Testlerinin Eksik Uygulanması ya da Hiç Uygulanmaması
214
B. Genetik Tarama Testlerinin Sonuçlarının Hatalı Değerlendirilmesi
221
C. Genetik Tarama Testlerine Ulaşma İmkânının Sağlık Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi
226
VI. HEKİMİN PRENATAL TANIDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUĞU
229
A. Sona Erdirilmesi Gereken Gebeliğin Sona Erdirilmemesi
230
B. Sonlandırılmaması Gereken Gebeliğin Hatalı Olarak Sona Erdirilmesi
248
VII. HEKİMİN PREİMPLANTASYON GENETİK TARAMA VE PREİMPLANTASYON GENETİK TANI NEDENİYLE SORUMLULUĞU
253
A. Hekimin Preimplantasyon Genetik Tarama Nedeniyle Sorumluluğu
254
B. Hekimin Preimplantasyon Genetik Tanı Nedeniyle Sorumluluğu
256
VIII. GENETİK TARAMA TESTLERİ, PRENATAL TANI VE GENETİK DANIŞMAYLA İLGİLİ OLARAK EKSİK AYDINLATMADAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUK
262
A. Genetik Tarama Testleri ve Prenatal Tanıda Eksik Aydınlatmadan Doğan Sorumluluk
262
B. Genetik Danışma Bakımından Hukuki Sorumluluk
276
IX. GENETİK ARAŞTIRMALARIN SONUCUYLA İLGİLİ BİLME VE BİLMEME HAKKI
278
DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANI UYGULAMALARININ HUKUKİ NİTELİĞİ
I. ADLİ YARGIDA DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANIYA İLİŞKİN TIBBİ UYGULAMALARIN HUKUKİ NİTELİĞİ
285
A. Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıya İlişkin Tıbbi Uygulamaların Hukuki Niteliği
285
1. Culpa in Contrahendo Sorumluluğu
286
2. Sözleşme Sorumluluğu
287
a. Vekâlet Sözleşmesi
288
c. Sorumsuzluk Anlaşması
293
3. Haksız Fiil Sorumluluğu
295
4. Vekâletsiz İş Görme
296
5. Kusursuz Sorumluluk
298
B. Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıdan Kaynaklanan Zararların Tazmini İçin Adli Yargıda Açılacak Davalarla İlgili Usulü Durumlar
299
1. Dava Şartı Arabuluculuk
299
4. Davanın Yöneltilmesi Gereken Kişi ya da Kurum
304
II. İDARENİN DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANIDAN KAYNAKLANAN ZARARLAR NEDENİYLE SORUMLULUĞU
308
A. İdarenin Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanı Nedeniyle Sorumluluğuna Neden Olabilecek Durumlar
308
a. Hizmetin Kötü İşlemesi
311
b. Hizmetin Geç İşlemesi
314
c. Hizmetin Hiç İşlememesi
316
2. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu
317
B. Doğum Öncesi Genetik Tarama ve Tanıdan Kaynaklanan Zararların Tazmini İçin İdari Yargıda Açılacak Davalarla İlgili Usulü Durumlar
319
1. İdareye Ön Başvuru Koşulu
319
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme
320
3. Dava Açma Ehliyeti
323
4. Açılacak Davanın Süresi ve Dava Zamanaşımı
324
III. DOĞUM ÖNCESİ GENETİK TARAMA VE TANI HATALARINDAN KAYNAKLANAN DAVALARDA BİLİRKİŞİ
326
IV. TAZMİNAT ÖDEYEN SAĞLIK KURULUŞUNUN VE İDARENİN HEKİME RÜCU ETMESİ
328
A. Özel Sağlık Kuruluşlarında Rücu
329
B. Kamu Sağlık Kurumlarında Rücu
331