Yirmibeşinci Baskıya Önsöz
7
C. Ceza Hukukunun Görevi
29
D. Suç Politikası, Kriminoloji, Kriminalistik, Ceza Hukuku Dogmatigi
33
E. Hukuk Düzenin Bir Parçası Olarak Ceza Hukuku
34
F. Ceza Hukukunun Alt Bölümleri
35
2. Şekli Ceza Hukuku (Ceza Muhakemesi Hukuku)
36
II. CEZA HUKUKUNA EGEMEN OLAN İLKELER
37
A. Hukuk Devleti İlkesi
37
1. İnsan Haklarının Gerçekleştirilmesi
38
2. Adaletin Sağlanması
38
3. Güvenliğin Temin Edilmesi
38
B. İnsan Onurunun Korunması (Dokunulmazlığı) İlkesi (Ümanizm)
39
5. İçerdiği Güvenceler
45
a. Belirlilik (lex certa)
45
b. Aleyhe Kanunun Geçmişe Yürümesi Yasağı (lex praevia)
47
c. Kıyas (Benzetme) Yasağı (lex stricta)
48
d. Örf ve Adete Dayanarak Suç ve Ceza Yaratılması Yasağı (lex scripta)
49
6. İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç Yaratılması
49
2. İki Şeritli Yaptırım Sistemi
55
I. İLKEL (DEVLET ÖNCESİ) CEZA HUKUKU DÖNEMİ
57
II. CERMEN VE FRANKLAR DÖNEMİ
58
VI. MÜŞTEREK CEZA HUKUKU
61
VII. AYDINLANMA DÖNEMİ
61
§ 3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE YORUM
67
I. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
67
2. TCK ile Yan Ceza Kanunları Arasındaki İlişki
67
3. Sürekli ve Süreli Ceza Kanunları
69
4. Ceza Kanunlarının Yürürlüğe Girmeleri
69
5. Ceza Kanunlarının Yürürlükten Kaldırılması (İlgası)
69
6. Metrûkiyet (Kullanılmazlık)
69
A. Ceza Hukukunda Yorum
70
D. Yorumda Kullanılan Araçlar
73
§ 4. CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
75
I. YER BAKIMINDAN UYGULAMA –ULUSLARARASI CEZA HUKUKU
75
1. Mülkilik (Ülkesellik) Sistemi
76
c. Suçun İşlendiği Yer
82
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi
94
a. Faile Göre Kişisellik İlkesi
95
b. Mağdura Göre Kişisellik
98
3. Koruma (Gerçeklik) İlkesi
101
4. Evrensellik (Adalet) Sistemi
103
5. Temsile Dayalı Evrensel Yetki (İkame Yetki)
108
C. Yabancı Ülke Ceza Kanununun Değeri
110
D. İnfazın Aktarılması
111
E. Soruşturma ve Kovuşturmanın Aktarılması
113
G. Devletler Ceza Hukuku
140
II. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA
141
B. Özellik Gösteren Durumlar
142
1. Ceza Muhakemesi Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması
142
2. Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Kuralların Zaman Bakımından Uygulanması
143
3. İnfaza İlişkin Kuralların Zaman Bakımından Uygulanması
144
4. Zamanaşımına İlişkin Kuralların Zaman Bakımından Uygulanması
144
C. Lehe Kanunun Geçmişe Yürümesi Kuralı
145
2. Lehe Kanunun Geçmişe Yürümeyeceği Durumlar
148
a. Geçici ve Süreli Ceza Kanunları
148
b. Anayasa Mahkemesinin İptal Kararlarının Geriye Yürümesi Yasağı
148
c. İçtihat Değişikliği
150
3. Lehe Kanunun Belirlenmesi
151
III. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA
152
1. Cumhurbaşkanının Ceza Sorumluluğu
152
2. Mutlak Yasama Dokunulmazlığından Yararlananlar
154
c. Mutlak Yasama Dokunulmazlığının İstisnası
155
3. Diplomatlık Dokunulmazlığından (Yargı Bağışıklığından) Yararlananlar
157
4. Dokunulmazlığı (Yargı Bağışıklığı) Bulunan Bazı Yabancı Asker Kişiler
159
§ 5. SUÇ GENEL TEORİSİ
163
A. Suç Genel Teorisinin Konusu ve İşlevi
163
B. Suç Oluşturan Hukuka Aykırılıklar– Suç Oluşturmayan Hukuka Aykırılıklar
163
C. Hukuka Aykırı Oldukları Halde Suç Oluşturmayan Fiiller
164
2. Güvenlik Tedbirini Gerektiren Fiiller
165
3. İdari Yaptırımı Gerektiren Fiiller
166
a. Disiplin Cezası Gerektiren Fiiller
166
4. Teleolojik Sistem (Sentezci yaklaşımlar)
172
C. Tipiklik Dışında Kalan Cezalandırmaya Etkili Koşullar
173
1. Objektif Cezalandırılabilme Koşulları
174
2.Cezayı Ortadan Kaldıran Kişisel Nedenler ve Kişisel Cezasızlık Nedenleri
176
3. Ceza Muhakemesi Koşulları
177
aaa. Şikayete Bağlı Suçlar
178
aaf. Şikayetten Vazgeçme ve Şikayetin Geri Alınması
185
ae. Yabancı Hükümetin İstemi (Şikayeti)
190
af. Önödemenin Yerine Getirilmemesi
190
afa. Tanımı ve Hukuki Niteliği
190
ad. Uzlaşmanın Gerçekleşmemesi
194
b. Yargılama Koşulları
197
ba. Sanığın Hazır Bulunması
197
bb. Sanığın Akıl Hastası Olmaması
197
bc. Öteki Yargılama koşulları
198
2. Tipiklik–Hareket İlişkisi
202
3. Tipiklik–Hukuka Aykırılık İlişkisi
202
4. Tipikliğin Unsurları
203
a. Tipikliğin Objektif Nitelikteki (Maddi) Unsurları
204
adc. Hareketin İşlevi
210
add. Hareket Teorileri
210
adda. Nedensel (Doğal) Hareket Teorisi
211
addb. Amaçcı (Final) Hareket Teorisi
212
addc. Sosyal ve Kişisel Hareket Teorisi
213
addb. Normatif hareket teorileri
213
add. Hareketin Sayısı
213
adf. Hareket Yeteneği
214
ade. Hareketin Şekli Bakımından Suçlar
216
adea. Serbest Hareketli Suç – Bağlı Hareketli Suç
216
adeb. İcra Suçu–İhmal Suçu
217
adg. Hareketin Sayısı Bakımından Suçlar
217
adga. Seçimlik Hareketli Suçlar
217
adgb. Tek Hareketli Suç– Birden Fazla Hareketli (=Çok Hareketli) Suç
217
aeb. Netice Bakımından Suçlar
218
aeba. Neticeli Suçlar – Salt Hareket Suçları
218
aebb. Ani Suçlar–Kesintisiz Suçlar
220
aebc. Zarar Suçu–Tehlike Suçu
222
aebd. Kalkışma Suçları (= Unternehmensdelikte)
224
aec. Netice Yüzünden Ağırlaşan Suçlar
225
aecb. Ağır Netice Bakımından En Azından Taksir Düzeyinde Kusur Bulunması
227
aecbb. “En Azından” Taksirle Hareket Etme
228
aecc. Nedensellik ve Objektif İsnadiyet
229
aecd. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Suç Ortaklarının Ağır Neticeden Sorumluluğu
230
aece. Netice Yüzünden Ağırlaşan Suçlara Teşebbüs
231
aecf. Gönüllü Vazgeçme
232
af. Nedensellik ve Objektif İsnadiyet
232
afb. Nedensellik Bağlantısı
233
afba. Nedensellik Bağlantısının Saptanması
233
afbba. Alternatif (Çifte) Nedensellik
237
afbbb. Kümülatif Nedensellik
238
afbbc. Nedenselliğin Atipik Gelişimi
238
afbbd. Varsayılan Nedensellik
238
afbbe. Öne Geçen Nedensellik
239
afbf. Şart Teorisine Göre Nedensellik Bağlantısı Kesilmez
239
afc. Objektif İsnadiyet
239
afcb. Objektif İsnadiyet Kriterleri
241
afcd. Tipiklik Açısından Önemli Riziko
242
afcd. Riziko Bağlantısı
243
afce. Sorumluluk Prensibi
243
afcf. Yükümlülüğe Aykırılık Bağının Bulunmaması (Yükümlülüğe Uygun Alternatif Davranışın da Neticeyi Gerçekleştirecek Olması)
244
b. Tipikliğin Sübjektif Nitelikteki (Manevi) Unsurları
245
bac. Kastın Bulunması Gereken Zaman
249
baca. Birinci Derecede Doğrudan Kast (=Maksat)
252
bacb. İkinci Derece Doğrudan Kast
254
bacc. Olası (Dolaylı) Kast (=dolus eventualis)
255
bacd. Alternatif Kast–Kümülatif Kast (dolus alternativus–dolus cumulativus)
261
bacf. Yoğun Kast (Düşünce Kastı, Tasarlama, Taammüd) – Ani Kast
263
bc. Tipikliğin Diğer Sübjektif Unsurları
265
2. Hukuka Uygunluk Nedenleri
268
a. TCK’da Düzenlenen Hukuka Uygunluk Nedenleri
272
aa. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi (TCK m. 24/1)
272
ab. Yetkili Merciin Emrini Yerine Getirme (TCK m. 24/2–4)
274
ac. Meşru Savunma (TCK m. 25/1)
278
aca. Saldırıya İlişkin Koşullar
279
acab. Saldırının Hakka Yönelik Olması
281
acac. Saldırının Halen Var Olması
282
acb. Savunmaya İlişkin Koşullar
284
acba. Savunmada Zorunluluk Bulunması
284
acbb. Savunma ile Saldırı Arasında Oran Bulunması
286
acbc. Savunma İradesi
288
ad. Zorunluluk (Iztırar, Çaresizlik) Hali (TCK m.25/2)
289
ada. Tehlikeye İlişkin Koşullar
292
adaa. Ağır ve Muhakkak Bir Tehlikenin Bulunması
292
adab. Tehlikenin Hakka Yönelik Olması
293
adac. Tehlikeye Bilerek (Kasten) Sebebiyet Verilmemesi
293
adad. Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün Bulunmaması
293
adb. Korunmaya İlişkin Koşullar
294
adba. Tehlikeden Başka Türlü Korunma Olanağının Bulunmaması
294
adbb. Tehlike ile Korunma Arasında Oran Bulunması
294
adbc. Korunma İradesi
295
ae. Hakkın Kullanılması (TCK m. 26/1)
295
aeb. Hakkın Kullanılması Durumları
296
aeba. Mal İçin Meşru Savunma, Zilyetliğin Korunması
296
aebaa. Mal İçin Meşru Savunma
296
aebab. Zilyetliğin Korunması
297
aebb. Bir İş, Meslek, Sanat, Bilim veya Spor Faaliyetinin İcrası
298
aebbb. Ticarî ve/veya Sınaî Faaliyette Bulunma Hakkının İcrası
300
aebbc. Gazetecilik Mesleğinin İcrası
300
aebbd. Hekimlik Mesleğinin İcrası
300
aebbe. Öteki İş ve Mesleklerin İcrası
301
aebbf. Sanatın İcrası
302
aebbg. Bilimin İcrası
302
aebbh. Spor Faaliyetlerinin İcrası
303
af. İlgilinin (Mağdurun) Rızası (TCK m. 26/2)
303
afba. Mağdurun Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta Bulunabileceği Bir Hakkın Varlığı
305
afbb. Rızayı Açıklayan Kişinin Buna Yetkili Olması
307
afbc. Rızanın Açıklanması
308
afbd. Fiilin Rızaya Dayalı Olması
311
b. TCK’da Düzenlenmeyen Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak İzin Verilen Risk
311
bb. Riziko İçeren Kurtarma Faaliyetleri
311
bc. Fiilin Sosyal Uygunluğu
312
c. Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülükler Çatışması
313
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması
314
2. Kusur Yeteneği (İsnad Kabiliyeti)
319
b. Kusur Yeteneğinin Bulunması Gereken Zaman
320
c. Kusur Yeteneğini Etkileyen Durumlar
326
cb. Sağır ve Dilsizlik
329
3. Kusuru Ortadan Kaldıran Nedenler
331
a. Kusuru Ortadan Kaldıran Nedenler ve Mazeret Nedenleri
331
b.Cebir, Şiddet, Korkutma Tehdit
332
c. Meşru Savunma Sınırının Aşılması
333
d. Haksızlık Yanılması
337
4. Kusuru Azaltan Neden Olarak Haksız Tahrik
339
cb. Hiddet (Öfke) veya Şiddetli Elem (Üzüntü)
350
cd. Suçun Hiddet veya Şiddetli Elemin Etkisi Altında İşlenmesi
350
d. Haksız Tahrikin Bazı Kurumlarla Birlikte Uygulanabilmesi Olanağı
354
da. Haksız Tahrik ve Tasarlama
354
db. Haksız Tahrik ve Suçun Konusunda Yanılma ve Sapma
354
dc. Haksız Tahrik ve Takdiri İndirim Nedenleri
354
dd. Haksız Tahrik ve Kan Gütme Saiki
355
de. Haksız Tahrik ve Töre Saiki
355
§ 6. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
357
B. Teşebbüsün Cezalandırılma Nedeni
361
2. Hareketin Tipikliği Gerçekleştirmeye Elverişli Olması
368
3. Doğrudan Doğruya İcraya Başlama
368
4. Fiilin Failin Elinde Olmayan Nedenler Yüzünden Suçun Tamamlanmaması
376
2. Cezalandırılmama Nedeni ve Hukuksal Niteliği
378
a. Tek Başına Faillik Durumunda
379
4. Gönüllü Vazgeçmenin Sonucu
393
G. Elverişsiz Teşebbüs (İşlenemez Suç)
393
1. Tanımı ve Cezalandırılmama Nedeni
393
2. Aracın Elverişsizliği
395
3. Suçun Konusunun Bulunmaması
397
4. Sözde Suç (Kuruntu Suç) ve İşlenemez Suçtan Farkı
398
5. Elverişsiz Teşebbüsün (İşlenemez Suçun) Cezası
399
A. Suç Çokluğu–Suç Tekliği Kavramı
400
B. Fiil Tekliği–Fiil Çokluğu
401
C. Hukuksal Anlamda Fiil Tekliği
401
a. Aynı Suçun Birden Fazla İşlenmesi
403
b. Suçların Değişik Zamanlarda İşlenmesi
404
c. Suçların “Aynı Kişiye” Karşı İşlenmesi
406
d. İşlenen Birden Fazla Suçun TCK m. 43/3’te Sayılan Suçlardan Birisi Olmaması
407
e. Birden Fazla Suçun Tek Suç İşleme Kararına Dayanması
407
D. Bileşik (Mürekkep) Suçlar
409
F. Kanunların Tekliği (Görünüşte İçtima)
413
1. Özel–Genel Norm İlişkisi
413
2. Asıl–Yardımcı Norm İlişkisi
414
3. Tüketen–Tüketilen Norm İlişkisi
416
B. Fail – Yardım Eden Ayırımı
418
1. Biçimsel Objektif Teori
419
2. Maddi Objektif Teori
419
3. Sübjektif Teoriler
420
4. Fiile Egemenlik Teorisi
420
1. Doğrudan (Tek Başına) Faillik
423
2. Müşterek (Birlikte) Faillik
426
ba. Aynı Fiile İşlemeye Yönelik Ortak Karar
426
bb. Fiilin Birlikte İşlenmesi
429
b. Dolaylı Faillik Durumları
434
aa. Bilmenin Baskın Olması Nedeniyle Dolaylı Faillik
434
aaa. Araç Kişinin Davranışının Tipik Olmaması
434
bbb. Araç Kişinin Davranışının Hukuka Uygun Olması
436
ccc. Araç Kişinin Kusurlu Olmaması
436
bb. Araç Kişinin Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Gerçekleşme Koşullarında Yanılması
438
D. Suç Ortaklığı (Şeriklik)
440
2. Cezalandırılma Nedeni
441
3. İştirakte Bağlılık Kuralı
441
4. Suç Ortaklığı (Şeriklik) Türleri
444
ac. Failin Azmettirenin İradesi Dışına Çıkması
449
ae. Sonuçsuz Kalan Azmettirme
451
af. Azmettiren İçin Cezanın Ağırlaştırılmasını Gerektiren Hal
451
af. Azmettirenin Ortaya Çıkmasını Sağlama
452
ag. Azmettirmeye Azmettirme, Müşterek Azmettirme, Dolaylı Azmettirme
452
bb. Yardımın Nedenselliği
455
bd. Yardım Etme Türleri
457
E. Nitelikli Hallerin Suç Ortaklarına Geçişi
460
A. İcra–İhmal Ayırımı
463
B. İhmal–Taksir Ayırımı
465
C. Gerçek İhmali Suçları
466
D. Görünüşte İhmal Suçları (İhmal Suretiyle İcra Suçları)
466
2. İhmali Davranışın İcrai Davranışa Eşdeğer Sayılması
467
1. Kanunda Fiilin Taksirle İşlenebileceğinin Gösterilmiş Olması
479
2. Kastın Bulunmaması
479
3. Objektif Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık
480
4. Neticenin Öngörülebilir Olması
482
5. Taksirli Suçlarda Nedensellik ve Objektif İsnadiyet
483
6. Taksirli Suçlarda Kusur
484
C. Taksirli Suçlarda Özellik Gösteren Durumlar
486
B. Tipiklikte Yanılma
487
1. Tipiklikte Yanılmanın Konusu
487
2. Suçun Konusunda Yanılma (=error in persona vel objecto)
490
3. Sapma (aberratio ictus)
492
4. Nedensellik Bağlantısında Yanılma
500
5. Suçun Nitelikli Hallerinde Yanılma
501
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Yanılma
502
D. Kusurluluğu Ortadan Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Yanılma
506
E. Tipiklik Dışında Kalan Cezalandırmaya Etkili Koşullarda Yanılma
506
§ 7. CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ
507
B. Cezanın Özellikleri, Amacı, İyi Bir Cezada Bulunması Gereken Nitelikler
509
1. Cezanın Özellikleri
509
a. Mutlak Ceza Teorileri
509
b. Nisbi Ceza Teorileri
511
c. Birleştirici Teoriler
513
3. İyi Bir Cezada Bulunması Gereken Nitelikler
514
aa. Ağırlaştırılmış Ömür Boyu Hapis Cezası
519
bb. Ömür Boyu Hapis Cezası
520
cc. Süreli Hapis Cezası
520
cca. Uzun Süreli Hapis Cezası
521
ccb. Kısa Süreli Hapis Cezası
524
ccbb. Kısa Süreli Hapis Cezalarının Sakıncaları
525
ccbc. Kısa Süreli Hapis Cezalarının İnfazı
525
ccbca. Karşılaştırmalı Hukuk
525
ccbd. Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar
529
ccbda. Karşılaştırmalı Hukukta
529
ccbdb. Türk Hukukunda
533
aa. Hapis Cezasının Ertelenmesi
541
aac. Hukuksal Niteliği
543
aaea. Ertelemeye Konu Hapis Cezasının Belirli Bir Tür ve Ağırlıkta Olması
545
aaeb. Hükümlünün Geçmişine İlişkin Koşul: Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan Fazla Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olmak
548
aaec. Sübjektif Koşul: Yeniden Suç İşlenmeyeceği Konusunda Mahkemeye Kanaat Gelmiş Olması
550
bb. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
555
bba. Kavram ve Hukuksal Nitelik
555
bbc. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı
562
bbd. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Sonuçları
562
d. Hapis Cezalarının İnfazının Geri Bırakılması
563
aa. Hastalık Nedeniyle İnfazın Geri Bırakılması
563
bb. Hükümlünün İstemiyle İnfazın Geri Bırakılması
564
bba. Cezanın Belirli Bir Kısmının İnfaz Kurumunda Çekilmiş Olması
566
cc. Koşullu Salıvermeden Yararlanmayacak Olanlar
570
dd. Koşullu Salıverme Kararı
573
ff. Koşullu Salıverme Kararının Geri Alınması
577
f. Denetimli Serbestlik Yoluyla Cezanın İnfazı
578
3. Cezanın Saptanması
588
a. Somut Cezanın Belirlenmesi
588
b. Cezaların Hesaplanması
591
c. Takdiri İndirim Nedeni
592
d. Cezaların Toplanması
596
e. Özgürlüğün Sınırlandırıldığı Sürenin Ceza Mahkûmiyetinden İndirilmesi
597
bba. Kişi Özgürlüğünü Sınırlama Sonucunu Doğuran Bir Tedbire Başvurulması
598
bbb. Ceza Mahkumiyeti
598
cc. İndirimin Gerçekleştirilmesi ve İndirim Oranı
600
III. GÜVENLİK TEDBİRLERİ
602
a. Eşya Müsaderesinin Koşulları (TCK m. 54/1)
610
aa. Bir Eşya Mevcut Olmalıdır
610
ac. Eşya İyi Niyetli Üçüncü Kişilere Ait Olmamalıdır
612
ad. Kasten İşlenmiş Bir Suç Olmalıdır
612
af. Mahkumiyet Gerekli Değildir
613
b. Üretimi, Bulundurulması, Kullanılması, Taşınması, Alım ve Satımı Suç Oluşturan Eşyanın Müsaderesinin Koşulları (TCK m. 54/4)
614
ba. Bir Eşya Söz Konusu Olmalıdır
614
bb. Eşyanın Üretimi, Bulundurulması, Kullanılması, Taşınması, Alım ve Satımı Suç Oluşturmalıdır
614
c. Kazanç Müsaderesinin Koşulları (TCK m. 55)
614
3. Müsadere ve Elkoyma Arasındaki Farklar
615
D. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
615
E. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
616
a. Gerçek Tekerrür–Varsayılan Tekerrür
619
b. Genel Tekerrür–Özel Tekerrür
620
c. Süreli Tekerrür–Süresiz Tekerrür
620
d. Ulusal Tekerrür – Uluslararası Tekerrür
620
a. Önceden İşlenen Bir Suç Nedeniyle Kesin Olarak Mahkûm Edilmiş Olmak
620
b. Yeni Bir Suç İşlenmesi
623
c. Yeni Suçun Belirli Bir Süre İçerisinde İşlenmesi
624
5. Mükerrirlere Özgü İnfaz Rejiminin İtiyadi Suçlu ve Suçu Meslek Edinen Kişi veya
Örgüt Mensubu Hakkında da Uygulanması
628
6. Zaman Bakımından Uygulama
630
G. Tüzel Kişilere Yönelik Güvenlik Tedbirleri
631
§ 8. HÜKÜMLÜLÜK KAYDININ ADLİ SİCİLDEN ÇIKARILMASI
633
§ 9. CEZA İLİŞKİSİNİ ORTADAN KALDIRAN NEDENLER
635
I. SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ
635
A. Şüpheli ve Sanığın Ölümü
635
A. Genel Af (AY m.87, TCK m. 65/1)
637
1. İşlemeye Başlaması
644
5. Dava Zamanaşımı ile Şikayetin Karşılaştırılması
649
1. İşlemeye Başlaması
650
C. Zamanaşımına Uğramayan Suçlar
651
Kavramlara Göre Arama Cetveli
653